Articulus 4

Quaestio I.

PRimo ergo quero vtrum celebrans in loco interdicto sit irregularis.

¶ Rspondeo quod sic: si scienter faciat et locus sit interdictus a iudice: quod potest probari per illud quod habetur extra: de cle. excommuni. depo. vel interdic. mi. Postulastis vbi dicitur quod tales sunt ecclesiasticis beneficiis spoliandi. Et per illud quod habetur extra: de exces. primla. Tanta in glvbi dicitur quod talis quantum ad sacramentum ecclesie excommunicatus reputatur: et quod est ab officio suspensus et priuatus. Celebrans tamen in loco non interdicto personis interdictis non propter hoc irregularis est: quia hoc non inuenitur in iure positum: et pene ampliande non sunt. Nec etiam celebrans in loco interdicto a iure tantum. Unde celebrans in ecclesia sanguinis aut se minis effusione polluta: etiam si sit publicum per euidentiam: vel per famam: irregularis non est: grauiter tantum peccat sicut praecepti ecclesie transgressor: extra de consecratione ecclesiastica. c. vl. Si autem illa pollutio occulta est: tunec credo quod sialiquo secreto hoc sciens ibidem celebret non peccat: saltemsi aliam ecclesiam non habet in promptu: quia pro tali pollutione ecclesia reconciliatione non indiget de necessitate: argumenum extra de adulteris. Significasti: quamuis tutius esset eam facere secreto reconciliari.

Questio II.

SEcundo queritur vtrum celebrans super altare non consecratum aut fractum sit irregularis.

¶ Respondeo quod non: quia irregularitas est de iure positiuo: et hoc non est in iure positum. Scienter tantum celebrans super altare non consecratum grauiter peccat: etiam si hoc faciat ex ignorantia crassa: quamuis minus grauiter quam si hoc faceret scienter: quia ecclesia ordinauit super altare consecratum debere celebrari: de conse. dist. 1. Ecclesie et. c. Concedimus: et duobus. c. sequentibus: super altare autem factum non enormiter licitum est celebrare: non tamen si fractum enormiter esset: extra de conse. eccl. vel altaris. Quod in dubiis.

Quaestio III.

TErtio queritur vtrum celebrans sine vestibus benedictis: et ad celebrandum deputatis sit irregularis.

¶ Respondeo quod non: siue hoc faciati scienter siue ingnoranter: quia hoc non inuenitur in iure positum: tamen scienter vel ex ignorantia crassa celebrans aut sine manipulo bene dicto: aut. sine stola: et sic de aliis grauiter peccat: vbi tamen consuetum est cingulum non benedici non credo quod peccat celebrans cum cingulo non benedicto.

Quaestio IIII

QUarto queritur quid significent illa que requiruntur ad celebrationem misse: vltra illa que requiruntur ad essentiam sacramenti.

