Titulus 6

Qui Clerici vel voventes matrimo¬ nium contrahere possunt. Ru¬ brica. VI

SUMMARIA i. Clericus quis possit contrahere matrimonium, & quis non 2. Clericus ad sacros ordines promotus, postea depositus, an posi contraheri 3. Vovens quis dicatur, & quis non 4. Votum qualiter solenmizetur 5. Monacho an concedi debeat quod contrahendo votum frae 6. Jurans aliquam ducere in uxorem; si postea voveat simplic ter, se perpetuam continentiam servaturum, quo astringe tur juramento, an vote

HActenus tractavit author de matrimoniis puris & conditiona libus, docens qualiter contrahantur, & qui aetate: nunc incipit tractare de impedimen tis matrimonii, quae tetigi supra dematrimo niis, § qualiter impediatur, & primo ponit de impedimente ordinis seu voti, tanquam de digniori: ideo videamus qu clerici vel voventes matrimonium contrahere possunt: in quo videndum est, Quis clericus possit contrahere imatri monium, quis non, Quis vovens, Quis non

Quis clericus possit contrabere marimoni¬ um, & quis non. Et qui dem clericus in minoribus ordinibus constitutus 4 po¬ test contrahere matrimonium: & in statu primitivae ec clesiae, tales cletici conjugari nihilominus beneficia per cipiebant ecclesiastica: quia nihilominus serviebant, ut 32dis. seriatim, & capitul. si qui vero, sed hodie dic de bene ficio, ut notatur supra de cleric. conjug. paragrapho quam pa nam, versiculo amissione beneficii. Constituti autem in s¬ cris ordinibus contrahere non possunt: & si contraxerinm matrimonium separatur, ut 32. distinct. erubescant, & capitul si quis eorum, & supra de cleric. conjug. capitulo primo & deae tat. & qualitat. a multis. Celebrato autem divortio, & in juncta paenitentia, si vita laudabilis appareat, & correctio poterit cum eo Episcopus dispensare, ut in susceptis or dinibus ministret, ut supra de cleric. conjug sane, sed si cleri cum vulneraverit, necessaria est authoritas Papae. propte excommunicationem. Item quo ad hoc vt ad superiore ascendat in seculo permanens, nam si intratreligionem suo jure posset episcopus dispensare, ut infra capitul. prin & secund. Verum si incorrigibilis sit, vel crimen nimi crassetur, interea exemplo opus est, & ideo non dispen sabit cum tali episcopus, si in seculo remaneat, nisi in mi noribus ordinibus, sed si ad religionem transeat, etian in majoribus ordinibus poterit dispensare, ut infra capitul secundo & infra de apostatis, capit. pryn. de sentent. excommunmi cum illorum, argument. supra de vita & honest. cleric ut clerico rum, § primo & ac electio, cum in cunctis, §. penultim. C. ad leg Jul. repe. leg. 1. f de poenis, leg. aut facta Sultuim. & leg. capita lium§ famosus, & de hoc dixi supra de cohabitatione clerico rum & mulierum, §qualiter puniatur, & supra de bigam. §. 1 vero item qui castitatem. Vel dic, si contrahat cum corrupta dispensari non potest, nisi religionem intret, si cum vir gine, potest, sed prima sol. magis placet. Hoc de clerici occidentalib. nam orientales etiam in sacris utuntur ma trimonio contracto, in minoribus ordinibus ut supra di¬ vita & honest. cleric. ut clericorum mores in fin, & declericis con jugatis, cum olim, & infra de pom. quaesitum, orientalis enim ecclesia votum continentiae non admisit: quia pro om- nibus contraditit Phanutius confessor, cui merito cre dendum fuit, cum nunquam copulam nuptiarum expe¬ tus esset, ut 3i. distinctio aliter, & capitul. Nicena. Sed nun quid clericus ad sacros ordines promotus, & postea depo situs contrahere potest? videtur quod sic, quia nome depositi deletum est de matricula clericorum. 