Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Commentarius in Commentarium in Libros Sententiarum Scoti

Liber 1

Prologus

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum homini pro statu isto sit necessarium aliquam doctrinam supernaturaliter inspirari

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum cognitio supernaturalis necessaria viatori sit sufficienter tradita in sacra Scriptura

Pars 3

Quaestio 1-3 : Utrum theologia sit de Deo tamquam de primo obiecto; Utrum theologia sit de Deo sub aliqua speciali ratione; Utrum theologia sit de omnibus ipsorum ad primum eius subiectum

Quaestio 2 (Depreciated; to be deleted) : Utrum theologia sit de Deo sub aliqua speciali ratione

Quaestio 3 (Depreciated; to be deleted) : Utrum theologia sit de omnibus ipsorum ad primum eius subiectum

Pars 4

Quaestio 1 : Utrum theologia in se sit scientia, et utrum subalternans vel subalternata

Pars 5

Quaestio 1-2 : Utrum theologia sit scientia practica vel speculativa; Utrum ex ordine ad praxim ut ad finem dicatur per se scientia practica

Quaestio 2 (Depreciated; to be deleted) : Utrum ex ordine ad praxim ut ad finem dicatur per se scientia practica

Distinctio 1

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum obiectum fruitionis per se sit finis ultimus

Quaestio 2 : Utrum finis ultimus habeat tantum unam rationem fruibilis

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum frui sit aliquis actus elicitus a voluntate, vel passio recepta in voluntate

Quaestio 2 : Utrum fine apprehenso per intellectum necesse sit voluntatem frui eo

Pars 3

Quaestio 1 : Utrum Deo conveniat frui

Quaestio 2 : Utrum viator fruatur

Quaestio 3 : Utrum peccator fruatur

Quaestio 4 : Utrum bruta fruantur

Quaestio 5 : Utrum omnia fruantur

Distinctio 2

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum in entibus sit aliquid exsistens actu infinitum

Quaestio 2 : Utrum aliquod infinitum esse sit per se notum

Quaestio 3 : Utrum sit tantum unus Deus

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum possibile sit cum unitate essentiae divinae esse pluralitatem personarum

Quaestio 2 : Utrum sint tantum tres personae in essentia divina

Quaestio 3 : Utrum cum essentia divina possit stare in aliquo ipsum esse productum

Quaestio 4 : Utrum in essentia divina sint tantum duae productiones intrinsecae

Distinctio 3

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum Deus sit naturaliter cognoscibilis ab intellectu viatoris

Quaestio 2 : Utrum Deus sit primum cognitum a nobis naturaliter pro statu isto

Quaestio 3 : Utrum Deus sit primum obiectum naturale adaequatum respectu intellectus viatoris

Quaestio 4 : Utrum aliqua veritas certa et sincera possit naturaliter cognosci ab intellectu viatoris absque lucis increatae speciali illustratione

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum in qualibet creatura sit vestigium Trinitatis

Pars 3

Quaestio 1 : Utrum in parte intellectiva proprie sumpta sit memoria habens speciem intelligibilem priorem naturaliter actu intelligendi

Quaestio 2 : Utrum pars intellectiva proprie sumpta vel aliquid eius sit causa totalis gignens actualem notitiam vel ratio gignendi

Quaestio 3 : Utrum principalior causa notitiae genitae sit obiectum in se vel in specie praesens vel ipsa pars intellectiva animae

Quaestio 4 : Utrum in mente sit distincte imago Trinitatis

Distinctio 4

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum ista sit vera 'Deus generat alium Deum'

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum ista sit vera 'Deus est Pater et Filius et Spiritus Sanctus'

Distinctio 5

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum essentia divina generet vel generatur

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum Filius generetur de substantia Patris

Distinctio 6

Quaestio 1 : Utrum Deus Pater genuit Deum Filium voluntate

Distinctio 7

Quaestio 1 : Utrum potentia generandi in Patre sit aliquid absolutum vel proprietas Patris

