Table of Contents
Glossa aurea super Sexto
Liber 1
Titulus 1 : De summa trinitate et fide catholica
Titulus 2 : De constitutionibus
Titulus 5 : De postulatione praelatorum
Titulus 6 : De electione et electi potestate
Titulus 8 : De supplenda negligentia praelatorum
Titulus 9 : De temporibus ordinationum et qualitate ordinandorum
Titulus 10 : De aetate et qualitate et ordine praeficiendorum
Titulus 11 : De filiis presbyterorum et aliis illegitime natis
Titulus 13 : De officio vicarii
Titulus 14 : De officio et potestate iudicis delegati
Titulus 15 : De officio legati
Titulus 16 : De officio ordinarii
Titulus 17 : De maioritate et obedientia
Titulus 19 : De procuratoribus
Titulus 20 : De iis, quae vi metusve causa fiunt
Titulus 21 : De restitutione in integrum
Liber 2
Titulus 2 : De foro competenti
Titulus 3 : De litis contestatione
Titulus 4 : De iuramento calumniae
Titulus 5 : De restitutione spoliatorum
Titulus 6 : De dolo et contumacia
Titulus 7 : De eo, qui mittitur in possessionem causa rei servandae
Titulus 8 : Ut lite pendente nihil innovetur
Titulus 10 : De testibus et attestationibus
Titulus 13 : De praescriptionibus
Titulus 14 : De sententia et re iudicata
Titulus 15 : De appellationibus
Liber 3
Titulus 1 : De vita et honestate clericorum
Titulus 2 : De clericis non residentibus in ecclesia vel praebenda
Titulus 3 : De clericis non residentibus in ecclesia vel praebenda
Titulus 4 : De praebendis et dignitatibus
Titulus 5 : De clerico aegrotante vel debilitato
Titulus 6 : De institutionibus
Titulus 7 : De concessione praebendae et ecclesiae non vacantis
Titulus 8 : Ne sede vacante aliquid innovetur
Titulus 9 : De rebus ecclesiae non alienandis
Titulus 10 : De rerum permutatione
Titulus 11 : De testamentis et ultimis voluntatibus
Titulus 13 : De decimis, primitiis et oblationibus
Titulus 14 : De regularibus et transeuntibus ad religionem
Titulus 15 : De voto et voti redemptione
Titulus 16 : De statu regularium
Titulus 17 : De religiosis domibus
Titulus 18 : De capellis monachorum
Titulus 19 : De iure patronatus
Titulus 20 : De censibus, exactionibus et procurationibus
Titulus 22 : De reliquiis et veneratione sanctorum
Titulus 23 : De immunitate ecclesiarum, Coemeteriorum et aliorum locorum religiosorum
Titulus 24 : De clerici vel monachi saecularibus negotiis se immisceant
Liber 4
Titulus 1 : De sponsalibus et matrimoniis
Titulus 2 : De desponsatione impuberum
Titulus 3 : De cognatione spirituali
Liber 5
Titulus 1 : De accusationibus, inquisitionibus et denunciationibus
Titulus 6 : De excessibus praelatorum et subditorum
Titulus 8 : De iniuriis et damno dato
Titulus 10 : De poenitentiis et remissionibus
Titulus 11 : De sententia excommunicationis, suspensionis et interdicti
Titulus 3
Capitulum 1
VIctualia. Quod licet hic et in cade cetero. supra eo. ti. distributiones. videantur appellari victualia: hoc tamen non procedit de iure: sed id refertur ad consuetudines speciales: de iure autem potius accesiones ad ius canonicale sunt. ca. dilectus / el. i. in fi. supra de prebend. no. Card. con. liii. in fi. Probus
¶ Continuatione. Uide que prohoc dicimus in. c. vnico. in verbo assistentes / et in verbo cum perseuerantia de scisma infra et in. c. statutum ii. infra. de here. Dic etiam debere intelligi rebus sic extantibus Deci. con. 276. col. fi. praetponitur. Et quia materia textus natri frequens est longas latasque habenas haytere fertur et quotidianas: eas tamenni. fallor doc. hic illius ad saturitatem non laxarunt. Ideo pr viribus id facere in praesentiarum conabor intrando itaque caspum tam fertilem a quo sumunt plurimi adipem frumenti / vini / et olei / lacque et lanam. Primo habeo quod non placet vnum discussum. per Archi. hic per tex. natum: ibi qui eisdem officiis in ipsis ecclis affuerint: quasi dicat non aliis / cum hic agatur de beneficiis / quorm frucius tantum laborantibus tribuuntur et non aliis. c. licet infra de praeben. et in. c. alma. §. adiicimus infra de sen. exco. ad idem. c. fi de res. hoc lib. cuius voti fuerunt Paul. et zemzeli. hic (Domi. referente hic. ponit regulam negatiuam a qua dicit quod certi casus excipium de quorum numero iste non est: stemus / ergo regle id comproba. idem domi / hic in. §. qui vero in fi. quod distributiones quotidiane de quibus hic agitur proprie dominr / quae actu et re ipsa distribuuntur. Q nomina debent habere conuenientiam cum rebus. §. est autem aliud versiSed nos insti. de dona. ideo in proposito dicit notabiliter Bar. in l. iuri gentium in prin. ff de pact. quod sunt quida contractus qui denominantur ab actu exequendi / vt sunt contractus qui re contrahuntur pone depositum / commo datum / mutuum et similes: et tales non habent nomen nif a re facta ipsa executione: hinc dicimus pactum de commodando / deponendo vel mutuando non fore mutuum / commodatum / nec depositum vt ibi idem Bar. late prosequum facit tex. in l. si tibi. x. ff de pac. vbi dicitur / quod si tibi dedi decem milia / et paciscar quod. xx. milia debeantur vltra decem milia obligatio non oritur cum obligatio re contrahi non post sit nisi quatenus datum est: et si dedero decem / vt vndecim debeas Proculus putat amplius quam decem condici non post se / legitur in l. rogasti. § si tibi. ff. si cert. peta
¶ Sic in proposito infero quod cum quotidiane distributio nes nomen ab actu ipso distristributionis et manualis beneficii accipiant (vt videre licet in tex. nostro sequitur vbi non est realis siue manualis distributio / non dici quotidianas distributiones: et sic non deberi.
¶ Facit quia manualia dicuntur / eo quod quasi ad manum et diebus singulis cuilibet pro victu tanquam residenti non tau quam interessenti diuinis diuiduntur Car. in. c. olim. supra de verbo. signifi. in fine vbi in tex. reperies hec verba manualia beneficia / hoc etiam testatur hic Io. mo. dicitque Ioan. And. in prin. manualia dicuntur ea que vocamus distributiones. quodque videntur succedere loco alimentorum vt patet intuenti.
¶ Ex quo capite habeo quod ad seruitia tenentur et residentiam pro quo iuuat quod citat Alex. con. clxxxviii. versic. pro hoc facit / videretur forsan vol. vi. quod ille cui legata sunt alimen ta in domo testatoris prestanda / debet in domo prestare seruitia secundum qualitatem sue persone Bar. in l. Caio. §. imperator. ff. de alimen. et ciba. leg. Bal. in l. prima / col. ii. C. de lega. vbi dicit quod talis persona saltem quo ad operas obsequiales tenetur: alias non debet habere alimenta iuxta vulgatum qui non laborat non manducat
¶ Comprobo et alio medio / certum est iure communi: distubutiones quotidianas introductas fore in fauorem cultus diuini: vt facilius prebendati et alii beneficiati progrediantur ad diuina: no. Panor. in. c. licet ii. nota. supra de preben. probat tex. noster et in. c. de cetero. supra hoc ti. in cle. vna de reliq. et vene. san. glo. in. c. fi. supra de magi. solumque interessentibus dari Panor. in. d. c. olim / nu. vi. probat glo. in verbo vt surpat in pragma. in tit. quo tempore et c. Rota in nouis decis. cxxxiiii. domi. meus lib. ii. interpreta. in. c. si quando / nulxxx. supra de res. Domi. con. cliii. Paul. de castro firmat in consilio. clxx. in princi. viso puncto / in prima parte dum dicit quod quotidiane distributiones dantur pro labore et operis pretio / allegat. ff. pro socio l. cum duobus. §. si in coeunda / vide que latissime tradit Domi. in con. lxxxv. col. iii. Superprimo dubio: ideo consuetudinem aliter quam premissum est disponentem ecclesie onerosam dicito / et sic seruari non debere. c. i. supra de consue. et. c. cum causa. supra de re iudi. et. c. primo. supra de his que fiunt a ma. parte capi. Quia sitonerosa patet eo ipsoquia cultus diuini diminutionem importat / cuius contemplatione dantur beneficia. c. fi. supra de res. non tamen simpliciter sed etiam / vt clericus assumptus in sortem domini viuat de patrimonio Christi / et non mendicet. xciii. dist. diaconi. c. li. de prebend. supra testatur glo. in pragma. in. d. tit. qua. liter hore etc. in verbo teneantur col. ii. quod firmat Barba. in. c. mandatum / nu. lxxx. de res.
¶ Item consuetudo ipsa facit contra ecclesiam et cultum diuiniidemo non valet perea que dixi post Io. mo. supra. in d. c. i. in verbeconsuetudine / dico in. c. si iudex de senten. excom. infra
¶ Item ista consuetudo esset contra substantiam actus queo non potest facere quod hoc in casu dicatur distributio cum sique actu ipso distribuitur / et non alia (proprie sumendo) glost. habes in extrauagan. suscepti ne sede vacan. in verbo in totum / post medium. Firmat Antho. Roncinus in quodam consilio inter con. Decii posito in fine. ii. partis col. v. versi. postremo non omittam / et Decius consilio. liii. nu. v. in casu proposito dum dicit: dos enim siue dotatio dicitur ab ipse actu dotationis / vt dicitur de mutuo deposito et aliis contractibus qui re contrahuntur. Bar. in di. le. iuris gentium. in prin. ff de pact. idem de distributionibus quotidianis / vt per Domi. hic. Iuuat id de quo per Neapol. decis. cccxxxviii. numero. iii. Nobilis quod a quo remouetur naturalis effectus / remouetur eius species. Et sic non haberet nomen ab actu executionis vt patet re ipsa: sicut enim non potest facere consuetudo quod promissio de mutuando dicatur mutuum. quia rei repugnat / ita in proposito non potest facere quod debeatur talibus ipsa distributio.
