Articulus 3

¶ Questio I PRimo ostendo quod ordo non est in ecclesia: vbi ordo ibi dominium et seruitus: sed inter fideles nulla debet esse seruits Unde apostolus ad Galis. 5 Uos in libertatem vocati estis fratres: ergo in ecclesia non est ordo.

¶ Item vbi ordo ibi distinctio: sed vt dicitur ad Ephe. 4. Nos debemus esse solliciti seruare vnitatem spiritus: ergo inter nos non debet esse ordo.

Contra. Exo. 3. Inspice et fac secundum exemplar: quod tibi in monte monstratum est: sed illud exemplar est ecclesia triumphans: que est in modonte sancto dei: cum ergo in illa sit ordo: debet etiam esse in ecclesia militante.

¶ Item apostolus ad Ro. 13. Que a deo sunt ordinata sunt: sed ecclesia est a deo: ergo in ipsa est ordo.

Respondeo quod deus non tantum est ens: sed est omnium aliorum entium causa effectiua et gubernatiua: et ideo vt expressius representaretur in creaturis sub ratione qua est causa effectiua et guberuatiua: non tantum communicauit eis participationem sui esse: eas efficiendo: sed etiam aliquam participationem rationis cause: quibusdam conferendo super alias potestatem que si sit respectu naturalium actuum inuenitur in creaturis insensibilibus: sic enim superiora corpora potestatem habent super corpora inferiora. Si autem sit respectu actuum agendorum ex imperio voluntatis et iudicio rationis: sic est in crcaturis habentibus intellectum: et voluntatem: et primo et principaliter in ecclesia triumphante: et secundario in militante ad exemplar illius. Unde Ber. 3o de conside. cap. 13. de hoc ordine dicit. Nec vilem reputes formam hanc que in terra est: exemplar habet in celo et in terra: non est paruipendendum quod et deum habet actorem: et de celo ducit originem. Si autem hec potestas inecclesia militante sit respectu temporalium magis debet dici principatus vel dominium quam ordo. Illa autem que est respectu spiritualium: maxime debet dici ordo: quia ordotemporalium sequi debet ordinem spiritualium: et secundum ipsum dirigi: et ad ipsum reduci.

¶ Est etiam alia ratio quare diuina dispositio ordinem esse in ecclesia voluit: que planeponitur decre. dist. 8o. Ad hoc. Ad hoc dispositionis prouisio gradus diuersos et ordines constituit esse distinctos: vt dum reuerentiam minores exhiberent potioribus: et potiores minoribus dilectionem impenderent: et vera concordia fieret: et ex diuersitate contexio: et ratione officiorum gereretur administratio singulorum: neque vniuersitas: alia poterat ratione subsistere: nisi huiusmodi magnus eam differentie ordo seruaret. Qui ordo attenditur secundum dona gratie gratis date: que est potestas ad aliquod officium deputata: et talis nobis sub certitudine nota est: quamuis non sit gratia gratum faciens.

Ad primum in oppositum dicendum: quod subiectio non repugnat libertati nisi cum aliquis dominatur ad sui vtilitatem: vtens subiectis non ad vtilitatem eorum: potestas autem que est in ecclesia ad hoc est vt prelatus vtatur subiectis ad eorum vtilitatem et dei bonorem.

¶ Uel potest dici quod ibi apostolus loquitur de libertate spiritus quae seruituti non opponitur corporali.

¶ Ad secundum dicendum quod vnitas spiritus in vinculo pacis que est vnitas concordie non opponitur distinctioni officiorum: sed concordat: quia per talem distinctionem predicta vnitas efficacius in ecclesia custoditur.

¶ Questio. II.

SEcundo quaeritur vtrum ordo sit sacramentum. Et videtur quod non: quia ordo est non tantum in hominibus: sed in angelis non est sacramentum: ergo a simili nec in hominibus.

¶ Item cuiuslibet sacramenti est aliqua determinata materia: quod per inductionem potest probari: sed ordinum non est determinata alio maeria: ergo ordo non est sacramentum.

¶ Item si est sacramentum aut vnum: aut plura. Non vnum: quia si ordo esset sacramentum plures ordines essent plura sacramenta. Nec plura quia tunc essent plura sacramenta quam septem: quod falsum est.

Contra illud maxime videtur sacramentum per quod sacramenta alia dispensantur: sed tale quid: est ordo: ergo est sacramentum.

¶ Item magister huius di. capi. 8. Ordo est quodam signaculum id est quodam sacramentum quo spiritualis potestas traditur ordinato: sed spiritualis potestas est res sacra: et signaculum: quo traditur est signum illius. Cum ergo sacramentum sit rei sacre sigumentum: sequitur quod ordo sit sacramentum.

Respondeo quo ordo dupliter potest accipi: vel pro ritum seu signo quo traditur potestas ordinato: vel pro ipsa potestate tradita. Primo modo ordo est sacramentum tantum secundo modo est sacramentum et res: res scilicet respectu signi praedicti: et sacramentum rei id est gratiae gratum facientis: seu augmenti eiusdem que digne ordinem suscipienti confertur: vt inferius patebit.

