Articulus 5

Quaestio

PRimo ostendo quod in beatis nullum erit premium accidentale: quia praemium accidentale non dicitur accidentale: quia sit accidens anime. sic enim visio dei esset accidentale praemium: ergo nullum potest dici praemium accidentale. nisi esset a beato separabile: sed nullum eorum gaudium auferetur ab eis: vt habetur Io 16. ergo nullum erit in eis praemium accidentale.

¶ Item nihil est accidentale quod includitur in diffinitione rei: sed in diffinitione beatitudinis includuntur omnia bona quae beati sunt hituri: quia sicut dicit Aug. 13. de trinitate. c. 8. Btus est qui hebet omnia quae vult: et nihil male vult. et comstat quod ipsi volent omnia bona quae habebunt boetius est dicit in libro 3. de consiet quod beatitudo est status omnium bonorum aggregatione perfectus: ergo in beatis nullum premium erit accidentale.

Contra. accidens est quod aduenit rei potst esse conpletum: sed multa gaudia habent beati que si non haberent: nihilominus beatitudo ipsorum esset conpleta ergo in eis est accidentale premium.

Respondeo quod in beatis est primium essentiale: quod est anime beatitudo consistens in clara dei visione et perfecta fruitione et perfecta securitate de predicte visionis et fruitionis perpetuatione et gaudio: quod habent de deo eis modis supradictis praesente: et praemium accidentale quod habet bonum creatum pro obiecto quod accidenta le dicitur: non quia sit accidens anime: quia tunc beatitudo anime etiam dice retur praemium accidentale: sed quia tale praemium non est de ratione beatitudinis anime: eo quod anima sine illo esset vere beata: quia sicut dicit Aug. 5 libro confess. inter principium et medium. ad deu loquens de bonis creatis. beatus qui te scit etiam si illa nesciat. qui vero et te et illa nouit non propter illa beatior sed propter te solum beatus est. Ex dictis patet solutio ad primum in oppositum.

¶ Ad secundum dicendum quod non omnia bona que habebunt beati includuntur in diffinitione essentialis beatitudi nis: quia eius diffinitio est perfecta anime cum deo coniunctio per claram visionem et perfectam fruitionem et de perpetuatione vtriusquam securitatis perfectionem et gaudium de deo modis supradictis eis praesente. vnde ille diffinitiones Augu. et Boe. sunt quaedam descriptiones beatitudinis analogice dicte de beatitudine essentiali et accidentali. Uel potest dici quod ideo dicitur beatitudo bonorum omnium aggregatio: quia perfectiones omnium bonorum creatorum sunt supereminenti modo in summo bono quod est beatitudinis obiectum.

Questio. II.

SEcundo queritur vtrum beatitudo corporis erit premium accidentale. Et videtur quod non: quia non tantum anima est de essentia hominis: sed est corpus. ergo a simili non tantum beatitudo anime est beatitudo essentialis: sed est beatitudo corporis.

¶ Item illa beatitudo est essentialis per quam augetur essentialis anime beatitudo: sed beatitudo corporis est huiusmodi: quia vt superius ostensum est anime per resumptionem suorum corporum beatorum clarius deum videbunt: ergo beatitudo corporis est essentiale premium.

Contra nihil superadditum primio essentiali est primium essentiale. superadditum enim essentie rei non est pertinens ad eius essentiam. sed sicut dicit glo. super illud Exo. 25 super illam alteram coronam aureolam huic id est aureo le aureola supponitur. cum in scriptura dicitur quod ei sublimior gloria in receptione corporum seruetur. ergo gloria corporis non pertinet ad praemium essentiale.

¶ Item quod est vni essentiale: non est alii accidentale: quia sicut dicit philosophus primo physi. substantia nulli accidit: sed certum est quod beatitudo corporis accidit substantiali premio anime. ergo non est essentialis premio corporis.

Respondeo quod duplex est beatitudo ate scilicet corporis. dicitur autem esse de essentia beatitudinis anime omne illud sine quo non esset vere beata: et nihil est de essentia beatitudinis sue: sines quo posset efse vere beata: et quia sine corpore vere beata est: beatitudo corporis pertinet ad praemium anime accidentale non essentiale: sed illud sine quo corpus non posset esse beatum videtur essentialis eius beatitudo: vel ad ipsam pertinere: et ita potest dici quod beatitudo corporis aliquo modo est essentialis simpliciter et principaliter: quia est essentialis corpori inquantum sine illa corpus non posset esse beatum: tamen non est essentialis simpliciter et prinpaliter: eo quod sine illa pars homis principalior. est perfecta propter. sui cum deo coniunctionem.

