DE proprietatibus ant ostium tiuis personarum productarum: nec non de passionibus et proprietatibus personarum specuctimaum. prima er perscrutatio est an persone ille sint constitute formaliter per aliquid positiuum vel per aliquid negatiuum seu priuatantum. 2o an sint constitute per aliquid absolutum vel aliquid relatuum. 3o an per releationes: an per origines: an scilicet per aliquid de praedicato releatio nis vivela per aliquid reductiue pertinens ad genus actionis et passionis.

¶ Deinde de propecribus et passiolribus personarum erit per scrutatio.

¶ Dicamus autem in primis de supposito et persona in istis inferioribus. Suppositum autem et persona non dernt: nisi sicut superius et inferius. Suppotus enim in plus est quam persons. nam persona tantum reperitur in natura intellectuali. suppositum vero reperitur in natura intellectuali siue non intellectuali. Palam autem quod in hoc conueniunt omnes: quod de ratione persone est esse per se perseitate terti modi scilicet esse solitarum et esse seorsum seque stratum ab omni alio.

¶ Et hoc patet de significatione termini. dicitur enim persona quasi per se sonans et per se existens. Ideo dicitur quod de ratione per sone est esse incommunile alteri. Et sicut vniuersal communicatur inferioribus. quorum quodlibet est ipsum: sicut forma materie communicatur. personaergo est omnino incommunicalis manente sua personaiute: non tamen conuertitur consequentia scilicet quod nihil sit communicalite persone: quoniam bene aliquid additur et inexistit et additur persone: sicut accidens communicatur subiecto per se subsistenti.

¶ Et si arguas quod de ratione persone est esse solitatum et per se perseite terti modi. ergo si aliquid illi additur et cum alio ponitur. iam non erit per se: sed erit cum alio: et per conseques non erit persona: nec suppositio.

¶ Responsio accipitur hoc perse sic quod non sit in alio id est in alio vel sicut vniuersal in inferioribus: vel sicut forma in mam quod eius dependentia sit ad aliud determinata: non tamen sibi repugnat quin possit alterius dependentiam terminare: et per consequens aliquid sibi inesse.

¶ Et si dicas ergo non est solitarium: nec per se. ex quo aliquid aliud est cum illo: dicitur quod immo tali perseitate de quae fit secundo: quoniam dicitur esse per se: quoniam in se subsistit et alteri non innititur. est enim verum exemplum dicentis quod solus sor. est in domo: et tamen si solus non excludit accidens sortis. persona ergo sic est per se quod non est alteri communicata nec communicabilis.

Amplius autem restat perscrutato: de ratione formali personalitatis. vae. an sit aliquid positiuum vel non: et quid sit illud. At vero circaboc sunt tria dicta disparata. prium quod personalitas viela ratio¬ eius in ereaturis dicit 2ee negonem: quia dicit 2eum imcommunicaphysice scilicet negonnem communicatiue actualis: et negonem communicabilitatis aptibllius vel dicit negonnem 2o cuo dependaseta: actualis scilicet et aptilis.

¶ Et si arguas contra istam diffiactionem: quod aqua in vase vere habet rationem supientia: et tamen non habet istam 2eme negonnem: quoniam licet habeat negonnem actualis dependendsete: quia est actuin se et per se non cum alio non tamen habet negonem aptilalius de peciedentie et vnionis: quoniam potest vniri naturaliter alteri supposito et ad vnionem hanc habet nalem aptitudinem: quoniam aqua quae est in vase potest poni in flumine: et tunc ex duobus suppositues fiet vnum suplicitum: quoniam ista sunt apta vniri adiuice.

¶ Respondtur tibi. Sutta aqua si ponatur in mari non est in eo: sicut natura in supposito: cum sint eiusdem rationis: nec vna pers continui est 8 in alia: sicut natura in supposito: nec terminat dependentiam alte¬ super rius: sicut suppositum terminat dependentiam naturae: quoniam quolibet persconti subsistit in se: et quolibet pers aqua subsistit in se: licet actum non sit separata ab alia parte: sed ex istis fit vnum supitur in actuper indistintionem et indinsionem vnius ab altero.