Quaestio 2 : Utrum possint esse plures Filii in divinis

Distinctio 8

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum Deus sit summe simplex

Quaestio 2 : Utrum aliqua creatura sit simplex

Quaestio 3 : Utrum cum simplicitate divina stet quod Deus vel aliquid formaliter dictum de Deo sit in genere

Quaestio 4 : Utrum cum simplicitate divina possit stare distinctio perfectionum essentialium praecedens actum intellectus

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum solus Deus sit immutabilis

Distinctio 9

Quaestio 1 : Utrum generatio Filii in divinis sit aeterna

Distinctio 10

Quaestio 1 : Utrum Spiritus Sanctus producitur per actum et modum voluntatis

Distinctio 11

Quaestio 1 : Utrum Spiritus Sanctus procedat a Patre et Filio

Quaestio 2 : Utrum si Spiritus Sanctus non procederet a Filio, posset stare distinctio realis ipsius a Filio

Distinctio 12

Quaestio 1 : Utrum Pater et Filius spirent Spiritum Sanctum in quantum sunt omnino unum vel in quantum distincti

Quaestio 2 : Utrum Pater et Filius spirent uniformiter Spiritum Sanctum

Distinctio 13

Quaestio 1 : Utrum Spiritus Sanctus sit genitus, sive utrum productio Spiritus Sancti sit generatio vel distinguatur ab ea

Distinctiones 14, 15, et 16

Quaestio 1 : Utrum quaelibet persona mittat quamlibet

Distinctio 16

Quaestio 1 : Utrum a conveniat Spiritui sancto visibilis missio?

Distinctio 17

Pars 1

Quaestiones 1-2 : Utrum necesse sit ponere caritatem creatam, formaliter inhaerentem naturae beatificabili

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum tota caritas praeexsistens corrumpatur ita quod nulla realitas eadem numero maneat in caritate maiore et minore

Quaestio 2 : Utrum illud positivum caritatis praeexsistentis quod manet in augmento, sit tota essentia caritatis intensae

Distinctio 18

Quaestio 1 : Utrum donum dicat proprietatem personalem Spiritus sancti?

Distinctio 19

Quaestio 1 : Utrum personae divinae sint aequales secundum magnitudinem

Quaestio 2 : Utrum quaelibet persona sit in alia

Distinctio 20

Quaestio 1 : Utrum tres personae sint aequales in potentia

Distinctio 21

Quaestio 1 : Utrum haec sit veta 'solus Pater est Deus'

Distinctio 22

Quaestio 1 : Utrum Deus sit nominabilis a nobis aliquo nomine significante essentiam divinam in se, ut est 'haec'

Quaestio 2 : Utrum Deus sit nominabilis ab aliqua creatura

Distinctio 23

Quaestio 1 : Utrum persona secundum quod dicit aliquid commune Patri et Filio et Spiritui Sancto, dicat praecise aliquid secundae intentionis

Distinctio 24

Quaestio 1 : Utrum in divinis sit proprie numerus

Distinctio 25

Quaestio 1 : Utrum persona in divinis dicat substantiam vel relationem

Distinctio 26

Quaestio 1 : Utrum personae constituantur in esse personali per relationes originis

Distinctio 27

Quaestiones 1-3 : Utrum verbum creatum sit actualis intellectio; Utrum verbum in divinis dicat proprium personae genitae; Utrum verbum divinum dicat respectum ad creaturam

Distinctio 28

Quaestio 2 : Utrum innascibilitas sit proprietas constitutiva primae personae in divinis

Quaestio 3 : Utrum personae prima divina constituatur in esse personali aliqua relatione positiva ad secundam personam

Distinctio 29

Quaestio 1 : Utrum principium dicatur univoce de principiis ad intra et ad extra in Deo

Distinctio 30

Quaestiones 1-2 : Utrum de Deo dicatur aliqua relatio ex tempore; Utrum Dei ad creaturam possit esse aliqua relatio realis

Distinctio 31

Quaestio 1 : Utrum identitas, similitudo et aequalitas sint relationes reales in Deo

Distinctio 32

Quaestiones 1-2 : Utrum Pater et Filius diligant se Spiritu Sancto; Utrum Pater sit sapiens sapientia genita

