Text List

Donate

Table of Contents

Only show available transcriptions

Reportatio A Sentences Commentary

Principia

Principium I

Principium II

Principium III

Principium IV

de Fide

Lectio 1, De fide

Lectio 2, De fide

Lectio 3, De fide

Lectio 4, De fide

Lectio 5, De fide

Lectio 6, De fide

Lectio 7, De fide

Lectio 8, De fide

Lectio 9, De fide

Lectio 10, De fide

Lectio 11, De fide

Lectio 12, De fide

Lectio 13, De fide

Lectio 14, De fide

Lectio 15, De fide

Lectio 16, De fide

Lectio 17, De fide

Lectio 18, De fide

Lectio 19, De fide

de Notitia

Lectio 20, de Notitia

Lectio 21, de Notitia

Lectio 22, de Notitia

Lectio 23, de Notitia

Lectio 24, de Notitia

Lectio 25, de Notitia

Lectio 26, de Notitia

Lectio 27, de Notitia

Lectio 28, de Notitia

Lectio 29, de Notitia

Lectio 30, de Notitia

Lectio 31, de Notitia

Lectio 32, de Notitia

de Fruitione

Lectio 34, de Fruitione

Lectio 35, de Fruitione

Lectio 36, de Fruitione

Lectio 37, de Fruitione

Lectio 38, de Fruitione

Lectio 39, de Fruitione

Lectio 40, de Fruitione

Lectio 43, de Fruitione

Lectio 44, de Fruitione

Lectio 45, de Fruitione

Lectio 46, de Fruitione

Lectio 47, de Fruitione

Lectio 48, de Fruitione

Lectio 49, de Fruitione

Lectio 50, de Fruitione

Lectio 51, de Fruitione

Lectio 52, de Fruitione

Lectio 53, de Fruitione

Lectio 54, de Fruitione

Lectio 55, de Fruitione

de Trinitate

Lectio 56, de Trinitate

Lectio 57, de Trinitate

Lectio 58, de Trinitate

Lectio 59, de Trinitate

Lectio 60, de Trinitate

Lectio 61, de Trinitate

Lectio 62, de Trinitate

Lectio 63, de Trinitate

Lectio 64, de Trinitate

Lectio 65, de Trinitate

Lectio 66, de Trinitate

Lectio 67, de Trinitate

Lectio 68, de Trinitate

Lectio 69, de Trinitate

Lectio 70, de Trinitate

Lectio 71, de Trinitate

Lectio 72, de Trinitate

Lectio 73, de Trinitate

Lectio 74, de Trinitate

Lectio 75, de Trinitate

Lectio 76, de Trinitate

Lectio 78, de Trinitate

Lectio 79, de Trinitate

de Caritate

Lectio 80, de Caritate

Lectio 81, de Caritate

Lectio 82, de Caritate

Lectio 83, de Caritate

Lectio 84, de Caritate

Lectio 85, de Caritate

Lectio 86, de Caritate

Lectio 87, de Caritate

Lectio 88, de Caritate

Lectio 89, de Caritate

Lectio 90, de Caritate

Lectio 91, de Caritate

Lectio 92, de Caritate

Lectio 93, de Caritate

Lectio 94, de Caritate

de Libertate

Lectio 95, de Libertate

Lectio 96, de Libertate

Lectio 97, de Libertate

Lectio 98, de Libertate

Lectio 99, de Libertate

Lectio 100, de Libertate

Lectio 101, de Libertate

Lectio 102, de Libertate

Lectio 103, de Libertate

Lectio 104, de Libertate

Lectio 105, de Libertate

Lectio 106, de Libertate

Lectio 107, de Libertate

Lectio 108, de Libertate

Lectio 109, de Libertate

Lectio 110, de Libertate

Lectio 111, de Libertate

Lectio 112, de Libertate

Lectio 113, de Libertate

Lectio 114, de Libertate

Lectio 115, de Libertate

Lectio 116, de Libertate

Lectio 117, de Libertate

Lectio 118, de Libertate

Lectio 119, de Libertate

Lectio 120, de Libertate

Lectio 121, de Libertate

Lectio 122, de Libertate

Lectio 123, de Libertate

Lectio 124, de Libertate

Lectio 125, de Libertate

Lectio 126, de Libertate

Lectio 127, de Libertate

Lectio 128, de Libertate

Lectio 129, de Libertate

de Incarnatione

Lectio 130, de Incarnatione

Lectio 131, de Incarnatione

Lectio 132, de Incarnatione