¶ Ilem in iure habes pro constanti quod non valet consue¬ tudo contra substantiam actus: ista est doctrina glo. quam doct. ibi approbant in cap. ii. in verbo officiali / circa finem. supra de consuet. hoc lib. quam ibi not. reputat Petrus Rauennas in compendio in prin. facit quod voluit. Ioan. Mona. in cap. vnico de capel. mo.
¶ Item vbi substantia remouetur / actus consistere non potest l. cum precario. ff. de preca. tex. in l. ii. ff de vsufruc. ea. rerum que vsu consumuntur ibi nec enim naturalis ratio autoritate senatusconsulti mutari potest. Ratio quia tam actus quam verba hoc non patiuntur: nec potest talis actus in alium tranffundi sen transire / pro hofaciunt que no. Decius consi. ccxciii. viso testamento.
¶ Item in simili: pacta contra naturam actus / non sunt seruanda / quod comprobat Petrus subert in tractatu de cultu vinee domini in ii. parte. ca. xi. etiam si iuramento sint vallata. Alex. consi. xviii. visis capitulis / voli. ii. dixi in ca. finaet cap. quamuis. supra de procura.
¶ Item habeo que citat domi. Brunellus in tracta. de potesta. lega. conclu. xix. versum quarta declaratio quod consuetudo potest fingere absentem vel mortuum pro residente / sed non pro interessente allegat Io. And. hic et in regula nemo potest.
¶ Facit dictum Decii citatum in con. 288. nu. 6. queritur / quod sicut veritas non petest ese: sic etiam imago fingi non potest allegat l. primam. C. de latina liber. tollem.
¶ Ex quibus infertur / quod nulla sit dabilis prouisio (etiam per Papam) vt cessantibus tribus cast bus in text nostro tactis de distributionibus quotidianis noninteressentibus diuinis) prouideatur pro quibus habeo in argu. id quod no. Decius consi. cxii. in presenti consultatione quod Papa non potest dispensare contra substantiar actus. c. cum ad monasterium in fi. de sta. mo. ideo multomagis non potest per statuta capitularia / et alios quoscumque inferiores dispensari / nec aliquomodo prouideri.
¶ Inquetum autem Deciuiallegat. d. cap. cum ad monasterium. vide Oldra. consi. clxxxii. nume. v. Quia omnes fere obiectus / dum dicit quod summus pontifex non potest cum monacho dispensare quod habeat proprium / sed potest de monacho non monachum facere / et statu mutat e incipit habere proprum / alia ad propositum suffragantia ibi idem Oldra. prosequitur que videre licet
¶ Et sic ex his habes doctrinam Ioan. Mona. in tituban. ti constitutam / que vt non dicatur alii contrariaria saluari videtur medio distinctionis. Aut talis se absentauit pro vti litate eccleune / et propter laborem itineris consuetudo daaliquos breues dies: vt aliqualiter quiescat / tunc procedit doctrina Ioan. Mona. Ita firmant hic Domi. et Franc. proquibus suffragari dicitur / cap. quamuis. supra de offi. ordi. hoc libi vbi dicitur / quod quando aliquis debet continuato temporgerere actum: dantur ei aliqui dies ad quiescendum. Nihilominus dicitur continuare actum.
¶ Aut se absentaui pro propiis negociis / et ex causa voluntaria: tunc procedat dictum Archi. Ita firmat glo. percipiunt in titu. qua tempore quisque etc. in pragma.
¶ Et dic fi absentaueri pro vtilitate ecclesie / alias non absentaturus secus si mixtim / quia tunc non debet percipere nisi quatinus plus ex pendit popter negocium ecclesie. Ang. in simili consi. ccxlr. col. v. quia omne datum.
¶ Et hec sufficiant quo ad aquod dicit Ioan. Mona. quod canonicus veniens etc. Nunc intro aliud in eo quod Archidiaconus visitans etc. et dico quod ii lud Ioan. Andr. Domi. et Franc. hic placet prout et d. glo. percipiunt / taxando tamen prout idem Ioan. Mona. taxat si pro alio non visitet / aut causa alterius commodi (prout fecit quidam nostre tempestatis canonicus / et promoto: Reneren. domini Bituricen. Archiepiscopi / qui dum visitaret: idem reuerendissimus et cum eo ipse canonicus siste ret quotidianas distributiones eidem expediri contende ret a capitulo ipso pro omni distributione ridiculosum suscepit responsum Domitii in l. Domitius. ff. de testa. descrptum: ibi aut non intelligo quid sit de quo me consulis / autvalde stulta est consultatio tua quod merito datum est quia in verbis elatus erat (testor) prout de Domitio dicit protector noster diuus hieronymus in tertia parte epistolarum epistola. vii. col. iiii. vbi de eo refert dictum vulgatum Cur vis vt te habeam vt principem / cum me non habeas vt senatorem tex. est in. c. esto subiectus. xcv. dist. Barba. in. d. quid mandatum. nume. xlix. supra de res. Roma. consi. fin. nume. xv.
¶ Et hec quo ad punctum hunc sufficiant / vt ad alia quotidiana descendam insequendo doc. iur econ. in l. legaui in prim. ff. de libe. lega. meminit Io. Mo. in. c. Romana. §. Contrahentes in prin. supra de foro compe. et sic non insequar doctrinam Io. Fabri in l. vna. C. de suffragio. Ibi quod scribo / cum sit contra aduocatos / ad id tamen descendo licet sit contra canonicos. Primo presuppono duo fore genera distributionum: si crediderimus Archidia. hic col. ii. Primum dicitur quando di¬ stributiones ipse ilis qui etiam non intersunt diulnis damtur: dummodo sint presentes: de talibus intellligas. d. c. olim de verbo. signifi. Secundum quando dantur tantum his qui diuinis intersunt / et iste sunt vere distributiones de qua bus tex. noster loquitur et. c. licet. supra de preben. Et hec iure communi / etiam non interessentibus diuinis corporaliter in tribus casibus expediuntur: quos per tex. nostrum habes signatos. Primus quando infirmitas adest / Secundus quando extat iusta et rationabilis corporis necessitas. Tertius quando est euidens ecclesie vtilitas: Infirmitas idese excusat a residentia cum excuset a diuinorum celebrationic. significatum: supra de preben. tum quia non potest glo. in caillud. vii. q. i. per. c. in literis vii. q. ii. quequidem infirmitas probari dicitur multis modis quos enumerat Bertachi in suo reperto. in verbo infirmitas et Panor. in. c. querelam nu. v. supra de procura. Bar. in l. prima. ff. de ven. inspi. Cardi. in cle. sicut de appellatio. Hoc tamen in casu crederem standum assertioni / aut iuramento infirmi habita confideratione ad qualitatem persone iuncto corporis aspectu cum omni spiritui non sit credendum aut faltem iudicio medicim per ea que tradit Domi. in consilio. clii. pro intellectu: quod sivolueris postea contrarium probare id poteris / per actum incompatibilem / vt pote per coitum / notant docto. in. C. tenor. supra de re iudi. ideo non venit dicendum si reperiatur mulier cum canonico asserto infirmo / quod ei debeantur distribus tiones: quia presumitur potens in opere / infirmitati contrario / intellige de muliere nuda cum nudo de quo late per Al xand. consilio. xiii. in fi. vol. vii. attentis his: quia tunc non presumitur dicere pater noster Bal. in l. neque natales col. ii. C. de probatio. secus si non cum nuda: quia tunc eam prosumeretur benedicere glo. in. c. abfit. xi. q. iii. Panor. tamen in. c. non liceat. supra eo. dicit inspicere debere coniecturas exquibus inducatur actus licitus vel illicitus / et sic per consequens bonum vel malum / vt pote vbi talis mulier esse vetula / ad minus sexagenaria vel deformis et turpissimaa aut talis in qua fedus naturale nihil seui criminis suspicari permittat. c. primo. et. ii. supra de cohabi. cle. et mulie. alias secus sic intellige Bal¬
¶ Quod infirmo debeant expediri distributiones ratio suadet in euidenti: quia infirmus intelligitur et fingitur et clefie deseruire: probat Domi. consil. primo / col. iii. in principio: et Bon ifacius in cle. cupientes / nu. xlvi. de perlis Ioan. mo. in. c. fin infra. de verbo. fignifi. vbi dico: ergo si fingatur deseruire ecclesie: debet consequi omnes fructus quos cunsequeretur si continuo in ecclesia refideret argu. no. in. §. in terdum insti. de hered. que ab. intesta. Maria. Sozinus in simili consi. cxi. col. ii. vbi subdit quod fictio super aliquo principali / trahitur ad id quod venit in consequentiam fictionis.
