Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Reportatio Sentences Commentary

Principia

Principium I

de Fide

Lectio 1, De fide

Lectio 2, De fide

Lectio 3, De fide

Lectio 4, De fide

Lectio 5, De fide

Lectio 6, De fide

Lectio 7, De fide

Lectio 8, De fide

Lectio 9, De fide

Lectio 10, De fide

Lectio 11, De fide

Lectio 12, De fide

Lectio 13, De fide

Lectio 14, De fide

Lectio 15, De fide

Lectio 16, De fide

Lectio 17, De fide

Lectio 18, De fide

Lectio 19, De fide

de Notitia

Lectio 20, de Notitia

Lectio 21, de Notitia

Lectio 22, de Notitia

Lectio 23, de Notitia

Lectio 24, de Notitia

Lectio 25, de Notitia

Lectio 26, de Notitia

Lectio 27, de Notitia

Lectio 28, de Notitia

Lectio 29, de Notitia

Lectio 30, de Notitia

Lectio 31, de Notitia

Lectio 32, de Notitia

Lectio 33, de Notitia

de Fruitione

Lectio 34, de Fruitione

Lectio 35, de Fruitione

Lectio 36, de Fruitione

Lectio 37, de Fruitione

Lectio 38, de Fruitione

Lectio 39, de Fruitione

Lectio 40, de Fruitione

Lectio 41, de Fruitione

Lectio 42, de Fruitione

Lectio 43, de Fruitione

Lectio 44, de Fruitione

Lectio 45, de Fruitione

Lectio 46, de Fruitione

Lectio 47, de Fruitione

Lectio 48, de Fruitione

Lectio 49, de Fruitione

Lectio 50, de Fruitione

Lectio 51, de Fruitione

Lectio 52, de Fruitione

Lectio 53, de Fruitione

Lectio 54, de Fruitione

Lectio 55, de Fruitione

de Trinitate

Lectio 56, de Trinitate

Lectio 57, de Trinitate

Lectio 58, de Trinitate

Lectio 59, de Trinitate

Lectio 60, de Trinitate

Lectio 61, de Trinitate

Lectio 62, de Trinitate

Lectio 63, de Trinitate

Lectio 64, de Trinitate

Lectio 65, de Trinitate

Lectio 66, de Trinitate

Lectio 67, de Trinitate

Lectio 68, de Trinitate

Lectio 69, de Trinitate

Lectio 70, de Trinitate

Lectio 71, de Trinitate

Lectio 72, de Trinitate

Lectio 73, de Trinitate

Lectio 74, de Trinitate

Lectio 75, de Trinitate

Lectio 76, de Trinitate

Lectio 77, de Trinitate

Lectio 78, de Trinitate

Lectio 79, de Trinitate

de Caritate

Lectio 80, de Caritate

Lectio 81, de Caritate

Lectio 82, de Caritate

Lectio 83, de Caritate

Lectio 84, de Caritate

Lectio 85, de Caritate

Lectio 86, de Caritate

Lectio 87, de Caritate

Lectio 88, de Caritate

Lectio 89, de Caritate

Lectio 90, de Caritate

Lectio 91, de Caritate

Lectio 92, de Caritate

Lectio 93, de Caritate

Lectio 94, de Caritate

de Libertate

Lectio 95, de Libertate

Lectio 96, de Libertate

Lectio 97, de Libertate

Lectio 98, de Libertate

Lectio 99, de Libertate

Lectio 100, de Libertate

Lectio 101, de Libertate

Lectio 102, de Libertate

Lectio 103, de Libertate

Lectio 104, de Libertate

Lectio 105, de Libertate

Lectio 106, de Libertate

Lectio 107, de Libertate

Lectio 108, de Libertate

Lectio 109, de Libertate

Lectio 110, de Libertate

Lectio 111, de Libertate

Lectio 112, de Libertate

Lectio 113, de Libertate

Lectio 114, de Libertate

Lectio 115, de Libertate

Lectio 116, de Libertate

Lectio 117, de Libertate

Lectio 118, de Libertate

Lectio 119, de Libertate

Lectio 120, de Libertate

Lectio 121, de Libertate

Lectio 122, de Libertate

Lectio 123, de Libertate

Lectio 124, de Libertate

Lectio 125, de Libertate

Lectio 126, de Libertate

Lectio 127, de Libertate

Lectio 128, de Libertate

Lectio 129, de Libertate

de Incarnatione

Lectio 130, de Incarnatione

Lectio 131, de Incarnatione

Lectio 132, de Incarnatione

Lectio 133, de Incarnatione

Lectio 134, de Incarnatione

Prev

How to Cite

Next

