Titulus 7

Proposita. Uide Io. mo. in rubrica de his quae vi infra Probus.

¶ Renunciatione. Que dicitur quedam priuatio iuris presupponens preexistentiam illius iuris l. prima. ff de remissio. pigno. et. l. remittit. ff. de iureiu. et l. is qui in prin. ff. de acquir. heredita l. manumissioles. ff. de iusti. et iure. Probus.

¶ Potest. Non tamen venit lin renunciatione / nisi illud quod exprimitur: ideo qui renunciat liti non per hoc videtur renunciare titulo beneficii / Cal. in con. v. in ti. de prebend. Anhabens.

¶ Item ex aliquo actu etiam proximo / non inducitur renum ciatio / nisi expresse id agatur. c. sane cum glo. in verbo sustinere. supra hoc titulo. ratio quia no e verisimile / nec praesumitur quod quis vellit iuri suo renunciare. c. super hoc. supra hoc titu. not. Bal. in l. prima in vlti. no. C. de edicto diui Adria. tol.

¶ Et sic comprobatur quod renunciatio. dicitur stricti iuris notat Decius. consilio. 55. in princi. plene post Cal. in. d. con. v. in fine in titu. de preben. et Car. con. cxx. titius. Phillippus Probus.

¶ Non tenet glo. in. c. ex parte M. supra de resti. spolia. mouet. An minor. xxv. annis qui suo renunciauit beneficio possit. restitutionem implorare / hanc questionem primo formauit Acur. in l. ait pretor. ff. de minor. xxv. annis dicens non ad mitti: cum magis videatur exoneratus / quam damnum passus Bar. ibi noluit hanc questionem aggredi: sed ad canonistas pertinere ait / ad quos ideo recurramus oportet primo Archi. in. c. certis. xv. q. iii. circa finem citat Uincen. Io. tancre. et Ber. dicere minori in hoc casu subueniri non de bere / si iam beneficium est alteri collatum: secus si res integra extet / per l. quod si minor. § sceuola. ff. de minor. ibi siqundem omnia integra sunt omnimodo audiendus est. Si vero miam distracta hereditate et negociis finitis ad paratam pecuniam laboribus substituti veniat / repellendus est / ad idem facit tex. in l. is qui. ff. de cessio. bo. quod admittas secundum hostien. si animabus et ecclesie expediens sit / vt sic magis consideretur ecclesie lesio / quam persone ad hoc. viii. q. prima qui episcopatum. Per que concludit idem archi. quod si regimen suum sit ecclesie damnosum / potius restituendus esset / ex eo quod recipit et adiit / quam quia renunciauit argn. op. ff. de minor l. verum. §. iulianus quidam: ver. Sedhec res: et hoc secundum hostien.

¶ Refert Uincen. supra de restitu. in integ. in capi. ex literis / quod si clericus. xviii. annis renunclauit beneficio suo / ili lud repetere (de iure minoris) potest. ff. de minor l. patra § pe. Et si illud beneficium sit alteri collatum episcopus det ei aliud vel illud. ff. de minor l. plane et l. cause. pe. et vitim

¶ Collectarius vero in dicto capitulo. ex parte in prin. d. cit credere / quod si in collatione facta minori: fuerit attentus fauor persone / vel amicorum et multo fortius ecclesie cum fauor non debeat verti in detrimentum / nec propter hoc / sua perdere priuilegia etiam alias: magis censetur odium quam fauor vt in iuribus alleg. per dic. glo. quod debet admitti pa cap. si annum. ii. Respon. infra de iudi. et in ceteris sequitur Archi¬

¶ Card. autem in. dicto capi. ex parte. nu. v. alt posse dicit etiam si adhuc alteri non est collatum: non posse admit. ti cum restitutiones minorum sint inuente ne fraudentur in eorum patrimoniis: petens autem beneficium de lucro certat. c. dudum ad finem de preben. hoc libro: vbi franc pro singulari allegat ( dico) nu. xi. quod tractans de beneficio obtinendo dicitur tractare de lucro captando facit quod no. in. c. super hoc. supra. isto ti. et in l. si hereditas. ff. mandati dicit vlterius in proposito / premissa facere / quod in beneficialibus minor non possit petere regulam. di. c. ex parte: et hanc partem dicit veriorem quam videtur sequi apostilacolec. in. d. c. ex parte

¶ Distinctionem predictam sequuntur Petrus de Ancha. in dicto cap. ex parte. et Bal. in. d. l. ait pretor. in prin. et specul. in titulo de i integ. resti. minor. §. qualiter versi. Quid siminor renunciat beneficio.

¶ Postremo Panor. ibi in dicto capi. ex partelatius examinando / dicit opinionem car. non placere: cum minor restituatur / licet certet de lucro no. in dicta l. quod si minor. §. scenola et l. fina. C. de repud. hered. In hoc est tamen differentia: quia cum certat de damno vitando fit restitutio etiam re integra et aduersus tertium ad quem res pertinet vt in dic. l. in cause. § interdictum. ff. de minor. Sed cum certat de lucro / non fit restitutio de rebns distractis. dicto. §. sceuola / dictum tamen glo. in. d. c. ex parte placet / non tamen simipliciter. Unde concludendo dic: quod re existente integraquia adhuc alteri non est facta collatio: fienda est restitutio / etiam solo fauore minoris: sed non indistincte imo in dex debet aduertere an ex hoc minor grauiter sit lesus: vt quia nullum habet beneficium: secus si habet ex quo viure possit: quia tunc non potest dici deceptus / sed potius exoneratus ab administratione: et istam puto veriorem: quod fauet anime ideo tenenda: vt in simili dicit Alex. consilio. xxvii. nume. xvi. primo vol. viso libello / quodque redit ad ius commune / per ea que late dixi supra in capitulo primo. de consuetudi. in prin.

¶ Pro his habeo que citat henric. bohic in. c. licet. colum. iiii. supra de regula. quod pubes non potest ratione minoris etatis restitui: vt transeat ad minorem seu latiorem religionem. Nam contra introitum religionis minor non potest petere restitutionem tanquam lesus: quia seruire deregnare est / et cuilibet rei anima est preferenda iuribus vulgatis iuxta illud euangelii quid prodest homini si vnie versum mundum lucretur: anime vero sue detrimentum patiatur.

¶ Pro comprobatione premissorum vide que notantur per Decium consi. ccx. viso diligenter puncto. An permutanti decepto in valore beneficii: aliquo iuris remedio succurraur / de quo dico infra capi. fina. isto titu. vbi videbis mentem Decii et aliorum. et Arch. et prepo. in. c. quia perici. losum. vii. q. prima.

¶ Uide etiam in proposito. glo. prag. in titulo de pacifipo. in verbo impetranti. columna quinta. versicu. sed an contra minorem: vbi querit. An contra minorem currat prescriptio triennalis introducta a regulis cancel. pragma ordina. regiis / et concordatis vbi concludit: quod ipsis minoribus (etiam in spiritualibus) subuenitur: quia hos ecclesia protegit. lxxxvii. distin. capitulo primo. Et simplicitati eorum venia est tribuenda / argu. capi. cum vniuersorum. supra de rerum permutatio. Probus.

¶ Metus est adhibitus. Occurrit pro comprobatione in tenti Iohannis Monachi hic videndum. An renunciatio per metum facta sit irritanda / aut ipso iure nulla: quaesti¬o hec vario modo a scribentibus reperitur agitata. Primo pro parte affirmatiua: habes valere argumentum dematrimonio camali / ad spirituale. c. inter corporalia. supra de translatio. epi. cum similibus. Quia si in matrimonio carnaliinterueniat metus / facit is matrimonium nullum. cap. cum locum. supra de spon. vbi Panormita. citat quod metus. vel coactio excludit consensum: et per consequens annullat actum a consensu dependentem et hoc precipue in matrimonialibus et aliis casibus spiritualibus / vbi requiritur consensus liber. Ideo habeo intentum / quod electio et beneficii prouisio debet esse libera. c. dilectis simi. viii. questione secunda. Iuuat dictum Salustii Debet enim esse liber animus in consulendo

¶ Item electiones facte per metum comminationes / ¬ impressiones / sunt ipso iure nulle hostien. in capitulo licet supra de elec. vbi Panormita. ait: quod electio pape / facta per seditionem violentiam / vel oppressionem est nulla. Pro quo extat textus. xxxiii. disti. in nomine domini. et. c. si quis papa. lxxix. distin. Innocentius in capitulo quisquis: suprade el ectionibus: vbi dicit quod electio facta perminas / dicitur facta per polestatis secularis abusum / quo casu est nulla: facit capitulum vbi periculum. §. ceterum. supra de electionibus. hoc libro vbi habetur: quod cessat electio dum amittitur libertas eligendi. Ratio elicitur ex capitulo pisanis. supra de restitu. spolia. glo. no. xxxiii. q. v. notificasti. Panor. in d. c. cum locum quod in. c. abbas. supra quod metus causa. Bal. in l. decernimus. C. de de sacrosanc. eccle. quod vbi consensus requiritur cum qualitate libertatis non sufficit consensus nisi adsit libertatis qualitas firmat Iason in consi. lx. col. vi. magnifici. vol. iii

¶ Et sic ex his et aliis per sanum cerebrum excogitandis appret / quod sicut electio facta per metum iustum / est ipso iure nulla: ita et beneficii renunciatio arg. regule omnis res. supra de regniur. facit quod dicit Antho. de butrio in c. ad aures. supra quod met. cau. In prima oppo. quod in his que requirunt liberum urbitrium / vt sunt electiones in contrahendo / requirunt tiliberum in dissoluendo. ff de pac. l. ab emptione.

¶ Facit quia contrariorum eadem est disciplina. ff. de his qui sunt sui vel alie. iur l. i. vbi glo. ii. ait quod probato vno de contrariis / vel his que sese non compatiuntur probatur reliquum glo. in. c. hospitiolum. xxxii. dis. que dicit quod argumentum a contrariis / si vnum est bonum reliquum est malum quod tamen fallit in communicare singulis diebus et non communicare. Et nubere et non nubere: de quo late perNeuisanum in silua nuptiali

¶ Et quod contrariorum etc. citat Alex. ii. vol. con. ccix. nu. 25. statutis ac curate perspectis per. l. infundo. ff de rei vendi. l. et si contra. ff. de vulga. et pupil. plenius per Bar. in l. inter stipulantem. §. sacram. nu. iiii. ff. de verborum obligatione: notat Iason in consilio vigesimo sexto columna secunda volumin. primo vbi subdit quod non solum est eadem dist ciplina sed etiam potentia lege ab emptione et ibi Bal. hoc. not. ff de pactis.

¶ Et quod renunclatio sit nulla videtur absolute tenere Henricus Boic. in dicto capit ulo quod in dubiis. supra isto titulo. per. c. ad aures. supra quod met. causa: firmatur per rotam in antiqui. deci. cciii. per no. in. c. super hoc. supra isto titulo et in dcto capitulo ad aures colu mna secunda: quod in omnibus spiritualibus actibus metus vitiat ipso iure cum in eis semperinteruenire debeat libera voluntas. notat Alexander in comsilio. xcviii. quoniam per excellentissimum et consil. seque. volumine tertio: vt in simili dicimus in alienatione rerum ecclesiasticarum. c. peruenit. supra de iureiurando.

¶ Et istam dicit veriorem Antho. de butrio in. d. c. ad aures: quicquid dicant doctores: nisi interuenerit iuramentum.

¶ Idem dicas de renunciatione facta timore mortis: quia talis non tenet per no. in. c. gonsaldus. xvii. q. ii. vbi Archi. Io. and. in regula non firmatur in mercur. vel motu pestilentie qui dicitur iustissimus l. metus. ff. ex quibus cau. maior. do. meus in tracta. de peste charta mihi quarta numero duodecimo

¶ Et idem si fuerit facta renunciatio per intrusionem carceris. cle. multorum de penis ibi nullius omnino decernimus esse firmitatis /

¶ Idem dic si propter liberationem fratris a carceribus: quia contumelia fratri meo illata mihi infertur ff. de li. causa. preterea et cle. vnica. de homicidio.

¶ Item metus consanguineorum est iustus metus. c. sciant et ibi Io. mo. supra de elec. Ista fuit sententia. do. de rota in nouis deci. 463 dico latius in sequentibus.

¶ Preterea faciunt ea que dicuntur de absolutione ex communicationis per metum data secundum aliquos. Tu tamen hoc dic non procedere indistincte prout sentit Io. an. in. c. cum dilectus. supra quod metus causa. col. ii.