¶ Dictum premissum probatur per id quod dicitur de famulo egroto cui debetur salarium tempore infirmitatis non deci. Tholosa. cclxviii. vbi late aufrerius / quod intelligeprout notat Alexand. confilio. cix. super eo de quo querit vol. vi. ratio rationis quia quis non debet sine sua culpa suo priuari stipendio. l. dist. c. satis peruersum. Ergo si sue culpa secus / vt plurimi in hac tempestate asseruntur / quie cum mulieribus actiones suas communicantes morbum Neapolitanum agitando suscipiunt / quem postea cum greni mestu corporis et anime in propatibulo perpetuo ostentant / vt videre licet experientia rerum magistra et hos rideculose / vulgus appellat colonas ecclesie. Sic habes intentum pro regula quod ratione infirmitatis recedimus a regulis iuris communis dico in. c. fidei de here. Moderare tamen non procedere quando infirmitas non esset causa cause id est absentie et non interessentie: quia tunc non habebii. distributiones ipsas / testantur Ioan. And. et Domi. hic Pano. in. c. plerunque. supra de res. Io. And. Card. Patrus de Acha. Panor. et alii in. c. ad audientiam. supra eo. pro quo tex. in l. iii. §. si quis hered. ibi nisi dederit. ff. de statu. liber. doct. in quid primo. supra de cler. egro. Feli. in. c. apostolice col. v. versi. sufpensus autem. supra de excep. et glo. in. d. verbo percipiunt / facit regula quam no. Petr. de ancha. con. ccccxxviii. col. fi. siper casu nuper. Quia sublata causa vnius benefici / intel. ligitur esse sublarum beneficium illius cause contemplati ne concessum l. filio. §. mater. ff. de adi. lega. facit quod not. Alexan. in consilio. clix. nu. v. vol. ii. circa primum / vbi dicitur quod mulieri non succurritur Sena. vellelano quando ex fideiussione non patitur damnum: quia sublata est causa edict ratio in proposito: quia infirmitas non prestitit causam anin l. iiii. §. stichus. ff. de statu libe. facit. l. ii. ff. fi quis cautio. cum ibi not. Innoc. in capitu. ex transmissa. supra de prescripi.
¶ Idem dic de fimulo qupresttit seucausuu vegitinfifa mitati / vt salarium pro tempore promissum non debeatur no. Flor. in l. arboribus. §. de illo. ff. de vsufruct. Et iste casus habet in se rationem naturalem / ne duplici damno afficiatur luxta regulam communem afflicto non est danda afflictio cap. pe. supra de cle. egro. notat Petrus de Ancha. consi. lii. pro. clariori / pro quo vide que in simili citat Decius consil. cclcol. ii. Antiqua et satis nota vbi concludit post communem quod infans hereditatam patris non aditam / transmittit ad matrem / et hoc equitate suadente nemater afficiatur dupleci tristitia / et duplici damno / scilicet filii amissi / et hereditatis eius deperdite.
¶ Facit in simili text in l. titia. §. qui in vita ibi neque enim est verissimile / de lega. ii. et l. maius. § cum autem ibi quia non debet duplici damno. ff. ad legem Rhodiam / de iac. quod autem infans transmittat / vide late conprobatum per Decium consi. cccxxxi. nume. vi. quod pro resolutione / et Alex. con. cxcviii. perspectis his / vol. vi.
¶ Secundus casus legitur in tex. nostro / quando adest iusta et rationabilis corporalis necessitas / vt quia secundum doc. hic potionem / vel medicinam sumpsit vel sanguineminutus est: hoc enim verbum comprehendit omne iustum impedimentum et sic casum fortuitum. Ideo succedit regula de qua meminit Decius consi. 472. nume. 2. testator / quod ea que casualiter absunt abesse non videntur. Barto. post tex. in l. quesitum. §. fina. de lega. iii. et in l. testamento. ff. de alimen. et ciba. lega. et cap. ex parte. supra. isto titu¬
¶ Ex quo sequitur quod canonicus iniuste incarceratus. excommunicatus / aut suspensus / si ante huiusmodi solitus erat frequentare chorum / et diuinis interesse quotidiane distributiones sunt eidem expediende: tanquam interessenti. Ita. tenet Feli. in terminis in capi. cum omnes. col. xiiii. nu. xx. in fi. supra de consti. Idem Feli. in d. capi. apostolice. in d. versicu. suspensus / et hoc rationibus. supra de infirmo tactis / quod comproba per ea que hic Ioan. And. et Domi. citant de exititiis ciuitatum qui propter partialitates in ecclesiis velciuitatibus in quibus ecclesie extant / morari non audent pro quo tex. in cle. prima de foro compe. qui loquitur de episcopis expulsis a suis diocesibus ad idem capi. ii. supra de arbitr. vbi Panor. nu. iii. quod clericus exulans sine sua culpa / non debet beneficio priuari suo. Ideo idem dic de fructibus illius: hec late comprobat Cald. cousi. xvii. in tit. de preben. vbi mouet. An canonicus expulsus debeat habere redditus prebende sue et quotidianas distributiones / si in eccle. sia est consuetudo vel constitutio / quod absentibus subtrahantur redditus prebendarum suarum / qui concludit pro parte affirmatiua / cum ista sit causa iusta / excusans a personali residentia: quia rationabilis corporalis necessitas: que excusat / vt in tex. nostro: nec hec consuetudo vel constitutio in casu nostro extenditur / alias foret irrationabilis et infqua: contra not. in. c. erit autem lex. iiii. distin. et. viii. distin. cap. mala. not. Decius consi. 444. nu. x. concurrit patruus.
¶ Item includeret impossibilitatem / et sic contra bonos mores: quod deberet se periculo corporali exponere / vel rerum. suarum que censetur hominis vita testatur glo. iuncto tex. in l. aduocati. C. de aduoca. diuer. iudi. Panor. in capi. cum oporteat. supra de accusa.
¶ Pro premissis facit quod noAlex. con. clxxviii. versi. iii. querit / quod exorditur videretur forian. lib. vi. et Bal. in l. i. de lega. C. Quod si vir verberat vxorem quod licitum est vxori se absentare / et debet extra domum mariti alimentari si non sit in culpa / faciunt etiam ea que not. idem Alex. in consi. xxiii. in fine opportune consi. deratis / volu. i. Dum ibi dicit quod alienatio que sit propter delictum non est digna habere illos fanores et priuilegia / que habet alia alienatio necessaria facta absque delicto / argulsed si ex parte. §. quamquam. ff. quod cum eo. et l. etiam. §. i. ff. solu. matri.
¶ Unde videmus quod licet bona subiecta restitutioni possint alienari per heredem / vt se (in captiuitate detentum) redimat: tamen hoc non posset facere si essestcarceratus ex delicto suo Ang. et moderni in autem. Res que. C. ad trebel. in simili dicimus / quod iura loquentia de conptiuis redimendis non habent locum in captiuis ex maleficio no. apostilla tor Panor. in. c. que in ecclesiarum in verbo si culpa. supra de consti. Ad idem quod notat Decius consi. 448 col. fi visis / quod quando quis cadit a possessione sua / sua cupa / non iuuatur remedio iuris: quia non restituitur nec ei sufuenitur per cap. reintegranda / de quo per nos. supra. in c. i. de eo quim mit. in po. Ergo in omnibus et per omnia habetur tamquam residens. et diuinis interessens quantum ad talium perceptionem.
¶ Item metus illatus ex hac causa dicitur iustus vt metum passo subueniatur. capitulo primo et secundo. supra quod metus causa et l. interpositas. C. de transactioni. cum similibus sic ex hoc capite habes intentum et hec est ratio quod infirmi¬ (licet non intersint) percipiunt quotidianas distributiones: quia si vellent de facto interesse non possent / nulla enim potest esse iustior necessitas: quam facti impotentia vel pericu lum persone et rerum: merito: dicitur hic per Archi. et alios quod includat omne iustum impedimentum / imputari ei non debet cum per eum non stet. c. quia diuersita tem. supra de concessio. prebend. quod loquitur etiam quando impedimentum procedit ex culpa impediti quod non admittit hic Petrus col. ii. per l. ii. §. fi. et l. sequem. ff. si quis cautio. et. l. in his. ff. solu. matr. Fortius ergo si sine sua culpa.
¶ Ad comprobationem horum addo quod voluit do. meus de Ripa. in trac. de peste charta mihi. xxv. versi. sed queritur an absentes ex causa pastis: vbi dicit / pone prebende non sunt distincte: sed singulis diebus interessenti canonico da tur tot panes / tot vmi amphore / et certa pecunie quantitas. vt in ecclesia Auinionem. sed non interessentibus nihil prestatur: an absentes causa pestis aliquid percipere debeant: videtur quod non: quia huiusmodi redditus solum interessentibus diuinis tribuuntur: ideo tanquam de quotidianis distri butionibus venit diiudicandum.
¶ In contrarium quod debeant percipere quia tales redditus sunt loco prebende: alias canonia sine prebenda reperire. tur / quod dicere non conuenit viro no. in capitulo cum. Msupra de consti. c. dilectus. supra hoc titulo. Fructus autem prebende consequitur absens iusta causa suadente / et alias imperditus residere vt ex deductis videre licebit.
¶ Dic tamen in proposito quod si non habeat qui dicessit ex caumsa pestis vnde viuat: tunc vsque ad alimenta percipere debet. ta les redditus arg. eorum que non doc. post glo. in. c. licet hoc tit. et. c. cum olim de verbo. signifi. supra
¶ Facit illud vulgatum quod lex non viuere in paupertate prout nec in anxietate mori pernittit: in auten. de here. 5. falci. in fi. col. prima.
¶ Tertius casus est: quando subest euidens vtilitas ( dicoecclesie) que interpretatur magna secundum doc. hic per no. in. c. ii. supra de verbo. signifi. hoc libro vbi glo. ponit differentiam inter ista. Tu dic tamen in proposito sufficere vt diferat ab occulta vtilitate que non sufficit.
¶ Ex quo inuehitur contra multos nostre tempestatis que fingunt pro negotiis ecclesie itinera petere vt interim recipiant quotidianas distributiones / asserentes causam arduam et occultam / et non reuelandam: quodque si a terra festucam leuarent / dicerent hoc ad ecclesie vtilitatem fore et sic milia / sub quorum vmbra distributiones percipiunt / et male / quia contra mentem iuris et constitutionis capituli
¶ De hac vtilitate ponit hic Archi. exemplum / si episco pus precipiat canonico / vt pro euidenti necessitate vadat ad curiam Romanam / vel ad alium locum quod preciperepotest iuribus per eum allegatis: talis canonicus huiusmodi legationis officio durante distributionibus ipsis frandari non debet: cum officium nemini debeat esse damnosum. c. cum non deceat de elec. supra hoc lib
¶ Uide pro hoc tertio casu Petrum de Ancharano coansi. xvii. super primo dubio / et ibi videbis aliqua / quo ad intentum principale
¶ Attende ad huiusmodi vtilitatem / quia debet intellig in speciali vtilitate ecclesie de cuius distributionibus qua ritur / non de quacunque ecclesia in genere sumpta iuxta illud vnam sanctam catholicam ecclesiam Ioan. Mo. (vbi dixi) in rubrica. supra de summa trini. quod verificatur per no. in. c. cum dilectus. supra hoc titu. et. c. licet de preber.
