Table of Contents
Summa Aurea super titulis Decretalium
Liber 1
Titulus 1 : De summa trinitate et fide catholica
Titulus 2 : De constitutionibus
Titulus 5 : De postulatione praelatorum
Titulus 6 : De electione et electi potestate
Titulus 7 : De translatione episcopi
Titulus 8 : De auctoritate et usu pallii
Titulus 10 : De supplenda negligentia praelatorum
Titulus 11 : De temporibus ordinationum et qualitate ordinandorum
Titulus 12 : De scrutinio in ordine faciendo
Titulus 13 : De ordinatis ab episcopo qui renunciauit episcopatui
Titulus 14 : De aetate et qualitate et ordine praeficiendorum
Titulus 15 : De sacra unctione
Titulus 16 : De sacramentis non iterandis
Titulus 17 : De filiis presbyterorum ordinandis vel non
Titulus 18 : De servis non ordinandis et eorum manumissione
Titulus 19 : De obligatis ad ratiocinia ordinandis, vel non
Titulus 20 : De corpore vitiatis ordinandis vel non
Titulus 22 : De clericis peregrinis
Titulus 23 : De officio archidiaconi
Titulus 24 : De officio archipresbyteri
Titulus 25 : De officio primicerii
Titulus 26 : De officio sacristae
Titulus 27 : De officio custodis
Titulus 28 : De officio vicarii
Titulus 29 : De officio et potestate iudicis delegati
Titulus 30 : De officio legati
Titulus 31 : De officio judicis ordinarii
Titulus 32 : De officio judicis
Titulus 33 : De majoritate et obedientia
Titulus 34 : De treuga et pace
Titulus 36 : De transactionibus
Titulus 38 : De procuratoribus
Titulus 40 : De his, quae vi metusve causa fiunt
Titulus 41 : De in integrum restitutione
Titulus 43 : De alienatione judicii mutandi causa facta
Titulus 44 : De cessione actionum
Liber 2
Titulus 2 : De foro competenti
Titulus 3 : De libelli oblatione
Titulus 4 : De mutuis petitionibus
Titulus 5 : De litis contestatione
Titulus 7 : De juramento calumniae
Titulus 10 : De ordine cognitionum
Titulus 11 : De plus petitionibus
Titulus 12 : De causa possessionis et proprietatis
Titulus 13 : De restitutione spoliatorum
Titulus 14 : De dolo et contumacia
Titulus 15 : De eo, qui mittitur in possessionem causa rei servandae
Titulus 16 : Ut lite pendente nihil innovetur
Titulus 17 : De sequestratione possessionum et fructuum
Titulus 20 : De testibus et attestationibus
Titulus 21 : De testibus cogendis vel non
Titulus 22 : De fide instrumentorum
Titulus 23 : De praesumptionibus
Titulus 26 : De praescriptionibus
Titulus 27 : Sententia et re iudicata
Titulus 28 : De appellationibus, recusationibus, et relationibus
Titulus 29 : De clericis peregrinantibus
Titulus 30 : De confirmatione utili vel inutili
Liber 3
Titulus 1 : De vita et honestate clericorum
Titulus 2 : De cohabitatione clericorum et mulierum
Titulus 3 : De clericis conjugatis
Titulus 4 : De clericis non residentibus in ecclesia vel praebenda
Titulus 5 : De praebendis et dignitatibus
Titulus 6 : De clerico aegrotante vel debilitato
Titulus 7 : De institutionibus
Titulus 8 : De concessione praebendae et ecclesiae non vacantis
Titulus 9 : Ne sede vacante aliquid innovetur
Titulus 10 : De his, quae fiunt a praelato sine consensu capituli
Titulus 11 : De his, quae fiunt a maiori parte capituli
Titulus 12 : Ut ecclesiastica beneficia sine diminutione conferantur
Titulus 13 : De rebus ecclesiae alienandis vel non
Titulus 17 : De emptione et venditione
Titulus 18 : De locato et conducto
Titulus 19 : De rerum permutatione
Titulus 21 : De pignoribus et aliis cautionibus
Titulus 22 : De fidejussoribus
Titulus 25 : De peculio clericorum
Titulus 26 : De testamentis et ultimis voluntatibus
Titulus 27 : De successionibus ab intestato
Titulus 29 : De parochis, et alienis parochianis
Titulus 30 : De decimis, primitiis et oblationibus
Titulus 31 : De regularibus et transeuntibus ad religionem
Titulus 32 : De conversione conjugatorum
Titulus 33 : De conversione infidelium
Titulus 34 : De voto et voti redemptione
Titulus 35 : De statu monachorum et canonicorum regularium
Titulus 36 : De religiosis domibus, ut episcopo sint subiectae
Titulus 37 : De capellis monachorum et aliorum religiosorum
Titulus 38 : De jure patronatus
Titulus 39 : De censibus, exactionibus et procurationibus
Titulus 40 : De consecratione ecclesiae vel altaris
Titulus 41 : De celebratione missarum, et sacramento eucharistiae et divinis officiis
Titulus 42 : De baptismo, et eius effectu
Titulus 43 : De presbytero non baptizato
Titulus 44 : De custodia eucharistiae, chrismatis et aliorum sacramentorum
Titulus 45 : De reliquiis et veneratione sanctorum.
