Text List

Donate

Table of Contents

Only show available transcriptions

Sentences Commentary

Principia

Principium I

Principium II

Principium III

Principium IV

de Fide

Lectio 1, De fide

Lectio 2, De fide

Lectio 3, De fide

Lectio 4, De fide

Lectio 5, De fide

Lectio 6, De fide

Lectio 7, De fide

Lectio 8, De fide

Lectio 9, De fide

Lectio 10, De fide

Lectio 11, De fide

Lectio 12, De fide

Lectio 13, De fide

Lectio 14, De fide

Lectio 15, De fide

Lectio 16, De fide

Lectio 17, De fide

Lectio 18, De fide

Lectio 19, De fide

de Notitia

Lectio 20, de Notitia

Lectio 21, de Notitia

Lectio 22, de Notitia

Lectio 23, de Notitia

Lectio 24, de Notitia

Lectio 25, de Notitia

Lectio 26, de Notitia

Lectio 27, de Notitia

Lectio 28, de Notitia

Lectio 29, de Notitia

Lectio 30, de Notitia

Lectio 31, de Notitia

Lectio 32, de Notitia

Lectio 33, de Notitia

de Fruitione

Lectio 34, de Fruitione

Lectio 35, de Fruitione

Lectio 36, de Fruitione

Lectio 37, de Fruitione

Lectio 38, de Fruitione

Lectio 39, de Fruitione

Lectio 40, de Fruitione

Lectio 41, de Fruitione

Lectio 42, de Fruitione

Lectio 43, de Fruitione

Lectio 44, de Fruitione

Lectio 45, de Fruitione

Lectio 46, de Fruitione

Lectio 47, de Fruitione

Lectio 48, de Fruitione

Lectio 49, de Fruitione

Lectio 50, de Fruitione

Lectio 51, de Fruitione

Lectio 52, de Fruitione

Lectio 53, de Fruitione

Lectio 54, de Fruitione

Lectio 55, de Fruitione

de Trinitate

Lectio 57, de Trinitate

Lectio 58, de Trinitate

Lectio 59, de Trinitate

Lectio 60, de Trinitate

Lectio 61, de Trinitate

Lectio 62, de Trinitate

Lectio 63, de Trinitate

Lectio 64, de Trinitate

Lectio 65, de Trinitate

Lectio 66, de Trinitate

Lectio 67, de Trinitate

Lectio 68, de Trinitate

Lectio 69, de Trinitate

Lectio 70, de Trinitate

Lectio 71, de Trinitate

Lectio 72, de Trinitate

Lectio 73, de Trinitate

Lectio 74, de Trinitate

Lectio 75, de Trinitate

Lectio 76, de Trinitate

Lectio 77, de Trinitate

Lectio 78, de Trinitate

Lectio 79, de Trinitate

de Caritate

Lectio 80, de Caritate

Lectio 81, de Caritate

Lectio 82, de Caritate

Lectio 83, de Caritate

Lectio 84, de Caritate

Lectio 85, de Caritate

Lectio 86, de Caritate

Lectio 87, de Caritate

Lectio 88, de Caritate

Lectio 89, de Caritate

Lectio 90, de Caritate

Lectio 91, de Caritate

Lectio 92, de Caritate

Lectio 93, de Caritate

Lectio 94, de Caritate

de Libertate

Lectio 95, de Libertate

Lectio 96, de Libertate

Lectio 97, de Libertate

Lectio 98, de Libertate

Lectio 99, de Libertate

Lectio 100, de Libertate

Lectio 101, de Libertate

Lectio 102, de Libertate

Lectio 103, de Libertate

Lectio 104, de Libertate

Lectio 105, de Libertate

Lectio 106, de Libertate

Lectio 107, de Libertate

Lectio 108, de Libertate

Lectio 109, de Libertate

Lectio 110, de Libertate

Lectio 111, de Libertate

Lectio 112, de Libertate

Lectio 113, de Libertate

Lectio 114, de Libertate

Lectio 115, de Libertate

Lectio 116, de Libertate

Lectio 117, de Libertate

Lectio 118, de Libertate

Lectio 119, de Libertate

Lectio 120, de Libertate

Lectio 121, de Libertate

Lectio 122, de Libertate

Lectio 123, de Libertate

Lectio 124, de Libertate

Lectio 125, de Libertate

Lectio 126, de Libertate

Lectio 127, de Libertate

Lectio 128, de Libertate

Lectio 129, de Libertate

de Incarnatione

Lectio 130, de Incarnatione

Lectio 131, de Incarnatione

Lectio 132, de Incarnatione

Lectio 133, de Incarnatione

Lectio 134, de Incarnatione

Prev

How to Cite

Next

Lectio 36, de Fruitione

Utrum a parte obiecti aliquod bonum finitum sufficiat ultimate terminare appetitum rationalis creaturae?