¶ Istud possumus comprobare per ea que in simili tradit Alex. con. ccxiii. ponderatis his que in themate / vol. vi. quod si testator relinquit aliquid ecclesie non specificata ecclasia / intelligitur de illa ecclesia que sibi magis coniungitur vt est illa cuius ipse est parrochianus / quod si esset parrochianus duarum ecclesiarum intelligeretur de illacui magis afificeretur / puta de illa in qua magis versabatur arg. l. si seruus plurium. §. fi. de lega. primo cum aliis ibi per eum adsuctis: facit l. fundo legato. ff de fundo instr. ibi ex maxim. parte.
¶ Et in his tribus modis multum attenditur consuetudo ecclesie secundum Archid. et alios hic et glos. amplam in pragmatica in titulo quo tempore hore: in verbo actualiter: quia in aliis vniuersaliter reprobatur / et recipiem tes tenentur ad restitutionem cum recipiant: contra mentem huius constitutionis et illius prohibitionem testaturArchi. hic in fi pro quo vide glo. primam in tit. qualiter hore canonice sint dicende in prag. quae contra alio modo recipientes exclamat tanquam contra fures / concludendo teneri ad restitutionem / cui astipulatur hic Franc. col. iii. in versi. tu dic. Comproba etiam per ea que voluit Cardi. in clemen. ii. q. xvii. de eta. et qualita. vbi pariformiter resoluendo dicit non valere consuetudinem quod distributiones totius diei / vnibora diei / puta matutinarum / vel vesperorum quis lucretur / quod firmatum reperio per iura Gallicana / in tit. que tempore quisque in §. iubet ibi tollens prorsus abusum illum quo in vna hora duntaxat hora presens totius diei distri butiones vsurpat in pragma.
¶ Ex quibus verbis colligitur intentum male consuetudinis / signanter per hoc verbum vsurpat quod in malam partem sonat l. vsus aque de fundo rei priua. lib. xi. C. ibi plurimarum dicitur vsurpatione sublatus / pro quo glo. ii prohemio pragma. in verbo vsurpationes / latius per Lucam de penna / in l. vniuersos / col. ii. de stud. lib. vr. Ro. libi xi. C. hec firmat Nico. milus in suo repertorio in verbo consuetudo non valet. Reperitur tamen equiuocum vt in malam aliquando sumatur partem / aliquando bonam: dico incap. i. infra. de penis.
¶ Et sic confunditur opinio glo. in verbo certis horis / in cle. vt hi / de eta. et qualita. que dicit hanc consuetudinem valere / quod ibi Card. et alii communiter reprobant nisi dicas secundum Guillen ibi quod hec verba cetis horis nihil diminuunt de septem horis canonicis / sed eas ab aliis horis disceruit / vt in cap. nunquam de conse. dist. v. et de celebra. mis. capi. primo. instar illius quod dicimus. pars dimidia. Idem fuisset de dimidia si non foret dictum nisi de parte / cum sub nomine partis dimidia contineatur ff. de verbo. significa l. nepos proculo / hanc etiam glo. reprobat idem Guiller. in cie. prima / col. ix. versic. septimo in quo loco / de celeb. mis. dicens illud irrationabile iudicamdum. Ideo si ratione careat extirpari necesse est. lxviii. dist. c. Cor episcopi. cum officium totius dici vnum et idem sit / et post completorium finitur: sicut vna est et eadem ecclesia mundi. ca. frequens. § pe. de exces. priuileg. lapus alleg. xliii. cum praedictis concordat.
¶ Et per hec videtur firmatu / si statutum dictat qui in vni diunis interest hora habeat totius diei distributiones: non valet: firmat etiam Henric. Bohic in capi. quia nonnuili. supra hoc titu. cum hoc medio grauentur ecclesie / cultusque minuatur diuinus.
¶ Item denarius diurnus non debetur nisi integre tota die operanti. d. cap. quia nonnulli. capi. super specula. supra de mas
¶ Item hec prestant materiam vagandi aliis horis / sic peccandi. cap. ex parte. supra de consue. pro horum comprobatione glo. in. d. verbo / vsurpat / que adducit vnum / quod foroasserit Guil. et zenzel. videlicet si in eadem ciuitate sunt tres ecclesie collegiate in quarum vna sic ordinaduerunt canonici / qui interfuerit matutinis omnes lucrabitur distribu tiones / (aliis etiam horis percipiendas) in alia qui in versperis / in reliqua qui in missa / et sic qui omnium foret ecclesiarum canonicus lucrari posset omnes distributiones / quia non admittas attentis predictis / et per ea que not. Idem henric. in capit. de mulia. supra de preben. et Alber. in tracta. horarum. quest. xxiiii. quia etiam aliis horis non officiat / et sic cessat labor et onus quorum contemplatione datur: hine vulgare. Commoda qui sentis / iungas onus emolumentis.
¶ Cesset igitur emolumentum ar. regule qui sentit onus / sentire debet et commodum facit l. seio. ff. de annuis lega. in princi. Quod sublato labore tollitur et premium cle. cum sit de censib. cum sit nature consonum illos non recusare onera qui rerum commoda eomplectuntur.
¶ Facit in proposito quod not. domi. meus in tracta. de poeste in. iii parte / quest. iii. in fine / absentes actui qui celebratur quo ad illum actum pro mortuis habentur / huiusmod statunti nullitatem firmat Alber. de ferra. in repeti. cap. i. supra de celeb. missa. versic. xxiiii. vbi citat quod videmus laicos ex precepto ecclesie (maxime diebus dominicis) debere vso ad finem misse stare in ecclesia / de con. dist. prima / capitu. missas cum sequentibus / ergo multofortius de clericis venit dicendum qui ex debito et precepto ad horas et diuinim officium tenentur. Alias si per eos contrarium agi dicatur exclamabit Hostien. in capi. ii. supra de officio Archi. Canom ci ecclesiarum quantum ad honores / potestates / et dominia. vsque ad vnguem et vltra obseruant iura sibi concessa / sed quamtum ad seruitium / ordines / et labores in ecclesia sumendos sunt tanquam testudines et cancri: viuunt enim hi vt domioni sed moriuntur vt serui. Bald. in cap. cum M. nu. xx. supra de consti.
¶ Per que et alia que in medium de facili possunt per sanum cerebrum adduci / possumus concludere dam natam esse consuetudinem licet multis temporibus effluxis in diuersis et pluribus ecclesiis huius regni Gallie signanter in Bituricen. ciuitate etiam in ecclesia patriarchali et metropolitana inoleuerit / quod canonici prebendati in decursum anni vt pote duobus aut tribus mensibus ad libiti¬ eligendis distributiones quotidianas suscipiunt etiam canonici Assisii qui portare debent pondus diei et estus quasi asini dicit Card. in. d. c. ad audientiam in fine et hoc perinde acsi omuibus dlebus et horis diuinis personaliter interessent / quod vocant accipere pro menseralias vt ridiculose quidem aiunt / pour Macae / quod dictatur absurdi. simum: nec potest pro ipsius consuetudinis aut statuti fundamento aliquod iuris minusque rationis adminiculum ra periri: nec percipio cum per tex. nostri mentem dici debean fures / quia hec sunt quesita ecclesie / aut ius accrescendi in sis interessentibus dici debet dictante omni equitate / ac inris communis dispositione / ad quam si attente inuigiletur non reperientur alii casus a tribus predictis qui includum tur sub statuto conferente quotidianas distributiones diuinis interessentibus: tales enim persone (su ipsis tribus casibus incluse) pro presentibus reputantur. d. c. cum dilectus et c. ad audientiam: Includuntur dico. adeo quod si connonicus iurauerit continue residere / non ast periurus si neresidet ex causis in tex. nostro expressis aut alteta illarum. quia interesse dicitur. d. c. ex parte. supra eo. concordat tex l. hac lege. C. de prepo. sacr. scri. et l. cum sumus. de agnic. et censia.l. predia. §. i. ff de fundo iustr. et l. testamento. ff. de alimen. ciba. lega. quod placet Iaso. in con. cxxxiiii. col. ii. quantu. ad solutionem vol. iiii. vbi subdit quod talis maxime si sit absenspro negotiis ecclesie censetur residens et saisfacere iuras mento quod fecerat de residentia. Et hic est casus in quo iuramentum non seruatur in forma specisica cantra reglam communem ibi per eundem Iasonem comprobatam.