Titulus 46 : De observatione jejuniorum
Titulus 47 : De purificatione post partum
Titulus 48 : De ecclesiis aedificandis vel reparandis
Titulus 49 : De immunitate ecclesiarum, coemiterii, et rerum, ad eas pertinentium
Titulus 50 : Ne clerici vel monachi saecularibus negotiis se immisceant
Liber 4
Titulus 1 : De sponsalibus et matrimoniis
Titulus 2 : De desponsatione impuberum
Titulus 3 : De clandestina desponsatione
Titulus 5 : De conditionibus appositis in desponsatione vel in aliis contractibus
Titulus 6 : Qui clerici vel voventes matrimonium contrahere possunt
Titulus 7 : De eo, qui duxit in matrimonium quam polluit per adulterium
Titulus 8 : De conjugio leprosorum
Titulus 9 : De conjugio servorum
Titulus 10 : De natis ex libero ventre
Titulus 11 : De cognatione spirituali
Titulus 12 : De cognatione legali
Titulus 13 : De eo, qui cognovit consanguineam uxoris suae vel sponsae
Titulus 14 : De consanguinitate et affinitate
Titulus 15 : De frigidis et maleficiatis, et impotentia coeundi
Titulus 16 : De matrimonio contracto contra interdictum ecclesiae
Titulus 17 : Qui filii sint legitimi
Titulus 18 : Qui matrimonium accusare possunt, vel contra illud testari
Titulus 20 : De donationibus inter virum et uxorem et de dote post divortium restituenda
Titulus 21 : De secundis nuptiis
Liber 5
Titulus 1 : De accusationibus, inquisitionibus et denunciationibus
Titulus 2 : De calumniatoribus
Titulus 3 : De simonia, et ne aliquid pro spiritualibus exigatur vel promittatur
Titulus 4 : Ne praelati vices suas vel ecclesias sub annuo censu concedant
Titulus 5 : De magistris, et ne aliquid exigatur pro licentia docendi
Titulus 6 : De judaeis, sarracenis, et eorum servis
Titulus 8 : De schismaticis et ordinatis ab eis
Titulus 9 : De apostatis et reiterantibus baptisma
Titulus 10 : De his, qui filios occiderunt
Titulus 11 : De infantibus et languidis expositis
Titulus 12 : De homicidio voluntario vel casuali
Titulus 14 : De clericis pugnantibus in duello
Titulus 16 : De adulteriis et stupro
Titulus 17 : De raptoribus, incendiariis et violatoribus ecclesiarum
Titulus 22 : De collusione detegenda
Titulus 23 : De delictis puerorum
Titulus 24 : De clerico venatore
Titulus 25 : De clerico venatore
Titulus 27 : De clerico excommunicato, deposito vel interdicto ministrante
Titulus 28 : De clerico non ordinato ministrant
Titulus 29 : De clerico per saltum promoto
Titulus 30 : De eo, qui furtive ordinem suscepit
Titulus 31 : De excessibus praelatorum et subditorum
Titulus 32 : De novi operis nunciatione
Titulus 33 : De privilegiis et excessibus privilegiatorum
Titulus 34 : De purgatione canonica
Titulus 35 : De purgatione vulgari
Titulus 36 : De iniuriis et damno dato
Titulus 38 : De poenitentiis et remissionibus
Titulus 39 : De sententia excommunicationis
Titulus 40 : De verborum significatione
Titulus 11
De cognatione spiritualiSUMMARIA. I Cognatio spiritualis quid si 2 Etquot sint ejus species 3 Et qualiter contrahatur 4 Effectus cognationis spiritualis quis fu 5. Cognatio spiritualis non egredietur personas illas, cum quibu contrahitur, vel contrahi intelligitur 6 Consuetudo approbata per Papam, potest inducere impedimer tum, & remorere in his in quibus Papa possii 7 Commatres duas an aliquis possit habere 8 Laicus sibaptizavit puellam tempore necessitatis, an possit ean habere in uxorem 9 Filius sacerdotis qui baptizavit puellam, an possit contraher cum ea
TRactaturus Magister de quodam impedimento matri monii, scilic. consanguinitatis, quae triples est, scilicet spiritualis, de qua tractatur hîc & 30. quaest. 3. per totum. legalis, de qua tra ctatur infratit. i. 33. q. 3. Item carnalis, de qua tractatur infr¬ de consanguin. & affinitat. & 35. qu. 6. per totum. praemittit hi¬ de spirituali tanquam de digniori: quia spiritualia digni ora sunt. ut notatur supra de majorit. & obed §. quis cui ean praestaret. in qua videndum; Quid sit cognatio spiritualis Quot ejus species. Qualiter contrahatur, Quis sit effectu cujuslibet speciei, Et an aliquis possit habere duas com matres
Quid sit cognatio spiritualis a Et quidem propinquitas proveniens ex sacramenti datione ut in baptizante, vel ad id, scilicet sacramentorum deten tione, ut patrino & filio ejus carnali, qui ex hac detentio ne fit frater spiritualis filioli patris carnalis. ut apparet in sequent. & tanguntur hic tres species sequentes, quae im pediunt & dirimunt. unde versus. Dirimunt frater. infr eod. c.i. & 3. &c. veniens. compater. infra eod. Martinus, atqu pater. 30. q. 3.c.1. &
