Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Theologia naturalis

Liber 1

Caput 1 : Quid sit prima intelligentia in uniuersali declarat

Caput 2 : Quid sit prima intelligentia in speciali

Caput 3 : Hic stabilitur subiectum theologiae

Caput 4 : An habitus theologicus sit scientia vel opinio vel intellectus

Caput 5 : An talis habitus sit practicus vel speculativus

Caput 6 : An habitus theologicus sit intuitivus vel abstractivus

Caput 7 : Agit de subalternatione theologiae

Caput 8 : De unitate habitus theologici

Caput 9 : Ostendit ordinem huius scientiae ad alias facultates

Liber 2

Caput 1 : De infinitate primi motoris

Caput 2 : De impartibilitate primi motoris

Caput 3 : De incomponibilitate loquitur primi motoris

Caput 4 : De immutabilitate obiectiva et subiectiua primi motoris

Caput 5 : De immortalitate primi motoris

Caput 6 : De inuisibilitate Dei plane determinat

Caput 7 : Ostendit deum esse incircumscriptibilem et inlocabilem

Caput 8 : De implurificabilitate primi motoris

Liber 3

Caput 1 : De perfectione simpliciter et eius proprietatibus abunde determinat

Caput 2 : Ostendit primam causam quiditates rerum omnium distincte cognoscere

Caput 3 : Explanat cum infallibilitate scientiae diuine contingentiam in rebus posse reperiri

Caput 4 : Manifestat deum et quae sunt formaliter in Deo ab intellectu finito distincte intueri posse

Liber 4

Caput 1 : De quattuor modis principiandi distinctis

Caput 2 : De productione obiecti in esse volito

Caput 3 : De comparatione intellectus et voluntatis

Caput 4 : Inuestigat in quae consistat ratio libertatis

Caput 5 : Tradit modum quomodo voluntas alias moueat potentias

Liber 5

Caput 1 : Ostendit idem et conseruare et producere seipsum

Caput 2 : Manifestat tribus modis in primo motore esse generationem et productionem

Caput 3 : De variis in primo motore productionibus

Caput 4 : De processu spiritus sancti a patere et filio

Liber 6

Caput 1 : Ostendit in quo consistat ratio formalis constitutiua suppositi in subcoelestibus

Caput 2 : Recitat varios modos quibus persone diuine constituuntur in esse personali

Caput 3 : Manifestat unum suppositum esse in alio ab eodemque distingui

Caput 4 : Aequalitatem trium personarum diuinarum apertissime declarat

Caput 5 : Agit subtiliter de prioritate et posterioritate repertis inter diuinas personas

Liber 7

Caput 1 : Pertractat omnia quae spectant ad potentiam productiuam Dei ad extra

Caput 2 : De infinitate Dei abunde loquitur

Caput 3 : De concursu primi motoris cum causis sub celestibus

Caput 4 : De separatione et unione rerum adinuicem

Prev

How to Cite

Next

Caput 3

De variis in primo motore productionibus
1

¶ De variis in primo motore productionibus. Cap. III

2

Ad pluralitatem autem productio num: sicut etiam suppositorum attendamus quot sunt: et an sint plures ibi productiones quam 2e actiue et 2oe pasiue: et pliclia producta quam 2o et pica supposita quam tria.

3

¶ prima ergo conlusio sit talis. primus motor vel intellectus primi motoris plura verba producit relligentia obiecti distincti. hec probat: quonmam ista verba sunt distincta. quorum vnum potest manere in intellectu primi motoris. vt hoc verbum quod homo est animal: et non hoc quod homo existit in tali nuc: quoniam illud potest non existere. ergo hoc verbum et istud non sunt idem. 2o quia verbum productu necessario et continus non sunt idem: sed intellectus primi motoris ne¬ o cessario format et producit seu dicit verbum de termins simbus vt de quiditate rose et floris: sed continitus format et dicit verbum de complone continsenti. vae. quod nauale bellu erit cras: quoniam continuitus erit. ergo etc.

