Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Reportatio Sentences Commentary

Principia

Principium I

de Fide

Lectio 1, De fide

Lectio 2, De fide

Lectio 3, De fide

Lectio 4, De fide

Lectio 5, De fide

Lectio 6, De fide

Lectio 7, De fide

Lectio 8, De fide

Lectio 9, De fide

Lectio 10, De fide

Lectio 11, De fide

Lectio 12, De fide

Lectio 13, De fide

Lectio 14, De fide

Lectio 15, De fide

Lectio 16, De fide

Lectio 17, De fide

Lectio 18, De fide

Lectio 19, De fide

de Notitia

Lectio 20, de Notitia

Lectio 21, de Notitia

Lectio 22, de Notitia

Lectio 23, de Notitia

Lectio 24, de Notitia

Lectio 25, de Notitia

Lectio 26, de Notitia

Lectio 27, de Notitia

Lectio 28, de Notitia

Lectio 29, de Notitia

Lectio 30, de Notitia

Lectio 31, de Notitia

Lectio 32, de Notitia

Lectio 33, de Notitia

de Fruitione

Lectio 34, de Fruitione

Lectio 35, de Fruitione

Lectio 36, de Fruitione

Lectio 37, de Fruitione

Lectio 38, de Fruitione

Lectio 39, de Fruitione

Lectio 40, de Fruitione

Lectio 41, de Fruitione

Lectio 42, de Fruitione

Lectio 43, de Fruitione

Lectio 44, de Fruitione

Lectio 45, de Fruitione

Lectio 46, de Fruitione

Lectio 47, de Fruitione

Lectio 48, de Fruitione

Lectio 49, de Fruitione

Lectio 50, de Fruitione

Lectio 51, de Fruitione

Lectio 52, de Fruitione

Lectio 53, de Fruitione

Lectio 54, de Fruitione

Lectio 55, de Fruitione

de Trinitate

Lectio 56, de Trinitate

Lectio 57, de Trinitate

Lectio 58, de Trinitate

Lectio 59, de Trinitate

Lectio 60, de Trinitate

Lectio 61, de Trinitate

Lectio 62, de Trinitate

Lectio 63, de Trinitate

Lectio 64, de Trinitate

Lectio 65, de Trinitate

Lectio 66, de Trinitate

Lectio 67, de Trinitate

Lectio 68, de Trinitate

Lectio 69, de Trinitate

Lectio 70, de Trinitate

Lectio 71, de Trinitate

Lectio 72, de Trinitate

Lectio 73, de Trinitate

Lectio 74, de Trinitate

Lectio 75, de Trinitate

Lectio 76, de Trinitate

Lectio 77, de Trinitate

Lectio 78, de Trinitate

Lectio 79, de Trinitate

de Caritate

Lectio 80, de Caritate

Lectio 81, de Caritate

Lectio 82, de Caritate

Lectio 83, de Caritate

Lectio 84, de Caritate

Lectio 85, de Caritate

Lectio 86, de Caritate

Lectio 87, de Caritate

Lectio 88, de Caritate

Lectio 89, de Caritate

Lectio 90, de Caritate

Lectio 91, de Caritate

Lectio 92, de Caritate

Lectio 93, de Caritate

Lectio 94, de Caritate

de Libertate

Lectio 95, de Libertate

Lectio 96, de Libertate

Lectio 97, de Libertate

Lectio 98, de Libertate

Lectio 99, de Libertate

Lectio 100, de Libertate

Lectio 101, de Libertate

Lectio 102, de Libertate

Lectio 103, de Libertate

Lectio 104, de Libertate

Lectio 105, de Libertate

Lectio 106, de Libertate

Lectio 107, de Libertate

Lectio 108, de Libertate

Lectio 109, de Libertate

Lectio 110, de Libertate

Lectio 111, de Libertate

Lectio 112, de Libertate

Lectio 113, de Libertate

Lectio 114, de Libertate

Lectio 115, de Libertate

Lectio 116, de Libertate

Lectio 117, de Libertate

Lectio 118, de Libertate

Lectio 119, de Libertate

Lectio 120, de Libertate

Lectio 121, de Libertate

Lectio 122, de Libertate

Lectio 123, de Libertate

Lectio 124, de Libertate

Lectio 125, de Libertate

Lectio 126, de Libertate

Lectio 127, de Libertate

Lectio 128, de Libertate

Lectio 129, de Libertate

de Incarnatione

Lectio 130, de Incarnatione

Lectio 131, de Incarnatione

Lectio 132, de Incarnatione

Lectio 133, de Incarnatione

Lectio 134, de Incarnatione

Prev

How to Cite

Next

Lectio 119, de Libertate

Recapitulatio et plures vias solvendi difficultatem de concordia praescientiae ad futura contingentia