¶ Dictum 2m disparatum: immo opitum primo est istud: quod ratio supposilitio dicut aliquid positiuum: quia dicit quandam entitatem positiuam scilicet differentiam: et sepotionem ab alio actualem. nam sicut punctus in actu separat et distinguit et facut esse per se perseitate tertium modi. non autem punctus in potentia: cum iste continuet vnam partem cum alia: nihilomi nus puctus in actum nihil addit supra punctum in potentia nisi praecise actualem diuisionem et seprationem: non actionem: sed releactionem. sic suppositum vel ratio supposie separat et distinguit vnam ab alia: et hoc formaliter per diuisionem et sepertionem re latiuam. vnde natura humana vel quacumque alia habet istam actualem diuisionem et separationem ab alio supposito dicitur esse in propriosupposito: et carens ista separatione ab alio supposito non disupposita in se. nec in proprio supposinto.

¶ Et si arguas de accidente separato ab omni subiecto quod habet actualem diuisionem et separationem ab omni alio supento: et tamen non est supentis.

¶ Respondetur quod accidens si per possibile vel impossibile esset separatum ab omni subiecto non haberet actualem disionem vel se protionem nalem: nec quantum est de se: immo quantum est de se semper est aptum natum esse in alio. ergo separatio actualis alicui fundamento est ratio formalis suppositia: et quo suppositum est forite supcitum secundum illum motio ponendi.

¶ 3 dictum disparatum est istud: quod ratio formalis super positi est quaedam actualitas et quadam entitas: que separatet distinguit: quae quidem actualitas est omnino realitas alia a natura: et est omnino incommunicabitis. nam sicut proprietas indiuilis est aliquid quo forliter vnum singuite distinguitur et differt ab alio singulari. Sic hoc actualitas est quidam realitas quae suppoiteformaliter distinguitur ab omni alio supeunto. isti ergo tres sunt modi assidi rationem formalem suppositi. primus duplicem negonem. 2o seprtionem actualem: que est quaedam relatio 3s quandam actualem: que formaliter separat et distinguit.

Dicamus ergo qaud in hac conusione sit rationabiliter dicendum. 2m namque dictum de separatione et diuisione est dubium: quoniam tunc videtur quod forma separata a suo subiecto esset in se suppositium. quia heret actualem diuisio nem ab omni supposito. Adhuc autem manifeitum est quod sipersonalitas addat supra naturam praecise actualem diuisionem a quocumque alio supposito: non videtur dicere vnam diuisionem numero. sed plures: tot scilicet quot sunt termini illius diuisionis. Termini autem sunt omnia alia superposita positua actum et possibilia: que sunt infinita. ergo sequitur si natura vniretur vni supposito quod tollitur diuisio ab illo supposito per indiuisionem sibi oppositan priuatiue: sed propter hoc non tolluntur diuisiones ab aliis: vel ergo ro suppositi consistit in vna sola diuisione vel in omnibus: non in vna sola: quia sic ista sola non apparet: et qua ratione in vna. eadem ratione in alia. Tum etiam: quia si ratio suppositi consisteret in vna diuisione ab vno supposito et non in alia diuisione ab alio supeposito: sequeretur quod si natura vniretur vni istorum suppositorum cum adhuc maneat diuisio ab alio: quod stante ratione supposi supectum posset vniri et communicari alteri: quod est impossibile. Si autem dicatur quod ratio supposilitue consistit in omnibus diuilus actualibus. Tunc sequitur que nullum erit suppositum nisi actualiter sint omnia supposita: quia omnes diuisiones et separationes non paesenst esse en actunisi earum termini sint in actu. Adhuc autem sequeretur quod ratio supposiliue non esset vna realitas simpliciter: sed esset vna vnitate cuiusdam totalitatis: quoniam consisteret in totalitate omnium diuisionum ab omnibus supposinito. Istasunt dubia: quae sequuntur ad istum modum. Qui tamen vellet sustinere praedictum modum heberet dicere quod ratio personanite et suppositi consistit non in vna actuali diuisione et separatione ab vno supposito: sed in pluribus: tot sup ple quot sunt supposita in actu.