Ad primum dicendum quod procedit de essentialitate que debetur praemio corporis.

¶ Ad secundum dicendum quod anima per corporis beatitudinem non videt clarius deum nisi inquantum ex sui vnione ad corpus habet perfectius esse: et ex conseqenti perfectiorem operationem. Ad primmum ad partem aliam procedit de essentiali premio anime quod est essentiale simpliciter et principaliter.

¶ Ad secundum dicendum quod quamuis substantia nulli accidat tamen aliquid quod est essentiale vni est accidentale alii. color enim est essentialis albedini: et accidentalis parieti. sic dico quod quamuis beatitudo corporis sit praemium accidentale essentiali primio anime: tamen potest esse. quid essentiale praemio corporis.

Questio I

Tertio queritur vtrum omne primum accidentale sit aureola. Et videtur quod sic. Premium essentiale dicitur aurea. ergo cum aureola esset superaddita auree: vt habetur Exo. 25 et quodlibet praemium accidentale sit superadditum essentiali: quodlibet premium accidentale est aureola.

¶ Item praemium anime non distinguitur nisi in essentiale et accidentale. cum ergo aureola non sit pertinens ad premium essentiale sequitur quod omne premium accidentale sit aureola: et econuerso.

Contra multi sunt beati qui non habent aureola: quia illam non habent nisi virgines: mart yres et predicatores: et tamen non est aliquis beatus qui non hebeat aliquod pemium accidentale. ergo non omne premium accidentale est aureola.

Respondeo quod non omne premium accidentale est aureola vnde est quoddam praemium quod dicitur aurea: quoddam quod dicitur aureola: quoddam quod non est nec aurea nec aureola. aurea est premium substantiale bonorum: quod per similitudinem aurea dite: tum quia datur victoribus: et victori debetur corona: tum quia per ipsum creatura rationalis est deo perfecte subiecta: cui esse subsectum regnare est: tum quia ad similitudinem corone que continetur lineacirculari: que ita perfecta est: vt ei non possit fieri additio nisi accidentalis. illud praemium est ita perfectum quod quicquid superadditur accidentale est: tamen quia sicut corona que est circularis ad eundem punctum a quo incipit terminatur: ita per ipsum premium essentiale creatura rationalis primo principio comiungitur: a quo in esse per creationem exiuit. Aureola vero est gaudium de operibus a se factis rationem habentibus victo rie excellentis: per quod apparebit exterius in corpore quidam decor qui praedictum interius gaudium exterius declarabit: sed opera que facit homo bona creata sunt: et que habent rationem victorie excellentis priuilegiata sunt. ergo aureola est gaudium de bonis creatis non quibuscunque: sed priuile giatis priuilegio victorie excellentis: et quia omne gaudium de bono creato pertinet ad accidentale premium: dicitur quod aureola est accidentale premium: et dicitur respectu auree vocabulo significante diminutionem: ad significandum quod est multo minus praemium quam aurea: et hec figurata fuerunt Exo. 25. vbi dicitur de tabula que ponebatur super arcam. facies illi labium aureum per circuitum: et ipsi labio coronam interasilem altam quatuor digitis: et super illam alteram coronam aureolam: in quo significatum fuit quod aureolaest aliquid accidentale superadditum auree: non tamen omne premium accuntale aureola est: quia non omnia bona opera que fecerunt beati: et de quibus gaudent: habent rationem victorie excellentis: et tamen gaudium de illis cum sit de bono creato est premium accidentale.

Ad primum in oppositum dicendum quod procaedit exduabus affirmatiuis in secunda sigura: cum dicit praemium accidentale est superadditum auree. aureola est superaddita auree. ergo quodlibet praemium accidenta le est aureola: et ideo non valet processus.

¶ Ad secundum dicendum quod quamuis premium primaria diuisione diuidatur in essentiale et accidentale: tamen accidentale subdiuiditur in illud quod est aureola: et illud quod non est aureona.