Lectio 133, de Incarnatione

Lectio 134, de Incarnatione

Prev

How to Cite

Next

Lectio 18, De fide

Recapitulatio et intentio pro hoc lectione

1

Consequenter continuando materiam de fide adhuc quoniam prius tactum qualiter fidem iuvat lumen naturale ut attingere possit veritati theologice iuvamine fidei

2

Nunc inquiretur modus per quem fides confert in processu theologico

Prima conclusio

Fides non est pars antecedentis in processu theologico, tamen requiritur ad scientifice assentiendum
3

Et pro declaratione materiae sit prima propositio praevia quam quamvis fides non intret processum theologicum tamquam pars antecedentis conclusionem theologicam probantis tamen requiritur ad scientifice adhaerendum

4

probatur prima pars quia antecedens dubium nonquam praecise infert conclusionem scitam / quia ex dubio vel pure credito non sequitur praecise scitum licet bene sequatur illative si non probative ut intendit conclusio modo sic est quod ea quae sunt fidei sunt credita et non scita ergo propositio fidei non potest assumi ad probandum probative conclusionem et haec est quod dicitur quod conclusio sequitur debiliorem partem antecedents et hoc processu scientifico quia si assumatur una copulativa cuius una pars est dubia et alia scita conclusio erit dubiatur et sic non notifficabit scientifice conclusionem

5

2a pars propositionis satis prius fuit radicata / quia lumen naturale sibi derelictum non attingeret alios fidei articulos igitur ad huiusmodi notitiam habundam requiritur fides non sicut intrans tamquam probative sicut prius tangebatur

Qualiter fides conferat ad lumen naturale

6

Nunc autem debet applicari qualiter fides conferat ad hoc quod lumen naturale iutum veniat ad theologicas veritates cognoscendas et declarandas Unde primo fides fortifficat intellectum / 2o illuminat ipsum / 3o liberat ab assensu errorum et apparentiorum sophisticarum contra theologiam

De tertia via: Utrum intellectus assentiat immediate sine apparentiis opponentis

7

/ et ista pars adiutorii quam confert fides lumen naturali est multum notanda scilicet quod fides tollit et liberat intellectum ab erroribus contra veritates theologicas secundum quod dicit albertus in prima parte summe suae ubi tractat de principiis dicit enim sic et ymaginatur quod data propositione habente apparantia si nihil sit ad obiectum omnino intellectus assentit / et ad hoc adduxit assensum primorum principiorum quia proponuntur per modum apparantis et nihil est dubium Ideo intellectus assentit Et dicit plus quia compositae intelligentia respectu cuiuscumque enuntiabilis unde proposita sibi propositione quantumcumque sit remissse apparentia si nihil est ad obiectum assentit Et dicit plus quod componente intellectu respectu cuiuscumque enuntiabilis et nihil est ad obiectum asserit

8

Et quantum ad hoc non recipio ita late quia dato quod apponeret quod stellae sunt pares nihilominus non assentiret licet non sit motivum ad obiectum

De tertia via: quomodo fides tollit apparentia falsa

9

Et quia inter fides existens in intellectu et exiens in actum tollit apparentiam errorum Ideo lumen naturale cum modica apparentia sufficit ad removendum huiusmodi errorem / quia radix assensus est apparentia quantumcumque modica cum remotione contrariarum apparentiarum et est unus daemonis secundum quos fides iuvat lumen naturale in exeuntibus facultatem ipsius

