Articulus 5

Quaestio I.

PRimo ostendo quod omnis infidelis sit here ticus: heresis idem est quod diuisio. Sed omnis infidelis diuisus est a fide in quae primo vniuntur fideles. ergo omnis infidelis est hereticus.

¶ Item omnis infidelis falsas opiniones gignit: vel sequitur: sed omnis talis est hereticus: ergo omnis infidelis est hereticus.

Contra iudei infideles sunt et pagani: nec tamen heretici dicuntur.

Respondeo quod non omnis infidelis est hereticus imo heresis est species infidelitatis: est enim hereticus ille qui profitetur christum et eius dogmata corrumpit: et quia nullus denominatur simpliciter a dispositione seu inchoatione sed ab habitum seu complemento: ideo non quicunque profitens christum et dogmata eius in corde peruertens proprie vocatur hereticus: nisi sit annexa pertinacia.

Ad primum in oppositum dicendum: quod non omnis diuisio a fide heresis proprie dicitur: vt patet ex dictis in quaestione.

¶ Ad secundum dicendum: quod minor falsa est: nisi intelligatur de gignente vel sequente falsas opinio nes circa ea quae sunt fidei et cum pertinacia.

Quaestio II.

SEcundo quaeritur vtrum symoniaci sint heretici. 7.

¶ Respondeo quod symoniaci non sunt hereticiproprie: sed tantum heretici quandoque dicuntur per quandam similitudinem: quia ita operantur: ac si contra fidem sentirent: dum precio spiritualia conantur emere vel vendere: ac si esti marent dona spiritus sancti posse pecunia possideri: et sic intelligi debet quod dicitur. 1. q. vlti. c. vlti. Patet fymoniacos veluti primos et percipuos hereticos ab omnibus fideli us respuendos. n3

Quaestio III

TErtio queritur. vtrum hereuignsit maxima omnium Ipeccatorum. Et videtur quod non 6. q. 1. Queros vtrum catholicum cum pessimis moribus alicul heretico: in cuius vita preter illud quod hereticus est non inueniunt homines quod reprehendant: preponere debeaus mus: non audeo precipitare sententiam: ergo saltem non est dicendum: quod heresis sit maximum peccatorum.

¶ Item philosophus. 8. ethi. c. 10. Pessimum est contrarium optimo: sed charitas cui opponitur odium melior est fide cui opponitur heresis: vt in 3 lib. ostensum est: ergo odium est prius heresi.

¶ Item illud non est maximum peccatum quod minuit magnitudinem peccati. Sed infidelitas est huiusmodi. Unde Apostolus prima Timo. primo. Misericordiam consecut sum: quia ignorans feci in incredulitate: ergo cum heresis sit incredulitas: heresis non est maximum peccatum.

Contra tanto peccatum maius est: quanto plura bona corrumpit: sed heresis plura bona corrum pit quam quodcumque aliud peccatum: quia sundamentum totius edificii subuertit: ergo heresis est maximum peccatum.

Respondeo quod non est idem iudicium de infidelitate et heresi. heresis enim super infidelitatem addit pertinaciam: et recessum a fide prius recepta. Unde heresis est infidelitatis species: et quia recedere cum pertinacia a fide prius recepta videtur procedere ex odioveritatis redarguentis ea que dirigunt a fide pertinaciter recedentes: et odium diuine veritatis maximum est omnium peccatorum ideo heresis non ratione huius quod habet in intellectu: sed ratione sue radicis que est in affectu maximum est omnium peccatorum. Infidelitas autem quia quandoque procedit ex ignorantia non semper est. maxima omnium peccatorum.

Ad primum in oppositum dicentum: quod quamuis illud ibidimittatur sub dubio: tamen. 12 q. 1. Scimus. hoc deterinari videtur: vt dicunt aliqui: ibi enim dicitur: grauius puniuntur qui votum fecerunt aut fidem perceperunt: et et votum non perfecerunt: aut in malis finierunt vitam quam illi qui sine voto aut fide mortui sunt: et tamen bona egerunt ope ra: vel potest dici quod ibi accipitur heresis pro infidelitate: et quia non omnis infidelitas est maximum peccatorum: ideo hoc sub dubio ibi dimittitur.

¶ Ad secundum dicendum quod heresis non maximum dicitur peccatorum nisi ratione radicis sue: que est odium veritatis fidei: quod odium opponitur directe charitati.

¶ Uel potest dici quod propositio philosophi intelligenda est in his que non sunt adinuicem ordinata: in quibus destructovno: alterum non destruitur: quia in ordinatis adinuicem destructio prioris est peior siue ipsum sit melius siue non: eo quod ipso destructo consequentia destruuntur.