Questio IIII.

QUarto queritur vtrum aureola sit in anima vel in corpore. Et videtur quod in corpore Aug. 22. de ci. ca. 20. loquens de cicatricibus martyrum dicit quod non erit in eis deformitas: sed dignitas: sed illa dignitas erit aliquid pertinens ad aureolam: vel ipsa aureola. ergo aureola est in corpore.

¶ Item integra in corpore et corrupta in mente si per fina lem penitentiam saluetur habebit aureolam: et illam non habebit integra mente et corrupta carne: quod verum non esset an aureola esset non in carne: sed in anima. ergo non est in anima sed in carne.

¶ Item aureola doctorum non videtur aliud esse quam reuerentia eis exhibita ab electis qui per eorum praedicationem conuersi sunt: sed reuerentia al.cui exhibita non est in eius anima: nec in eius corpore: quia secundum philosophum i ethicorum. cap. 6 honor est magis in honorante quam in hono rato. ergo est quedam, aureola que nec est in anima nec in corpore illius cui debetur. Contra premium respondet merito: sed omne meritum principaliter respicit animam. ergo cum aureola sit premium quoddam principaliter est in anima.

Respondeo quod solutio huius quaestionis ex dictis in quaestione praecedenti dependet. dictum est enim in praecedenti quaestione quod aureola in beatis est gaudium de bonis operibus anime factis rationem habentibus victorie excellentis per quod apparebit exterius in corpore quidam decor: qui gaudium interius per dictum exterius declarabit. gaudium autem est in anima. decor autem in corpore illud declarans gaudium effectus eius est vel aliquid aliquo modo ordinatum tanquam signum ad ipsum principaliter. ergo et quasi essentialite aureola erit in anima et eius signum aliquod sensibile erit in corpore: siue sit effectum ab interiori gaudio: siue non. quod maxime dico propter cicatrices martyrum que videntur esse signum aureole martyrum existentis in anima: cum tamen ab ea non sint effecte. Ex quo patet solutio ad auctoritaem Aug. ad oppositum allegatam: vt patet per litteram que immediate subium gitur. vbi dicitur quod per illas cicatrices quedam: quamuis in corpore non corporis: sed virtutis pulchritudo fulgebit.

¶ Ad secundum dicendum quod si aliqua fuerit mortua cum proposito castita tem seruandi nunquam interrupto per contrarium volutatis actum: non obstante quod violenter oppressa fuerit: habebit aureolam virginitatis: et nobilius glorificabitur quam si non fuisset violenter oppressa. vnde sancta Lucia tyramno dixit. Si me iuitam violari feceris mihi castitas duplicabitur ad coronam: non intelligendo quod per hoc duas virginitatis haberet aureolas: sed quia non tantum premium reportasset de virginitate custodita: sed est pro in iuria quam in hoc fuisset passa. Et his concordat Aug. i. de ci. c. 19. dicens de violenter oppressis. Quis sana mente putauerit se perdere pudicitiam: si sorte in apprehensa et oppssa carne sua exerceatur et expleatur libido non sua. si enim hoc modo pudicitia perit profecto pudicitia virtus animi non erit. Et id est Quocirca proposito animi permanente per quod corpus etiam sanctificari meruit: nec ipsi corpori aufert sanctitatem vio lentia libidinis aliene: quam seruat perseuerantiam continentie sue Et ita dicit non amitti corporis sanctitatem manente animi sanctitate etiam corpore oppresso: sicut amittitur corporis sanctitas violata aisanctitate est corpore intacto. sicut enim integritatem mentis deus restaurare potest mediante mentis corrupte poenitentia: quamuis facere non possit quin fuerit corrupta. ita integritatem carnis deus restaurare potest: quamuis fieri non possit quin fuerit corrupta quamuis carnis integritas ad illud quod est de essentia aureole non sit necessaria.

¶ Ad 3m dicendum quod maior est falsa. quamuis enim conuersi per alicuius praedicationem illi exhibeant reuerentiam in patria illa: tamen exhibitio reuerentie aureola non est: sed est eius aliquod signum.

Questio I

QUinto queritur vtrum aureola sit in christo. Et videtur quod sic: quia in christo maxime fuerunt illa quibus debetur aureola. fuit enim vergo: martyr et doctor.

