Articulus 3

Quaestio I

PRimo ostendo quod ex inhonesta causa non possit contrahi matrimoni um. Nulla coniunctio pocedens ex inhone sta causa est a deo. sed omne matrimonium est a deo. vnde Matth. 19. Quod deus coniunxit homo non separet. ergo matrimonium contrahi non potest ex inhonesta causa.

¶ Item in administratione cuiuslibet sacramenti requiritur ecclesie intentio: sed contrahens matrimonium ex inhonesta causa non seruat ecclesie intentionem: ergo non potest contrahi ex inhonesta causa.

Contra vt habetur genem I Iacobus contraxit cum Rachele quia diligebat eam propter eius pulchritudinem: sed dilectio. mulieris propter eius pulchritudinem est inhonesta causa contrahendi matrimonium. ergo et ex imhonesta causa potest contrahi.

Respondeo causa finalis contrahendi matrimonium duplex est: quedam per se scilicet illa propter quam matrimonium fuit institutum que duplex est: prima prolis procreatio secunda fornicationis euitatio: sicut dicit magister huius distinctio. cap. 3. et he cause semper sunt honeste: quedam per accidens scilicet ex intentione contrahentis: que multiplex est. quedam enim: sunt honeste: quedam inhoneste et ist e non habent numerum determinatum. quia sicut dicit philosophus 2. phy. causae per accidens sunt indefinite. Dico ergo quod loquem do de causa per se: ex causa inhonesta non potest contrahi matrimonium potest tamen ex causa per accidens. cause enim per accidens in effectu non faciunt essentialem transmutationem nisi mediante aliqua causa per se.

Ad primum in oppositum dicendum quod de coniunctio ne matrimoiali ex inhonesta causa possumus loqui dupliciter: aut ratione actionis contrahentis aut ratione vinculi ex illa actione prouenientis: quod vinculum est matrimonium. In ipsa autem actione duo sunt scilicet essentia actio nis: et deformitas eius. essentiala deo est. deformitas autem non et quia ex illa actione sub ratione qua essentia est: non sub ratione qua deformis causatur matrimonii vinculum: quia sicut dicit Dionysius. 4. c. de di. no. longe vltra medium. Malum non operatur nisi in virtute boni: ideo matrimoniale vinculum ex illa actione causatum a deo est.

¶ Ad secundum dicendum quod non est necessaria intentio ecclesie in speciali: sed sufficit in generali. quamuis autem contrahens matrimonium ex inhomnesta causa non obseruet ecclesie intentionem in speciali. obseruat causa tamen in generali in hoc quod intendit verum contrahere matrimonium.

Quaestio 1I

SEcundo queritur vtrum matrimonium ex inhonesla causa contractu sit bonum. Et videtur quod non. Philosophus. 2. topium. Quorum generationes male. et ipsa mala: sed matrimonii contracti ex inhomnesta causa est generatio mala. ergo ipsum est malum.

¶ Item Boetius 2li. topipium. Cuius finis bonus est ipsum quoque bonum est. ergo a simili cuius finis malus est ipsum malum est. Sed matrimonii contracti ex in honesta causa est finis malus. ergo ipsum est malum.

Contra magister huius di. c. vltimo dicit quod licet fine non bono contrahatur coniugium quando species contrahentis mouet animum: coniugium tamen bonum est: quia vita mala vel intentio alicuius perversa non contaminat sacramentum.

Respondeo quod ipsum mattimonium ex ihone sta causa contractum est bonum: quia mala actio contrahentis non causat matrimoniale vinculum ratione sue deformitatis ratione cuius est mala: sed per suam essentiam ratione tuius est bona. et ideo sicut bona est proles per fornicationem genita: quia non generatur per deformitatem actionis: sed per eius essentiam: sic bonum est matrimonium ex ihonesta causa contractum. peruersitas enim in actione contrahentis dehonestat contrahentem: non matrimonium.

Ad primum in oppositu dicendum quod illud verbum philosophi intelligendum est de generatione que sub ratione qua mala est geniti causa.

¶ Ad secundum dicendum quod illud verbum Boetii intelligendu est de fine per se. matrimonii autem finis per se: semper est bonus.