¶ Ad tertium dicendum quod infidelitas Pauli fuit ex ignorantia: non eximalitia.

Questio. IIII.

QUarto queritur vtrum heretici sint tolerandi. Et videtur quod sic. Matth. 13 prohibentur eradicari zizania ante messem. Sed per 3izania intelliguntur heretici secundum glo. etiam iudicium per messem: ergo heretici sunt tolerandi. tem. 24. q. 3. Notandum: ferendi sunt mali non abiiciendi.

¶ Item tolerandi sunt illi qui ad misericordiam sunt recipiendi. Sed heretici sunt ad misericordiam recipiendi quotienscumque reuerti voluerint. Unde Matth. 18 dixit christus Petro dimittendum esse peccatori septuagesies septies. ilicet quotienscumque penituerit: ergo heretici sunt tolerandi.

Contra 24.q 3 Resecande. Resecande sunt putride carnes et scabiosa ouis ab aliis repellenda: ne tota domus massa corpus et pecora ardeant: corrumpantur: putrescant: et intereant. Arrius in alexandri vna scintilla suit: sed quoniam non statim oppressus est: totum eius orbem stamma pplurata est.

¶ Item ea. q. Illud. Abii. ciendo prorsus pestiferia hec a sacerdotali vigore patientia est: qua sibimet peccatis aliorum percendo non pepercit: ergo eeclesia non debet tolerare hereticos ne eis parcendo non parcat sibi.

Respondeo quod de hereticio deprepensis mani feste in heresi prima vice faciendum est secundum quod dicitur extra: de hereticis: ad abolendam: vbi dicitur de quolibet tali quod si fuerit clericus vel religiosus ipso prispoliato omni officio et beneficio ecclesiastico secularis reunquatur arbitrio potestatis animaduersione debita punit dus: nisi continuo post reprehensionem erroris ad fidei catho lice vnitatem sponte recurrere: et errorem suum ad arbitrium episcoi regionis: et publice consenserit abiurare: et satisfactionem congruam exhibere Laicus autem nisi prout dictum est abiurata heresi et satisfactione exhibita confesti ad fidem confugerit orthodoxam secularis iudicis arbitrio relinqua tur debitam recepturus pro qualitate facinoris vltionem. De relapsis autem postquam fuerint deprehensi conseqenter subiungitur quod seculari iudicio sine vlla penitus audientia sunt relinquendi. Cuius ratio duplex est: vna: quia si quotienscumque reuerterentur conseruarentur in temporali vita: et aliis temporalibus bonis alii securius in heresi relaberentur. Alia est: quia sic ab hereticis facilius posset infici multitudo: quotienscumque tamen reuerti voluerint ab ecclesia recipiuntur ad poenitentiam: non tamen ad conseruationem corporalis vite: et aliorum temporalium bonorum.

¶ Aliter autem dicendum: est de infidelibus: qui christianam fidem nunquam susceperunt. Illi enim: et si ad fidem sint inducendi: non tamen sunt cogendi: vt habetur decretorum di. 45. Qui sincera et. c. de iudeis. Cuius ratio duplex est. Una propter bonum quod ex hoc prouenit: sicut ex hoc quod iudei ritus suos obseruant: in quibus olim prefigurabatur veritas fidei quam tenemus: hoc bonum prouenit quod testimonium fidei nostre habemus ab hostibus: et quasi in figura nobis repraesentant quod credimus. Alis est propter vitationem maloris mali: sicut scandali vel dissidii quod prouenire posset nisi tolerarentur: vel impedimenti salutis eorum: qui tolerati postea conuertuntur ad fidem.

Ad primum in oppositum dicendum quod hoc intelligendum est pro illo tempore quo 3izania non possunt eradicari sine periculo notabili eradicationis tritici. Unde ibidem dicitur: ne forte colligentes 3izania eradicetis cum eis simul et triticum.

¶ Ad secundum dicendum: quod illa auctoritas intelligenda est de illis qui alios non inficiunt: heresis autem est mo:bus maxime infectiuus: vnde et lepre comparatur: vel de illis de quorum correctione est spes: de relapsis autem post abiuratam heresim praesumitur quod non sipert in fide stabiles: vnde ecclesia de illis non confidit: iuxta illud ad Titum. 3. Hereticum hominem post primam et secundam correctionem deuita: sciens quia subuersus est qui huiusmodi est.

¶ Ad tertium dicendum: quod illa auctoritas intelligenda est de peccato commisso in fatrem: quod semper dimittendum est a passo iniuria quantum ad rancorem: siue iniurians petat sibi remitti siue non: sed non opetet quod semper sibi remittatur pena: quam meruit secundum iustitiam.