Titulus 20

De Feudis. XX. Rubrica

SUMMARIA Feudum quid sit & unde dicatur, & nu.¬ Feudum quis possit constitueri Quid olim obtinebat de feudi alienatione Quid hodie obtinet de alignatione feud Feudum qualiter distinguatur Feundum qualiter constituatur Mulier in quibus casibus infeudum succeda Investitura per quos fieri possit, & per quos recip¬ 10. Fidelitas quid su u. Investiturafacta quod jus acquiratur vasallo 12. Feudum quibas modis seu tausis amittatur

FIximus de contractibus per quos de minia rerum transferuntur videamus de his per quos jus accipiendi fru ctus transfertur, & sic de feudis, qui tracti tus similis est juri emphyteuticario: de qu dic quantum ad actionem, ut notat, supra de locat. & cen su §potut. In summa igitur videamus, Quid sit feudum Ur de dicatur, Quis possit constituere feudum, Quid olin obtinebat de feudi alienatione, Quid hodie obtineat d feudi alienatione, Qualiter feudum distinguatur, Quali ter feudum constituatur & acquiratur, In quib. casib. mu lier in feudum succedat. Per quos fiat investitura, & pe quos recipiatur, & coram quibus testib. Quid sit fidelita: & qualiter sit facienda, Quod jus acquiratur vasallo fact. investitura. Quibus modis seu causis feudum amittatur Apud quem vel apud quos judices causa feudi debeat. gitari

Quid sit feudum. Est itaque feudum beneficium. benevola actio, tribuens gaudium capien¬ ti, capiensque tribuendo in id quod facit prona, & sua spon te parata. Vel est feudum illud beneficium, quod ex be nevolentia alicujus ita traditur alicui, & proprietate eju rei, quae in feudum datur penes dantem remanente, id es domino. ususfructus autem ejusdem rei ita in accipient, transeat, ut ad eum haeredesque suos masculos & faeminas si de eis nominatim dictum fuerit, & in perpetuum pertine at ad hoc, ut ipse sive ejus haeredes fideliter domino servi ant, sive illud servitium nominatim dictum fuerita domi no, quale esse debeat, sive indeterminate sit promissum, u in constit feu. qui, casi feud amit. circa princ. Vel dic, quod feu dum est beneficium rei alicujus investitura interveniente, si¬ concessae seu datae alii, quod dominium penes concedenten remaneat, cujus occasione recipiens, & successor ejus con cedenti domino ad id de quo & quousque convenit, ac seu di natura requirit, secundum diversarum regionum consue tudines obligatur, & ipsis deficientib jure scripto. B Et sic patet, quod ante omnia pacta, si de ipsis appareat, sunt ser vanda, f de reju. contractus, ff. de pa. juris ge §ait praetor, ipsi vero deficientibus consuetudo regionis, infra de sepul certiisi cari, sed & consuetudine deficiente, jure scripto uti pote rit circa hanc materiam strenpus advocatus, vt no. inf eo quid hodie, ver. sed an hodie, & §si. in fi Tenetur ergo vasallu¬ facere servitium domino occasione seud nisi ratione ob ligationis aliud dicatur, ut inf. eod c. 1. potest enim feudum a certum servitium dari, ut in constitut. seud de capitaneo, qui curiam vendidit, capit. I. similiter potest fendum dari

Unde dicatur. Et utique feudum dicitur a fideli tate, vel a fide, nec enim debet a liqua investitura fieri ei qui fidelitatem facere recusat, i constitut. seud. per quos fiat inrestitura, & per quos reci. capii nulla, & capit. sequent. Haec autem sic sunt intelligenda, sci licet nisi feudum eo pacto sit acquisitum, ut eo fidelita non praestetur, ut ibidem, & in quibus casib. seundum amit c est& alia

Quis possit constiruere: feudum, & qualiter constituatur. Constituebat olim feudun Archiepiscopus, Abbatissa, Praepositus: bodie vero con stituere non valent hujusmodi personae, & hoc intelligem dum est de rebus ipsius ecclesiae, quae videlicet ei subject sunt, ut in constitut seu qui dare feu. possunt, & qualiter acqui ratur, in princ. & Episcopum vel Abbatem, &c. Quod sic pu to intelligendum, ut videlicet id quod in feudum datun est, tempore sui ingressus invenerit, si fuerit apertum ad huc in feudum dari possit, ut infra eodem, capit. 2. sed si ali¬ prius data non invenerit, de novo dare prohibetur, & ho¬ est quod dixit, quae ei subjectae sunt, secundum quod le gitur in constitut feud de clerico qui investit facit, capit. cleri co. Videtur etiam quod Episcopus de novo possit seu dum concedere, ob gratiam scilicet praeteriti servitii, m fra de donat per tuas, & de censi, cum venerabilis, & de pecu. cle ric final. 25. quaestio. 1. § ultim, circa fi. Item in alio praelato, ar gument. infra de testam. relatum, §licet autem, de donat. caeterum 12. quaestio. 2. si quos de servis, quod non est verum, nisi a Pa pa impetretur infra de donatio per tuas. Sed & si proprium feudum in pignus recipiant, non computant fructus in sortem, ut infra capit.I.dic ut notat. infra de usur. §. an ali quo casu, versiculi. quando ectlesia. Item antiquum feudun alii dari potest, ut notat. supra non obstante juramento quo tenetur adstrictus ne de novo infeudet. Sed & si con tingat vasallum feudum alienare, vel patrem, potest fili um vel consanguineum ejusdem de tali feudo investire Et si feudum recuperare non possit de facili potest dari a lii qui ipsum recuperet, & pro ecclesia recognoscat, ut inf eodem t. 2. Sed nunquid decimas possunt clerici in feudun dare? dixit Io. quod fructus bene possunt dare laico e causa non tanquam titulus, sed tanquam beneficium, arg 3. distin si quis vero, sed jus decimale nunquam: nam aliud es jus, aliud ipsa res, ff.deeric. raccae, ergo decimae, id est res ijn sae possunt dari in feudum, secundum Jo. sed tamen not transibit ad haeredes, ut infra de deci ad hoc, unde forte sect dum quod proprie feudum accipitur, non possunt dar in feud. infra de deci. quamvis. Contra quod etiam fructu dari non possunt, quia cibus est Levitarum, 16. quaestio i. vertimini, & capit. ultin. nec etiam ad usum potest haber laicus de decimis, vt ibi, & i6. quaestio 7. capit. 1. quia sine p riculo animae suae eas retinere non posset infra de deci. pr hibemus, & ibi dicitur, quod nullo modo transferantur in laicos, quia nec ipsas possidere possunt supra de praescrip causam. Dicit tamen T. quod est quoddam jus civile, quo¬ concedi eis potest, ffide usucap. non solum, § qui pignori. Ali dicunt, quod decimae duplici jure debentur ecclesiae, un¬ ratione divini obsequii in ea praestiti, 13. quaestio 1Shis ita ¬ quaestio. infra dedecim norum, & capit. tua nobis, §antepenu¬ hoc jus percipiendi decimas, mere spirituale est, nec po test in laicum cadere. Item debentur in signum subject onis, & dominii universalis, 16. quaestio i revertimini, &c. decinae infra dedecim. tua nobis, & capit. cum non sit, hoc ju non est ita spirituale, ut primum: immocivile, vel quas & cadere potest in laicum, & si non in totum, saltem qui tum ad fructuum perceptionem, ut in illa tua, in fine Quo verum est in decimis antiquitus concessis laicis, de nov enim nullae decimae possunt eis concedi nfra de decim pro hibemus, & capit. quamris supra de his quae fiunt a praelat. sin consens. capit. cum Apostolica, dic quod nullo modo hodi s decimae e in feudum dari possunt, ut in constitut feud. quibus mod seu amitt, cap. item si episcopus velabbas, nec etiam la cus a laico sub obligatione pignoris, ipsas decimas acc pere debet, quia nec clericus alterius ecclesiae, ut infra a decim capit. ultiin. & expressum est, quod licet locatio po sit fieri, non tamen perpetua, vel quae videatur ad feudun extendi, supra de locat. vestra, quod dic, vt notat. infra de de cim sub 53. Sed & Marchiones, & Comites. Item & m nores & majores valvasores, qui capitanei appellantur a feud. dare possunt, d ut in constitut. feud. qui feu. da pos. circ prin. Idem dicendum videtur de minimis, de his scil. qui a eis feudum acceperunt, cum idem hodie servandum sit in is, quod etiam in majorib. servabatur, ut in const seu de nati ra feu. in fi. Verum licet ex antiqua consuetudine quandoci que volebant, feudum auferebant, medio tamen jure dever¬ tum est, ut usque ad vitam fideli auferre non valeant, & post ea ultra processum est sci. ut si decedit fidelis, ad ejus filio transeat sed illum tantum quem dominus voluerit, licet hodi ad omnes aequaliter pertineat, ut in constitut seud. qui seu¬ da pos. § & quia vidimus. Verum Corradus usque ad nepote ex filio produxit hanc successionem, ita & ad fratrem, frater sine legitima prole decedat, ut ibidem sequitur in cum vero Cogradus, & in Lombar. heneficiis & ti. tributis, leg ulti § praecipimus. Sed hoc quod dicimus de fratre, est intelligi dum quandocunque est paternum, quomodo in alio seud frater fratri non succedit, nisi eo pacto fuerit acquisitum ut in praedicto § cum pero Corradus, & in constitut de gradibu suc. infeu.c.i.vel nisi fuerit seu. de communibus bonis em ptum, domino sciente, cum insimul starent, vel inhonest. i. in exercitu regis acquisitum, ut in consti. de benesi fratris,( qualiter frater succedat fratri in feudo, cap si quis acquisierit, b ne dixit, domino sciente: quomodo secus esset, si eo igno rante, tunc enim non succederet frater fratri infeudum, n forte invitus dominus alium quam quem velit acquirat va sallum, ut in constit feud de fra. de novo benesi. inves.c. 2. Sed a¬ id quod dicimus, nisi feudum sit emptum, &c. tu instabi¬ nunquid feudum venditur? & videtur quod sic, ut in prae dicto c. de benesi. fra. & in constitu denatura, seu §si rero, & quem admodum ad filiam feudum pertineat, c & si quis sine filio, se¬ obstare videtur, quod dicitur infra scil. quod feudum no sub praetextu pecuniae, sed honore & amore domini a¬ quiritur, ut in const seu. de fe da inviceml commissoriae, c.I.si qui obligavit. sed illud sic intelligas non sub praetextu pecunia i. quod pecunia sola non sit causa quare seu. datur, hodi autem qualiter successio feudi extendatur, infra pleniu dicemus. Feudum autem guardiae & castaldiae, vel quoc pro mercede alicujus rei datur, potest transacto anno ju re auferri, etiam pretio pro eo dato non restituto, nisi ac certum tempus datum sit, ut in const seu. de seu guardiae, c. 1. & d contentione inter dominum & vasallum, & de invest. vas¬ insuper feudum.