10

pro quo notandum est quod assensus extrinsecus variat aliquando processum demonstrativum quia sit ita quod sortes habeat firmum assensum quod plato est falsigraphus in geometria et plato assentit sibi vera principia et consequentiam quam concedendum stat quod non assentiat conclusioni propter assensum quam habet quod iste decipit ipsum / et sic stat quod credat decipi et tamen per illum non decipietur

11

Et si dicatur quod haec est contra philosophum in posteriorum / quoniam "scita maiore et minore scitur conclusio esse vera" dicitur quod istud in tali casu ubi non esset aliquis actus in generali deceptus aliquando esset deceptio / Et posset dari exemplum aliud / quia staret quod sortes pluries credidisset a b c demonstrative et post ea quod crederet et sciret per diligentem inquisitionem quod non fuit verum

12

quo casu posito potest habere actum suspensum quando occurit simile et se habeat in suspenso respectu conclusionis demonstratae vel diceretur ad aristotelem quod non sufficit habere assensum firmum matris et muris sed habere firmum assensum quod totus processus est bonus sine aliqua deceptione Et hoc tangit aristoteles /

Corollaria

13

/ Et potest inferri quod circumstantia personae loquentis immutat de evidentia et promptitudine assentiendi conclusioni et hoc tangit philosophos primo rethorice quod auctoritas / dicentis sine assumptione in antecedente iuvat intellectum quod non sufficeret in alio supposito causare assensum vel etiam apparentiam

14

Ulterius notandum est quod fides est proprie respectu necessariorum ad salutem requisitorum et hoc sub ratione amabilis dei vel timendi / ergo in omni articulo deus debet includi ut resurrectio et idem deus faciet mortuos resurgere et sic obiectum fidei est sub ratione amabilis vel timendi vel amandi propter bonitatem timendi propter iustitiam Et quia fides etiam habet bonum pro obiecto

15

ideo fidem est quidam amor et movet intellectum ad veritates particulares inquirendas ideo movet intellectum ad veritates theologicas adquirendas / et per huiusmodi amorem fidem facilitat intellectum ad assentiendum ut si laudantur habitus statim creditur ei Et sic ratione amoris ad veritates facilius est in intellectu assensus Ideo intellectus respectu huiusmodi amoris exit in assensu respectu huiusmodi veritatis

16

Et quia alias tangetur quod omnis veritas potest considerari ut a deo exemplificata et sibi conformis et ut a deo ordinata tamquam ad salutem creaturae Ideo prius dicebatur quod quaelibet veritas potest considerari ut est theologica et sic in mathematicis est bonum et finis

17

Et obiectum dicit aristoteles scilicet quod non considerat sub ratione boni vel finis sed verum est ut considerat mathematicus sed ut considerat illa theologus sunt quaedam bona et reducuntur in finem Et sic consequenter perfectiori modo cognoscitur veritas per theologiam quam per aliam quia cognoscitur quantum ad enuntiabilia et quantum ad principia et quantum ad finem quia in deum habent reduci finaliter

18

Unde bacon infert quod philosophi non habuerunt plenam notitiam de yride quia ignoverunt causam similem

Principia theologiae

Primum principium theologiae et secunda conclusio lectionis: Quamvis Deum esse est primum principium theologia, tamen simul conclusio theologiae

19

Veniendo igitur ad materiam sit 2a conclusio quod quamvis deum esse sit primum principium complexum est tamen sicut theologica conclusio

20

Ubi advertendum est quod varii possit esse processus in theologia et quod eadem veritas quandoque sumitur ut antecedens et quandoque ut consequens quia per sacram scripturam probatur quod deus est et per hoc deducitur sacra scriptura esse Unde prima parte deuteronomii VIto "audi israel quod d?lis unus est" Et in symbolis et tamen scriptura deducitur ex isto principio descendendum ad particularia Et sic instruit hominem non solum vocaliter sed mentaliter ipsum debite dirigendo

