Quaestio 14

SEquuntur quaestiones de homine simpliciter ex parte corporis principaliter. Et erant duae de monstro respectu baptismatis. Quarum prima erat: si duo capita ineo appareant: vtrum in baptizando debent ei imponi duo nomina an vnum. Secunda: vtrum si sacerdos dicat Ego te baptizo: ambo, an alter eorum sit bapticatus. ClRca primum arguitur quod debet imponi ei vnum nomen quia non est nisi vna anima quia non est nisi vnum continuum: cuius non est nisi vna forma, nomen autem imponitur a forma, secundum philosophum. vii. metaphysicae

CONtra. in duplicicapite geminantur omnes sensus: sed non geminantur nisi geminata anima: & vbi anima est geminata siue duae animae: duplex debet nomen imponi. ergo &c. Quaestio ista non quaerit nisi vtrum tale modostrum sita vna persona ab vna anima cui debetur vnum nomen, an duae: quibus debeantur duo nomina, quia nominia debent esse consona rebus. Et est dicendum secundum quod dicit Auicen. iiii. metaphysicae & secundum quod alias determinaui mus quod anima rationalis aliquo modo dependet ex subiecto ad hoc vt sit: quia anima non habet essepost non esse nisi cum fuerit esse corporis secundum modum commixtionis: per quam aptatur fieri instru mentum eius. Non quod aliqua forma mixti manens sit praecedens animam in corpore: sed quod materia existens sub forma corporis disponitur per agens vt fiat necessitas ad formam mixti educendam de potentia materiae, cum qua cum educitur de potentia materiae per generationem naturalem, simul inducitur anima rationalis per creationem: illa tamen forma est vt dispositio in materia ad animam. Ad illam autem formam mixti generandum agens inducit vim seminalem in materia ordinata ad generationem hominis antequam incipiat mouere materiam. Cum autem tota materia seminis est vna & continua: & principium seminale est vnum: & cum totum semen cadens recipiatur in vna incastratura matricis tanquam in vna camera in ter duas villulas matricis: sunt enim in matrice plures incastraturae quasi plures camerae siue monetae secundum numerum foetuum qui possunt simul informari in foemina cuiusque speciei animalis: & singulae incastraturae abinuicem villulis quasi parietibus distinguuntur: quae villulae quandoque sunt integrae: & semina recepta in eis nequaquam possunt concurrere: quandoque ex aliqua parte ruptae, vt semina in duabus incastraturis existentia ibi necesse habent concurrere. Cum inquam, vt dictum est, totum semen in vna incastratura recipiatur: tunc totum vnica vi caloris illius incastraturae confouetur semen: & totum seminale vigens in calore seminis excitatum calore illius partis matricis incipit materiam coagulare ad foetus formationem. secundum quod dicit Macrobius. Semen quod post iactum sui intra horas septem non fuerit in effusione relapsum, haesisse in vitam pronunciatur. Verum semine semel intra formandi ho minis monetam locato, hoc primum artifex natura molitur vt die septimo folliculum seminum circundet humori ex membrana tam tenui qualis in ouo ab exteriori testa clauditur: & intra se claudit liquorem &c. vt ibidem determinat: ita quod quita hebdomada in ipso describatur humana figura magnitudine quidem apis vt in illa breuitate membra omnia & totius corporis lineamenta consi stant. Et hoc intelligendum est materia adhuc existente sub forma abiicienda. Et agit virtus seminalis vt dicit Commenta. super. vii. metaphysicae in isto semine non per instrumentum: sed solum per calorem qui est in semine, mouet materiam quousque formam dispositiuam ad intellectum educat de potentia ma teriae & corrumpat formam praecedentem. Cum autem fuerit abundantia seminis: ita quod cum cadit in matricen, portio vna recipiatur in vna incastratura sicut in vna moneta: & alia recipiatur in alia sicut in alia mone ta: & villula matricis integra conseruauerit perfecte has partes abinuicem in quaelibet illarum partium, & inclusum diuersis pelliculis: & si plures recipiantur simili modo: virtute caloris illius incastraturae incipit proprium semi narium mouere materiam ad productionem, proprii foetus: & plura seminaria ad productionem plurium foetuum per fectorum. Si vero fuerit tanta abundantia seminis vt pars cadat in vna incastratura: & pars in alia & per rupturam villulae quae deberet esse vt paries inter duo semina, ex vna parte, puta versus locum for mationis partis inferioris, vt ibi necesse habeant semina concurrere: integra autem ex illa parte in quae debent formari partes superiores foetus vt semina ibi non concurrant: tunc est aduertendum quod sic procedit membrorum formatio quod virtus illa in semine quae non agit per instrumentum format si bi inter omnes partes & membra primo cor: & secundum philosophum. xvi. de animalibus est operans in semine: sicut manus artificis in scanno: & ab illo formato dirigit vires ad formationem caeterorum membrorum: & est prima origo omnium membrorum & venarum: contra opinionem quorundam medicorum. Et tunc cum formato corpore anima infunditur, licet tota sit in toto corpore, ordine tamen quodam naturae perficit primo cor, & per ipsum caetera membra: sicut a virtute cordis nutriuntur & confouentur. Vnde dicit philosophous quod diuinum membrum est cor: & eius inhabitator est anima.

