Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Reportatio Sentences Commentary

Principia

Principium I

de Fide

Lectio 1, De fide

Lectio 2, De fide

Lectio 3, De fide

Lectio 4, De fide

Lectio 5, De fide

Lectio 6, De fide

Lectio 7, De fide

Lectio 8, De fide

Lectio 9, De fide

Lectio 10, De fide

Lectio 11, De fide

Lectio 12, De fide

Lectio 13, De fide

Lectio 14, De fide

Lectio 15, De fide

Lectio 16, De fide

Lectio 17, De fide

Lectio 18, De fide

Lectio 19, De fide

de Notitia

Lectio 20, de Notitia

Lectio 21, de Notitia

Lectio 22, de Notitia

Lectio 23, de Notitia

Lectio 24, de Notitia

Lectio 25, de Notitia

Lectio 26, de Notitia

Lectio 27, de Notitia

Lectio 28, de Notitia

Lectio 29, de Notitia

Lectio 30, de Notitia

Lectio 31, de Notitia

Lectio 32, de Notitia

Lectio 33, de Notitia

de Fruitione

Lectio 34, de Fruitione

Lectio 35, de Fruitione

Lectio 36, de Fruitione

Lectio 37, de Fruitione

Lectio 38, de Fruitione

Lectio 39, de Fruitione

Lectio 40, de Fruitione

Lectio 41, de Fruitione

Lectio 42, de Fruitione

Lectio 43, de Fruitione

Lectio 44, de Fruitione

Lectio 45, de Fruitione

Lectio 46, de Fruitione

Lectio 47, de Fruitione

Lectio 48, de Fruitione

Lectio 49, de Fruitione

Lectio 50, de Fruitione

Lectio 51, de Fruitione

Lectio 52, de Fruitione

Lectio 53, de Fruitione

Lectio 54, de Fruitione

Lectio 55, de Fruitione

de Trinitate

Lectio 56, de Trinitate

Lectio 57, de Trinitate

Lectio 58, de Trinitate

Lectio 59, de Trinitate

Lectio 60, de Trinitate

Lectio 61, de Trinitate

Lectio 62, de Trinitate

Lectio 63, de Trinitate

Lectio 64, de Trinitate

Lectio 65, de Trinitate

Lectio 66, de Trinitate

Lectio 67, de Trinitate

Lectio 68, de Trinitate

Lectio 69, de Trinitate

Lectio 70, de Trinitate

Lectio 71, de Trinitate

Lectio 72, de Trinitate

Lectio 73, de Trinitate

Lectio 74, de Trinitate

Lectio 75, de Trinitate

Lectio 76, de Trinitate

Lectio 77, de Trinitate

Lectio 78, de Trinitate

Lectio 79, de Trinitate

de Caritate

Lectio 80, de Caritate

Lectio 81, de Caritate

Lectio 82, de Caritate

Lectio 83, de Caritate

Lectio 84, de Caritate

Lectio 85, de Caritate

Lectio 86, de Caritate

Lectio 87, de Caritate

Lectio 88, de Caritate

Lectio 89, de Caritate

Lectio 90, de Caritate

Lectio 91, de Caritate

Lectio 92, de Caritate

Lectio 93, de Caritate

Lectio 94, de Caritate

de Libertate

Lectio 95, de Libertate

Lectio 96, de Libertate

Lectio 97, de Libertate

Lectio 98, de Libertate

Lectio 99, de Libertate

Lectio 100, de Libertate

Lectio 101, de Libertate

Lectio 102, de Libertate

Lectio 103, de Libertate

Lectio 104, de Libertate

Lectio 105, de Libertate

Lectio 106, de Libertate

Lectio 107, de Libertate

Lectio 108, de Libertate

Lectio 109, de Libertate

Lectio 110, de Libertate

Lectio 111, de Libertate

Lectio 112, de Libertate

Lectio 113, de Libertate

Lectio 114, de Libertate

Lectio 115, de Libertate

Lectio 116, de Libertate

Lectio 117, de Libertate

Lectio 118, de Libertate

Lectio 119, de Libertate

Lectio 120, de Libertate

Lectio 121, de Libertate

Lectio 122, de Libertate

Lectio 123, de Libertate

Lectio 124, de Libertate

Lectio 125, de Libertate

Lectio 126, de Libertate

Lectio 127, de Libertate

Lectio 128, de Libertate

Lectio 129, de Libertate

de Incarnatione

Lectio 130, de Incarnatione

Lectio 131, de Incarnatione

Lectio 132, de Incarnatione

Lectio 133, de Incarnatione

Lectio 134, de Incarnatione

Prev

How to Cite

Next

Lectio 44, De fruitione [Erlangen Transcription]