4

¶ Conbus sic. verba obiectorum successiue cognitorum necessario sunt distincta realiter: et etiam eiusdem obiecti suecesiue cogniti: sed intellectus primi motoris potest intelligere succestiue plicltia vnum post aliud: et idem pluribus actibus succesiue. vt patet de complectionibus contingularus: et de complectone affirtia et negatia et de eisdem termins: vt quod nauale belluerit cras. et quod nauale bellum non erit cras: quoniam sicut quilibet pars continitus potest euenire: ita continius pot cognosci: vel erit opposito. et per consequens plica verba possunt formari. Dicamus ergo quod intellectus permi motoris habet ples dictiones actiuas inferentes plicales passiuas respectum plurium obiectorum distinctorum et per consequens potest formare plura verba.

5

¶ 2a conlue sit talis: quod est dare verbum verbi effectiue. hoc probis. quoniam verbum productum a primo motore: cum sit foris intelligens obiectum distinctum a se: S icut primum suppotum formare potest verbum de rosa et de quacumque alio obiecto distincto: et si sic erit verbum verbi effectiue.

6

¶ Conis. quia actiones reales ad extra sunt communes omnibus suppositis: in quibus formiea existit na primi motoris. ergo productiones et intellectiones: quemadmoitum sunt dicere et dici et formaio ver. bi obiecti distincti. est eta verbum verbi priuatiue: immoverbum verborum immo quasi infinitorum: quia omnium obiectorum distinctorum a se.

7

¶ 2a conclusio est talis: quod est dare verbum verbi terminatiue. sic intellectndo quod de verbo tamquam de obiecto potest formari verbum aliud: et sicut vnuverbum est terminus alterius verbi: ficut obm eit terminus et terminat noum et verbum consequens illam notitiam. hoc probatur: quoniam verbum cadit sub primo obiecto intellectus scilicet sub ente. ergo intelligibile. et per consequens de ipso potest formari verbum.

8

¶ Habet autem dubitationem primo quid sit verbum cum tot verba fiant de verbo. 2o de distinctione verborum specifica numerali inter se. 3o de naturali notitia verbi.

9

¶ Dissolutio primi stat in hoc: quoniam per verbum non intelligo aliquod idolum. Nec aliquam formam exemplarem productam per actum dicendi: quia vt immediate supradictum fuit: talis forma specuctirie non est ponenda. Et si poneretur non esset verbum: quoniam verbum videtur essen tialiter et in primo modo includere relieitum ad verbantem. hecautem forma specularis est quodam ens absolnatum: nec releationem includit essentialiter: licet eam forte terminet vel fundet.

10

¶ Adhuc autem non intelligo esse istam noum absoilitaum eadem ratione. Nec intelligo verbum praecise actum dicendi. et ratio huius dicti est ista: quoniam verbum non est praecise relentia: sed necessario est aliquid excepta relatione.

11

¶ Palam ergo quod verbum est aliquid constitutum ex respectu ad verbantem et quodam alioabluto. et per consequens ex dictione passiua et notitia producta per talem productionem passiuam: ex quibus duobus consurgit et resultat ipsum verbum: quod non est vnum per se perseitate primi modi: cum includat reliectua diuersorum generum. Uel opte quod ver bum sit aliquid constitutum ex dictione pasiua seu ex conceptimone passiua: et ex obiecto quod attingniceao: et sic ratio verbi resuli tat ex istis duobus scilicet ex concipi et obiecto. hoc enim verbum vocatur et proles mentis.

12

¶ Sed si adhuc queras quid sit verius dictum: vel quod verbum sit quid constitutum ex productione passiua et notitia ista absoluta: que est terminus eius vel ex concipi et obiecto.

13

¶ Respondeo tibi eligas quem volueris de istis duobus modis. Et breviter si teneas secundam viam probandi emanationem in primo motoretunc consequenter dicas quod verbum est aliquid constitutum ex productione passiua notitiae absolicte et ex ista notitia. si autem dicas et teneas 3m viam. tunc habes consequenter dicere quod verbum constituitur ex conceptione passiua et ex obiecto quod concipitur 3a autem via videtrmagis eligibilis.

