Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Reportatio Sentences Commentary

Principia

Principium I

de Fide

Lectio 1, De fide

Lectio 2, De fide

Lectio 3, De fide

Lectio 4, De fide

Lectio 5, De fide

Lectio 6, De fide

Lectio 7, De fide

Lectio 8, De fide

Lectio 9, De fide

Lectio 10, De fide

Lectio 11, De fide

Lectio 12, De fide

Lectio 13, De fide

Lectio 14, De fide

Lectio 15, De fide

Lectio 16, De fide

Lectio 17, De fide

Lectio 18, De fide

Lectio 19, De fide

de Notitia

Lectio 20, de Notitia

Lectio 21, de Notitia

Lectio 22, de Notitia

Lectio 23, de Notitia

Lectio 24, de Notitia

Lectio 25, de Notitia

Lectio 26, de Notitia

Lectio 27, de Notitia

Lectio 28, de Notitia

Lectio 29, de Notitia

Lectio 30, de Notitia

Lectio 31, de Notitia

Lectio 32, de Notitia

Lectio 33, de Notitia

de Fruitione

Lectio 34, de Fruitione

Lectio 35, de Fruitione

Lectio 36, de Fruitione

Lectio 37, de Fruitione

Lectio 38, de Fruitione

Lectio 39, de Fruitione

Lectio 40, de Fruitione

Lectio 41, de Fruitione

Lectio 42, de Fruitione

Lectio 43, de Fruitione

Lectio 44, de Fruitione

Lectio 45, de Fruitione

Lectio 46, de Fruitione

Lectio 47, de Fruitione

Lectio 48, de Fruitione

Lectio 49, de Fruitione

Lectio 50, de Fruitione

Lectio 51, de Fruitione

Lectio 52, de Fruitione

Lectio 53, de Fruitione

Lectio 54, de Fruitione

Lectio 55, de Fruitione

de Trinitate

Lectio 56, de Trinitate

Lectio 57, de Trinitate

Lectio 58, de Trinitate

Lectio 59, de Trinitate

Lectio 60, de Trinitate

Lectio 61, de Trinitate

Lectio 62, de Trinitate

Lectio 63, de Trinitate

Lectio 64, de Trinitate

Lectio 65, de Trinitate

Lectio 66, de Trinitate

Lectio 67, de Trinitate

Lectio 68, de Trinitate

Lectio 69, de Trinitate

Lectio 70, de Trinitate

Lectio 71, de Trinitate

Lectio 72, de Trinitate

Lectio 73, de Trinitate

Lectio 74, de Trinitate

Lectio 75, de Trinitate

Lectio 76, de Trinitate

Lectio 77, de Trinitate

Lectio 78, de Trinitate

Lectio 79, de Trinitate

de Caritate

Lectio 80, de Caritate

Lectio 81, de Caritate

Lectio 82, de Caritate

Lectio 83, de Caritate

Lectio 84, de Caritate

Lectio 85, de Caritate

Lectio 86, de Caritate

Lectio 87, de Caritate

Lectio 88, de Caritate

Lectio 89, de Caritate

Lectio 90, de Caritate

Lectio 91, de Caritate

Lectio 92, de Caritate

Lectio 93, de Caritate

Lectio 94, de Caritate

de Libertate

Lectio 95, de Libertate

Lectio 96, de Libertate

Lectio 97, de Libertate

Lectio 98, de Libertate

Lectio 99, de Libertate

Lectio 100, de Libertate

Lectio 101, de Libertate

Lectio 102, de Libertate

Lectio 103, de Libertate

Lectio 104, de Libertate

Lectio 105, de Libertate

Lectio 106, de Libertate

Lectio 107, de Libertate

Lectio 108, de Libertate

Lectio 109, de Libertate

Lectio 110, de Libertate

Lectio 111, de Libertate

Lectio 112, de Libertate

Lectio 113, de Libertate

Lectio 114, de Libertate

Lectio 115, de Libertate

Lectio 116, de Libertate

Lectio 117, de Libertate

Lectio 118, de Libertate

Lectio 119, de Libertate

Lectio 120, de Libertate

Lectio 121, de Libertate

Lectio 122, de Libertate

Lectio 123, de Libertate

Lectio 124, de Libertate

Lectio 125, de Libertate

Lectio 126, de Libertate

Lectio 127, de Libertate

Lectio 128, de Libertate

Lectio 129, de Libertate

de Incarnatione

Lectio 130, de Incarnatione

Lectio 131, de Incarnatione

Lectio 132, de Incarnatione

Lectio 133, de Incarnatione

