Titulus 19

PRocurator / Qui non habet exercitium mandati: nisi a tempore receptionis illius / not. dominus Stepha. Bertrandi con lxi. in fine viso processu cause part prima. quod firma per id quod noIoan. mo. in cap. primo nu. xiii. de conce. prebend 1. quem ibi vide nu. xvi. et Signorol. in con. ccxliii. col. ii. Ad questionem.

¶ Et hoc verum nisi in mandato. contineatur clausula rati / quia tunc explicat ante receptio nem not. Alex. con. cxlvi. col. fi. in causa et lite. vol. v. vbi subdit idem fore: si in mandato non est data certa formaad actum et sic sufficit quod per litteras vel nuncium domini: sit de mandato domini certioratus l. consensu. ff. de actio

¶ Ulterius quando procurator sit releuatus ab oneresatisdandi / vide per Io. de Anania vbi Bolog. in additio. conlxxxii. viso statuto. Probus.

¶ Mandato domini / In proposito dici quod licet Titius procurator Menii contrahat / non. adiecta clausula procurato rio nomine tamen eo nomine contrahere dicitur / ita Ioan. And. in additio. ad specul. in rub. de procuratore in prindi. per l. sciendum. §. tutores et quod ibi notatur ff. qui satisda cogan. et per l. cum post. § primo de admi. tutorum. Quibud adde ea que voluit Bar. in l. qui aliena. §. si is qui. ff de acquir. hered. vbi Ang. post eum: quod si procuratori mandatum facio de emendo certum predium: postea illud simplicitetr emat / videtur emisse pretextu mandati sibi iniuncti: pro quo etiam allegat l. qui seruum. ff. de interroga. actio. et quod no. in l. si pupilli. §. primo cum glo. magna. ff. de nego. gessiuad idem l. pignori. §. fi. cum ibi notatis per Ang. ff de vsucapio. et l. is. qui. §. inde queri: vbi Barto. ff. de manumissis et. l. post dotem. ff. solu. matrimo. predicta firmat Roma. concci. nu. ix. visis ac percontatis: vbi pro hoc allegat Bal. in l. multum. C. si quis sibi vel alteri: quod si inter te et mes tracia tus praecedat de occidendo Seium et post illum tractatum Sesi oclsio simuliciter nullo nominc expresto sequatur / presumis occisio facta nomine de quo in tractatum mentio habita est concordat Alex. de imola con. xxv. nume. x. ii. volumine. vt so instrumento: et latius Fely. in. c. cum. M. colum. prima. supra de constitu. ex cuius doctrina resultat / quod hoc tacitum non preiudicat alteri contrahenti nisi hoc sciuerit: firmat Antho. ibi colum. iiii. versi. nota istum tex. Tu tamen attendo. ad ea que dico in rub. de arbi. in apostil. magna et latissimoa que pro principali intento deduco in tract. de manda. apostol. in eo puncto quod insinuatio potest fieri per procuratorem. nan abiecto procuratorio nomine. Probus.

EXercitium. Pro intento atteside ad ea que citat Io. de imol. in. c. accedens. colum. v. versi. sercundo tangit Ioan. and. supra de prebend. dum querit. An perlaicum possit acceptari beneficium qui dicit inter alia: quod upposita habilitate extremorum: non videtur curandum de medio quando acquirendum non habet facere / moram in persona media: nec consequenter habet medium dispositiue operari: sed solum ministerialiter operari: non impeditur actus propter inhabilitatem medii. Secus est si concluderet etiam ad impediendum ministerialiter operari: quia tunc impediretur actus per ea que habentur in. c. ii. supra de hereti. istud reperio placere Steph. Bertrandi consilio. ccxxvi. quesitum / parte. iii. quod adducit pro eo. An monachus possit constitui procurator sine licentia sui abbatis / Ad acceptandum beneficium Ultra hec vide que tradit Alex. In consi. xc. col. fi. viso Instrumento vol. iii. Probus

¶ Diuersus / Et sic casus diuersus non est contrarius uioapostolica supra de his que fiunt a prela. sine consensu capnot. Prepo. xx. di. in summa. Probus

¶ Mandatum / Quod non habet probari per testes paulde castro in l. i. C. eo. Io. and. in addi. ad specul. in. §. ratione autem forme in additione que incipit videtur autem istoti. vbi. dicit quod ista de consuetudine obseruantur: ne detur materia protelandi materiam principalem / refert Bar. de chassaneo con. primo. versi. preterea arguendo nu. xii. vbi hoc non firmat sed se remittit ad Iasonem in di. le. prima. col. tertia

¶ Item si in mandato reperiatur verbum ambiguum et obscurum / statur (iuxta regulam: eius est interpretari cuius est condere) interpretationi constituentis glo. communiter approbata in. c. petitio. supra. isto ti. et specul. eo. tit. §. ratio. ne autem forme versi. vbi autem iuncta aditio. Io. And. facit quod notat Ang. in l. imperator. col. ii. ff. de sta. ho. vbi dicit: quod quando in instrumento continetur aliquod verbum adeo obscurum / quod nullum habet intellectum: notarius qui illud scripsit / potest illud declarare prout dicitur in teste c. cum clamor. supra de testib. not. Alex. consilio. cxlvi. nu. xvi. in causa et lite vol. v. quem vide con. lxxxix. viso themate vol. tertio. vbi discutit an notarius possit suum corrigere instrumentum / postquam parti est expeditum. Quod autem dicimus de interpreta. notarii: non id dicas procedere in parte producente instrumentum per ea que tradit Alex. in consilio. lxxxi. nu. iiii. lecto vol. iii. Probus

¶ Exigunt speciale / Pone instantiam in impetratione rescripti in quo requiritur madatum speciale notat ample Alexan. con. cxxxv. ponderatis vol. ii. vide Decium con. 49m viso tenore aliquos alios casus requirentes speciale mandatum / vide per nos in. c. qui ad agendum isto ti¬

¶ Item si in procuratorio sit clausula apposita / promisit habere ratum et firmum quicquid et omne per eius procuratorem. factum fuerit an includat speciale mandatum dici quod non: vt late probat Iafon in con. cxxxiiii. nu. ii. columna. iii. voln. quarto. quantum. Probus.

¶ Quamuis pro hoc. c. vide que tradit Iason in con. 138 rebocaturin dubtum volu. iiii. Probus.

Euocandi. In materia reuocati nis procuratoris vide doctrinam quam tradunt Di. Pet. Iaco. et Cy. in l. mandato. C. manda. referente Paulo de castro: in consi. ccclxi. versi. iiii. queritur venerabilis vir in prima parte quod quandoque concurrmt quatuor: videlicet quod sit constitutus adactus extraiudiciales. Item quod ad(qui geritur per procuratorem vel ricarium sit talis quod geri non posset sine expressa voluntatdomini: Item quod reuocatio non redundet in damum pec niarium alterius tertii: nec ipsius procuratoris. Item quod sitalis actus quem dominus non habebat de necessitate facere. tunc his quatuor concurrentibus potest quis igirans reuocari / nec valet quicquid facit post reuocatione licet ignorans: ecce exemplum: nam si constituo procuratorem ad manumittendum seruum meum. Deinde ipsum ignorantem renoco / non valet manumissio facta per eum l. si pater. ff. de manumss. vindic. hic enim illa quatuor concamirunt. Nam iste actus est extraiudicialis / nec potest seruus meus manumitti sine voluntate mea. Item posito quod non valeat manumissio: non tamen damnificatur tertius nec acurator / nec ego habebam necesse manumittere. Item dicit lex si rem aliquam procuratori meo tradidi vt tibi donaret: deinde ipsum reuoco licet ignorantem / licet ignorant. postea tradat non transfert in te dominium l. ii. §. sed et si quin donaturus. ff. de dona. nam et hic omnia concurrunt predicta. Secus si deficeret alterum istorum / puta quia consitutus esset ad iudicia: tunc enim non solum in suam notitiam debet deuenire reuocatio: sed etiam iudicis / vel aduersarii / vt hic per glo. et scribend. et late per Ioannem de Anania con. xxv. vtrum presentatio. et ibi vide late / dico ide si poterat geri sine voluntate domini: puta si mando aliciquod talem rememat prome / quod potest facere sine mandato. Nam tunc est necesse reuocationem sibi notificari: alias si emat teneqi sibi / sicut si non reuocasset ne in damno velsetur ff mandati l. si mandasset. Idem si reuocatio redum daret in damnum alterius tertii: quia tunc est necesselintimare vel notificare: puta si constituo procuratorem adexigendum debita: redundaret enim in damnum soluenti reuocatio si valeret l. si vero procuratori. §. primo. ff. de soiu. Insti. manda. §. recte l. sed et si pupillus. § proscribere ff. de exerci¬

¶ Idem si tenebatur dominus illum actum facere l. fandi ff. de acquir. po. de publicii l. si quis prohibuerit

¶ Excipitur tamen a doctrina predicta: casus specinalis in cle. cum illusio de renunciatio. in qua premissa concurrunt hoc tamen fit in odium inconstantie et variationis clericorum qui tanquam lapis debent esse stabiles in eorum factis vt prius cogitent que sunt facturi / ne postea eos peniteat.