¶ Dictum primum quod ponit duplicem negationem duplicis communicayitva scilicet actualis et aptitulia haebet consequenter dicere vt modus praecedens quod non consistit in vna negatione vnius actualis communicatio nis et dependentie: et in vna negatione aptitudinalis dependentie: sed in pluribus talibus: tot supple quot funt termini dependentie: et quot sunt supposita alia ab isto: et consequenter oprtet dicere quod ratio formalis suppositi non consistit praecise in ista duplici negatione: sed in totalitate negationum dependentie actualis et aptitudinalis ab omni alio supposito. et forsitam ponens illum primumodum hoc concederet: sicut alius concederet de totali tate omnium separationum et diuitum actualium.

¶ Dictum autem 3m non habet ponere quod ratio formalis suppositi consistat in quadam totalitate omnium actualitatum et plurium: sed tantum quod consistat in vna actualitate simplici: per quanseparatur et distinguitur ab omni alio supposito: sicut linea per vnum punctum separatur et distinguitur ab omni alia tinea terminata in actu per punctum: quoniam sicut singutare per vnam differentiam indibaeum distinguitur et separatur ab omnialio singulari: et species per vnam differentiam specificam ab omnialia specie. Sic vnum suppositum per vnam actualitatem distinguitur ab omni alio supposito.

¶ Et si dicas quod linea erit tunc suppositum: quoniam habet vnam actualitatem et terminationem scilicet punctum in actu per quam distinguitur ab omnialia linea.

¶ Respondetur quod non: quoniam punctus non separat et distinguit lineam a supposito: sed tantum lineam in actu. ratio suppositalis separat et distinguit ab omni alio supposito. Sed adhuc forte dices: quod ista actualitas non separat actualitet et foris ab omni alio supposito: sed tantum fundament: sicut punctus non separat ab alio puncto: nisi tartum fundaente: pro tanto quia potest esse fundamentum diuisionis ab omnialio puncto: ita potest esse fundamentum indiuisionis cum alio puncto. vt patet in linea contiua: cuius vltima sunt vnum: quod sic intelligo quod vltima id est puncta fundabunt diuisionem actualem quando linea erit actu diuisa ab alia: non ista eadem puncta secundum suam totam realitatem remaneret linea continua: nisi quod in continguitua fundant indiuisionem actualem: et si dicenetur fieri vnum non vnitate absolucta: sed vnitate relatiua. sic diceretur tibi in proposito quod iste actualitates. quas tu ponis distinguant tibi funnis. ista autem diuisio actualis diuidit formaliter et per consequens: sicut iste actualitates praesenst fundamentae diuisipnem actualem: ita praestenst fundamente indiuisionem actualem: et sic si ista actualitas sit ratio supposilio. qua foris suppscitum est suppositum: sequitur quod superpositum actu suppositum non erit incommunilie et non inunifile: immo ambabus illis actualitatibus poterunt duo supposita adinuicem vniri: sicut remanentibus duobus punctis quantum ad totam suam realitatem intrinsecam quam important vniuntur linee adiuicem.

¶ Adhuc forte diceretur secundum sic ponentem illam actualitatem esse rationem formalem suppositi: et quae separat et distinguit vnum suppositum ab omni alio: quod talis actualitas sic fundat diuisionem et separationem ab omni alia actualitate qua aliquod aliud suppositum est suppositum: quod impossibile est etm fundamete actualem indiuisionem. et ideo suppositum est simpliciter per illud incommunile: immo sibi repugnat contradictotetre fundare actualem indiuisionem: et ideo suppositim per istam est simpliciter incommunile: nec valet quod dicis de duobus punctis: quoniam non est silbile: quoniam pro tanto praesent fundare diuisionem et indiuisionem eorum adiuicem: quia sunt continuatium partium linee: et tunc fundant indinisionem: quia autem linea est diuisibilis. ideo paesenst fundare diuisionem: non sic autem de istis actualibus: quia non sunt a naura continuatiue suppotentia: immo distinctiue et separatiue suppotentua adiuicem: sicut differuntie specifice sunt separatiue et non continuatiue aliquorum adinuicem. Potest est vlterius dici quod non est alia ratio. quare puncta fundant diuisionem et indiuisionem. he autem actualitates non: nisi quia hoc est hec: et non est alia causa querenda.