Lectio 134, de Incarnatione

Prev

How to Cite

Next

Lectio 79, de Trinitate

Recapitulatio

1

In alia lectione visa solutione rationis factae circa materiam consilii nycem pro parte graecorum

2

viso etiam quod intentio consilii non fuit tollere constitutiones factas u sed revocare contrarias et falsas errores et etiam ad excludendum opinionem dicentium quod spiritus sanctus erat creatam non oportuit determinarum nisi quod a patre subtiliter produceret ideo excludebatur ille scilicet quod spiritus sanctus erat creatura per hoc quod a patre consubstantialiter produceret procedit et obscurus fuisset si fuisset dictum quod etiam procederet consubstantialiter a filio quia ipso dixerunt etiam filium esse creaturam

3

Consi?to 3o quod antiqui dixerunt scilicet quod procedere a filio

4

4o quod sequitur ex scriptura

5

Consi?to conclusio quod solus papa potuit et brevitas temporis requisivit

6

Considerata etiam ignorantia graecorum

Ad rationem quod si spiratio activa et [???] activa in Filio distingueretur, Filius esset duae vel tres personae

7

Restat respondere ad unam responsione post illam factam qua probabatur quod spiritus sanctus non procedit a filio quia si sic tunc spiratio activa esset aliqua relatio in filio distincta a generatione passiva ergo filius realiter esset duae personae Ita proportionaliter de patre spiratio activa esset relatio distincta a generatione activa et per consequens esset quinque personae in divinis

8

Confirmabatur quia spiratio activa si ponatur illa erit notio personalis consequens patri et filio et per consequens erunt sex personae

9

Respondendum est ex prius tactis quod ex radice plures repetita quod relatio filii ad patrem scilicet generatio passiva et spiratio activa ad spiritum sanctum sunt formaliter idem a parte rei patet ex regula in divinis numquam debet admitti distinctio nisi inter relative posita inter se modo generatio passiva in filio et spiratio activa rei respectu spiritus sancti non opponunt relative ad invicem licet opponantur in ordine ad alia et quia est ponenenda tanta ydemptitas quanta fides katholica patitur non est ponenda huiusmodi distinctio ex quo fides non astringit nos ad hoc et sic apparet qualiter ratio procedit ex falso fundamento scilicet ymaginando quod in filio sunt duae relationes realiter ab invicem distincte quod negandum

Corollarium

Primum corollarium:

10

prima propositio sequens ad dictum huius responsionis aliquae relationes sunt quae transeunt in omnimodam ydemptitate 3ii essentialem et tamen non possunt realiter ydemptificari sibi mutuo et huiusmodi relationes secundum modum loquendi aliorum habent constitutivi personarum id est sunt personae et sunt distincte realiter ut generatio activa et generatio passiva spiratio activa est spiratio passiva iste concurrunt ydemptitate in 3o scilicet essentia et non inter se ratione repugnantiae et relationibus aliis non oppositis non repugnat concursus ydempticus tam realis quam essetialis ergo spiratio activa et generatio passiva concurrunt ydemptitate essentialiter et realiter

11

Alia propositio licet communiter concedantur 4or propositiones relationes et quinque notiones in divinis tamen non sunt ibi nisi tres persenalitates nec nisi tres res distinctae realiter prima pars nota est nam ibi sunt duo diversa extrema igitur oportet quod habeat quatuor terminos scilicet generatio activa ad filium et spiratio activa ad spiritum sanctum