1

Prius fuit inducta difficultas tangens finitatem capacitatis humanae. et de hoc dictum est aliqualiter supra.

2

Nunc restat inquirendum utrum a parte obiecti aliquod bonum finitum sufficiat ultimate terminare appetitum rationalis creaturae?

3

Et circa hoc sunt aliqua notanda vel advertenda.

4

Primo quod generaliter omnis creatura, sive cognitiva sive non, appetit summum bonum tamquam suum finem ultimum. illud est de intentione Philosophi Io Ethicorum dicentis "bonum est quod omnia appetunt". Et antiqua translatio habet bene enuntiaverunt antiqui dicentes bonum est quod omnia appetunt, et Eustratius dicit in commento quod per bonum debemus intelligere deum, et sic creatura rationalis appetit bonum ultimum tamquam finem.

5

Item est subordinatio finum ergo quilibet finis melius appetitur propter ultimum, ergo ultimum magis appetitur. et hoc potest duplicatur imaginari. uno modo Resolvendo huiusmodi appetitum ad divinum et infrustrabile imperium, quia deus non solum Reducit ea solum quae sunt in se finem; immo illa quae non sunt vocat tanquam ea quae sunt. secundo modo potest imaginari huiusmodi appetitus in inanimatis[?] ut coniungantur suo principio effectivo secundum imaginationem Boetii. unde multiplex reperitur in Rebus bonum. unum quod concernit individuum, aliud quod concernit speciem, aliud genus, aliud universum.

6

Quantum ad primum animalia ratione individui appetunt cibum, qui est conservativus individui et sic cibus est ei bonum et comestio bona, animalia etiam appetunt generationem et hoc propter bonum speciei, quia generatio ordinatur in speciem continuandam. tertium est bonum generis, et illud est agentium aequivocorum ut superiorum respectu inferiorum sicut intelligentiae movent ista inferiora et ordinant ad suos fines ratione generis. Aliud est bonum universi respectu, et illud fit per quandam analogiam a causa generalissima et illud fit a deo. unde bonum quanto communis tanto divinus, bonum enim speciei est melius quam individui et generis quam speciei et universi quam generis.

7

Nunc advertendum quod nedum creaturae appetunt deum per opus bonum suae voluntatis, sed etiam appetunt permutari quantum possunt et ideo operationes creaturam Resolvuntur in ultimum ut creaturae ultimo fini assimilentur et quia creatura rationalis potest deo assimilari plus quam aliae, quia ipsius est capax dilectione et cognitione per quos actus transformatur in deum. Ideo creatura rationalis singulariter ipsum omnibus gradibus appetendi appetit per quos deus potest appeti. Veniendo ergo ad materiam conclusio repraesentativa quod creatura rationalis non potest in aliquo bono finito quietari etiam de potentia dei absoluta illud probatur ante per aliquas rationes; primo ex insufficientia creaturae quae non sufficit sibi nec ad esse nec ad bene esse, ergo nec alteri. Item ex habitudine causae ad effectum, sicut se habet causa secunda efficiens ad producendum effectum, ita finalis ad suum, sed causa secunda non potest virtute propria efficere effectum, ergo nec creatura potest finaliter terminare.

8

Unde videtur eadem habitudo unius causae ad suum effectum sicut alterius, et sic ex necessaria habitudine unius rei ad aliam concluditur deus ultimus finis creaturae.

Corollaria

Primum corollarium

Res essentialiter perfectior est a suo fine dependentior
9

Ex qua conclusione sequuntur corollaria. primum corollarium: Res essentialiter perfectior est a suo fine dependentior. nam secundum gradus specificos sunt etiam gradus inclinationum diversarum in superiori specie quot enim species est contentiva graduum specificorum tot inclinationum. et sic quanto creatura est nobilior tanto habet plures inclinationes et per consequens dependentior.

Secundum corollarium

Latitudo honestatis naturalis et essentialis perfectionis correspondent sibi adaequate
10

Secundum corollarium: latitudo honestatis naturalis et essentialis perfectionis correspondent sibi adaequate. honestas enim est habitudo Rei ad suum finem, sicut naturalis iustitia. unde Plato vocat eas operationes naturae ultimate regulatas. unde quanto operatio honestatis est naturalis est optime Regulata et ad finem directa tanto est magis naturalis iustitia. et sic ex hoc sequitur quanto res nobilior tanto a suo fine dependentior.

Tertium corollarium

Quod res perfectior universaliter est dependentior
11

Sequitur tertio: quod Res perfectior universaliter est dependentior, quia ex habituine effectus ad causam efficientem et conservantem Res perfectior ostenditur, ergo sicut res perfectior Requirit maiorem influxum ad suam productionem ita ad sui conservationem ideo quanto est perfectior tanto magis dependet.

