Articulus 2

¶ Questio I.

PRimo ostendo quod cierici non beneficiati nec in sacris constituti non tenentur portare tonsuram: quia qui potest renunciare priuilegio clericali non tenetur portare tonsuram propter quam priuilegiatus est: sed predicti clerici possunt renunciare priuilegio clericali: quilibet enim renunciare valet ei quod pro se noscitur introductum. extra de regularibus. Statuimus. ergo predicti clerici non tenentur portare clericalem tonsuram.

¶ Item extra ne clerici vel monachisecularibus negociis se immisceant. Sacerdotibus. Indignum est eis ab ecclesia subueniri per quos constat in ecclesia scandalum generari: sed illi quibus non debet ec clesia subuenire non videntur teneri ad portandum clericalem tonsuram: quia si eam portarent esset in ecclesie opprobrium: non honorem: ergo clerici per quos scandalum in ecclesia generatur: non tenentur portare clericalem tonsuram.

Contra decre. distin. 23 Clerici. Cerici qui comannutriunt ab archidiacono etiam si nolunt inuiti detondeantur.

¶ Item extra de vi. et honesta. clericorum. Si quis. Si quis ex clericis comam relaxauerit anathema sit.

Respondeo quod clerici de quibus est questio: autem publice exercent actus repugnantes statui clericali: aut non. si sic: quamuis exercendo actus tales peccent: non portando tamen tonsuram clericalem non peccant: immo magis eam portando peccarent: et tales si tertio moniti ab illo ad quem spectat seipsos emendare contempserint priuilegio clericali efficiantur exortes. extra de senten. excommunica. Contingit se cundo. quia vt ibidem dicitur priuilegium meretur amt tere qui permissa sibi abutitur potestate: ac frustra legis auxilium inuocat qui committit in legem. Si autem non exercent actus repugnantes statui clericali: sed tanquam clerici priuilegio clericali vtuntur: peccant non faciendo sibi radi tonsuram loco et tempore sicut decet: et ad eam portandum compelli possunt et debent: et sic intelligenda sunt iura allegata ad partem secundam.

Ad primum in oppositum dicendum: quod minor est falsa: nisi enim clerici predicti vellent ad bigamiam se transferre quo facto tonsuram portare non tenentur: sed non portare: vt patebit: vel alias faciant aliquid pro quo priuentur priuilegio clericali: illi periuilegio renunciare non possunt: cum non sit hoc beneficium personale: sed potius toti collegio ecclesiastico publice sit indultum. extra de foro compe. Si diligenti. est etiam hec libertas clericis indulta pro clericorum tutela: et laicorum violentia coercenda. extra de sen. excomo.

Contingit primo. ius autem ad contrarium allegatum intelligendum est de priuilegio indulto in fauorem persone tantum.

¶ Ad secundum dicendum: quod clerici scandalum generantes in ecclesia: ad correctionem compellendi sunt: et ex consequenti ad portandum tonsuram clericalem cogendi: nisi forte tale facinus commiserint proquo merito debeant priuari clericali priuilegio.

¶ Questio II. SEcundo queritur vtrum clerici vxorati non tamen bigami teneantur portare tonsuram. Et videtur quod non. extra de clericis coniu. Ioannes. dicit dominus papa de clerico vxorato. qui ante in acholitum fuerat ordinatus quod super ipsum tonsuratione sua episcopus non molestet: dummodo nullum percipiat beneficium ecclesiasticum: ratione cuius teneatur deferre clericalem tonsuram.

¶ Item. e t. Ex parte. dicit dominus papa regine anglorum de clericis vxoratis. Equanimiter diximus tolerandum. si a talibus institutis debitas velut ab aliis vxoratis exigas: et seruitia consueta. Tales ergo non gaudent priuilegio clericali: sed non gaudentes priuilegio clericali tonsuram clericalem non tenentur portare.

¶ Item. e t. c. Ut consultationi. miles tue dioce. qui cum in minori constitutus erat etate tonsuram tantum et clericalem coronam assumpsit non est cogendus deferre habitum clericalem. ergo a simili nec tonsuram.

Contra tales gaudent priuilegio clericali: sicut de facto et consuetudine videmus. ergo tonsuram clericalem portare tenentur.

¶ Item extra de virii. et hone. cleri. Clericus si tonsura. Clericus si tonsura dimissa acceperit vxorem. paucis interpositis sequitur. Tondeatur: nec in vita sua tonsuram suam dimittere audeat.

Respondeo quod clerici de quibus est questio: aute vtuntur priuilegio clericali: aut non. Si sic tenentur portare clericalem tonsuram. Si non. aut hoc est vt euitent ecclesiasticum iudicium: quod propter suum delictum formidant existimantes euadere facilius in cum ria laici: aut hoc non est propter aliquod delictum: pro quo formident iudicium ecclesiasticum: sed quia volunt se penitus ad actus laicales transferre: vtpote qui volunt fieri milites. vel alia secularia negocia exercere.

¶ Primo modo compelli possunt et debent vt tonsuram ferant: et iudicium ecclesiasticum subeant. 2o modo credo quod compelli non debent tonsuram portare clericalem: et sic intelligi debent iura allegata ad partem primam. De illis autem qui volunt vti priuilegio clericali procedunt argumenta ad partem secundam.

¶ Questio. III. TErtio queritur vtrum bigami teneantur tonsuram non portare.

¶ Respondeo quod clerici bigami aut sunt religiosi: aut scilutiares. Si seculares: dico quod tenentur tonsuram clericalem non portare: decre. di. 84. Si quis clicus viduam aut secundam ducens vxorem omnis ecclesiastice dignitatis praeuilegio mox denudetur. Et extra de bigamis. Alterca tionis. Bigamos omni praeuilegio clericali declaramus esse denudatos: et coertioni fori secularis adiectos: consuetudine contraria non obstante: ipsos quoque sub anathemate prohibemus deferre tonsuram vel habitum clericalem. Si autem sunt religiosi: sic etiam dicunt quidam quod tenentur eam non portare: quia constitutio generaliter lata est: quamuis pro religiosis non fuerit lata. Unde sic videmus quod constitutio tornea menta prohibens omnes ligat quacumque intentione torneent et quantucumque sobrie: propter hoc quod generaliter lata est: quamuis propter abutentes fuerit facta: sic a simili videtur istis quod in proposito sit dicendum. Ego autem credo quod licitum est bigamis religiosis tonsuram quam ante bigamiam receperunt: et maxime ante editionem constitutionis predicte in religione portare: quia series textus constitutionis illius ostendit: quamuis implicite ipsos in hac prohibitione non includi: quia hoc relatiuuum ipsos: refert tantum illos de quibus immediate locutus est ante illos scilicet qui adiecti sunt coertioni fori secularis: quod ad religiosos bigamos planum est non extendi: nec valem simile quod alii inducebant: quia ex serie textus decretalis illius qua torneamenta prohibentur patet constittuionem generaliter esse latam: et nullam personam ab eo exclusam.