Quid olim obtinebat, defeudi aliena- tione? Et quidem jure antiquissimo poterant vasalli usque ad me dietatem feudi pignori obligare. Item alienare, i. libellari¬ nomine dare. Sed & locare, nisi foret fraudulenta loca tio feudi, poterant etiam necessitate suadente usque ad mi diam partem, etiam ignorante domino, feudum recte ven dere, ut in constit feud. qui. mod seud amit. §rursus, & defeu¬ alienat, capit. 1. & qualiter poterat olim feud. alienat. capit. 1.( capit. est autem optima, & §. donare. Sed haec sunt intelliger da secundum jus antiquum, quando vasallus non habe bat feudum in curte, aliud si habebat feudum in curte, si habebat ex curte, quando dominus habebat districtum vel alium honorem: quoniam tunc si aliquam partem si ne voluntate domini alienabat, a feudo cadebat, ut in con stitut. feudorum, quibus modis feudum amit. §item si quis fun dum. Sed si fiebat alienatio sicut fieri non debebat, locun habebat praescri. 30. an. & obstabat tam scienti quam igno ranti, ut in const seu. qualiter poierat olim feudum alic. § praescri ptione autem triginta annorum

Quid hodie obtineat de feudi alienatione. Et certe hodie non potest etiam minima pars alienai sin¬ voluntate domini: & si fiat alienatio ad de minum feudi, I bere revertitur, nulla praescriptione obstante, quia quo¬ ab initio non valuit, non potest tractu temporis conval¬ scere, ut in consti. seu. de prohibita seu. alie per Federicum l. Impi rialem, & deca. Cor. reg. cap. 1. Sed utrum totum an parten tantum alienatam amittere debeat, lege non cavetur, po test tamen intelligi sine calum. vi partem tantum amitta sicut & ille qui contra consti. Lotharii regis seudum ali¬ nat, ut in constitut. de rasqui contra constitut. Loiharii regseu alunat. in princip. nec enim debet ultra progredi poen¬ quam reperiatur delictum, ut C. depoenis, sancimus. Sec an hodie pignori obligari possit secundum quod dixit Pi similiter remanet in quaestione, & incautum, igitur leg praescripta sine caluinnia strenuus advocatus uti poterit ut in constitut feud de seud cog capit.i. Quid ergo? Respot Pil. Obligari non poterit, pignori, quoniam lex pra dicta alienationem prohibet, ergo & pignoris obligati¬ est prohibita, ut C. de rebus alienandis. non alien. leg. ultivna si pra de rebus ecclesiae non alienandis nulli. Quicquid tamei circa hanc partem notaverit Pil. argumentando, hoc dem poterat dicere expressum per legem praedictam in perialem, quae nominatim pignorationem feudi proh bet, licet alibi nominaverit idem Pil. contrarium, quod po sit usque ad medietatem pignori obligari, ut per eum no in constitut seud de feud alien capit i. super illo verbo, intelli gas de libello, &c. Sed an possit in feudum dari, nec ho die prohibetur, nec olim, sicut ergo poterat, sic potest quia quod specialiter non mutatur, quare stare prohi betur, ut C de test sanconus, quicquid enim non mutatur. nova intelligi debet durare, C. de appellat. praecipimus, in fi. ei go & hodie poterit in fendum dari, syncere tamen, & sin fraude, ut mconstitut. seud. qualiter poterat seu. olim alien. circ princip. secundum Pil. Sed haec vera sunt, dum tamen si¬ cundus vasallus talis sit, qui feudo servire possit, ut si do minus miles est, & ille qui accepit miles inveniatur a hoc, ut in feud. si contigerit, domino servire possit ut pri or. Item si non dederit alia I nisi qua ipse habet, scilicet u ihabet in se & suis haeredibus, quod intelligi debeat tan tam de masculis, non debet dare in se & in suos haeredes etiam foeminas, in constitut seud de dege Corradi, § ex eadem, meliorem enim feudi conditionem facere potest, sed no deteriorem sine voluntate domini vel eorum agnatorum ad quos successione pertinere debet, ut m constitut. de i vest. ret alis. §retautem, &c. Quidam tamen volunt dicere quod hodie non possit feudum in feudum dari, sine voli tate domini, & hoc per constit praedictam Imperialem, ci per eam prohibeatur alienatio. quasi velit dicere, quod ho sit alienatio: quod quidem verum non videtur secundun assignatam rationem, & argum. in his quae nota, sup. de lo¬ sub § potuit, per. hoc si velit venaere, & de hac materia pleniu not. in constitut. dec. Corradi regis, capit. 1. Sed nunquid po test pro anima legari? Dic ut notat. infra de iminu. eccl. § ii quantum, sub § sed nec illa immunitas

Qualiter feudum distinguatur. Quod quidem ita potest distingui, feudorum aliud dicitur paternum, liud novum: aliud etiam dicitur maternum seu foemine Item feudorum aliud est cum fidelitate, aliud sine fidelita te. Item feudorum aliud est conditionale, aliud non. Iten feudorum aliud perpetuum, aliud non. Itein feudorum al ud habet propriam feudi naturam, aliud non. Feudum pa ternum dicitur, quod a quocunque de majoribus est acqu situm, hoc est ab eo parente, qui fuit agnationis commu nis, ut in const fen. de gradibus suc. in feud.c.i. & de natura. su¬ feud. circa principi. Novum feudum dicitur, quod de nov est acquisitum, ut in const feu. per quos si. in ve. & perquos rec capit. 1S novi vero feud & qui testes sunt necessarii ad pr handam novam invest. capit i. circa fin. Maternum auten feudum sive foemineum dicitur, quod per foeminam a¬ quisitum est, in constitut seud de beneficio foeminae, capit. 1 & a natura suc se cap. 1. licet secundum usum regni non debea seud vocari maternum, seu paternum: ut in constit feud. a maritus uxor. inben suc, capit..si faemina feudum. Cum fid litate dicitur illud, de quo fidelitas juratur, vel jurari di¬ bet: & intelligas, quod de omni feudo debet fieri fidelita: nisi per pactum remittatur, nec enim debet alias fieri in vestitura, nisi fidelitas debeat inde sequi, nisi, ut dictum ess per pactum remittatur, ut in constitut seud per quos fiat in vestitura, & per quos rec cap. 1. Sine fidelitate autem feudun dicitur illud, de quo sacramentum fidelitatis fieri non de bet, puta quia per pactum remissum est quod fieri potest ut in praedictoc. nulla, in fi. & in quibus casibus seu amit §est alia ingratitudo, in fin. Feudum conditionale est illud, quo datur ad certum servitium, ut, velconditionem certam fi ciendam, quod fieri potest, ut in constit feud. in quibus c. sibus seud amit, cap.i. in sin & dec.qui curiam vend. cap. ulinn. militer potest & c. inde est quod alias dicitur, quod si vasa lus negaverit cond. seud. quod ipsum amittere debetiut i constitu seu si defeu, contro fuerit, c. vasallus sifeudum. Non com ditionale feudum dicitur illud, quod sine aliqua condit one datur, ut ex praemissis patet. Perpetuum feudum d citur illud, quod transit ad haeredes ut in constit sen in quil casibus seud amit cap. 1. in fin Non perpetuum verofeudun dicitur illud, quod non transit ad haeredes. Sunt .n. qua dam feuda, quae ad haeredes non transeunt, ut in const feu¬ de feud Marchiae, cap. 1. qui mod seud, const. potestc. 1. & tale no potest in dotem dari, inf. de don inter vir. & ux. nuper. Feud autem quod habet propriam seudi naturam, dicituri lud de quo vasallus non potest disvestiri sine culpa, in cor stitut. seud. de natura feudi.cI. Item quod ad haeredes trar sit, vel quod ita datur, ut ipse habeat, & ejus haeredes, au cui in feudum dederit in constitut. seud. de feud. non habeni propriam feudi naturam, capit.i.si quis ea legalicui. Feudun vero quod dicitur non habere propriam feudi naturam dicitur illud quod ita datum est, ut ipse & sui haeredes hi beant, aut cui dederint, ut in praedicto tit. &c. Item quoc sine investitura est acquisitum in const. feu. qui nmo feud. con stitui potest, c. I. Item feudum guardiae e& castaldiae in constitu feu. deseu guardiae. c. i. Item quod non transit ad haeredes ui feudum Marchiae, Ducatus, & Comitatus, ut in const feu de fei Marchiae, c.)