Quartum corollarium

Quod ad subtractionem influxus causae finalis res desineret esse
12

Quarto sequitur quod ad subtractionem influxus causae finalis res desineret esse. probatur tanta est dependentia effectus ad causam finalem, sicut ad causam efficientem et conservantem. sed pro subtractione efficientis et conservantis desineret esse, ergo. Unde si subtraheretur causa finalis res esse pessima quia sine fine, nec ordinaretur ad finem. unde tanta est habitudo necessitatis rei ad suum finem sicut Rei ad suam conservationem.

Quintum corollarium

Quod creatura non tendit in non-esse positive et tamen sibi derelicta in non-esse subito deflueret
13

Sequitur ulterius quod creatura non tendit in non esse positive et tamen sibi derelicta subito in non esse deflueret. patet quia creatura tendit in deum, qui est summum esse et tamen sibi derelicta statim non esset et cito desineret esse, quia sicut causa effectiva requiritur ad conservationem effectus ita finalis ad effectum esse.

Sextum corollarium

Quod illud con[??] dictum creaturae inclinatur ad non-esse
14

Ex hoc sequitur quod illud commune dictum creaturae inclinantur ad non esse. debet intelligi passive, scilicet, quod talis est naturae quod sibi derelicta statim

Septimum corollarium

Quod spiritualis creatura est indigentior quam corporalis
15

creatura quanto est perfectior tanto est indigentior et est sibi maior imperfectio quodammodo annexa, quia quanto est perfectior magis habet de indigentia pro sui conservatione.

Octavum corollarium

Quod suprema intelligentia, si daretur, magis passive tenderet in nihilum quam mixtum ex contrariis
16

Sequitur ergo quod spiritualis creatura est indigentior quam corporalis, Sequitur etiam quod suprema intelligentia, si daretur, magis passive tenderet in nihilum quam mixtum ex contrariis. et sic patet error dicentium quod intelligentiae vel creaturae separatae a materia sunt necesse esse. et hic error est ex mala consideratione habitudinis creaturae ad deum, quia creatura quanto perfectior tanto indigentior. Unde quare non corrumpitur hoc intelligentia hoc est propter ordinationem dei quam fecit, quia ordinavit opposito modo generationem et corruptionem in mixtis quae componuntur ex contrariis sequitur etiam quod Res perfectior et nobilior magis subicitur et tenetur deo quam minus perfectam, quia magis indiget eo, et sic magis debet subici et humiliari, et sic si daretur suprema intelligentia teneretur esse summe subiecta quia plura a deo reciperet.

17

Ex quo patet quod propter nostra merita et opera virtuosa non debeamus gloriari nec nos Reputare apud deum, quia huiusmodi merita sunt dei dona. et quanto plura tanto plus ei obligamur et quanto perfectiores sumus tanto eo magis indigemus. et sic debemus esse humiliores.

18

Ex quo patet quod suprema ignorantiae dementia est de aliqua perfectione vel sua capacitate vel suo ingenio gloriari quia quanto quis est elevatior tanto indigentior. et sic debet maiori timore vivere.

Nonum corollarium

Quod demonstrationes necessario inclinatur in Deum tanquam in finem ultimum et summum bonum
19

Sequitur quod daemones necessario inclinantur in deum tanquam in finem ultimum et summum bonum. patet quia non stat creaturam esse sine inclinatione in suum finem, quia non potest esse creatura sine sua naturali habitudine ad suum finem et ex hoc consequenter dicitur quod si daretur creatura non male habituata posset experiri inclinationem naturalem in deum. Verum p? tamen, quia inclinationes versantur circa multa ut temporalia extinguunt motum naturae quae semper inclinant ad bonum patet ergo quod est indissolubilis et inaufferibilis inclinatio creaturae ad deum, cum praedictis tamen stat de inclinatione actus liberi quod stet ad oppositum ut quod aliquis odiat deum. et sic quod creatura inclinetur ad oppositum sui finis.

20

Stat etiam quod creatura saltem decepta statuat sibi alium finem quam deus quo dato ex parte potentiae rationalis haberet appetitum quietatum reputativae. tamen voluntas non quietaretur naturaliter, nec appeteret actus naturales propter vehementiam tendentiae in illud obiectum. et sic talis crederet esse quietatus et esset summe miser et crederet esse quietatus et non esset. et sic patet qualiter creatura rationalis non potest aliquo modo infinito quietari, licet decepta crederet quietari in illo et cetera etc.

PrevBack to TopNext

On this page

Lectio 36, de Fruitione

Utrum a parte obiecti aliquod bonum finitum sufficiat ultimate terminare appetitum rationalis creaturae?

Corollaria

Primum corollarium

Secundum corollarium

Tertium corollarium

Quartum corollarium

Quintum corollarium

Sextum corollarium

Septimum corollarium

Octavum corollarium

Nonum corollarium

A LombardPress Viewer

Peter Plaoul, Commentarius in libros Sententiarum, de Fruitione, Lectio 36, de Fruitione Edit on Github

Powered by SCTA Data