¶ Aut excommunicatio est iusta / et tunc non excusat / imputetur enim qui talem se reddit vt possit excommunicari. arl. si mulier. in prin. ff. quod met. causa: vbi non excusatur motus cuius inferendi sibi fuit causa / facit quod notat Do. meus de ripa in trac. de peste. Carta mihi. liiii. vbi citat quod constituti in necessitate sua culpa / non sunt digni misericordia l. de die. et. l. qui fideiussor. §. qui necessaria. ff. qui satisda. cogantur: notant neapol. deci. cl. Rex alphonsus

¶ Aut excommunicatio est iniusta / et excusat / cum sit maxima pena nullaque maior reperiatur de iure canonico: dicit tex. in. c. corripiantur. xxiiii. q. iii. Alibi autem dicit canonixi. que. iii. c. nihil quod nihil sic debet formidare christianus quam separari a corpore christi id est ecclesia: quod facit excommunicatio. Non enim modica pena est: interhomines. esse et hominum carere suffragiis siue commercio l. hi qui sanrtam de ape¬

¶ Item excommunicatio subuertit excommunicati statum quia excommunicatus de familia dei in familiam transi diaboli. c. audi denique. xi. q. iii. merito glo. in l. pedius. ff. de recep. arbi. dicit quod excommunicatus est seruus diaboli. Et alibi quod. diabolus vtitur excommunicato / quem admodum rusticus iumento / et sic nedum corpori sed etiam anime affert detrimentum: cum hominem a deo separet. xxiiii. questio. iii. ca. certum. Et ita habes concordare glo. in. d. c. dilectus. et in. c. cum olim. el. iii. supra de resti. spolia. vt prima videlicet intelligatur quando excommunicatio est iusta: secunda vero quando est iniusta / ex qua procedit in stus metus / ita concordat franc. post doc. in. capi. primo de sententia excommunica. hoc. lib. in prin. rota in nouis deci. xxxv.

¶ Premissis non obstat si dicamus iniustam apud deum non ligare / cum eterni tribunal iudicis illum reum non habeat / quem iudex iniuste condemnat. de re iudic. capi. cum eterni hoc libro: quia etiam iniuste excommunicationi sententie (quamuis apud deum non liganti) parere debet excommunicatus / ne ex superbia ligetur / quod prius ex puritate conscientie absolutus tenebatur. Et hoc modo dicitur medicinalis. capitulo primo infra de sentenexcommunica¬

¶ Et redeundo vnde digressi sumus: quod licet opinio premissa iuribus et auctoritatibus apprime sit fulcita / habeo tamen communem in comtrarium scilicet quod mero iure teneat: renunciatio rescindetur tamen officio iudicis: vel ad tionis / quod metus causa / ita tenent domini de rota in nouis dec i. 374. fuit dubitatum vbi dicitur maiorem partem dominorum in hanc partem fixisse pedem dicentem casumcle. multorum de hereti. fore ius nouum et speciale: quod renunciatio facta per captionem vel detentionem seculari potestatum est irrita ipso iure: ergo nisi illa interueniant valet et tenet: ita dicunt ibi Petrus de Ancha. car. et Imo. la. Idem Imol. in. c. fina. in pe. colum. nume. xxi. et in d. c. ad aures. columna secunda. supra isto titu. dicens quod forte seruaretur opinio rote in praxi. ex quo non habemus tex. clarum in oppositum: pro cuius decisione addo deci. capithelo. 285. vbi citatur fuisse conclusum quod non est nulla / sed poterit amnullari Collec. in. c. abbas in fine de his quavi metu. Fely. in. c. super hoc. supra isto titulo.

¶ Et tenendo hanc opinionem dicemus quod beneficium sic coacte resignatum debebit repeti per actionem quia metus causa coram superiore / qui beneficium restituet ex cuius dominium fuerat perditum. Non tamen poterit agere interdicto recuperande ad restitutionem consequerdam: cum per renuntiationem perdatur tam proprietas quam possessio l. si quis. §. differentia. ff. de acquir. po. Inno. in dicto capi. cum super. Panor. et scriben. in. c. solicite de restitu. spolia. Pariter si incumbat possessioni beneficipost renunciationem non poterit agere interdicto retinende cui equipollet casus saisine et nouitatis / cum perdididerit omne ius possessionis et proprietatis. c. audita. supra de resti. spol. vbi doc

¶ Competit tamen eidem actio quod metus causa / perquam sibi restituuntur omnia que tradidit per metum cum in tegritate. vt in. d. c. Abbas.

¶ Et sic videtur indigere noua collatione iuxta no. per doc. in. c. si beneficia. infra de prebend. in. c. primo de rerum hermutatio. eodem libro: vbi fit mentio de resignante sium beneficium causa permutationis: qui de rigore iuria non potest redire ad illud sine noua collatione: permutatione non completa rota in antiq. deci. 402 cum vt pretactum est per resignationem perdiderit ius beneficii / et per collationem alteri factam fuerit dominium in illum translatum l. cum precibus. C. de rerum permutatio. licet de equitate aliud dicatur vt euitetur circuitus cle. anditor de rescri. de qua equitate et prima opinione vide late per rotam in not. xxiii. fuit dubitatum: secundum quam equitatem ferunt aliqui fuisse prolata aresta hic Parisius: tamen in dic. deci. dicitur quod tutius est quod fiat anu ctoritate superioris / propter penam. capi. eum qui de prebend. hoc libro tum etiam quia circuitus non debet vitari in alterius preiudicium / vt pote ordinarii / hoc in casuquia forsaun ob delictum quod tali superuenit a temporprime collationis non debet prouidere / si attendat ad canonica instituta / de quo per Panormi. et Fely. in cap. si vt re de iureiuran. et concordantes in eius repertorio in verbo permutans beneficium vbi concludit ad euitandum dectam penam. capi. eum qui ait quod sufficiet sola licenti superioris absque executore vel alia collatione quod pute verum et equitati consonum et non alias. Sozinus consilio clxviii. in primis. iii. vol. col. iii. vbi late.

¶ Quicquid tamen dicatur adhereo opinioni Antho. de Butrio / nec potest opinio contraria dici fulcita equitate aliqua et habere locum in praxi. Nec obstat quod dicitur de preiidicio ordinarii quia si talis deliquerit debet contra eum via ordinaria procedi eum ob delictum priuando. Absurdi. enim esset quod medio metus et violentiarum incensatorum hominum quorum natura imitatrix est vitiorum. capitulo procliuus. xx. questione tertia maxime quorundam nobilium non ab euentu / sed nomine tantum nuncupatorum viri probi a beneficiis suis expellerentur / et omnino proprietate et eorum possessione spoliarentur qui sic spoliatidifficillime ius et iusticiam consequerentur: tum maxime r ter bonorum penuriam. Ideo teneamus primam tanquanhumaniorem que placuit parcticis gallie videlicet domine Guymier in titulo de electione in. §. ad tollendum in verbo libere columna quarta in pragma. et Domi. de Selui. in tractatum beneficiorum in tertia parte questione. xxxii. collumna tertia per notata in capitulo super hoc. supra. isto titulo secundum intellectum illorum qui intelligunt quod ibi agebatur rei vendica. vbi renunciantes beneficiis pevim metum et oppressionem admittuntur ad ea repetenda. rei vendicatione

¶ Sed rei vendicatio non datur nisi domino lege in remff. de rei vendicatio. not. in capitulo secundo. supra de libel. ablatio. et in dicto capitulo solicite vbi renuncians beneficiopost spoliationem admittitur ad recuperandum interdicto recuperande / cum non sit verisimile quod spoliatus iur. suo renunciauerit argu. legis cum de indebito. ff. de proba. vide Alexand. in consi. xci. columna fina. visis actis volu. secundo

¶ Ne tamen sit in iure nostro repugnantia dicere poteris primam opinionem habere locum vbi interueniret metur qui caderet in constantem virum: quia tunc non valeret ipeiure. et sic requiritur noua collatio et per consequens: ner aliqua alia possessionis adeptio cum ea semper permamerim et sic in alium non est transfusa cum ex non valido ti. nulla quaeranpossessio iuxta rtam quod nullum em iuri effectum producere non pol. Ideo ei non suffragari potest decretum de pacifies possesoribus. Secus in metu leui et non tam graui vtputa quia mine alicuius interuenerunt quas non assueuit exequi. et excommunicatio iuxta vt predixi / ac alia que non tendunt ad mortem vel maiorem perditionem bonorum que res dicitur magna cum dicatur vita hominis / glo. iuncto tex. in l. aduocati. C. de aduoca. diuer. iudici. Panor. in. c. cum opo teat. col. iii / supra de accu. hinc Fely. in. c. literas. nu. x. supra de presump. dicit quod magna causa ciuilis id est multorum bonorum equiparatur criminali. Uide latius per. d. Bar. chasseneum con. primo versi. et ad primum dicendum. nu. vii. cum sequenti: vbi inter alias citat: quod qui fraudat mercennarium. mercede sua perinde est acsi sanguinem ipsius fundat. ci. Imolaus. xiiii. q. va.

¶ Pro premissis vide Decium. con. ccxix. viso puncto / vbi refert Andream sicul. con. xxx. consuluisse / renunciationem bene ficii metu excommunicationis factam retractari debere. Roma. con. ccclxix. col. ii. vide etiam Cal. in con. primo im ti. nostro. Unum tamen postremo dico pro nostra opinione post Decium: vbi. supra versi. iii. queritur: quod constitutio procuratorum ad cedendum metu facta non valet ipso iure.

¶ Habeo preterea intentum: quod pater renuncias metu pene filii nihil facit: quia filius censetur eadem persona cum patre: facit l. sciendum ibi filios suos. ff. de legati. late per Sozinum con. xxxi. col. iii. quod exorditur prosequendo ordinem / allegat l. cum scimus. §. fi. C. de impub. 5. aliis sub. et. l. in suis. ff. de lib. et posthu. Calca. con. xix. nu. v. vertitur questio: vbi subdit quod si quis promisit non offendere patrem sub certa pena si offendat filium incurrit penam secundum doc. in l. prima. ff. ad sileia. Et maius: et l bertatem dicitur filius habe re in bonis patris quam econuero propter affectionem et ordinem. l. in suis. ff. de liber. et posthu.

¶ Equidem etiam vox patris dicitur vox filii not. insti § ti qui tuo / de inutil. stipula. vbi glo. citat idem quod vox dom. ni dicitur vox serui nullus enim amor vincit paternum l. fi. C. de curato. furio. Marianus sozi. con. xxx. col. iii. quamnis: hinc Seneca. lib. iii. de benefi. Patris beneficia vincia filii beneficiis non possunt: quia vitam accepit a patre: idem ab auo: quia etiam eadem caro dicitur: Paulus de castre con. clxiiii. col. iii. in presenti causa parte. ii. Petr. de Ancha. com. 82 col. ii. Iason. con. xi. videretur. vol. iii. quem vide pro hoc puncto. con. xxxviii. col. pe. vol. eodem. et consi. cxxxiii. col. iiii. vol. iiii. presupponitur.

¶ Item pater plus torquetur in persona filii quam in persona iuipsius: notant doc. in l. in suis. ff. de liber. et posthu. facit. l. isti quidem. ff. quod met. causa l. fi. C. de curato. furio. Sozinus con. 58 col. iii. visis priuilegiis. Decius con. cccccv. nu. iiii. copiose vbi citatur: quod magis consueuerunt patres diligere filios / quam seipsos / cum vna caro sint. xxxv. q. iii § his ita. Io. and. Petrus et alii in. c. is qui infra de sepul. Idem Barba. com. 88 col. ii. vol. iiii. facit quia gloria patris dicitur dignitas et laus filii glo. not. in autem. consti. que de dignita. in verbo occasionem. colum. vi. Guido pape. deci. cxlvi. que exorditur Inno¬

¶ Uide que late citat Maria. Sozi. consi. ix. proseqnendo ordinem. Alex. consi. lii. numero. xxxiii. circa hanc volumine quarto

¶ Et omnia que nostra sunt ex voto filiis paramus. ff. de bo. liber l. nihil. circa medium.

¶ Premissa extende ad matres quia ensxum est et ardentissimum desiderium parentum in liberos. glo. in l. Paulo calimacho § pomponius de lega. iii. Item amor paterni et matermest inestimabilis. Iason con. iiii. col. pe. volu. iii. et con. cxxxii. col. pe. Statuto. vo. iiii. facit dictum Paul. de castro. in l. in terdum. in prin. ff. de publ. et vectiga. quod grauius est homini videre filium occisum / quam vxorem adulterium commisisse licet videatur decisum in contrarium per l. codicillis. § matre et vxore de lega. ii. vbi tex. singu. secundum Barba. in. c. primo. col. v. vt lite non contesta. supra quod maritus sibi reputat grauius adulterium vxoris proprie quam occisionem Alii. Ista tangit guil. Benedicti in repeti. c. Raynutius char. pe. nu. cix. supra de testa. dicens: quod virtute statuti benitum occidere permittentis / non est licitum adulterarimulierem bannitam: cum castitas preferatur vite l. ii. §. initium. ff. de orig. iur.

¶ Premissa tamen concorda: vt primus casus procedat circa viles et abiectas personas / que facllime et pro modico vxores suas permittunt adulterari / et sunt fere earum. lenones: vt docet experientia rerum magistra. tex. et ibi. Io. mo. in. c. quam sit. supra de elec.

¶ Premissis conuenit dictum Romani consum. cclviii. in cas su proposito: quod pax non dicitur rumpi per adulterium vxoris eius / cum quo facta est pax quod non admitto in sequentibus.

¶ Uide tamen pro Rom. hyppoli. de mar. consi. ii. in prin. 5. Alex. consi. cxv. numero quarto. viso themate. volu. iiii. Dehis posset dici illud vulgare. Non audet hic in domo suacausam magistralem canere quia habet auditorem.