Qualiter feudum corstituatur? & acquira¬ tur? Et utique feudum con stituitur uno modo, sic ut habeat propriam seudi natur in constit seu qui mo seu, constitui potest, cap. 1. Acquiritur au tem seudum plurib modis. Acquiritur enim investitura vel eo quod habetur pro investitura, acquiritur etiam suc cessione, ut in const. fen de feudicegnitione § sciendum est, &d consu. recti seu. c sciendum. Investitura enim acquiritur seu puta cum aliquis tradit possessionem alicujus rei immo bilis alicui nomine feudi corporaliter, & tunc proprie di citur investitura, proprie enim dicitur investitura possel sio, abusive autem dicitur investitura, quando hasta vel a liud corporeum quodlibet porrigitur a domino sciente s¬ investituram facere, ut in constit. seu. quid se investi. in prin Et bene dixi alicujus rei immobilis, quia feudum sive bene ficium non potest consistere, nisi in reb. soli, aut solo cohae rentib. aut in his quae inter immobilia computantur velu ti cum de camera, seu de caneva feu. datur, ut in constit fen de feu cog c. sciendam, in praedictis enim recte feudum con sistit. nisi sit res cujus alienatio sit prohibita; nam illa nor potest per beneficium dari, nisi in casu, ut in constit. seu. pe quos p. investi. & per quos reci § sed & res. Eo autem quod ha betur pro invest. acque seud puta cum dominus dixit alicu coram curia, Vade in possessionem illius fundi, & ipsum teneas pro feud. licet enim non intercessisset investitura tamen tale est, ac si intercessisset in lib. seu. de consu. refeu c. sciendum. Itaque post titul. qui test. sunt ro. Veruntamen ho¬ tale feudum non habebit propriam seudi naturam, cun in eo nullus succedat in constit. seud. qui mo seud, constitu potest, c.i. sed forte melius est, quod dicamus, quod propri am feudi naturam habeat, & quod in eo habeat locum suc cessio, nec obst. praedictume. prox inductum, quoniam ib non dixit dominus coram curia ut ingrederetur possessi onem, sed alias forte eam nactus fuit de voluntate domini Acquiritur autem alio modo feudum, quod habetur pro investitura, puta praescri, ut si quis possedit feudum aliquoc per30. an. tanquam ipsum haberet in seudum, & servitium domino exhibuit: quainvis enim de eo nunquam fuerit in vestitus, tamen recte in eo tanquam in seudo tuebitur prae scri praedicta 30. ann. ut in const seu. side feud. controver. fue.c si quis per 36. ann. Per successionem autem acquiritur seu dum, non quidem ex testamento, sed potius ab intestato nec.n.valet aliqua ordinatio defuncti in feudo facta, siv legatum, ut in const. seu. de suc feu. in princ & qualiter olim pote rat feud ali §donare autem. Natura enim successionis tali¬ est, quod ascendentes non succedunt in feudo, puta pate filio, ut in const feu de natura suc seu cap. i in prin. Descenden tes vero sic, & primo quidem filius patri, & non filia. Item nepos ex filio, & non neptis, & sic usque in infinitum, ut in constitut. feud de suce seu foeminae, cap.. & Sfilia rero, & degra dibas suan feud, capit.1. & qui feud. dare poss § hoc quoque scien dum. Postea vero succedunt collaterales, & primo fra tres cum fratrum praemortuorum filiis, deinde agnati ul teriores olim usque ad fratres patrueles, hodie vero usque ad septimum geniculum, imo usque ad infinitum in li seud qui debe suc in feud c) Et bene dixi de agnatis, quoniam ac cognatos seu. suc. non pertinet, ut in constitu feu. de suc seud c.I.in si & haec vera sunt scil. quod succedunt collaterales it feudum scil. si fuerit paternum feudum, in alio n. non succe dunt, nisi per pactum, ut in praedicto tit. &c. De consue. im perii non succedit, nisi filius descendens, imo revertitu feudum ad Imperatorem, & ipse confert cui vult: sic vid hoc, quando fui in Alemania per proceres judicari: Quoc autem dixi de filio, quod succedit patri in feudum, intelli gas verum ene de legitimo ab initio, non adoptivo, nec di naturali: Adoptivi enim filii, item naturales, licet poste¬ efficiantur legitimi ad successionem feudi, nec soli, nec ci aliis vocantur, ut in constit feu. si de feu contro fuerit, c. adopti pus, &c. naturales. Item hoc intelligas verum esse de tal legitimo, qui non sit natus de uxore secunda morganati cal. accepta, dicitur autem lex morganatica, quando aliqui habens liberos de prima uxore mortua, ducit secundam tali pacto interposito, quod nec ipsa, neque filii succedani nec de bonis patris habeant, nisi quantum accepit tempor sponsaliorum, alias dicitur l. Fallica, & talis non succedit in reudum, nec in proprietate, prioribus extantib. ut in const fer de filiis natis de matrimonio ad morganaticam legem contracti ante tit. de feudo faeminae, c. quidam habens filium, & si defeud controver fuerit, cap. filii nati. Item hoc verum est de tali leg timo, qui fuit natus ex secundo matrimonio, quoniam i le excluditur a filio ex priore matrimonio, nato scilicet in feudo materno, etiam quod iniquum videtur, ut in consti¬ feud si de feud controversia fuerit, c. mulier habens feud. vel dic quod illud intelligitur de filiis morganaticis, quod fort verius est.

In quibus casibus; mulier in feudum succedat Et quidem regulariter filia non succedit, ut notat supra eodem (qualiter feudum co¬ stituatur, versicul descendentes, nam proles faeminei sexus, vt ex foeminino sexu descendens ad hujusmodi succession aspirare non potest, ut in constit feud de gradibus suc. in feud capit.i. circa prnc, licet enim filiae ut masculi, succedant le gibus a successione tamen feudi removentur, & earum! peri, ut in constit. feud. qui feu. dare poss. & qualiter actio. §. ho autem notandum est. Et hoc intelligas verum esse, nisi ea c ditione vel pacto fuerit feudum acquisitum, ut filii & fili¬ succedant, & etiam tunc demum succedat filia, si mascul non extiterint: alias non, ut in constitut seud de gradibus su¬ in seud in fine, capitul.i. & episcopum vel Abbatem, in fin. de suc foeminae, § filia vero. Nec enim patet locus faeminae in seud successione, donec masculus superest ex quo qui primu accepit, ut in constitut. feud. qui sibi vel haeredibus suis masci lis & foeminis investi. accepit. ca. qui sibi. Item hoc verum est quod non succedit, nisi feudum fuerit foemineum: tun¬ enim secundum quosdam succedit filia patri & matri in feudo, ut in constitut feud de natura succ. in feud, capitul. 1. principio licet videatur contradicere quod legitur in cor stitut. feud. de bene feud, capit si foemina. Item verum est, quo non succedit, nisi ipsa post mortem patris redimeret be neficium a domino, vel nisi dominus investierit eam d beneficio patris propter servitium & amorem patris tun enim non poterit revocari ab ullo ex parentibus suis, n constitut feud. quemadmodum seud. ad filiam perti. capit. 1. E haec vera sunt, quod seud. acquiritur per successionem, nis fuerit tale feudum, in quo nullus succedit, sicut est feudi Marchiae, vel Ducatus, vel alicujus Comitatus, vel al cujus Regalis dignitatis, de quo Imperator fecit invest turam: nam in eo nullus succedit, nisi ab Imperatore fu erit iterum investitus, antequam morte vasalli finiatur ut in constitut. feud de feud. Marchiae, capit.1. licet hoc hodi sit usurpatum in constitutione, defeudalien. in fin. Item ni si fuerit feudum sine investitura abinitio acquisitum, in quo nullus succedit, ut in constitu feu. qui. modis feud, consti¬ potest c.