14

¶ Dissolutio autem aliorum dubitato rum de distinctione verbi et notitia naturali verbi sit talis. Pro dissolutione primi scilicet distingitue verborum ponitur talis propositio. obiectorum solum numero distinctorum verba distincta sunt specie hoc probatur: quoniam consequenter verba eiusdem obiecti inter se et minus distinguuntur quam verba obiectorum distinctorum numero sed ista verba distinguuntur numero: vt verba que habeo succesiue de eadem rosa hoc ego et tu formamus de eadem rosa: necessario sunt distincta numero. ergo et verba que habeo ex duabus rosis sunt distincta specie: quoniam plus distinitus quam alia. alia autem distinguiter numero. ergo ista plus distinguuntur: et per consequens distinitus specie.

15

¶ Conites. quoniam verba eiusdem obiecti vel que formantur ab eodem obiecto dependent et mensurantur ab eodem. alia autem non: immo mensurantur a diuersis.

16

¶ Propositio 2a sit talis. verba obiectorum distinctorum genere non distinguitur genere: quia non opte quod sit tanta disto in exemplaribus quanta est in exempla tis: nec in notitis quanta est in obiectis: quia omnes notitie sunt de prima specie qualitatis: sed obiecta notitiae reperium tur in omnibus praedicamentis.

17

¶ Pro dissolutione autem vltimi dubii scilicet de notitia natuali verbi respectum obiecti distincti siue in primo motoresiue in aliis siue in nobis ponende sunt alique propotiones.

18

¶ Prima sit talis. Ex puris naturalibus pot formari verbum verbi creature et effectiue et obiectiue: sic quod illud verbum formatum de verbo habet creaturam pro producente et obiecto terminante. Uel vt melius dicatur quod verbum illud de quo formatur aliud verbum sit formatum ab intellectum creato et sit formatum ab obiecto creato vt verbum rose forma tum in intellectum tuo. hec propositio sic intellecta. proba¬ tur sic: ex puris naualibus potest cognosci funamntuam ergo respe et ctus scilicet ipsa verbatio: passiua: que est ipsum formale consti pertutiuum verbi.

19

¶ 2a propositio sit talis. ex puris natualibus potest formari verbum verbi creature effectiue: et primit: i motoris obiectiue: quoniam tale est vere ens limitatum et creatum: et cadit sub per se obiecto intellectus nostri.

20

¶ Et si arguas quod cum tale verbum formatum de primo dicat relea ad primum motorem vel per se includit primum motorem cum constitutum ex conceptione passiua qua concipitur primus motoret ex ipso primo motore. primus autem motor que est termi nus istius respectus non potest ex puris naturalibus videri. et nec de verbo eius poterit aliud verbum formari.

21

¶ Respondetur tibi quod non habeo pro inconuenienti quod productio passiua pos¬ prsit esse: et videri absque hoc quod eius terminus videatur. at Et pono tibi exemplum de motione passiua: quoniam aliquod mosie mouetur sine acquisitione cuiuscumque vbi. vt patet in vacuo. illa autem est sine termino vt sine vbi ita potest videri sine v. ergo similiter et conceptio ista passiua qua primus motor concipitur poterit videri sine eo quod concipiatur: et sic poterit formari verbum de ista conceptione pasiua: et sic erit verbum verbi.

22

¶ 3a propositio sit talis. ex puris naturalibus potest fofrenari verbum verbi effecitiue et creature termina tiue. hoc probatur: quoniam si potest naturaliter videri respectus fine termino: sicut dicit 2a propositio. ergo et sine fundamento et si conceptio passiua constitiua verbi potest videri sine termino et sine eo quod concipitur: ergo et conceptio actiua poterit videri: immo et passiua absque eo quod concipitur. non autem negatur quod de verbo formato a primo motore: nisi videatur primus motor quod non est necessarium. vt dictum est.

23

¶ 4a propositio sit talis. non potest ex puris naturalibus formari verbum verbi primi motoris productione terminatiue. hoc probatur: quoniam conceptio passiua talis verbi increati et infiniti non est naturaliter cognita seu visa. hec tamen propositio a nostris progenitoribus negaretur: quoniam ponunt quod 2o intelligentia format verbum verbi de prima: et hoc naturaliter cum prima moueat eam naturaliter vt amata et desidera ta et intellecta: quicquid tamen sit de philosophis negatiuam tibi trado.

