Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Reportatio A Sentences Commentary

Principia

Principium I

Principium II

Principium III

Principium IV

de Fide

Lectio 1, De fide

Lectio 2, De fide

Lectio 3, De fide

Lectio 4, De fide

Lectio 5, De fide

Lectio 6, De fide

Lectio 7, De fide

Lectio 8, De fide

Lectio 9, De fide

Lectio 10, De fide

Lectio 11, De fide

Lectio 12, De fide

Lectio 13, De fide

Lectio 14, De fide

Lectio 15, De fide

Lectio 16, De fide

Lectio 17, De fide

Lectio 18, De fide

Lectio 19, De fide

de Notitia

Lectio 20, de Notitia

Lectio 21, de Notitia

Lectio 22, de Notitia

Lectio 23, de Notitia

Lectio 24, de Notitia

Lectio 25, de Notitia

Lectio 26, de Notitia

Lectio 27, de Notitia

Lectio 28, de Notitia

Lectio 29, de Notitia

Lectio 30, de Notitia

Lectio 31, de Notitia

Lectio 32, de Notitia

de Fruitione

Lectio 34, de Fruitione

Lectio 35, de Fruitione

Lectio 36, de Fruitione

Lectio 37, de Fruitione

Lectio 38, de Fruitione

Lectio 39, de Fruitione

Lectio 40, de Fruitione

Lectio 43, de Fruitione

Lectio 44, de Fruitione

Lectio 45, de Fruitione

Lectio 46, de Fruitione

Lectio 47, de Fruitione

Lectio 48, de Fruitione

Lectio 49, de Fruitione

Lectio 50, de Fruitione

Lectio 51, de Fruitione

Lectio 52, de Fruitione

Lectio 53, de Fruitione

Lectio 54, de Fruitione

Lectio 55, de Fruitione

de Trinitate

Lectio 56, de Trinitate

Lectio 57, de Trinitate

Lectio 58, de Trinitate

Lectio 59, de Trinitate

Lectio 60, de Trinitate

Lectio 61, de Trinitate

Lectio 62, de Trinitate

Lectio 63, de Trinitate

Lectio 64, de Trinitate

Lectio 65, de Trinitate

Lectio 66, de Trinitate

Lectio 67, de Trinitate

Lectio 68, de Trinitate

Lectio 69, de Trinitate

Lectio 70, de Trinitate

Lectio 71, de Trinitate

Lectio 72, de Trinitate

Lectio 73, de Trinitate

Lectio 74, de Trinitate

Lectio 75, de Trinitate

Lectio 76, de Trinitate

Lectio 78, de Trinitate

Lectio 79, de Trinitate

de Caritate

Lectio 80, de Caritate

Lectio 81, de Caritate

Lectio 82, de Caritate

Lectio 83, de Caritate

Lectio 84, de Caritate

Lectio 85, de Caritate

Lectio 86, de Caritate

Lectio 87, de Caritate

Lectio 88, de Caritate

Lectio 89, de Caritate

Lectio 90, de Caritate

Lectio 91, de Caritate

Lectio 92, de Caritate

Lectio 93, de Caritate

Lectio 94, de Caritate

de Libertate

Lectio 95, de Libertate

Lectio 96, de Libertate

Lectio 97, de Libertate

Lectio 98, de Libertate

Lectio 99, de Libertate

Lectio 100, de Libertate

Lectio 101, de Libertate

Lectio 102, de Libertate

Lectio 103, de Libertate

Lectio 104, de Libertate

Lectio 105, de Libertate

Lectio 106, de Libertate

Lectio 107, de Libertate

Lectio 108, de Libertate

Lectio 109, de Libertate

Lectio 110, de Libertate

Lectio 111, de Libertate

Lectio 112, de Libertate

Lectio 113, de Libertate

Lectio 114, de Libertate

Lectio 115, de Libertate

Lectio 116, de Libertate

Lectio 117, de Libertate

Lectio 118, de Libertate

Lectio 119, de Libertate

Lectio 120, de Libertate

Lectio 121, de Libertate

Lectio 122, de Libertate

Lectio 123, de Libertate

Lectio 124, de Libertate

Lectio 125, de Libertate

Lectio 126, de Libertate

Lectio 127, de Libertate

Lectio 128, de Libertate

Lectio 129, de Libertate

de Incarnatione

Lectio 130, de Incarnatione

Lectio 131, de Incarnatione

Lectio 132, de Incarnatione

Lectio 133, de Incarnatione

Lectio 134, de Incarnatione

Prev

How to Cite

Next

Lectio 23, de Notitia