Per quos fieri possit inrestitura, & per quo possit recipi, & cora qui bus testibus fieri debeat investit. & utique fieri potest tan a foemina, quam a masculo, etiam de novo bene. ut in consi feu. per quos fi. inve. & per quos reci § faemina quoque. Poteste fieri investitura tam a minore 25 an. quam a majore, cun dist. tamen, quia refert utrum fiat investitura de veterib¬ nesi. an de novo, siquidem fiat investitura de veteri ben¬ si. tunc si fiat a minore, valet, & tenet, si vero de novo, secus nec enim potest investitura de novo beneficio recte fieri nisi ab eo qui legitimam bonorum suorum administration habet, quia enim qualibet ratione de bonis suis prohib¬ tur alienare eis, nec per feudum investituram potest fac¬ re in constit. seu per quos fi. invest. & per quos reci in princip. &S novi vero feudi. Hodie autem videntur per constitutioner Federici sacramenta puberum: quod si minor pubes jura verit se non venturum contra novam investituram, quan fecerit, quod bene valeat investitura. Persona vero eju qui investitur non est distinguenda, quoniam etiam ser vus potest de feudo investiri, nisi ignorantia praetendatur: domino scil. quia dicat se ignorasse eum servum, quando ei in vestivit: tunc.n.forte non valeret investitura. Item no im terest. utrum per te facias investituram, vel recipias, ai per alium, potest. n. hoc negocium per procuratorem al u traque parte expediri, ut in consti, seu. per quos si nvesti. & pi qua uos reci. §personam vero inpestituram accipienus, &c. & argi sup. de praeb accedens. Restat igitur ut videamus coram qui bus testibus fieri debeat investitura, quo quidem casu di stinguendum est, aut enim fit investitura de novo benefi cio, aut veteri. Item aut a laico, aut a clerico. Item aut do minus habet pares, aut non. Si quidem fiat investiturad¬ novo beneficio & a laico, & pares habeat, ille qui investi coram eis saltem duobus vel tribus fieri debet, & si fiat in de breve testatum ab eis debet confirmari. Sed secundun Medio. sufficit, quod ab extraneis confirmatur, ut in cons feu. quid sit investiturac.i.& 2. & qui testes suntnecessarii ad pro bandum novam investituram, cap.i. &c. sequ. Unde si posteae mergat controversia inter dominum & vasallum, do min in possessione seudi constituto, & negante se investituran fecisse, sive factam fuisse, tunc vasallus probabit per illo pares, qui interfuerunt investiturae, vel perbreve testati supradicto modo: & si pares noluerint jurare, tunc domi nus debebit eos compellere jurare: si autem noluerint cen pellere, tunc vasallus poterit etiam per extraneos proba re investituram esse factam, ut in lib. seu. quid sit investitur. §stenim. Sin autem extranei noluerunt jurare, Comes ve populus debebit eos compellere, quod si Comes vel po pulus non compellat eos, tunc vasallus cum misso dom ni ad Imperatorem ibit: & quod Imperator judicaverit, ser vabit, in constitut feud. si de feud. mvest. inter dominum & rasa lum lis oriatur, cap. 1. Super probatione autem investitur dic ut plenius notat. in di. quae fit in I. seud quid sit investitura cap. i.quae sic incipit, Circa hunc articulum talis est facien da dist. aut agitur de novo, &c. Et haec vera sunt scil. quo fieri debet investitura coram parib., cum dominus pare habeat, & praesentes sunt idem & si absunt: quoniam expe ctari debet, donec praesentes sint, aliter enim non valere investitura in li seu. de consu. rec. seu.ci.in fin. Si autem domi nus non habet pares, tunc sufficiat, si fiat investitura deno vobeneficio coram extraneis testib. ut in praedictoti. &c Et haec vera sunt, quando investitura fit de novo beneficio sin autem fiat investitura de veteri beneficio, tunc ind. co ram omnibus sive paribus suis extraneis fieri potest inve stitura, in li seu. qui test. sunt neces. ad probam. novam inpestituri cap. 1. & haec vera sunt, cum laicus investituram facit. Sir cutem clericus facit investituram, tunc subdis. quia aut fa cit investituram de rebus eccl. aut de suis propriis reb. Si quidem facit investituram de reb. eccl. tunc in differente possunt testes adhiberi, siue pares, sive extranei, & hoc id eo, quia hujusmodi clerici saepe absconse faciunt invest turam feudi, sine praesentia suorum confratrum, ut mli fe si de invest. inter dominum & rasallum lis oriatur, §si autem venturum. Sin autem facit clericus investituram de rebu propriis, tunc eadem sunt observanda, quae servantur ij investitura laici in li feud. qui test sunt neces, ad prob novam in vestiturim, ci. Sed hodie clericus de reb. eccl. nullam inv stituram facere potest, nisi secundum quod no supra eo. quis possit constitueri

Quid sit( fidelitas, &a qub fieri debe at, & qualiter sit facien¬ da. Et utique fidelitas nihil aliud est, nisi jusjurandun quod a vasallo praestatur sive fit domino post investituram debet enim praecedere investitura fidelitatem, & non fide litas investituram, ut in li. seu. quid praecedere debeat, an mve stitura, an fide c.i§ fidelitatem. Et hoc verum est, quod statin debet sequi fidesitas post investituram; nisi perpactum fide litas sit remissa, quod fieri potest, ut in li, seu. per quos f. i vestitura, & per quos reci, ca. nulla, & in quibus casibus seu. ami cap. est & alia ingratitudo. Filii vero omnes fidelitatem face re debent, ut in lib seud si de feud controversia fuerit, cap. om nes filii, & de prohibita feud. alien. per Fed leg. unica, §. praetere ducatus. Et haec vera sunt, nisi per pactum sit remissa ut supra dictum est: vel nisi sit minor impubes, qui no cogitur eam facere, donec venerit in majorem aetatem, u in lib seud si de feu, comroversia fuerit, & c si minor, & se. si qu decesserit. Sed nunquid fidelitate facta, & jurata domin debet fieri iterum successori? Dic ut notat. supra de jure § quomodo censeatur, sub S cui. per fi. & notat. quod licet quilibe vasallus, & prae. Fieri autem fidelitatis ita debet: Juro eg ad sancta Dei Evangelia, quod amodo in antea ero fideli huic, sicut debet esse vasallus domino: nec id quod mil sub nomine fidelitatis commiserit, pandam alii, me scien te, ad ejus detrimentum, & hoc sufficit in sacramento vasa li. Sin autem domesticus.i. familiaris ejus sit, qui jurat, ve si ideo fidelitatem jurat, non ut feudum habeat, sed quia es subjurisdictione ejus cui jurat: tunc nominatim vitam mi brum & illius rectum honorem jurabit, secundum quo haec dicuntur in li seu qualiter vasallus jurare debeat, ci. Not. igitur, quod licet aliquis fidelitatem faciat & juret alicui non propter hoc sequitur, quod ab eodem teneat in seud bona sua, ut patet ex praemissis: sed nec omnis ille qui te net feudum astringitur ad fidelitatem faciendam, ut pate in his quae no. supra eo. §qualiter feudum distinguatur, ut sin fidelitate, & praec. Est autem sciendum, quod ille, qui domi no suo fidelitatem jurat, ista sex semper in memoria hab re debet: lncolumen, tutum, honestum, utile, facile, poss bile, debet etiam alia duo domino suo praestare scil. cons lium & auxilium, si beneficio vult videri dignus, & fideli tate esse securus, unde versus "Incolumem, facile, tatum, quoque possibile, honestum Utile consilium fidus dabit, auxiliumque"

