Quaestio 4

CIrca Quartum arguitur: quod deus potuit fecisse quod anima Christi fuisset in corpo re existente in pyxide ipso iacente mortuo in sepulcro: quia tunc fuit in inferno & magis nata est esse in suo corpore quam alibi. pro tempore ergo quo fuit in inferno, potuit fuisse in corpore suo in pyxide.

CONtra. anima non est nata esse in suo corpore nisi animando illud, quaere si fuisse ponatur in corpore suo in prxide, ergo esset corpus animatum & viuens in pyxide quod iacebat mortuum in sepulcro: quid est inconueniens: quia tunc simul idem numero esset mortuum & viuum: quod est in conueniens: ergo &c.

DIco quod esse in corpore potest conuenire substantiae incorporeae dupliciter. vel per suam substantiam: vel per suam operationem. Per suam substantiam dupliciter: vel situaliter, vel localiter. Et est ille vltimus modus omnino impossibilis circa substantiam incorpoream: quia cum locus sit vltimum continentis corporaliter & dimensiue, non potest esse localiter in corpore nisi quod continetur intra latera corporis alterius, & suis dimensionibus replet illud & illi aequatur. locus enim semper est aequalis locato. quales dimensiones non habet substantia incorporea. & ideo hoc modo nec anima nec angelus per suam substantiam possunt esse in corpore aut in loco: nec est hoc om nino factibile. Loquendo autem de esse in loco situaliter per suam substantiam, dico quemadmodum & alias dixi: quod cum anima separata sicut & angelus sit substantia incorporea, quae intelligenda est esse secundum substantiam simplex sicut vnitas abstracta: non autem sicut punctus qui sibi determinat situm in magnitudine extra quem non potest esse: anima autem et angelus nuilum si tum sibi in magnitudine determinant extra quem esse non possunt: difficile est mihi intelligere quo modo ipsa anima situaliter sit in aliquo corpore seu magnitudine. & hoc absque vlla operatione in illa aut passione quam patitur a corpore aut ab existente situaliter in ipso: & consimiliter de angelo. Sed quia hoc tenere praecipit quidam articulus de contrario interdictus: ideo non contradico: nec aliquo modo asserere intendo quin anima & angelus situaliter secundum suam substantiam absque omni operatione necessario sint in corpore. & secundum hoc in loco habet esse, prout dicit dictus articulus licet hoc non intelligam, quomodo per substantiam suam anima aut angelus sit determinatiue & situaliter in loco, praeter hoc quod est in illo per operationem. Loquendo autem de esse animae in loco siue in corpore per operationem suam, hoc modo habet esse in corpore dupliciter. Vno modo per operationem primam quae est dare esse, quae conuenit ei inquantum est anima & substantia incorporea distincta & diuersa omnino ab angelo: quia haec operatio non conuenit ei nisi inquantum aut est nata esse, aut inquantum est secundum actum forma & actus corporis animans ipsum. Alio modo per operationem secundam. Sed operatio secunda duplex potest animae attribui. Vna quae conuenit ei inquantum est anima: & omnino diuersa est ab angelo secundum iam dictum modum. Alia ve ro inquantum est substantia incorporea simpliciter conueniens est angelo in esse substantiam incorpoream simpliciter. Primo istorum modorum conuenit animae operatio secunda quae dat corpori siue composito ex anima & corpore per suas potentias sentire, intelligere, velle: nec conuenit ei ista operatio secunda nisi mediante prima. Vnde nullo modo convenit angelo, tum quia conuenit animae secundum id quo differt ab angelo, tum quia angelo non est nata conuenire prima ope ratio in corpore. Secundo dictorum modorum dicunt aliqui quod nullo modo conuenit animae: licet conueniat angelo, puta mouere corpus aliquod secundum locum. Vnde dicunt aliqui quod non potest esse in aliquo corpore per aliquam operationem nisi sit