1

In alia lectione Qua viae heri tactae sunt satis ardue et quaelibet requireret plures lectiones pro distinctione saltim quantum ad ultimas tres vias

Tertia via

2

Circa tertiam advertendum quod deus contradictoria potest scire sine sui mutatione Et haec est una de difficultatibus arduissimis huius materiae scilicet quod deus potest scire ante christum fore etc salvatur tamen evidenter per hanc viam nam ratione perfectionis divinae notitiae unice simplici intuitu non compositive vel divisive non dico negando compositionem realem vel divisionem sed secundum quandam similitudine in nobis repertam sicut concipimus si sic et compositive

3

divina cognitio debet resolvi ad primum modum nostrum divina intuitio repraesentat rem appraehensive 2m omnes habitudines intrinsecas et extrinsecas rei appense sicut nobis simplex intelligentia numquam potest esse falsa Ita proportionaliter in deo simplex intelligentia scilicet simplex intuitus est respectu utriusque partis contradictionis ideo sine eveniat hoc vel illud nulla arguitur mutatio Si deus cognoscat a fore et ponatur quod erit salvatur quod si non esset cognoscat esse ipsum non fore quia eadem intuita adaequate cognoscat utrumque oppositorum

4

Alexander de halis tenet illud in primo ubi movet istam quaestionem utrum scientia dei sit oppositorum Respondet quod sic Arguit contra hoc quia si sic sequeretur quod deus sciret utrumque oppositorum esse verum ergo sunt simul vera Respondet quod dicendum est de ly simul quia vel terminat ly scit vel scire etc concedit quod unum est quod deus scit utramque contradictorum Sed determinat ly oppositorum vel hoc complexum utrumque oppositorum sic quod sit sensus quod sciat simul utrumque oppositorum esse verum est negandum

Quarta via

5

quarta via ponit quod sicut homo de singularibus et contingentibus invenit sibi modum concidendi certitudinaliter scilicet per certos terminos tales universaliter enunciando ut omnes triangulus habet 3s etc haec scita secundum modum universaliter enunciandi quae tamen nichil significat praeter res sunt existentes vel contingentes Etiam invenit modum enunciandi demonstrative certitudinaliter scilicet antichristus erit vel non erit et includitur in inperfectio quia prius non est sine confusione ut 2us ymaginemur quod in divina nomina remanet certitudo cognoscendi deinde abstrahatur quidquid est imperfectionis in nobis tunc ista concurreret quod distinctissime cognoscit quod certitudinaliter et simpliciter non confues proportionaliter deus aeque certe et evidenter cognoscit de quolibet futuro contingenti sed intellectus humanus demonstrative enunciando

Quinta via

6

Quinta via est ponere quod intellectus divinus practicus incognoscendo veritates contingentes se habeat ponere libere non quin scit necessarium quod scit alterum illarum libere tamen hanc vel illam recte proportionaliter sicut dicitur de voluntate quae eadem existens adaequate nunc est causa ponendi a et in alio instanti uniformiter se habens est causa destruendi a et iste est modus libertatis et sic de scientia proportionaliter et talis conditio etiam reperitur in voluntate humano quia positis quibusdam requisitis voluntas praeter quia voluntas productiones suum actum ex eo quod producit vel recipit ideo si actus voluntatis non inhaeret eodem modo se habet quando produceret et quando suspenderet

Sexta via

7

Sexta opinio via quod inter divinam cognitionem et quantumcumque veritatem sit talis necessariam habitudo quod absolute sit necessariam deum omnem veritatem cognoscere et quia aliquae veritates sunt omnino contingentes ymaginandum est quod habitudo divini intellectus ad quamlibet veritatem est taliter necessaria quod necessarium est divinum intellectum cuilibet assentire et quia aliquae sunt contingentes ad illas est contingenter assensus si?c?e est alterum istorum esse verum scilicet antichristus erit vel non erit necessarium est quod divinus intellectus respectum illius est assensus sed respectu cuiuslibet est contingens

