Table of Contents
Reportatio Sentences Commentary
Principia
Principium I
de Fide
de Notitia
de Fruitione
Lectio 45, de Fruitione
de Trinitate
de Caritate
de Libertate
de Incarnatione
Lectio 105, de Libertate
Circa operationem daemonum
Prima propositio
Alius est modus operationum daemonum Advertendum primo quod ex scriptura testamente etiam satis habemus quod spiritus in ligno quae multa exercuerunt opera utque evvangelium daemonum eicione ab hominibus per eos obsessis
plures philosophi in hoc concordant plato substantias spirituales divisit in duo genera unum bonorum spiritum quos vocavit calodaemones calo in graeco bonum dicitur latine dicitur 2o genere cacodaemones unde caco in graeco est malum in latine Ideo ex doctrina eius in thymeo habemus quod ponendi sunt species ipse posuit nobis hoc in aere nobis conservari
de aristotele quantum est de communi eius doctrina non aparet quod posuerit Wilhelmus parisiensis in libro de universo dicit quod habuit spiritum familiare quem credebat aristoteles esse spiritum vel angelum bonum missum sibi de caelo scilicet orbe veneris wilhelmus parysiensis notat quod ibi realiter fuit daemon qui sub titulo bonitatis et sanctitatis decipit eum et dixit se missum de caelo et tamen instruxit eum de aliquibus punctis contra fidem et inter alia quod non esset spiritus materiali vitulo tamen in libro quem fecit de natura daemonum dicit aristotelem fecisse librum de genealogia daemonum quem dicit fuisse ultimum bonum librum licet in veniatur apud nos sed quidquid sit de hoc dicendum est quod ponendi sunt maligni spiritus
Corollaria
Secundum: quod ars magica nihil est
2o sequitur quod ars magica nihil est patet nam daemones et eorum operationes subiacent soli divinae providentiae et promistum ergo sequitur quod non subiacent alicui arti vel christis nec con?ma?bus vel industriis aliis humanitus inventis sed deo vel forte sanctis quibus det deus patrem eos varoedi ut appostolis
Etiam alio nam invocatores daemonum sunt homines bestiales fide et virtutibus carentes ergo non sub arte caret cadit huiusmodi facultas magica antecedens est notum discurrendo per historiam nam malifici fuerunt semper et vilissimi Etiam apparet de hiis qui habitat inter m?o?s ubi etiam reperiuntur multi invocatores daemonum qui carent arte carent Etiam alio quia unus quisque illorum bestialium iuxta suam fantasiam ad plurium invocat igitur non cadit sub arte nec per modum regularum artis procedit
Multiplex modi deceptionis
Advertendum igitur quod quantum ad materiam praesentem spectat multiplex apud tres reperitur deceptio quod habet pro fine quaesitum
Secundus modus deceptionis
2us modus decipiendi ut tangit bachon est per conventionem nam aptatis quibusdam canalibus habent latentes socios qui per cannas loquuntur et decipiunt audientes
3o modus est per terrores passionare hominem interius et taliter discribare potentias interiores quod non sit distinctio quantum ad sit disterbatum inter phantasma et obiectum quo casu stante quod quis interius occurrit per modum phantasmatis iudicatur adextra obiective existere quid quidem terror vel passio inducitur ab eis ex multiplici modo et causa primo ex parte loci quia tales malifici eligunt loca scilicet solitaria terrorum inducta Ex parte
Ex parte temporis nam tempore nocturno et specialiter tenebroso consuerunt sicut homines de fraudare
Ex parte verbarum tamen quia sunt ignota tamen quia ex figuratione locutionis sunt laesiva potentiae audientis
Etiam figura asscriptis quae omnia simul menta reducunt assistentes ad talem statum quod vi terroris interioris et motuum spiritum ad intra non distinguunt inter phantasmata et obiecta sic quoque illudque inpressum est obicitur per modum rei adextra obiecte et sic quidquid occurrit ad intra per modum phantasmatis repraesentantur quod sit adextra per modum obiecti
Tertius modus deceptionis