Tres genera notitiae

1

Consequenter circa materiam de notitiis quia prius visum fuit qualiter notitia non dicitur sui obiecti notitia ratione similitudinis / 2o quod nec ratione convenientiae essentialis / 3o quod nec ratione specificae conditionis / Et 4o dicebatur quod hoc est ex modo habitudinum causarum proximarum etc

2

Pro cuius materiae declaratione advertendum est quod hic non loquor de notitia in creatura / quia triplex quantum spectat ymaginatur notitia / prima est increata quae deus est 2a notitia creata a deo intuitive 3o notitia causata ab obiecto sensibili

De prima notitia

3

Quantum est de prima notitia si quaeratur cuius est notitia / dicitur quod cuiuslibet veri necessario sive sit complexus sive incomplexus et haec est ex immensitate suae perfectionis

4

Et hoc consurgi primo quia non stat quod sit substantia suis summe perfecta quin cognoscat omne cognoscibile / quia si non cognosceret et post ea cognosceret videtur quod esset in potentia ad adiscendum et quia repugnat quod sit in potentia ad aliquid de novo 2o fundatur ex virtuali et superemi?ti continentia quia deus est mundus archetipus et impossibile est quod omnem veritatem ignoret quia qualiter est vel potest esse in ipso relucet / et ideo quia ita est vel potest esse taliter cognoscit unde apostolus ad hebraeos 4o "omnia nuda sunt et aperta in oculis domini" Et ioannis primo "omnia per ipsum facta sunt" et alibi in eodem "Quod factum est in ipso vita erat" Ex quibus oritur quod deus est necessario cuiuslibet veritatis notitia sive complexa sive incomplexa

De secunda notitia

5

Alia est notitia immediate ab ipso derivata et immediate ipsius repraesentativa sed unde consurgat quod talis notitia sit notitia Est advertendum quod huiusmodi / notitia sive complexa sive incomplexa proprie loquendo potest dici ad placitum significativa non in quantum ad placitum humanum sed divinum Et hoc potest intelligi uno modo quod deus se habens uniformiter adaequate et obiective vel effective concedendo producit notitias diversarum specierum cum unico concursu / et ista diversitas reducitur ad beneplacitum sic influentis Simile est in productione effectuum ad extra / quia deus ut tenent multi et ego quod agit immense ad extra ita bene respectu vermis sicut respectu hominis et ista immensitas provenit a sua voluntate eadem modo se ipso se habent

6

Ita ymaginandus est gradus concursivus a quo provenient diversae notitiae secundum suum beneplacitum / Et sic sequitur quod una notitia sit plurium repraesentativa et hac ex diversitate concursus in deo sed ex voluntate sua et sic talis notitia potest dici ad placitum significativa 2o modo potest intelligi huiusmodi notitia ad placitum dei significativa sic quod eadem notitia adaequate vel duae similes essentialiter sic se haberent in prima ita quod una plus repraesentet vel significet vel significet quod alia ita quod una repraesentabit divinam essentiam et plura alia divinam essentiam et duo alia obiecta Et iuxta haec salvatur quod cum ydemptitate specifica essentiali omnium visionum dei in patria salvatur diversitas visionum quia licet ydemptitate specifica essentiali omnium visionum dei in patria salvatur diversitas eiusdem speciei stat unam notitiam prima repraesentare quam alia et sic secundum hoc est visio subli?o vel mansio et ergo sic staret quod anima christi cognosceret omnia quae verbum et tamen sua notitia non diversificatur essentialiter specie ab alia quae non esset tot repraesentativa