8

et sic videtur dicere Adam quia necessitas divinus intellectus ad veri?s est sub ratione conformitatis

Septima via

9

Septimam ponit viam hybernicus ymaginatur quod in deo respectu omnium scibilium sunt ydeae et rationes cognoscendi

10

2o quod ad secundum aliquod futurum contingens requiruntur plures notitiae aggregatae secundum plures habitudines et concursus plurum ad hoc quod effectus producatur

11

3o quod eadem notitia sic agregata potest esse non notitia illius Exemplum sacerdos summus hoc complexos supponit pro papa praecise et sine sui mutatione desinit suppono pro illo quando desinit esse papa Ita proportionaliter in divina essentia est quaedam agregatio notitiarum respectu huius antichristus est Etiam est assensus quando futurus est et si non erit sine sui mutatione desinit esse assensus respectu illius ipsa non mutata reputo istam viam valde bonam et probabilem ut adam esse reprobatus

Octava via

12

Alius modus ymaginandi quod divina veritas vel notitia se habet ad omne aliam virtutem ratione sicut virtus eius conservativa ad res in esse positas consequenter sicut ad desi?onem alicuius rei in deo nulla sit mutatio ymmo eadem virtus coservativa adaequate remanet et tamen hanc rem non conservat Ita quidquid intrat latitudinem veritatis intrat latitudinem assensus et sic de desi?re unde per eandem vim adaequate producit rem in esse et destruit Ita ymmo videtur radicem materiae tangere et explicare

Propositiones

13

Circa istos modos quos reputo probabiles pono propositiones quas quilibet istorum habet concedere

14

prima est non stat deum necessario scire quod dependent a voluntatis libertate patet quia ad hoc quod deus necessario sciret a fore sequitur necessario a fore et sequitur concursus non liber voluntatis

15

2a propositio deus libere contingenter scit futura contingentia

16

3a propositio nullum contingens futurum necessario scit deus

17

4a propositio omne quod deus scit esse futurum potest non eest futurum sequitur ex dictis

18

Quinta propositio loquendo de posse non demonstrativo sed illativo voluntas creata potest deum facere aliquid scire quod tamen nescit patet nam potest facere deum scire quod a actus erit qui actus subiacet libertati voluntatis creatae quae non produceretur et quia voluntas potest ipsum producere potest etc

19

Sexta propositio de praescito loquendo de potestate pure illativa creatura potest facere quod deus ab aeterno omnia non praedestinaverit et potest facere aliquem actum ex cuius productione sequitur quod stante lege creatura fuerit praedestinata ab aeterno Consimiliter de praescito in potestate creatura est actus ex quo sequitur quod stante lege ab aeterno fuit praescita Sequitur quod quilibet praescitus potest esse praedestinatus et econtra Sequitur quod de posse illativa adiuncta constantia subiecti de lege posita in potestate praesciti est quod ipse sit praedestinatus etc et econtra in potestate praedestinati est quod ipse sit praescitus non loquendo de potestate demonstrativa sed illativa adiuncta quod lex stet Sequitur quod divina praescientia vel reprobatio vel electio nullum penitus imponit necessitatem nec praecludit viam salvandi nec electis quin possit cadere et dampnari

20

Alii sunt modi aliter salvandi et manuducendi intellectum in ista materia qua potuerunt tangi in materia de revelationibus sed super se deo

Rationes pro apparentia contra possibilitatem divinae praescientiae cum futuris contingentibus

21

et venio ad aliqualem manuductionem gressum unde consurgit tanta apparentia contra possibilitatem vel concordiam divinae praescientiae cum futuris contingentibus

22

prima causa est consuetudo audiendi falsa Nam vulgus habet de quolibet eventu ita debebat evenire

23

2a causa est affectio excusandi mala propter necessitatem nam libenter excusant se et infortunia

24

3a est ignorantia divina inmensitatis et assimilatio ipsius cum nostra potentia cognitiva quia in nobis expermiur quod non est compossibilitas scientiae ad ad hoc contingens ita quod non staret de scientia quod sortes sciret a fore et contingens esset a fore et si staret contrarium non staret quin esset deceptus sic non est de divina notitia inmensa quae est utrique contradictorum compossibilis sine sui mutatione