Lectio 111, de Libertate

Executio divinae providentiae est triplex

1

In alia lectione Quantum spectat ad propositum et pro maiori declaratione materiae tractae Sciendum quod triplex est divinae providentiae executio

2

quantum spectat ad propositum una per influentiam summi boni concreta providentis et illa est volitio divina quae est semper uniformis omnium quae fiunt ad extra nam ipsa est pura et suamsumma libertas simpliciter inmensam et concurrit respectu effectus infirmi et arduissimi et non est activa ad extra nisi pure libere quod non competit causae creatae

3

2a est respectu causarum 2arum quae non est naturalis et est respectu creaturae quam executionem divinae providentiae faciunt angeli non appropriati naturaliter ad agendo aliquibus corporibus vel orbibus seu materiis corporalibus et sic seraphim contemplatur divinam providentiam bonitatem secundum habitudinem quam habet ad ipsum deum quantum ad finem ex quia consideratione rerum in finem ultimum concluditur inmensa bonitas propter quam omnia bona fiunt facta et in ipsum or?ta ex qua bonitate respectu creaturarum in deum sit considerata consurgit maximus amor ideo officium seraphin est circa obiectum amoris occupari ideo interpretatur ardentes et negandum est ad est eorum officium sed etiam officium earum est eandem veritatem et angelis et hominibus revelare

4

Consequenter considerando dispositionem rerum optime factam et habitudinem inter se ad suam finem per hoc explicatur divina sapientia quae ita bene sciunt ordinare quod officium pertinet ad cherubim et interpretatur plenitudo scientiae et docet etiam angelos et homines

Officia circa regimen humanum

5

Consequenter descendendo ad ultimam ierarchiam sunt alia angelorum officia scilicet circa regimen humanum et hoc tripliciter

Primum officium

6

Nam aliquod officium angelorum est circa bonum humanum commune polliticum et ad hoc deputati sunt angeli quuorum officium est conservare pollitiam principes instruere de modo iuste regendi vel gubernandi pollitiam unde macrobius sompnia principum sunt vera nam etiam ipsis dormientibus inmmittunt angeli revelantes politiae necessarias ut est fictitium unde sacra scriptura idem testatur daniel 10 capitulo ubi dicitur quod michael erit princeps iudeorum regens populum iudaicum Alius angelus erat graecorum et alius personarum

7

et sic apparet quod angelorum officium est circa humanas pollitias et principes Et addunt doctores quod translatio regnorum spectat ad eorum officium unde si principes voluerunt inclinationibus angelorum obedire a suis principalibus corruant

Secundum officium

8

Ad officium habebant negandum circa communem polliciam et rectorem eius sed circa illam et quamlibet personam simul et ad hoc officium deputantur angeli ad revelandum et enunciandum illa quae tanguit religionem debitam et divinum cultum et sic gabriel annuntiavit inclinationem verbi quae sint fons totius nostrae salutis et religionis

9

et sic divinam fanente clementia gratia angeli prompti sunt ad instruendum circa divini v?m cultum nisi quis ponit obicere

Tertium officium

10

Aliud est circa particularem personam et actus eius et sic dicitur "angelis suis mandavit de te" etc quod exponunt doctores respectu cuiuscumque rationalis creaturae et sic officium angelorum non est naturale sed ex divina gratuita institutione scilicet sic homines dirigere nisi ipsi met ponant obicem et istae acceptiones sunt extra propositum

Difficultas: Utrum angeli non naturaliter inclinati ad orbes vel ad alia?