¶ Secundus casus procedit in honestis et nobilibus personis: quibus nihil grauius quam appellari cucurbite vel boni homines: quod interpretatur apud aliquos quod eorum vxores sunt adultere. Car. in. c. ex litteris. colum. ii. supra de consuetudine

¶ Pro his vide que citat apostilator matthel. c. primo additione. ii. colum. ii. et Sozi. con. ccxxvii. col. vii. versi. quibus suppositis presens: vbi dicit quod origo viri reputatur vxoris: quia vxor vnitur viro tanquam digniori: et eadem est conditio vnitorum nota. in. c. i. supra ne sede vac. Sunt etiam vxor et maritus vna caro primo genesis. Et erunt duo in carne vna. c. fi. de coniug. lepro. et de biga. debitum et de cog. spir. c. Martinus. Et in eis dicitur potius vnitas quam coniunctio. Socia enim vxor diuine et humane domus dicitur l. ad uersus. C. de cri. expil. heredi. Oldra. con. xcv. colum. iii. Ex forma istius statuti. Et ideo sicut frangitur et violatur securitas alicui prestita si occida tur vel verberetur aut alias offendatur: sic etiam si cucurbitetur tangendo vxorem quia pars corporis dicitur / vel filiam aut sororem / etiam volentes. l. prima. C. de rap. virgi. Io. fabri. in l. denunciamus col. fi. C. de his qui ad eccle. confugiunt.

¶ Uide equidem pro premissis hypoli. con. primo. nu. xi. cum sequen. vbi dicit quod factum vxoris dicitur factum viri et econtra. Et Maria. Sozi. consi. xvii. columna quarta. supradicta

¶ Et pro hac distinctione et opinionum concordia. d. l. isti quidem in fine faciunt etiam ea que not. Pet. deleuandrie. in trac. de. doc. in prima parte quest. xxv. vbi dicit: quod quanto sunt nobiliores viri / tanto suas vxores diligunt l. sivxor. §. plane. ff. de adulter. iuncta glo. in verbo inquit. O dra. con. xcv. nume. xi. vbi late amorem vxoris inquit Luc. de penna. in l. quicunque de cohar. lib. xii. C. ceteris prestantiorem. dicit tamen Ang. con. cxliiii. In prin. quod vir non debet diligere vxorem plusquam filium: et sic refert in hoc / quae sint qua litates personarum prout in prolatione verborum / an a perito proferantur / an ab imperito. Barba. in d. con. lxxxviii. allegat glo. in lege quid si nepotes. ff. de testamen. tutela. et glo. in l. prima. C. de vsur¬

¶ Idem dic in testibus vt dignioribus magis credatur. glosa in capitulo ego. ix. distinctione. Quod autem supriproxime diximus de adulterante vxorem vt per hoc dicatur fracta pax / dic illud procedere si talis illud fecerit causa. vindicandi primam iniuriam: allas secus / puta sola libidinis causa vt sentit Bartolus in lege verum. ff de furtis. et Paulus de castro in lege qui seruum. ff. de verborum. obligatione. Et hec causa potius presumitur quam alis maxime si vxor sit pulchranimis alias secus si turpis.

¶ Et de pena mariti occidentis adulterum repertum cum vxore vide per Alexandrum consilio. cxl. columna finalividetur. volumine secundo.

¶ Premissis coaduno ea que describuntur per Iomo. post tex. ibi in. d. c. sciant. supra de electio. quod sicut non debeo offendere. clericum ita nec eius consanguineum quod videtur. vxori conuenire propter sanguinis commixtionem quod non ta contra multos qui cum non possunt clericos offenderae offendunt eorum consanguineos / per que dicit phuns franc. ibi quod ficut per statuta laicorum non potest pena et grauamen cla. ricis imponi. supra de consti. cap. ecclesia: ita nec eorum consanguineis quando fieret odio ipsorum clericorum / cum metus consanguineorum dicatur iustus metus clericorum. d. c. icianm

¶ Nec refert cul ex consanguneis per glo. in l. lex cornelia in verbo eorum ibi. Quia cum vni de cognatione fit iniuria toti casate fieri videtur l. lex cornelia in princi. et ibi. Bar. ff. de de iniu. et l. prima et ibi Baldus. C. si qua predipo. Bar. in simili in l. cum seruus nu. iiii. de agri. et censib. lib. xi. C. et Fely. in. c. petens. supra de homi. et in. c. literas coliii. supra de presump¬

¶ Et quod iste metus dicatur iustus habes per Bar. in l. de pupillo. § si quis ipsi pretori nu. 18. ff. de oper. no. nunciaet ibi Alexand. in addi. dicens idem si in personam socu¬ vel amici / per id quod notat Bar. in l. si stipulatus fuere in prin. ff. de verbo. obliga. et in l. prima §. qui honorande vbi Alex. in additio. ff. qua re. actio

¶ Ude late Fely. in. c. ecclesia sancte Marie de consti. nuxcix. Et ratio videtur quia est eadem ratio coniunctionis et amicite glo. in l. sed et hoc. ff de procura. et in. c. requisisti. et ibi moder. de testa. supra quod exemplatur in iudice quod ita recusatur propter magnam amicitiam sicut propter coniunctionem sanguinis vt plene traditur per glo. et doc. in c. sane. et in. c. suspitionis. supra de offi. delega. et in. c. cum speciali de appel¬

¶ Adde etiam procedere in domesticis per ea que nota. Archi. in. c. suorum de senten. ex communica. hoc libro vbi citat quod appellatione suorum veniunt etiam domestici l. presenti. C. qui ad eccle. confug. quod habet multum equita tis.

¶ Uidemus enim socios / amicos / et domesticos / haberi in maiori dilectione quam parentes et alios consanguineos ex quo non minor metus venit presumendus: vide que dixi in. d. c. sciant. supra de elec. Comprobat Ioan. mona. in. c. quicunque. infra de senten. ex communica. dico in regula delictum

¶ De metu filii vel filie per cruciatum patris aut matris minus venit hesitandum cum dicantur correlatiua glo. in auten. consti. quae de digni. in verbo occasionem. col. vi. Archi. in. c. quamuis. el. i infra de prebendis prout legimus apud valerium maximum. quinto. li. c. iiii. Art. vii. vbi commemorat filiam que propriis vberibus lactauit matrem quem vide bis.

¶ Et attende ad pietatem filii / quia filius debet in casu necessitatis equaliter diuidere alimenta inter patra et matrem: quia et si eorum potestas inequalis sit: quia pater habet filium in potestate / mater non l. illud. §. ad testamenta. ff. de bo. po. contra tabul. nihilominus ipsis parentbus a filiis equa debetur pietas per tex. not. in l. furios. ff. de cura. furio. Et hec incidenter dicta sint pro latiori. premissorum comprobatione ad que redeundo themate. Rubri. retento. Quero. Sempronius canonicus prebendatus in ecclesia Bituricem. nescitur quo spiritu motus / constituit procuratorem ad renunciandum dictos suos canonicatum et prebendam: in manibus romani pontificis / et hoc kal. Ianua. qua die / aut alia immediate sequente / et priusquam ipsa resignatio per summum pontificem admitteretur. Sempronius ipse illos canonicatum et prebendam in manibus capituli / ordinarii consuetudine / vel alias priuilegio: collatoris resignauit / pure quidem libere et simpliciter: que resignatio admissa per capitulum ipsum extitit et Gaio ea die prouisum. Demum sexta aut septima die sequenti: vel alia non refert / per summum pontificem pariter admissa et de eisdem Philippo probo prouisum. Nunc contenditur de validiori prouisione: sic respectiue Gaio. Philii. po factis

¶ Et quod prouisio Philippi probi: sit validiori moueor per tex. in cle. i. in prin. isto ti. dum dicit. Cum illusio et vari. tio in personis ecclesiasticis maxime sint vitande / vbi glosa ait pro deceptione: vel derisione / poni quod probatur. iuribus peream allegatis quibus adde l. i. § sed et qui demini. C. de latina liber. tol. vbi Bal. contra dominos cardenales qui illudebant populo christiano dicentes se oro nasse papam fictitie et per metum / merito emanauit. d. cle. ad tollendum illusionem et derisionem quam faciunt clerici constituendo suos procuratores ad resignandum in manibus pape: et postea non notificando dictis suis procuratoribus: eos reuocant. Et si c faciunt illudere procurator et pape. Et ista fuit causa edicti / vt videre licet recte intuciti / per hanc causam prohemialem que dicitur causa finalis ipsius legis / et allegatur prohemium vt lex / faciat rexin l. prima. in princi. ff. ad macedo. vbi Bart. allegat illum tex. quod ad cognoscendum voluntatem et mentem ipsorum statuentium consideramus prohemium: et ex prohemio cert sumus de menteipsorum statuentium idem Bar. in l. cum quid. ff. si cer. peta. nu. xi. et in l. ambitiosa. nu. xxvii. de decre. ab ordi. faci. ff. alleg. l. fi. de hered. insti. vbi melior texde iure ibi quos heredes volui mihi habere non potui: Ang. in l. i. ff. de iudi. Bal. et alii. in. c. ii. requiris. supra de appella. Ude allos concor. per me positos. supra. in prohe. et in rubri. de regul. iur. 1.

¶ Et per hec stat firma conclusio quod tota mens pape fuittollere et prohibere variationem et illusionem fiendam perclericos beneficiatos / vt apparet ex illo textu: et merito cum dicatur quedam inconstantia que in clericis reprobatur quorum verbum aut factum falsum id est sacrilegum est / dicit Petrus de Ancha. consi. clxxxviii. numero quarto. visis conmillis.

¶ Ex quo habeo intentum ad theoricam iuris quod vbicunqu. ratio legis est amplior et generalior dicto et disposito / semper dictum et dispositum in lege ampliatur ad limites rationis generalis etiam in penalibus istud comprobat. Io. de Imola. post glo. et doc. in cle. i. in verbo eligatur de elec. quam adhoc allegant pro singul. franc. in. c. eum qui infra de preben. Barba. in. c. primo. col. xii. de proba. et in. c. cum om nes. col. iii. et in. c. ex parte. col. iii. supra de constitu. et in. c. primo loco. col. xxviii. et in. c. iurauit. col. xxiiii. et in. c. in presentia de probatio. supra similem glo. habeo in. c. fi. in verbo aliter facta de vsur. hoc lib. vide Calca. in con. i.

¶ Modo in proposito licet tex. in d. cle. disponat de reuo. cando procuratorem conftitutum ad resignandum in manibus pape nihilominus considerata ratione. d. tex. colligitur ex principio et ex prefatione vt euitetur illusio et derisio et variatio quod habebit locum dispositum eo casu quo aliter reperitur clericus beneficiatus constituens procuratorem ad resignandum in manibus pape variando denidere et illudere

¶ Ratio enim ampliat dictum et dispositum l. cum auus ff. de conditio. et demon l. cum acutissimi. C. de fidei con. l. generaliter. § cum autem. C. de insti. et substi. Maxime quando est ratio finalis. que sepe colligitur in prohemiis. Bal. in l. fiC. de heredib. insti. Bar. in l. i. ff. ad macedo. et. in l. cum hi. ff. de transactio

¶ Sest eo ipso quod clericus constituit procuratorem ad renuntiandum in manibus pape / si resignat in manibus ordinarii non faciendo noticiam dicto procuratori / videtur variarere illudere procuratori et pape: in cuius manibus mardauit fieri resignationem. Sequitur igitur quod idem erit dispositum / cum dictum aniplietur. ad terminos rationis. Et per consequens sicut non valuit reuocatio procuratoris non facta notificatione reuocationis. d. cle. prima. eodem modo non valuit resignatio in manibus ordinarii / non facta notificatione dicto procuratori. Et quod habeat locum d. cle. in casu nostro: moueor sequentibus. Capio verba tex. ibi ipsum ignorantem postmodum duxerit quomodolibetr reuocandum ista sunt verba pregnantia et omnem modum per quem posset via directa vel indirecta reuocari importantia Pro hoc habeo tex. in cle. cum ex eo. ibi quoquomodo admittant de senten. excommunica. Idem in cle. sequen. ib. quouis aliomodo tractet. Item ista dictio quomodolibe. debet operari vltra expressa / per id quod voluit no. Ang. in l. quod si nolit. § sed quid ita. ff. de edil. edic. vbi dicit quod si quis promisit presentare iudici aliquem totiens quotienserit sibmandatum / quod intelligitur vsque ad sententiam / etiam si ab ea furrit appellatum l. grece. § post litem. ff de fideiussor. Sed sidixit totiens quotiens / et quandocunque intelligitur tunc etiam post sententiam et hoc operatur illa dictio quando cunque / facit glo. in verbo quibuscunque de iudi. vbi illa vel ba personis quibuscunque / important personas de quibus esset facienda mentio specifica et expressa. Et hanc reputa uit singul. et notat. Barba. in. c. primo. supra de proba. et in. c. reqgi.¬ sisti de testa. quod sub verbis generalibus continentur persane in dignitate posite. etiam si rex sit vel imperator quod procedit etiam in materia odiosa secundum Card. ibi. quod est contra doctrinam Ioan. mona. in. c. primo. ibi diceren. cardinales non complecti / de scisma. non tamen comprehendit vniuersitatem vel aliud nomen collectiuum vt late probat Calca. in con. primo. quod videbis.