Distinctio 35

Quaestio 1 : Utrum in Deo sint relationes aeternae ad omnia scibilia ut quiditative cognita

Distinctio 36

Quaestio 1 : Utrum fundamentum relationis aeternae ad Deum ut cognoscentem habeat vere esse essentiae ex hoc quod est sub tali respectu

Distinctio 37

Quaestio 1 : Utrum Dei omnipotentia necessaria inferat eius immensitatem

Distinctio 38

Quaestio 1 : Utrum scientia Dei respectu factibilium sit practica

Distinctio 39

Quaestio 1 : Utrum Deus habeat notitiam determinatum omnium, quantum ad omnes conditiones existentia

Distinctio 40

Quaestio 1 : Utrum praedestinatus possit damnari

Distinctio 41

Quaestio 1 : Utrum sit aliquod meritum praedestinationis vel reprobationis

Distinctio 42

Quaestio 1 : Utrum Deum esse omnipotentem possit probari naturali ratione

Distinctio 43

Quaestio 1 : Utrum prima ratio impossibilitatis rei fiendae sit ex parte Dei vel rei factibilis

Distinctio 44

Quaestio 1 : Utrum Deus possit aliter facere res quam ab ipso ordinatum est eas fieri

Distinctio 45

Quaestio 1 : Utrum Deus ab aeterno voluit alia a se

Distinctio 46

Quaestio 1 : Utrum voluntas beneplaciti Dei semper impleatur

Distinctio 47

Quaestio 1 : Utrum permissio divina sit aliquis actus voluntatis divinae

Distinctio 48

Quaestio 1 : Utrum voluntas creata sit bona moraliter quandocumque conformatur voluntati increatae

Liber 2

Distinctio 1

Quaestio 1 : Utrum primaria causalitas respectu causabilium de necessitate sit in tribus personis

Quaestio 2 : Utrum Deus possit aliquid creare

Quaestio 3 : Utrum sit possibile Deum producere aliquid 'aliud a se' sine principia

Quaestio 4 : Utrum creatio angeli sit idem angelo

Quaestio 5 : Utrum relatio creaturae ad Deum sit eadem fundamento

Quaestio 6 : Utrum angelus et anima differant specie

Distinctio 2

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum in exsistentia actuali angeli sit aliqua successio formaliter

Quaestio 2 : Utrum in angelo actualiter exsistente necesse sit ponere aliquid mensurans exsistentiam eius aliud ab ipsa exsistentia

Quaestio 3 : Utrum omnium aeviternorum sit unum aevum

Quaestio 4 : Utrum operatio angeli mensuretur aevo

Pars 2

Quaestio 2 : Utrum angelus requirat determinatum locum

Quaestio 3 : Utrum angelus posset simul esse in duobus locis

Quaestio 4 : Utrum duo angeli possunt simul esse in eodem loco

Quaestio 5 : Utrum angelus possit moveri de loco ad locum motu continuo

Quaestio 6 : Utrum angelus possit movere se

Quaestio 7 : Utrum angelus possit moveri in instanti

Quaestio 8 : Utrum angelus possit moveri ab extrema in extremum non pertranseundo medium

Distinctio 3

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum substantia materialis ex se sive ex natura sua sit individua vel singularis

Quaestio 2 : Utrum substantia materialis per aliquid positivum intrinsecum sit de se individua

Quaestio 3 : Utrum substantia materialis per actualem exsistentiam sit individua vel ratio individuandi aliud

Quaestio 4 : Utrum substantia materialis per quantitatem sit individua vel singularis

Quaestio 5 : Utrum substantia materialis sit haec et individua per materiam

Quaestio 6 : Utrum substantia materialis sit individua per aliquam entitatem per se determinantem naturam ad singularitatem

Quaestio 7 : Utrum sit possibile plures angelos esse in eadem specie

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum angelus posset se cognoscere per essentiam suam

Quaestio 2 : Utrum angelus habeat notitiam naturalem distinctam essentiae divinae

Quaestio 3 : Utrum ad hoc quod angelus distincte cognoscat quiditates creatas requiratur quod habeat distinctas rationes cognoscendi eas