¶ Item quod inter praemia accidentalia est perfectistissimum christo est attribuendum: sicut perfectissimum habet essentiale praemium: sed praemium aureole est perfectissimund inter praemia accidentalia. ergo in christo est aureola.

Contra. omne primium quod hiturus erat christus habuit ab istanti econceptionis sue: sed extunc non hbunit aureolam: quia aureola debetur victori. ab instanti autem sue conceptionis non trium phauerat: quia adhuc non pugnauerat. ergo in christo non est aureo la.

¶ Item aureola dicit praemium diminutiuum: sed nullum premium diminutiuum est in christo: quia omnia que sunt in eo sunt perfectissima. ergo in christo non est aureola.

Respondeo quod aureola potest considerari dupliter. vel secndum id quod est: vel sub ratione qua militi datur a principe. primo modo est in christo perfectissime triplex aureola: quia perfectissime fuit virgo: quamuis enim contra eius spiritum carnalis concupiscentia nunquam bellauerit: quia in ipso radix eius non fuit: nec esse potuit: tamen quia perfecte eius caro sue anime obediens fuit: et pugna ordinatur: ad victoriam. victo ria ad dominum pacificum non debet negari: sed concedi in eo esse aureola verginitatis.

¶ Preterea. christus pugnauit contra exercitum carnalis concupiscentie non in se existentis: sed in aliis: et in illo exercitu victo carnalem concupiscentiam vicit: sicut aliquis vincit principem vincendo robur exercitus sui.

¶ Fuit est perfectissimus doctor et perfectissime vicit per suam doctrinam diabolicas fraudulentias: per quas diabolus nitebatur bellare contra christum: et contra suos. vnde dixit vt habetur Io. 12. Nunc princeps huius mundi eiicietur foras.

¶ Fuit et perfectissime martyr. vnde ipse dixit: vt habetur Io. 18 Ad hoc veni in mundum vt testimonium perhibeam veritati: quod testimonium non tantum verbo: sed mortem sustinendo perhibuit: et sic vicit tyramnicas violentias. vnde dicit discipulis suis: vt habet Io. 16. Confidite quia ego vici mundum: quia ergo excellentissimam victoriam habuit contra carnales concupiscentias vincendo eas non in se: quia in se nunquam fuerunt nec esse potuerunt: sed in aliis in quibus fuerut intelligendo: vt expositum est: et contra diabolicas fraudulentias: et contra tyramnicas violentias. ideo excellentissime sibi debetur triplex aureola scilicet aureola virginitatis: doctrine: et martyrii: accipiendo aureolam secundum id quod est. Accipiendo autem sub ratione qua datur militi a principe. sic christus non habet aureolam: quia christus princeps militum est. quamuis summus principatus sibi debebatur ratione diuine nature.

¶ Argumenta ad partem primam procedunt de aureolasecundum id quod est.

Ad primum ad partem secundam dicendum quod maior vera est de praemio substantia liro non autem de omni accidentali. vnde ab instanti conceptionis sue non habuit gloriam corporis in re: sed incerta expectatio ne. sic dico de aureola.

¶ Ad secundum dicendum quod aureola non dicit praemium diminutum in genere praemii accidentalis: sed perfectissime: quamuis respectu praemii substantialis habeat rationem premii diminute.

Questio II

SExto queritur vtrum angelis debeatur aureo la. Et videtur quod sic. quia sunt omnes virgines ergo debetur eis aureola virginitatis.

¶ Item sunt nostri doctores. vt in 2 libero ostensum est. ergo debetur eis aureola doctrine.

¶ Item difficilius est vincere spiritum quam carnem: sed ipsi se ipsos vicerunt: cum lucifero suadenti eis rebellionem non acquieuerunt. ergo ratione excellentis victorie eis debetur aureola.

Contra. 2 Thimo. 2. non coronabitur nisi qui legitime certauerit: sed angeli nullum humerunt certamen saltem difficile ad vincendum. ergo angelis nulla debetur aureola.