¶ Uide que de reuocatione tradit Alexan. con. xxix. nume. sx. et. x. perspectis et consideratis. volu. v. vbi ait de reuocat te qui per prius iurauerat non reuocare / si reuocet avaleat reuocatio et incidat inperiurium aut penam / qui distinguit / aut reuocat sine causa / et tenet reuocatio: renocans tamen incidit in penam seu periurium. Si autem cum causa / et tunc non solum non tenet reuocatio: sed etiam euitatur periurium seu pena / per no. in capitu. cum dilecto. supra de preben. et Ioan. And. in regula quod semel hoc libro. Istud firmaridem Alex. consi. xviii. col. fina. visis capitulis. volu. ii. per not. Antho. de Butrio. in capi. penul. supra de offi. vica.

¶ Et sic secundum primum membrum intelligitur glo. in verbo reuocatus in capi. fi isto titu. hoc lib. Ita etiam venit intelligendum quod dicitur si testator iurauerit non reuocare testamentum: illud mutare potest: sed de equitate canonica est periurus / vt tenet Alexan. in l. stipulatio hoc modo concepta. col. fina. ff. de verbo. obliga. Idem dic de donatione causa mortis / vt late per Iaso. consi. lx. colum. v. magnifici. vol. iii.

¶ De reuocatione / vide eundem Alex. in consi. vii. videretur prima fronte. vol. iiii. Ista enim que dependent a voluntate vnius solum / de faclli tolluntur. Hinc est quod licet dicamus in iure / quod quando protestatio comtraria actui fit non procedit: vt videre licet per id quod tradit Calca. in consi. xviii. nu. xix. casus: hoc tamen fallit in casu isto per ea que tradit idem Alexan. in. d. con. vii. nume. x. vbi dicit quod quando fit actus protestationi contrarius et dependet solum a facto et voluntate ipsius protestantis / vt condere testamentum / hereditatem adire / et similia: tunc per actum contrarium non tollitur protestatio. Sed per protestationem tollitur ille actus nisi de protestatione toflenda expressa et specifica mentio fieret l. qui in aliena. §. fi. et ibi Bar. et doc. ff. de acquir. hered. l. pro herede / circa prineo. titu. et l. si ita scriptum / de leg. primo.

¶ Premissis adde que tradit Alexan. in consi. xvi. col. prima / ponderatis narratis. vol. iii. vbi tractat de patrono qui per iuramentum protestatus fuerat se alium non presenta turum / postea tamen presentauit / et valet presentatio / prout in simili dicitur in capitu. sicut ex literis. supra de spon. quod ibi late comprobat

¶ Etiam istud habet locum in aliis actibus spiritualibus vt deducit ample glo. pragma. in titu. de elec. in. §. ego. Nin verbo vtiliorem. col. iii. quibus adde que tradit Decius consi. cccclxxv. in causa que Mantue. et con. cccccxlii. nume. ci. presupposita / vbi etiam loquitur de patrono et procuratore.

¶ Et per premissa possumus dicere quod verba generaliter prolata intelliguntur secundum subiectam materiam l. si stipulatus. ff. de vsur l. damni infecti quidem in princ ff. de damno infec l. si vno in princi. vbi Bar. ff. loca. quodque etiam reducuntur ad ea que sunt de natura actus. Bal. in l. a procuratore. C. manda. facit quod idem Bald. non tat in l. cum quis / versiculo sed pone. ff. de conditio. ob causam: quem sequitur Alexand. in l. que dotis. col. iiii. versic. sed iuxta hoc cadit dubium. ff. solu. matri. vbi concludit quod ille qui facit donationem causa mortis / et promittit illam non reuocare: potest tamen reuocare / quia illa promissio de non reuocando intelligitur rebus sic extantibus / prout late comprobamus in capitu. statutum. in versicu. cum perseuerantia infra de hereti. quibus adde Iaso. in consi. vi. col. viii. volu. iii. et Calca. in consi. xxxiii. nume. v. quidam Bonomus per l. quod seruitus. ff. de conditio. ob causam. et l. fina. ff. de conditio. indebi l. Paulo calimacho. §. Pomponius de lega. iii. Secus si illum peniteat secundum naturadonationis / que per penitentiam reuocatur. Ista latius conprobat Decius in consi. cccccxxi. nume. xiii. consultus / facit in simili quod dicitur de iuramento / quod in eo intelligitur excepta superioris autoritas. capitu. veniens. et capitu. venientes. supra de iureiuran. Hinc est quod si scholaris iurauit creditori suo non exire aliquem districtum ante solutionem / sine creditoris licentia: demum iste scholaris qui erat filiusfamilias fuit ex iusta causa reuocatus a patre in patria: vel si erat clericus beneficiatus fuit ex iusta causa reuocatus ab episcopo ad residentiam / an excusetur a periurio. si recessit et non satisfecit / dic quod non / si procurauit reuoca apatre / vel episcopo: alias secus / notat Alexan. in consi. cxxiiii. colum. ii. Omissis. volumine primo

¶ Ulterius dici quod iuramentum semper habet in se illam tecitam conditionem quam habet promissio cui iuramentum inheret vt comprobat Angel. con. cccv. Statuto. Probus.

¶ Non obest. Istud potest comprobari per id quod tritosermone dicimus / quod ex separatis non fit illatio. Idem dic de pluribus remediis: quia si vni renunciatur / alterum tamen subest Maria. Sozinus consilio. xxiiii. col. tertia visis. Probus

¶ In eodem facto. Simile est quod citat Alexan. consilio. xiiii. nu. xviii. visis vol. vi. quod si quis iurat super facto videtur iurare super omni iure descendente ex illo facto l. duobus. §. si quis iurauerit. ff. de iuriur. quod late ibi comprobat autoritatibus. Probus

QUi ad agendum. Uide lapum allega. lxii et allega. lxxxxii. in electione non potest. dbilippus. Probus.

¶ Expressum speciale. Adde specialiter dictum fore / quod est a qualitate verborum abstractum l. Item apud. §. hoedictum. ff. de iniur l. vxorem. §. felicissi. mo / de lega. iii. et. l. prima. §. vnde queri. tur. et. §. dixerit aliquis. ff. de publi. et l. seruis vrbanis. §. finde lega. iii. facit text noster not. Alexan. consi. vii. nu. iiii videretur prima fronte. volu. iiii. et consi. cxxxiiii. nume. ii Preuiso themate. volumi. primo. vbi vnum notandum subdit. nume. x. quod quando agitur de graui preiudicio alterius / requiritur specialis expressio / ponit exemplum / in procuratorio ad contrahendum matrimonium. capitu. fin. hoc. titu. et lib. quod nota pro his que diximus. supra in capitu. cum tua. de consuetudine.

¶ Preterea adde ad premissa ea de quibus recordati sunt Neapolita. deci. xliiii. nume. xiiii. et sequen. de tribus / quod vbi lex requirit aliquid fieri expresse pro eo quia factum sinpliciter est contra dispositionem iuris communis: tunc il lud videtur fieri expresse quod sit per verba specialia hec importantia. Sed vbi per legem aliquid requiritur fieri expresse / non ex eo quod fiat contra dispositionem iuris communis / sed quia lex sic mandat quod fiat expresse: tunc expresse dicitur fieri / etiam si ex coniecturis apparet. Ista sunt verba notanda Ange. in autenti. de heredi. et fal. in § si vero expressum. col. prima. Probus.