Distinctiones 4-5

Quaestio 1 : Utrum inter creationem et beatitudinem angeli boni fuerit aliqua mora

Quaestio 2 : Utrum angelus prius meruerit beatitudinem quam eam acceperit

Distinctio 6

Quaestio 1 : Utrum angelus malus potuerit appetere aequalitatem Dei

Quaestio 2 : Utrum primum peccatum angeli fuerit formaliter superbia

Distinctio 7

Quaestio 1 : Utrum malus angelus necessario velit male

Distinctio 8

Quaestio 1 : Utrum angelus possit assumere corpus in quo exerceat opera vitae

Distinctio 9

Quaestio 2 : Utrum unus angelus possit intellectualiter loqui alteri

Distinctio 10

Quaestio 1 : Utrum omnes angeli mittantur

Distinctio 11

Quaestio 1 : Utrum angelus custodiens possit effective aliquid causare in intellectu hominis custoditi

Distinctio 12

Quaestio 1

Quaestio 1

Distinctio 13

Quaestio 1 : Utrum lux gignat lumen tamquam propriam speciem sensibilem sui

Distinctio 14

Quaestio 1 : Utrum corpus caeleste sit essentia simplex

Quaestio 2 : Utrum aliquod sit caelum mobile, aliud a caelo stellato

Quaestio 3 : An colum agat in haec inferiora

Distinctio 15

Quaestio 1

Distinctio 16

Quaestio 1

Distinctio 17

Quaestio 1

Quaestio 2

Distinctio 18

Quaestio 1

Distinctio 19

Quaestio 1

Distinctio 20

Quaestio 1

Quaestio 2

Quaestio 3

Distinctio 26

Quaestio 1 : Utrum gratia sit in essentia animae vel in potentia

Distinctio 27

Quaestio 1 : Utrum gratia sit virtus

Distinctio 28

Quaestio 1 : Utrum liberum arbitrium hominis sine gratia possit cavere omne peccatum mortale

Distinctio 29

Quaestio 1 : Utrum iustitiam originalem in Adam necesse sit ponere aliquod donum supernaturale

Distinctiones 30-32

Quaestio 1 : Utrum quilibet, secundum legem communem propagatus ab Adam, contrahat peccatum originale

Quaestio 2 : Utrum peccatum originale sit carentia originalis iustitiae

Quaestio 3 : Utrum anima contrahat peccatum originale a carne infecta, concupiscibiliter seminata

Quaestio 4 : Utrum in baptismo remittatur peccatum originale

Distinctio 33

Quaestio 1 : Utrum peccato originali debeatur sola carentia visionis divinae pro poena

Distinctiones 34-37

Quaestio 1 : Utrum peccatum sit a nobis sicut a causa

Quaestio 2 : Utrum peccatum sit per se corruptio boni

Quaestio 3 : Utrum peccatum sit poena peccati

Quaestio 4 : Utrum peccatum possit esse a Deo

Quaestio 5 : Utrum voluntas creata sit totalis causa et immediata respectu sui velle, ita quod Deus respectu illius velle non habeat aliquam efficientiam immediatam, sed tantum mediatam

Distinctio 38

Quaestio 1 : Utrum intentio sit solus actus voluntatis

Distinctio 39

Quaestio 1 : Utrum synderesis sit in voluntate

Quaestio 2 : Utrum conscientia sit in voluntate

Distinctio 40

Quaestio 1 : Utrum omnis actus sit bonus ex fine

Distinctio 41

Quaestio 1 : Utrum aliquis actus noster possit esse indifferens

Distinctio 42

Quaestio 1 : Utrum peccata capitalia distinguantur

Distinctio 43

Quaestio 1 : Utrum voluntas creata possit peccare ex malitia

Distinctio 44

Quaestio 1 : Utrum potentia peccandi sit a Deo

Prev

How to Cite

Next

Quaestio 2

1

COMMENTARIUS.