2. quaest. pri ma. nomen, & exuitur privilegio clericali 5 4. distin. ex aeu quis decinaseptim quaestio quarta si quis demceps, dicas cor trarium, nam etsi committit homicidium, tamen contri here non potest, infra eodem capit.1.im fit. & quamvis depe situs sit, characterem tamen qui animae infligitur, retine nec per depositionem tolli potest, vnde & depositum cle ricaliter vivere oportet. S1 distinctio dictum, & character annexum est votum continentiae. 78. distin. cum in praeti rito. Sed quid si quis per simoniam fuerit ordinatus: cu characterem habeat vitiatum. I. quaestio. prima quibusdar narrantibus, & quidem delictum commissum non dabite privilegium contrahendi. f. deminor. Papinianus, ff. de de nati. inter virum & uxorem leg. 3. ff. quod vi aut clam servus, sin ff ex quibus caus. major. in integr. restituuntur, sed & si §.. ctio. ff ad leg Falei pretia. 16 quaestio.1. legi, & junge quod no supra de vot. § utrum, & per quem, ver. quid si maritus recipe. e sequens

Quis vovens, quis non Haecquestiotri ctatur 17.4.1. & primo dici Gra. quod non tenet matrimonium a vovente contractu & durat haec pars vsque ad cap. nuptiarum, & S praeceden. hi authoritatibus, ibi vero incipit allegare in contrarium, 8 dicit, quod bene tenet matrimonium, & durat vsque ad ultimum, & dimittit quaestionem insolutam: sed tamens am solvit. 27. distin. §ultim ita scil. quod prima capitula in telliguntur de voto solenni: alia de simplici, argument. n afra eodem minimus & 27. quaest. .c. i.ibi, & in veste laicali, & Solemnizatur autem votum B per sacri ordinis susc ptionem: vt patet supra §proxim, & 32. distin placuit. 28. dij diaconi. & 84. discum in praeterito. Item per professionem vel susceptionem vestis, quae tantum profitentibus dar consuevit, per introitum religionis & anni lapsum, maxi me si cum aliis incipiat cantare, & in ecclesia offerre. Iten si seculo renunciavit, & pompis ejus, & beneficio const tutionis, statuimus, ut notatur supra de regula § & utrum e¬ ire possit, & patet in decret statuimus, & capit. consulti, & c. vidua & 27. quaestio. i.vidua, & 27. distin. c. quod interrogasti, & supra de regula. porrectum. Vel si renunciaverit proprio & obedientiam promiserit, & continentiam voverit in manu Episcopi, abbatis, vel abbatisse, vel monachi, inte ligas ad hoc missi, supra de donat. inter dilectos, secus, si no sit missus, infra eodem venient. Potest ergo abbas recipern monachum per se, vel per alium, ut supra deregula ad Apo stolicam, & infra eodem capit. ultim. Vel si voveat super alta re, potest quis votum solennizare: quamvis in domo sit remaneat, secus, si simpliciter voverit, ita quod nullun istorum interveniret: ut infra eodem meminimus, consuluis insinuante, & ne possit negari, si aliquid praedictorum in terveniat, debet inde fieri propria scriptura. ut 27. qua stio.i. omnes foeminae, in qua scriptura profiteatur se relig ose vivere velle. 20. quaest. I.vidua, secundum T. & Ber. Hu¬ dicit, & cum hoc concordat Aug. quod non refert, utrun votum sit solenne, vel simplex, quia utrumque dirimit, cun simplex non minus, quam solemne obliget apud domi num, ut infra eodem rursus, solennitates praedictae non sun de substantia voti, sed signa & probationes sunt, si votun revocetur in dubium. Dicit ergo referre, an votum si de praesenti: ut si dicat, perpetuo voveo continentiam, 8 tunc impedit & dirimit, vel si de futuro: ut si dicat, lapso an no, vel, post mortem uxoris meae perpetuam voveo cor tinentiam, & hoc promitto, vel promitto, quod intral! religionem, & tale votum impedit contrahendum; sed n dirimit jam contractum, quia improprie dicitur votum & sic intelligebat praedictam contrarietatem, votum enin