24

¶ Ad propositum ergo reuertentes perscrutemur: an in primo motore sint plures motiones quam due actiue et due passiue et 2o producta et 3a supposita. hoc enim erat specialiter inquirendum. sit prima conclusio talis: que inititur prime vie de modo ponendi productionem aliquam esse in primo motore ad intra: non habet ponere nisi vnicam productionem. vnica dico actiuam et passiuam. hoc probatur. ibi namque dictum est quod idem fundamentaliter generat se: licet non formite: et hoc etiam est reperibile in creaturis: quod idenconseruat se et generat se. ergo et in intelligentis vt habet intelligentia: sicut motor infert quandam productionem actiuam et illam productionem passiuam: que habet pro per setermino quod habuit pro principio scilicet hanc eandem intelligentiam. Palam autem quod stante ista productione non inferium alia respectu eiusdem termini: non infert nisi vnam productionem: et ista stante stat tam ista productio actiua quam passiua: cum sit necessae esse simpliciter immutabile. ergo non erit nisi vna productio ibi stando in ista via prima.

25

¶ Et pono tibi exemplum. quando ignis producit calorem in aquasi ista producio: caloris semper staret numquam ignis respectum eiusdem caloris aliam productionem eliceret: sicut illud album respectu eiusdem termini numquam infert nisi vnam similitudinem ista stante. sic in proposito. ergo qui inititur prieme vie demonstrandi emanationem suppositorum in prima intelligentia non habet ibi ponere nisi praecise 2o supposita vnum producens et aliud productum.

26

¶ 2a conclusio sit talis: que innititur 2ae vie de modo ponendi emanationem personarum in prima intellius necessario habet ibi ponere productione buas actiuas et duas passiuas ad minus. hoc probatur. quoniam vbi sunt duo principia productiua et duo termini producti essentiale ordinem habentes ibi necessario sunt plures productiones scilicet 2e actiue et 2ae passiue. sic autem est in primo motore vt in alia 2a fuit dictum scilicet intellectum et votas: quae sunt 2o prinuiua productiua: et notitiaet amorquae sunt 2o termini producti. ergo necessario sunt ibi due productiones actiue et 2ae pasiue: et specialiter cum ista prinuitua producti ua sint alterius rationis et ordins et termini alterius rationis: quoniam vnus terminus est productus naturaliter et alius libere.

27

¶ 3a conclusio sit talis: quae inititur huic vie 2ae de modo positi ema nationem personarum in prima intelligentia necessario ponit duas productiones actiuas et 2s passiuas praecise tantum et non plures: immo impossibile est quod possint esse pliles quam 2e. probai hoc propositio: quoniam eiusdem termini producti ad eundem terminum siue praexistentem siue non praeexistentem non possunt plures esse productiones simul quoniam si ibi est vna: quae semper stat: alia est sibi incompossibilis: sed in primo motore est idem prindictiv scilicet intellectus idem et idem terminus scilicet eadem notitia: quae semper manet. ergo non paesenst esse plisales productiones retlietia notitia in primo motore.

28

¶ 4oconclusio sit talis: que innititur 3e vie. de modo posintia emanationem personarum in prima intelligentia necessario habet ponere duas productiones actiuas et duas passiuas. hoc probatur: quoniam intellectus habet necessario et naturaliter productionem sibi propositaum scilicet productionem obiecti in esse cognito et voluntas in esse spirato: sed iste productiones necessario sunt alie et alie. ergo necessarie sunt due ad minus.

29

¶ a conclusio sit talis: que inititur 3e vie. necessario habet dicere quod sunt ibi praecise 2e productiones actiue et 2ae passiue. hec probatur. sicut prima et 3o: quia eiusdem principii et termini. erg et productio eadem: supposito quod vna istarum semper stetsic est in proposnuito. Manifectum est autem quod intellectus siue immobilis siue in quocumque produtens obiectum in esse cognito alia productione non producit illud obiectum productione eius dem modi concipiendi. semper enim videtur quod ide intellectus respectum eiusdem obiecti eandem notitiam eadem productione producat.