2

(a) Contra illud. Quia dicit Henricus quod licet persona qua est in alia, sit illa secundum partem, quia secundum essentiam, tamen illa persona in qua est alia, quasi continetillam secundum se totam. Contra hoc arguit Doctor et probat primo, quod persona secundum se totam continet aliam, quia illa alia est in illa secundum se totam. Et supponit unum, quod personam esse in alia, et econtra, dicit relationem communem, quae dicitur communis, quia est inter extrema ejusdem rationis, ut similitudo et aequalitas, praesentialitas, amicitia et hujusmodi. Cum enim dicimus quod una persona est in alia, accipimus in proposito esse perfecte praesentem illi, et e contra. Qum ergo hee praesentialitas requirat extrema ejusdem rationis, id est, quod requirit fundamentum ejusdem rationis in extremis, qua sic referuntur; ergo si una dicitur praesenssecundum partem, et alia similiter; et si una secundum se totam, et alia similiter.

3

(b) Secundo sic: Quando aliquid dici- tur esse in alio, etc. Haec ratio probat quod una persona. non dicatur esse in alia secundum partem, et tota ratio clara est, et clara sunt cetera.

4

COMMENTARIUS.

5

(e) Ad primum dico, etc. Hic dicit aliqua. Primo, quod non sequitur, ut si aliquid alieui primo conveniat, conveniat parti, maxime in heterogeneis. Et sic licet Filio conveniat primo esse in Patre (accipiendo esse in, ut est suppositi perfecte praesentis Patri) non tamen convenit Patri; et sic non sequitur quod essentia sit in Patre, vel filiatio, ut esse in dicit suppositum esse praesens Patri, et e contra. Secundo dicit, quod etiam licet aliquid conveniat alieui primo, non autem sequitur quod aequaliter cuilibet parti, quia forte. potest competere uni parti et non alteri, ut intelligere primo competit homini, et tamen non competit eorpori, quia corpus non intelligit, sed forie anima, licet tamen haec sit impropria, anma intelligit, ut est conjuncta corpori, ut patet a Doctore in 4. dist. 44. Et posito etiam quod compe- tat animae, non tamen competit homini,quia anima, quia tunc sibi competeret per partem.

6

Si dicatur, nonne homo intelligit per animam ?

7

Dico, quod licet anima sit proxima ratio qua intelligere competit homini, sicut risibile per animam, non tamen sequitur quod primo intelligat per animam, quia intelligere primo sequitur totum ecnjunetum. "Tertio dicit, quod posito quod intelligere competat primo homini, et nullo modo corpori nec anima, non tamen sequitur quod si anima est ratio formalis inharentice hujus praedicati, quod etiam corpus sit talis ratio. Sic est in proposito, quia licet Filius sit in Patre secundum se totum, non tamen filiatio et. essentia sunt in Patre, et si essentia sit ratio formalis quare Filius sit in Patre, non tamen sequitur quod sit filiatio. Caetera patent.

8

COMMENTARIUS.

9

(d) Quantum ad secundum articulum dico. in isto articulo habetur, quod nec sola essentia est ratio talis praesentialitatis nec sola proprietas, sed utraque, quia perfecta praesentialitas aliquorum requirit distinctionem realem illorum inter se, et perfectam unionem persona; ergo per proprietates sunt realiter distincte, et per essentiam divinam perfectissime unite, et sic sunt sibi ad invicem perfectissime praesentes.

10

COMMENTARIUS.

11

(e) Quantum ad tertium, etc. Contentum est aliquid. continentis, et non e contra, ut patet, quia genus continetur in specie, ut pars essentialis, et non e converso; et pars integralis continetur in toto integrali, ut pars, et non e converso. Et breviter vult dicere quod in illis modis non est mutua continentia ejusdem rationis, sicut est in modo essendi in praesentiali, quia eo modo, quo Pater est perfecte praesens Filio, et Filius Patri. Caetera patent.

12

(f) Cum confirmatur. ratio per illud Philosophi 6. Physic. de indivisibilibus, quod sicut indivisibile non distinguitur ab indivisibili, nisi sit extra illud, quia duo indivisibilia simul posita non faciunt majus, imo nec infinita; eum ergo persone in divinis sint indivisibiles, si sunt. simul non sunt distinetz:e. Hzec ratio non concludit, tum quia non est simile de indivisibili in quanfitate, et de indivisibili in substantia; tum etiam quia non sequitur quod si essent duo indivisibilia simul, quod non essent distincta inter se, tantum enim sequitur quod non essent distincta situ, per se autem non habent sitam, ut patet.