11

difficultas est utrum angeli non naturaliter inclinati ad orbes vel alia corpora movendi regimen naturalium rationum concurrant effective

12

et utrum omnes angeli non uniti vere breviter quia materia est positiva potest dici quod secundum quod est ordo essentialis perfectionis ideo quantum ad hoc potest esse influxus et sic superior angelus influeret per modum voluntatis respectu accidentium naturalium nolo tamen asserere propter articulum parysiensis dicit quod error est "quod intelligentia movet solo voluntatis imperio"

13

tamen potest dici quod articulus intelligitur de intelligentia appropriata orbi

14

2o diceretur quod angelus superior agens per voluntatem insufficeret effectus naturales producere naturaliter sive miraculo nisi concurrentibus aliis causis naturaliter requisitis unde cum concursu angeli naturaliter moventes influeret

15

vel dicitur quod resolvendum est ad divinum decretum quia ordo causalitatis non sequitur ordine intrinsecum rerum

Alia difficultas: qualiter motores orbium ordinantur

16

Sequitur de 3o genere magis ad propositum scilicet de influentia naturali videndum est qualiter motores orbium vel causae superiores naturaliter agentes inter se habent ordinem et qualem inter se habent dependentiam utrum quaelibet sufficiat quaestionibus speciem producere vel una sola unam et alia aliam speciem Circa hoc sunt modi dicendi

Prima via

17

primo quod prima intelligentia coniuncta orbi dato quod deus non moveat se solo orbem ipsa scilicet prima intelligentia coniuncta orbi creata movens primum orbem scilicet 10 speram habet naturalem causalitatem universalem respectu omnium producibilium naturaliter materia respectu omnium hic inferius educibilium de potentia materiae habet tamen confuse et taliter quod non sufficeret exire in actum ymmo ymaginandum est quod 2a intelligentia scilicet novi orbis vel agregatum ex ipsis non curo habet causalitatem naturalem super omnes quidditates rerum et species producibilium naturaliter et per eductionem formae de potentia materiae ymaginandum est quod nova addit super 10am causalitatem productivam quidditatum et specierum universi ita quod est ydeatam omnium specierum et quidditatum producibilium naturaliter ut excludatur anima humana deinde haec causalitas non sufficit quia est praescise quidditativa 10 octavo habet vim productivam dispositionem de quarta specie qualitatis scilicet figurarum et llinea mentorum corporum secundum edeductam quantitatem et debitam proportionem figuram 10 omnes antiqui astrologi et moderni ponunt figuras in 8va spera ex dispositione stellarum ut omnes figurae hic reperibilis in octava spera reperiantur Et in nona ponuntur ymagines non quidem significabiles sed virtuales quae sunt causae quidditatum rerum

18

Consequenter ponunt ulterius quod planete et orbes planetarum non habent in se ymagines rerum sunt tamen sustep?ni influentiarum trium superiorum orbium et a prima capiunt vim producendi pro se conf?e sicut dictum est

19

a 2o vim producendi quidditates rerum et species universi a 3o vim producendi secundum certam figuram et tunc a natura propria habet vim constituendi effectus individuales in esse secundum accidentia individualia scilicet ex hoc materia et secundum talem dispositionem hoc enim sit a plentis ideo planetae moventur tot diversi motibus ut consequantur a superioribus virtutem inferius influendi quam non possunt exequi nisi recepta influentia superiori et secundum hoc est mirabilis concathenatio Et omnes varii modi ponuntur propter necessitatem susceptionis influentiae quia non sufficiunt exequ? virtuale suam causalitatem nisi etc ideo indigent diversis aspectibus ut istud intelligatur facilius comparaemus maiorem mundum ad minorem videbimus quoddam similem nam cor habet universalem influentiam respectu totius iundi ?moris sed per illam non potest omnes particulares effectus consequi nisi habent diversa membra sibi subordinata recipientia illam non posset eius influentiam et mente illa usque ad ultimos effectus et ideo est maxima similitudo minores mundi ad maiorem