¶ Clausula generalis. Uenit hoc intelligendum / nisi apponatur hoc verbum cuiuscunque: vt pote cuiuscunquen status vel conditionis / quia hec solent ampliare et extendere dispositionem ad maiora expressis / glo. in clemen. nopotest de re iudi. et in clemen. Ne Romani in verbo quouit modo / de elec. et in clemen. ii. in glo. fina. de reb. eccle. non alie. comprobat Decius con. cccclxxxvi. nu. ii. visis et consideratis / idem de hac clausula plenam et liberam potestatem not. Iason in consi. cxxv. col. fina. pondus. volumi. quarto.

¶ Preterea adde quod clausula generalis apposita immediate et simpliciter: generaliter intelligitur l. emptor. § lu. cius cum glo. ff de pac. secus si apponatur post expressio. nem alicuius rei specialis / quia tunc illa generalitas restringitur secundum causam precedentem. Ang. in l. obit. gatione generali in glo. in verbo non fuisse. ff. de pigno. sequitur Decius consi. ccclxxix. nume. xii. requisitus.

¶ Attende insuper quod generalis clausula non extem. ditur ad casus quibus specialiter est prouisum l. libertis quos. ff. de alimen. et ciba. lega. notat Alexand. consi. xlix. col. fina. paucis vtar. volu. iiii. latius in consi. xcv. in fine / etsi vt puto eo. volu. vbi dicit / quod vbi est vna prouisio specialis in certo casu / et postea fit prouisio generalis: partes non videntur consentire / quod illa generalis trahatur ad specialem: vt l. vxorem. §. felicissimo de lega. iii l. coheredi. §. pa¬ trem. ff. de vulga. Probus

¶ Consimilia. Dic quod similia non dicuntur illa que non sumidem formaliter: sed in effectu Bal. in l. qui liberis. in primo per illum tex. ff. de vulga. vbi Alex. vide Decium in. c. trant lata. supra de constitu. et ibi late. Probus

¶ Includit. Ista est natura huius dictionis aliorum / notat Sozinus consi. cclxxxv. col. ii. reuerendissimus dominus cardinalis allegat. c. sedes. supra de rescrip. et. l. fina. §. dus bia de vino / triti. et oleo lega. ff. Idem Sozinus consilio. coxlvii. col. ii. viso priuilegio et Alexan. con. lxx. col. prima. nu. tertio magnificus vol. vi. allegat etiam glo. cle. non prtest eo. ti. et l. si fugitiui cum glosa. C. de seruis fugiti. sequuntur Alexan. con. cxxxv. numero sexto Anthonius libro. vi. allegat equidem l. quidam. ff. de reb. dubiis et l. fina. C. de his qui a non domi. et ibi Bal. Idem Alexan. consilio. xcv. nume. tertio. requisitus vol. vii. vbi subdit / id verum nisi cum hac dictione iungatur dictio queuis. Ude Anthonium dButrio consilio. xxx. col. ii. dubium ingerit / vbi dicit quod dictio alius / alterius / et similia non semper implicant: imoampliant. Et est relatiuum diuersitatis. ff. de do l. prima. et l. non solum. §. queritur. ff. isto titulo. iuxta illud euangeliiCrucifixi sunt Christus et duo alii latrones: ad hoc de madat. prin. in auten. ibi milites et seruos alios cum aliis ibi per eum allega. Bonifa. in cle. i. nu. vi. de resc.

¶ Et pro his que. supra diximus in exordio vide Alexan. con. lxxvi. numero sexto viso themate vol. iiii. vbi dicit quod natura huius dictionis alius vel alia est (quamuis indiffinite siposita) vt referatur et restringatur ad alia similia proba. tex. in. l. penulti. C. qui admitti ad bo. pos. possnt / et est bona glo. in l. si fugitiui. C. de seruis fugiti. et glo. in l. illud. C. de sacrosanc. eccle. Idem notat Alexan. in consilio. lxxvii. nu. viii. quia per suprascriptos eo. vol. iiii. et co. cxix. col. secunda queritur vol. ii. et consilio. cciiii. nu. tertio. quod incipiaconsideratis vol. ii. notant Neapol. deci. ccxliiii. illustris simus: pro hoc videtur facere quod citat Domi. in consi. vi. post prin. quia diffuse ibi. Est enim natura legis et statutorum volentium aliquid disponere / exprimere verba generis / sub quibus breui sermone multi casus includantur / vt patet. xiiii. q. v. penale et. xxxii. q. iiii. c. meretrices.

¶ E ideo dicitur quod bona est lex: que dum vnum prohibet. omnia prohibet. c. nam concupiscentiam. supra de constitu. Ad idem quod notat idem Domi. con. xiii. col. prima. punctus questionis: quod dictio alia de sui natura in materia larga. et apta comprehendere omnia vsque in infinitum proportiona biliter materie in qua fit expressio: not. Innocentius et Iannes And. in capitulo sedes. supra de rescrip. Ideo disecundum predicta / quod est de sui natura dictio relatiua et representatiua eiusdem qualitatis / cuius erat ille de quo facta est mentio: quod per alia comprobat ipse Alexan. in dcto consilio. cciiii. quem pro hoc vide in consilio. xxxiiii. col. prima viso themate vol. primo. vbi dicit quod hec dictio alius implicat de suo primo significato: vide etiam Decium concccccii. nu. ix. ex duobus

¶ Preterea ad cognoscendum qui casus requirant speciale mandatum: vltra communes passus et tritos adde vnum quod si constituo te procuratorem ad agendum contr. ommem personam mundi: non videor te constituisse ad agendum contra collegium / vniuersitatem / vel rem publicam. Ita dicit Bald. in rubri. C. ad Trebel. neque contra conmunitates cum non veniant appellatione personarum. quia dicuntur habere rem publicam / saltem large l. sed erhis circa princi. ff. de publi. not. in auten. de heredi. et falfi. in princip. et l. cum vectigal. ff. de verbo. significa. doc. in l. res publica. C. ex quibus causis maio. et in rubri. de iure fisci. libro decimo. C. latissime et vltra alios. Calca. consilio primo

¶ Istud poteris modificare prout notat Alexan. in con. filio. ccxvi. col. penul. nec arguendi. vol. secundo. quem vide consilio. lxxviii. nume. xi. cum sequen. viso et diligenten vol. v. vbi discutit quare in aliquibus casibus requiratur speciale mandatum. Probus

¶ Maius notabiliter. Pone casum prout Petrus de Ancha. ponit consilio. lxxv viso diligenter de procuratore quostituto ad concordiam faciendam / vt non possit pacisaquod dominus et eius filii non morentur in ciuitate. quia dicerentur media capitis diminutione diminuti ex amitterent patriam que cuilibet dulcissima est l. quae habeat de leg. tertio iuxta illud poete. Nos pairie finea et dulcia linquimus arua: de quo meminit Alexan. in con. silio fi. col. ii. vol. quarto. vbi subdit quod vnicuique patria sua videtur esse prestantior alia patria: vt l. moueor. C. de seuis expor late per Calca. consi. ii. nume. iiii. et. xxxi.

¶ Finaliter vide in proposito. Ioan. mona. hic Iaso. in consi. clxv. heredibus. volu. iiii. vbi tractat de clausula. Etiam si talia forent que mandatum: exigerent specialius / et quod casus comprehendat. Probus

Pnegotia / Uide que pro hoc not. Petrus de Ancha. consi. cccxiviii. pro decunone.

¶ Et dic tutores perse posseconstituere procuratores ad nec gocia pupilli l. ita autem. § gessune ff. de admi. tutor l. si procuratorem. primo. ff. manda. doc. in l. quosd quis. C. hoc ti. Notat late Alexa. consi. clxii. in princi. visis flarratis vol. quinto. Probus.