in illo per operationem primam, nec mouere secundum locum aliquod aliud corpus nisi per illud cuius est actus & perfectio. Propter quod dicunt quod anima separata a corpore quid perficit, nullo modo potest esse vel in illo vel in quocunque alio per aliquam operationem veluti mouendo ipsum secundum locum: licet hoc concedunt de angelo: eo quod nullius corporis natus est esse forma aut perfectio. Sed nequaquam ponendum est quod anima separata non possit esse per operationem suam secundo modo in aliquo alio corpore quam sit illud quod perficiebat. Anima enim Christi separata, si anima situm habet & transit magnitudinem situaliter sine operatione in transeundo medium: non descendit ad infernum neque fine opera tione fuit in illo. Sed an anima separata a suo corpore per mortem possit esse in suo corpore operatione secunda secundo modo: de hoc aliqui dubitant: puta an in illo possit esse mouendo ipsum secundum locum, sicut potest angelus: allegantes pro se id quid assumptum est in secunda ratione scilicet quod anima non est nata esse neque operari in suo corpore nisi animando. quod procul dubio verum est in quantum anima est differens secundum naturam incorpoream ab angelo. An autem necessario ita sit in quantum est substantia incorporea simpliciter conueniens & communicans cum angelo, non video. Descendendo ergo ad quaestionem dico: quod non video quare anima Christi non potuit in triduo fuisse in suo corpore iacente in sepulcro non sicut perfectio in perfectibili: sed situaliter, aut per aliquem mo dum cum hoc. Sed de esse eius in corpore suo existente sacramentaliter in pyxide, de quo quaestio est: nihil asserendo: dico quod licet idem numero fuerit corpus in sepulcro & in pyxidet alio tamen & alio mo do essendi habuit esse in sepulcro & in pyxide secundum quod alias exposuimus: & secundum modum quo habuit esse in pyxide, nulla operatio extrinseca nec aliquid extrinsecum potuit illud attingere. Vnde vt alibi ex posuimus: licet idem corpus mortuum & vulneratum fuisset in pyxide quod moriebatur & vulnera batur in cruce: in cruce tamen & moriebatur & vulneratum fuit: sed non in pyxide. Et secundum eundem mo dum dico hic: quod licet anima tunc potuit fuisse in suo corpore in sepulcro & circa id aliquid operata fuisse, non tamen operata fuisse in pyxide: licet cum hoc verum esset dicere quod fuit in illo corpore sicut fuit in pyxide. In pyxide enim non potuit esse in corpore nisi per concomitantiam, & hoc non nisi per hoc quod actu animaret illud: sicut modo in pyxide est in suo corpore animato. non enim di cuntur esse in sacramento per concomitantiam nisi illa quae essentialiter pertinent & non ab extrinseco ad illud. Et ideo licet bene dicatur quod corpus quid habuit vulnera erat in pyxide: non tamen proprie dicitur quod ipsa vulnera erant in pyxide.

AD primum in oppositum: quod anima magis nata est esse in suo corpore quam in alio &c. Dico quod verum est secundum actum animandi & secundum quod est anima. sic enim in alio nullo nata est esse. Secundum autem quod est incorporea substantia simpliciter & secundum quencumque alium actum qui non sequitur animationem, non video quomodo magis nata est esse naturaliter in suo corpore quam in alio. Quia etsi nata est esse aliquo modo praedictorum in illo vt erat in sepulcro, nequaquam tamen vt erat in pyxide, sicut dictum est.

AD argumentum in oppositum: quod anima non est nata esse in suo corpore nisi in animando: verum est quo ad actum primum & vt est anima. & sic nequaquam fuit in suo corpore nisi dum ipsum animauit in resurrectione: quod tamen nequaquam animasset in pyxide: licet ibi statim fuisset in illo per concomitantiam. Alio autem modo essendi in: non video inconueniens quin tunc po tuit fuisse in corpore in sepulcro, licet non in prxide: vt dictum est.