Secunda via

20

Alia ymaginatio quae videtur apud aliquos esse contra primae sed videtur michi quod quantum ad aliquid satis coincidit ymaginatio est quod planete sunt effectuum hic inferius primo et principaliter effectum et ydeatum Ita quod continent rationis causales universales rerum etiam quidditates rerum nichilominus possunt exire in effectum nisi superioris orbes influant cum eis influentia satis generali et modice perfectionis Exemplum sicut poneremus quod color est naturaliter suae speciei visibilis et contentivus et productivus ita planetae nec radiantibus superioribus et ideo orbes superiores concurrunt cum planetis non proprie agendo sed actuando orbes sicut lumine non producit se?men coloris sed tamen color non potest sine lumine et sic de planetis sicut lumine non producit s?men coloris sed tamen color non potest sine lumine et sic de planetis dicitur quod non possunt suas effectus producere nisi assit influentia superioris

Tertia via

21

3a via quod planetae habent proportionales stellas fixas et stellae fixae proportionalies influentias non nona spera ideo effectus fuint nec a planetis nec speris superioribus sed quasi aeque primo planetae et stellae fixae continent effectus inferiores Ideo planetae moventur ad hoc quod sint correspondentia planetae ad stellas sibi proportionales et secundum quod est correspondentia vel non correspondentia effectus eveniunt

22

Advertendum quod rationes seminales et causalitates inferiorum non semper requirunt causalitatem superiorum eius correspondentem adaequate sed sufficit quod est communis nam ut plurimum est communis propter varientem et pluralitatem influentiarum quod patet quia quacumque dispositione caeli data ignis produceret ignem applicabiliter sibi materia disposita ideo sufficit quod correspondeat in communi et non oportet adaequate

23

Advertendum quod ratio seminales vel causalitas hic inferius quantum ad mixta perfecta ymmo generaliter ad omnia mixta vel promovetur vel impeditur a causalitate proportionaliter vel contraria in dispositione caelestium Avicenna quod sine concursu inferiorum causarum superiores possent producere animalia et mixta perfecta Albertus magnus notat quod monstrat consuerunt contingere non solum ex parte materiae

24

sed etiam influentiae ut quod asinus videtur assimilari equo et etiam in specie humana contingit monstrum habens similitudinem equi et in aliis habet similitudine hominis non ratione materiae sed ratione influentiae vigentis tempore ev?s?ois semines et sic salvat mala mirabilia et monstrat

25

Sequitur quod multum recipienda est radix inferior in generationibus inferioribus quia rarissime superior habet effectum nisi infertur secum concordaret

26

Sequitur quod praesumptuosissimum est intromittere de astrologia indicativa nisi quis sit maxime naturalis

27

Sequitur quod etiam licet monstrat pestilentiae et varie imitationes reducantur in causam caelestem et superiorem radicem ut plurimum tamen debent reduci in inferiorem quia super inhabundante materia potest fieri monstrum vel ratione male dispositionis materiae ubi materia habundata fuerit plura membra Et pestilentiae possunt fieri ex resolutione cadaverum et f?r ex alterationis et sit ex aliqua materia pluvia vel alia inpressio metaphorica et alia materia manet et putrefit et sic iterum causatur pestilentia

28

nihilominus tamen aliqua resolvi possunt in causas superiores nam sicut aliqua animalia sunt nobis venenosa et aliqui planetae Ita influentia productiva illorum posset nobiliter aliquo tempore vigere et inprimere in aere dispo? venenosam nobis et sic possunt oriri mortalitas vel pestilentia et sic talia non debent praenosticari vel iudicari per astrologiam sed per utramque

29

Alius modus ponendi quod ordo naturalis non requirit aliquam connexionem causarum me?arum neccessariam inter se sed quilibet orbis connectitur soli primae causae et agit suam influentiam hic inferius Et sic ex variis influentiis resurgunt variae efficaciae ad producendum effectus hic inferius