Incolumem, ne scil. sit in damnum domino suo de con pore suo ergo omne venenum, omnem infirmitatem, mol tem, captionem, & omnem corporis laesionem vitabit. Faci lene, scil. id quod dominus facere intendit, & de facili pon facere reddat ei difficile, sicut multi faciunt hoc latente procurando. Tutum quoque ne sit ei in damnum de secre to suo, ne scil. alicui relevet in detrimentuum suum, ho est alicui qui posset obesse vel de conjurationibus suis, pe quas tutus potest esse, ne, scil. ipsas prodendo reddat, se¬ subveniat & defendat. Possibile id est possibile. ne. scil. in quod dominus facere intendit, & ei possibile est, sicut no in consimili, sup. eo. ver facile. Honestum, ne sit ei damnum d sua justitia, vel de aliis causis, quae ad honestatem pertinent sicut ne uxorem vel filiam dehonestet, ne carmen famosum vel aliud verbum, vel factum, per quod fama domini sigill¬ riposset, componat, dicat, vel faciat, nec audiendo, vel di¬ simulando consentiat. Utile. ne sit ei indamnum de suis po sessionibus, quin imo ne in aliquo utilitatem ipsius impedia sed ipsam fieri bona fide procuret. Consiliu, quo ad verbi Fidus dabit, ifidelis vasallus. Auxiliumque, scilicet de pe¬ sona & rebus ergo corde, ore, & opere debet vasallus de mino subvenire, abstinendo a malo, & faciendo bonum, se¬ in his omnibus sideli suo dominus vicem debet, ut no. infr. §c vib. no. ver. fi. & ut omnia haec probantur in li. seu deformas de,c. i. 22quae. 5. de forma, supra de jurejur. ego infra de exces pra la gravem, & licet pro aliis extraneis non debeat quis ess in judicio contra dominum, supra de postul, cap. fin. & tamei pro se & suis haeredibus potest petere & defendere jus si um, ut arg. supra de jurejurand peritio, ergo supradicta ex tra judicium intelliguntur. Est & alia de novo super fide litatis juramento forma inventa, & utentium approbat. consue. quae hodie in omni fere curia videtur obtinere hoc scil. Ego Titius juro super sancta Dei Evangelia, quo ab hac hora in antea, usque ad ultimum vitae meae ero fidi¬ lis tibi Caio domino meo, contra omnem hominem, ex cepto Imperatore, vel Rege, quod verbum si recte intelli gatur, nulla indiget adjectione, sed integram & perfectan continet in se fidelitatem, sed propter simplices & nom nis & significationis ignaros, ad illius verbi interpretatio nem haec adjici solent: Juro quod nunquam scienter ero in consilio, vel in facto, quod tu amittas vitam, vel membri aliquod, vel tu recipias in personam laesionem aliquam, vt injuriam, vel contumeliam, vel quod tu amittas aliquen honorem, quem nunc habes, vel in antea possidebas, & scivero, vel audiero pro aliquo, quod aliquis velit aliquo Istorum contra te facere, pro posse meo, ut non fiat, in pedimentum praestabo, & si impedimentum praestare ne quiaero, quam cito potero tibi nunciabo, & contra eum prout potero, tibi meum praestabo auxilium, & si cont¬ gerit te rem aliquam, quam habes vel habebis, injuste ve casu fortuito amittere, eam recuperare juvabo, & recupe ratam omni tempore retinere: & si scivero te velle just offendere aliquem, & inde specialiter vel generaliter fue ro requisitus meum tibi, sicut potero, praestabo auxilium & si aliquid mihi in secreto manifestaveris, illud sine tu¬ licentia nomini pandam, vel per quod pandatur faciam & si consilium meum super aliquo facto postulaveris, il lud tibi dabo consilium, quod mihi videbitur tibi magi expedire, & nunquam in persona mea aliquid faciam sci enter, quod pertineat ad tuam injuriam, vel contumeli am, secundum quod haec omnia ita de verbo ad verbun continentur in li. seu. de nova si for, ca. est& alia, & est scil pos rubricam illa de forma fidelitatis, ad idem supra de jurqui ego. & 63. distinct. tibi domino. In quibusdam tamen consue tudinibus non invenitur. Recte autem ponitur in supra dicto sacramento de novo invento verbum illud, contri omnem hominem, quoniam vasallus contra omnes ho mines debet dominum juvare, etiam contra fratrem & fi lium, nisi contra alium dominum antiquiorem, hic enim caeteris est praeferendus, ut in lib. seud. hic finitur I de consue suetud. scilicet regni incipiunt capitula in illo c. contra om nes, ad idem in his quae notat. supra de jurejurand § quot co mites, persicu. item si duo juramenta, & ideo recte fiet, si in sa cramento expressim excipiatur antiquior dominus, si a lium habet dominum ille qui jurat, quod autem person¬ Imperatoris nominatim debeat excipi in omni sacramen to fidelitatis, expressim dicitur in li seu. de prohi seu alie pe Fed I. Imperialem § illud quoque praecipimus. Item illud verbum Et si scivero te velle juste aliquem offendere, &c. quod ir praedicto sacramento continetur, similiter recte ponitur quonim non tenetur vasallus dominum adjuvare si veli aliquem offendere nisi ad domini defensionem, vel nisi dubi tetur utrum juste, vel injuste guerram faciat, tunc.n.tenetur eum adjuvare: licet quidam dixerint, quod cum quadam dist. tenetur eum adjuvare in lib. seud. hic finitur lex. ca. 1. & junge hic quod no sup de ireu. & pac. §quod si justum bellum & haec vera sunt, quod tenetur dominum adjuvare, sicu supra dictum est, nisi dominus sit excommunicatus, vel a lias a Rege bannitus, quoniam interim vasallus est a sacra mento fidelitatis absolutus, ut in praedicto tit &c. Quoc vero sequitur in dicto sacramento. Et inde specialiter ve generaliter fuero requisitus, &c. non sine ratione poni tur: quia vasallus non tenetur offerre servitium domino quantocunque enim tempore stetit quod domino non ser vierit, ob hoc non amittit feudum, dum tamen domino pe tenti servire paratus sit, si tamen sciverit domino magnun periculum imminere, puta mortem, vel captionem, vel quic simile, tunc enim ultro se ei offerre debet, ut in lib de feud hic finitur l. c. ad hoc, & si de feud controv. fue.c. licet ras. & an il le qui interfecit fratrem, feud. amitt. c. non cogitur. Investitur vero facta & fidelitate subsequuta, omnino cogitur do minus investitum in vacuam possessionem mittere: quo si deferat, omnem utilitatem ei praestabit, ut in lib. seud de nora sid for, capit. investituram, nec liberabitur dominu praestando interesse, si poeniteat investituram fecisse, ut it lib. seud si de feud. controversia fuerit, cap si facta, ex praemissi ergo videtur, quod dominus nullam retineat possessio ne, ex quo tenetur vasallo dare vacuam possessionem: lias enim non esset vacua, si aliquam retineret, ad hoc enim pertinet vacui appellatio, ut nullus sit in poss. ut ff. dea¬ empt. & rend. leg. 2 fin. Sed dic quod dominus retinet civili possessionem, & vasallo tradit naturalem, tenetur enim tradere vacuam scil. ut nullus sit potior vasallo in ipsa pol sessione naturali, quantum ad perceptionem fructuum cum vasallus quasi fructuarius intelligatur, ut in lib. seud quibus ca, seu ami circa prine

Quod jus acquiratur vasallo, facta investi¬ tura. Facta autem recte investitura alicujus, & rei possessione tradita, vasallu¬ hanc habebit potestatem, scilicet quia tanquam domi¬ nus poterit illam rem a quolibet possidente quasi vendi care, & si ab alio ejusdem rei nomine conveniatur, defen sionem poterit opponere, ut in lib. seud. de inrest. rei alie. § rei autem. Quam actionem habebit utilem ad ipsam rem vindicandam in li, seu. si de feud. contro, sue. inter ras. & aliun cap si causa inter Vas. Unde hic quaeri posset, utrum vasa lus habeat dominium ipsius rei saltem utile, quod quid videtur, cum habeat utilem actionem, & tanquam domi nus possit rem quasi vendicare, ut supra dictum est, sicu & alias dicitur de superficiario, cui datur utilis actio. ff. d rei vendic. I. superficiario, & l. sequent. de pign. actio tutor, §uli mo, alias incipit I sed & sciens. Idem etiam dicitur & de en phyteuta, & de eo qui non ad modicum tempus fundun conduxit, quib. datur utilis in rem ff. si ager vect. vel emphy pet li§ ultimo, & lult. Econtra videtur, quod non habea aliquod dominium, sed penes dominum remaneat, nar cum dominus facit investituram alicujus beneficii propri¬ tas remanet penes eum, & ususfr transit ad investitum, & jus haeredes in li. seud in quibus casibus feud. amit. circa pris Quamvis enim beneficium ad eum res in feudum sibi dat pertineat, tamen proprietas ad alium spectat, in lib seud invest. rei alien.c. rei autem, nec obst. quod habeat utilem ctionem, sive quasi vendicationem, quia per hoc non dic tur, quod habeat aliquod dominium, nam & aliquando da tur utilis rei vendicatio ei qui non est dominus directo, ne utiliter, sicuti est ille cui datur Publicana, Institut. de ac. §. ce plerunque, & ff.de Publicia per totum, hoc etiam videtur in nui ex praedicto c. rei autem, cum ibi dicatur, quod tanquan dominus possit eam vendicare, que. d. sicut dominus possi eam vendicare, ita ipse poterit eam quasi vendicare, & si videatur ab eo quasi excludere dominium, quicquid tame superius sit allegatum, satis videtur dici posse quod habea utile dominium ad exemplum praedictorum, sed dominu meus dicit, quod utile dominium est chimaera