Alius modus potest esse per naturam ratione densitatis a aliquo et hoc dupliciter vel quia eligit loca ubi sciunt aerem esse tantae densitatis quod est reflectionis specierum et ratione frigiditatis noctis in tantum condensatur quod reflectantur species sic quod videt homo se videre hominem in alio situ non videt tamen nisi se ipsum ut tertio methelogicorum dicitur de eutiphone quid sic videt faciem suam vel etiam per applicationem alicuius multipliciter condensantis et per hunc modum salvantur multae apparentiae daemonum ubi scilicet sortes vidit se ipsum in aere existentem credit habere daemonem propinquum Etiam quo consurgere potest timor de magico faciei et magna infirmitas accidentia animae 2m proportionem suae vehentiae alterant corpus et possunt quandoque usque ad mortem et sic potest resolvi ad causas naturales absque hoc quod recurratur ad daemones
Quartus modus deceptionis
Advertendum quod secundum quod res videtur sub maiori angulo secundum hoc indicatur proportionabiliter esse maior ceteris paribus et sub minori minor et sub essentiali essentialis Ita est demonstrata a vitulone in quarto suo libro Et etiam alacen demonstrat eam quia visio sit etc ex hoc potest contingere quod id obiectum parvae quantitatis ut homo videatur ita magnum sicut castrum maximum vel terris altissima ut posito casu quod homo et terris elevata videantur sub eodem angulo adaequate et non distinguantur de distantia vel propinquitate sine dubio homo iudicatur ita altus sicut terris scilicet si radius transeat per cacimine capitis et non disceruatur distantia et sic indicabitur homo daemon
et sic verat vitulo de lupo qui sic videbatur proprie nemus et apparuit esse ita magnus sicut nemus Sed ipso variebatur angelus et videbatur sub propria quantitate et sic possunt applicari obiecta quod videantur ad essentiales angelos
Advertendum quod ad debite percipiendum visu requiruntur 8o scilicet lux debita distantia situs magnitudo soliditas diaphaneitas tempus multiplicia convenines et debita organi dispositio et quia ista possunt in infinitum variari igitur deceptiones possunt in infinitum multiplicari stupor nam alicuius istorum mutationem s?r deceptio
Quintus modus deceptionis
Alius modus deceptionis potest esse laedendo organi dispositionum assistentis nam sicut corpedo est pistis quid cuius actus stupe facit membrorum ita quod tangendo ipsum membrum vel maius redditur stup? ymmo etiam licet tangat solam per baculum ut tangit wilhelmus parisiensis in de universo Et sic potest visus valde alterari ubi tamen non est de modo Requiritur iterum conveniens tempus nam propter velocitatem motus punctus circulariter revolutus videtur esse circulus sicut de baculo inflammato si revoluatur circulariter terminus eius videtur esse circulus propter b?titem temporis videtur esse superius et inferius simul Et ergo propter bi?tem temporis in quo res ponitur in loco sensus non sufficit iudicare quod sit in loco sic resolvantur omnes t?tus scilicet ratione brevitatis quis et velocitatis motus Et fiunt huiusmodi deceptiones ratione infirmitatis virtutis rectae distra?tue Ita etiam potest dici de aliis circumstantiis sive de tempore etc quibus utuntur magici in suis deceptionibus ad extorquendum pecunias a simplicibus
Sextus modus deceptionis
Alius modus potest esse per materialium causarum applicationem quae tamen ignorantia esse naturales et sic simplices credunt quod fiunt artedinali wilhelmus parysiensis ex cera et pubuere corii sed pen?tis ad usti si fiat candela de nocete facit apparere festucas vel iunctos esse serpentes quia variabitur color Similiter ut dicit ratione defectus lucis solum quertuum apparet esse bufo et sic positum infinita exempla ponit et fiunt tamen per causas naturales vel per modos tactos
Quod tales magici nullo modo sunt permittendi
patet finaliter quod tales magici vel superstitiosi nullo modo sunt in policia permittendi nam laedunt illos quos vexant
Item non afferunt nisi phantasmata nam apparentiae non nisi secundum quod obiciuntur positiviis interioribus ideo in illis nichil virtutis reperitur potest tamen altero duorum modorum contingere