¶ Ad iudicia. Licet talis procurator ad talia agendum: habeat vnicum procuratorium quod oporteat in pluri bus iudiciis et aliis locis exhibere et producere / hoc in casuprcurare habet erga iudices quod illud publicetur exempset / et in publica formam redigatur: et postea quod pronunclet (partibus presentibus et non contradicentibus) fidem adhibendam illi sumpto sicut auctentico et originali. Ita dicit sa pluries hoc fecisse Inno. in. c. Albericus circa medium. supra de testi. in causis coram se ventilatis: quod placet Domi. in consilio quarto col. prima in causa domini Philippi / per quod comprobat quod delegatus non solum habet iurisditionem super principali causa: sed etiam super accessoriis et incidentibus in causa. c. prudentiam in fine. supra de offi. deleg. et cap. preterea. eo. ti. Probus.

¶ Non potest. Nisi talis procurator reperiatur constitutus cum libera. Bal. in l. illud in fine. ff. de minor. vbi dicit quod in calibus requirentibus speciale mandatum / sufficit gelerale cum libera scil cest procurator cui libera. ff. de procur. Paul. de Castro in l. per procuratorem / alias incipit Paulus. ff. de acquir. hered. et post eos Alex. consilio. cxxxiii. col. primma circa executionem vol. vi. vbi subdit idem dicendum snin procuratorio sit apposita clausula quod procurator possit ea que constituens poterat / quod etiam possit expedire eaque exigunt speciale mandatum. Panor. et Ioan. de Imona in. c. finali in fi. de dilatio. supra post Bar. in di l. procurator cunlibera per tex. in l. creditor. §. Lucius. ff. manda. Cu tamen in hoc puncto vide que notat idem Alex. consilio xxi. fium. sexto. consideratis his vol. vii. late Decius iu consilio. 49d viso tenore / vbi vnum subdit: quod licet fines mandati diligenter sint obseruandi l. diligenter. ff. manda. c. cum difecta supra de rescrip. et etia ipsius mandati qualitas. c. Cum venisa sent. vbi Bal. supra de eo qui mit. in po. tamen mandatum extenditur ad casus similes l. fi. §. fi. ff. manda l. si quis mihibona. §. sed si quis mandauit. ff. de acquir. hered. vbi Baldus notat Decius conilso. ccccxclii. numero tertio vlso tenore.

¶ Pretere a adde dictum Io. mo. hic posse limitari pger ead tradlit Lapus in. § primo. capitulo qui ad agendum. supra hoc titulo dum dicit quod si in instrumento datur mandatum generale et in dicto madato excipiuntur aliqui casus in qui bus erat necessarium speciale mandatum: certe propter talam exceptionem declaratur quod constituens voluit illum procuratorem posse expedire alios casus qui speciale mandatum requirerent propter illos exceptos: quia exceptio bebet esse de regula / alias non esset exceptio per not. in proemio regularum. infra per Ioannem And. quod nota. quia placer Dominico in capitulo secundo in fine de orafi. vica. hoc libro vbi alios dicit id firmare: pro hoc facit l. tribunus. §. finali. ff. de testa. milita. secundum Alexand. consilio. xxxvi. col. prima viso themate et dubiis volumi. exto vbi hoc latissime rationibus et autoritatibus comprobat et consilio. xiiii. abunde et eleganter volumine separtimo pro quo facit: quia detractio in quibusdam / operatur inclusionem aliorum l. si tribunus. ff. de testamen. milita. secundum Petrum de Ancha. in rubrica. de regul. iur. in quarta questione hoc libro / vbi refert tenere contra Lapum et sequaces / inquantum in simili dicunt: quod si episcopus vicario suo commisit omnia que ipse episcopus potest: excepta collatione benenciorum que requirebat specsale mandatum. capi. fina. de offi. vica. hoc lib. et in d. uo. ii. in fine. quod videtur placere Alexan. in d. consilio. xiiii. vbi dicit facere pro Petro / licet non alleget glo. iincto tex l. fina. quod quisque iur. ff. vbi exceptio facta de casu non conbrehenso sub regula / videtur facta ad abundantem cautelam: et sic illud non operatur facit l. qui mutuam. ff mand. ti. Et nihilominus aliter respond et ad decisionem lapisequacium: scilicet quod in casu suo verba regule erant talitem prolata: quod erant apta comprehendere casus speciale mandatum requirentes: patet quia dictum fuit quod posses facere omnia que ego possem / non mirum si propter dictam exceptionem factam de casu requirente speciale mandatum sub dicta regula comprehenduntur casus speciale mando tum requirentes: scilicet illi qui non fuerunt excepti¬

¶ Uide que in proposito tradit Decius in capi. cum dilecta. sub nu. vi. supra de confirma. vtili. et consilio. ccccxciii. viso tenore.

¶ Postremo dic cauendum a generalibus verbis / pro quo vide que dicit Iason in consilio. cxxiiii. col. antepenul. volu. iiii. quod nemo debet effundere verba sua: ita late sicut capra: firmat idem Iason in consilio. clxxxiii. colum. viii. eirca primum. volu. iiii. Probus.

OCcupare. Uide que de occupatione dicit lapus allega. xxii. vbi mouet questionem de duobus procuratoribus datis insolidum ad presentandum / et vnus present at: et presentatus ab eo renunciat prosent ationi presentatio secundi procura toris non valet: quia presentationis actus fuit preoccupatus per primum. Probus.

¶ Qui primo / habes simile quod si vnus aduocatus promisit duobus prestare in genere officium aduocationis / et postea contingit quod illi duo adinuicem litigant: et vnusqui que illorum diut illum aduocatum sibi teneri: quod preferetur ille cui primo promissum fuit: idem in vassallo duobus dominis obligato notat Alex. in con. xviii. in casu: vol. quinto post Ioan. And. in regula contractus hoc sib. Probus.

¶ Presumitur / Et sic quis presumitur non ligatus nisi probetur talis cum omnes homines sint naturaliter non serui / nec obnoxii Ioan. mo. in capitulo cum sunt. infra de regul. iur. Item quelibet res libera presumitur comprobat Iason con. cii. Castrum. Probus.

¶ Similiter / hanc dictionem dic includere modi et facti similitudinem: quod sentit Inno. in capitulo ex rescriprto. supra de iureiur.

¶ Item denotat equalitatem seu identitatem insti. de excu. tuto. §. similiter l. non omnis in princi. ff. de re milita. et in auten. de testib. §. venient / et in l. demens. ff. de heredi. institu. Probus.

¶ Insolidum / Que distribuitur per hanc dictionem cuilibet notat plene Maria Sozi. con l. col. prima viso / et latius con. lxxxvii. in presenti / et dicit Alexan. con. xcii. vol. vii. quod paria sunt / dicere quilibet: et dicere insolidum l. si pluribus in prin. cum glo. de lega. secund. quem videas pro hoc intento et latius consilio sequenti vbi tractat de duobus non tariis a partibus rogatis insolidum / aut simpliciter / et con. cxxiiii. nu. iii. eo. vol. et con. cxxxv. lin prin. videretur vol. v. et que not. per eum con. xxx. numero. viii. quoniam vol. primo Probus

¶ Non prouidet / Adde quod vbi vterquod prouidet: videlicet ius et homo / et diuersimode: tunc succedit regula / quod vbi duo disparis potestatis concurrunt ad idem / minus poterit comfundi a maiori l. generaliter. ff de fidei commis. notat Petrus de Ancha. consilio. clxxxii. col. secunda. videretur prima facie / vbi subdit quod lex siue statutum potentius operatur quam iudex qui est secundarius agens: et quicquid facit debet virtute legis agere / nec debet esse clementior lege / Et quod potentius agat circa idem lex quam homo / siue eius minister patet in immixtione sui et necessarii et additione extranei. Nam in prima non est medium inter ipsam et mortem in secunda sic l. et si post mortem. § i. de lega. primo / et l. si optio. ff. de optio. lega. Ad id facit quod notat idem Petrus de Ancha. con. cxcix. in fine. Primum dubium quod si ius commune resistit acquisitioni: debemus conscientiam nostram conformare cum iure / non cum homine aliter dis ponente: alias inter legem conscientie et ius scriptum esse quedam repugnantia et perplexitas. Et sic si immobilia relinquantur fratribus minoribus / heres salua conscientia / potest illa retinere quia non sunt capaces talium / cle. exiui. de verbo. significa.

¶ Item potentior est prohibitio testatoris et legis / quam fit prohibitio contrahentium / quia prima impedit translationem dominii alia non: notat. Ioannes de Anania consilio. xlvii. col. ii. illud presupponitur: vide que dico in capitulo si tibi absenti in verbo acquiritur dominium de preben. Probu.