QVI vult ergo discernere in modostro tali quod habet duo colla perfecta & similiter duo capita cum sensibus suis, siue alia men bra sint geminata siue non, vt sub duobus collis sitis quasi in humero vno residuum corporis sit quasi vnius hominis: perquirere debet an in eo sint duo corda. Quia si sic: procul dubio quicquid appareat in aliis membris: duplex erat virtus seminaria & informatiua ad minus quo ad diuersos actus informandi corda in diuersis partibus materiae: & sic vbi semina concurrunt, fortificantur & prae parata sunt duo receptacula duarum animarum. Si autem non nisi vnum cor, quantuncumque sint geminata membra exteriora, non est praeparatum nisi vnicum receptaculum vnius animae. An vero sint duo corda vel non: aduertendum est ex lateribus quomodo concurrunt in medio pectoris: & in spina dorsi. Si enim ibi appareat prominentia maior debito in vno corpore & maxime si appareant quasi duae gibbositates in longum protensae quasi ex lateribus concurrentes: hoc est signum quasi manifestum quod subtus latent duo corda. Quale erat monstrum duorum capitum & collorum perfectorum: quid vnum habuit caput nigrum & multum pingue: sed austerum: alterum vero caput subalbum & multum macilentum: sed pium: & quaetuor brachia licet non perfecta: et similiter quatuor manus. & erant duo bra chia perfecta cum perfectis manibus sita suis locis, vnum procedens ex humero lateris vnius capitis: aliquae ex alio humero ex latere alterius capitis: & alia duo perua brachia cum paruis manibus exibant inter duo capita ex parte dorsi ad modum si duo a lateribus iungerent se strictissime: & brachia laterum contingentium se hentent extenta ad partem posteriorem inter eos.