Quibus modis; seu causis feudum amittatur Multis de causis amittitur seu dum, seu non retinetur. Amittitur enim feudum aliquad propter casum. Aliquando propter incuriam, seu negl gentiam. Aliquando propter culpam, quae non proprie di citur Felonia. Aliquando propter Feloniam, quae respici dominum. Aliquando quae respicit alium, & non dom num. Item cum propter Teloniam vel culpam amittitu Aliquando propter suam. Aliquando propter alienam Aliquando etiam sine culpa amittitur feudum, quod es dignum no. Propter casum autem amittitur feudum, se non retinetur, puta si vasallus efficiatur mutus, ita quo nullo modo loquatur. Veruntamen si feudum magnum fu¬ rit, quo ei ablato se exhibere non valeat, tantum ei relinqu debet de dicto feudo, vnde se possit alere, in li seu. episcop. vel abbatem, &c.c. mutus, sic & providetur praelato deposite vel remoto, vel inhabili facto, 50. distinct. studeat, supra de cli¬ debil inini. tua nos, supra derenun. ad supplicationem. Et hoc in telligas verum esse in feudo, quod non est paternum, sed no vum, sin autem paternum, tunc mutus, surdus, caecus, clat dus, vel alius imperfectus, totum retinebit. Quidam tame dixerunt, eum qui taliter natus est, seudum retinere non po se, quia ipsi servire non valet, in li seu. an mutus vel alite in perfectus feud. reci, capit. mutus. Propter religionem vero a mittitur feudum, puta cum vasallus efficitur clericus, siv conversus, quia cum factus sit miles Dei, desinit esse imile seculi, nec pertinet beneficium ad eum qui non solet offic um gerere, in li. seu. de eo qui arma bellica deposue. cap. i. & a mutus vel aliter imperfectus seud reci. poss. c mutus, in fin. & si o feud. controversia fuerit, capit siclericus. Imo etiam si fuer paternum in eo non succedet, licet illum habitum postposu¬ rit, in lib feud. de bene foemi c. ex hoc illud. Utrum autem e¬ clesia possit habere feudum, dic vt notat. infra de jur.nninu. inquantum, sub q sed nec illa immunitas. Propter incurian autem seu negligentiam amittiturfeudum, puta, si haere vasalli stetit post mortem ipsius vasalli per annum & diem quod non petierit a domino investituram feudi pollicen do fidelitatem, nisi per pactum fuerit remissa, vel etiam si it se vasallus post mortem domini eodem modo non peti¬ rit ab haerede domini in li seud in quibus caus seud amit. c. pit prima causa, & de ca. Corradi cap i. Et hoc verum est, dum ta men fuerit major. 13.ann. in li feud. de prohibita feud. alie. pi Federicum, leg. Imperialem, § si quis infeudatus, secus enim e set. si esset impubes, cum ipse non debeat ad sacramentum a cedere, 22 quaestio5. pueri, & capit parvuli. Nec cogatur fide litatem facere in li seud si de feud. contro. fuerit, capit. si qu decesserit. Aliud tamen observandum est in milite, quon am miles potest stare per annum & mensem, quod non pe tat in vestituram, in li seud quo tempore miles investi pet. debe at cap.i. quod qualiter intelligatur, ibidem notat. Et inte lige haec vera esse, si dolose stet per dictum tempus, quo non petiit, nam si dolose non stetitisset: tunc secus esset, intelligetur abesse dolus, si justa causa impediente steter in li. seu. de prohibita. alie, seud. per Lot.I. quoniam inter domini Tunc autem intelligitur justa causa impediri, cum propte mortem, vel capitales inimicitias vel infantiam, vel etian propter absentiam impeditur, in li, seu quo tempore miles in vest pet debeat, capit. i quod capitulum & alia plura ibi sequet tia & praecedentia credo fuisse Lotharii Imperatoris, pro pter culpam vero, quae non proprie potest dici Felonia mittitur feudum, puta si dominus investituram pollicer do fidelitatem petierit a vasallo, & illo non praestante, do minus tribus vicib. conveniente tempore interposito? curiam propter hoc proclamaverit, & vasallus tribus cib. a suis partibus citatus jurare noluerit, dum tamenr sit sacramentum per pactum remissum in li seud in quibu causis feud. amit c. est & alia ingratitudo. Sed nunquid mino in isto casu & in superiori restituetur in integrum, si rest. tutionem petierit, cum hoc ipso videatur laesus scil. qui¬ investituram intra tempus praedictum, & fidelitatem no fe cit, cum ab eo peteretur, & hoc ipso debeat amittere seu dum? Respondeo forte sic, non enim per constit. seu.v detur illud beneficium, cum ibi hoc specialiter non dica tur, quod ergo non mutatur, quare stare prohibetur, C. d test. sancimus. & de appellatio percipimus, in fin. Audivi tamen quod in quibusdam locis non auditur volens restitui, cun lex indeterminate loquatur, & facit pro hac via, quia no restituitur in delictis, ff.de minori. auxilium, & junge quo notat supra de restitut integ. § in quibus & se. Est & alia cul pa, propter quam vasallus feudum amittit, puta si infer daverit feudu alia lege quam quod ipse habet, vel etiam in talem vasallum, qui feudo servire non potest, in li feud d lege Corra.c. ex eadem l. descendit. Propter Feloniam auten quae non respicit dominum, amittit feudum, quando va sallus interficit fratrem proprium, vel filium fratris, vel al ud crimen commisit, quod parricidii appellatione cont netur, ad hoc, ut totam habeat haereditatem, vel etiam h¬ minem tradidit, ideo quod in curia amplius stare non po sit in li seud quibus modis seu amit. Sitem si fratrem, & in qui casibus feudum amit.c.denmque. Propter Feloniam autem, qui respicit dominum amittit seu. quando vasallus reliquitde minum in praeliocampestri, non mortuum, nec ad moi tem vulneratum, propter alias multas ingratitudines, qui enumerantur in li. seu quibus modis seud ami, cap. 1. &c. se¬ & de feud. sine culpa non amit. cap. 1. & cap. 2. quas hic enum rare nimis esset prolixum. Sunt & aliae ingratitudines, ve Feloniae notandae, quae sunt extra praedictos titulos po sitae, per quas vasallus amit. seu. puta si vasallus negaveri feudum, paremve, vel seudi conditionem, in li, seud si d feud controversia fuerit, c. rasallus si feudum, & de l. Corradc. fuerit. Et hoc verum est, si sciens negaverit, secus si igno rans, quoniam tunc subvenitur ei. in li. seu side seud contro versia fuerit, praedicto c. rasallus, siseu. Quid si vasallus cons teatur se esse vasallum, sed non vult ostendere seu Respo deo, pot est compelli ut ostendat, ui ff. de act. empt. & vendi¬ Titius ff. de interro ac. deaetate, §(qui tacuit, ff. de confess. certum ff. de censi. forma, resp. 151. infra de censi pervenit. Si non vul aliquo modo ostendere, praesumitur quod totum tene¬ in seu. arg ff ad leg. Aquil. item si plures. Quid si quis facia certum censum pro toto patrimonio, puta 6. denarios, so vit per triennium quinque denarios tantum, vel faciebat 2 denarios, & gallinam, solvitur alterum tantum? Videtu quod pro rata incidat in commissum, argumen, infrader lig. dom, constitutus, in fin. supra de loca. & conduct. propter ster rilitatem, §verum, infr. de testi. Raynaldus, § caeterum, & praecei & in his quae notat. infra eodem verum tamen pro ea par te. Item si vasallus feud. alienaverit contra const. Loth. ve Federici, seu Corradi, amittit feud. in li. seud. de vasqui cor tra constitut Loth. Regis hoc beneficium alie, capit.i. & de brohi feud. alien. per Loth. leg.i. & dec. Corradi, capit.I. & de prohib fer alien. per Federicum, l. Imperialem. Veruntamen pro ea par te tantum amittet, pro qua alienata erit, ut in praedicto ti de vas. qui contra constitut. Loth. & cap. quontam, non debet ul tra progredi poena, quam reperiatur delictum, C. de paeni sancimus. Nec proderit vasall. si postalienationem inj ste factam, ipsum recuperaverit ab emptore, cum seme fuerit apertum domino, ut in lib. seud quid juris sit, si rasal post alien. seud. ipsum recuperet. capit praeterea. Quod verun est, nisi vasallus potuerit & voluerit jurare, quod ignoran esse feud. ipsum vendidit. tunc enim dabitur electio em ptori cui potius velit ipsum restituere, utrum domino, ai vasallo, & si vasallo restitutum fuerit, vasallus id benefic um re obtinebit, non nocente ei venditione, ideo qui ignorans eam fecit. quod enim dicitur, quod alienatun reudum domino acquiritur, intelligendum est, cum a sci ente hoc venditur. Idem est & in omni alienatione, ut in lib. seud. si de feu. contro fuerit, cap. si vasallus feudum alienav rit. Si autem hoc non possit jurare, tunc dominus eum re cuperabit, nulla ei praescriptione obstante, quia quod a initio non tenuit, non potuit tractu temporis confirmari in lib. seud. de prohib. feud. alie. per Fed. circa fin. primae colum.? de cap. Corrad. cap. 1. Item si vasallus dominum accusaveri vel testimonium contra eum tulerit in civili ac. modic. vel criminali, similiter amittit feudum: licet quidam d xerunt, quod in civili causa possit testimonium contr dominum dicere, ut in lib. seud. de consue feudi regni, capit.s militer vasallas. Item amittit vasallus feud. si expedition publice indicta, vasallus a domino suo vocatus, ut secum in ea expeditione ad suscipiendam Romae coronam v. dat, & non venerit, nec alium pro se domino acceptabil miserit, vel stipendia militiae ei non dederit, puta dimidi reditus feudi unius anni, ut in lib. feudo depacejur firmar da. l.i. §. ulti. de prohi seu. alien per Feder Imperialem. §. firmit. etiam statuimus. Hujusmodi autem stipendia, alias dicuntur h¬ staditiae per capit. Corradi. quae tales erant, quo vasallus qu non ibat cum domino associante Imperatorem Roman pergentem, eidem domino debebat praestare in Lombai dia 12. denar. de medio. in Alemania tertiam partem fri ctuum seudi illius anni, quo expeditio fiebat, ut in lib. fet deca. Corradi. §. similiter in hostaditiis. Propter Feloniam au tem seu culpam alterius, & non suam amittitur feudum puta si vasallus delinquat sive culpam committat, per qu reudum amittere debeat; quoniam tunc filii ejus & ali descendentes similiter amittunt. in lib. seud. si vasal. feu privetur, cui defera seud, cap. vasalli. feud. & si de feud. contr¬ fuerit, cap. si rasall. culpam. Imo etiam & agnati amittum licet fuerit paternum, si Felonia dominum respiciat, u dominus habeat suae injuriae ultionem. in lib. seud. qui cai feud amit. capitu. denique licet quidam forte dicant, quo illud cap. loquitur de feudo novo, & non de paterno. S. ne culpa vero amittitur feudum, quod est valde notandum puta si dominus infeudaverit allodium suum, & postea um contulerit alicui ecclesiae, vel per oblationem fidelit vel per contractum emptionis & vendi. vel etiam per ali um contractum, quoniam vasallus non poterit illud feudi retinere, nisi per gratiam illud ab ecclesia reciperet, tanqu novum, ut in lib. seud de pacejur. fir. l. unica. §. pen. Sed nun quid tunc poterit vasallus contra dominum agere, vel a¬ interesse, vel ut aliud ejusdem bonitatis feudum sibi de beat dare: Ita videtur, arg. supra de praebend. inter caetera. in fra de jur. patr. pastoralis. Posset autem quaeri, utrum vasal lus feudum amittat ipso jure, an per sententiam? Et vide tur, quod per sententiam, non ipso jure: nec enim debe vasall. feudum amittere sine certa & convicta culpa, & lau dantia per judicium parium suorum. ut in Lomb. de benes cius, &c. tributis. I.ulti. in lib. feud. de feud. sine culpa non ami capit. 1. & quo tempore miles inve pe. debeat. capit. 3. & jung quod not. supra de lo. sub §. quid sit de natura. vers. in simplic bus. & seq. Est autem sciendum, quod sicut vasallus amit tit feudum propter culpam seu Feloniam, ita dominus. mittit proprietatem feudi, si eam committat. ut in lib. seu si de feud. contro. fuerit. cap. domino amittente. & qualiter do minus propriet. privetur ex facto, nec mirum, cum domi nus vicem debeat praestare vasallo in his quae vasallus e a tenetur in lib. seud. de forma fid, cap. I. in fin.