Corollaria

30

Ex istis quacumque istarum viarum data

Primum corollarium

31

sequitur primo quod tota naturalis influentia corporum celestium non se extendit ad aliquam electionem liberam causaliter effective productive patet nam secundum omnes influentia corporum celestium et intelligentiarum non est nisi ad imitationem elementorum et ipsorum mixtorum et productionem specierum secundum mixtionem scilicet elementarum vel suarum qualitatum dico ipsorum quod plures et valentes philosophi secundum mixtione tenerunt quod elementam materiam realiter in mixto Ideo actio naturalis orbis vel cuiuscumque angeli moventis orbem appropriate non se extendit ad productionem actus liberi quia non agit nisi realiter naturaliter quia non se extendit ad animam nec eius actus quantum ad superiorem potentiam Sequitur quod tota causarum concathenatio aurea n?a potest inferius necessitatem primo non quantum ad actus liberos nec respectu propter/semper naturalium corporalium quia stat quod influentia spiritualis equi productiva tamen non producitur equus nisi sit applicatio causae particularis

Secundum corollarium

32

Sequitur quod fiant productiones seditiones et talia non debent attribui vel imputari saturno nec homicidia mara nam homines met sunt causa suae malitiae Sequitur quod nec Iovi attribuendus divinus cultus nam Iupiter praecise influit naturaliter alterando elementa et complexianando mixta Et sic patet ex hoc quod regia dignitas non attribuitur soli

Tertium corollarium

33

Sequitur quod nec illa quae pertinent ad sectas sacrilegas vel ad sacram religionem Et sic secta machameti non fuit introducta per venerem Et ita de caldeis et aliis nec a mercario lex christiana sed a deo summo qui misericorditer voluit nobiscum agere Sequitur quod ymagines fabricatae mortis constellationibus nullam habent efficaciam et r?e tradite ad faciendum et habendum amorem id est ut ametur ad habundum honorem id est ut honoretur est ficticium quare corpora celestia non se extendunt ad illum ideo inpressio ab eis facta in materia quae non est capax non habet efficaciam nisi forte quantum ad naturalem influentiam bene fiat inpressio quae remanet vadata influentia et sic si influentia erat calefactiva forte remanet inpressio quae forte faciliter excluderet et hoc est maius quod potest eius attribui Et si forte variant aliquid hoc est diabolo seducente ut homines recurrant ad astra et non ad deum vel forte per accidens quia talia homines animantur et sollicitantur ad fines quos intendunt Et quia radix est mala et ideo peccat horribiliter Ideo animus qui non vult frangi non debet talibus subici

Quartum corollarium

34

Sequitur quod elevationes quae fiunt in certis constellationibus ad incipiendum opera non habent efficaciam nisi per istum modum quod stat ratione dispositionis temporis quod homo sit magis gratus ad loquendum quia non est turbatio elevationis etc

35

Et concedendae sunt elevationes per 2m corporis ut flebotomiae et medicine lan?tie quia tales elevationes sunt corporales

Quintum corollarium

36

Sequitur quod magnae coniunctiones quae sunt cum mutatione triplicis non sunt causa mutationis sectarum et regnorum et quod sunt per saturnum et iovem quia graves in novo domo sic quod tria signa faciunt triplicitatem non habent efficaciam

37

Consequenter potest inferri de materia nativitatum sed est superstitiosum unde de gemellis natis in eadem heri astrologi non possent capere experientiam quia sunt quandoque variate diversorum modernorum vel nascentur duo eodem tempore unius erit filius regis et aliter pauperis non erit rex et provenit quandoque ab extrinseco Etiam staret filium pauperis esse melius complexionatum et licet unius esset inclinatus ad malos mores ratione consue?vis et exercitationis cum bonis possent fieri bonorum morum

Sextum corollarium

38

dico finaliter quod faciat ordo rerum non ponit necessitatem in libero arbitrio concathenatio superiorum causarum est omnino inpro?s ad actus liberos

39

Articulus sequens erit de praevo?one divina respectu liberi arbitrii utrum necessitat ipsum

PrevBack to TopNext