¶ Hominis prouisio / Que regulariter facit cessare prouisionem legis l. maritus. C. de procura l. finali. C. de pac. conuen. quod firmat Maria. Sozi. consilio. xlviii. col. tertia vbi dicit quod dispositio hominis: (qui potest in re sua quascunque conditiones adiicere) facit cessare dispositionem: legis vt in l. finali. C. de pac. Cy. et doc. in l. fina. C. de iure emphi. et canoniste in capitulo potuit de locato / et est tex. in capitulo primo de prohibi. feudi alie. Iuuat dictum. vulgarium quod pactum rumpit leges glo. Ioan. And. in regula contractus hoc libro. Uide dominum Bart. de Cha. saneo consilio. xi. nume. lxiii. quod exorditur / le cas est tel. vbi dicit / que premissa sunt habent locum: maxime quando proui sio e extraordinaria et extra terminos consuetos: vel vt placet Cal. in co. xxiiii. col. iiii. quando prouisio homins est specialis. l. ii. et. hi. §. hi quoque. ff. ad sileia. quod multipitoliter comprobat maxime de equo accomodato quia cui accommodatur tenetur de pertculo nisi dominus miserit seruum suum pro eo custodiendo quia tunc per hanc missionem videtur per specialem prouisionem in se suscepisse periculum.

¶ In exclusione legis tamen non sic procedere dicas: quia illa dicitur fortior quam exclusio hominis / firmat Maria Sozi. consi. cl. colum. iiii. versiculo sed ad hanc rationem: vide Decium consilio. cccccv. nume. vi. copiose

¶ Et de dispositione idem Sozi. consi. ccvi. colum. ii. in presenti consultatione dicit quod quando quis ad aliquid faciendum tenetur ex dispositione hominis: non tenetur siacere contra se l. inquisitio generalis. C. de solu. secus si ex dispositione legis / casus est et ibi Bal. et moderni ita distingunt in l. frater a fratre. ff. de condi. inde. Aliam differentiam dispositionis homins et iuris ponit Iason in consi. cxxviii. in fine verba permutationis. vol. 4. et idem Sozi. consi. cxvii. visa / quem cumtabo in capi. non potest. de preben. et sic per premissa apparet quod dispositio legis est excellentior et potentior / quam dispositio hominis quod probo per id quod citat idem Sozim consi. ccxxvi. colum. penulti. versicu. confirmatur / questio / quod licet dispositio inducatur facto hominis: si tamen immedia te inducitur a lege: dicitur dispositio legis et non hominis. casus est not. in l. interdum. §. paterfamilias. ff. de heredib. insti. in verbo potestate iuris: quem tex. ad hoc allegat Ard ti. in l. filius a patre. §. primo. ff. de liber. et posthu. faciunt. nota. in l. si in testamento. ff. de vulgar. et pupil. et id de qui meminit Iason in consi. lxxxv. in fine. volu. iii. Quod fact legis potentius est facto hominis / et magis immediate operatur: nota. Innocen. in capitu. preterea requisisti. supra de apella.

¶ Uide eundem Sozinum consi. ccxci. colum. v. vi. sis literis vbi concludit dispositionem hominis in primo verificari: secus in dispositione legis / vt id ibi late comprobat.

¶ Item aliud in proposito quod citat Alexanconsi. cciiii. in fine. volu. vii. quod facilius lex denegat contrahentibus illud quod procedit ex prouisione legis / quam illud quod procedit immediate ex prouisione ipsorum contrahentium. not. glo. magna in l. assiduis. C. qui po. in pigno habe. et in l. prima. C. si aduersus venditio. Hinc Petrus de Anchar. consilio. lxxxi. prima facie / quod prouisio hominic non tollit prouisionem iuris communis in eodem casu l. sieum dotem in princi. ff. solu. matrimo l. si extraneus. ff. de conditio. ob causam.

¶ Quod autem dicimus prouisionem hominis facere cessare dispositionem legis: intellige secundum Alexan. consi. cxviii. in fine in casu de quo vol. v. vbi dicit: quod expressa prouisio hominis non facit cessare ordinariam prouisionem legis / ne resultet quod illud quod est adiectum in contractu ad fauorem et ad ius augendum redundet in diminutionem sed bene per prouisionem hominis receditur ab extraord naria prouisione legis inducta in priuilegium contra ius commune. Ita loquitur. d. l. fi. C. de pac. conuentis. vide eundem Alexan. consi. cxxxii. nu. iii. volu. iiii. et Decium consicccccxii. nume. vii. cum reuerendissimus.

¶ Postremo. adde quod tex. noster in prin. loquitur de duo bus procuratoribus constitutis simpliciter / vt tunc vnus sine altero aliquid non potest agere: secus si constituantucum adiectione dictionis insolidum / non tamen aperitur anidem inueniat dicendum in duobus vel tribus syndicis alicuius collegii vel vniuersitatis. Et breviter dic quod non quia vnus sine alio officium gerit / quia est officium publicum / non solum autoritate: sed etiam vtilitate l. prima § quibus. ff. quod cuiusque vniuersi. Quo casu in officiis publicis autoritate et vtilitate / que competunt pluribus: vt singulis: quilibet videtur habere potestatem insolidum: vt not. per Bar. et alios post glo. in verbo proferre / in l. si vni. ff. de re iudica. vbi Alexan. fatetur hanc fore communem. noBald. in l. fina. C. de autoritate prestan. et Sali. in l. cum magistratus. colum i. C. quando prouoc. non est nec. late Domi. in capi. vt questionibus. colu. penul. de arbi. hoc lib.

¶ Item syudici gerunt publicam personam. Bal. in ca. i. in. § hoc quod nos. col. ii. versi. Et si plures. in titu. de pace constan. allegat l. decreto. §. fi. ff. de admi. tutor. vbi loquitur in pluribus tutoribus qui videntur dati insolidum: adidem text in l. iii. in princi. ff. eo. ti. no. Bald. in l. fi. in. ii. no. C. de autoritate prestam. Bar. in l. i. §. si plures. col. ii. de exerci. ff. firmat Ang. consi. lvi. circa finem quidam non suppositus / alias que reformatio vbi dicit quod tutores et curi tores habent administrationem insolidum / nisi diuisa sit administrandi potentia a lege / testatore / iudice / aut ab ipsis. il. et si pluribus. ff. de autoritate tutor. coniuncta l. fi. C. eo. quia sic legislator potestatem concessit. Ad idem Areti. conlxvi. col. iiii. viso puncto. Et Archi. hic in prin. et communiter alii.

¶ Ergo idem videtur dicendum in pluaibus syndicis quoBal. equiparat in loco. supra alleg. dum allegat. d. l. decreto

¶ Et pro hac equiparatione habes glo. in l. iusiurandum ead pecunias. § defensor. ff. de iureiur. vbi Bar. et alii. Ad idem Iason late in l. preses. C. de transactio. facit tex. in l. prima. in prin. §. defensores. ff. de mu. et honor. tenet Alex. con. xxii. nu. xi. viso instrumento vol. primo.

¶ Et est communis conclusio quod in officiis publicis autoritate et vtilitate priuatis / vt in tutoribus et curatoribus. vnusquisque habet autoritatem insolidum l. prima. C. si vt ex plurib. tutori. not. Panor. in. c. prudentiam in prin. supra de offici delega. Et sic multo fortius in syndicis quorum officium dicitur publicum / non solum autoritate sed etiam vt litate vt supra diximus.