¶ Pro dicta glo. facit glo. in verbo quamuis in cle. l. de re iudicavbi illa dictio iportat maiora expressis: sic idem videtur in casu nostro fatendum: vt ipse comprehendatur sub tex. d. cle. Quod clarius et ad oculum ostendo retinendo predict. verba ipsum ignoran. etc. pro themate iuncta glo. que multum eleganter exponit illam dictionem quomodolibet: et quo rit quomodo potest fieri reuocatio que ad quesitum respodet quod multis modis / expresse quidem et tacite / dando procuratorem alium / aut per mortem subsecutam. Ecce nunc qualiter glo. ipsa securim ad. radicem questionis ponit: quia dicit. d. cle. vendicare sibi locum reuocando procuratorem tacite et dicit quod tacita reuocatio dicitur illa que resulta ex morte pro quo habeo glo. in. c. cum ex eo in verbo septo nium. supra ti. proximo. hoc lib. que dicit quod episcopus qui dispensauit fauore studii in septennio / ante illud tempus non po. terit dispensationem reuocare nisi euidens causa suade ret. Ex quo infert ibi Philippus quod hec indulgentia mori episcopi non reuocatur sequitur Panor in. c. fi de offi. lega. in simili vide rotam in antiqui. Deci. 580. camerarius / quod licentia rectori data per episcopum de non residendo non residendo non expirat per mortem episcopi. Et ideo habemus quod per mortem inducitur tacita reuocatio / quod idem extende ad renunciationem et cessionem: que in casu nostro mortis effectum operari dicuntur probat glo. in verbo moriente in cle. ii. de elect. et in capi. si propter in verbo vacabunt de res. hoc libro: et in cap. cupientes. in verbo vacatio nis de elect. hoc libro. et eo. titu. in capi. quia sepe. et in capi. secundo. hoc nostro titu. late per Barba. consi. lxxxxii. in prin. volu. 4. circa dubium.

¶ Ex quibus resultat quod resignans quo ad beneficium resignatum dicitur mortuus / Ioan. mo. in cap. statutum de rescrip. supra prout dicimus quod vir ab vxore iudicio ecclesie ser paratus / quo ad ipsum pro mortuo habetur. Modo his sic tactis induco. d. glo. ad propositum nostrum. Nam glo. ipsa vult quod tex. ille habeat locum quando tacite reuocat prociratorem sibi non notificando ponens exemplum quando constituit alium procuratorem. Sed eo ipso quod resignat beneficium in manibus ordinarii / nonne tacite videtur reuocare./ illum procuratorem. Quia videtur eum impedire / ne resignet postquam ipse resignauit: et sic facit actum contrarium actui fiendo per procuratorem. Unde si sua resignatio teneret / videretur impeditus procurator ad resignandum / et per consequens videtur reuocatus. Quia si constituendo alium procuratorem / reuocat: multo fortius resignando reuocat: quoid tunc ex toto reuocat / sic trahitur in cosequentiam quod talis resignatio operans reuocationem dicto procuratori debuit notificari: quod si non fuerit notificata / sequitur necessario quod talis resignatio non tenuit

¶ Alio et secundo modo. d. glo. induco ad intentum / glo. ibi. dicit quod tacite videtur renocare moriendo. Sed resignande quis dicitur mori quo ad ipsum beneficium dicit. d. glo. in. d. cle. ii. cum subsequen. supra adductis. Ergo sequitur quod sumus. in terminis. d. cle.

¶ Ubicunque enim mors ciuilis operatur omnem effectum quem operatur mors naturalis dispositum in morte naturali habet locum in morte ciuili. Istud comprobabo in capi. secundo isto titu. citca finem. Et apparequod renunciando dicitur mori: quia omnem effectum operatur renunciatio quo ad beneficium quod operatur ipsa mors naturalis. Non magis habet iuris in beneficio resignatarius a resignante quam is cui prouidetur per mortem habet a defuncto / cum a superiore ius beneficiale solum suscipiatur et canonica institutione: testatur Ioan. mona. in capitu. Indemnitatibus. supra titu. proxi. et ibi vide concordan. per meet in cap. fina. hoc ti.

¶ Et sicut interuenit consensus resignantis expressus. Ita videtur accedere morientis tacitus qui idem operari dicuntur. Et per hec sequitur quod renunciando videtur procuratorem reuocassem. Ideo debuit notificasse. Et sic resignatio subiicitur dispositioni. d. cle. quo non obstante tenuit cessio in curia per procuratorem facta dicta resignatione (dico) non obstante in manibus ordinarii facta / que fuit nulla medio variationis et illusionis / et sic contra iura dicitur mercatum l. quemadmodum de agricol. et censit. lib. xi. C.

¶ Intento nostro non refragatur / si dicas. quod per constitutionem procuratoris non abdicatur titulus ille beneficialis: sed imo vsque ad resignationem remanet tatulatus / quod fateor. Non tamen quod per hoc in puncto in terim possit resignare / secundo tum propter variationem et illud sionem procuratori / et pape acceptanti resignationem factas. Et sic licet remaneat titulatus tamen debet notificare resignationem procuratori: alias non potest resignare. Probo a simili quod licet prelatus concedat et conferat beneficium absenti / tamen antequam veniat ad noticiam absentis non potest beneficium illud alteri conferre. cap. si tibi infra de prebend. vbi scriben. et in l. absenti. ff. de acquirem. posses. et l. qui absenti. ff. de dona. ibi non est deductum quod beneficium absentis diceretur: quia sine alia resignatione per solum dissensum / et non acceptationem superior alteri confert que tamen penes se quasi ius conferendi: vt per prius habebat¬

¶ Et sic eodem modo / eo ipso quod constituit procuratorem ad resignandum in manibus Pape / non potest resignare in manibus ordinarii nisi notificet procuratori resignationem factam / facit quod not. Ioan. mo. in capi. quia cunctis de conces. prebend. ia. Et si aliter dicamus includitur variatio: quia si voluit resignare in manibus pape: ergo exclusit resignationem fiendam in manibus alterius: et ad id videtur se obligasse: vt non diceretur contra iura imposterum mercari Ideo videtur renunciasse resignationi fiende per seipsum et se iuribus subiecisse: vt in euentum renunciationis fieret notificatio procuratori. Inclusio enim vnius est alterius exclusio. capi. nonne. supra de presump. l. maritus. C. de procu ra l. cum pretor. ff. de iudi. cum similibus

¶ Et hec in presentiarum sufficiant vt dicatur prouisio Philippi probi. validior per papam medio resignationis procuratoris facta.

¶ Unum tamen restat in puncto an sufficiat notificare dictam resignationem in manibus ordinarii factam / philinpo probos s in cuius fauorem in manibus pape per procuratorem fit resignatio / siue fieri mandatur. Pro parte affin matiua habeo doctrinam Domi. in cap. fi. in fine de procu. hoc libro / vbi dicit quod si datus sit procurator ad renunciandum ex causa permutationis dominus reuocat et notificat illi cum quo debet fieri permutatio quod valet reuocatioadeo quod permutatio postea facta cum illo non tenebit quo ad ipsum: quia ipse fuit in dolo tacendo reuocationem. Et in beneficiis omnis dolus cessare habet et abesse. Io. mo. in rubri. supra de elec. Sozinus con. clxiiii. col. ii. facitca. cum dilecti. supra de elec. cum similibus ibi per eum allega. istud mobrum tangit de selua in. iii. parte trac. benefi. q. xvi. qui inclinat in partem affirmatiuam / dicens ita vidisse seruarie siue sententiare in senatu Tholose Ego equidem vidi hic in senatu Parisiensi anno. 1526. 18. Maii. pridie vigilie penthecostes. D. Petro / Matthe referendario / et ipsius senatus consiliario meritissimo / moueri potuit senatus ipse in terris supremus: sequentibus. Pimo / quia constitutio procuratoris ad renunciandum causa permutationis / aut in fanorem facta / videtur quasi habere naturam contractus in ter constituentem / et illum cum quo permutare / aut in faue rem cuius resignare volebat / quiquidem contractus non habet effectum nec aliquam essentiam / donec sit perfectus et per admissionem resignationis consummatus. Ideo ant e hec posse recedi.

¶ Secundo quia is contractus dicitur conditionalis / qui non perficitur nisi concurrat consensus vtriusque cui obuiat reuocatio per alterum facta: ideo procurator nihil poterit cum superiore quia exordium sumitur a partibus non a superiore.

¶ Sed quid si procurator constituatur simpliciter / puta nec causa permutationis / nec cum clausula / dum tamen conferatur et c. cui fiet notificatio reuocationis / a superiore et procuratore: dic quod huic / cui medio resignationis fiet prouisio / quia sufficit: tamen huic potest adhiberi cautela vt alteri fiat prouisio qui non speratur in prouisione. Ista possemus latius expedire / sed tempus instat vt ad alia descendamus et ad onus insupportabile officio solicitationis non stre incumbens occurramus. Probus.

CElestinus quintus. Cuius tes pore Ioan. mona. fuit cum temorem Bonifa. viii. immediati eiuiuccessoris staret in consistorio testatur ipse in capitu. super eo. in princi. de hereti. ibi dixi tunc Et quare libeter fuerit admise esignatio celestini. v. notat Ianon consi. primo. colum. viii. quia de mane faciebat gratiam / et de seresurerebat / et aliiconferebat vnde Cardinales licet scirent quod per fatuitatem papatui renuciaret / tamen quia erat vnusm pecus libenter acceptaueruut refutationem / et creauerut bictum Bonffacium huius libri compllatorem qui depingitur vuibes in introitu / leo in accubitu / et canis in occasu suo scuondm eundem Iasonem predicta repetente in cocxlv: col. ii. in ii. vol. Beatissimus papa. Probus

¶ In manu superioris. Gio. post tex. in cap. quod in dubus. supra hoc tit. dicit quod renuncatio in manum superioris non facta puta lici. fio tenet imo in manu eius a quo habuitu beneficium debet fleri. Pro quo multa iura allegat / quod vorum dicas niui in manu pape / licet ab eo non habuerit beneficium cum sit ordinarius ordinariorum / et suber beneficiis habeat potestatem absolutam nota. in capite ii. 1. de preb¬

¶ Idem dic de legato de latere per ea que notaui. supra. in ca. vt animarum versi. tertium quesitum de coniti¬

¶ Pro premissis adde tex. in cap. admonet isto ti. vbi Panor. nu. 3. et Bal. in prin. citans legistas dicere idem fore in iurisditionibus secularibus / quia sicut nemo potest eas propria auctoritate adipisci / ita nec a superiore collatas / renunclare nisi in manu superioris vt ff. de offi. presidis. l. logatus Celaris / regula vulgaris. Omnis res. supra de regul qur. Bar. in l. prima. nu. 13. de peti. bono. subia. lib. x. C. Panor. in ca. quod del. nu. iiii. de sta. mo. Idem Panor. in cap. ii nu. 10. de restit. spolia. Car. in cle. prima. vii. q. eo quod debet. fneri in illius manibus tantum qui potest inultum destituere: quia tenet Pal. ibi et Archidi. in cap. deliberatione de offi. deeg. hoc sib. dico in cap. primo de cleri. coniuga. in prin.

¶ Et qui poterit inuitum destituere / dicetur superior / cap. tum ex iniucto. supra de hereti. vbi Panor. et Fely. Inno. in ca. fi. supra. eo. glo. in. d. cle. prima. in verbo manibus vbi dicit Car. verum / consentientibus collatore presentatore et eligentibus archi. in. c. deliberatione. Bal. in marga. in verbo adnittere vbi allegat Inno. in d. cap. quod in dubiis.

¶ Premissa intelligas in renunclatione expressa / secus in tacita / que valet facta in manum non superioris. c. de multa. supra de prebend. extrauagan. Execrabilis cap. licet canonii. de eler¬

¶ Et sic dic de renuntiatione iuris ad remidem fore. cap.¬ ii. de transia. prelat. cum ibi not. cap. si electio. supra de elecihoc libro. Rota in antiq. decl. 290 vbi dicitur quod licet habens benefncium non possit illud resignare sinmpliciter nisi in manibus superioris habentis potestatem instituend et destituendi: tamen secus in impetrante expectationem habente solum ius ad rem: quia talis coram notario potest gratie sue renunclare: notat Archi. in d. cap. deliberatione et Rota in antiq. ccxc. Et est ratio quia ibi non est interesse superioris cum ius non sit quesitum in re sed ad rem. Ad idem Rota in antiq. decl. 328. quod presentatus arteque fuerit institutus potest renunciare in manibus solius patroni cum per presentationem solum queratur ius ad rem. cap. dilectus. supra de offic. deleg. vbi Inno. Istud enim. lus ad revidetur quasi ide quod ius querendum / quod est facius destructionis l. si testamento el. prima. ff. de conditio. et demon. Secus in iure quesito / comprobat Po. Iaco. de nigris in repeti l. prime. delega. primo. col. ix. de renuntiatione facta in manibus laici et clerici non superioris acetiam per simoniam vide que tradit Domi. in consilio cxxv.