Rationes contra illud quod Deo solum fruendum est

1

In alia lectione Pro clariori intellectu dictorum inducam rationes probantes

2

primo quod impossibile est eundem actum esse usum et fruitionem

Prima obiectio: Quod non impossibile eundem actum esse usum et fruitionem

Primum

3

Arguitur primo sic nam rationes obiectales usus et fruitionis differunt specifice ergo etiam actus illi consequentia tenet quia actus distinguuntur per obiecta antecedens probatur quia ratio obiectiva usus est referibilitas et ratio fruitionis est irreferibilitas modo istae sunt rationes totaliter oppositae

Secundum

4

Secundo nam si ita esset quod usus esset fruitio idem esset causa sui ipsius probatur consequentia nam dilectio fruitiva est causa dilectionis usus nam si diligo deum ut diligo creatura propter deum usu ordinato dilectio creaturam propter deum

Tertium

5

Item sicut se habet dilectio ordinata creaturae ad deum ita odium dei mali ordinatum se habet ad deum Ideo si dilectio creaturae est dilectio dei realiter etiam odium creaturae erit odium dei

6

posset confirmari per illud quod propter quod unumquodque tale et ipsum magis

Quartum

7

Item pari ratione diceretur quod tristitia est gaudium et econtra nam ista videntur aliqualiter opposita

Quintum

8

Item dilectio creaturae propter deum quae est realiter usus potest desinere referre in aliud obiectum quia non videtur unde provenit necessitas referendi ergo non est formaliter et intrinsece dilectio dei quia si sic non posset referre in deum antecedens probatur quia non videtur impossibilitas quod suspendatur vel tollatur huiusmodi relatio

Secunda obiectio: Quod creatura est fruendum

primum

9

Deinde probatur quod creatura est fruendum quia creatura est propter se diligibilis consequentia consequentia ex dictis antecedens probatur primo quia sicut creatura habet entitatem absolute contemptibilem Ita habet bonitatem proportionalem absolute diligibilem quia ens et bonum convertuntur Ideo sicut habet entitatem absolutam ita bonitatem quo dato huiusmodi bonitas diligeretur propter se etiam licite ex quo esset absoluta

secundum

10

Confirmatur Quia ita virtutibus videtur esse fruendum igitur probatur antecedens virtutes sunt propter se diligendae ut tenet per magistrum prima distinctione ubi dicit hoc expresse quia habent propriam dilectionem gaudium et perfectionem in se

tertiam

11

Item aliud a deo est dilective perferendum deo igitur alio a deo est fruendum probatur antecedens quia in casu quo sortes frueretur deo et videretur proximum in extrema necessitate constitutum in illo casu sortes teneretur subvenire proximo et relinquere fruitionem dei igitur in illo casu proximus est deo praeferendus unde in illo casu tenetur suspendere actum fruitionis

quartam

12

Item plus diligitur tota multitudo civium caelestium incluso deo qui ipse deus tamen illa non est deus ergo alia a deo sunt magis diligibilia quod plus diligatur constat quia ratione aliorum partium additur aliquis gradus dilectionis quia additur aliquas gradus delectationis quia ratione concivium additur aliquis gradus delectationis etiam dilectionis

quintum

13

Item christus est magis diligendus quam pater in divinis ergo pater non est summe diligendus probatur antecedens nam christus diligitur aequali dilectione tamquam deus sicut pater et etiam diligitur quia proximus

sextum
14

Item secundum opinionem illorum qui ponunt quod christus est constitutum quoddam ex natura humana et supposito divinae illud aggregatum videtur plus diligendum et habet rationem simplicis obiecti igitur debetur sibi maior dilectio

septimum
15

Item creatura est fruendum patet in casu ubi angelus sathanaesatanae transferret se in speciem angeli lucis Aliae rationes sunt inducendae de quibus supersedeo usque ad aliam lectionem

Solutiones ad primam obiectionem

Ad primum
16

Pro solutione primae rationis

Primum
17

dico primo quod ubi obiecta non concurrunt inmediate ad causationem actuum et obiectorum Primo patet de actu divino adintra sive cognoscendi sive appetendi ille non dependet ab obiecto ergo est unicus adaequate respectu omnium obiectorum ymmo idem est actus omnia cognoscendi et omnia volendi simul et ideo ubi actus non dependet ab obiecto non est neccessaria distinctio actuum sicut obiectorum Item declaratur de notitia beatifica creata qua beatus videt verbum et creaturam obiecta sunt diversa et tamen actus est idem