¶ Ex quibus omnibus habemus conclusiue quod syndici equiparantur tutoribus. Ideo videntur habere potestatem cum libera glo. in l. mandato generali. ff de procur. ex quo cap. te dicuntur constituti insolidum. Bal in rubr. C. de exerci. col. fi. versi. iuxta predicta

¶ Hinc sumpta occasione mouetur dubium. Pone inter rectorem parrochialis ecclesie. S. Petri ex vna et syndicors fabrice eiusdem parrochialis partibus ex alia mouetur questio: tandem omnibus per syndicos scrutatis stant super rde qua inter eos queritur sacramento dicti rectoris / qui in rat ad eum rem spectare / an hec delatio poterit preiudica re ipsis parrochianis. Breuiter vt ad rumbum veniamus. dic quod sic: quia primo dubius est litis euentus l. quod debitur. ff. de pecul. Pro hoc facit quod citat Bar. in con. xlvii. circa finem / nunquid tutor / quod quando iura pupilli sunt obscura potest tutor transigere et compromittere / allegaglo. in l. pactum curatoris. C. de pac. et. l. interdum. §. qui titelam. ff de fur. firmat et latius Petrus de Ancha. con. cxxxvi. ex consiliis excellentium doctorum: his astipulatur dictum Panor. in con. xxxix. versi. sed hoc non obstante duo sunt examini. vol. primo. quod communis conclusio est / quod licet debitur liquidum remitti non possit a tutore: secus tamen in debito non liquido no. Bar. et alii in. d. l. pactum et Ang. post glo. in l. contra iuris. §. fi. ff de pac. vbi instruit aduocatum / vt sincautus si velit impugnare pactum gratuitum factum a tutore vel curatore / vt dicat quod debitum erat liquidum: quod intelligitur etiam quando de facili non poterat liquidari

¶ Pro intento habeo vltra premissa: quia confessio procuratoris vel syndicii constituti in iudicio nocet domino l. non solum in prin. ff de procur. c. fi. de confes. hoc lib. Bar. in l. certum. §. sed an ipsos. ff. de confe. Panor. post Antho. in. c. primo. supra vt lite non contesta. c. presentium de testib. hoc libro / per que iura Alex. con. lxviii. nu. x. et viso et dudum dist cusso vol. ii. dicit id de syndico procedere. Postremo si qua ras an capitulum sine superiore possit constituere syndcum vide et latissime per Signorol. de homed. in con. xxviii. Si queritur. Probus.

POterit. Uide que in proposito cutat Alex. in con. clxxxix. in fine viso statuto: vol. vii. quod mandatum durat donec voluntas durare praesumitur: et nisi sit mutata vel et tincta voluntas / non extinguitur mandatum l. si vero non remunc. randi. § si mandauero. ff. manda. et l. si pater. ff. de manu. vindic. et l. mandatum. C. manda. Sed mitatio voluntatis non presumitur etiam vsque ad extremum vite spiritum nisi probetur l. cum hic status. §. i. in fi. ff de dona. inter vir. et vxo l. cum tantum. ff de probatio. c. cum maiores ad finem et ibi no. supra de bap. no. Iason in con. xviii. col. ii. vol. iii. et Petrus de An cha. con. xc. considero et Alex. con. lxxxi. nu. iii. reuocatu. in dubium / vol. v. Domi. in con. cxv. colum. ii. Super dubic. dum dicit: quod ex quo voluntas hominis est semel deducta ad certum actum presumitur perdurare in illo / nisi ostenda tur mutatio voluntatis. d c. maiores: et regula semel malus hoc lib. quam comprobabo late in. c. primo de vsur. Alex. ii con. xxlx. col. i. preclare. vol. iii. et con. xxxiii. in fi. eo. vol. Achi. et doc. in. c. Si delegatus. supra de offi. delega. hoc lib. Aidem facit tex. noster quia si dominus constituit titium procuratoren. suum / et Titius respondit se nolle acceptare mandatum tamen potest postea Titius quandocunque acceptando mandatum: vti officio procuratoris / nisi appareat quod diminus mutasset voluntatem que non presumitur mutata nisi probetur secundum doc. hic quod nota contra yditas qui dicunt mandatum reuocari aliquo temporis spatio¬

¶ Premissa firmat Petrus de Ancha. con. lxiii. in fine / motiua iudicis: vbi subdit rationem: quia in his que solo cursim temporis non mutantur presumitur de preterito in presenti: vnde olim excommunicatus: hodie presumitur excomminicatus. Et similiter olim dominus: hodie praesumitur dominus l. siue po¬ sidetis. C. de probatio. facit quod not. Bellamera deci. 66 u ei qui / vbi dicit / quod ei qui in gratia assernit se esse scholarem./ sufficit si probet quod fuit ante scholaris: licet non tempore gratie facit: quia durare inimicitia presumitur nisi reconciliatio probetur per modos no. institu. de iniur. et. l. iii. ff. de adimen. lega. no. Pet. de Ancha. con. ccxlvi. col. ii. in causa agitata

¶ Item continuatio praesumitur si aliter mutatum possidem di propositum non apparet: vt l. eum qui. § in popularibus. ff. de iureiur. no. Idem Pet. de Ancha. con. cclii. col. fi. frate charissime.

¶ Et sic constitutio procuratoris non dicitur nature iuris habentis causam ad tempus: quod ipso iure. ex tempore perit. not. idem Pet. de Ancha. con. cccxxxix. col. pe. pro maior

¶ Uide pro ipso intento eundem Petr. consi. ccclvii. qui presupponitur. Probus.

COniecturis. Que coniecture multum operantur in iuri. nostris quia ex ratione coniecturata cet argueret Bal. in l. maximum vtium. C. de liber. praeteri. et in l. qua uis. C. de fidei con. sequuntur Paul. de castro et Cuma. in l. si vero. § de viro. ff. solu. matri. sicut lice. arguere a ratione expressa in lege l. milites agrum. ff de re milita. et in l. his solis. C. de reuoc. de natio. Bald. post Petr. et Cy. in l. non dubium. C. de legib. tradit Maria. Sozi. con. clxv. colum. x. visis inuestituris / vbi subdit quod ita ex opposito sicut licet arguere a ratione legis expressa cessante l. adigere. §. quamuis. ff. de iure patro. ita. licet arguere a ratione tacita cessante: quia quod operatur positum in proposito: operatur oppositum in opposito l. vt proponis. C. de nup. l. si ex toto in prin. de lega. i.

¶ Item que sunt probationis difficilis vt sunt dominia not Calca. in con. xxxii. col. v. in causa magnifici probantur per oiecturas vel presumptiones iuxta no. in l. omnes. § a babaris. ff de re milit l. consensu. C. de repud. c. in literis. supra de testib. late hanc regulam probat Iason in con. cxli. nu. iii visa longa: vol. iiii. Calca. in con. viii. nu. xiii. in causa et conxxiii. Quod dictus Iacobus vbi post multiplicem comprobationem regule concludit solutionem probari per coniecturas que regula procedit quando negotia bona fide a guntur. Sozi. con. ccxci. col. pe. visis literis pro hoc vide Alex. de Imola con. iiii. col. prima versi. Et attento viso pro cessum inquisitionis in. vi. vol. vbi dicit / quod si delictum est conmissum de nocte: et tempore tali / quod nullo modo luna luceba. nec lumen aliquod reddebat: adeo quod non possent decerndelinquentes / tunc ex quo probatio est difficilis: sufficit pr bare per famam / saltem concurrentibus aliquibus admint culis vel coiecturis / quamuis alias talis probatio non fuisse sufficiens l. siquidem. C. solu. matrimo

¶ Facit quia ex multis coniecturis resultat vna plenprobatio no. in l. ii. vbi doc. ff. de excu. tutor. Alex. con. xiiii. nu. xvi. visis volu. vi. facit etiam in simili quia due semiplus ne probationes simul iuncte etiam diuersi generis plenam faciunt probationem maxime quando ad eundem finem tendunt glo. in l. ii. §. fi. ff. de excu. tutor. quae exclamatur a docto. vt pecet Calca. in. d. con. viii. pro qua alleg. glo. in l. iii. §. eiusdem. ff. de testib. et in l. admonendi. ff. de iuretur. vide que dicenc. presentium in verbo credo de testib infra.

¶ Et an per coniecturas valeat probari falsitas: vide qua tradit Io. de a nania: et ibi Bolog. in addi. ad eum co. xlviii. Dubium de quo. Dolus etiam et deceptio probatur ex communiecturis / et ex his quae incontinenti subsequuntur l. dolum. C. de dolo. i. si ventri. §. fina. cum ibi no. de pri. credi. ff. c. officii. supra de ele. D probatione autem eorum quaefiunt de nocte vide Alex. con. clvi. col. i. v. so processu vol. v. et in con. xxviii. consideratis: vol. iii. vbi latem ractat de coniecturis quem etiam vide in con. xcviii. col. pe. quoniam per excellentissimum eo. vol. pro eo quod dicimus de hique sunt difficilis probationis.