APud quem, vel apud quos judices causa seud debe at agitari, b & terminari. Distingue, nam inter quo sit controversia feudi. Aut enim est controversia inte dominum & vasallum. Aut inter duos vasallos. Aut inte dominum, & alium, qui non est vasallus. Aut inter vasa lum, & alium, qui non est vasallus. Si quidem fuerit con tro inter duos vasallos, coram domino debet agitari, i lib. seud. de prohi. feud. alien. per Fed. §. praeterea si inter duo Sin autem inter dominum & vasallum, tunc coram pari bus debebit fieri & terminari, ut ibidem, & in Lomb. deben¬ & cap. tributis. I.ult. & in lib. de feud. de contro. feud. coram pa rib. terminanda, cap. si inter dominum. & de milite vasall. qui con cumax est, capit. dominus vocat militem. Pares autem ita de bebunt eligi: si enim consentiatur in eis eligendis, plani est: si vero dissentiatur, tunc dominus primo eliget quo voluerit, postea vasallus eliget secundum numerum a do mino comprobatum, dum tamen a neutro eligantur pa res, qui fidelitatem domino non juraverint invito alter¬ eorum, in lib. seud. coram paribus terminanda, cap. si inter do minum. debent enim pares, qui debent cognoscere, a do mino suo debito fidelitatis conjurari. ut in constitu faud. d prohi. alie. per Fed. I. Imperialem. §. praeterea si inter. Jure au tem consuetudinario aliter observabatur, quando inte duos pares erat controversia de seud. quoniam tunc cor¬ judice, vel arbitro causa terminari debebat. ut in constit feud. d. I. Corradi, cap. si interduos pares. nec enim poterit de clinari ejus examen in const. seud. & investi in mari facta c. illud tamen sciendum est. & an apud judic. vel curiam do mini causa feud. termina debeat. capitul. ex eo quod supra diximus. Vel dic, illa c. loquantur de illis non erant alia vasalli ipsius domini de alio feudo, nisi quia contendebam de eodem feudo, & quilibet dicebat ad se partem seud perti nere, dubitatur tamen ad quem deberet pertinere, consti tutio vero praedicta Feder. loquitur de illis qui alias eran vasalli ipsius domini, scilicet de aliis seud. & praeterea u nus illorum debebat esse similiter ejus vasallus de illo seu licet dubitaretur quis eorum deberet esse. & ita secundi hoc dices, quod potius sunt diversi casus, quam adversi. S hoc, quando controversia est inter dominum & vasallum vel inter duos vasallos. Sin vero controversia fuerit inte¬ dominum & alium, qui non sit vasallus, puta emptorem feudi, vel alio modo possidentem ipsum feudum, vel eti: inter vasallum & alium non vasallum, tunc alius Judes cognoscet, sub cujus jurisdictione sit saltem reus, vel re¬ ipsae. Sed in hoc casu videtur subventum constitutionibus per jus canonicum. vult enim quod dominus feudi co gnoscat, quando non vasallus convenit vasallum. supra d judic. caeterum. & de foro compet. ex transmissa. & cap. verum Quod verum est, si dominus feudi paratus sit de vasalle¬ tenere justitiam, alias in subsidium etiam ordinarius ve delegatus cognoscet. supr. de foro competent. ex tenore. & cat cum sit generale. Potest autem hoc non absurde intelligi ub tam petens quam vasallus confitentur hoc esse de seud talis domini, puta Titii. sed si alter neget, tunc durum es set, quod dominus deberet cognoscere, quia jam esset Ju dex in re sua. supra de foro comp. si clericus quod esse non de bet. C. ne quis in causa sua ju. vel jus sibi dicat. in rubro & nigro Quia tamen hoc in fraudem negari posset, ut declinare tur judicium domini, dici potest, quod dominus eos con pellet ad jurandum de veritate dicenda. arg supra de proba sicut consuetudo. quia malitiis occurrendum est. ff. dere vend. in fundo. supra de rescript. plerun. c. nonnulli. Si ergo uterque neget, cum in hoc casu sit quaestio inter dominum vasallum, cognoscent pares curiae, ut supra dictum est: vt dic, si petens confiteatur, & possidens neget, cognosce dominus, quia judicium redditur in invitum. f. de verbor oblig inter stipulantem. Sed & si petens neget, vel utrique ne gent, tunc cognoscetjudex ordinarius, ut lites diriman tur, & circuitus tollantur. f. si cert. pet. quidam. & supra dere script. c. fin. & de ord. cog. tuam. Cognoscere autem potest di quaestione seu lan sit feudum, nec ne, & sic an sua sit juris dictio, nec ne. ff. de jud. si quis ex aliena. & si pronunciet fer dum esse, remittet eos coram domino feudi qui de prin cipali cognoscat, alias & ipse de principali cognoscet. ar Jupra de rescript. dil. fil. Sarracenus. in fin. &c. & ab excommun cato. & quicquid ibi not. sive de expressis, sive de aliis po testhuic materiae adaptari. Sin autem vasallus non vasal lum conveniat, tunc semper ordinarius cognoscet, qui actor sequitur forum rei. ff. de for. compet. si clericus. C. de for compet juris ordinem. cum enim iste casus consuetudinibu feudi non sit comprehensus, absque cal. scilic. scripta str¬ nuus advocatus poterit super hoc, ut in constitut. feud. cogn. feud. c. 1. est argum. ad hoc praedictum cap. illud tame sciendum est. & cap. ex eo quod supra diximus, &c. si inter p. res duos & de pace tenenda. l. una §. si duo homines. & §. seq. Po test etiam hoc probari per eandem constit. R. Imperialem §. praeterea. si inter. cum enim specialiter ibi loquatur d domino vasallo, voluisse videtur, quod in aliis omnib. ca sibus veteres leges debeant observari, sci ut alius judexd eis cognoscat. quod enim non mutatur, quare stare pro hibetur. C. de testi. sancimus. nam quicquid l. nova speciali ter nec videtur expressum illud reg. veterum legum, constitutionum intelligitur relictum. C. de app. praecipimu in fin. Tamen Goff. sic not. de hac materia. Si agitur inte duos vasallos, nec revocatur in dubium, quin res de qu agitur, feudalis sit, tunc cognoscet dominus. supra de for comp. verum. & hoc quando dubitatur quis sit vasallus. in terest enim domini hoc discutere, sic intellexit supra de ju dic. caeterum. & capit novit. supra de foro comp. ex tenore. & cas ex transmissa. & l. Imperialem. §. praeterea. Sed si quaestio sit in ter dominum & vasallum, utrum vasallus debeat feudun perdere, vel habere, per pares curiae haec quaestio finietur Ubi vero aliquis se asserit dominum feudi, & petit se in dominum recognosci, possessor autem negat, tunc cor¬ ordinario loci agendum est, & non coram illo, qui dicits dominum, ne quis in causa sua judicet. Quod si inter du os agatur non de jure rei, sed de jure possessionis, puta qui ad quem venerit possidentem, licet uterque vasallus sit, & hoc confiteatur, non tamen coram domino feudi, sep cor ordinario vel delegato, haec erit quaestio terminanda. si intellexit supr. de for. comp. ex parte. secund Goffr. tamen i multis locis de consuet. semper cognoscit dominus in ho casu, sive de possessione, sive de proprietate quaeratur. It quod supra dixit ordinarium debere cognoscere, ubi ali quis petit se in dominum recognosci, planum est, si tali sit ordinarius qui hoc facere possit. Sed quid si quaestios inter archiepiscopum Vien. & Comitem Sabaudiae supe re feudali, quae ab Imperatore tenetur immediate, cert nimis distat Imperator qui in temporalib. Papa qui in spi ritualibus utriusque judex est. ergo compromittant supr.c offic. delega. suspicionis causa. & dejud. qualiter. & de offic. ordin significavit. & de foro comp. ex tenore ad fin. alias nisi in defecti non videtur quod vasallus possit compromittere in pra judicium domini, ne forte habeat dominus vasallum qu habere nollet. arg. supra de foro comp. significasti. ff. pro soc. ac §. societas. & l.qui admittitur. supra de fil presbyt proposuit nan & prohibere potest dominus, ne coram alio respondea supra de foro competent. ex transmissa. hic clericus in his que tangunt gubernationem ecclesiasticam, non potest judi cium episcopi declinare in authent. de sanct. episcop. §. oecono mus, col. 9. 3. quaest. 6. non liceat. 6. quaestion 3 scitote. & c sequent.. quaest. 2.c. 1. & 2. II. q I. perrenit supra de foro compet. c. 2. &c. se¬ & c. si diligenti. &c. significasti. ut de hoc not. supra de arb. § d qua re. versic sed nunquid rasallus: hoc autem in summano tandum est. quod quando controversia est inter dominum & vasallum, & sacramentum defertur a parte parti, vasa lus tunc non debet exigere sacramentum cal. a domino quod quisque juris in alium statuerit, ipse eodem jure u tatur, in constit. seud. de consue. re send. c. sacramentum. 1 fin. In quo autem lo co debeat judicium feudi agitari, quae ri potest. & certe si inter duos vasallos sit contentio pe dominum: si inter dominum & vasallum, per pares curia erit quaestio terminanda. ut in lib. seu. de feud. non alien sin¬ contro. majo. I. Imperialem. §. pen. vocabitur ergo vasallus ac curiam trina citatione per intervallum. 