¶ Et ista est veritas non cauillando iura que omnia vincit l. fi. in fi. ff de proba. et semper nobis debet esse ante oculos scl. quod si ephesi. ff. de eo quod certo loco semperque est dicenda / iuxta illud philosophi amicus Soites / amicus Plato: sed magis amica veritas: dictum est Aristotelis reprobando quandam opinionem Platonis magistri sui / nam veritas est gratie preponenda et potentatui l. eos. C. de tasti. quod licet statuta non comprehendant casum fictum tamen si ille casus procedat a iure communi ad talem casum extendetur statutum / testatur Petrus de Ancha. hic et in. d. c. ex parte / et in d. c. ad audientiam /
¶ Pro hoc adde Sozinum consilio. clii. col. iiii. et in consil. cclx. col. viii. versi. secundum quod allegatur / vbi dicit quod regula est quando casus verus et fictus equiparantur: dispositio in casu vero locum etiam habet in casu ficto probat per. d. c. ad audientiam et c. cum dilectus idem in consumlio. ccxciii. col. ii. Alexan. in. ii. vol. con. clxxviii. nu. xxii. in occurrenti casu / vbi dicit quod dispositio hominis vel legis log quens in casu vero extenditur ad casum fictum eandem rationem habentem seu eundem effectum producentem l. deo nobis. C. de epi. et cler. vbi notat Cy. Bar. in l. ex ea. §. insulam. ff. de verbo. obliga. quod procedit maxime quando sumus in fauorabilibus / quia tunc fit extentio fictionis ad arlium casum / no. Domi. in consilio. lxvi. col. iiii. pro declara. tione. Item vbi obseruantia iuramenti in casu ficto non tendit ad aliquam lesionem illius cui fuit prestitum / tunc iura. mentum verificatur in casu ficto / Panor. in d. ca. ex parta ii. supra hoc titu. vbi autem esset contra intentionem recipientis iuramentum tunc procedit tex. c. ad nostram i. supra de iureiur. quod iuramentum debeat precise impleri in forma specifica
¶ Et attende ad vnum / quia quemadmodum non valet predicta consuetudo / ita per locum ab oppositis non valet etiam consuetudo quod quotidiane distributiones ex funeralibus portionibus procedentes non dentur interessentibus diuinis / ita refert post Lapum allega. xliii. ipse Nico. milus in reperto. in verbo consuetudo non valet. Sunt enim distri butiones et funerales portiones per tex. nostrum parificate: quia quemadmodum quotidiane distributiones non computantur in valore beneficiorum. Rota in antiqui. deci766. (dico latius in sequen. quod limita nisi id expresse per iura dicatur (vt licet videre in concor. in titulo de eleg. §. qui vero ad beneficia versi. si quis ad beneficia) sic nec fuerales portiones pro quo vide que citat Domi. in consilio. clxiii. Titius vbi dicit si iudex condemnauit Petrum in fructibus qui prouenerunt ex canonia et prebenda / quod appellatione fructuum non venient distributiones quotidiane pariformiter nec portiones funerales
¶ Parificantur equidem in incertidine: quia sub incerta redicuntur deducta: ideo in consideratione haberi non de bent: cum multa contingere possint / vt eas non percipia prebendatus ar l. pretia. ff. ad l. falci. ibi sed nec heredem post mntem facit lex nouralem § primo in terus responso. ff. de acquir. rer. do. vbi dicitur / illud quod potest acquiri etnon acquiri / ante realem et actualem acquisitionem / quend locupletiorem non reddit / quia multa accidere possunt / vt non capiat quod liquet ex his que per nos dicuntur in capitulo si postquam. de prebend. ina. istud firmat Alexand. in consilio. cxiii. nume. iii. pro decisione / volu. iii. iuxta vulga. re inter calicem supremaque labra etc. vrgent equidem que not Neapol. deci. 85. nu. 7. Dubium nouum aliquid non debet. tale dici / ex eo quod potest contingere tale l. prima. ff. de in literiur. quod suffragatur in quotidianis distributionibus: siuipsarum perceptione que ex euentu dependet / quia factum homi nis requirunt cum ipso corpore prebende / et sic habet incertifortune exitum. Ita per hec et alia premissa firmat Oldra. in consi. cxviii. Ex virtute gratie et post eum Petr. de Ancha. in ele. vna / col. pe. et vlti. de conces. preben. deducendo portiones. funerales / sic dispositum in vuo habet locum in reliquo / tradit glo. et post eam Antho. in d. c. de multa. supra de preben. vide Dmi. in consi. lvi. col. iii. inter sanctissimum / et que dicemus in sequentibus / nume. liiii.
¶ Uidetur autem dicendum in punicto quo ad tangit consuetudinem / licet ipsa sit irrationabi lis nec teneat excusare tamen videtur tam a culpa quam a pena / saltem quousque super ea pronuncietur / ista est decisio que resultat ex doctrina Car. consi. cxxxii. Archipresbyter / coliii. versi sed presupposito / addendo inducere probabilem dubtationem. c. cum causam ibi dubitatis et merito / vbi Io. And. supra de elec. pro hoc faciunt notata in. c. vnico. supra de postu. praela
¶ Si ideo canonici a culpa excusentur / ergo a pena. c. ii. supra de consti. hec firmo per ea que ampliori calamo notata fuere per Petrum de Ancha. consi. li. quod exorditur consuetude que habet vbi dicit / posito quod ius administrandi sine confirmatione superioris asset imprescriptibile et contra canones / tamen adminiftrans vigore consuetudinis reprobe / aliquam pati non debet penam: imo debet per eam tolerari / ista fuit sententia glo. pro singulari per Panor. ibi reputate in. c. cum vene. rabilis. supra de consuetudi. quod gerens actum pretextu consuetud nis praue (dico actum contra ius ex quo prauitas ipsa non est declarata per ipsum ius) non debet tanquam legis transgressor puniri / imo pretextu illius tollerari: similem glo. habes. in. c. denique. iiii. dist. hanc glo. primam exclamant singularen. Roma. singulari. xix. Feli. in. c. ex tenore. col. viii. supra de reiBarba. in cap. fin. col. xviii. supra de pecul. cleri. Iason in l. de quibus / col. iii. ff. de legi. Feli. in ca. primo / col. ante pe. versi. limita octauo. supra de re iudi. et in. c. no satis. supra de symo. vbi Panor. et zacha. in addi. ad eum Roma. consilio. cxlix.
¶ Nec decisioni huic obstant verba Panor. ibi ex quo adhuc prauitas consuetudinis non erat declarata / per hec que voluit Petrus in. d. consi. li. in fi. vbi dicit / licet constitutidamnet consuetudinem / tamen si post reprobationem continuetur logissimo tempore / reassumit vires: allegat glo. que est in verbo consuetudine in clemen. statutum / de elect.
¶ Item comprobando intentum nostrum / non debet puniri quicommuni iudicio peccat. xxvii. quest. ii. c. de viduis. et de tranlatio. prela. ca. inter corporalia. §. sane / ibi maiorum sequum tus errorem quodque etiam iniusta causa excusat a dolo glo. est in l. prima in verbo iustis. ff. de abigeis / et in l. prima. §. fin. in glo. magna in fi. ff. si quis ius dicen. non obtempe. et ibi scriben. tradit Alexan. in l. qui Rome. §. duo fratres col. ii. ff. de vel bo. obliga. vbi alias adducit glo. et Barba. consil. xiii. in. iiii. col. Iason late in l. si quis maior in prin. C. de transact. vbi dicit. Imo omnis credulitas etiam futura excusat a pena de li secundum Ang. in l. est prima ad finem prin. ff. de eo per quem factum Imo etiam propter temeritatem excusatur a pena dolt. Idem Ange. in l. plagii criminis accusatio. C. ad legem fa. de plagia.
¶ Facit quod dixi in rubrica de dolo et contuma. quod quelibet causa etiam bestialis excusat a dolo.
¶ Ex quibus sic ad partes relatis / adest opinionum diuersitas merito impresentiarum restat videndum quis rectius loquatur / et quis iustius induerit arma / vt in simili dicit Decius consilio. clviii.
¶ Pro concordia idcirco dic breviter / hanc vltimam opinionem habere locum in foro contentioso / primam vero in foro anime. Ita ex doctrina Roma d. singu. xix. resultat. dum dicit. d. glo. capitu. cum venerabilis intelligi de penatemporali non gehennali. Idem Petrus de Ancha. in capitu. inter dilectos. vi. no. supra de exces. prela. per. d. glo. in. d. capitulo denique. iiii. distinct. et expresse verbis et mente sonat / vbi Prepo. col. penulti. qui eam comprobat limitando d. glo. in d. capi. cum venerabilis / videlicet nisi iure declare. tur irrationabilis consuetudo / vt hic in tex. ibi improbantes. nam tunc non excusaret a pena etiam temporali pro quo dicit forogl. no. in cle. ii. de rebus eccle. non alie. quam sequitur Anto. in. c. fi¬ supra de consti. et Gemi. in d. c. vno de post. prela. hoc libro.
¶ Preterea expeditus de premissis venio ad maiorem nostri thematis comprobationem: qui altari seruit de altat viuere debet / iuxta illud Gene. in sudore vultus tui vescaris pane tuo. Ergo a contrario sensu (quod reperio validiur in iure l. prima §. huius rei. ff. de offi. eius cui manda. est iuris.
¶ Si non seruit altari de eo viuere non debet: istud est iuris diuini. Et sic habes tertiam limitationem dicti Pepo. vbi supra vbi dicit / ego illud limitarem verum vbi ageretur de equod propter legis humane dispensationem est prohibitum: se cus si a lege diuina quia tunc consuetudo a pena non excusaret cum in his locum non habeat. d. c. fi. de consuet. aidem Roma. con. cccclxvi. nu. primo videtur prima fronte ita Iason in l. singularia nu. xxxvii. ff. si certum peta. dicit inuenire. Bal. in repetitione. d. l. de quibus per Cardi. ver. viso de causis / et per Imol. in. c. sane de tempo. ordi. Faciquod notat Innoc. in. c. ad nostram. supra de appella. quod in delictis corrigendis non valet consuetudo que tollit correctio nem. Iuuant no. in. d. c. fi. de consue. vbi dicit non valere consuetudinem quod pro homicidio pena imponatur pecuniaria. cum sit contra legem Mosaicam et ciuilem / quia inuitarentur homines ad delinquendum ex quo redditur improba tex. in. c. ex parte de consue. hostien. in summa de peni. et remissio. § in quibus et qualiter / Io. And. in. c. venerabisem de elec. supra. Bal. in l. fi. C. si contra ius vel vtili. publi. ii. in proposito / quia ex premissa perceptione distributionum oritur vagandi materia / quod puto peccatum in viris ecclafiasticis arg. horum que no. in cle. prima de renuncia. huiu modi factionem operata est auaritia clericorum / quorum genus dicitur auarissimum glo. in. c. si pluribus de preben. hoc libro non supra hoc titulo in. c. quia nonnulli et in. c. auaritie vbi dixi. supra de elec. Sozi. con. xv. col. v.