18

unde conformiter ad hoc etiam actus revelationum non dependet ab obiecto ideo non habet talem neccessariam habititudinem quod sit respectu illius obiecti sic quod non possit esse respectu alterius unde actus fidei potest habere nunc illud obiectum postea aliud nec sequitur potest habere aliud obiectum ergo ille erit alterius speciei ut per fidem habetur assensus quod ante christus erit et potest esse assensus oppositi absque hoc quod varietur secundum speciem ymmo alias fuit declaratum quod idem actus potest esse obiectum plurium vel pauciorum et est radix illius quia non dependet ab obiecto

19

Item potest conservari de conceptibus universalibus et non habent obiecta nisi singularia et non variantur propter variationem illorum sed notitia universalis dependet principaliter a potentia abstractiva licet obiecta aliqualiter concurrant unde conceptus generis habet obiecta specifice distincta ex hoc non arguitur aliqua distinctio in illo conceptu

Secundum
20

dico 2o ubi obiecta causarent inmediate actus et essent causae principales vel totales in illo casu secundum distinctionem obiectorum esset distinctio actuum et secundum distinctionem specificam obiectorum esset distinctio specifica actuum

21

Et hoc intendit aristoteles in proposito respectu fruitionis et usus nullum obiectum obiective concurrendo est causa principalis vel totalis Sed obiective concurrendo et naturaliter mere ita esset ubi obiecta essent concurrentia principaliter vel totaliter sed in proposito non est sic quia respectu fruitionis creaturae hic in via deus non concurrit obiective et in patria licet concurrat tamen libere et sic fruitio viae causatur a potentia principaliter concurrente gratia et notitia habitudinis creaturae ad deum Si obiciatur de distinctione actuum in patria dicitur quod respectu eiusdem obiecti mere libere concurrentis causentur actus specifice distincti unde valde bene stat quod in patria respectu eiusdem obiecti sint habitudines seu actus diversis beatis specifice differentes et hoc ratione causae liberae agentis et ipsa eadem modo se habens potest elicere actum volendi vel nolendi indifferenter respectu eiusdem obiecti unde de consideratione liberae causae esse est quod eodem modo se habendo potest in varios effectus et sic apparet quod non oportet quod propter diversas rationes obiectales sint etc

Ad secundam rationem
22

Ad 2am quando dicitur sequetur quod idem esset actus causa sui ipsius negandum est de causa effectiva quia nichil potest se facere ut sic / ad probationem dilectio dei etc est causa etc dicitur quod non oportet ita esse generaliter quia stat quod idem actus voluntatis sit vel odium mali vel dilectio creaturae ergo non oportet quod alia distincta dilectio dei praecedat in voluntate et sic nec oportet quod omnis usus sit affective a distincta dilectione dei unde staret quod aliud praesentaretur tamquam valde malum et voluntas non haberet in se aliquem actu elicitu et voluntas eliceret actum volendi respectu illius Etiam creatura potest praesentari intellectui

23

et intellectus potest dictare quod sic diligenda et voluntas potest se sub conformare illi dictamini

24

Advertendum quod licet sit idem actus usus et fruitio habent tamen duas habitudines unam secundum quam fertur creatura in deum Alia secundum quam ordinatur secundum primam et si ponerentur distinctae res concederetur quod primus modus esset causa sic se habendi respectu secundi modi unde ex habitudine dilectionis dei consurgit habitudo dilectionis proximi propter deum Tamen per huiusmodi diversas habitudines et diversos modos non oportet ponere diversas causalitates unde de natura sua ita movet

Ad tertium
25

Ad 3am de odio naturae consequentia et dico quod usus qui est dilectio creaturae ordinata est realiter dilectio dei et fruitio quia dilectio habet deum pro obiecto sed non est sic de odio quia habet duo obiecta distincta quia si sit ordinatum habet finem pro obiecto et finis habet rationem optimi ideo oportet quod habeat obiectum habens rationem optimi

Ad quintum
26

Ad aliud quia dilectio creaturae quae est usus potest non referri et tunc remanebit dilectio creaturae Respondeo primo quod casus est impossibilis scilicet quod dilectio proximi quae est usus sit ordinata et non sit dilectio dei quia si im mutet tam intrinsecum est sibi inmutare afficiendo in deum sicut in mutat afficiendo in creaturuam Advertendum quod si idem actus adaequate posset ad plura vel pauciora im mutatare scilicet in casu quo istae habitudines essent separabiles ille actus inmutaret secundum habitudinem fruitivam quia illa est principior scilicet motio in deum Sequitur quod dilectio proximi est magis proprie fruitio quam usus patet quia illa habitudo est principior et prior scilicet respectu dei quam proximi