Quot, ejus species Tres, quae omnes tactae sunt in descriptione. Prima dicitur compater nitas. b & attenditur inter spiritualem patrem pueri 8 carnalem. nam unus compatrum semper est pater spiri tualis pueri, & alter carnalis, unde versus "Unus sempererit compatrum spiritualis Alter carnalis, nec fallit regula tali." & ex hoc apparet, quod singuli filioli singulos patrino habere debent, non plures, ut 36. q. 4. quod autem & de con distinct. 4. in catechisino. & cap. non plures. quare etiam vir 8 uxor non debent simul tenere: ut ibi. & not. infr. §. fin. ver quid ergo. & est ratio, quia licet unus debeat tenere; si plu res accedunt, videtur inter ipsos contrahi quasi quaedan affinitas spiritualis. quare videtur, quod sine peccato con misceri non possunt Item quia quot patrinos habet filio la, tot maritos amittit. si. no. de spons. impub. & S. quae spon salia. quod tamen in aliquibus regionibus male observa tur, & quod dixi, quod singuli singulos patrinos haber debent, intelligas respectu baptizantis, vel suscipientis quia unicus debet esse baptizans, & unicus suscipiens, se¬ tamen uterque est patrinus, nam omnes suscipientes, pa trini sunt, sicut & baptizantes, ut probant jura inducta. in fra eod S. quis sit effectus. versicul effectus autem secundae, & ut 3o quaestion. 1. omnes. Si ergo baptizans repraesentat patrem al actu suscipiens matrem a passione, vel quasi, quia sustine puerum: sacramentum autem loco carnalis compulae suc cedit: sicut ergo monstrosum & impossibile esset, si quis diceretur habere plures patres, vel matres carnales, ita de spiritualibus intelligendum est. & vide quod not. suprad captis. §. quot ejus species. Secunda dicitur paternitas, & hae¬ attenditur inter eum qui baptizat, & quibaptizatur, siv inter eum qui suscipit, & suscipitur, quae potius materni tas dici debeat, arg. in his quae not. supra proxim. vers. de ha¬ habes. infra eod. §. quis sit effectus vers. effectus autem secundae Tertia dicitur fraternitas, quae attenditur inter filium tu¬ um spiritualem, & filios tuos carnales. de hac infra eod. qui sit effectus. versic. effectus vero tertiae. Licet autem haetres spe cies sint, & non plures, tamen secundum Gof. in baptismo novem propinquitates sive attinentiae aliquando oriun tur, & sunt hae. Prima propinquitas oritur inter presby terum baptizantem, & baptizatum, quae est filiatio. Se cunda inter sacerdotem, & patrem baptizati, & haec es compaternitas. Tertia inter sacerdotem, & matrem pue ri quae dicitur commaternitas. Quarta quae est inter filio sacerdotis, si quos habet, & baptizatum, & haec est frater nitas. 30. qu.iomnes. & d. 3. ita. Quinta inter baptizatum 8 suscipientem de baptismo, & haec est filiatio. Sexta inte baptizatum, & uxorem suscipientis, & haec similiter est filiatio Septima inter baptizatum, & filios suscipientis: & haec ess fraternitas. Octava inter suscipientem, & patrem susce pti, & haec est compaternitas. Nona inter suscipientem, 8 matrem suscepti: & haec est commaternitas, comproban tur haec 30. qu. 3. per totum. & q. 4. si quis unus, &c. spiritualen &c. post uxoris. infra eod.c.i. &c. Martinus, &c. veniens, &c tua. Sed quicquid dicatur, aut est paternitas, sive materni tas, vel filiatio, quae cum correlativa sint, eadem specie est. nam si pater vel mater vel filius est, & si filius est, pate vel mater est, aut est compaternitas. & sic sunt tres specie tantum: ad quarum alteram omnes dictae propinquita tes sive attinentiae reducuntur
Qualiter, contrahatur Pateter praemisis quod baptizand & tenendo, ut dixi supra §. 1. vers. 1. Sed nunquid in alii sacramentis contrahitur spiritualis cognatio? Host. dixit quod sic. nam sicut sunt 7. dona spiritus sancti, sic 7. sun sacramenta: sive baptismi dona. & in quolibet contrahi tur compaternitas seu cognatio spiritualis, ut 30. q. 1. perv nit. ita quod quodlibet impedit matrimonium cotraher dum, & dirimit. sunt autem haec. Primum sacrati salis col latio. de conse. dist. 4. ex hinc. Secundum aurium & nariun cum sputo linitio. eo. postea tanguntur. Tertium, in front & pectore erucis signatio. eo. postea signantur. Quartum, lei sacri unctio. eo. demum. Quintum. baptismi ablutio. e venit. Sextum, in vertice chrismatis unctio. postquam ascen dit. Septimum, in fronte fixa per episcopum confirmatio cap. presbyteri. & respondebat Decr. quae ei contradicit. in eo. contracto. quod ille filius fuit concubinae tantum: qui de alio viro eum susceperat, non de Petro amasio suo. ali as non esset decr. Alii autem, ut Dama. Lau. & T. dicuni cognationem spiritualem contrahi in tribus sacramenti tantam, scilicet in catechismo, baptismo, & confirmatio ne sed cognatio contracta in catechismo praestat imped mentum natrimonio contrahendo: non tamen est adec vaiida, ut dirimat iam contractum, ut infra eodem, contracti restat erg), quod per duo tantum, scilicet baptismum S confirinationem, valide contrahatur: ut argum. 