continentiae ex quo de praesenti est, sive sit simplex, siv solenne, excedit omnia alia vota. ut 324.. nuptiae. & est simi le in matrimonio, in quo consensus de praesenti fortior est quam consensus de futuro, ut supra de spo si inter. Tertii di cunt, quod utrumque votum impedit, & quod nullum vo tum dirimit: qui qua ratione dirimitur votum solenne, e¬ dem & simplex, aum idem sit in substantia, solennitates nim de substantia non sunt: sicut dixit H. sed tamen ipsa constitutio ecclesiae dirimit. si post votum solenniter fa ctum contrahatur, haec opinio magis placet, ut apparet ir his quae no supra co. ver. tu dicus. Jo. dixit, quod nullum vo¬ tum est solenne: nisi cum quis se devovet alicui religioni, ut inf. eo. c.ult. nec est differentia inter simplex votum, & so lenne, dummodo possit constare ecclesiae de voto, unde si diceret coram tota ecclesia, Voveo continentiam, nisi ali quod de praedictis interveniet, & postea contrahat. tene matrimonium. Tu dicas, quod tantum votum solenn dirimit ex constitutione ecelesiae, sed simplex impedit: u infra eodem tit. rursus, & no supra eodem § 2. vers. & solemuza tur, haec enim opinio hodiae communis est, & quasi ab om nibus apprebatur: tamen si mulier, quae simplex votum emisit continere non potest. ne deterius inde contingat, da tur ei licentia ab ecclesia nubendi in Domino, id est osten ditur non denegata, quod si contraxerit, tenebit matrimo nium, & imponitur paenitentia de fide mentita destinati. one, vel mentita: cum matrimonium contraxit, sicut potes intelligi mfra eodem veniens, arg. 32. q. 2. in adolescentia, & supr de jurejur. verum in ea quaestione potest & aliter intelligi ut no infra eo. ver.videtur igitur, quod summus Pomifex, & ver ergo monacho, & sequentibus, de hoc tamen dic, ut no. supr. d voto §. quot sunt spectes, sub § votorum, versicul quid si is qui sum plex votum, & sequent. Igitur si quis votum simplex emi serit, & postea contrahat, tenet matrimonium, sed ager¬ debet paenitentiam de fractione voti. 27. disc. 1. & 2. Solen ne vero impedit & dirimit, ut dictum est. Sed cum utrun quae votum scilicet simplex & solenne servandum sit, & violatio utriusque inducat mortale peccatum, & ab initio minus apud Deum obliget hoc, quam illud, & quis feci fines esse diversos, respondeo ecclesia considerat circum stantias. 40 dist. homo Christianus, de paen. dist. 5. c. i. infra de poen Deus qui & verborum solennitates attendit in voto, sicui in juramento. 22. qu 5 juramenti, & diversum jus statuit in u troque diversam etiam paenam imponit in fractione uni us, quam alterius, ut patet 22 dist si vir 27. qu.. virginib. &c. de vorum, ex hoc ergo probatur gravius delinqui in fractioni solennis, quam simplicis voti. Quis enim dubitet scelera tius esse commissum qui gravius judicatur. 249. 3. non affe ramus, secundum Gof. Haec etiam locum habent in jura mento & loquela simplici: nunquid enim simpliciter men tiens, vel contra pactum non juratum veniens, patietur pae nas perjurii, quas no. sup. de jurej § quae poena perjurii: cert. non. ergo quamvis dominus non distinguat, ecclesia tam distinguit, utf. de testi. quaesitum scio, sicut enim ad ecclesian pertinet determinare, utrum juramentum sit licitum, vel servandum, ut supra de ele. venerabilem § pe. sic & de voto vi detur, sicut etiam in juramento videtur excepta authori tate Papae, ut sup de jurej. venientes, §sfi. sic & in voto videtu ialtem ab initio: sicut Papa personas ad contrahendum ma trimonium habiles & inhabiles reddit, ut no. inf. qui si sint le § qualiter, & a quolibet ergo sic videtur, quod hoc facere pos sit quo ad votum emittendum. Illud