13

(g) Ad secundum dico. Responsio stat in hoc. Primo, quod si plura concurrunt in aliquo realiter, quod non est intelligibile ipsum non componi ex illis; et sic essentia divina eum proprietate componeret ipsam personam, si proprietas illa esset formaliter in essentia divina et realiter distincta ab illa. Secundo, cum dicimus quod persona est in alia persona, non dicimus quod sit illa formaliter, nec pars illius et distincta realiter; sed sic dicimus quod est unum suppositum realiter distinctum ab alio quod perfecte est in alio, id est, quod perfectissime est praesens illi.

14

(h) Ad tertium, dico quod quando abstractum, etc. Et tunc-ista propositio est neganda, filiatio est in Patre, et tunc prima consequentia non valet, arguendo sic: In Patre est Filius; ergo in Patre est filiatio, quia in antecedente aecipitur esse n per perfectam praesentialitatem, in consequente autem per informationem, et sic palet responsio. Et cum dicit circ a finem: Acezpiendo esse in, pro ineristentia. intima, - non sequitur: ergo. Pater est Filius, sed est fallacia acquivocationis, quia eum dico, paternitas intime inexistit Patri, id est, quod perfectissime et intime est prasens Patri. Et cum infertur, quod si paternitas perfectissimeinexistit Patri, modo praeexposito; ergo Pater est Filius, infertur de inexistentia formali, ac si paternitas formaliter inexisteret Patri, et sic patet.

15

(i) Ad quartum. Hic notantur plura. Primum, quod quando A habet habitudinem aliquam ad Z7, et 57 habet similem habitudinem ad C, et hoc est verum in relativis superpositionis et suppositionis, licet non in omnibus, et hoc tenet secundum rationem prioris et posterioris, ut patet infra. Ut sicut se habet abavus ad avum, ita avus ad patrem meum; ergo sicut pater meus est prior me, ita avus est prior patre meo, et abavus avo meo, et sic semper procedendo, et per consequens prior me. Non valet autem convertendo, id est, quod sicut se habet avus meus ad patrem meum, ita pater meus ad avum; ergo sicut avus erit prior patre meo, ergo et paler meus erit prioravo meo, quia tunc sequeretur quod idem esset prior seipso. Secundum est, quod propositio prius dicta, non est vera in relativis e quiparantis, quia sequeretur quod idem esset sibi simile, et si debet esse vera, oportet addere istam specificationem, seilicet. omni alii a se, sic dicendo: Quidquid est simile Socrati, est simile omni alii a Socrate simili Socrati, ut palet in textu. Tertio addit, quod medium ad quod comparantur extrema sit limitatum, ut patet in textu. Quarto addit, quod sic arguendo, tenet de priori et posteriori in essentialiter ordinatis, in ratione prioris et posterioris, non autem in aliis conditionibus consequenlibus prius et posterius, ut mediate, vel immediate, quia non sequitur; pater meus est immediaie prior me, et avus est immediate prior patre meo; ergo avus meus est immediate prior me, et sic palet responsio ista. Et argumentum non est ad propositum, quia cum dico, Filius est in Patre, et Pater in Filio, tantum dico perfectam praesentialitatem ad invicem, et non dico aliquem ordinem essentialem inter Patrem et lilium in ratione praesentialitatis, ut supra dixi.

16

Ad aliud concedo quod Deus est in Deo, etc. Negatur consequentia propter fallaciam consequentis, quia in prima ly Deus, qui sequitur prepositionem in, non confunditur, et ideo potest stare pro aliquo supposito indeterminato indeterminate. In consequente veroly Deus, qui sequitur ad distingui, confunditur, propter negationem inclusam in distingui, et sic est fallacia consequentis, arguendo a termino non distributo ad eumdem distributum, ut patet, quia non sequitur: Animal est genus; ergo omne animal est genus.

PrevBack to TopNext

On this page

Quaestio 2