30. quaes I. si quis filiastram. & cap. de his qui. & quaest. 4. non oportet. C cap. super quibus. & infra eod. pertotum. & secundum han opinionem intelligenda sunt dicta. cap. pervenit. & in cat¬ chismo. & in hoc concordant Goffred. & Rayn. Si quaeras quare in catechismo e non contrahatur? valida ratio ii promptu est. baptismus enim janua est, & fundamentun omnium sacramentorum: ut 32. distinct. §. verum. in fin. 8 supra de preshyt. non bapti c. 2. unde cum catechismus praec¬ dat baptismum, sequitur quod non est sacramentum, ei go non contrahitur compaternitas valida per catechi mum. Item ante baptismum non est filius ecclesiae, nec il trare potest gloriam aeternam, ut de conse. dist. 4. firmissime &c. nulla. ergo non est filius spiritualis. quomodo ergi per eum, qui filius non est spiritualis, contrahatur spiritu alis cognatio? Nullo modo, quia antea quaerenda est pei sona, quam ratio, ut ff. de jure codicillo. quidam referunt supr de despons. impuber ad dissolvendum. Tertii, ut Ala. Bazi. 8 Gul. Naso, dicunt, quod in his tribus sacramentis catechis mo, baptismo, & confirmatione contrahatur spirituali cognatio, impediens matrimonium in utroque casu, e dirimens. nam hîc tria aequiparantur. de consec distinct. 4. 1 catechismo. & 30. quaest. 4. si quis unus. nec obst. infra eod. cor tracto. quia mulier non tenuit eum in toto catechismo, se¬ in sola missione sacrati salis, quo catechismi initiantur, u de consec. distin. 3 sal coelestis sapientiae. unde quod dicit liter. in primo sacrati salis pabulo. subaudi, tantum, & in tot¬ catechismo. Sententia Da. videtur mihi rationabilior. 8 secundum eam expones verba. infra eo. contracto. quae res vis contra. ma. impe affi subaudi, si tamen afferret. & ita quo¬ vix fit. tamen fit. sic ff. de ju. vix certis ex causis. non tamen id eo matrimonium contractum solveret, ut praecedit, qui vis etiam in toto catechismo tenuisset. cum enim impedi mentum hoc surgat ex constitutione ecclesiae, non est d latandum, sed potius restringendum, quia quos Deus con junxit, homo non separet. arg. op. 33. 4. 2. si quis cum matre.? seq. Tamen quia dissensio magna est, & jura hinc inde con traria & fortissima, secundum diversas consuetudine terrae, quae scandalum generaret, videretur hoc judican dum. arg. sup. de sepul. testificari. & in his quae no. inf. eo. §. qui sit effectus. ver effectus vero tertiae. & ver alii dicunm vel consuli dus esset princeps super hoc, quia novi casus & dubitabi les pereum sunt terminandi. ut sup. detranskepisc. c. 1. & 2
Quis sit effectus cvjuslibet speciei? Effectu primae, scilic. compaternitati est, ut impediat matrimonium contrahendum, & dirima jam contractum. sed notandum est, quod compaternita jam subdividitur: quia alia est directa, alia obliqua directi est, cum ego suscipio filium Bertae mulieris, vel ipsa meum nam in hoc casu ipsa commater mea est directa, & ego com pater suus & ideo inter nos matrimonium consistere noi potest ut inf. eo. veniens. & 30. q. 1.c. 1. Obliqua autem, vel indi recta, seu emergens est, quando unus conjugum, postqui sunt una caro effecti, filium aliorum conjugum suscepit nam in hoc casu ambo parentes suscepti compatres eff ciuntur, etiam alteri conjugum, qui non fuscepit. & hoc pe obliquum, mediante scil illo conjuge, qui suscepit. qui u na caro factus est illi conjugi, qui non suscepit, quonian communicant sibi conjuges actiones, ut 30. 4. 