De tertia notitia

7

3us gradus est de notitia causata ab obiecto vel ex notitiae intellectivis causatis assertionis notitiis et de istis principaliter est haec modum pro quo notandum est quod notitia intuitiva magis sortitur motivitatem obiectalem in repraesentando ita quod secundum rationem particularem et individualem secundum quam obiectum movet potentiam secundum hoc notitia repraesentat obiectum ut si sortes obiciatur platoni secundum haec quod tale obiectum est cum tali habitudine vel distantia et sic de aliis huiusmodi capit notitia quod sit huius repraesentativus nam sicut notitia capitur secundum rationem individualem ita repraesentat rem Et ideo redditur causa quare duae notitiae sunt eiusdem speciei et tamen non repraesentat eandem et hoc est quia alius causavit istum concursum alius alium non bene salvatur quod non possit hoc vel non repraesentare

8

Ex quilibet salvatur proprie quod odium dei non est essentialiter et proprie malum / ubi est advertendum quod repraesentare sortem non communicat conceptivus ex natura propria quia si ex natura propria competeret toti speciei nec ex natura propria quod sit huius notitia

9

unde conceptus platonis potest esse conceptus sortis de potentia absoluta sumpto quod una res possit produci a causarum qualibet plurium particularium Et ponatur quod ad illum conceptum qui est formatus ad platonem producendum idem a sorte et idem conceptus et sic quilibet repraesentabit illum a quo causatur obiective

10

/ et forte quod de primaria productione / Sed et de conservatione ita quod si plato obiceretur ad conceptum qui prius erat sortis esset conceptus platonis et hoc quia talis conceptus non habet quod sit istius a natura propria et ita conservatio conceptum esse huius et ubi circumscriberetur obiectis causalis utriusque Et ergo dico quod odium dei non est essentialiter malum

Obiectio ad propositum

11

unde quidam dicunt quod deus est causa mali quia producit malum quod est intrinsece malum quia eius operatio propria est intrinsece malum quia creaturam habet advertere a suo fine et haec est intrinsece malum sicut si gravia traherentur sursum esset deordinatio ita respectu ultimi finis Et ergo cum odium habeat movere creaturam in contrarium sui obiecti finis deordinati creaturam et sic est res intrinsece mala

Responsio ad obiectionem

12

Dicitur quod illa qualitas non est intrinsece odium dei ymmo posset produci et quod esset vitalis immutatio potentiae volitivae et non esset odium dei quia illud est sibi extrinsecum ex falsis causis a quibus consurgit ut quod sit adversa etc et istud videtur satis probabile

Alia notitia quae elicitur ex notitia immediate causata ab obiecti materiali

13

Ulterius advertendum est quod huiusmodi notitia de 3o genere quaedam est immediata causata et restat dicere propter q?dam dicitur sui obiecti notitiam ab obiecto sensibili et ista sequitur motivitatem obiectalem cum aliis concurrentibus Alia est notitia quae oritur ex notitia ab obiecto causata et restat dicere propter quid dicitur sui obiecti notitia prima sequitur ex motivitate obiectali Ita de tali notitia elicita per intellectum quod sequitur in repraesentando causalitatem causarum concurrentium ad illius productionem ita quod ad notitiam abstractivam concurrit notitia sensitiva sed differenter est loquendum de notitia abstractive causata et de prima quia abstractiva intellectiva est respectu cuius habet mensurari verbi gratia ponatur quod sint duae non potentiae cognoscere quarum una sit in duplo perfectior alia ut quod angelus uniatur materiae primae tunc notitia causata intuitiva cauata in angelo et in sorte semper sequetur motivitatem obiectalem secundum rationem individualem sive in potentia perfecta sive perfectissima sed in causando notitias abstractivas ymaginandum est quod ipsa potentia est principaliter causativa unde cum eisdem notitiis immediate causatis ab obiecto potentia perfectior potest eligere notitias abstractivas alterius speciei omnino et perfectiores unde stabit quod angelus qui est ea principalis nec eiusdem notitiae causatae ab obiecto sensitivo / et si plures requirantur habeat ergo quaelibet plures notitias tunc angelus qui est causa principalis videtur quod effectus debebit esse alterius speciei et super et per consequens stabit quod erunt duo conceptus absoluti universales quorum quilibet supponet pro homine pro hou praecise et tamen unus erit perfectioris speciei quam alter quia hoc videmus in habentibus cla?res potentias