7. q. 10. dierum vel alias ad arbitrium curiae. & si nec sic venerit, vasallu feudum amittere debet, & dominus in possessionem po netur. sed si intra an. venerit, possessionem recuperat, u in lib. seu. de milite vas. qui contumax est.c.dominus vocat mil tem. Vocabitur autem ubicunque curia elegerit intra ter ritorium domini, cujus est feudum: nam tantum exten ditur ejus jurisdictio sive forus. ff de jurisdom. jud. I.sin. ter ritorium enim ideo dicitur, quia is sub cujus domini¬ consistit, potestatem habet terrendi, id est submovendi subaudi homines delinquentes. fi de verb sign pupillus. §. 1.1 ritorium. C. de episc. & cler. nulli licere. § fin. ad munic. qui ex co. unde & territorium ponitur pro dioeces. 16 qu. 7. on¬ basilicae. & ideo ubique intra provinciam potest subditu vocari, sicut expresse legitur in authent. de san. episc. §. ut au tem omnis ecclesiasticus status. col. 9 C. ubi sent. vel clar.l.i. ergi non expectet, quod curia ad ipsum veniat, imo debet ips venire ad curiam fi quis or. im bo pos. servetur. I2. §. si praeses.I forte detineatur in divino servitio, mittetur delegatus ac ipsum. C. de episc. & cler. jubemus ad sin. sed nec episcopus in aliqua causa civili vel criminali personaliter est citandus alioquin trahenti imponitur gravis poena, in auth. de Jane episc. §. nulli vero jud & § seq. col 9. Nam is locus videtur eli gendus, in quo jus sine incommodo litigantium rede potest. ff. de jud si locus, id est ubicunque praetor salva maje state Imperii sui, id est non in prostibuio, vel alio loco in honesto, salvoque more majorum, id est non extraterri torium sibi commissum. 9. q. 2. cap 1. & 2 is est mos majorum ut extra territorium jus non dicant, sic & illud quod ali quis non committat jurisdic. nisi is qui ipsam suo jure ha bet. ff de jurisd omn. jud more. & Isin. Notandum enim est quod dicit more majorum, non inferiorum, quid judiciun non subditorum: ergo undecunque sint subditi, si judice soliti sint jus reddere intra territorium suum & vocat venire debent, & ibi litigare etiam in itinere dummodi sedeant protribunali. f. ae inter act. voluit. §. quod ait praetor & dummodo non in secreto, sed palam sedeant. C. de sem & interl. omn. jud sintentiam. is locus jus dicitur ubicunqui praetor, sicut expositum est, jus dicere constituit ff. de iustit? ju. & Ipen ut tamen non relinquat sacra palatia vel praetori pro domibus privatorum, ne ipsa palatia contingat diru C. de offi. rec provin. Isi. & hoc caveat, quod locus utrique part congruus sit & honestus. ff. de arb. si cum dies. § si arbiter. ( sequ. supra de confir. util. cum dilecta. §. nolentes. supr. de app. e¬ parte. & supra detest. cum olim supra de fid instru accepimus.I enim aliquis ex aliena jurisdictione vocatur. venire de bet ff de jud. si quis ex aliena. alioquin mulctari potest. ff.den jus roc l. 2 multo fortius, si de jurisdictione non dubitetur veniendum est: & si quod habetur privilegium ostenden dum, ut dicunt jura proxime inducta, dum tamen quis ex tra provinciam, vel extra duas diaetas a dioe per literas Apo stolicas non trahatur: quod dic, ut non sup. de rescr. § quae pol sunt objici. vers. centesmo. & junge quod no. sup. deforo compe S ex quibus causis. vers. item ratione possessionis. & sequ. Hodi etiam non potest quis trahi per literas Apostolicas ad l cum non insignem, ut in authent.d.n.extra de rescript, praese ti. sicut enim quilibet episcopus potest subditis in quol bet loco intra suam dioeces. ordines conferre, ita & inte ipsos ibidem poterit judicare. arg. infr. de paro nullus & u¬ 2.episcopum. &c. seq. & per totum. ad ideon. f. de offic. procu. so lent & lideo. ff. de offic. praesid. I 3. & 4 & l. generaliter. suprad offic. leg. §. in quo loco. & quod intra provinciam alicui com missam teneatur quis respondere, dum tamen extra nor trahatur, expressum est in authen. ut omnes obe judicib. §. ho considerantes. & praecedentia & sequentia, coll. 5. nec.n. ad angu lum provinciae restringendus est judex, sed in omni loc suae jurisd. potest ius reddere, sicut alias dixit lex simile.s de vi. & vi arm. l. i. §. 1. ibi. ideoque quando quaeritur de lo co ubi quaestio agitari debeat, potius inspicitur judex territorium, quam locus in quo quis degit argum ff. depo stulando. l. 1. §. I. C. de fru & li: expen. non ignoret. C. de jurisdic omn. jud. Ipenul & ult. in quibus ca. milites. l.I.C. ubi quis decu vel cobor. l1. & secundum hoc intellige aliquem convenir tantum, ubi habet domicilium coram illo judice, nec tame propter hoc removentur aliae causae, ex quibus quis for sortitur. sic intellige. C. de jurisd. omn. jud. juris ordinem. ui de exponi debet, ubi, id est, coram quo, vel apud quem i dicem. sic C. ubi de cri. agi oport. & tit. seq. ad hoc. infra de rap. 1. & 3. qu. 6. c.1. & 6. quaest. 3. placuit. Quid autem juris sit de controversia sit inter dominum & agnatos defuncti d reu. vel inter dominum & filium defuncti, vel inter agn¬ tos & filiam defuncti. dic ut dicit in constit. seud. si de feu¬ contro fuerit.c.i.2. & 3. & de contro. inter mascul. & foem. de B. atem sciendum est. Veruntamen licet ibi dicatur, quod pe sacramentum debeat terminari alterutra parte in proba tione deficiente: illud tamen est intelligendum cum di¬ terminatione ejus, quod legitur in const. Fed. de consu.r. cti seu c. sacramentum. non semper est dandum. hoc iden est de omnibus cap. in quibus dicitur sacramentum pol sidenti debere dari, scilicet ut intelligantur cum determ natione praedicti ca. sacramentum. Istud autem scire de bes, quod omnes filii ejus qui feudum acquisierunt deben facere fidelitatem, maxime si feudum indivisum habent sed si ad unum ex divisione totum pervenerit, tunc ill solus jurabit. ut in const. seud. si de feud, contro. fue. omnes lii. Sed nunquid tenebitur jurare fidelitatem, omnibu b filius sui B domini defuncti? Respondeo, non puto, quoniam vasallus non cogitur pro uno feudo plures dom nos habere. maxime in comitatibus & ducatibus, marchi onatibus, qui hodie dividi non debent, nec potest dom nus sine voluntate vasalli feudum alienare, ut omnia hae probantur in const. seud. de prob feud. ali per Fed. Imperialem. S praeterea ducatus & de feud sine culpa non amit. §. sancimus. ver vel si quis. ideo vasalli in generali alienatione non cont nentur, nisi hoc nominatim dictum sit, ut lib. seud. si de fer vasal. ab aliquo interpell fuerit in generali. aliqui tamen volu erunt dicere, quod aequali aut majori domino concec possunt, ut in lib. feud. I. Corradi. Hoc etiam in summa no tandum est, quod in feudo prohibitum est pactum. I. com missoriae. sicut in pignore in const. seud. de feu dato in vicen I. commissoriae. c. 1. &c. qui curiam ven. c. similiter feud. datum Est & in summa notandum, quod vasallus potest feudun refutare quandocunque voluerit; etiam sine voluntat domini: & postquam refutaverit, non tenebitur domin servire, veruntamen non debebit eum offendere. in cons seud de vasall. qui contra const. Lotha feud. ali. c.i. Sed & In ho in summa sciendum est, quod alienatio feudi paterni no prohibetur inter agnatos, cum potius refutatio quam al enatio videatur in const. seud. de alie seu paterni cap. 1. Pra terea illud in summa sciendum est, quod si vasallus al quod aedificium in feudo fecerit, aut sua pecunia ipsun melioraverit, & postea sine descendentibus decesserit, de minus debet pati aedificium ab haerede auferri, vel debe pretium meliorationis solvere. idem est, & si sua pecuni servitutem feudo acquisivit, licet quidam dixerint, quo¬ omnino ad dominum praedicta pertineant, ut in constitu seud hic finitur. I. c. si vasallus infeudo. Sed & si vasallus de cedat ante calendas Martii sine prole, & post Augustur omnes fructus qui sunt in feudo pertinent ad dominum si vero post calendas Martii, & ante Augustum, tunc per tinent ad haeredem. Quidam tamen dixerunt, quod quo cunque tempore decesserit, omnes pendentes pertinen ad dominum, ut in praedicto tit. cap. si pasall. decedat. Ho autem in summa non est omittendum, quod filius no potest retinere feud. repudiata haereditate patris ad ho¬ ut non teneatur solvere debitum paternum. sed aut te tum debet repudiare, aut totum retinere, nisi dominus e tanquam de novobeneficio investiat, agnatis consentiei tibus, quoniam tunc illud bene retinet sine aliquo oner haereditario. aliud autemagnatis, quoniam ipsi possunt seud retinere repudiata haereditate sine aliquo onere haered tario, ut in constitut. seud. an agnatus vel filius defuncti possi retmere repud. haeredit. c. si contigerit. & de capitaneo qui curian vendidit. c. filius non potest. Finaliter in summa notandun puto, quod salvis legibus imperialibus quae continentu inconsti. seu. natura & causa feudi. secundum diversas re gionum consuetudines, est diversimode terminanda, sic ut not. simile infra de nat. ex libero ventre. vers. quamvis, qui non est consuetudo unius regionis alterius consu. sub vertenda. 11. distinct. illud breviter. & c. scit sancta. consue tudine autem deficiente in regione aliqua recurrendun est ad aliarum consuetudinem regionum. infra de cens. si per eo. & si nec illa appareat constitutione vel lenge scripti sine cal. nisi ut poterit strenuus advocatus, ut in lib seua. d feud, cogn. cap.