4. cap. 1. &c. quis unus verbi gratia: Martinus duxit in uxorem Berta & Lotharius Thebergam, & eam cognovit, postmodun vero Lotharius levavit de sacro fonte filium Martini, & Bertae, & in casu isto Lothario & Berta mortuis, Marti nus, & Theberga non poterunt contrahere simul: qui¬ quondam vivente Lothario, cum quo Theberga una car¬ racta erat, fuit contracta indirecta compaternitas inte hanc Thebergam, & Martinum, ejus filium Lotharius te nuit, ipso Lothario mediante, ut infra eod Marunus. Ber. se cus si Loth. tenuisset filium Martini, antequam una carc factus fuisset cum Theberga ut not. infra eod. §. & aliqui & sic directa indistin. impedit matrimonium contrahen dum, & dirimit jam contractum, & idem facit obliqua, sci licet post carnis copulam: mediante altero conjugun acquisita, unde versus "Respuo quae nostrum, cujusve levat mea natum Ut mea dicatur, quae mihi carne sociatur" Effectus autem secundae speciei, scilicet paternitatis spiri tualis impedit contrahendum, & dirimit jam contractum & sic patrinus nunquam potest ducere filiolam in uxore nec filiolus matrinam, ut 30. q1. de eo quod interrogasti, &3 q. 2. si quis cum matre. & 30 q. 3. ita diligere. Effectus vero ter tiae similiter impedit, & dirimit, scilicet fraternitas, siv proximitas spiritualis. ut 30. qu. 3. ita diligere. sed super ho¬ articulo variae opiniones, & varia jura emanaverunt. ali¬ enim dicebat filios duorum compatrum posse simul jun gi, sive ante compaternitatem nati forent, sive post. ut 3 q. 3. super quibus alia dicebat, hoc verum esse de natis an te compaternitatem: sed de natis post, hoc prohibeant, u 30. qu. 3 susceptum. Sed posterius secundum canonican primus tamen in ordine hodie primus corrigit, quia siv ante compaternitatem nascantur, sive post, simul possun conjungi, excepta illa persona, qua mediante ventum es ad compaternitatem, infra eod. capit.1. & sic cap super quibus quod debet esse Paschalis primi, licet quidam libri habe ant Paschalis secundi, in subscriptione, sive inscriptione cori igit cap. post susceptum. quod fecit Urbanus Secundus ut patet 30. quaestion 3. super quibus. & cap. Pitatium. & capi non oportet. & infra eodem, super eodem, & capit. tua nos. Ve dic. quod prior corrigit posteriorem, quia majori nititu ratione. sic 50. distinct. memor. post cap. domino sancto. in fine unde posterior, id est, primus postpositus corrigit poste riorem, id est, ultimum, qui primo praeferebatur, & sic pri orerat in usu. sic intelligi potest, & exponi infra eodem, c.1 & sicc superquibus. potest esse Paschalis. 2. unde & com pater licite potest accipere in uxorem filiam compatris vel commatris suae, dummodo non sit filiola sua, licet ho nestum esset, quod a tali conjugio abstineret, ut 30. quaest, illad. Et ideo not. ? quod cognatio spiritualis, sicut & co¬ gnatio legalis, & publicae honestatis justitia, non egredium tur personas illas, cum quibus contrahuntur, vel contrah intelliguntur. quare, & filiam filiolae meae potero ducer in uxorem, cum nusquam inveniatur prohibitum. & ho¬ edictum prohibitorium sit. ff. de sponsal. cum apud secund. Da ma. T. sed contra ff deritu nup per adoptionem in fine. & Instis de nupt §. amittam. tamen concordat, ff. de ritu nupt si qua §. adoptive. Solut. inter omnes illos, qui in potestate sunt prohibentur nuptiae celebrari, usque ad gradum per l. prohi bitum. is enim qui adoptatur, agnascitur his, qui in potesta- te sunt. ff. de adopt. qui in adoptione. si ergo pater meus adc ptet filiam aliquam, haec soror mea est, sed filia sua non es neptis mea, quia remanet in potestate patris proprii. & si loquitur §. adoptive & Instit. eo. §. ejus. sed si aliquis adopta aliq uam neptem nuptam carnalem in neptem adoptivam transit in potestatem suam, unde si postea adoptat aliqu extraneum in filium, qui potest dici avunculus, sive pa truus neptis adoptivae, inter tales non potest matrimoni um stare, idem potest poni in amita, & matertera, & nepe te, converso modo posito casu. & sic loquitur lex, per adc ptionem. §. amitam. Sed quae est ratio, quod non possun habere amitam, vel materteram adoptivam, sicut & spiri tualem cum spiritualia fortiora sint, quam carnalia. ut su pra de translat. episc. inter corporalia quia si ita est in adoptio ne, fortius, vel saltem pari ratione debet esse in filiation spirituali, ut 30 q. 3. ita diligere. unde in casu isto dicit In perator, quod nihil est, quod magis possit inducere patei nam affectionem, & justam nuptiarum prohibitionem quam hujus nexus, per quem, Deo mediante animae pa trini & filiolae copulatae sunt, ut C. denupt. si quis alumnam in sine. Respondeo, pater acquirit filio temporalia, & ecor tra ff de libe & posthum. in suis. & Instit. per quas person. acquis circa princip. quamvis is, cui acquiritur, non laboret, & ta men laborare posset, secus in spiritualibus. nam & ipsun regnum Dei proprio labore acquiri oportet. unde etian filius non baptizatus negligens, & contemnens nunqu salvabitur perbaptismum patris. opera enim illorum se quuntur illos, ergo qui non laborant, non manducabun sed qui egestatem habet, de se conqueritur, deconse. distinc 4. cum parvulis. & sic patet, quare per unionem carnis a¬ unionem spiritus praecedentem, id est, ad cognationem spiritualem, hoc est, ad compaternitatem, vel materni¬ tatem non pertransitur. quamvis pertranseatur ad unio nem carnalis cognationis, ut 30. quaestion. 