Respondeo quod angelis non debetur aureola aliqua: quia aureola est gaudium de operi. bus a se factis habentibus rationem victorie excellentis: angelis autem connaturalis est virginitas: et ipsos impossibile est patimart yrium: quia sunt immortales. docere autem nos pertinet ad commune officium ministrantium: et sine labore illud exercent: et et. ideo virginitas non habet in eis rationem victorie: nec doctrina rationem victorie specialis: et ideo eis non debetur aureolavirginitatis nec aureola doctrine: nec eis deberi potuit vnquam aureola martyrii: sed non est aliqua aureola praeter istas: quia omnis excellens victoria vel est contra carnem vel est contra diabolum vel contra mundum: eis tamen ratione ministerii quod nobis exhibent debetur premium accidentale. vnde quo ad hoc adhuc sunt in actu merendi. Ex dictis patent solutiones ad duo prima in oppositum.

¶ Ad tertium dicendum quod in illa vi¬ ctoria nulla fuit difficultas: quia nullam habebant inclinationem ad malum: et ideo quamuis per suam conuersionem informa tam gratia praemium substantiale meruerint: non tamen accidentale: quod est aureola.

¶ Ad auctoritatem apostoli ad aliam partenmdicendum quod loquitur de hominibus quorum vita est in certamine secundum illud Iob. 7. militia est vita hominis super terram: in quo certamine oportet hominem habentem vsum liberi ar. vincere: ad hoc vt habeat vitam eternam.

Questio. VII

SEptimo queritur vtrum beati habebunt aliquod accidentale premium pro bonis operibus que fecerunt in peccato mortali. Et videtur quod non. rei mortue nullum potest deberi praemium nisi sit viuificanda. sed opera facta in peccato mortali viuificari non possunt. vt superius habitum est. ergo eis nullum debetur premium.

¶ Item nullum redditur premium pro opere quod deo non placuit: sed opera facta in mortali peccato deo non placuerunt: quia placentia operis presupponit placentiam operantis. ergo pro illis nullum habetur premium.

Contra beatis placet fecisse illa bona opera que in mortali peccato fecerunt: sed placentia impleta non est sine aliqua delectatione. ergo aliquod gaudium habent beati pro bonis operibus que fecerunt in mortali peccato.

Respondeo sicut pena est duplexscilicet quedam inflicta a iudice. quedam acta ab ipso peccante: quia homo peccando sibimet infert penam: ita dico quod duplex est gaudium accidentale in beatis. quoddam receptum specialiter a deo misericorditer retribuente: quoddam ab ipso beato recogitando bona opera sua et sibi complacendo in eis. Primum gaudium magis proprie habet rationem praemii quam secundum: quamuis secundum aliquo modo habeat: eo quod omnia que habent beati principaliter a deo sunt. cum ergo beatis placeat se fecisse opera bona: que in peccato mortali secerunt: maxime inquantum vident quod illa bona eos ad penitentiam disposuerunt seu inclinauerunt: pro illis habent aliquod accidentale premium extendendo nomen premii ad quodlibet gaudium bonorum nec tamen sic gaudent de illis operibus sicut de illis que fecerunt in charitate: de quibus gaudent ratione operis operati et radicis et forme: de aliis autem gaudent ratione operis operati tantum: nec pro illis habent aliquod accidentale premium a deo specialiter datum. Argumenta ad partem primam procedunt de premio specialiter dato a deo retribuente.

¶ Argumentum ad partem secundam procedit de accidentali praemio largissime dicto prout se extendit ad quod cunque gaudium bonorum.

Questio. VIII

Octauo queritur vtrum quilibet beatus tantum gaudet de bono sui proximiquantum de suo.

¶ Sed quia huius quaestionis solutioaperte patet per ea que dicta sunt in lib. 3. di. 31. in solutione huius quaestionis. vtrum in patria remanebit charitas quantum ad ordinem diligendi: qui est in via: ideo solutioni huius quaestionis non est hic immorandum. Clarum est enim quod beati magis gaudent de bono illius quem magis diligunt. Declaratum est autem in praedicta quaestione quod in patria quilibet magis post deum diligit se ipsum quantum ad intesionem actus quam quemcumque alium: ex quo patet quod quilibet magis gaudet de bono suo quam de bono proximi sui. vnde linus magis gaudet de bono suo quam de bono petri: quamuis forte petrus propter maiorem gaudendi virtutem magis gaudeat de bono lini quam de bono suo proprio linus.