Caput 7

¶ Ostendit deum esse incircumscriptibilem et inlocabilem. Caput. VII.

AMplius autem primus motor est incircumscriptibilis et illocabilis: quid autem veritatis hoc dictum contineat videamus. Dicamus autem in primis quod esse alicubii: vel nusquam habere potest triplicem sensum siue intellectum scilicet priuatiue: negatiue vel positiue. Esse autem vbique priuatiue dicitur per priuationem distantie vel per indistantiam equipollentem presentie et indiuisioni et incontiguitati. sic quod ista sint indistantia: sicut indistincta et contigua equipollenter: eo quod nihil sit medium nec positiuum nec priuatiuum: sicut inter locum et locatum nihil est medium nec positiuum nec priuatiuum. Esse etiam vbique negatiue datur per negationem cuiuslibet loci determinati: et sic illud quod nusquam est determinate: siue sit ens siue non ens. potest dici vbique negatiue esse. Esse autem vbique positiue est esse per presentiam positiuam foris in eo existentem. Dimisso 2o intellectum de esse vbique negatiue: de aliis duobus inquiramus: et sit talis propositio prima. Primus motor est vbique per indistantiam equipollentem presentie et indiuisioni: quoniam nihil est medium inter primum motorem: et quodcumque aliud positiuum: et sic est indistans ab omni positiuo: quod probatur tali consequentia. anima celi est in qualibet parte celi: ergo anima mundi est in qualibet parte mundi: ergo est vbique. probatur consequentia: quoniam primus motor cum infinitus sit: est perfectior quam anima celi: ergo infinitus erit et magis illimitatus quo ad locum quam anima celi.

¶ Et si arguas: non videtur simile esse de anima celi et anima mundi: quoniam anima celi informat quamlibet partem celi secundum se totam: ergo habet esse in qualibet parte celi: sed primus motor qui ab aliquibus dicitur anima mundi: non informat quamlibet partem mundi: immo nullam. ergo. Respondeo tibi. informatio nihil facit ad hoc quod anima celi sit in qualibet parte celi: quoniam si anima celi esset separata adhuc esset in qualibet parte celi sicut tunc: hoc patet per illam propositionem. forma cuicunque parti materie potest esse prima qua actio informat actu. itaque actum est separata: ergo et eodem modo anima mundi: licet non informet partem mundi est indistans a qualibet parte mundi.

¶ Et si queras: an sit demonstrabile primum motorem esse vbique per talem indistantiam. ita quod nihil eorum sit medium. Respondeo tibi quod non: quoniam predicatum inest contingenter subiecto. hoc tamen bene est intuibile ab aliquo intellectu: dicitur tamen et bene quod aptitudo et potentia ad sic essendum vbique est demonstrabilis de primo motore.

¶ Secunda propositio sit talis. primus motor non est vbique per presentiam in eo formaliter et subiectiue existentem: hoc probatur: quoniam primus motor est omnino immutabilis: et etiam omnino simpliciter incomponibilis a quocumque.

¶ Tertia propositio sit talis: primus motor potest esse vbique presens presentia positiua in ipso formaliter existenste: nonem tam informante: sed tantum quod primus motor illius presentie dependentiam terminet absque omni inherentia et informatione. hoc probatur: quoniam ex tali presentia sic in ipso formaliter existente non sequitur quod primus motor sit mutabilis vel componibilis cum illa: sicut nec terminus dependentie mu¬ tatur si de nouo terminetur dependentia as: sicut fuit superius declaratum. Et de hoc inferius de potentia primi motoris fiet sermo.

¶ Et si queras an primus motor possit esse presens presentia diffinitiua tantum vel etiam habere esse alicubi circumscriptiue. Respondeo tibi quod vtraquem presentia potest esse presens: quia vtriusque potest dependentiam determinare equaliter. Ex his concluditur quod primus motor de nouo potest acquirere vbi in loco: absque tamen informatione. Sequitur etiam per eandem rationem: quod primus motor potest referri ad creaturam relatione reali in ipso formaliter existente: cuius dependentiam terminet ipsum tamen non informet. Palam ex dictis quod primus motor non est simpliciter in locabilis etiam positiue. Est tamen in locabilis subiectiue et informatiue: quoniam tunc esset mutabilis et componibilis.

¶ Et si queras an sit aliquid aliud a primo motore quod sit vbique positiue per indistantiam: fertur quod non: quoniam omne aliud a primo motore sicut est ens limitatum in entitate sit ens limi tatum inlocabilitate secundum principia nature: licet per virtum tem primi motoris posset esse priuatiue vbique per indistantiam sicut fertur.

¶ Et si arguas quod etiam naturaliter videtur quod anima celi possit esse vbique. dictum enim fuit in aliis supra quod omnes celi sunt vnum magnum animal precise habens vnam animam: sicut primum mobile et firmamentum: et omnes planetenon habent nisi vnum motorem intrinsecum: et vnam animam que est tota in qualibet parte primi mobi lis et firmamenti et cuiuslibet orbis inferioris: et hoc naualiter: ergo non est inconueniens quod possit esse indistans ab omnibus elementis et contentis sub ipsis: cum illa sint quasi nihil respectu orbium celestium: sic erit vbique per indistantiam. Respondeo tibi. supposito quod omnes orbes sint vnum magnum animal in quo non sint nisi vna anima numero que sit indistans a qualibet parte totius orbis celestis: quod suppositum multum est dubium: quoniam secundum antiquos phylosophos quilibet planeta habet proprium motorem: attamen et si suppositum conceditur: adhuc non concludit propositum: quia anima totius orbis celestis sic determinatur ad suum subiectum quod informat: quod maius corpus informare non posset nec mouere iuxta dictum antiquorum phylosophorum: quod si vna stella adderetur celo motor orbis non posset mouere nisi cum fatigatione et labore in primo celi et mundi. iiso. Palam autem ex his quod motor intrinsecus orbis non potest esse naturaliter indistans nisi a qualibet parte orbis: Non autem ab aliis nec elementis nec contentis in ipsis: ergo motor intrinsecus orbis non potest esse naturaliter vbique per indistantiam priuatiuam: nec per presentiam positiuam: sic autenmesse vbique primo motori et immobili extrinseco.

¶ Et si apeictas quod sic dicendo contradicis primcipiis philosophicis. Dictum enim est ibi quod locabilitas passiua adequa ta subiecto phylosophie naturalis scilicet nature: vt natura est sub quo subiecto non continetur primus motor immobilis: nec per consequens per se passio substanti naturalis phylosophie scilicet esse in loco primo motoripoterit inesse. Respondeo tibi. subiectum phyloso phie naturalis est subiectum adequatum locabilitati passiue formaliter et inherenter. sic quod vbi recipit in se subiectiue et informatiue et inherenter: et similiter omnia contenta sub subiecto phylosophie naturalis: sic se habet ad vbi subiectiue: et informatiue: sed tantum terminatiue: quoniam eius dependentia terminat absque omni inherentia et informatione: et in hoc terminatur caplictum de in locabilitate primi motoris. attamen de natura loci et de eius quiditate et multiplici proprietate et speciali immosite satis dictum est in philosophicis: et hoc in vniuersali secundum quod ars ista requirit. quere ergo ibi: et ad tuum propositum applica. si fuerit tibi necessarium.