est, quod quanvis pu pillus major infante possit peccare mortaliter, ut no. inf.d delict. puer §l. ver patet ex superiorib. nam tamen potest vovere con stitutionem ecclesiae prohibente, ut non sup. de reg. § & quali ter obligetur, sed nec in aliquib. religionibu. minor 18. an. vo rere pot, ut supr de reg. quia in msulis, nec aliquis hodie pon se obligare intra annum, quantumcunque profiteatur, ut ¬ auth.d. n.extra, de reg. non solum, patet ergo, quod ex quo ec clesia per constitutionem suam vorum impedire pot, mul to fortius potest inter vovertes distinguere, & diffinire quod si a solenniter voventibus contrahatur, non tenea matrimonium, sed si a simpliciter voventibu. contrahatur tenet matrimonium, nec mireris, quia licet isti & illi ex v voti, & per consequens jure naturali contrahere prohibe antur, ut no. sup. eo. ver tertii, attamen per constitutionem e¬ clesiae tantum separatur. 27. qu. .. de ridi.i.&c. verginem. &c.) quis sacro. &c. nubendi, &c. si qua virgo, &c. ut lex continentiae & ideo ecclesia potest constitutionem suam arctare & te laxare, sicut placet, & junge quod non sup. de spon. duo § qu¬ quibus versic. aut utraque & sequen. Videtur igitur, quod sum mus Pontifex posset dispensare, etiam cum monacho pro fesso, quod uxorem ductam retineret: tamen non congrui potentiae suae, sed nullo modo posset dispensare, quod u xorem duceret, vel concubinam teneret, sic nec posse dispensare cum aliquo ligato alicui per verba de futuro quod cum alia per verba de praesenti contraheret: si tam non ligatus per se hoc faceret, licet peccaret contrahens matrimonium tamen teneret, sic videtur, quod licet non pos sit monacho dare licentiam contrahendi, si tamen per s contraxerit, potest ei dare licentiam retinendi & cognoscend quia licet fregerit votum contrahendo, & ideo poeniter tiam agere debeat: tamen matrimonium contractum ji re naturali seu divino considerato, firmum & ratum est, S per solam constitutionem ecclesiae separatur, circa quan Papa poterit dispensare: ut inf de consang. quia circa, supra d rest. spol. literas, nam ejus est interpretari, cujus est conde re, infra de sen. exconum. inter alia, & cujus est ligare, & solve re, supra de major. & obed cum inferior, nec habet imperiun par in parem, supra de elect. innotuit, § multa, unde dicit Hu quod damnantur tales scil. simpliciter voventes, & contra hentes, non quia conjugalem fidem posterius inierunt sed quia continentiae primam fidem irritam fecerunt, 27 4 I.nuptiarum. Item Pelagius, talibus nullum laqueum debe mus injicere c. de viduis z. per quod c. videtur, quod ex qui simpliciter vevens firmiter proponit in mente contrans re, jam violavit votum, unde & de talib. intelligitur quo¬ dicit Apostolus. 1 ad Thimo. 5. Adolescentulas viduas devi ta, cum enim luxuriatae fuerint, in Christo nubere volunt habentes damnationem, quia primam fidem irritam fec¬ rint. 27. 4. .c. 1.nsi. ergo propter solam voluntatem videntu violasse votum, & ideo posset ex causa dari licentiam ci trahendi simpliciter voventibus & paenitentia de voto vic lato: & hic est alius intellectus qui potest haberi inf. cod v niens, & hunc etiam ipsa litera plane sonare videtur, se¬ forte tali esset dicendum, nec prohibeo, nec concedo: qui nec istud tibi a jure conceditur, ut patet sup. dejurej muli ri, & c. i. prox. alleg. & junge quod not. supra devoto § qualiter & cujus authoritate, persicu. sed & de votis. Ergo monach non debet concedi, quia contrahendo votum frangat: ve quod meretricem retineat, sicut innuit Aug. 27 quaestio. nubendi licentia quibusdam tribuitur, illis videlicet, qu virginitatem vel