Secundum principium theologiae, Deus est omnipotens et liber, concluditur ex primo principio

21

2m principium potest poni libera dei omnipotentia / ita quod in processu theologico est dictum esecundum istud quod est omnipotens et liber et illud secundum sequitur ex primo quia prius includit quod est aliqua res universaliter perfecta cui nihil potest deesse et quo nihil maius cogitari potest Vocatur tamen 2m principium quia est plurium conclusionum illatim et istud principium est theologicum et peccatum per cuius ignorantiam habuit ortum error in philosophia

Obiectio philosophorum contra liberam Dei omnipotentiam

22

Ubi advertendum est quod philosophi habuerunt unum principium pro principio contrarium isti scilicet quod id inquantum id propter est apta nata facere idem et illud est magne apparentiae in lumine naturali quia eo ipso quod res eodem modo se habet adaequate eodem modo et conclusio ad effectum / quia si deus nunc producat sortem et cras eodem modo se habendo produceret / quia ex tali modo se habendi producitur effectus et sic volebat ex uno modo se habendi non potest diu sos effectus producere

23

Ulterius sequitur quod mundus non potuit non esse quia si ab aeterno non se habuisset ad creationem mundi nec etiam nunc Ideo dixerunt quod ab aeterno facit Et avicena qui fuit revelator suarum oppinionum exponit aristoteles in metaphysica sua ymaginando quod omnes res habuerunt esse per productionem sed ab aeterno intelligibilia et similia et etiam elementa Et dicit quod fuit oppinio aristotelis quod res fuerunt productae de non esse ad esse

24

Unde ymaginatio avicennae fuit quod deus quia est simplicissimus non potest producere nisi unum et intelligendo se producit prima intelligibilia nec potest plura immediate producere ratione suae simpliciter et dicunt quidam quod ab aeterno haec potuit habere rem creatam sibi coenam et ymaginatur quod in specie intelligentiarum non est nisi unica possibilis quia non posset dari ratio quare potius produceret unam et o?s

25

et illa intelligentia intelligendo deum producit 2am deinde in suam simplicitatem animam primi caeli deinde cogitando omnipotentia producit 2am animam 2i caeli et ista vocatur datrix formarum Unde iste error processit ex ignorantia principii videlicet quod deus habet libertatem contra dicto modo quia deus omnino se habendo eodem modo potest producere infinitos et varios effectus ex immensitate suae libertatis Et sic omnes effectus ibi includitur Etiam data omnipotentia cum libertate concluditur possibilitas artti? ati?ium et sic potentia facti est potentia facientis

Opinio aliquorum theologorum de libera Dei omnipotentia

26

Circa istam materiam advertendum quod aliquid theologi secuti sicut istam partem quo ad aliquid quia dixerunt quod deus non agit volendo ad extra

27

ideo quia si sic esset determinatus per volitionem qua vellet agere ad extra uti per volitionem volet producere antichristum et sic ab aeterno voluit determinate et ergo necessario voluit ab aeterno quia alias esset mutabilis et sic ille effectus necessario ponetur ex quo sequeretur quod quilibet effectus de necessitate eveniret

28

/ Et arguitur quod agit per immediatam libertatis applicationem verbi gratia sicut voluntas creata se habet respectu sui primi actus liberi ita voluntas divina respectu effectus quam producit unde cum voluntas creata producit suum primum actum non determinatam per aliam volitionem quia esset processus in infinitum sed ex applicatione suae libertatis absque alia volitione Eodem modo dicunt de libertate divina absque hoc quod intrinsece determinetur volendo Et si ponit quod non est possibile quod voluntas divina sit determinata respectu effectus quia eo mutatur ad illius effectus productionem / 2o quod potest exire in actum per libertatis suae applicationes Et sic salvant creationem mundi absque volitione praevia