12

quantum est denotionibus solet addi a quibusdam innascibilitas sed utrum sit notio non distinctio pro praesenti utrum sed in ordine propositiones arismetrice habent se huiusmodi quia tales tres competunt patri scilicet innascibilitas generatio activa de filio scilicet generatio passiva et spiratio activa et una sola competit spiritui sancto scilicet spiratio passiva et isti termini se habent secundum proportionem argumenta proportionaliter aequalitatem excessus unus super reliquum et semper est excessus in unitate

Secundum corollarium:

13

Sequitur contra opinionem dicentem quod spiratio activa in patre et generatio activa in patre sunt distincte relationes in esse relationis et tamen sunt idem realiter inter se in esse simpliciter unde distinctio in esse tali est in ordine ad terminos ad quas fit relatio ut generationis active terminus est filius et spirationis active terminus est spiritus sanctus Istud est filium quia est multiplicare in divinis ubi fides non compellit quod non debet fieri patet etiam esse falsum ex regula anselmi

Tertium corollarium

14

Sequitur ulterius satis esse probabile quod a parte rei non sunt 3s relationes realiter distincte in divinis licet sunt aequipollenter quatuor quantum scilicet ad referendi modum nam in patre licet ad filium et spiritum sanctum referatur non tamen ratione modorum referendi vel timorum ad quos fit relatio consurgit realis distinctio ymmo est eadem res sicut eadem albedo est similitudo et dissimilitudo respectum diversorum terminorum et tamen a parte obiecti non oporteret diversa ponere nisi quantum ad nostrum modum exprimendi

Quartum corollarium

15

Sequitur quod licet in divinis a parte non darentur quatuor extrema duarum oppositum relativorum quorum unum non esset reliquum tamen non sequitur quod in divinis esset quaternitas rerum verbi gratia prius non est filiatio generatio ativa non est generatio passiva spiratio activa a patre non est spiratio activa in filio nec spiratio ut spiritus pro patre et filio sil nam est spiratio passiva in spiritu sancot quia licet spiratio activa non sit spiritus sanctus hoc tamen nichil addit ultra illum pater non est spiritus sanctus

Quintum corollarium:

16

Sequitur quod plures sunt possibiles negationes non coincidentes in divinis quam sint res indistincte patet quia primo sunt tres negationes scilicet pater non est spiritus sanctus deinde pater est filius non sunt filius pater et spiritus sanctus non sunt spiritus sanctus deinde supponendo 3o usque ad XXam combinationes negativas et tamen non sunt nisi tres res distinctae.

Contra opinio Wyclif

17

Sequitur evidenter fatuitas opiniones wycliff qui ex combinationibus negativis concluserit numerum septenarium personarum in divinis

18

unde primo deficit quia ex illis non concluditur multitudo rerum

19

2o deficit quia non debuisset sistere in septenario numero Xo usque ad viginti unam sunt combinationes interabiles non coincidentes

Sextum corollarium:

20

Sequitur ulterius falsum esse quod aliqua res sit in divinis quae non sit pater nec filius nec spiritus sanctus ergo aliqua res est in divina quae nec est pater nec filius nec spiritus sanctus causa est quia licet trinitas non sit pater nec filius nec spiritus sanctus tamen trinitas est res quae pater est filius et spiritus sanctus et sic illa consequentia non valet plus ista commune deitas est aliqua res quae non est pater ergo deitas non est pater Item sic sequeretur quod esset multitudo maior in divinis quam sit ternarius ymmo esset in divinis quaternarius

21

Sequitur ex dictis quod relationes multiplicae quantum ad respectum rerum vel nostrum modum concipiendi nullam adducit pluralitatem rerum in divinus supra trinitate

Confirmatio

22

Ad confirmationem nam spiratio activa communis patri et filii est constantia alicuius et non essentiae ergo personae ergo spiratio activa erit persona realiter distincta a qualibet trium personarum quae communiter ponitur ergo erit quaternitas personarum