castitatem vidualem nequaquam profesi sunt: quibusdam non tribuitur, illis videlicet qui virgine non continentes esse decreverunt, subaudi, sed si tales per s contraxerint: & cum eis dispensatum fuerit, licite & sin paena matrimonio uti possunt, & huic, subaudi adversatu quod sequitur: fornicari autem nulli impune conceditur iubaudi quantumcunque dispensetur, cum hoc sine peccat. mortali fieri non posset: secundum hoc intellige supra dest. monach. cum ad monasterium, in fi. notaverunt etiam Hug Bertran. quod dominus Papa potest facere monachum ci nonicum s ecclesiae secularis, sic intelligunt 53. dist. c. 1. 7. distin. quorundam, 16 qu. si. nova actione, & q. I. si monachus ad cl ricatum, & per consequens de monacho, non monachum unde quod dicit dictum ca. cum ad monasterium, in fin. ib nec summus Pontifex possit: exponi debet, id est, non cor gruit potentiae suae, sicut exponitur, 32. quaestio5. si Paulu joan. contra, sed quis disputabit de plenitudine potestatis vide quod notatur supra de offic. deleg. § quid pertineat, ver sicul. quid ergo, si quis gerat se, & sequ. fateor tamen quod hae statuta vere positiva sunt, circa hanc materiam in multi & ex sola voluntate dependeret, nam si veram & natural rationem considerare vellet ecclesia, citius statueret, quo simplex votum matrimonium dirimeret, quam publicae ho nestatis justitia, vel legalis cognatio, vel etiam spiritualis sed verum est, quod quicquid ligaverit, ligatum erit: & quicquid solverit, erit solutum, ut 24. quaestio. i. quicunqu nec unquam errasse probatur, eo ergo a recta fide, nec si per rationem quaerere debes, nam fidei plenitudo compli ctitur, quae plena rationis investigatione nequit compre hendere mens humana, secundum Amb. eod. non turbatur, in fi. Quid si juravi aliquam ducere in uxorem, postea vo veo simpliciter me perpetuam continentiam servaturum responde o, praevalet juramentum quod praecesserit votum secundum Gof. ad hoc sup. de spo commissum, sicut contin git in duob juramentis contrariis, nam primum praevalet ex quo utrunque licitum est, ut notat supra de jurejur. Squo comites, per siduo. unde si post fidem datam de contrahendo emittatur votum a muliere: quia non vsquequaque obligatorii est viro, cui juratum fuit matrimonium contrahente: da tur licentia mulieri contrahendi, infr. eorit venieus, quamvi & aliter posset intelligi scil. comparativa permissione, u not. supra eo. § ver tu dicas. Potest & illud dici, quod in ill decr. uaniens, infra eod dispensat Papa ex certa scientia, tur propter animi turbationem, quia quodammodo perte¬ rita emisit muiier votum, quia non fuit inspirata, sed in fraudem hoc fecit: ut scil. a viro, quem desposaverat, po set dirertero tum propter majus periculum evitandus quia forte aperte dicebat, quod potius se interficeret, qu contineret, & ideo recipit Papa, quod habere potest a no idoneo debitore, ad hoc supra de spon juvenis, &c. requisivii sed & potest intelligi, quod jam contraxerit mulier: ut ib innuit de fide mentita: & quod praecedit, matrimonium contrahat, expone, id est, matrimonium contractum teneat & quod consequitur, cui vult, id est, cui voluit licentiam subaudi, in ecclesia solennizandi, & publice dispensandi, si pra de cland. despon. c. 2. & secundum hoc plana est decr. qui cum votum simplex fuerit, contractum matrimonium te nuit, licet contrahi non deberet, ut supra notavi, & hic ir tellectus magis placet. Quid si primo simpliciter vovi, de mum juro contrahere? dicas quod votum servare debeo quod praecessit imposita paenitentia de temerario jur¬ mento, inf eo c. rursus, ubi vero primo juravi de contrahen do, & postea