3. post uxoris. si¬ ut ergo per proprium baptisinum, non per extraneum quilibet salvatur, sic per propriam susceptionem, non ei traneam, acquiritur cognatio spiritualis. Itein sive ant compaternitatem, sive post nascantur filii, conjungi pos sunt, nisi de illa persona agatur, per quam ventum est a¬ compaternitatem, ut patet ex praemissis. & sic hodie te nendum est, quicquid quondam inter se jura discrepar viderentur. secundum Da. T. & licet consuetudo contra ria posset impedire matrimonium contrahendum; no tamen dirimet jam contractum. supra de sponsal. duorun licet & capit. per tuas. secundum Goffred. Alii dicun quod etiam hodie servanda est consuetudo. quae scanda lum induceret, nisi servaretur. unde si in aliqua terra ma trimonium contractum inter filios duorum compatrun post compaternitatem genitos, induceret errorem, in po pulo Dei, maximum scandalum generaret. sic contracti remaneret, separandum est: ut infra cap. 1. in fine, & capi¬ super eodem, versicul caeterum. & versicul. itaque nec obsta quod posset opponi, quod matrimonium fuit institutun in Paradiso, & a Domino. ut not. supra de matrimoniis. §. u bi legitur, 26. distinctio. deinde opponitur, Quos Deus con juuxit, homo non separet. ut 33. q. 2. quos Deus. quia ex qu Papa hoc approbat. ut in dictis decret. ita debemus ten¬ re. ut i9. distinction. in memoriam. & 100. distinct. contra morem & i. distinct. quis nesciat. nam & multa alia impediment. per constitutionem ecclesiae sunt inducta, quibus inter venientibus, separantur conjuncti a Deo per hominem sed non debemus dicere, quod homo separet. ex quo ho fit authoritate Papae. imo Deus hoc facit. quia Romanu Pontifex non puri hominis, sed veri Dei vicem gerit in terris. ut supra de translat. episc. inter corporalia & cap. quan to. & ideo potest de jure supra jus dispensare: inducend impendimentum de novo, ut in exemplo posito, & sung quod not. supra qui cler. vel voven. §. quis vopens rersicul e haec locum habent. Adeo enim haec consuetudo spectand est, quod licet hodie restricta sit inhibitio carnalis copul¬ id quartum gradum, & sic in quinto recte contrahatur, u supra de clandestin. despons. cum inhibitio. & infra de consangu & affin. non debet & capit. sinal. si tamen in aliqua terra abo minabile haberetur, quod in quinto gradu remaneren conjuncti, secundum ipsos essent separandi: quia Pap hoc adprobat. infra de consanguin. & affinit. quod dilectio. nan potest de jure, supra jus dispensare removendo antiquun Impedimentum quare restrinxit in bibitionem carnali copulae, usquem ad quartum gradum, ut dixi. unde si con suetudo approbaret, quod ego possem conjrahere cum sorore mea spirituali, id est, cum filia patrini mei, vel cun filiola patris mei, sub dissimulatione praeteriri debet, u infra eod. super eod §. verum. & sic ille, §. respicit principiun decretalis. Sed alii dicunt, quod respicit versicu caeterum & vers. itaque respicit pri dec. Da. dixit. vers. itaque, &c. scil quod separantur. intelligi debet ad tempus, non perpe tuo, ut sup. de sponsa. cum Apostolica. in fin. & infr. de matri, con tracto contra interdic. eccl. literae. Alii intelligunt, ut praemis supra eod. vers. sed alii dicunt. videtur tamen intelliger minus subtiliter, quia secundum hunc intellectum nimis magnam violentiam facimus literae, nec unquam fuit in tellectus condentis: quia versic. ita ponitur continuativ¬ & expositive, ut natura significationis docet. verum auti adversative. nam haec dictio ita semper consuevit continu are, & haec dictio videtur adversari. quare patet, quod ill duo vers. caeterum, & itaque. de eod. Mart. loquuntur. ver autem verum. de alio quare innuit, quod vult redire ad pri mum casum. huic autem intellectui manifeste contradi cit. supra de consue, cap. ultim. respons.i.& cap quanto. de trans act. capit. ultim. de sponsa duorum.c. fin. & quod not. supra d sponsal duorum, §. quae quib. versic. aut utraque de praesenti. sec potest dici, quod ibi loquitur de consuetudine, quae scan dalum non inducit. haec responsio non prodest, ut pate supra de renunc. nisi cum pridem, § pro gravi quoque scandalo ( de voto, & vo. redem. magnae. §. cum ergo. & seq. & inf. deno. oper nunciat. capit. 1. §. super eodem. & de re. jur. qui scandalizat erit