¶ Item ex coniecturis percipitur bona vel mala fideBal. in l. i. C. de de vsucap. transfor. Neapoli. deci. 369 nu. viii. alphonsus / vbi subdunt quod bona fides et mala fides probatur ex inualida probatione: vt ibi comprobant et Latius Calca. in co. 28. iilud afferam in medium

¶ Ulterius. Adde quod coniecture sumuntur ab his que garuntur ante actum / ab his que in actu: et post actum dicit Maria. Sozi. con. cxlvii. col. pe. versi. Ex qua conclusione: visa facti contingentia / vbi ipse ponit exempla que vide¬

¶ Sunt enim quandoque coniecture leues / quandoque vrgentes: et quandoque violente: secundum factorum varietatem. dicit idem Sozi. con. clx. in prin. in praesenti: et con. cxcii. colum. in. capio difficultatem

¶ Et quando liceat arguere ex coniecturata mente vide Sozi. con. ccxxvi. col. ii. questia¬

¶ Coiecturam autem voluntatis defuncti ex pluribus sumere debemus: et inter cetera ex charitate / et necessitudine / et ex mente. Et hec vltima ante omnes alias est considerandi vt in l. in conditionibus primum locum. ff de conditio. et de mon. et l. si seruus pluriun. §. fi. de lega. primo pro quo vide quae late tradit Iason in con. lii. vol.

¶ Et mentem morientium qualiter colligimus / dicit tex. quod ex arbitrio et opinione viuentium l. quim. C. de natur. liber. citat Pet. de ancha. con. ccxxxvii. col. ii. Quia in i. quaesito.

¶ Et sic habens ex premissis / et eis que notata sunt in praecedentibus: quod coniecture multum in actibus hominum prosunt / prout dicitur de indiciis quorum occasione proceditur ad torturam in criminalibus: quibus deficientibus sistimuAdeo quod dispositio iuris communis sustinet / quod si aliquis est tortus non precedentibus legitimis indiciis: confessio facta itn tormentis quantuncunque postea ratificata: non est sufficiens ad condemnationem vt est de mente. glo. no. iuncto tex. in l. pe. ff. de questio. no. Ang. in l. qui in aliena. §. celsus. ff. d.¬ acquir. heredi. vbi querit an si aliquis sit tortus non precedentibus indiciis si postea perseuerat in confessione possit. notarius scribere ipsum sponte confessum: et dicit quod non ssciuit eum tortum sine indiciis / quia presumitur durare metus tormentorum: ideo scriberet tunc contra veritatem. S autem iuste praecessissent tormenta: tunc possit scribere notarius quod reus fuit sponte confessus: dummon inter tormenta et confessionem aliquod medium interuallum interueniat quod interuallum quale esse debeat / relinquitur iudicantis arbitrio vt no. in l. i. §. diuus. Seuerus. ff. de questio. et ita tenet Ioan. de Imola in. di. § celsus quod videtur placere Alexan. in con. primo. col. prma vol. tertio. Ubi hoc latius comprobat nu. v. vi. et. vii. vbi etiam nu. ix. subdit quod ad probationem indicii duo testes requiruntur glo. et ibi doc. in l. fi. C. familie erciscum. Inno. in capitulo sicut. supra de symo. Bal. in l. prima. §. Cornelio. ff. de questio. Ang. in l. fina. ff. quod metus cau. quod firma. idem Alexan. consilio vndecimo. Sentio vol. quarto. nume. vi. et ratio ad precedens dictum videtur. Quia reus pertenritus ex tormentis iniuste illatis: semper verisimiliter debet timere ne iudex de nouo iniuste torqueat l. si cui. §. iisa dem. ff. de accu. Ista latissime comprobat idem Alexan. in consilio. lii. col. secunda viso themate illustrissimi. vol. ten. tio. vbi adducit vnum dictum Bal. quod etiam si ille qui contra se in criminali confessus est (nullis precedentibus indiciis) asserat se fuisse confessum per torturam / quamuis non appareat aliquid de tortura: dum tamen appareat confesum esse detentum: talis confessio non est efficax ad condem nandum propter non verisimilitudinem quod sponte fuerit confessus

Hinc late firmat Alexan. in consilio. cxv. in fi. in causa. vo. tertio quod ex presumptionibus etiam violentis nun quam est in ponenda pena vltimi supplicii: sed minuenda. not. Inno. in cap. quia supra de presump. Antho. et alii in. c. afferte. eoti. Bal. in l. fi. C. de proba.

¶ Pro premissis attende que in simili ipse Alexan. tradi. in con. xcviii. col. fina. quoniam per excellentissimum / vol. tertio post Bal. in l. prima. C. quod met. cau. quod quand. post metum illatum et post contractum factum per metum secutus est actus tendens ad approbationem ipsius precedentis contractus: si talis approbatio incontinenti subsecuta est: tunc in dubio non inducit voluntariam approbationem: neque intelligitur purgatus metus: allegat id quod not. in l. prima. §. que honorande. ff. quar. rer. actio. non deidem firmat ipse Bal. in l. fi. C. de conditio. ob turp. cauin fine¬

¶ Si autem ex interuallo distinguitur. Aut subest eademcausa metus / et tunc non dicitur approbatio / alias sic / vt ibi late comprobat ipse Alexan. cuius verba aliter non refere nesitranscriptor: vt in simili dicit ipse Alex. in con. xcvi. in presenti causa. vol. iii

¶ Et redeundo ad thema / habes: vt supra dixi / quod in his in quibus a communiter accidentibus difficilis est probatio admit titur probatio per coniecturas l. filium diffinimus. ff. de his qui sunt sui vel alie. iur l. si vicinis. C. de nup. l. consensu. §. super plagis. C. de repud l. non omnes. § abarbaris. ff. de remlita. in talibus enim lex contenta est probationibus que haberi possunt quamuis plene non sint. Dico et late in. c. presentium in verbo credo de testib. hinc Bal. in l. si quis ex argentariis. §. pe. ff. de eden. quod actus clandestini / vt furtum. probantur per coniecturas: puta si probatur quod hostium fuiruptum / vel quod famulus aufugit. d. § a barbaris. Istud latius prosequitur idem Alex. co. xxiiii. col. ii. animaduer. sis vol. ii. et latissime in con. liii. viso themate: eo. volu. ii. et con. lxix. in prin. visa eo. vol.

¶ Et sic ex premissis habemus argumentum a contrario sensu: quod si factum non est difficilis probationis: quod non valet pro batio per coniecturas. Pone exemplum in eo quod idem Alex. citat in con. xxxiii. col. i. viso themate eo. vol. ii. quod vbi pena petitur: requiritur liquidissima probatio eorum que adducuntur pro pene commissione: ita dicit Bal. in. c. i. in ti. qualiter do. proprie. priue. dicens probari per tex. singul. in l. in testamento: et l. i. ff. de conditio. et demo. idem Bal. in l. i. in. iiii. oppo. C. de his qui pe. no. vbi dicit quod ad commissione pene / non sufficit probare coiecturas: sed requiritur liquinda probatio: in tantum quod infertur in causa pene locum non esse delationi iuramenti quod alias in aliis causis defertur regulariter vide que dico in. ca. Romana in verbo de ferride testib

¶ Ponit vnum casum no. quo defertur iuramentum Alex. in. d. con. lxix. nu. vii. visa facti. volu. ii. quod si duo testes dicunt / vidimus quod Titius mutuauit Selo pecuniam: sed nescimus quantum: quod tales testes probant si per alios duos tostes potest coniecturari de qualitate: vtpote quod dicunt quod Seius petiit a Titio mutuo. x. et cum hoc defertur iuramen tum a iudice: et his omnibus coadunatis resultat optima probatio: et hoc sit dictum incidenter

¶ Coniectura enim dicitur probabilis humane nature praesumptio: no. glo. pragma. in prohe. circa finem in verbo coniectura allegat ad hoc l. continuus. §. cum itaque. ff. de verb. obliga. et de pigno. act l. si seruos in fi. Hinc dicunt Neapo. deci. xl. nu. xiiii. de tribus / quod probatio per coniecturas dicetur probatio manifesta: vt in l. licet de lega i l. si quis lociaples. ff. de ma. testa. Bar. in l. si quando. C. vnde vi. et in l. i. in fi. et de verb. oblig. tradit Alex. in d. con. 24. nu. vi. animaduersis. vol. ii. Et subduntidem Neapol. vbi. supra nu. xvi. quod probatio dicitur apertissima / si fiat per indicia ar. ff. de leg. i. l. imperator et l. qui habebat. ff de reb. dub. Probus

PRocurator. Uide Pet. de Ancha. con. ccxxviii. A. duas filias habbat / et duobus consiliis sequenti bus. Antho. de Butrio con. lxiiii. A duas filias habuit et con. sequenque omnia videntur eiusdem tenonris Alex. con. cxlvi. in causa et lite. vol. v. et con. cxlix. viso processu eo. vol. Probus.