QVIbus suppositis videbitur forte aliquibus dicendum: quod talia corpora etsi appareant vnum continuum in quadam parte, non sunt tamen vere continuata: sed opere naturae inseparabiliter per to tum consolidata ab humeris vsque ad anum: ita quod nuilum membrum aut organum aut partem membri habent conmmunem illa duo corpora. Tunc enim duae formae & duae animae eandem partem perficerent quid omnino est impossibile in natura: & multo impossibilius quam quod duae albedines numero essent in eadem parte corporis secundum numerum. Sed huic omnino contrariatur sensus. quoniam si inspiciatur cutis per to tum vbi concurrunt illa duo corpora simul in vnum: in nullo apparet discontinuatio magis in medio ipsorum quam alibi: similiter neque in carne. Vnde durum multum est sensui contradicere in eo quid ei apparet non habenti causam deceptionis. Et praeterea quod sit vere vnum & continuum vbi semina con currunt: aperte ratio docet. quoniam talis foetus non nisi ex vnico semine semel proiecto in matrice generatur vt in pluribus: vel ad minus potest generari semine vno intantum exuberante vt necesse sit partem vnam recipi in vna castratura: & partem aliam in alia: et tunc quando secundum modum praedictum villula quae est paries inter eas fuerit integra in loco formandi partes superiores, & disrupta in loco formandi partes inferiores. Et licet semen illud sit distinctum in locis formandi partes superiores: non tamen est distinctum in loco formandi partes inferiores: sed manet vnum continuum vere sicut prius, materia secundum essentiam existente vnica in toto semine, diuersas partes habens sub diuersis partibus seminis. ita quod totum illud semen sub vnica pellicula necessario inuoluatur qua si sacculos duos habente continentes partes seminis: de quibus duo capita debent generari. Quia si sic est in substantia seminis totius, quod est vnum secundum substantiam & vere continuum, similiter & calor naturalis existens in eo sicut accidens in subiecto erit vnus in essentia, per accidens extensus secundum extensionem subiecti: in quo per totum consimiliter diffusa est vna virtus seminalis. Et sicut ipsa est vna & materia vna & calor vnus: sic vnicus est actus transmutationis materiae per totum & per consequens forma vna mixti & continui educta de potentia materiae, extensa per partes secundum extensionem materiae, licet partibus illius mixti figuratis diuersimode: secundum quod requirunt par tes incastraturae, in quibus formantur diuersae partes seminis sicut in diuersis partibus monetae. Ta le ergo monstrum totum in rei veritate necesse est esse vere vnum mixtum & continuum ab vni ca forma mixti educta de potentia materiae, & vna forma continuitatis: ita quod tale monstrum quo ad omnem formam quae educibilis est de potentia materiae, oportet esse vnum in forma numerali. ita quod si illa sit forma seminalis bruti vel equi vel asini: non esset illud monstrum nisi vnus equus numero aut vnus asinus numero.

SED quid est sentiendum si appareant in ipso membra hominis: vt per hoc oporteat iudicare quod pertinet ad speciem hominis & informetur anima humana: quoniam vt dicit Com menta. super primum de anima, non differunt membra leonis a membris cerui nisi quia differt anima ab ani ma. Reuera duo genera hominum ponerent: quod non esset in eo nisi vna anima rationalis: et sic quod non esset nisi vnus homo numero. Primo istud ponerent tenentes de anima humana positionem Auer. quod videlicet anima non vnitur corpori vt forma & actus: sed tantum vt motor quodammodo. & hoc quo ad phantasticum hominis, intelligendo species in phantasmate: cum tamen sit secundum substantiam separatus. Vnde sicut ponunt in diuersis vnum intellectum propter diuersas phantasias: et quod non sunt diuersi homines nisi propter diuersas phantasias omnino separatas secundum diuersa corpora: simi liter cum in isto monstro sicut & in bruto sunt diuersae phantasiae sicut & diuersi sensus particulares, & diuersi sensus communes in diuersis capitibus: quia qua ratione ponuntur in vno, & in alio: aut ergo in neutro, aut in ambobus in isto monstro ponerent vnum intellectum operari per diuersas pham tasias, ac si essent omnino diuersae in separatis corporibus: & sic secundum diuersas phantasias quodam modo ponerent ipsum esse diuersos homines: sed substantialiter nullo modo possent. quia forma sen sitiua secundum istos in homine educta est de potentia materiae: quam oportet vnicam esse in hoc modostro, vt dictum est. Quare cum intellectus sit vnicus numero, & forma materialis vnica realis, nullo modo possent isti ponere quod essent diuersi homines sed tantum vnicus: quemadmodum ponendum est quod tale modostrum in brutis sit tantum vnicum brutum animal, vt dictum est. Similiter quod non esset nisi vnica anima rationalis in tali modostro: & quod non esset nisi vnus homo: necesse habent ponere illi qui dicunt quod in homine non est nisi vnica for ma substantialis quae disposita materia vt fiat necessitas ad corruptionem formae praecedentis in mate ria, creando infunditur: & perficit eandem materiam secundum omnes partes eius quam perfecit forma praecedens corrupta: & hoc secundum rationem corporeitatis substantialis & mixti & vegetabilis & sensibilis & ra tionalis. Si enim ita est vt ipsi dicunt, cum materia vt erat sub forma seminis ante infusionem animae rationalis erat vna in essentia haobens partes extensas secundum vnam formam continui secundum omnes partes totius seminis ex quo pro creatur totum modostrum praedictum, & similiter calor vnus, & seminale principium in eo vnum secundum quod dictum est, disponit ergo illud seminarium vnum totam materiam ad suscipiendum formam, & actum vnum qui perficiat omnes partes materiae illius prius existentis sub vna & eadem forma seminis & secundum rationem mixti: acsi forma mixti fuisset educta de potentia materiae. Quare cum vt dictum est, anima non infunditur corpori siue materiae nisi prout est dispositiua ad illam suscipiendam: in tali ergo mate ria ad perficiendum tale monstrum necesse est ponere secundum illos quod sic est vna anima intellectiua & ita quod non sit nisi vnus homo.