¶ Idem in benencio iitigioso quia tunc potest renuncia ri absque consensu superioris / quando est probabile dubium an habeat ius cap. ii. de in integ. resti. Panor. in d. capiquod in dubiis: secus si clarum foret / licet litem patere tur vt in simili diximus de redemptione vexationis in beneficialibus. Et hec renunclatio dicitur propriecessio non tat giosa. Regul. cancel. xiiii. quo iure in praxi vtimur. Philip. Probus

¶ Non habet / Istud habes moderare vt non procedat quando papa a fide deusat: quia tunc habet superio rem in terris / cum tunc minimus apud catholicos dicatur dixi. supra. in prohemio / in verb. interiectio / et dico in capin generali circa finem de regul. iuris.

¶ Et quod superiorem non habeat notat Domi. consi. cxiiii. columna penultima: si procurator: vbi subdit non sic de imperatore: quia talis habet papam in superiorem. capi. venerabilem. de elec. supra. Probus.

¶ In causa sua. Et ratio vna extat: quia nemo potest ligare seipsum / vel imperare sibi ipsi. Hinc dicimus quod imperatiuus modus prima persona caret. Guil. de monte. lauduno in capitulo si canonici infra de offi. ordi. Probus.

¶ Ubi non est superior: In similifacit quod diximus in cam ditulo finali: in quarto quesito: in versiculo postremo. supra de constitu. quod vbi quis non potest consequi iustitiam a superiore / licitum est propria auctoritate recuperare sua. Car. di. consi. cl. colum. ii. Ad idem si est superior / et non vult concedere licitum / per ea que notat glo. pragma. in titu. de col. la. in. §. volens. itaque in verbo nulle. colum. penul. Et tali non currit aliqua temporis prescriptio: notat Domi. in consilio xxlii. versiculo restat igitur / quia reuocatur in dubium alle gat capitu. ex insinuatione. supra de appellatio. Et tunc debet neri protestatio quod non currat sibi tempus prout docet sbfin versiculo secunda excusatio: et tunc dicetur legitime impeditus contra quem non extenditur rigor iuris. capi. li. cet canon de elec. hoc libro. et capi. cum in cunctis: eo. titu. cum aliis infinitis.

¶ Premissis adde que citat Alexan. in consi. xi. colum. fina. circa primum. volu. primo: vbi dicit quod vbi copia superioris haberi non potest / etiam propria auctoritate sibi ipsi ius dicere potest iniuriam passus l. si alius. § bellissime: et ibi non glo. et Barto. ff. quod vi aut clam cum aliis ibi per Alexan. adductis. Probus

¶ In scriptis / Eo quia memoria est vna de partibus corporis magis delicata et fragilis: in qua primum senectus inuadit / Seneca auctore in prohe. decla. no. in lege peregreff. de acquiren. posses. ibi nec infirmitati memorie damnum inferre / iura nostra prouiderunt de scripturis / ne pereat rerum probatio l. curent. ff. de testibus. vbi glo. not. Et dicit Guil. de monte lauduno hic in fine: quod memoria antiquo rum melius per scripturam tenetur. capitulo tertio locosupra de probatio. et glo. in capitulo postea. xxv. questi. ii. quod fit instrumentum / non quod vis contractus perficiatur per instru. mentum: sed vt facilius per illud possit probari l. cum res. C. de probatio.

¶ Et adde quod cellule intellectus modo agitant huc et illuc. quia speculatiua et estimatiua que est vtilior pars intellectus quam sit conclusiua non est semper eadem notat Sozinus consi. cl. colum. viii. Probus.

IMpedimentum. In proposito dic quod ille qui vuit se excusare quod propter aliquod imnedimentum non potuit implererid ad quod tenebatur: non olum debet probare impedimentum / sed etiam debet probare se tantum fecisse / quod si im pedimentum non fuisset / adimipleuisset illud ad quod tenebatur / vt est text. in lege quicommeatus: et ibi Barto. dere militari. Idem. Barto. im lege secunda §. quod diximus. f. si quis cautio. qui ibi dicit / quod consuetudo est quod fiat protestatio. Refert et sequitur Atexan. in consi. xlix. nume. 4 inspectis. volumine secundo / sequitur et comprobax Declconsi. cccciui. nume. vx. luridicas.

¶ Et sic debet modificari doctrina quam ibi idem Alexa. ttat: quod quotienscunque dud fuerunt contrahentes / et vnifulque eorum ex forma contractus incumbit omus aliquid implendi tunc debet ille primo impiere pro parte sua qui quit agere contractu. Ita Bald. et alii in lege fi soluturus ff. de solutio. per no. in l. iullanus. § offerri. ff. de actio. empet in l. ediles. §. finali: cum l. sequen. ff. de edit. edic. et Declus consilio. cccclii. coluna prima /: vua instructione: et consilio cccclxiiisnume. secund. placet conclusio.

¶ Et si stat per adueriarium quo minus id fiat / habetur. quo ad actum agendi pro iam impleto / in preludicium adueriarii / prout idem Alexan. ibi coi. i. iuribus comprobat quem vide in proposito protestationis in consllio clxilii col. ii. vsio processum causarum vol. 2. vbi adducit quod not. gio. in cap. cupientes. in. §. quod si per. xx. supra de elec. hoc lidro in verbo propositam et glo. in cap. primo / et in cap. plerunque de rescrip. supra que volunt quod vbi quis est impeditus sacere actum in termino sibi statuto / non excusatur nisi prototetur de impedimento: quod placet Sozino con. xiv. post prin. visa appellatione. Unde dicit Ioh. de imol. in d. §. quod si per. xx. vt ibi rerert Domi. quod semel obtinuit causam appellationis / in qua appellans non poterat habere copiam in dicis: et transiuit sibi tempus sine protestatione quia per iliam negligentiam in non protestando succubuit not. Bar. m lege prima. §. dies. ff. quando appel. sit. et Antho. de butrio et alii in cap. ex ratione et cap. fi. supra de appel. Uide in simili. de protestatione Decium con. 460 nu. x. cum sequen. viso puncto / et late per Io. mo. in. d. cap. cupientes nu. 53. et sequentibus

¶ Et quia passus isterrequens est / ideo addere vltra doctores hic summo affectu curaui. Ad rem igit descendendo premitto notata per do. de rota in causa. vi. dubio. xxii. vbi bescribitur casus.

¶ Pone: quidam impetrauit a pontifice maximo / gratiam ad proxime vacaturum in certa ecclesia etiam si dignitas etc. demum archipresbyter illlus ecclesie octogenarius grausque infirmitate detentus (quia ex ea mortuus) constituit procuratorem ad resignandum in curia) permutationis tamen causa / cum Titio nepote suo / qui procurator in vim mandati: in manibus vicecancellarii dicta causa permutationis cum quoda Sempronio eiusdem procuratoris consanguineo resignauit: illius tamen beneficium in valore ad tertiam partem fructuum archipresbyteratus solum equiparabatur. Ex quibus eliciebatur dubium: an resuita ret probatio fraudulentie permutationis / hoc in dubio datus est per dominos gladius anceps. Et pro parte negati dam moti allegant l. dolum. C. de dolo / vbi dolum ex perspiuis conuenit probari insidiis / et ibi in proposito glo. cital. Aldericus ponebat casum in ipsa lege / in Hispanis quiseum inuitauerant ad prandium vt fidesuberet pro eis / velrationes suas accomodaret / et dabant ei vinum albu quast aquam rubeo mixtum vt sic inebriaretur / quam glo. not. bi Bal. et Saly. quod si quis inuitat aliquem ad prandium ex inebriat eum / et postea secum contrahat / ille presumitur do to inductus ad contrahendum / pro quo motiuo vide concor. in glo. d. l. dolum.

¶ Fortificantur etiam dicta do. de Rota argu. a contrario sensum huius litere quia hic loquitur in casu certo ab illo dissimili puta cum renunclans in fraudem non est infirmus / sed alius culus forie prebendam tanque pinguiorem captabat / vnde cum in suo casu loquatur / de alio non videtur idem sensisse cap. susceptum. supra de res. hoc libro cum similibus / maxime quia decretalis ista et eius decisio est exorbi tans a iure communi: ergo limites suos non egreditur l. prima. in fine. ff. de consti. prim. vbi glo. no. tex. in. c. sane. supra de priuile. quodque videtur specialis ad casum suum / ergo etc. Cum specialia non sint multiplicanda l. si quando C. de inoff. testa

¶ iHis tamen non obstantibus iidem domini moti aliis rationibus tenuerunt contrarium per tex. nostrum cum conditor huius decretalis non solum considerauerit casumpredictum / sed regulam positiuam iuridicam. Et ista magls debet attendi / pro quo tex. hic dummodo de premissi rraude etc. Unde illud quod exempli gratia ponitur siueostea sequitur ibi vt quia dicte renunclationis tempors tc. Canonis generalitatem non immutat / cum exempianon debeamus considerarenisi quatenus lege firmentur. vt patet de senten. et inter. C. l. nemo / et. ff. quod met. causalege metus. §. sed quod pretor nisi dicas de exemplis principis glo. et Bart. in l. titius rogatus. ff. ad Trebel. vel. uando res est dubia dici. supra. in prera. prohe. nu. 52

¶ Et sic per premissa visum fuit concludi debere quod dictat vermutatio erat facta in fraudem saltem presumptam / deua potest consecturari duplici ratione. Aut quia non fit quod fieri debet vt ff. manda l. si procuratorem. §. dolo et inf. dolus eo. et ad legem salcidiam l. dolo vbi giosa que appelsat istum dolum presumptum. Et pro hoc adducit concordantes. C. de imur l. si no couicii et ad lege cornei l. prima §. diuus / ergo seqt quod si permutatio fuerit frauduleta fuit inualida / quia contra prohibitionem iuris tex. in ca. primo. infra da rerum permutatione: ibi sine fraude: et sic inullaquia legislatorem quod fieri non vult tantum prohibuisse sufficit l. Non dubium. C. de leg. et de regulis iur. que contra hoc libro facit regula l. quemadmodum. de agri. et cen. lib. xi. C. qui contra iura mercatur in dolo esse presumitur.

¶ Et pro hoc dubio adde Petrum de Ancha. consi. cxlxxxviii. In casu praemisso. Esset ante omnia / vbi dicit quod text. nibabet locum tantum vbi tractatur de peremptione totalis iuriargu. cap. vbi periculum. supra de elec. hoc lib. et l. prima. §. sed et si quis. ff. de carbo. et hoc innuit hic glo. in verbo proximo vacaturam facit id quod voluit Ioan. and. in d. c. prlmo. ad finem de rerum permuta.

¶ Item vnum habet in consideratione / quod antequam habeat locum text. nater oporte. quod fuerit in graui infirmitate constitutus: quia non sufficeret simpliciter allegare infirmitatem secundum Franc. et Gemi. hic et Petr. de Ancha. vbi. supra col. ii. nume. iiii. Imo ipsa grauem infirmitatem articulare et allegare necesse esti alias nulla fraudis presumptio resultaret. Nam vbi cessam. verba iuris cessat et eus dispositio l. prima. §. si is qui nauem ff. de exerc. et l. non aliter. de lega. iii. facit. c. Indemnitatibus §. pe. supra de elec. hoc libro. Iason in con. lxiii. col. ii. vol. iii. 5. ibi ponit exempla que videre licet: idem cui non conueniunt verba statuti / nec eius dispositio conueniet l. 4. §. toties: vbi Bar. et alii. ff de dam. infec. Idem Iason in con. cxv. colum. prima. Statutum. voli. 4 Item quando verba non possunt verificari in vna parte contractus: nec eius dispositio l. prima §. si conuenerit. ff depo. Regula contractus. ff. de regn. iur. not. Calca. consi. primo. colum. supra

¶ Nec suffragari posset: vt dicit idem Petrus / dicere per aduersarium quod licet non sit articulatum nec allegatum degraui infirmitate tamen probatum est quod graui infirmitate fuit detentus: quando procuratorem constituit saltem presumptiue eoipso quod probatum est ex infirmitate allegate mortuum infra quatuor dies quasi ex temporis brevitate: presumere debeamus fuisse grauem tempore permutationis et constitutionis procuratoris argu. capit. officii. supra de elec. et. l. si mater. §. in bonis. ff. de priuile. credito.

¶ Ratio extat: quia non sufficit aliquid presumi nisi allegetur l. si adulterium cum incestu. ff. de adul. vbi Bar. nume. 14. citat quod non sufficit presumptiones sufficientes aparere ad probationem erroris / nisi etiam error allegetur Pro quo vide remissiue Alexan. ibiin addi. ad Bar. vbi ad saturitatem multa effutit: facit glo. in cle. appellanti de anpella. quod licet notorium releuare possit ab onere probandi / non tamen relenat ab onere proponendi quam glo. ad hoc propositum reputarunt singularem Panor. et Imola. hi Barba. in capi. primo. colum. xxi. de offi. ordi. supra et in capi. ii. colum. xv. de libel. oblatio. et in capi. ex literis. colum. 14 supra de probatio. in capi. peruenit. colum. ii. de emptio. et vendi. in capi. penul. colum. prima. de testamen. Feli. in capi. cum dilecta. colum. xvi. versi. amplio. x. supra de res. et in capi. ex tenore. supra de testi. Et Iafon. in l. ii. colum. vii. ff. si quis in ius voca. non lerit: et Francus in capitu. primo de appella. hoc libro.