30

¶ Et si arguas quod non assignatur praecisa ratio: quia talis productio sit omnino implurilius nisi sub conditione: quia sempstat. ergo si non semper staret: vt quod potentia posset in aliam: et per consequens potentia quantum esset de se non est determinata ad ista: et sic quantum est de se non repugnat quin possint esse pliles. Et vltra. si paestent esse plures productiones quam 2e necessario sunt ibi: quoniam quicquid potest inesse est ibi in actu: cum omnia sint necessaria: quoniam in perpetuis non differunt esse et posse.

31

¶ Respontio tibi quod ratio est sufficienter assignata: quare no potest talis productio pluritui: quoniam est eiusdem potentiae respectum eiusdem termini. Idem autem producens respectu eiusdem rermi ni producti non potest habere nec simul nec successiue nisi vnicam productionem numero.

32

¶ Et ideo dicitur posito pir impossibile quod ista productio non staret: sed magis raptum transiret: impossibile esset quod potsentiaposset elicere aliam respectu istius eiusdem termini: quoniam absolta positia est simpliciter determinata ad vnam productionem tantum retlientia vnius termini.

33

¶ Adhuc autem probatur quod non possint esse plures generationes actiue: nec plures spirationes actiue per hoc quod qualibet est infinita infinite proprie specie: quoniam gnotdio primi motoris est infitua gnerodo. ergo non potest pluritumt. non intelligo autem quod sic sit infinita quod includat infra se et claudat omnem aliam gnonnem eiusdem speciei positam vel possibilem poni: et quod claudat infra se omnes gradus indiuiduales eiusdem rationis cum illa: quoniam tunc in primo motore esset omnis generantio: nec alibi esset reperibilis: quod falsum est. Sed dicitur infinita: quoniam eius prifferentia indiuilis: que est constitutiua ipsius equipollet omnibus aliis et continet et claudit equipollenter omnes istas eiusdem rationis actu positas et possibiles.

34

¶ Et de isto modo infinitatis fuit dictum supra. libro 2o caplctio de infinitate primi motoris.

35

¶ Sed forte dices quod generatio actiua et quecumque alia productio cum sit respectus non formaliter finitus: nec formaliter infinitus cum non sit quantus quantitate perfectionis et virtute: quia respectus non dicit aliquam perfectionem.

36

¶ Dicitur quod licet non habeat gradus virtutis: nec finitum nec infinitum habet tamen gradus entitatis finite vel infinite: hec tamen ratio licet sit probabilis non demonstrat.

37

Amplius autem magis in spaili de implurius in primo motore perscrutemur. Causa autem quare non ponit plures generantiones actiuas: ab vno de magistris talis assignatur: quia secundum eundem generatio ista est omnis generatio eminenter subsistens. ergo est omnino implurificabilis: quoniam sicut contumspecificus et vniversalis est omnino implurificabilis: sic et illud quod correspondet tali conceptui pluritum non potest: sicut homo simpliciter et rosa simpliciter non sunt pluriles in plures homines: nec in plures rosas simpliciter: cum sit omnis homo emi nenter. Dicere enim secundum eum est omne dicere eminenter.

38

¶ At vero hoc ratio non concludit omnino impossibilitatem pluritatius pluritaius generationem: quoniam non est aliqua repugnantia. si ponatur subsistere quin possit plurificari: sicut supra dictum fuit: cum inquireretur deimplurite primi motoris. vide modum: quia nolo repetere festinans ad alia.

39

¶ Adhuc autem alia causa assignatur: quare generatio non est plurificabilis: quoniam illud quod de se est hoc vbicumque reperiatur semper est hoc. Palamautem quod hec ratio non concludit propositum. nam cum dicis quod generatio actiua de se est hec: quoniam cum accipis ibi generationem vt est communis primo motori et aliis: et si sic patet quod non est de se hec: immo plurificabilis pluribus: quo niam omnibus generaribus singularibus contentis sub generatio ne in communi.

40

¶ At tum accipis generationem pro hac generatione generata: que est quoddam indiuiduum et singulare generationis in communi: et tunc bene verum est quod talis generatio est de se hec. ratione differenie indiuidualis constitutiue ipsius: sed non valibet ad propositum: quoniam eodem modo quelibet generatio singularis in creaturis est etiam de se hec. et est etiam omnino implurificabilis: quia non potest fieri plures: potest tamen habere vnam eiusdem rationis: immo compatitur plures secum: ita tibi diceretur quod ista: que est in primo motore: licet de se sit hec: potest tamen compati secum plures alias vel vnam.