suspiro ad religionem, habet locum consilit decr. sup. de spon. commissum, secundum Gof. Item videtu in praemisso casu no, sup. eod. ver. quid sijuravi, ut apparet in his quae no, sap. eo. ver tu dicas, ibi, videtur igitur quod sum mus Pontifex, &c. Hoc etiam teneas incunctanter, quoc sola professio vera, vel praesumpta, & ordinis susceptio so lennizat votum: sicut aperte colligi potest sup de reg statui mus 27. q. I. ut lex continentiae. Vera dicitur professio, quan do verbo exprimitur 20. q. I.vidua, sup. de conver. conju dudi quae tamen hodie intra annum facta non obligat profiti tem ordini illorum, qui ipsam professionem receperumm ut in auth. dn extra, dereg non solum, quod dic ut non suprad reg. § utrum exire, ver. sed quid si ingressus, & seq. Occulta ver & praesumpta inducitur, vel ex mera temporis, puta, qui per annum stetit sine reclamatione, supra de regula ad Ap¬ stolicam. Vel per evidentia signa: puta, quia quando ingre ditur, renunciat seculo, facit testamentum, ac si mori de beret, & transfert omnia bona sua in haeredes & legatar. os, & in pias causas, & mutat habitum. Vel quia assumi habitum professorum: ut si non est discretus, ad minus! git, cantat, & facit omnia sicut professus, sup. de reg. vidua c. statuimus 27. dist. quod interrogassi, quantumcunque auten voveat, nisi mutet habitum, vel professionem faciat: no intelligitur votum solenne: & sic solennizatur votum pe habitus susceptionem, suprade regul. ex parte, & infra eoder insinuante, infra de privil. ut privilegia § illud, & hoc verum quando votum praecedit susceptionem habitus, alio quin si habitus praecedat votum non solennizat, infra eoder consuluit, & sic debet intelligi, supra deregulis ex pane2. fin. sic etiam intelligitur, quod si habitus non facit mo nachum, supra de regulis porrectum, & capuul ut clerici, e de renunciatione ex transmissa, secundum Goffredum se¬ Rayn. notavit quod habitus extra monasterium assum ptus, non inducit professionem praesumptam: sed tantun simplex votum, & sic intellexit decretales inductas, con suluit, & porrectum, si vero quis habitum suscipiat in do mo propria, & votum emittat in manu publicae personae videtur votum solennizasse, & separatur matrimonium postea contractum, sic intellexit mfra eodem insmuante, ô hoc propter professionem, quam facit non propter ha bitum susceptum, alioquin contradicerent prima jura sed dictum Goffredi magis placet. Item per conjuga lem absolutionem, & solemnem castitatis promissionem secuta ordinatione seu professione conjugii absoluti sicut notatur supra de conversatione conjugati paragraph qualiter, versiculo ergo sciendum. Item solennizatur votum per ordininis sacri susceptionem, 28. dist. diaconi. 84. dist. cun n praeterito. Ergo teneas, quod per solam professionem expressam vel tacitam, vel per sacri ordinis susceptionen solennizatur votum, ut patet ex praemissis: & sic tenet de minus noster, & curia, omissis ambagibus suprascriptis,s quae contrariae valeant reperiri: quae etiam ideo apposui ne dissensiones antiquas penitus ignoremus, & quia for te ex praedictis aliqua utilia eliciet diligens studiosus. Se¬ cum hodie non teneat facta professio intra annum, ut n authent d.n. de regula, extra non solum: quomodo possunt si pradicta locum habere? quia aut haec facta sunt infra ar num: & tunc ipsum non obligant: aut anno elapso, & tun non sunt necessaria: quia per lapsum anni solummodo ob ligatur, dicas, quod & si haec infra annum non obligent pro fitentem religioni, quae haec recepit: obligat tamen ipsun religioni in genere, ut no sup. de regula §uirum exire, ver si quidsi ingressiu, & seq.