Opinio de Plaoul contra philosophos et theologos

29

Et ergo isto modo positio doctoris istius non videtur solida ymmo coincidit cum erroribus philosophorum Ideo contra ipsam volo arguere

Primum argumentum de Plaoul
30

primo posset intelligere quis quod intelligitur de volitione determinata et distincta

31

/ sed quod ab aeterno voluit tunc dicitur quod error in illis quae concernunt deum consurgit ex alio sequente secundum dicit boetius primo de trinitate / error arrii hunc ortum quia nescivit tenere modum arguendi in inquiendo veritatem quia in creaturis bene argitur sortes est homo et plato est homo ergo sunt duo homines / sit non dicitur in divinis pater est deus filius est deus et spiritus sanctus deus ergo sunt unus deus et non 3es dii et hoc est quia proprietates hunc diversissimas omnino contrarias / nam alia competunt rei mensae et inmensae ideo non est similiter arguendum

32

Unde in creaturis ista consequentia esset bona sortes voluit quod a erit et non erit ergo potest decipi De deo secus est quia ista consequentia non valuit deus voluit ab aeterno quod antichristus erit et non erit ergo frustrabilis est consequentia non valet quia istud demonstrat immensitatem ipsius dei Unde aliqua sunt praedicata deo propria ut simplicem in essentia et trinum in personis

33

Similiter de ista deus scit antichristum fore et potest non esse explicat infallibilitatem unde non est mirum si res immensa habeat proprietates a nobis incomprehensibiles / et sic innititur falso fundamento quia consequentia non valet deus voluit et non vult igitur etc Dicitur quod istud non potest a nobis comprehendi ymmo nec a beatis sed solum ab ipso deo et sic est peccare contra processum theologicum quia sermones inquirere / sunt secundum materiam subiectam et sic a philosopho non dubito concessa immensitate divina non admiraretur de istis proprietatibus / Quare patet ex dictis quod ista consequentia non valet deus voluit quod antichristus erit igitur necessario scivit et scit nec est simile de nobis Ideo apostolus considerans hoc exclamat "O altitudo sapientiae" etc quoniam ista transcendunt naturam humanam

34

2m fundamentum defficit arguendo a simili de bonitate unde consequentia debet negari in creaturis / Nam potest dici quod creatura elicit velle in volendo quia non est sua volitio

Secundum argumentum
35

/ Etiam voluntas indiget velle ad operandum ita quod operatio nobilis non fit sive velle propter sui imperfectionem et quia non est suum velle ideo indiget velle distincto non sic est de deo cum sit suum velle

36

Item voluntas non exit in actum exit tamquam imperfecta quia non cognoscit obiectum saltem in particulari / et sic exit in suum primum actum non cognoscendo / modo ista perfectio non reperitur in deo

37

Item voluntas non esset determinata ad producendum magis unum actum quam alium / ideo determinatur a prima causa ideo isti modi exeundi in actum non reperiuntur in deo et ultra quod voluntas non exit in actum nisi volendo et si esset sua volitio posset sive tali actu Et sic de deo dicitur quod impossibile est quod exeat in actum nisi se volendo quia oportet concedere quare magis in unum actum similem quam in alium non complacentiae quia eodem modo complacet de uno sicut de alio

38

/ Et si dicatur complacentiae eadem difficultas redibit sicut esset de volitione et sic non evitat quod vult evitari Item de intellectu si intellexit ab aeterno quod a producitur eodem modo incidet inconveniens scilicet quod a necessario producetur Etiam si ponat complacentiam stat difficultas quare plus producit unum quam alium / quia videtur quod agat a casu Ideo aliqui philosophi dixerunt quod non est nisi una intelligentia quia si fuissent plures inductae vel simul produxisset illas vel nullam et sic avicena quem sequitur est contra v eum