41

¶ Et si dicas: quod tu non accipis generationem primo mo nec secundo modo prout est indiuiduum generationis in communi ad omnem generationem: sed accipis generationem pro quadam ratione formali et quiditatiua: que est de se hec et est constitutiua persone incommunilis: et ista ratio formalis generationis est primo diuersa quantum ad primum modum a generatione in communi: que est quodam singulare contentum sub generatione in communi. Istud dictum videtur gratis dictum et sine magna necessartate multiplicare rationes formales generantis. Ab eodem autem alia ratio assignatur. generatio primi motoris est simpliciter implurificabilis: que talis est. nulla que ex se non determinatur ad certum numerum indiuiduorum eiusdem rationis quantum est ex se potest esse cum qua cumque multitiue et plucte: immo eadem ratione qua in duobtus vel tribus eadem ratione in infinitis. Sig natura et quiditaris generationis actiua non determinaret se ad certum numerum indiuiduorum generationis: sic quod posset in infnitis esse: et si posset iam esset: quoniam quicquid est ibi possibile est necessarium: et quicquid potest esse ibi actum est ibi: quia in perpetuis non differt esse et posse. ipsa autem si esset pluritltum in plures eiusdem rationis non determinaret se ad certum numerum indiuirue. ergo esset in infinitis. hoc autem est falsum et impossibile ergo actiua gnerantio primi motoris nullo modo est plurificabilis: dicitur quod hoc ratio non concludit impossibilem simpliciter quin possint esse plicales productiones primi motoris et pliles gnoriones actiue alterius tamen rationis. Lcet ratio concludat quod non possint esse plures eiusdem rationis.

42

¶ Ad rationem autem adhpuc diceretur quod non sequitur si potest esse in duobus vel. 6 vel. io. quod propter hoc possit esse in infinitis: quoniam diceretur quod sicut quiditas entis est determinata ad certum numerum praedicamentorum et quodlibet genus ad certum numerum specierum sic aliqua natura est determinata ad certum numerum indiui duorum quoniam diffile videtur quod vnum posite possit vel successiue actuari vel determinari per infinitus actus et infertur quod quiditas ipsius nunc et temporis est determinata praecise ad vnum solum indiuiduum: quod tamen tibi non assero.

43

¶ Et si adhuc dicas: quod est aliqua natura specifica: que non determinatur ad certum numerum indiuiduorum immo quantum est ex se potest esse in infinitis. eg et omnis natura specifica sic est plurifilis quod ad nullum certum numerum indiuiduorum se determinat: sed potest esse in infinitsquantum est ex se.

44

¶ Dicitur hic quod consequentia non valet: quoniam sicut est aliqua natura gneris subalterni et plurificalies que determinat ad plures species quam aliud: immo forte aliud est quod non habet nisi duas species vel vnam vel aliquando nullam. sic erit de natura specifica quod aliqua erit determinata ad certum numerum maiorem vel minorem. vet alia ad vnum. alia ad duo. alia ad 3a vel ad. i0. vel ad. ioo. et sic de aliis. vt magis appret de natura generis retlietia specierum quam de natura speciei retalietia indiuiduorum. primus ergo modus assidi impluritateum in prius motore vietr probabilior inter omnes: eligas tamen vnum de istis quem volueris.