¶ Faciunt equidem pro premissis ea que nota. congerit Domi. consilio. cxxxii. quod sumit initium: casus talis est stante prescripta / vbi distinguendo dicit / aut ius reuocat consuetudinem illam reprobando tanquam irrationabilem / vt in texnostro / tunc noua postea induci non potest: Iason in l. prima numero. xxxv. in prima lectura. C. de summa trini. et fide catho. quia ex quo est reprobata tanquam irrationabilis / reperiretur postea sine ratione et tunc non valet. c. primo. supra de consue. Paul. in cle. prima de elec.
¶ Aut ius renocat consuetudinem non declarando irrationabilem / tunc iterato noua poterit introduci consuetudo glo. in cle. statutum de electio. et in capitu. primo de cle. egro. hoc libro / notat Petrus de Ancha. con li. in fi consuetudo que habet.
¶ Et licet in tex. nostro non fiat expressa mentio de reuocatione consuetudinis tanquam irrationabilis: ex mente tamen tex. et rationibus premissis luculenter constare videtur de irrationabllitate / quod sufficit iuribus vulgatis arg. l. scira leges. ff. de legi. Sic apparet consuetudinem huiusmod in omnem euentum fore inforo poli damnatam / quod precipuum dicas cum anima sit corpore pretiosior l. sancimus. C. de sacrosanc. eccle. concordantes vide per Neuiza. in sylua. charta mihi. cx. col. ii. facit dictum euangelii quid enim prodest homini si vniuersum mundum lucretur / anime vero sua detrimentum patiatur: Firmat Calca. con. cii. nu. ii. pro parte dicti Anthonii.
¶ Item alie absentie potius videntur voluntarie quam necesarie / sic non debent excusare glo. in verbo in totum in extrauagan. suscepti ne sede vacan. vbi dicit quod voluntarium et exquisitum seu procuratum impedimentum neminem excucare debe.
¶ Possumus preterea dicere hanc consuetudinem suas partes obtinere non posse in foro contentioso: moueor medio hoc: nam quotiens consuetudo expresse reprobatur per aliquam legem: vt quia lex consuetudini derogat / tunc non excusatur a pena / probat tex. in autem. omnes peregrini. C. communia de succe. et in auten. nauigia. C. de fur. quia sicu faciens contra leges non excusatur l. late culpe. ff. de verbo. obliga. et l. leges sacratissime. C. de legib. pari ratione non excusaretur qui obseruaret consuetudinem a lege reprobatam / cum tunc contra legem facere diceretur.
¶ Postremo in puncto addo quod voluit Archid. in. c. primo. xliiii. distin. vbi notabiliter determinat clericos abitentes redditibus ecclesiasticis fore obligatos ad restitutionem / acsi fures forent et latrones / de quo per Feli. in c. postulasti col. viii. supra de rescript. Facit. c. quod sicut in fine supra de elec. Sozinus consi. xxxii. in primo volu. refert domitmeus in trac. de peste / charta mihi. cii. col. ii. versi. item vtilius et salubrius / vide que dixiin. c. nemo. supra de elec.
¶ Et per hec habes casdide lector peroptime comprobatum consutudinem ecclesie Bituricem. prout et aliarum ecclesiarum in quibus praebendati oertis mensibus quotidianas distributiones percpiunt perinde ac si diuinis interessentes forent / non valere eti am in foro contentioso sic multo fortius in foro anime hopraebendatos. Io. mo. in. c. fi infa de ver. signi. appellat satis ne seros et hoc casu: hi dicuntur contra ecclesiam non pro. demibi inuehit contra nepotulos et asinos deferratos et in. c. cum ex eo. supra de elec. hoc lib. vbi dixi hi quippe sunt que habent beneficia a progenie in progenies. Nec video quimtales deficiant in salutari suo: facit quod citat Ioan. mo. in c. alma infra de senten. ex com. dum ait. Nam si modico non possunt. substinere osficio interessendo / dignum est stipendium non recipiant facit dictum Fely. in. c. cum. ex officii. nu. 4. supra de prescrip. vide licet quod qui non visitat non debetur sibi procura tio. Ad idem in similissi respectu certe qualitatis lex loquuintur de persona vel re cessante illa qualitate / cessat legis ordinatio / not Petr. de ancha. con. ccxliiii. col. i. quia questio vbi subdit legatum factum seruo sub commemoratione officii si cessat in eo officium: extinguitur legatum l. legatis seruis de laga. iii. etiam capitulum contra papam et illius legem non posseninducere consuetudinem. c. inferiorum. xxi. dist. et. c. innotuit. supra de elec.
¶ Non potest equidem introduci per statutum iurimento firmatum: quia hoc iuramentum quod reperitur secunde loco datum non infringit primum / quod quilibet canonicus in sua noua receptione praestat videlicet de obseruanda vtilit te ecclesie / que dicitur augmentare cultum diuinum pro hoc ficit que no. do. in con. lx. circa dubium: ideo pro huic morbo antidoto preparando / obtinere procures rescriptum sub sequen. verbis contextum prout a lias obtentum videre poteris in c asu occurrento
¶ Cemens episcopus seruus seniorm de i ad pre. tuam rei memoriam etc. Summi dispositione rectoris ad regimen vniuersalis ecclesie quamuis insufficiem tibus meritis deputati curis assiduis augemur vt opem et operam quantum nobis ex alto conceditur impendimus: quod vni uerse orbis ecclesie / presertim ad romanam ecclesiam nulle medio pertinentes per nostre prouidentie ministerium obsequiis debitis non fraudentur
¶ Cum itaque sicut pro parte dilecti filii nobilis viri Ioan. nis ducis Bituris ac Comitis Pictauen. qui abbatiam sercularium et Collegiatorum ecclesie sancti Hilarii maioris Pictauen. romane ecclesie immediate subiecte / ex priuilegio sedis apostolice obtinet praepsitiositatum / extitit coram nobis propositum quod in eadem ecclesia quedam consuetudo existate que potius dicenda est corruptela quod persone ipsius ecclesie in dignitatibus / personatibus / vel officiis constitute / in dicta ecclesia non residendo seu diuinis officiis ibidem non interessendo et quod canonici eiusdem ecclesie in eadem residentes quamuis inibi diuinis officiis huiusmodi non intersint etiam secularibus vel aliis negociis insistendo absque canonico titulo distributiones quotidianas in pane / vino / pocunsa / et blado consistentes: quae occasione aniuersariorum / processionum / et aliis personis ipsius ecclesie eisdem diuinis officiis duntxat ibidem interessentibus dari deberent percipiant / acsi diuinis officiis personaliter interessent / quod in diuini cultus diminutionem non modicam redundat /
¶ Pro parte dicti ducis nobis extitit humiliter supplictum / vt prouidere super hoc de opportuno remedio de benitgnitate apostolica dignaremur
¶ Nos igitur huiusmodi supplicationibus inclinati: aucto ritate apostolica statuimus et etiam ordinamus quod deinceps canonici seu alie persone ipsius ecclesie qui vel que sunt veerunt pro tempore / distributiones huiusmodi non percipiam vel lucrentur nisi quamdiu personalem residentiam fecerint in ecclesia antedicta / et tunc duntaxat et non alias: cum dictis officiis personaliter intererint: huiusmodi et quibuslibet aliis consuetudinibus / necnon statutis ipsius ecclesie / qua tinus etiam iuramento confirmatione apostolica vel quacumque fitmitate alia roboratis / non obstantibus quibuscunque. Num li ergo hominum et c. Datum Rome et
¶ Postea expeditur forma executorie cum assistentia iudicum prout casus exigentia requirit alias ponatur in premisse forma / quod contrarium facientes eo ipso sententiam excommunicationis et alias penas (etiam priuationis) incurrant. et c.
¶ Uide que in proposito dixi in. c. quia. supra de rescrip. dice quo ad indultum de pericipiendis fructibus in absentia¬
¶ Et redeundo ad praemissorum elucidationem que dicimus diconsuetudine quia habemus cum grano salis moderare videlicet nisi dubium foret de validitate illius / quia tuncnon peccarent accipiendo pro hoc tempore / per ea que voluit Alex. con. i. in. iii. col. in fi. ver. vlti. pro hoc vol. ii. vbi dicit in. articulo dubio non peccat ille qui in alteram partem inc linat vt singulariter colligitur ex tex. et glo. et ibi no. per Antho. ii c. capellanus. supra de feriis et innoc. in. c. ne imnitaris. supra de consti. vbi dicit si sancti inter se diuersas opiniones habeant vt pote de salomone dannato / licitum est cuique quod vult dicere.