At vero qas istorum modorum sit probabilior nuncdicamus. Palam autem quod qui ponit ponit 2m et primum: et non esonli: et qui ponit 2m ponit prium: et non conuertitur consequentia. et si pluralitas non est ponenda sine necessartate: sufficiat primus modus de duplici negonne: immode multiplici negonne actuali et aptitudinali ad omne aliud suppositum: nec apperet magna necessaritas posinia illam diuisionem et separationem seu illam actualitatem distinguentem et separantem ab alio supposito. Manifecitum autem est quod nulla est necessaritas ponendi talem diuisionem et separationem: quod patet dissoluendo omnes rationes probantes necessaritatem positi talem diuisionem et talem actualitatem. omnium autem dissolutio haberi potest sufficienter ex libro praedicamentorum. caplictio de haitum. qui haitus et vniones medie seu est diuisiones et separationes non vender necessario posinti. vide illud capitulum.

¶ Adhuc auutem ista alia actualitas 3a quam tuaponis non videtur necessaria: et per consequens: nec positita. tum quia ista diuisio et separatio potest immediate fundari supra naturam nudam. similiter autem et ista 2e nego: licet autem quilibet istorum modo rum sit possibilis. primus tamen videtur probabilior et rationabilior: quia pauciora ponitu. Palam autem siue ratio supposia dicat duplicem negonnem in genere et in vnuelli: licet multiplicem in perticulari: quod potest cadere et amittere proprium suppositu: quoniam potest tolli illa nego actualis dependentie per affipriatiam oppositan scilicet per dependentiam actualem.

¶ Adhuc autem siue ratio supposibilius addat supra naturam diuisionem et separationem actualem. potest naura cadere a proprio supposito: quoniam talis potest tolli per suum oppositiv scilicet per indiuisionem: quae est eius oppositum priuatiuum vel per vnionem: quae est eius oppositem contrarium: siue est ratio suppositi addat ad naturam istam actualitatem absoictaum: adhuc natura potest cadere a proprio supposito: quoniam ista actualitas potest tolli per suum opposiatum contradictoriectum: quia ex quo talis actualitas est distincta actualiter a natura potest natura separari ab ista: sicut linea a puncto et prius a posteriori.

¶ Habet autem dubitationem an natura possit personari seu suppositie suppositatione aliema: non amittendo suppoitionem propriam. 2o an supposia possit duabus supposibus extrinse cis.

¶ Palam quod ad primum ductum: quod si ratio formalis suppositia ad dat supra naturam duplicem negonnem actualis dependaetae: non potest supits supposito alieno nisi propriam suppoitionem amittendo: quoniam si supponeretur suppositie aliema actualiter dependertet ab illo supposito. si autem suppositum suppoitione propria a nullo actualiter dependeret. actualiter autem dependere et non actualiter dependere repugnant circa idem.

¶ Adhuc autem si ratio suppositalis dicat actualem diuisionem ab omnialieno supposito. Palam quod non: quia tunc haberet actualem¬ diuisionem ab omni alieno supposito et actualem indiuisionem cum alio quae omnino simul stare non paesenst. At verosi ratio suppositua dicat illam actualitatem. Palam est quod non: quia actualitas separat et distiguit nam ab omni alio supposito: ergo ipsa manente impossibile est naturam manere et indiuidi et indistingui cum alio supposito extrinseco: quia tunc ma esset actu separata ab aliquo et actu inseparata eidem. Dissolutio autem dubitationis 2e facilis est. Palanenim quod natura potest supposita pluribus suppositis alienis: quia sibi non repugnat nec successiue nec sili fundare plures indiuisiones seu vniones ad plura supposita extrinseca: vnde si vna gutta aqua possed esse in pleclibus flulcaribus cuilibet isto rum vniretur: et in supposito illius supponeretur: licet non propriem adhuc enim non sequuntur inconuenientia quae sequuntur sisupponeretur in supposito proprio et alieno. Dictum est ergo de ratione formali constitutiua suppositi in istis inferioribus quid sit et quomodo se habet ad naturam eius. Ad suppositionem ergo personarum in primo motore accedamus.

PrevBack to TopNext

On this page

Caput 1