45

Restat autem adpuc perscrutari aliad de quodam modo speciali pluritatiue productionum in primo motore que talis est. Fertur a quaedannouo philosopho et moderno theologo: quod in primo motore sunt necessario 3s productiones actiue et tria supposita producta: et sic sunt ibi. 4. producta supposita in quibums subsistit vna natura singularis. ratio autem talis assignatio nis talis sit: quoniam quot sunt prinuitua productiua in primo motore distincta ex natura rei et perfecta simpliciter necessario sunt ibi productiones actiue: quoniam cuilibet productioni actiue non correspondet nisi vnum principium productiuu: et cuilibet prinquitur correspondet propria actiua productio. alias esset ibi frustraet esset ociosum in natura: sed in primo motore sunt tria prinstua simpliciter perfecta ex natura rei distincta scilicet essentia primi motoris intellectus et voluntas. Cuilibet ergo princictr: corramenebit propria productio: et sic sunt ibi 3a productiones actiue et 3a producta et. 4. supposita. Modus autem sequitur talis: quoniam in primo motore est hoc essentia vel hoc motor vel hec intelligentia: qne est quedam natura singularis et hoca et per consequens non repugnat sibi producere et productionem elicere tam actiuam quam passiuam et terminus istius productionis est ipsamet natura singularis: eo modo quo dictum fuit in prima via de modo ponendi emanationem suppositorum in primo motore: ita quod hec productio erit ad terminum praeexistentem: immo princiua et terminus essent omnino idem identitate absoluta: quoniam hic motor prescindit ab omni perfectione posteriori: et per consequens ab intelle ctum et voluntate et intellectione et volitione princitum et terminus istius primae productionis et productio proprissime dicitur gnerantio: quia habet naturam hanc pro printuo habet hanc eandem naturam pro termino.

46

¶ Secundum principium productiuum est ipse intellectus qui producit verbum scilicet notitiam genitam: et talis productio proprie vocatur dictio vel dicere cum proprie pertineat ad ipsum intellectum. Et illud dicere habet pro per se termio istam notitiam et proper se principio productiuo ipsum intellectum: et talis productio est ad aliquid praeexistens et principium et terminus istius productionis non sunt simpliciter idem identitate absoluta: immo ex natura rei sunt distincta. Et de isto modo productionis dictum fuit via 2a probandi emanationes personarum in intelligentia prima.

47

¶ Principium 3m productiuum est ipsa notitia que spirat amorem: sic quod talis productio habet voluntatem pro principio productiuo et amorem pro termino. Concludit ergo praedictus philosophus: immo theologus quod per necessitatem sunt ibi productiones actiue et 3a passiue constitutiue 3m personarum productarum et 4o persona est omnino improducta ab alia persona: licet sit producta secundum eum ab hac natura singulari: que elicit hanc productionem actiuam primam sicut calor elicit calefactionem: que est actio vere elicita. Et si tamen maneat in agente: sicut fertur ab eodem. sequitur quod hic calor producit se calefaciens: sicut aqua producit aquam frigidam: sic et hoc intelligentia singularis eliciens primam productionem: que manet in eanecessario producit se id est producit constitutum ex ipsa natura singulari et ipsa productione actiua.

48

¶ At vero licet ista via sit multum subtilis. Uidetur tamen impossibilis. quia impossibile videtur quod realitas capiens esse realiter et realitas non capiens esse realiter sint idem realiter: et quod vna profluat ab alia: sed generantio actiua siesset elicita caperet esse simpliciter ab hoc motore per se. hic autem motor non capit esse realiter. ergo hoc realitas non est ista: et sic cum in illa prima persona secundum te ponantur due realitates: sequitur quod tunc facient vnum quod ibi erit compositio rei et rei: quod est falsum.

49

¶ Et si dicas quod hec realitas: que dicitur gnerantio actiua: et hic motor soitum sunt idenmydentitate relatiua. non autem absoluta: que autem sunt sic idenvna realitas potest capre esse simpliciter et alia non.

50

¶ Forte adhuc dices: quod prima propositio non sit vera: que dicit quod realitas: que realiter capit esse: et ista quae non capit esse non idem sunt realiter: quoniam persona producta realiter capit esse et specialiter productio passiua realiter capit esse et tamenest idem realiter cum essentia primi motoris: que non capit esse simpliciter realiter: quia erat ante omnem productionem. Respons tibi. solutionem quare.

51

¶ Dicamus ergo propotionem negatiuam: quod in primo motore non sunt tres productiones actiue: sed simpliciter due: quoniam essentia primi motoris non est 3m princi pium productiuum: nec distinguitur conclusia intellctum et voluntatem vt videtur quod ex istis inferioribus posset hoc demonstrari ita euidenter sicut demonstratur de intellectum et voluntate: quod sint prinuitua productiua. sunt ergo tantum tria suppositavnum improductum et 2o producta.

PrevBack to TopNext

On this page

Caput 3