¶ Premissa comprobo ex doctrina Antho. in. c. cum dilectus col. v. supra hoc tit. licet episcopus non possit statuere contraius nisi vbi reperitur concessum. c. dilectus de tempo. ordi. Cancon. cxxx. in quadam ecclesia / tamen ex consuetudine postest contra ius interpaetari et quod de se non operatur statutum vigore consuetudinis / extenditur / et subiicit hoc esse notabile / et alib. non haberi idem tamen Car. et Io. de imol. in. c. ex tue in. vi. col. supra hoc tit. tenent in effectu vbi dicunt / licet episcopus non possit statuere contra ius potest tamen statuere circa dubium iuris in alteram partem / quod Fely. placet in. c. quod super his col. pe. supra de maiori. et obedien. idem Rochus comprobat in propriis termins in repe. c. fi. supra de consue. charta. vii. col. iii. in priquod licet distributiones quotidiane non debeant nisi interessentibus diuinis dari: nec valeat consuetudo in contrarium: tamen si esset dubium in iure an deb erentur tumc valeret consue tudo / allegat Bal. inter con. Car. in con. liii. incipien. ¬ co quod iste quotidiane / quod non reperio non tamen dicas fore aliquod dubium cum sit clarum vt extex. nostro resulta t ocula ta probatione: et si reperiatur aliquis contrarium dicere: terminare poterit recte dici / temerarius et fatuus est talis qui vere a consortio determinatium esset repellendus not. i. simili Signorel. de ho. con. ci. in fine factum sic se habet: itamihi Philippo Prabo videtur de iure dicendum / non caulia do iura pro quorum ampliori et liquidiori probatione adduco ea que voluit in simili Barba. consilio. 82 volumine quanto quod familiares cardinalium non se exercentes in fimulatu cardinalium (prout ipse ego famillaris renerendissimi domini Francisci de Claromonte Auinionen. legatinunc sacri cardinalium collegii medio pontificatus sanct bomini nostri pape Pauli tertii decani) non gaudent beneficio familiarium. c. cum ex eo / ibi litterarum studio insista tes. supra de elec. hoc lib. tex. in l. semper. §. negociatores. ff de iure immunitatis l. ne quidem / ibi occupati sunt. C. de testa. milita l. si duas. § maxime. ff. de excusa. tuto. cum similibus / ad idem Io. mo. in. c. exigit de censi. quod qui non facit vt sitationis officium non debet recipere visitationis beneficium seu stipendium pro his facit quod dixi supra de officio ordlli. in c. preseni¬
¶ Et attende ad premissa quia placebunt canonicis de residentia quos vt prediximus appellamus assissios. c. penul. supra hoc titulo vel assessinos secundum Anthonium de Butrio consilio. li. in facto sancte Marie Maioris / quem vide con. xlii. pro intento distributionum.
¶ Sed quaero an sit dabilis alius casus in quo quis possit distributiones quotidianas (non interessendo diuinis) facere suas / dico quod sic per priuilegium tamen apostolicum Ioannes And. hic et alii testantur hanc nunquam vidisse formam prout nec ego Philippus Probus vidisse testor: immo quando super his priuilegium obtineri contingit / semper illas excipi dico: et hanc formam appellamus indultum de fructis bus in absentia percipiendis / quod contexitur verbis subsequentibus seu illius supplicationis forma Bratissime nater. Smpplicat humilter. supra U denrtus orator vester Philippus Probus in decretis licen. clericusque Bituricen. diocesis / quatenus ipsum specialibus fauoribus et gratiis prosequente. sibi vt omnes et singulos fructus redditus et prouentus / quoruncunque beneficiorum suorum ecclesiasticorum cum cura vel sine cura que in quibusuis ecclesiis seu locis obtinet et imposterum obtinebit / etiam si qualificata fuerint cunea integritate (quotidianis distributionibus exceptis) que aduixerit in Romana curia vel altero beneficiorum suo rum ecclesiasticorum residen. aut litterarum studio in loc. vbi illud vigeat generale insistendo / percipere libere et licite valeat / cum qua illos perciperet / si in eisdem ecclesiis: siue locis personaliter resideret / et ad residendum interim in eisdem minime teneatur: nec ad id a quoque compelli possit concedere et indulgere dignemini de gratia speciali / gene. ralis concilii et quibusuis aliis constitutionibus et ordinationibus apostolicis / statutis / consuetudinibus / iuramento / confirmatione apostolica vel quauis firmitate alia roboratis et innouatis Ac Feli. Recor. Boni. pape. viii. sp. v. praedecessoris per quam huiusmodi concessiones de fructibus in absentia percipiendis / sine prefinitione temporis fieri prohibentur: et quibusuis aliis contrariis quibuscunque
¶ Attende ad hanc formam et illlus verba maxime ibi in romana curia vel altero beneficiorum suorum ecclesiasticorum rest dem. aut litterarus studio sen loco vbi illud vigeat generale insistendo / quia si simpliciter diceretur in quolibet loco resider te illo cui est facta gratia / posset ea vti per regulam quam citat in simili Roma. con. cccxl. in prin. quod cum ius non determinat certum locum vel tempus / quocunque loco vel tempore ad tus explicetur. C. de testa. ambiguitates et l. praepositiosteri. ff. de bo. auctoritate. iudi. po. l. in venditione. §. de tempore. ff. de ven. inspi. l. i. §. meminisse
¶ Et quia aliquando petitur vbilibet vel alibi residen. hoc semper cassatur visum tamen fuit (licet raro concedi his qui seruitio regis insistunt puta secretario aut confessori / seu consiliario prout alias vidi in consiliariis curie parlamentorum Galr lie / et adduntur verba / quamdiu in seruitio regis erit / vel durante ser uitio huiusmodi / pro quo faciunt que. supra diximus in ver. Et per hec habes nu. xlv. in hoc indulto enim apponuntur derogationes statutorum / priuilegiorum / consuetudinu que / ecclesiarum / testatur Alex. papa. vi. sub rubrica de fructibus in absentia percipiendis / illudque docet experientia rerum magistra.
¶ Attende etiam quod si contingat tales non residere / studere / et alias prout. supra percipere tamen fructus in absentia / iudicium sibi manducant et bibunt prout voluit in terminis Io. mo. in. d. c. fina. in fine. infra. de verb. signi. quem vide / ad idem Domi. in Con. lxiii. colum. iiii. dubia.
¶ Et licet satis intelligantur distributiones excipi quoti diane /tamen papa in talibus indultis solet specifice adhuc exprimere: quod non videtur absurdum. hoc dicit Cal. hoc titu. con. vnico col. fi. fit ad maiorem expressionem / et dubium tollendum propter verba generalia litterarum vt etiam patet de clausula apponi solitatam in his quam commendis: et aliis prousionibus papalibus. Paouiso quod propter huiusmodi gratia ecclesia debitis non fraudetur obsequiis / et animarum cura qui forsan illi imminet nullatenus negligantur hec etiam subintelligitur: vt ibi per eundem Cal. tamen hec ponuntur ad maiorem scientiam et notitiam habendam vt in simili citat Ioan. mo. in. c. Felicis. de penis hoc libro probat hoc tex. in. c. i. infra. de regu. iur. dum dicit beneficium ecclesiasticum: cum sufficiat dicere simpliciter beneficium per regulam quam citat do. meus de Ripain. ii. lib. interpreta. in rub. de res. in fi. quod quando in iure nostr. fit mentio de beneficio / est intelligendum de beneficio ecclesia stico Car. in cle. ii. in. viii. no. de iudi.
¶ Pro complemento materie quero. Statuto ecclesie cautum reperitur quod quando canonicus etiam per capitulum receptus / et cui de fructibus fuit responsum occasione canonicatus et praebende et illorum possessorii controuersiam patitur / a qud busuis fructibus et illorum obuentionibus priuatur: An per hoc ipsis quotidianis distributionibus diuinis interessendo. eo ipso priuatus existat: prima fronte videtur dicendum quod sic tamen in contrarium per sequentia patet rei veritas / moueor tum primo / quia statutum huiusmodi non debet interpretationem recipere vt priuet canonicos residentes et diuinis. interessentes / quotidianis distributionibus tum quia appellatione fructuum et obuentionum non continentur distribus. tiones quotidiane: que vt supra dedux / pro diuturno labore interessentibus debentur: vt patet in tex. nestro et in. d. c. licet. supra de praeben. isto titu. late Do. con. lxxxv. Super primo dubio. idem domi. con. cliii. in fine: pro solutione dubi¬
¶ Comprobat rota in no. deci. cxxxiiii. vbi dicitur / quando impetratur beneficium certi valoris: distributiones fructuum non sunt computande / quia ille dantur ratione certi ministerii: puta interessentibus diuinis / et non sunt de corpore beneficii: comprobat Oldra. in. d. con. cxviii. Ex virtute gratie vbi citat quotidianas distributiones non augere corpus prebende istud firmat Domi. Stepha. Bertrand. com. cclxxv. col. i. visis apostolicis literis parte ii. merito dicta tum est expresse in concordatis vbi. supra quod comprehenderentur et augerent valorem et est exceptio que firmat regulam: sed propter operam persone debentur: ar. l. i. in. ii. eo. ibi sed magis. operum beneficii loco praeberi. ff. si men. fal. mo. dixe. et l. cum pro duobus. §. si inchoanda ibi praecium enim opere est. ff. pro secio: et sic cum debeantur ratione opere persone nullam communione habent cum re ipsa sed personam tantum respiciunt l. vsus aque. ff. de vsu et habi. et l. mella. §. vltimo. ff. de alimen. et ciba. lega.
¶ Tum et secundo: quia aptitudo acquisitionis non auget praecium rei: et hoc est quod probatur tum primo quia seruo herede instituto / non per hoc dominus dicitur locupletionec seruus maioris estimationis quam prius dicit Alex. contxxxii. col. i. pro decisione vol. vi. notat Do. de chassa neo. com. xlv. col. i. ex facto mihi proposito / per tex. in. d. l. praecia: ibi sa¬ nec herendem post mortem. ff. ad l. falci. subditur in tex. ibi quod multis causis accidere potest ne iussu nostro adeat / ac si aperte dicat illud quod potest acquiri et non acquiri ante realem et actualem aquisitionem quenquam locupletiorem non redidit / quia multa accidere possuntvt illud non capiat. ff. de acquiare. domi l. naturalem. §. i. in. iii. eo. Alex. con. clii. in fine imcausa Bartol ini de nouaria. vol. vi. Tum secundo quia casum aduersamque hominis liberi fortunam sperare non debemus. l. inter stipulantem. §. sacram. ff. de verb. oblig. Curtius com. ii. nu. iiii. Nam videmus quod deficiente opportunitate aliquo temporis momento: persepe homines postea variis de causis de sistunt et ad alia se vertunt docet expientia efficax rerm magistra. c. quam sit de elec. hoc lib. his iunge quae tradit Do. Tiraquel. in leg. connubia. charta. clxviii. versi huic autem quae iunctio placebii.
¶ Item perceptio quotidianarum distributionum a futu ro euentu dependet qui non semper est in potestate hominain simili dicimus in iudice: quod tractus futuri temporis ad est non semper spectat no. in l. non quemadmodum. ff. de iudi. quod factum homins requirunt cum communionem non habeant cum corpore prabande
¶ Item vt prediximus perceptio distributionum ex incerto fatune exitum habet: et diuiduntur per singulos dies singulasque horas.