Ad primum in oppositum dicendum: quod non est simile: quia potestas angelorum non datur in aliquo sensibili signo: sicut illorum potestas qui in ecclesia ad diuinum ministerium ordinantur.

¶ Ad secundum dicendum: quod ordinis determinata est materia: non tamen vna communis cuilibet ordini: sed in diuersis ordinibus diuersa: et sicut omnes ordines vnum sunt sacramentum: sic materie singulorum ordinum vnam completam materiam huius sacramenti constituut: que autem sit materiam in quolibet ordine in sequenti articulo dicetur.

¶ Ad 3m dicendum: quod est vnum sacramentum vnitate integra ex pluribus partibus ordinatis ad vnam: quia alii sex ordines ordinantur ad ordinem praespyteratus qui est potestas conficiendi corpus christi verum: et sic patet quod quamuis ordo sit sacramentum non propter hoc sequitur quod plures ordines plura sint sacramenta.

Questio. III.

Tertio queritur vtrum sint septem ordines tantum. Et videtur quod non. decre. di. 21. Cleros et sumptum est ab Isi. libro 7. ety. cap. 12. Nouem sunt ordines seu gradus in ecclesia. hostiarius. psalmista. lector. exorcista. acolitus. subdiaconus. diaconus. presbyter. episcopum.

¶ Item vt superius habitum est in ecclesiastica hierarchia. est ad exemplar angelice: sed in angelis sunt nouem ordines: ergo a simili nouem sunt in ecclesia militante.

¶ Item in primitiua ecclesia non fuerunt ordines nisi praespy. teratus et diaconatus: cum ergo sacramenta sint a deo instituta: non ab hominibus: videtur quod non sint plures ordines quam illi duo: non enim legimus deum postea alios instituisse.

Contra. Magister huius di. ca. 1. Septem sunt spiritualium officiorum gradus siue ordines: sicut ex sanctorum patrum dictis aperte traditur: et capitis nostri scilicet Iesu christi eximo modostratur: qui omnium officia in semetipso exhibuit: et corporisuo quod est ecclesia eosdem ordines obscurandos reliquit.

Respondeo quod potestas ordinis ministrorum ecclesie cum sint mediatores inter nos et deum: ordinatur ad vniendum nos cum deo: que vnio maxime fit per eucharistie sacramentum: in quo christus a nobis sumitur. Unde et maxime dicitur sacramentum vnionis: ad quam vnionem requiritur approximatio christi ad nos. Et nostri ad ipsum primum sit per sacramenti confectionem. 2m per dignam eius sumptionem. In primo actu deseruiunt tres ordines scilicet diaconatus: subdiaconatus: et presbyteratus. Subdiaconatus autem materiam sacramenti accipit a populo: et offert diacono: et diaconus accipit a subdia cono: et offert praesbytero: et praespyter a diacono et offert deo ipsam consecrando. In secundo actu deseruiunt quatuor ordines minores: disponimur enim ad dignam sacramenti susceptio¬ nem: et per remotionem prohibentis: et collationem dispositionis conferentis: prohibens aut quantum in se est: est homo malus ad cuius exclusionem ordinatur hostiarius: et est malus angelus: ad cuius expulsionem ordinatur exorcista: dispositio autem conferens aut disponit ad illuminandum intellectum: ad quod ordinatur lector: aut inflammandum affectum: ad quod ordinatur acolitus cereos ad excitationem deuotionis deportans: hi tamen ordines: quamuis sint sacramentum vuum vnitate predicta: non tamen habent inter se: ita necessariam connexionem quin de facto possit suscipi posterior praiori non suscepto. extra de clerico per saltum promoto: vbi papa quemdam qui diaconatus ordine praetermisso ordinem praespytera tus susceperat: mandat in diaconum ordinari: sed non ordinem praesbyteratus reiterari: sed ipsum de misericordia permit tit ministrare in ordine sacerdotem: et dicit de misericordia quia ad hoc requirebatur dispensatio: qui enim per saltum promouetur non tantum peccat sic ordinem suscipiens: sed etiam executionem illius ordinis de iure non habet

Ad primum in oppositum dicendum: quod ibi Is. loquitur de ordine dicto communiter non proprie: proprie enim loquendo psalmistatus ordo non est: vt superius visum est: nec etiam episcopatus: sed est nomen dignitatis ordinem praesupponentis: vt ostenditur.

¶ Ad 2m dicendum: quod non est simile: quia ordines distinguuntur secundum exigentiam hierarchiarum que sunt tres: quarum quelibet requirit tres ordiues ad distincta officia ordinatos: sed ordines ecclesiastici accipiuntur in comparatione ad vnum scilicet ad corpus christi conficiendum: ad quod septem ordines sufficiunt: et ideo non opetet tot esse ordines in ecclesiastica hierarchia quot in angelica.

¶ Ad tertium dicendum: quod in priemitiua ecclesta: quia pauciores erant fideles non fuit necessaria tanta multiplicatio ministrorum sicut modo: et ideo illo inspirante qui omnium ordinum officia in semetipso exhibuit: ecclessia voluit mistros multiplicare non de nouo ordines instituendo: quia omnes a christo fuerunt instituti: sed alios quinque ordines conferendo.