¶ Licet ignoretur. Pro hoc est glin. c. nec illud in verbo vxor in fine. xxx. q. v. vbi dicit quod si quis consensum suum exprimat alicui femine per litteras et ante receptas ab illa: iste peniteat non est matrimonium. licet illa cosentiat quia requiritur quod duret voluntas et adsit mutuus consensus per ea que late dico in capitulo primo. in verbo desit consensus infra de despon. impuber.

¶ Istud possumus ampliare ad matrimonium spirituale puta in procuratore constituto ad acceptandum beneficium. per ea que tradunt domini de Rota in antiquis decisioniclxxi. vbi dicunt quod constituens nouos procuratores ad acceptandum: videtur primos reuocare posito quod non sina certi ficati: quia ex quo agitur solum de preiudicio consituentis non inspicitur quod procuratores qui reuocantur sincertificati vel non. Rota pro hoc iura adduncit que repetil. Fely. in. c. ex parte Decani. nu. xviii. versi. fallit tertio. supra de rescrip. quem vide pro intento reuocationis tacite et expresse. Quibus adde que notat Ludo. Roma. in consilio. cccxlii. col. i. quo ad primum et post eum Auriol. hic in ad ditio. ad Guil. de monte Laudu. quod si post constitutionem procuratoris ad renunciandum beneficium: ipse constituens illud renunciet / iam censetur procurator reuocatus: quia finitum est eius mandatum: et vacatio beneficii non potest. ex vnius persona dupliciter contingere / non superueniento post primam vacationem nouo titulo / quod nota: quando penitet constituisse in fauorem alicuius: quia ad impediendum ne tali prouideatur: debet sic fieri / quando non potest intimarireuocatio secundum nota. in cle. vnica de renuncia. vide quam pro hoc vltimo dixi in rub. de renuncia. ante finem. Probus.

¶ Reuocatio. De reuocatione vide que dixi. supra eo. in. c. quamuis vltra que attende ad Alex. con. xviii. visis capitulis vol. ii. qui dicit glo. hic in verbo reuocatus communiter per doc. approbari dum dicit: quod licet quis iurauerit non reuoca re vel benitere: quod nihilominus peniterit reuocare: licet per iurus sit / et de eo debeat sibi penitentia imponi: mouetur per id quod habetur in. c. sicut et in. c. inter. supra de spon. Istud conprobat pluribus mediis. Pimo / quia non valet conuentio per quam. constituo aliquem administratorem vel procuratorem meum cum pacto quod non possim regocare Bar. in l. cum precario per illum tex. ff. de preca. not. Ang. in l. stichus. § vsu fructus. ff. de solu. Idem in simili si facio testamentum / et promitto cum iuramento illud nunquam reuocare: non obstante iuramento possum illud reuocare / quamuis reuocando sim periurus secundum magis communem opinionem not. Io. andin regula quod semel Io. imola. in. c. dilecto. supra de praeben. et in c. cum contingat in primo membro. supra de iureiur. Ubi per plura ostendit hanc esse veriorem. Ad idem quod not. Antho. de butrio in. c. pe. supra de offi. vica. quod si vicarius sit constitutus ad tempus / cum iuram ento de non reuocando: si reue cetur ante tempus: valet reuocatio / efficitur tamen constituens periurus si sine causa reuocet ratio potest esse: quoad quod ab initio est voluntatis / factum est necessitas l. sicut C. de actio. et obliga. Si tamen cum causa: vt quia male gerat officium: vendendo iusticiam / vel similia faciendo: tunc sine dubio reuocatio valebit: et reuocans non incidet in perurium: nec in aliam penam promissam / propter tacitam conditionem subintellectam in iuramento. c. quemadmodum. supra de iureiuran.

¶ Pro hoc pone aliam instantiam. Aliquis coit societatem cum Titio ad tempus promittens de non diuidendo ante tempus. Si socius vidlicet Titius est sibi molestus vel rixosus: potest contrauenire et diuisionem petere l. si conuenerit. ff pro socio vbi Bar. notat in l. iubemus nulli vbi Bald. C. de sacrosanc. eccle. et subsistente legitima causa. non est opus absolutione a iuramento: ratio ad premisse resultat / quia iuramentum est contra naturam actus: vel non habet concursum iuris communis: licet possit seruari sine intertu salutis eterne pro hoc habes que dico in. c. vnico in versi. Item ista consuetudo infra de cler. non residen. quibus adde que in simili no. Alex. in con. lii. col. ii. viso testamento: vol. ii. vbi notando dicit post Bal. in l. i. in vlti. colum. C. de vsufruc. quod si in instrumento continetur quod ego proprietarius promitto vsufructuario non inferre vim et questionem vel molestationem aliquam: quod hoc non obstante potero petere ab eo satisdationem de vtendo et fruendo arbitrio boni viri: quia dicta verba intelliguntur / nisi quando oriatur questio ex natura eiusdem actus l. quero. §. inter locatorem. ff. locati

¶ Premissa possint moderari per ea que trandunt Do. die Rota in antiq. deci. ciiii. Nota quod vbi aliquis facit procuratorem: vbi dicitur quod procurator constitutus ad permutandum et resignandum beneficium causa permutationis: non potest reuocari quando dominus iurauit non eum reuocare / et si reuocat non valet reuocatio: ratio / quia ex quo partes libere consenserunt permutationi fiende possunt se ligare iuramento: vt fiat per ermutatio per. c. cum inter. supra de renuncia. et sic habet. locum quod. supra diximus. per. d. l. sicut quia talis constitutio dicitur non voluntaria sed necessitata a iuramento: quod reperitur ciuiliter praestitum seu canonice licet non interuenerit stipilatio per ea que tradit Alex. in. d. consi. xvi. viso themate. vol. ii. Item agitur de praeiudicio alterius compermutantis. ideo non licet penitere: licet permuta tio dicatur contractus innominatus in quo est locus penitentie re integra: prouet in aliis contractibus innominatis l. si pecuniam in prin. et ibi glo. in verbo liceat penitere. ff. de conditio. ob cau. l. i. ff. de rerum permutatione et l. iuris gen. cum ibi nota. ff de pac. quod illud habet locum quando potest agi ad interesse: vt in rebus prophanis infra d. l. si pecuniam. Secus quando non potest agi: vt in rebi¬ spiritualibus in quibus non cadit interesse pecunlarium. Inno. in. c. querelam. supra de elec. quod placet Do. de Rota. ibi et de cisio. 164. in antiq. et Fely. in. c. ex parte decani. nu. xiii. supra de rescrip. vbi subdit rationem quod non cadit interesse: quia pro indicium non est estimabile: nec inuat dicit in contrarium texnoster / qui videtur loqui in spiritualibus vcilicet matrimonio. quod dicitur spirituale: verum est de se: tamen inquantum contrahitur inter laicos / non dicitur proprie spirituale / quod patet: quia ibi interuenit dos et sic datio rei temporalis que non potest interuenire in spiritualibus: glo. in. c. quicquid. prima q. i. que allegat. c. honorantur. xxxii. q. ii. Ad idem quod not. Io. mo. in rub. de rerum permuta. facit in arg. quod not. glo. et doc. in. c. ex parte el. i. supra de officio deleg. prout nec promissio not. glo. pragma. in ti. de elec. in. §. ego in verbo promissione que dicit quod sola promissio dandi temporale prospirituali inducit simoniam. c. nobis. c. veniens. supra de simo. t. c. ii. supra de confes. comprobat Calca. con. xxxi. colum. ii. Antonius. Probus