EX quo quamplurima inconuenientia sequuntur: scilicet quod vnus homo secun dum numerum intelligeret per diuersas phantasias: & hoc diuersimode secundum diuersas dispositiones diuersorum capitum quae possent pati diuersas passiones aut aegritudines: & vnum posset pati quod aliud non patere tur: sicut contingit in diuersis brachiis vnius hominis: & secundum hoc secundum vnam phantasiam posset errare: & se cundum aliam non errare: & secundum vnam esse phreneticus, & secundum aliam non: & secundum vnam sapiens & secundum aliam ignorans: & secundum hoc habitus diuersi & contrarii simul & semel in eadem anima intellectiua nume ro aggenerarentur: quod non est plus possibile quam quod duae albedines numero differentes vel vna albedo & vna nigredo differentes numero essent in eadem parte corporis.

SEquuntur etiam plurima alia inconuenientia: vt quod secundum vnum caput posset dormire & somniare: & secundum aliud vigilare & ratiocinari: & sibi vigilanti recitare somnia sua quae simul videret dormiens. Quod reuera non est aliud po nere nisi fingere. Praeterea quod non sit ita, patet ex experientia. Visum enim est quandoque monstrum ha bens duo capita & superiora separata: quod in quibusdam aliis partibus erat vnum continuum, & proue ctae aetatis: vt loqueretur in vno capite & in alio, ita vt quasi diuersae personae altercarentur frequen ter inter se: & quando vna voluit comedere alia voluit ieiunare: & quando per vnum os nimium come debat per alterum os conquerebatur se grauari. Item quando vna voluit orare: altera voluit iocari. Et vna erat talis quod voluit luxuriari & esse dissoluta: altera vero voluit esse religiosa: & vna morieba tur longo tempore ante aliam: & erant coniunctae vna viua & altera mortua, quae reuera nullo modo potuissent contigisse si fuisset vna persona, & vnica sola anima informaretur totum modostrum.

DIco igitur quod necesse est ponere tale monstrum habere duas animas rationales, vt vere sint duae personae &homines duo. Sed quomodo sunt vnum continuum secundum materiam vnam numero: licet per partes extensam sub partibus continui:

QVl non ponunt cum anima intellectiua formam aliam perficientem materiam: non possent dicere aliud quam quod non est materia vna continua sed separata: & iterum naturaliter consolidata: quemadmodum duae arbores ex duabus radicibus crescentes coniunctae consolidantur vt vna arbor videatur. sicut patet etiam in insito ramorum diuersarum specierum sub trunco omnino alterius speciei. Aut si talem consolidationem impossibile est ponere propter praedicta: quoniam materia illa in forma seminis existens nunquam fuit separata: & in eodem instanti quo illa cor rumpitur, anima rationali informatur: nisi quod eandem materiam numero perficiant diuersae animae: vna secundum vnam partem: alia secundum aliam.