39

Et ista ratio videtur convitens apud theologum / nam sacra scriptura et doctores concedunt quod deus agit volendo et quia vult agere taliter agit ergo non debemus negare velle ab eo Ex quo sequitur quod periculosum est denegare libertatem in deo volendo dicendo oppositum contradiceretur ecclesiae et sacris doctoribus et nihil penitus evittatur

Conclusio de primo duo principiis

40

Ex istis 2obus principiis secuntur omnes conclusiones theologicae necessariae et contingentes adinvicem adiuncte quibusdam aliis de articulis contingentibus sequitur possibilitas ex dictis quia deus potest facere quod ex virgine nascatur etc

Tertium principium theologiae: Deus providet sufficienter ad salutem

41

3m principium potest ponit quod deus providit supernaturalibus dirigendo et sufficienter de lege et doctrina dirigentibus ad salutem quia ex quo fuit summae bonitatis non est dubitandum quin ordinaverit sufficienter creatura et istud continet alia duo Ex quo patet quod bibliae et determinationi ecclesiae eset adhaerendum tamquam rei infallibili ad dirigendum creaturam in suum finem

42

Ex quibus patet quod deus est rector summus / et ecclesia probat spiritum regere ecclesiam / et sic est ibi quoddam modo circulatio et quod habet rotam infra rotam quia ventus testamentum continet novum et econtra ideo articuli continent se mutuo et est modus incomprehensibilis

43

Tamen de comparatione auctoritatis sacrae scripturae et ecclesiae possunt esse difficultates Sed ecclesia capitur uno modo pro aggregatione ex omnibus iustis qui fuerunt ordinati ad legis constitutionem et habuerunt intellectum scripturae et tunc dicitur quod auctoritas ecclesiae est immensa quia deus est unus apostolorum / et per hoc ecclesia esset maioris auctoritatis quam scriptura Etiam capiendo pro aggregato secluso capite potest dici quod quantum ad revelationem sunt eiusdem generis vel auctoritatis sed quantum ad sensum mentalem ecclesia potest praeferri quantum ad alia scriptura praeferetur / Sed deo dante in materia in qua agitur de spiritus sancti processione aliquam dicam de isto et hoc modo pertranseo causa brevitatis

Conclusiones

44

Sequitur distinctio lectionis cuius conclusio prima Spiritu sanctus procedit aeternaliter ab utroque non a seipso sicut pater et hoc patet per augustinum quia nulla res a seipsa procedit nisi pater

45

Alia conclusio 2a spiritus sanctus non magis nunc est in creaturis quam fuit quoniam ubique semper deus est et ubicumque deus est spiritus sanctus est

46

Sed tamen advertendum est quod magis specialiter et manifestans se habet in uno quam in alio ut patet de copulativa super christum visa in fluvio iordanis

47

3a conclusio filius mittitur et aliter aparuit quam spiritus sanctus quia verbum est patris incarnatum sed spiritus sanctus tamquam donum et hoc de lectione patet festum omnium sanctorum

PrevBack to TopNext

On this page

Lectio 18, De fide

Recapitulatio et intentio pro hoc lectione

Prima conclusio

Qualiter fides conferat ad lumen naturale

De tertia via: Utrum intellectus assentiat immediate sine apparentiis opponentis

De tertia via: quomodo fides tollit apparentia falsa

Corollaria

Principia theologiae

Primum principium theologiae et secunda conclusio lectionis: Quamvis Deum esse est primum principium theologia, tamen simul conclusio theologiae

Secundum principium theologiae, Deus est omnipotens et liber, concluditur ex primo principio

Obiectio philosophorum contra liberam Dei omnipotentiam

Opinio aliquorum theologorum de libera Dei omnipotentia

Opinio de Plaoul contra philosophos et theologos

Primum argumentum de Plaoul

Secundum argumentum

Conclusio de primo duo principiis

Tertium principium theologiae: Deus providet sufficienter ad salutem

Conclusiones

A LombardPress Viewer

Peter Plaoul, de Fide, Lectio 18, De fide Edit on Github

Powered by SCTA Data