¶ Respondeo: quod illa que requiruntur ad celebrationem misse representant nre redemptionis mysterium: quod in incarnatione fuit inchoatum: in natiuitate et praedicatione promo tum: in passione completum: in resurrectione declaratum: et ideo quedam repraesentant pertinentia ad incarnationem: quedam ad natiuitatem: quedam ad christi praetionem: quedam pertinentia ad passionem: quedam ad resurrectionem. Sacerdotis autem calcinatio incarnationis est repraesentatio. In persona enim filii dei dicitur in psalmo. In idumeam extendam calciamentum id est humanam naturam quam assumam. Unde sacerdos cum christum representet missam non debet dicere discalciatus. Amictus in capite repraesentat diuinitatem amictam humanitate: caput enim christi deus est. Alba nouitatem vite signt: quam christus habenit et docuit et tribuit. in baptismo. dona christi iustitiam: iuxta illud Isa. 11. Erit iustitia cingulum lumborum eius. Manipulus positus in leua signt quod christus in via brauium obtinebant: per manipulum enim brauium designatur: iuxta illud psal. Uenient cum exultatione portantes manipulos suos. per lenam vita praesens intelligitur. Stola que collo sacerdotis incumbit obedientiam signt: quam christus propter salutem humani generis subiit sactus obediens vsque ad mortem. Casula que aliis vestimentis superponitur christi charitatem signt: que omnes alias virtutes excellit. Introitus sacerdotis ad altare aduentum christi signt: et intrortus misse desiderium aduentus eius signt: et ideo in missa soleni non debet intrare sacerdos quousque inceptus sit introitus misse: quia ante fuit christus desideratus quam veniret: et quia in aduentu christi fuit tempus misericordie: ideo post introitum subiungitur chirieleyson: quod interpretatur domine mise rere: quod nouies dicitur computando ter quod dicitur christeleyson: vt per misericordiam christi nouem associemur ordinibus angelorum. Post hoc subiungitur. Gloria in excelsis deo: ad representandum hymnum quem angeli pastoribus nato domino cecinerunt: quem sacerdos inchoat: quia angelum magni consilii representat: et chorus concinendo prosequitur: quia subtto facta fuit cum angelo multitudo militie celestis laudantium et dicentium etc. Orationes autem que subsequuntur trepresentant orationes quas christus post suam natiuitatem fecit pro prplulo. Epsituraque premittitur euangelio legem signt: que gratiam precucurrit: seu precursoris christi predicationem. Graduale lamentum poenitentie signt: quia Ioannes poenitentiam predicabat. Et quia post luctum sequitur consolatio: iuxta illud Math. 5. Beati qui lugent: quoniam ipsi consolabuntur: ideo post graduale canitur alleluya: quod signt ineffabile gaudium angelorum et hominum in eterna felicitate deum laudantium. Diaconus suscipiens codicem euangelii bedictionem a sacerdote postulat ad significandum quod nullus debet predicare nisi mittatur. Euangelii enim lectio praetionem signat: et debet legi in loco magis eminenti quam eplura: iuxta illud Super montem excelsum ascende tu qui euangelizas syon: et ad designandum excellentiam legis gratie super legem scriptam: et habet legens euangelium faciem versam ad aqualonem ad signandum protionem christi esse contra illum qui dixit. Ponam sedem meam ad acquilonem: et ero similis altissimo. Et quia corde creditur ad iustitiam: ore autem confessio sit ad salutem: vt ostendat ecclesia quod qui euangelii verbum corde recipit: mox post euangelium fidei symbolum ore decantat: quod tamen sacerdos incipit vt significet quod christus ore proprio christianam fidem docuit. Offertorium quod cantatur signt sacerdotem oblaturum sacrificium laudis: ergo antequam dicat oremus: premittit dominus vobiscum: ad significandum: quia nisi dominus sit nobiscum ad salutem nostram orarenon possumus. Silentium autem quod sequitur representat ilud tempus quo christus non ambulabat palam inter iudeos cum eum interficere cogitarent: quia tamen appropinquante die passionis Iesus. iterum in publicum ambulauit: ad hoc significandum exclamat sacerdos: per omnia secula seculorum. Prefatio autem est quedam gratiarum actio et diuine laudis confessio repraesentans illam gratiarum actionem quam sancti reddunt christo: in celo: et laudem qua laudatus fuit in conuiuio: in quo Maria vnxit eum vnguento: Sanctus representat laudem quam sibi cecinerunt pueri hebreorum dominica in ramis palmarum: ad significandum autem quod pater tradidit christum morti ex dono scilicet ex mera gratia. Iudas pro munere pecunie: et quod ipse christus fuit sacrificium illibatum: sacerdos facit tres crucessuper oblatam: vnam cum dicit hec dona: aliam cum dicit: hec munera: aliam cum dicit: hec sanctam sacrificiaillibata: et quia illa venditio fuit maledicta: proscripta: irrationabilis: et detestabilis: ad hoc significadum dicit sacerdos in canone: hanc oblationem facere digneris benedictam. ascriptam: ratam: rationabilem: et acceptabilem. De consecratione corporis et sanguinis superius satis dictum est: eleuatio corporis christi representat eleuationem christi in crucedemissio depositionem eius de cruce: positio super pallam inuolutionem eius in syndone munda: palla enim syndonem representat: et ideo dicitur de conse. di. 1. Consulto constituimus vt sacrificium altaris: non in serico pano aut intincto quisquam celebrare presumat. Sed in puro linteo ab episco consecrato tereno scilicet lino procreato atque contexto: sicut corpus dicunt nostri Isoehu christi in syndone linea munda sepultum fuit: cum autem sacerdos dicit. Nobis quoque peccatoribus: representat contritionem et confessionem latronis alterum increparantis et dicentis: nos quidem digna factis recipimus etc. et mise ricordiam petentis: etiam quod centurio et qui cum eo erant reuertebantur percutientes pectora sua. Ex clamatio autem sacerdotis voce eleuata: pater noster qui es in celis: est reductioad memoriam illius clamoris quem emisit christus in hora mortis dicens: pater in manus tuas commendo spiritum menm. Alta re crucem signt: calix sepulchrum: patena lapide quo sepulchrum fuit clausum: cum autem dicit sacerdos pax domini sit semper vobiscum: insinuat quod vna sabbatorum stetit Iesus in medio discipulorum: et dixit eis Pax vobis: et quia tunc dedit eis potestatem remittendi peccata: et ideo chorus exclamat. Agnus dei qui tollis pec. mundi etc. quod ter repetitur ad significandum quod pet imus nobis remitti peccata cogitationis: locutionis: et operationis: per quorum remissionem veniemus ad eternam pacem Repraesentatio ergo que est per cantum Agnus dei pertinet ad resurrectionis gaudium. Postcommunio est aptulorum gaudium de christi resurrectione signt. Ite missa est: representat illud quod dictum est discipulis statim post ascensionem christi in caelum scilicet hic Iesus qui assumptus est a vobis in celum et c. Chorus autem respondens: deo gratias: representat apitulos regressos in Ierusalem cum gaudio magno vnanimiter perseuerantes inoratione: et quod pro beneficio redemptionis nostre: cuius mysterium vt dictum est repraesentatur in missa: debemus esse in continua gratiarum actionem.