¶ Non suffragatur preterea dicere ex temporis brevitate aliquid presumi. Nam illud verum faterer in his que depedent ex partium voluntate / sicut quod pactio precesserit: ver eligatur / aut pecunia alicui detur. Secus in his que non dependenta partium ipsarum voluntate seu potestate / sed a natura / sicut est quod quis sit infirmus grauiter vel non. Istud patet quotidiana experientia / de aliis que non dependent a partium voluntate dixi. supra in capi. tibi. qui de res. quibus adde Bonifa. in cle. vna. §. secus. nu. 66 de conces. prebend.

¶ Istam decisionem Petri comprobat Feli. in capitu. quia verisimile: in prima colum. de presumptio. vbi dicit quod pro hoc casu habes ad eundem Petrum recurrere: sequitur Ioan. de Imola. in l. filie mee. ff. solu. matrimo. vbi etiam Bald quos refert et sequitur. Sozinus in consi. liii. miror quod in prasenti / volu. primo. Oldra. consi. cccxxiii. factum tale est do minus noster Papa Clemens. nume. vi. versiculo quinto renunciatio: vbi multa adducit argn. similia ad textum non strum. Et post hec concludit procedere maxime in seneet valitudinario renunclante qui iuris presumptione proximus est morti. l. iii. iiii. et. v. ff. de donatio. causa mortis Quod patet deriuatione vocabuli: videlicet senex quasiseminex id est semimortuus: nex enim mortem significat Unde neco quod est interficio / maxime dicas si centenarius sit: quia talem diu viuere non posse existimant philosophi l. heredi. ff. ad legem falcidiam: et ff. de vsufruct l. anvsufructus et de vsufruct. lega l. si vsufruc. el. ii. ibi. Ande centum amos obseruandos esse placuit qui finis vite longissimus est glo. post text in lege finali. C. de sacrosan. eccle. text. etiam: et ibi glo. in capitu. ad audientiam. de prescrip. et in capit. sequen. Dico latius in rubrica de vita et honestate clericorum ifra

¶ Non iuuat preterea dicere: quod ex eo quod renunciatio facta fuit coram pontifice maximo et sic frans cessare videtur: quia hoc intelligitur si vitium autem fraudem sciuerit papa: secus si ignorauerit ars l. Idem vlpianus. §. sunt et alii. ff. de excututo. vbi de tutore qui pincipis auctoritate mutat domicilium / quod per hoc a tutela non excusatur nisi hoc sciat princeps et ipsum literis ascribat / imo dignus est pena qui conscientiam principis circunuenit tex. in l. fina. C. de his qui a non domanumissi sunt tex. in. c. primo et ibi glo. in verbo tacuit. supra defrig. et malefi. facit in argn. l. bonorum. C. qui admitti: panor. et alii in. c. nonulli. supra de res l. Res que. §. lites. ff. de iurefici vbi dicitur quod Imperator non recipit lites damnatas / et alia que in fraudem aliorum ei dantur: iuxta ilud lbagale calumnie facultatem ex principali maiestate capi nonoportet l. pe. ff. de hered. insiu¬

¶ In hoc tamen potest adhiberi medela / vt in resignatione non videatur facta fraus / saltem si interuenerit non non cebit / vm quod in ipsa renunciatione fiat mentio de expectam te: quia tunc non poterit obiiei de fraude. Peo hoc habes in argn. tex. in ca. ex parte / el. primo. supra de offi. de leg. vbi secunda impetratio non tenuit: quia de expectante non fecit mentionem ratio suadet / quia non minus est facienda mentio de modo factiquam de ipso facto: non salum factum sed etiam modum facti est exprimendus argu l. cum hii. §. modus ibi / nam etiam ex modo fides tranfactionis estima bitur. ff. de transactio. et. C. eo l. vt responsum tex. et ibi glo. in ca. dilectus filius abbas. supra de res. qui iuncta ipsa glo. notatur ad hoc / quod non solum vitiatur rescriptum tacendo id ad id quod factum est: sed etiam tacendo quomado etexqua cau sa fuit factum: quia ex ea generaliiate que obscuritatem parit: potest facile princeps circumueniri l. fi. ad fineibi falso sermone se iactat. C. de dotis promissio. facit glo. in cap. occidit. xxiii. q. viii. que dicit causam facti magis in quirendam quam factum. Ad idem Inno. in. d. cap. dilectus nprin. quod non sufficit narrare factum nisi quis narret causam facti / si talis est causa qua expressa presumi debet litteras non esse concessas vt ibi et. C. de adop. l. iii. Et etiam mdum facti quando modus causam dandi vel negandi prestaret. d. l. vt responsum merito dicitur quod in qualibet causa et indicio modus agendi est attendendus glo. in cap. hoc quippe. iii. q. vi. Bal. in l. cum serunm. ca. de seruis fugi. etin l. fi. C. si ex fal. instru. Calea. Con. primo col. 25.

¶ Sic in proposito dico quod si non fiat mentid de expectante fraus obstabit / alias secus: quod perpetuo nota in hoc punctoronia lene contingit.

¶ Et idem poteris dicere de nominatis per vniuersita tes Gallie qui instar expectantium et mandatariorum vt dentur / glo. In verbo gradus pe col. in. §. Item quod per vnuersitates de colla. in pragma. que dicit quod de ipsis nominationibus indicandum est sicut de gratiis / nisi vbi decisum est contrarium. Sunt enim interpretande secundum ius commune: quod prosequere vt ibi per d. glo. Instanetiam gratiarum in forma paperum saltem in aliquibus glo. in. §. quod si ex dictis in verbo tempore col. ii. in d. titilo de colla. eo quia fuerunt inuente ad prouidendum pauperibus scholasticis: qui nullum aut minus sufficiens baneficium sunt assecuti ecclesiasticum cle. grae de res. et dominr gfequia eas dare est voluntarium nec possunt ad eas dandas cogi vniuersit ates glo. in. §. Item quod ad dictas duas in verbo poterunt. d. titu. de colla. dicit tamen quod iniuste facerent si dene garent nominationem graduato benemerito / iuxta notata in cap. vt constitueretur l. di. vbi dispensatio est debita iniusticiam facit superior si eam denegat tamen non potest cogi per no. in cap. bone / el. primo. supra de post. prela. In verbo gratia. Io. and. in cap. cupientes. § pe. in verbo gratia supra de cler. hoc lib. vbi Io. mo. ante eum nu. 13i. Uide que supra dixi in prohemio sacrosancte nu. 9 differentiam tam men vide inter mandatarios et nominatos in glo. in verbo censeantur eo. tit. in. §. Statuit autem.

¶ Premissis vnum adde quod in proposito voluit Barthachinus in tracta. de episcopo in prima parte tertii libri. q. lxiiii. vbi querit si quis habet expectatiuam pria mi episcopatus vacaturi / an sibi preiudicetur per renmclationem factam in fraudem sui / vt cogatur acceptare beneficium renuntiatum no farte habeat primum vacaturum. per mortem quod erit pinguius. Et dicit quod non secundum Bal. et Imolam. in d. l. filia mee. ff: solu. matrimo.

¶ Et quia permutationes querelari solent de fraudulenta via / ob tenuitatem fructuum compermutantium: eo quia ex nimiliberalitate / simulatio / et fraus presumitur l. omnes. §. lucius ff. de his qui in fraudem credi. secundum Bal. in l. eam quam. C. de fideicom. Iason in con. xxvi. col. iii. vol. iii. Ideo pro expeditione puncti dic communem opinionen stare: quod sola modicitas valoris non operatur fraudis presumptiouem. Ita dicunt Ioan. mo. Ioan. and. domi. Francus / et alii. in cap. primo infra de rerum permuta. Frederi. in trac. de permuta. benefi. vltima. Feli. post Panor. in capi. quia. verisimile. supra de presump. in prin. nist alia adsint adminicula / vt pote si quis permutaret cum nepote iuuene / beneficiuntenue habente quiatunc vt tra tenuitatem occurrit suspiio sunguinis / et quod id reuelauerit caro et sanguis / vt in sinili: dicit Ioan. mo. in cap. fundamenta. in fine. supra de elec. et hoc signanter / fi alter erat seflex. Istud est de mente Ieam. and. hic contra Ioun. de lignia. no. in cauipimo de cleri. non vesidem. et ibi Panor. vbi. et in. d. cap. quia residet contra Ioan. de signia. distinguendo. Aub. sunt alie presumptiones abdentes / seu obfuscantes predictas presumptiones / et he sole non sufficiunt ad probandum presumptionem / vt puta: beneficium pingue exigebat magnamcuram forte sani intolerabilem / vel locus beneficii non erat sibi tutus / seu aer eidem non ebfarebat. cap. ad fupplicationem. supra de remincia. vbi papa concessit licentiam episeopocedendi: quia sine mortis perigulo ineo loco morari non poterat. Ad idam cap. cum vaperabilis. supra de exceptio. et c. ad questiones. supra de rerum permta. Hine. dicimus quod celi opportunitas mirum in modum eonfert ad sanitatem corporis. conseruandam l. prima:. § sed si rem. ff si quid in fraud. patro. per quem tex. Bartholo. Ueronen. in tractatu. sercuitu. predio. rusti. sub rubrica de aere dicit: quod sicut minoriconceditur xestitutio aduersus alienationem rei: ex eo quaod res illa fuerat maiorum: suorum l. si eniptionem. ff. de minor bico in capitii. ecclafia. in nume. xiii. infra de resti. in integ. eodem modo concedenda est eidem restitutio aduersus predii alienationem / ex eo quod situatum sit in loco: salubri / et magis expedit minari vendare predium alio loco situm / et per illum text dicit Idem Dartholo. in tractatum de simula. contractus / presumptione. xv. quod habens plura predia si vendat illud in quo cadatu affectis propter aeris amenitatem: ex hoc argui potest: quod animum vendendi non habebat. Ideo additis quibusdam aliis coniecturis / argui voterit cotra ctus de simulatione.

¶ Ob quod babes illud vulgatum quod minus verisimile excluditur per magis verisimile. Iason in consi. lxiiii. colum. vi. in causa. voli. iii. vbi late. etiam de secunda fama discutit. et in consi. clx. vola. iiii: visis. Caleaneus: consi. lxi. ventura. colum. vi. versicn. et ideo tollitur eIafon. in l. si extraneus. colum. ii. nume. viii. ff. de conditio. causa data: quem videbis pro verisimilibus.

¶ Idem dicimus de occurientla duarum presumptionum. vt vehementior tollat aliam. Feli. in capitu. Literas. col. secunda. supra de presumptio.

¶ Ad idem / Non est nouum derogari naturali equitati per naturalem. equitatem argu. l. iiff de vsur. Pul. de castro. consi. cccxxxiiii. quod incipit:. Primum est de intellectu dicti statuti.

¶ Et ideo dico in proposito quod cessantibus communiecturis predictis / fraus presumetur per text in d. capi. primo de clennon residen. qui iudicio. Panor. optime facit ad decisione: huius questionis. Nam concilium ibi mouebatur ex eo quod communiter episcopi facere solant dum dicit manifesta est enim causa iumcta glo.

¶ Et idem in clericis qui non facile: solent dimittere beneficia pingula pro vilioribus / cum totis conatibus crescere. soleant in beneficiis / iuxta dictum Ioan. mona. in capicum aliquibus numa. iii. supra de res. quod homo habet ascendere non descendere. Et sic militat hic argumentum a solitis: de quo per nos / in capit. ffatuimus: et in cap. Nemo. versi firmat. Idem domi. Alciatus. supra de elec. quodque ex his presum. ptionibus satis potest inferri santentia argn. capitu. affete. supra de presump. facit l. iudicia. C. de rei vendica. Feli. in d. capitu. quia verisimile: Bellamera deci. ccccc. vbi citar quod articuli infirmitatis / et articulus furoris / contra permutationem per apostolicum impetrantent sunt boni / per tex. nostrum / melius per eundem deci. cccxliiii. presfumitur Rd ta in antiquis deci. ceclxi. vbi citatur quod permutatio facta presumitur. in fraudem impetrantium: vidalicet ex magnabeneficiorum inequalitate / et personarum coniunctione. pr inter fres ex senio et aliquali infirmitate et morte secuta infra. viii. dies sequentes dummodo predicta omnia simuconcurrant / et tali presumptioni statur licet non sit vera probatio. Et sic que non prosunt singula: multa iuuant l. farcimus. C. de testa l. necnon. §. si quis sepius. ff. ex quibus causis maior. Sozi. con. 85. in fine viso compromisso et conis 7. col. iii. in controuersia

¶ Et quod sola inequalitas fructuum non operetur fraudum lentam permutationem addo ea que possent describi in pumcto quotidians

¶ Pone titius et sempronius desiderantes sua inuicem permutare beneficia / et in ea parte eorum desiderium adimplentas / superiores adierunt qui beneficiorum ipsorum resignationes admiserunt respectiueque ea compermutantibus contulerunt postmodum est repertum beneficium per titium resignatum nullius saltem modici valoris existere seapronii autem compermutantis beneficium facultate dota tum amplissima: modo Sempronius se in ea parte sentiens grauiter deceptum permutationes huiusmodi retractari affectato desiderat animo / tanquam grauiter lesus dicens deceptis iura subuenire. c. cum vniuersorum de rerum permuta. vbi glo. quodque sine fraude permutationes fieri opotere. c. vnico. i1nfra de rerum permuta. ibi libere et sine fraudem et equalitatem interueniri debere. c. primo. supra de rerum permuta. ibi equalis fuerit / alias ad equalitatem reduci. c. ad questiones eo. ti. de rerum permuta. supra signanter / si deceptio. progressa fuerit vltra dimidiam iuste estimationis prout in casu supposito. ar l. rem maioris. C. de rescind. vend. Proquo allegat quod in proposito sentit Calderi. in ti. rerum. permuta. con. iiii. duo canonici Senen. in principio videli. cet quod quia ponitur alterum vltra dimidiam iusti pretii decptum suisse in permutatione propter hoc contractus resce di debere. vbi non fieret suppletio iuxta dictam legem. ii. que habet locum in permutatione que est similis venditio ni l. fi. in princi. ff. ex quib. causis in pos. eatur: ibi is qui rempermutatam adcepit emptori similis est. Ad idem tex. in l. permutationem. C. de rerum permuta et l. fi. ff. eo. ibi quoniam permutatio vicina est emptioni.