Ideo dic, quod consuetudo approbata per Papam, po¬ test inducere impedimentum, & removere in his, in qui bus Papa posset, sicut est in gradibus canonica institutio ne prohibitis, & aliis similibus. ut argument. infra de con sanguinit. & affin. quia circa. secus in prohibitis. I. divina. in quibus loquuntur contraria. ad quod accedit, quod nota supra de testi. §. utrum post publicationem. versicul. haec si sit ali¬ causa. sed & consuetudo, quae scandalum generaret, vide tur posse approbari per Papam, quo ad praeterita, etiam ubi ab initio ipse dispensare non posset argu. infra de spon sa. duor, cap. fin. ibi, in matrimoniis de caetero contrahendis q. d. secus in jam contractis, quae forte sine scandalo sepa rari possent, ad hoc, supra de con. eccles. vel altar. aqua. & su pra de sponsa. duorum. licet. in fine. per quam videtur, quo Papa ibi dispensare possit, alioquin ex sententiis Aposto licorum animae deceptae fuissent. alii dicunt, quod & prae ferita si accusarentur, separentur. argument supra de prae bend. cum jam dudum in fine. Item consuetudo, ex quo pe Papam reprobatur, scilicet quia nullum scandalum in ducit: non excusat. infra de consangum. & affin. quod supe nis § unico. vel potest intelligi in gradibus divina lege pro hibitis, vel in dissensionibus quas not. supra eod. §. qualite contrahatur. & dixi in vers. sententia T. Alii vero sic intel¬ ligunt, quod consuetudo, quae scandalum generat, perso has ad contrahendum legitimas, illegitimas reddit, ut inir eod, cap. super eod. de consanguin. & affin. quod dilectio & 32. qu 4. objiciuntur. hoc tamen non posset facere consuetudo quantumcunque generaret scandalum, quod personae il legitimae legitimae redderentur & sic manifeste videtu loqui infr de consang & affi. quod super his ad fin. &c. non debet §. sm. sed hoc nihil aliud est dictum, nisi quod consuetud¬ efficacior sit contra I. divinam, quam humanam. & idec non placet: quia contradicunt jura. supra de testi. licet e¬ quadam. in fin. & de restit. spol. literas. item quia in dictoc. ob jiciuntur. mos reddit personas legitimas illegitimas ad con trahendum contra id quod intendunt. ideoque tene u not. supra vers. ideo dic, quod consuetudo. & seq
Et an aliquis possit habere duas commatres. Haec quaestio incipit tractari. 30 qu 4. qui spiritualem. & in illo & duob. seque &c. ulti. probatur quod licitum est duas commatres habere, vel duos com patres, & quod illicitum est: nam ad invicem sibi contra¬ dicunt Rayn. solvit hoc modo, quia si uxor mea suscipi filium Bertae de sacro fonte, & postea uxorem mean carnaliter cognosco, tunc Berta efficitur mihi commater nec unquam eam ducere potero, ut 30. q. 4.c.1 & ult. si auti postea uxorem meam non cognovero, & non efficitur Ber ta mihi commater, & ideo mea mortua, ipsam Bertam in uxorem habere non prohibeor, ut eod c. post uxores, & ho dist. Gra. eod. §. notandum. & ideo Jo. & T. asserunt ipsum Gra. in hoc casu errasse, unde dicunt quod super hac qua stione ita tenendum est, refert enim utrum compatern d tas, d vel commaternitas praecedat matrimonium, vel sequatur. si praecedit, licite potest quis habere duas commi tres verbi gratia: Maria & Berta factae sunt, postea Mart nus contraxit cum Maria & cognovit eam. Maria ista mo¬ tua, poterit contrahere cum Berta. & haec ex causa, qui per unionem carnis sequentem non transitur ad union spiritus praecedentem, ut 30. q. 3. post uxoris obitum. Sin at tem sequatur compaternitas; sive commaternitas, & ma trimonium praecedat, subdistinguitur, quia uxor tua su scipit filium alterius mulieris, illa, cujus filius suscipitur efficitur tibi commater, uxore tua media, quam cognov ras, & ideo mortua uxore tua, non poteris eam habere in uxorem, ut dixi in converso casu sup. prox. vers. ob aliquan Quod si alia mulier filium uxoris tuae, quem de alio vir¬ susceperat, tenuerit in baptismo. etiam postquam cum uxc e re tua factus fueras una caro, e illa mulier est, vel commi ter uxoris tuae, & non tua, non enim fuit ibi commatern tas acquisita, quoniam uxor tua nihil agit acquirendo con maternitatem illam, sed potius passa est: & ideo mortu uxore tua, talem commatrem