25

Alia causa est praesumptio cognoscendi arduas veritates sine doctrina studio vel labore unde est de altissimis conclusionibus ad quas requiritur secundum theologiae 20 annorum ad quos vetulae volunt attribuere

26

Quinta causa est defectus logicae quae inducit huiusmodi errorem dicunt ii ordinatum est Ita erit vel non erit quod ergo agendum Salburiensis ponit exemplum de stayto quod qui dixit an posset aliquid facere quod non es facturus posset Respondet alter iterum stoycus dabo tibi nullae an? scientias quod non est facturus ecce promissio est totaliter inpertinens quia ponit contradictoria sint simul vera ideo praesens difficultas est omnino inpertinens concordiae praescientiae dei cum contingentia futurorum ymaginemur 2m aristotelem quod deus concurrat solum in genere causae finalis vel vel cognoscat adextra eadem remanebit difficultas nam ad sortes curreret vel non curreret et duo contradictoria non possunt simul esse vera sed apparet alterum eorum esse verum quem necessitatem imponit tamen qualibet continuis et sic iterum decipit intellectum quia quaerit et credit quod ex contingentia sequitur possibilitas utriusque partis ideo ista difficultas est omnino inpertinens ad materiam praescientiae

27

6o def?nt ex mala consideratione modorum enuntiandi nam ex modo enuntiandi quod a erit sequitr quod ab aeterno futurum erat quod a erit modo ista perpetuitas futuri communis nullam imponit necessitatem futuro effectum sed est ex modo enuntiandi et est inpertinens Nam ponatur quod nihil cognoscat nisi se ipsum eadem occurrit difficultas unde semper fuisset haec vera antichristus erit ante f?us poi?is antichrist in esse et potuit esse falsa tamen non potuit mutari de veritate in falsitatem

Dua manuductiones de concordia ad futura contingentia

28

Remotis ergo illis tamquam inpertinentibus potest esse ymaginatio ad percipiendum materiam Advertendum quod aliquae conclusiones determinatae habent evidentiam ex praemissis quibus deducuntur utroque geometria scita per principia et aliunde etiam habeat evidentiam scilicet ex consuetudine audiendi ei vel autoritatem dicentis vel persuasione rethorica Alia est conclusio vel potest esse deducibilis ex suis principiis nam habens apparentiam nisi quantum principia cogunt apparentiam nis quantum principia cogunt ad propositum divinae cum contingentia futurorum debet resolvi ad 2m genus virtutum quia non obicit semper modum intrinsece apparentiae et causatur sic deus est praescius et scit omnia distincte et faciliter concedunt quod voluntas nostra libere operatur

29

et ex hoc consurgit concordior ergo consequens erit evidens evidentia principiorum et ista via debet sufficere cuiuslibet literato

30

2a manuductio est boetii 5o de consolatione quid ymaginatur sic capiamus primo quod deus nichil cognoscat adextra deinde ratione suae aeternitatis omnia sunt sibi praesenti ita quod suppositio aeternitate et quod res se habeant sicut nunc tunc clarum est quod voluntas nostra est libera et expermiur libertatem ponamus ergo quod deus vel alia creatura sic quod nullam habeat causalitatem respectum actuum nostrorum tamen clare videat quidquid agimus et quidquid acturi sumus certum est quod illa videns actus nostros nulam imponit actibus nostris necessitatem ut video sortem currerre tamen etc et sic voluntas potest producere actum nec non superveniat divinus intuitus solum percipeindo dispositiones rerum videbit necessaria sicut se ipsum et aliqua contingentia sicut actus voluntatis ymmo omnes suos actus adextra adhuc remanet contingentia essentialiter in rebus ac si deus nichil cognosceret unde boetius oculus mens videns solem moveri non necessitate eum et sic de cognitione dei ergo praescientia rerum nullam penitus imponit necessitatem

31

et ad istam ymaginationem videtur esse augustinus in libro arbitrio per istum modum bee assumit res sunt in se contingentes modo divina cognitio superveniens non variat conditiones rerum alias esset erronia ergo cognoscit eas etc et sic non imponit necessitatem plus quam in exemplo posito de stoyco modus respondendi speculative traditus est primus et modus inducendi grosse ponitur hic

PrevBack to TopNext