¶ Nec obest dicere quod fraus purgata fuit eo quod auctoritas superioris in huiusmodi permutatione interuenit ratio subest: quia licet venditio sit auctore pretore facta tamen parsquae decepta reperitur vltra dimidiam iusti praetii non excluditur quo minus ipsam venditionem retractari petere possit ita notabiliter concludit Panor. in. c. cum causa. supra de emptio. et venditio. vbi reprobat dictum Bartho. in lege prima de prediis: decur. lib. x. C. qui ibi dicit quod si in contractu interueneri. decretum iudicis non auditur pars pretextu lesionis qua si decretum excludat omnem frandis presumptionem / quod non fatetur Panor. quia licet sit presumptio quod non interuenerit deceptio / non tamen est sufficiens ad repellendum probationam in contrarium prout videmus in minore qui cum decreto iudicis vendidit et auctoritate tutoris. quia auditu petens beneficium restitutionis l. prima et secunda et l. magis puto. § pe. ff. de reb. eo. tex. in. c. primo. supra de reb. eccle. non alie. hoc libi

¶ Et opinioni Panor. astipulantur Roma. et Imola. in l. si quis cum aliter. ff. de verbo. obliga. per tex. in. c. dilecti deemptio. et vendit. quam veriorem opinionem dicit eam sequendo Alex. in l. pretia rerum col. iiii. ff. ad leg. falci. et in l. pacta nouissima. C. de pac. Ad idem Bal. in. d. l. ii. cum qui bus concordat opinio Bar. sibi contrarii in l. prima. C. de prescrip. xxx. an. ibi non sequitur subastata. Ergo iusto protio vendita cum in venditione que fit per subastationem requiratur decretum iudicis. Et tamen Bar. ibi vult rescndi venditionem et sic habes intentum pro parte affirmatiua /

¶ His tamen suadentibus non et militantibus videtur et verius dicendum contrarium: moueor et primo per ea que non tat Cald. in ti. de rerum permutatione consilio primo. quod licet permutatio sit permissa de iure communi ele. prima. de rerum permut a. partes tamen ipse illam facere non pot. sunt. capitulo quesitum et capitulo vniuersorum. supra de rerum permuta. doc. in clemen. primar eodem hostien. in sum ma eodem titulo. §. i. in versiculo et hoc. Et licet secundum glo. in dicta clementina prima in verbo volentibus tracta tus future permutationis inter partes fieri possit: non tamen eonclusio: sed totum in superioris potestate consistit: ita dicit dicta glo. et Panor. In d. c. quesitum in finem hostien. vbi supra et cald. in d. con. prima

¶ Inuantur hec per ea que dicimus de legitimatione in qua pater nihil disponit. Sed princeps vel habenti auctoritatem ab eo disponendi consentit. Non enim ipse pater legiti¬ mat: sed principis auctoritas. Brunellus in trac. de mats. mo. ii. coclu. harta. 18 col. i. versi. i. Iason in confilio. lxviii. viso ehemate. vol. iii

¶ Predicta etiam intelligas babere locum in prebendis eusdem qualitatis / et ecclesie vt permutari non possint sine auctorirate superioris ista fuit doctrina. Panor. post. Io. And. et hostien. contra Inno. in. d. c. quesitum in fine: verbis. Idem sentit Pefr. De Ancha. in. d. cle. i. nu. ii. Et sic a fortiori. Idem dicemus de aliis beneficiis et in diuersis ecclesiis fundatis de quibus non videtur dubitandum permntationem fieri posse cum de quibuscunque que dantur in titulum fieri possit permutatio. Car. in d. cle. i. q. ii. Secus in commendam quod intellige vt per Bellamera in trac. depermuta. benefi. versi. v. queritur vtrum beneficinm commendatum: vide que in proposito late deduxi. in. c. Nemo. in versiper premissa videor habere intentum. supra de electio. Ideo sisto ratem prout in simili dicit Ioan. mona. in cap. exiit infra. dem verbo. significatio.

¶ Moueor et secundo / per ea que supra dixi de inequalitate fructuum que non dicitur sufficiens vt praesummatur fraudum. lenta siue quod debeat dici nulla / eo maxime quia robur a supriore sumit: non a partium facto. d. c. quesitum: facit quod in similrnotat proficialis charta mihi. xlv. vbi dicit quod gratia dependet a sosa voluntate pape: que per eum limitatur iamodum et conditionem tacitam et expressam / quantum sibi placet qui potest solennitates et formas pront libet ad perfectionem et esse gratie apponere. Secus in his que de inre nature dependent a voluntate partium duntaxat / non superioris / vt in contractibus / et vltimis voluntatibus / dquibus loquitur Idem cald. quodque propter superioris. auctoritatem purgatur omne vitium et quilibet fraudis suspitio remouetur argumen. notatur in lege. furti. §. qui iusu. ff. de his qui no. infa. facit. cap. nisi. supra de preben. facit quod in proposito thematis citat Do. Bartho. de chassaneo com. xvii. nu. xi. vbi dicit quod antequam sit admissa permutatio a superiore potest dici fraudulenta. Sed cum interuenit auctoritas superioris dolus adensse non presumitur.

¶ Et ideo subueniri debere non dicimus medio inequaltatis fructuum / eo etiam quia ipse permutationes de iusticia / potius quam de gratia extant Bellamera vbi supra verstertio queritur.

¶ Nec obstat iura subuenire deceptis in permutationibus quia fllud verum in terminis. d. c. vniuersorum: videlicetquando quis noluit resignare beneficium ex causa permutaxionis prout promisit: secus in casu nostro in quo quilibe. impleuit quod promisit.

¶ In ipsis quippepermutationibus principaliter consideratur fauoi ecclesiarum et secundario fauor personarium Citat Petrus de Ancha. in. d. c. l. i. ver. secundo quero Penor. in d. c. quesitum. in prima col. Et respicimus quod est principalius vt per nos discutietur infra. in c. i. in verbo principaliter de homi. Areti. con. xxix. col. fi. diligenter igitur in puncto nostro fauorem ecclesie et non persone recipimus. Io. and. Domi. et alii in d. c. i. Car. in. d. cle. i. versi. iin quero Bellamera in d. versi. iii. queritur. Freder. in trac. permuta. q. xx. Petrus de vbal. in simili trac. col. ix. versum vii. queritur vbi concludunt: quod illi de quorum interesse as tur de permutatione facta in fauorem ecclesie inuiti coguntur: et in hoc dicitur iustitie. Sed illi que fit in fauorem: persone secus: pro his vide Petr. de Ancha con. cclxxii. quod exorditur. Questio proponitur in themate: quod in per mutatione beneficiorum supe ior principaliter inquirere habet de vtilitate ecclesiarum: quia forte persona que permutat beneficium suum est vtilior beneficio alterius conpermutantis: quam in suo: et contra. Ideo non immerito indurendum venit de his / et secundario de fauore persone perno. in. c. suas. vii. questione. i. vbi glo. quod commodum priu.¬ tum potest preponi publico quando illi publico non obest prepositio¬

¶ Et in proposito. Do. Bartho. de chassaneo. d. con. xvi. nu. x. dicit quod deducta pro parte / quod non valeat permut tio sunt aniles et rat iones minutissime / que non pungunt / nec que per prouidum virum permutatione. admissa ad illam irritandum debuerunt allegar¬

¶ Preterea non obstant deducta per cal. in. d. con. iiii. cum illius equiparatio non procedat de contractu videliceemptionis et venditionis ad contractum permutationis spiritualium prout in casu supposito in quo tituli beneficiorum perinutantur et vt supra deduxi et firmaui in dicto cap. nemo: de elec. supra nu. xlixi.

¶ Non inuat etiam: quod in omnem euentum attendi debe tad grauem lesionem nihil est cum in his principaliter conside retur profectus animarum / prout in simili deduxi. supra. in rub. huius ti. de minore beneficium resignante. Et latius dicoin. c. primo de regn¬

¶ Et non eundo per mendicata suffragia vt in simili placet calcain. d. con. i. col. xxiii. ibi non eundo per ambages pro intentinostro videtur casus ad Rumbum. in. c. quam periculosum. vii. q. 1. vbi Esau cessit primogeniture quam recipere non potuit postquam semel cessit: vbi glo. no. quam videas.

¶ Imputetur enim quod non per prius se informauerit instaviri matrimonium contrahentis. c. quemadmodum. supra de iureiur. Et hanc teneas tanquam de iure veriorem / quam vnomodo limitare habes / nisi videlicet talis compermutani in tractatu ipso de permutando / dixerit beneficium suum fore talis / et similis valoris: super quibus verbia / sic deceptus suam interposuit fiduciam: quia tunc propter dolum et fraudem succurretur / iuxta regulas iuris communis superius tactas. Ad idem regula de fraude disputatur non quio habeat actor / sed quid per aduersarium habere non potuit considerandum. ff. de regulis iuris. vbi Decius dicens quod fraudem dicitur committere ille / qui ad deceptionem ab terius et ad sui commodum / aut verum tacet / aut falsum exprimit. Ita citat etiam Panormi. consi. lxviii. videtur pumo. nume secundo. volumi. primo: facit l. iuris gentium. §. dol. malo et. §. sed si fraudandum. ff. de pac. et. l. i. §. dolum malum ff. de dolo. et. l. fraudis. ff de regul. iur. Et ita videtur mihiPhilippo probo de iure dicendum / qui si non doctus immortalem tamen et deum in secula seculorum viuentem obsecro vt probus merear efficii vt accedat dictum Do. Al tiati. in lib. ii. disputatio. c. xxiii. canonum auctores magis probi quam docti citat caciuncula in topi. charta mihi. ix. col. secunda in prin¬

¶ Et postremo in hoc pincto dic: quod in dubio non presumitur fraus regula est quod delictum nunquam presumitur l. marito. ff pro socio cepola con. i. colum.