SED quaero quid erat continuans & continens partes materiae & continui in vnum. No altera illarum, vel ambae: quia vtriusque est distinguere & diuidere potius vnum ab altero: forma enim & actus diuidit secundum Philosophum. x, metaphysicae. Et conuenit quaere re ab eis & arguere contra eos: quemadmodum Philosophus quaerit ab illis qui ponebant quod intelligere, senti re, opinari, deliberare, appetere, & huiusmodi non inessent toti animae: sed aliis & aliis vt partibus animae hoc facimus. Ex arguit contra ipsos dicens in fine primi de anima. Dicunt autem quidam partibilem ipsam esse: & alio quidem intelligere: alio autem concupiscere. Quid igitur continet animam si partibilis esse apta nata: non corpus: Videtur enim contrarium magis anima corpus continere. egrediente enim expirat & marcessit. Si igitur alterum aliquod vnam ipsam facit: illud maxime vtique erit anima. Oportebit autem & illud quaerere: vtrum vnum aut multarum partium sit. Siquidem vnum est: propter quid non mox est & animam esse vnam: Si vero diuisibile: iterum ratio quaerit quid est continens. & sic procedet in infi nitum. Similiter in proposito quaero: si a se in hoc modostro sunt partitae: & alio intelligit vna pars illius continui: alio alia: & similiter sentit & caetera huiusmodi: quid igitur continet animam vnam cum alia in tali continuo: cum ex se quaelibet illarum apta nata sit esse partita ab alia: non enim ipsa substantia mate riae aut corpus quid est quantitas continua. videtur magis contrarium quod anima contineat illa. Si igitur alterum aliquid, illud potius erit anima. de qua quaero vtrum vna aut diuersae. Si vna: eadem ratione stan dum a principio in vno: dicendo scilicet quod non sit ibi nisi vnica. si vero plures: tunc vt prius proce detur in infinitum. Cum ergo impossibile sit in infinitum procedere: impossibile etiam est ponere quod illa vnitas sit in materia & continuo ab illis diuersis animabus: & non est stare in vnica: & tamen necesse est ponere aliquid quod sit causa illius: & hoc non nisi formam aliquam: non accidentalem: quia quod sic continet partes materiae immediate est actus eius: quod non est nisi forma substantialis: & praeterea tunc illa forma esset in nullo sicut in subiecto: aut esset in vtroque supposito: & hoc secundum diuersas partes suas: & sic formae substantiales potius continerent quam econuerso: oportet ergo ponere necessario quod in tali monstro vno & continuo subsistente in eadem materia numero sit vna forma substantialis educta de potentia materiae quae naturaliter continet totam materiam: & a qua est forma continui in illo: & est extensa per materiam. Et dispositio ad vnam animam in vna parte materiae per vnam partem suam: & per aliam in alia ad aliam animam. & sunt illae partes formae dispositiuae ad duas animas sicut & partes materiae abinuicem diuisibiles: vt de vna materia fiant duae: & de vna forma duae. sic enim diuisibiles sunt omnes formae materiales vt patet de diuisione animae sensitiuae in diuisione partium anguillae. Et sic diuidentur in resurrectione: si gloriose resurgant. Et est mihi hoc argumen tum magnum quod in homine cum anima rationali oportet ponere aliquam aliam formam materialem quae est quasi dispositio ad ipsam in materia. Vnde etsi totum istud monstrum sentiret vna anima sensitiua: vt quod pungeretur caput vnum, sentiret laesionem ille cuius est alterum caput: dicerem quod vis sensitiua esset illius formae naturalis & materialis & non animae infusae: nisi ponendo duplicem sensitiuam in homine Est tamen multum conueniens & possibile secundum naturam: quod secundum dictum modum vna forma secundum diuersas partes suas est sub diuersis animabus in diuersis partibus materiae propter conuenientiam quam habent animae & symbolum inter se. cum videamus quod in eadem parte materiae dispositio symbolica manet cum diuersis formis materialibus & contrariis secundum Philosophum secundo de generatione. Dico ergo ad quaestionem: quod si praesent percipi duo corda esse in modostro: duae personae sunt reuera: & duo nominia eis imponem da. Si vero ex aliquam indicio percipi possit quod non sit ibi amplius quam vnum cor, tunc proculdubio non est ibi nisi anima vna: & non est nisi vna persona & non nisi vno nomine nominanda. Per dicta patent obiecta vtriusque partis.