uxoris tuaepoteris uxoren habere. Idem est, si filius tuus ab aliquo suscipiatur, quen genuisti ex alia muliere, quia non est acquisita compate nitas tuae uxoris. & ideo te mortuo poterit habere talen compatrem tuum in maritum, unde in his casibus potes aliquis habere duas commatres & aliqua duos comps tres, ut 30. g. 4. qui spiritualem. &c. seq. Et idem videtur sen tire Gra. eod. §. fin. quia in casu isto non communicatu passio spiritualis, ficut in praecedenti superiori actio sp ritualis. unde versus "Quae mihi, vel cujus mea natum fonte levavii Haec mea commater, fieri mea non valet uxor Si qua meae natum non ex me fonte levavit Hanc post fatameae, non inde vetabor habere Ambos compatres facit actio, passio nunquam" Item quae est ratio. Respondeo, vir & uxor per actionen carnalem sive corporalem, efficiuntur unum corpus, no¬ unus spiritus. Cum ergo actio corporalis sit, passio ver mentalis, non est mirum, si actio actionem trahit, & no passionem, secundum Hen. Senen. in actione enim cor pus acquirit quod est idem cum alio conjuge. In passion anima patitur, quae non dicitur eadem cum anima conjt gis. Item in actionibus acquirit uxor compaternitaten per tactum proprii corporis, quod est idem cum marite in passionibus autem acquirit uxor per tactum nati su quem ab alio suscepit, sive per tactum patrini sui, & qu cum marito nullam habet communicationem. non est ei go mirum, si conjuges, actiones tanquam proprias sibi con municant, & non passiones tanquam extraneas. Quid ei go, si alter conjugum proprium filium suscipiat de sacr¬ fonte, ( vel filium mariti illegitimum, quem de alia mulier suscepit uxor, an inter se & maritum suum divortium ce lebretur? Certe, quicquid dicant cano. antiqui, hodie no separabitur propter matrimonium, quia si ignoranter fiai ignorantia debet esse excusata: si in fraudem, fraus & do lus non debent patrocinari, ut infra eod. si vir vel mulier. sec tamen ei qui in fraudem hoc facit, quamvis propositum suum sit sine effectu, est poenitentia injungenda, ut inf. eoc contracto. in fine. sed tali interdicitur matrimonium pos mortem legitimae uxoris. ut not. supra de matrim. § qualiii impediatur. vers. susceptus. sed necessitate instante exculat est arg. infra de homic. cap. 2. & adde quod not. supra dae bapi quis possit. vers. sed nunquid patet. Quid si aliquis laicus baptizavit puellam tempore necessitatis, nunquid eam po testhabere in uxorem? Item quid si quis in minoribus ol dinibus constitutus, contrahat cum illa, quam proprii manibus baptizavit, nunquid dirimetur matrimonium Videtur, quod sic: quia filia sua spiritualis est. 31.4.1. omne &c. de eo quod interrogasti per quae dixit Rayn. persequen¬ cap. quod impeditur matrimonium contrahendum. sed quaeras, utrum contractum dirimatur, consulas principem cum non vus casus sit sup de translat. episc. cap. I. Dico, quod s ipsum consulas, merito tibi objurgando poterit respon aere, aut non intelligo quicquid quaeris: aut fatua est con sultatio tua, nam si luscipiens separaretur, de quo null dubium est, multo fortius baptizans, qui principalis est & cujus manibus baptizatur. argum. ff. de test. Domitius. 8 hoc satis probat dictum cap. omnes. unde puto, quod hîc er ravit T. sicut sequenti quaestione, cujus solutio compro bat istudidem. Quid si filius sacerdotis, qui baptizavi puellam, & contrahat cum puella, nunquid valet. & dixi quod sic. quia hoc edictum prohibitorium est, & forte of ncialis Cantuarien. erravit in sententia sua, occasione isti us opinionis, quam potuit invenire scriptam in summi I. de mat. & spon. sub rubrica, de cognatione spirituali. & diver sis speciebus ejusdem. & sic patet, quod antiqui non sem per asserunt veritatem, unde in hac quaestione & prox su periori credo T. male dixisse, ut inf. cod.c.ult. Greg. Quid s filius sacerdotis contrahat cum muliere, quam pater suu recipit ad poenitentiam? Videtur quod matrimonium debeat tolerari. nam presbyter qui cum tali commiscetur punitur, si publicum fuerit, ac si propriam filiolam cogno visset, quia si episcopus est 15. annor poeniteat. si sacerdo simplex, 12. ann. poeniteat. sed tamen non deponitur. ut 30 quaest. 1. omnes. & cap. non oportet. veruntamen quamvis ill canones ita dicant, non contrahitur tanta affinitas inte filios, sicut per baptismum, quare dico tenere conjugium quia nusquam invenitur prohibitum, nec ratio subest quare prohibeatur argum. supra de sponsal, cum apud
On this page