23

Et confirmatur quia concedit etiam et determinavit quod pater et filius sunt unum principium spiritus sancti modo ly principium non supponit in pro essentia ergo pro concursu unitive dictarum subsistentiarum in 3am et per consequens ex patre et filio constituere una persona distincta ab aliis tribus et erit quarta Respondetur quod non est ponenda ibi distinctio nec aliqua proprietas personalis aliquid constituit sed est essentialiter persona et essentia absque distinctione reali a parte rei

Ad rationem quod Pater et Filius unum principium Spiritus Sancti

24

Ad rationem dicendum est primo quod pater et filius dicunt secundum gregorium de aryminio esse principium spiritus sanctus ideo non dicunt duo principia Advertendum quod in causalibus rerum creaturarum numquam duae causae respectu alicuius effectus adaequate eodem modo concurrunt eundum effectum producunt ergo innuitur quod diversimode concurrant respectu principati et sic ex communi modo loquendi communiter quando duae causae concurrunt respectum alicuius effectus quod tali concurrunt duo principia Et ista fuit regula dixit quare ecclesia determinavit quod esset unum principium spiritus sancti quia si concederetur quod essent duo principia oporteret concedere quod concurrerent difformiter spirando dominus bonaventura dicit quod possunt vocari unum principium spiritus sancti quia unita voluntate et unica fecunditate voluntatis producunt ambo spiritum sanctum ergo non oportet quod sit a ibi aliqua relatio quae constituat aliquod 3m

Opinio Ockham

25

Opinioockam quod spiratio activa est realiter una notio ab aliis distincta et vera constitutiva communis patri et filio coniunctim ita quod spiratio activa est notio quae dicitur de patre et filio coniunctum tamen

26

Contra istud arguitur primo quia si sic sequitur quod in divinis esset veraciter quaternitas Nam spiritus sanctus dicitur a notione illa scilicet spiratione activa et non essentialiter ideo tamquam a persona ergo illa notio activa est realiter persona et non pater nec filius nec spiritus sanctus igitur est alia persona a patre et filio et spiritu sancto ergo in divinis sunt quatuor personae realiter

27

Item arguitur per regulam anselmi quia concedere aliquod constitutum in divinis quod nec est pater nec filius nec spiritus sanctus est concedere constitutionem quae non habetur ex fide

28

Item relationes oppositae non possunt ydemptice concurrere nisi ad essentiam cuiusmodi sunt relationes patris et filii non si possunt ydemptice concurrere sequeretur quod non haberent repugnantiam ad ydemptitatem formalem plus quam essentialem igitur pater erit filius Ista opinio non solum potuit quod paternitas et filiatio concurrunt in essentia ymmo in quoddam constitutum scilicet spirationem

29

Etiam non dicitur medium in divinis et iste non est concursus ydempticus essentialis igitur personalis igitur pater et filius essent eadem persona et sic videret sequi quod non esset repugnantia relationum adintra sed solum secundum modum loquendi nostrum et ille est error sabelli qui ponit eandem rem secundum unam rationem esse patrem et secundum aliam filium et secundum aliam spiritus sanctum

30

Item okam concessit limites articuli quia non oportet fingere huiusmodi constitutiones unde pater et filius producunt spiritus sanctus ideo dicuntur unum principium et sic resolvitur ad difficultatem ex parte vocabuli ita quod in materia trinitatis doctores multas propositiones valde difficiles et numerabiles admittunt quas non oporteret admittere patet ex dictis quod naturalis investigatio in materia trinitatis nichil ponit contra fidem ymmo si non ponat obicere capiet articulum trinitatis et a contradictione defendet sicut aliqui philosophi suas positiones ut opinionem platonis de ideis hermetis de generatione mundi maxime considerata de trinitatis immensitate quae habent conditiones oppositas ad conditiones creaturarum Item ex inmensitate suae fecunditatis quia non potest diffundere essentialiter igitur personaliter

31

Item esse activum dicit perfectionem et agere ad extra competit deo contingenter ergo necessario agit ad intra extendendo nomen agere ad producere

PrevBack to TopNext