Lectio 72, de Trinitate

Ex quo sequitur quod impossibile est divinam essentiam aliquo modo multiplicari quia eo ipso nullam haberet perfectionem immensitatis immo potius imperfectionem

2m correlarium essentia simplicissima a nullo capit vel capere potest originem productive id est a nullo produci potest patet quia non potest produci a superiori quia non aliquid superius ad eam nec etiam ab aequali quia non habet nec a se quia nihil est sui ipsius productivum ut patet per beatum augustinum nam esset error quod aliquid ut sic produceret seipsum modo hoc non reperitur in deo nec etiam in creatura / nec producitur ab inferiori quia licet multa inferiora habeat non tamen producitur ab aliquo quia producens est producibilia inferiora modo productum non producit producentme igitur et per consequens stat quod in quolibet genere quod essentia divina a nullo sumit originem quod fuerat declarandum

3m correlarium Suppositum naturae divinae inproductum est / patet corollarium quoniam ipsa nulla divina est inproducta et consistit in aliquo supposito igitur dabitur aliquod eius suppositum quod non erit productum

4m correlarium summa simplicitas non potest in unico supposito consistere vel persistere

/ probatur primo quoniam ipsa est summa firmitas quia est immense fecunditatis igitur communicativa proportionaliter et summe igitur ad aequabilem et non multitudo essentias quia non sunt multiplicabiles igitur subsistentiae ydemptice concurrentes

Confirmatur esse diffusivum est de necessitate immensa et hoc competit deo igitur et per consequens immense diffusivus sui est et hoc non potest esse nisi ut dictum igitur etc Et ulterius testatur philosophus si sit diffusivum producit aliquid ad extra quare etc

5m correlarium prima productio in divinis producens a prima non producta potest dici generatio ymmo verissime est generatio patet quia vivens producit aliud vivens et aequale sibi per omnia / modo talis est proprie dicta generatio igitur maxime quando producens et productum sunt eiusdem essentiae modo prima persona in divinis producit 2am igitur / Et si communicatio est respectu patris vera generatio / nam requiritur quod sint una essentia / 2o quod communicent in natura

Ex quo sequitur quod persona producens et non producta proprissime debet vocari pater et persona producta debet vocari filius et quia istud est in intellectum idcirco vocatur verbum quoniam in vita vegetativa est terminus magistri guilellmi scilicet filus sed in intellectuali hic terminus verbum / et sic est nomen filii per modum naturae procedentis quia expressivum est totius naturae paternae et omnium in natura relucentium

Ex quo patet etiam quod debet vocari ymago patris nam perfectissime exponit suppositum paternum / et esse patris / unde david "Eructavit cor meum verbum bonum" etc Et sic pater qualiter filio attribuitivum ista praedicata filius verbum et ymago dei

Ex quilibet pater quod fluxibilitas diversarum personarum non repugnat summae simplicitati ymmo est proprietas summae et immmensae simplicitatis et propria eius conditio Ex quo etiam patet error eorum propter eius simplicitatem pluralitatem personarum negantium

Ulterius est advertendum quod non est ad extra communicabile creaturae quod una essentia sit plura supposita ut dictum est non apparet tamen quin tria supposita possint accidere nullam humanam sed non esset sic aliquod eorum

Secuntur tamen alia 3a genera propositionum

/ prima est habentium difficultatem ex usu verborum sine vocabulorum

2a ex difficultate a parte rei

3a propositio est propositionum quae nihil addunt supra propositionum prima latitudo reducitur ad 2am 2a ad primam latitudinem Et sic materia resoluta nulla erit difficultas supra trinitatis articulum debite et rite ymaginari volentibus

/ prima igitur manuductio est quod articulus trinitatis est articulus fidei expressionus et principissimus et per consequens iudaei ad eum obligantur consequentia tenet quia quam de necessitate erat quia perpetuus erat et ergo in scripturis ipsarum relucebit

Item probatur hoc christi testimonio / nam iudaeis dicit "scrutamini scripturas in quibus putatis vitam habere" et per hoc intelligitur latitudo emanationis filii a patre

Item alibi "moyses etiam scripsit de hoc" Circa tamen materiam magister adductiones multas quaestiones et magister nicholaus de lira dicens quod necessario iudaei habuerunt et habent articulum trinitatis concedere / et ulterius dicit quod probabiliter etc Sed quicquid dicat dicitur quod aliquid deduci eminenter debet intelligi ab illo qui perscrutatur non habente intellectum ebata?m ymmo ab intellectu bene disposito et non male affectato et hoc modo sibi satis concederetur quod iudaei si sic haberent nunc trinitatis cognitionem non evaderent et non aliter Unde unum exemplum saqu?ium et veritati consonum reperitur in legenda beati silvestri qualiter helena romam venit et multos iudaeos de iereusalem adduxit ad improbandum filio suo constantivo fidem consequentia habebat credendi deum filium fuisset passive et tamquam creaturam adorare sive tamquam hominem / inter quos fuerunt 12 ar?tes contra beatum silvestrum et 2o ex ipsis constitutis ab imperare et matre sua pro iudicibus super facto Causandum argumentis factis et a beato silvestro lucu?ter solutis solutis ipsiment iudaei iudices facti deum est trinum concluserunt Ex quo patet manifeste quod non indicassent nisi expresse intellectus eorum non fuisset satis clarus ad materiam intelligendo secundum beati silvestri responsionem Unde non est dubium de hoc et ad hoc est evangelium iohannis et alibi "Sint 3es qui testimonium datant in caelo pater verbum et spiritus" etc Et hoc sufficiat profundato materiae trinitatis

Sed adhuc ostenduntur duae manuductiones quas ponit chaton et sunt satis pulchre

Prima est quod est ymaginandum quod sint duae res repugnantes in quo modo inter se ita quod una non posset esse alia aliquo modo ratione habitudinis relationis

Primus ea ymaginandum est quod ad aliud non habeant repugnantiam et debetur quasi una essentia angelica quae possint ydemptificari cum alia sit ergo prima res a 2a sit b et 3a sit c ad quam non habeant relationem tunc volo quod a et b ydemptice concurrant cum c / tunc isto modo a realiter erit c et b realiter erit c et tamen adhuc remanebit inter a et b aliqua repugnantia relatu quia a non erit b personaliter licet ydemptificetur cum c et realiter quaelibet eorum erit 3m sive quaelibet persona earum erit tertia igitur etc

Ex quo sequitur quod sunt idem et tamen una persona non erit alia nam pater in divinis non est filius neque filius pater et ita respectu spiritus sancti et hoc non quo ad essentiam ymmo sun tidem realiter Et iste est modus satis apparens et facilis ymaginadi trinitatem

2a manuductio est quod ymaginandum est quod sint duo genera distincta rerum totaliter ut res relativa distinguitur ab alia modo tales species vel res sunt diversarum generum igitur ex quo distinctae sunt remaneat distinctio essentialis et alia non tunc ymaginationem trinitatis habebimus sed adhuc alia manuductio praecedens immediate clarior est et haec conclusio ad praesens sufficiat