¶ Et dicit in proposito Bal. in l. prima vbi Iason. colum. v. C. de seruis fugitiuis: quod quando aliquis actus est licitus et aliquando illicitus / in dubio presumitur factus in casu scito de quo Bart. in l. non solum. §. sed et reprobari. ff. de oper. no. nuncia. vbi dicit quod quando aliquid est licitum vno tempore / et prohibitum alio / presumitur factum in tempore licito / vt excludamus delictum: quod intellige quando non est prohibitum simpliciter: sed quandoque. permissum. et quandoque probibitum. Et sic non obstat dictum hostienquem Pet. et Car. ibi sequuntur in. §. qui vero. c. extirpand supra de prebend. quod in dubio videtur imposita pensio in frandem / nisi appareat de causa legitima. c. ad audientiam el primo. supra de eccle. edifi¬

¶ Et pro premissis attende ad ea que cumulat Alex. in con. cxxvii. nu. xi. visa inquisitione vol. 4. quod nunquam quis ex actu quem facit presumitur delinquere nisi quando delictum ei esset fauorabile. Pone exemplum in religioso et scho. lart qui dicuntur reperti fuisse / religiosus videlicetamplecti mulierem: quia is eam presumitur benedicere. Panor. in. c. estote. supra de regul. iur. Et hoc propter consuetudinem et qualitatem religiosorum: qui semper laborant prosalute fidelium mulierum. Scholarem vero non quod dicat pater noster. Bal. in l. neque Natales. C. de probatio. Et ratio est quia semper scholaris circuit mulieres querens qua deuoret / quod docet experientia rerum magistra et in edelictum est fauorabila

¶ Continuando propositum quero quid dicendum de resi gnante / et post resignationem admissam fructus beneficiet actus titularii (vt per prius) percipiente et faciente. Domi. in. c. presenti colo. ii. 1nfra de offi. ordi. videtur tangere hunc punctum dicens: quod si facio procuratorem meum ad resignandum / et non me penitet cum procurator renunciapossum recipere fructus vsque ad tempus renunciationis: sicut socius qui renunciauit societati / absenti communicailli quesita quousque sciuerit renunciationem. ff. pro socio l. sed et socius § absenti tamen dicit litterarum formanattendendam. An describatur renuncio an renunciaui arparatus sum vel volo cedere vel cedo / ad presentationem literarum. Et sic solum vsque ad tempus renunciationis / etnon vstra. Ex quibus remanet indubitabile / quod post renunciationem precipue in foro conscientie non possum percipere fructus cum iam sim constitutus in mala fide / nec habeo aliquid iuris quia per renunciationem amisit. c. post translationem. §. Rursus supra eo. tit. et. c. dilecto. supra de preben. Etiam possessionem. Guiller. de monte lauduno: in. c. de libe. ratione infra de offi. lega. cum facilius perdatur possessio quam proprietas l. si quis vi. §. differentia. ff. de acquir. po. hic Inno. et henric. Bohic in. c. quod in dubiis. supra eo ti. dicum. quod licet ius siue proprietas non perdatur per cessionem in minibus non superioris factam: bene tamen perditur possessio / notat Archid. in. c. Gonsaldus. xvii. q. ii. et ratio / quia solo animo perditur possessio l. licet magis. ff. de acqui. poIta tenet Inno. in. c. sane. supra hoc ti. Panor. in d. c. quod in dubiis. supra eo. ti. col. iii. Bal. in. c. cum venerabilis de consuet. suadet / quia in possessione non est quid spiritualitatis / vevinculi indissolubilis: ideo amitti posse / renunciando finem licentia superioris vide rotam in no. 3 06. late per do. Aurio. in additio. ad Guiller. hic.

¶ Et sic ex quonec ius nec possessionem habeo non mireris si non faciamfructus meos. Ideo ad restitutionem moteneri dico rota in nouis. clviii. vbi citat: quod qui renuncia liti / cause / et beneficio / nisi de facto possessionum dimittat / tenetur ad fructus p erceptos.

¶ Et quod maius est quia etiam non poterit talis caperfructus nomine illius in cuius fauorem est resignatum / si litere non fuerint expedite faciunt nota. in. c. eum qui infra de preben. Et tenebitur fructus restituere: vel de eis concordare: cum ordinario vel camera apostolica ar. c. sacro. supra de senten. excommuni. et. c. pastoralis. supra de appella. cum ibi notatis dixi. supra in. c. fi. nu. v. de constitutio.

¶ Et quo ad expeditionem litterarum vide prouincialem chata mihi. xlv. et glo. regule cancel. xxv. et. xxxiiii. col. fi. Istud latius expediemus in trac. de manda. apostol. tractando materiam. An vigore signature possit adipisci possessio.

¶ Reliquum est in proposito. Pone titius cessit benesi cio litigioso / et in manibus superioris / occasione cuius meuic fuit in forma / de eo prouisum / modo procedente temporlis et causa marte suo discutitur nomine titi i tamen oritur dubium an processura cum procurattore Titii facta viribus subsistat: et si per eundem procuratorem appellatum fuerit sit ipsa appellatio valida. De hoc aliquando ab amico interrogatus processuram non valere et appellationem viribus non subsistere de iure respondi motiuis sequentibus compunctus. Primum motiuum adfuit cessante causa mandati cessat mandatum / et finitur illud. c. si pauper. vbi glo. fi. in fra de prebend. Sed pronter renunciationem seuiuris cessionem / cetosat causa mandati procuratorii que erat defensio iuris siquod ad ipsum titium pertinebat igitur cessat exercitium illius.

¶ Secundum exat moriuum: quia aprellatio procurato e ris ad interesse suum non refertur / sed Titii cuius intererat a sententia aduersus se lata appellari. Sed propter renum ciationem cessat interesse illius cum ex ea sequatur nulliius ad beneficium sibi competere. Ergo intentum habes quod procuratoris appellatio fuit nulla: quia fundata supeniure illius cuius nullatenus appellare intererat propter cessionem predictam quod verificatur per. c. non solent. ii. qu. vi. et. l. primam. ff. de appella. recip. vbi dicitur quod nullaest appellatio eius nomine interposita cuius non intereff¬

¶ Tertium motiuum / interesse constituentis procuratorem si cessat in re illa ad quam procurator dignoscitur constititus / cessat etiam et procuratorii exercitium / casus est aperus et qui hanc quest. determinat in l. si remunerandi in. §. sicut et in. §. si tibi mandauero. ff. manda. Sed propter reniciationem quam fecit de beneficio ipse titius: cessauit omne illius interesse: ideo expirauit mandatum

¶ Quartum motiuum: quia si mandatum prelati factum procuratori constituto super conseruatione iuris quod pertinet ad ecclesiam cuius ipse est prelatus / fin itur ipsius prlati morte. Cle. fi de procura. Ratio exuberat: quia prosecutio vel exercitium quod fit per ipsum procuratorem constitutum a prelato continuo refertur ad ipsius praelati admint strationem / et ab ipsa recipit fomentum.

¶ Sed per mortem prelati deficit ipsius administratio pra sic mandati fundamentum / ideo deficit et mandatum.

¶ Quintum motiuum: quia vbi non est aliquis qui representet in specie vt successor personam ipsius mandantis mortui finitur mandatum morte etiam re non integra casus est l. i. C. de actio. et obliga. et in l. si per epistolam. ff. de acquirihere. quod probat et vltime Iason in con. cxxxviii. vol. iiii. quod vide tu praecor. Sed prelato mortuo non reperitur eius successor in specie: quia prelato non succeditur in titulo beneficii: cum in ecclesiasticis beneficiis non habeat locum successio. c. ex transmissa. supra de filiis praesbytero. Io. mo. in. c. indemnitatibus. supra de elec. et in. c. si tibi. supra de praebend. et in. c. i hi vt lite pendem. notat et inispropo. do. steph. Bertrandi can. ccl. viso processu. ii. parte: glo. habes amplam in pragma. in il.¬ de paci. poss. in verbo possedit. Rogo pro hoc attende ad doctrinam Bar. in l. iiii. nu. iiii. ff. de seruit. inquantum loqutur de impressionem caracteris siue spiritualis slue natura lis que fit pure non sub dic vel conditione ita dicas de beneficialibus titulis qui pure conferuntur / non sub conditione saltem que tacite non insit vt si vacat etc.

¶ Et redeundo ad propositum ergo multo magis idem dicendum in casu nostro: vt scilicet renunciatione prelatilitiga. tis super titulo beneficii finiatur mandatum factum prociratori ad dictam litem prosequendam ea ratione: quia cum quid fit per procuratorem continuo referatur ad prelatum qui titulum pretendit habere: per renunciationem finiatur lus tituli quod praelatus pretendit: ideo et mandatum finitur.

¶ Item ille qui resignat beneficium dicitur mori quo a ipsum beneficium: glo. in cle. ne romani: communiuncto tex. invebo moriente de elec. vbi disponitur de electione fienda motuo papa. et glo. ibi dicit idem erit papa cedente. Nam tunquo ad sedem censetur mortuus. vii. que. i. §. ecce. Simili glo. in. c. si propter in verbo vacabunt. supra de res. et in capitu cupientes in verbo vacationis de elec. hoc lib. et in. c. quia sepe in verbo vacat. eo. ti. facit quod dicimus quod vir ab vere iudicio ecclesie separat quo ad ipsam habetur pro morntuo. xxxiii. q. ii. §. sicut ad ipsam. Barba. co. xlviii. col. ii. etvii puncto. vol. iiii. Et ibi subdit quod vbicumque mors ciuilis operatr omnem effectum quem operatur mors naturalis / tunc dispasitum in morte naturali habet locum in morte ciuili: ita voluit Dy. in l. ex ea parte. §. insulam. ff. de verbo. obliga. et ib Bar. Bal. post Cy. in l. deo nobis. C. de epi. et cler. Barb. con. lxxxxii. vol. iiii. vbi dicit istud procedere etiam in habitu prohibi to regulariter / vt in donatione inter virum et vxorem l. res vxoris. C. de dona. inter vif. et vxor. Comprobat Idem Domi. Bertrandi. d. con. ccl. et hoc in terminis nostri. et Alex. in con. 139 viso themate. vol. ii.

¶ Istud patet intelligenti per notata Inno. in. c. dilecti. supra de foro compet. qui citat mandatum procuratoris constituti a prelato proprio nomine: et cum litigatur de titula prout in casu nostro finiri morte praelati / pariter ergo et renum ciatione eiusdem identitate rationis.

¶ Item si finitur morte eius cum constituit ad litigandum super iure competenti ecclesie cuius est prelatus. d. clefi. (licet videretur dicendum contrarium cum tunc videa tur constitutus sub nomine dignitatis et praelature / que numquam moritur. supra d eres. hoc libro cap. si gratiose) ergo multo magis idem dicendum qum constituitur procurator ad litigandum super titulo beneficii / cum tunc constituatur nominne prelati et non dignitatis.

¶ Et per id habes clare quod processura talis procuratoris post dictam renunciationem facta est nulla: iuuat in similiquia officium tutoris pubertate finitur. Insti. quib. mod. in tel. finitur. in prin. Decius con. 460 viso puncto¬

¶ Poteris tamen obtinere rescriptum a principe per quod reualidabuntur hec et in forma perinde valere que resultat tibi clara per ea que. supra dixi in. c. cum in tua de consuetu. vellitteras regias si processus pendeat coram iudice laico in postsessorio / ad validandum processum et processuram / sic contrnon dominum agitatam /

¶ Pro comprobatione premissorum / quod morte titularii extingatur eius titulus et successor illum non habeat sed alius reuiuiscat / siue de nouo nascatur adduco ea que dicuntur in questione.

¶ An dominium quod trasfertur in legatarium sit idem dominium quod erat penes testatorem / vel extinguatur in lud / et ex dispositione legis fingatur aliud dominium. Dif acultas stat an illud dominium quod erat penes defunctum extinguatur / ita quod non transeat ad heredes idem numero sed aliud fictum: An vero idem transeat: quia tuncidem eti transibit in legatarios. Petrus Iacobi et Io. fabri instit. de. hered. insti. tenent quod non iranseat / quia ex quo mors sobuit omnia / soluitur illud dominium: sed perfictionem allud censetur penes heredem quo ad affectum / cum heres et defunctus censeantur vua et eadem persona / dico et late in clivnico de iniur. Pro hoc videtur tex. in l. si ego. §. si res. si de iur. do. vbi tex. dicit quod post mortem dominium discediab eo qui dedit et dominium est heredis / ita quod non videtu idem dominium / vt ibi dicittex. Tu tamen dic quod licet id propcedat in beneficialibus vt iam satis superque probatum est In proposito questionis thematis nonsprocedit / imo non extinguitur / sed est idem dominium: tenent Raph. et Panlus de castro in l. si quis vi. §. differentia de acquir. po. ff. sequitur Areti. insti. de hered. insti. in prin. nu. 3 at l. quod meo inprin. ff. de acquir. po. Et quia idem dominium videtur remaa nere in hereditate per l. primam. C. si cer. peta.

¶ Item pro hoc facit quia dominium non inheret personeficut obligatio. Bar. in. d. l. iiii. nu. iiii. ff. de seruitu. Ergodicendum est quod non sit mortuum cum persona. Ideo si illud non extinguitur videtur quod directo transferatur illud in lagatarium / hoc sentit Bal. in l. ex legato in. iii. oppo. C. de loga. Quo ad possessionem non est facienda vis / in vtroque puncto: quod non transit / sed cum cedente: decedente / vel testatore extinguitur et amittitur l. si is qui pro emptore. § pe. ff. de vsucapio l. cum heredes. ff. de acquir. po.

¶ Et inquantum. supra diximus finiri mandatum morte presiti etiam si agitur super iure ecclesie competenti. Istud debet sane intelligi / quando procurator esset constitutus asolo prelato / et solum factum suum tangeret: secus si a capitulo et prelato / et factum esset communc prelati et capituli notat Archi. et alii post eum. in. c. si duo de procura. hoc libro. vbi Bla. Auriolus in additio. ad Guill. qui ponit casum in quo per mortem praelati / non finitur nec expirat mandatum: vt quando ipse prelatus debet interesse electioniure communi / sicut est in electione prioris minoris ecclesie cathedralis regularis: cui prioratui prouidetur per electio nem / vt dicit Bertram. de clusello. in. c. ne pro defectu. supra de elec. quia episcopus debet inte resse electioni / sicut alii monachi / qui sunt episcopi membra et omnes vnum corpus et ficiuuntur seu faciunt. c. ea noscitur et. c. quanto. supra de his qua fiunt a prela. Idem si debeat interesse priuilegio / vel alio iure speciali / ratio quia talis procurator intelligitur datus a loco. c. quoniam. supra de offi. delega. nec a successore mortu forte poterit reuocari. Licet istud vltimum hic non approbet Guiller. quod placet. Probus.