27

Consequenter concurrere quod licet sit eadem res tamen est nobilior et intensior dei quam creaturae exemplum de visione dei et creaturae in patria quae est nobilior et intensior respectu dei quam creaturae et sic stat quod respectu unius magis perficiat quam respectu alterius et sic vel non sunt separabiles et si sint separabiles tunc manet habitudo fruitiva et sic prior potest moveri sive posteriori et non econtra

Solutiones ad secundam obiectionem
28

Ad aliam creatura est fruendum negandum est quod ista sit summa perversitas secundum Augustinus etiam ordo rerum non permittit Ad probationem quia philosophus videtur dicere quod aliqua sunt diligenda proportionaliter se ergo etc Advertendum quod aliqua sunt quae conferunt de per se ad finis consecutionem sicut virtutes et habent ordinem Alia quae solum de per accidens ymmo de per se ob esset Alia sunt indifferentia verbi gratia Potio amara etiam veneno confert sanitatem per accidens quia removet humorem peccantem de per se esset nociva scilicet nisi reperiret subiectam taliter dispositivum et sic de per se talia sunt fugibilia ut venenum de per se est malum venenato est bonum quia venenum curat venenum Alia de per se conferunt et illa habent ordinem ad finem ut bonis cibus respectu sani Indifferentia dicuntur quae non prosunt nobiliter nec obstant notabiliter Ita in proposito aliqua sunt circa deum quae de directo conferunt ad finis consecutionem sicut virtutes ideo virtutes de per se sunt conferentes et participat rationem eligibilis et habet ordinem ad felicitates consecutionem ideo propter se id est per se sunt diligibilia et non per accidens licet per se tamen non denotat finem sed solum removet causam accidentalem et extrinsecam ymmo habet causam intrinsecam ratione ordinis quem habet ad finem

29

Ad aliam quia creatura habet intrinsecam bonitatem et est absolute conceptibilis ergo proportionalem bonitatem etc

30

de illo primo quod causatur perfecte concepta realiter habet habitudinem relativam ad deum Ita quod non contingit creaturam perfecte concipi nisi in relatione ad deum et ad suam cauam quia non nisi ut dependens a deo Sicut dixerunt multi de accidentibus quod non possunt concipi in habitudine ad substantiam unde wilhelmus parisiensis ponit quod deus est esse creturae

31

dico 2o quod dato quod creatura esset sic absolute conceptibilis nichilominus non sequitur quod sit absolute diligibilis Causa est quia licet ipsa sit intrinsece quaedam entitas non tamen est intrinsece finis ergo ratio diligibilitatis non conpetit sibi intrinsece sed ratio entis quia non est essentialiiter bonum diligibile nam diligibilitas conpetit sibi sub ratione finis

32

Tertio dico dato quod creatura habeat intrinsecam diligibilitatem sicut entitatem tamen secus est de intellectu et voluntate quia intellectus potest considerare obiectum et veritatem absolute et voluntas habet bonum pro obiecto ergo non potest exire in actum suum deliberatum quin realiter actus eius terminetur ad aliquod statutum sibi pro fine et si nullum finem statuat in creatura peccat

33

Si referat in finem ultimum est usus debitus De illo ulterius quod creaturae multo evidentius clamat se non habere rationem finis quam non habere esse a se sed a deo ut patet per augustinus in de civitate dei et multis aliis locis In signum huius quasi generaliter omnes philosophi posuerunt deum esse causam in genere causae finalis quia dicunt aliqui quod deus non agit nisi ut amatum id est finis omnium agentium Ideo habitudo rerum tamquam in finem est evidentior quam habitudo ut a causa efficiente quia quasi omnes haec clamaverunt

Conclusiones

34

Circa distinctionem 42am Advertendum quod eo ipso quod deus est universaliter perfectius vel illo concesso de deo secuntur omnes conclusiones quas ponit magister in distinctione prima conclusio quod deus est omnipotens et potest facere omnia sed non facit deus agit adextra volendo Contra aureolum

35

2a deus potest aliqua agere sive creatura et aliqua non sive creatura et hoc secundum talem modum de primo patet in creatione de secundo non stat quod fiat ambulatio et creatura non coagat vel cursus quia sequitur sortes currit igitur sortes coagit vel concurrit unde staret quod deus de solo moveret sic membra sed tunc sortes non diceretur currere deus non potest facere album quoniam albedo concurreret nec hominem nisi materia concurreret de absolutis potest per se seu se solo postea ponit ordinem personarum In quinta conclusione dicit quod deus potest quicquid vult fieri et hoc est ratione suae libertatis

PrevBack to TopNext