14

Unde ad variationem causae particularis principissime variatur effectus et sic ascendendo potest haberi conceptus de homine qui esset semper perfectior sicut conatus de homine potest esse unius speciei et post alterius Et ymaginando rationem ydealem et capiamus conceptum numerum respectu de li homo / tunc inter istos duos conceptus sunt infiniti conceptus formandi / et sic stat aliquem terminum esse unicum cui correspondent diversi conceptus in specie sed illi conceptus supponunt pro eodem et sunt convertibiles Ex quo patet quod secundum perfectiorem potentiam requirit pauciores conceptus praemi immediati causati ab obiecto ad causandum notitias abstractivas quia imperfectior requirit plura ieiua?na Ex quo patet quod posset dari aliqua potentia ita perfecta quod ex quolibet conceptu causato ab obiecto potest elicere conceptum dei sibi proprium ubi notandum est quod sic creaturae habent ordinem ad deum ita notitiae creaturarum quamdam causalitatem primam respectu notitiae dei et quia potentia perfecta huiusmodi habitudinem potest perci?re ubi alia non posset nisi ex maiori habitudine sequitur propositum / sed quia proportionatus potentia debilis est ideo requiruntur plures notitiae et secundum quod quid esset debilis ingenii sed haec requireret plures notitias ad notitiam abstractivam

Tres modi notitiae abstractivae

15

tamen notitia abstractiva potest elici multipliciter a notitiis causatis ab obiecto uno modo quod ex una notitia eliciatur alia eiusdem speciei et huius conatus abstractus est convertibilis cum alio in praedicando quare ambo supponunt pro sorte Aliquando est notitia abstractiva quae licet non supponat pro illis quod quibus supponunt convertibiliter notitiae a quilibet causantur tamen supponunt pro similibus et sic causatur notitiae abstractivae universales nec convertibiliter 3o modo potest fieri notitia abstractiva omnino supponentes pro aliis et iste 3us modus est affi?or et hoc modo capitur notitia dei quia ex notitia creaturarum et ex earum notitiis notitia dei elicitur et causatur vigore intellectus abstrahentis et tamen notitia dei non supponit pro aliquo eodem pro quo supponunt aliae notitiae praeviae et iste 3us modus est magis difficilis

16

Circa 2m modum potest esse dubium utrum sit essentialis ordo notitiarum abstractivarum Sed quia hoc tractatur in vico straminis ideo nihil vel parum ad praesens nihilominus dicitur pro ba?tis quod notitia sortis non praesupponit aliam notitiam universalem nec praesupponit singulare vagum quia in sensu potest causari notitia determinata sortis in potentia cognitiva et producitur actus quia ex quo agens est sufficiens et passio non videtur quin haec possit Sed cum haec s?? quod facilius est rem cognoscere confuse quod in particulari Unde de eadem re in aequali distantia possunt habere duae potentiae notitias perfectiores et particulares sicut caecus sciens clarius dabile videt quam non caecus sciens et de hoc non est dubium Quantum est de ordine unibilium inter se quoniam dato primo unibili descendendo utrum sit processus et utrum possint tot a nobis causari videbitur deo dante

PrevBack to TopNext