¶ Tum et tertio: quod non sit coiunctio. Ea enim que suntdiuersorum generum et que vnaqueque per se imperfecta sunt: in nicem non coniunguntur vt aliquod perfectum faciant ideo qui est sexaginta duorum annorum: et tres liberos habet incolumes: a muneribus ciuilibus non excusatur: quia vnaqueque excusatio per se est insufficiens: quia imperfecte excusatione communionem non faciunt. ff. de var. et extraordi. mune l. i. §. vl. ti. et. ff. de excusa. tut l. spadonem § qui iura. sic ex distinctis et separatis non fit illati. c. susceptum. § fi supra de res. hoc lib et. l. fi. ff. de calumnia. ideo cogruit vulgatum separatorum seurata est ratio l. si maritus. C. de dona. inter vir. et vxo. menusm in l. si idem cum eodem de iuris. omnim iud
¶ Preterea vt ex duobus diuersis constituatur vnum corpus. necesse est vnionem fieri eadem materia mediante: hinc dicimus quod brachium adiunctum statue per applumbaturam non constituit vnum corpus cum ea. Sed si per ferruminationem a diungatur vnum corpus constituit. ff de rei vendica. l. in rem actio. §. item quecunque.
¶ Item in proposito perceptio distributionum et fructu um corporis prebende / non concurrunt in personam eiusdem / nisi hoins opera mediante / quia si hoc esset necessario esses in vtroque: sed hoc est falsum: igitur. Istud late prosequitur Fepost alios in. c. ad aures / nume. xiiii. supra de res. idem concludendo / que omnia verificantur per. d. c. licet. supra de prebend. vbi dicitur quod appellatione fructuum et reddituum ecclesie. non comprehenduntur distributiones quotidiane / facit. c. fi. §. in illis / versi. primo. de concessio. prebend. vbi iste distri butiones ponuntur vt diuersa ab eo quod datur ratione prebende. Merito de valore illarum non tenemur vt dixi facere. mentionem in impetratione beneficiorum no. in d. ca. ad aures et per Milum in verbo gratia de Selua in tract. bene tertia parte. q. xii. idem dic de amniuersariis mortuorum / que non computantur in valore secundum Oldra. consi. ccxvi. circa primum: hinc glo. no. in cle. suscepti ne sede vacan. aiiquod de distributionibus quotidianis non est soluenda dec ma papalis / licet glo. in cle. ii. de deci. dicat alias papam de clarasse quod de his solueretur decima: tamen Domi. in consilxxxv. col. iii. incipien. super primo dubio / dicit hec declaratio non reperitur / quia si papa hoc declarasset oporteret suastare declarationi. supra de iudi. c. cum venissent de senten. ex communica. inter alia. supra de officio ordi. c. ordinarii. §. penul. vnde concludit per multa quod ex his non debetur decima / idem de beneficiis debilibus que non excedunt summam septem: florenorum / vel verius quando victu extracto titularii et familie solutisque iuribus episcopalibus nihil superest prquo tex. in. c. primo de prebend. hoc libro: ibi quod rectores et clesiarum non possunt de residuo commode sustentari / quod tango in trac. de manda. apostolicis.
¶ Comprobo vlterius principale intentum per arg. ab absurdo in iure validum no. in. c. dudum de prebend. hoc libro. c. cum inter de excep. c. quemadmodum. supra de iureiur. l. Nam absurdum. ff. de bo. liber. qu ia si contingeret omnes connonicatus fore litigiosos / prout possibilitas patitur / et est de facili contingenti cultus deseretur diuinus: nam gratis penitet esse pium / ca. si quis prima. q. ii. et cap. habebat. xxii. q. i. Ideo concludas statutum non valere tanquam contra ecclesie vtilitatem. c. i. supra de his que fiut a maio. parte capi. 5. c. primo. supra de consue. ita in proposito concludit domi. me¬ de Aspa libro primo respon. c. v.
¶ Quod licet praedicta putem esse de iure verissima / tamen exomnino subiicio iudicio et melius sentienti. ar l. Claudius. ff. qui po. in pigno. habe. in his potero reprehendi maxime a viris nostre professionis ecclesiastice / quod mihi molestum non erit: si votum suum melioribus rationibus firmauerint iuxta ea quae diximus. supra. in c. i. in verbo validioribus de consti. Non equidem alios erubui reprehendere: ideo iniquus esseniudex si ab aliis reprehendi nollem vt in simili citat Decius con. 419. col. ii. viso dixi in. c. nemo in fine de elec.
¶ Quod licet hic punctus satis abundeque discussus ad huc tamen superest vnum dicendum concernens vnum iam tantum vt delicet distributiones quotidianas sub fructum appellatione non venire vt procedat minime quando prebende non sunt distincte in ecclesia / quia bona veniunt in communi et postea fit distributio singulariter tantum cuilibetiquia tunc appellatione fructuum distributiones veniunt testis est Do. in. c. praesentis. supra de officio ordi. refert Ludo. bolog. in addi. con. Io. de anania. con. lxxxvii. col. ii. ratio subditur per eum quia iste portiones que dantur in ecclesiis hoc modo: succedunt loco praebende / et iudicatur de eis sicut de praebenda non inno. in. c. dilectus el. i supra hoc titu. et in. c. ex parte. supra de comces. praeben. et sic subrogatum sapit naturam illius in cuius locum subrogatur l. si eum. §. qui iniuria rum. ff. si quis cautio. dixi. supra. in d. c. nemo in ver. ex quo capite de elec. pone exemplum in ecclesia Bituricem. vbi prebende non sunt distincte.
¶ Reliqua sunt adhuc tria. Primum est: quia supra recordati sufmus quod in distributionibus quotidianis habet locum ius ad crescendi: hoc tamenl atius discutiendo: dic non procedere indistincte per ea que no. per Io. de imola in cle. ii. in fi. de eta. quali. post glo. et scriben. ibi quia aut consuetudine / statuto / funidatione vel alias cautum reperitur quod detur certum quid cuilibet canonico interessenti tantummodo detur illud deputatum / et non plus: hic enim sunt distincti non coiucti: ideo non est locus iuri accrescendi per no. in l. re coiuncti de lega. iii. facit quia huiusmodi distributiones a contractu dependent: in cuius materia non est locus iuri accrescendi: hic est quod si testa tor reliquerit cuilibet canonico interessenti tali die diuinis. non per hoc crescet pars non interessantium / aliis interessentibus quia non interessentibus nil datum videtur. Ratio quod ius accrescendi locum habet in parte data ex voluntate disponentis non in alia ex post facto facta quasi caduca vel pronon scripta propter contrariam voluntatem disponentis l. i. C. de cadu. tollen. Et hec pars non interessentium conuertetur in vtilitatem eccclesie / cui sustractum est officium
¶ Ant dicitur distributio fiat inter omnes interessentes diuinis: tunc habet locum ius accrescendi et ita procedit glos. in verbo pars dimidia in. d. cle. ii
¶ Dic inter omnes / scilicet canonicos: quia substitutis loco ab sentium nihil accrescit cum de iure communi non possit canonicus per alium deseruire. c. conquerente. supra hoc titu. Panor. in. c. peruenit el. ii. supra de appella. quod consuetudine comprobatur.
¶ Secundum reliquum est quia etiam supra late discusum. Reperitur et pro constanti habetur statuta non valere vt distributiones non interessentibus diuinis dentur. Si tamen in. liqua ecclesia fiat simile statutum per canonicos dempto vnoan possit ille solus impedire effectum statuti dic quod sic arg. l. si quis rem. ff. de arbit. no. in simili Feli. in. c. cum ex officii. col. ii. nu. iiii. supra de prescrip.
¶ Item (quod attendendum est) capitulum non postest dispensare super hoc / etiam si solum eius statuto hoc prohiberetur et non iure communi per ea que diximus quod episcopus non dispisat contra suas constitutiones Inno. in. c. dilectus. supra de tenpo. ordi. ar. c. licet canon. supra de elec. quod procedit maxime secundum Car. con. cxxx. in quadam ecclesia quando est ius alteri que situm: sed in proposito est ius quaesitum canonicis diuiuis in teressentibus: vt supra patet igitur habeo intentum / quod comprobat Latius ibi idem Car. subdens hoc procedere / nisi distributiones concederentur ad modicum tempus: quia tunin mora modici temporis non est vis l. si debitori. ff. de iudi.
¶ Pro tertio et vltimo reliquo habes videre quod cita Maria. Sozi. con. 89 col. ii. in causa agitata / licet distribi. tiones percipere quotidianas conueniat capellano sicut et canonico: si tamen percipiat eas vt canonicus: constituitur in qua si possessione canonicatus allegat. Bal. in l. non epistolis. C. de probationibus.
¶ Sed quid dicendum in casu: pone omnes fructus dantur canonicis tanquam distributiones / et solis interessentibus adeo quod nullum reperitur (vt ita dicam) grossum: quid faciet prinilegiatus vt suum exequatur indultum de fructibus percipiendis in absentia profecto videtur quod priuilegium debeat de aliquo operari. c. licet cum ibi no. per doct. et ibi dico dipriuileg. i1na prout in simili late deducit Alex. consi. clxxxvii. videretur: vol. v. de clausula absque tamen praeiudicio eorum qui ab intestato succedunt / que licet videatur eneruare v. res legitimationis tamen non facit vt ibi videre congruit quaestio est dubitabilis et ardua: ideo cogita quia instat tempus negocii proprii: quod si impresentiarum non occurrisset alia dixissem in proposito sic subtilitatibus legistarum et plano sensu canonistarum comprobato ex quibus sit bona compilatio. Satis sit igitur lectori labor meus predictus tum pro laboribus aleuandis tum pro aperienda via altius cogitandi et inuestigandi. Probus.