¶ Secundo sic Essentia est paIter filii: ergo generat. Antecedens patet: quia si conuersa est vera et conuertens: sed ista conuersa est vera scilicet pater filii est essentia: ergo et conuertens essentia est pater filii: consequentia patet: quia si essentia est pater filii: ergo filius est filius essentie vt patris per locum a relatiuis sicut si sortes est pater platonis plato est filius sortis: ergo filius generatur ab essentia.

¶ Tertio quod generatur potest eodem modo argui de filio et essentia: est filius patris ergo generatur. Et similiter sicut prius: filius generatur / filius est essentia ergo etc.

¶ Quar to sic. Forma in generante dicitur generans saltem per accidens ) et in genito dicitur generata: ergo similiter tenetur de essentia Magister in litera. Et extra de

¶ Contra summa trinitate et fide catholica.

¶ In ista quaestione sic procedam.

¶ Primo ponam vnam opinionem antequam dicam de questione.

¶ Secundo arguam contra eam / et respondebo ad questionem.

¶ Tertio ad motiua illius opinionis et ad aliquas auctoritates pro ea.

¶ Quarto ad rationes principales.

¶ Quantum ad primum dico quod opinio fuit abbatis Ioachin quod essentia est generans et etiam genita / et inuehebatur contra magistrum Petrum lombardi. Magistrum sententiarum in hoc. Secundo dicebat quod pater et filius non sunt vnaessentia ita quod habent aliam et aliam essentiam

¶ Primum probat quia si essentia non est generans nec genita: sequitur quod est quaternitas rerum in diuinis: sed hoc est falsum. Probatio consequentie quia ibi est res generans / Pater / et res genita filius: et res spirata spiritus sanctus / et res nec generans nec genita nec spirans nec spirata scilicet essentia: ergo quatuor res.

¶ Pro ista opinione quantum ad hoc videtur fuis se Richardus. vi. de tri. c. xii. vbi dicit quod aliqui ad ducunt auctoritates ad probandum quod essentia non est generans nec genita in morem golve etc. Et ibi vide tur inuehi contra magistrum quantum ad istam opinionem. Item Augustinus septimo de trinitate capi. iiii. Sapientia nata est de sapientia et multa talia ibi / ergo similiter potest concedi essentia nata

¶ Secundum dictum colorabat Ioachin per illud Ioannis. 16. quod est verbum christi orantis pro fidelibus suis volo pater vt sint vnum in nobis sicut et nos vnum sumus sed planum est quod fidelis non poterat esse vnum vnitate essentie sed vnitate amicitie tantum et pacis vel dilectionis: ergo nec pater et filius vnum vnitate essentie sed tantum caritatis et dilectionis hoc quantum ad primum.

¶ Quantum ad secundum dico quod opinio Ioachin est falsa quantum ad primum dictum et secundum. Et reprobata in illa decretaliDamnamus etc. Extra de summa trinitate et fide catholica.

¶ Quantum igitur ad primum dictum. Dico cum des cretali et magstro quod essentia diuina nec generatur nec generat: nec est generans nec generata. Et probo hoc sic primo. Illud quod generat necessario distinguitur ab ipso genito realiter / et ab ipso realiter refertur. Primum patet quia nulla res seipsam gignit vt sit. Secundum etiam patet quod generans refertur realiter ad genitum ( inducendo in omnibus ) sed essentia diuina non est realiter distincta a seipsa / nec a persona nec a relatione seu aliqua re diuina / ergo non est generans nec genita. Minor patet: quia omnis essentia realiter distincta ab essentia diuina vel relatione seu persona vel attributo est creatura. Essentia autem dei creatura non est. Quod etiam non referatur realiter essentia ad aliud generans vel genitum patet. Suppositum enim refertur / non autem essentia. Igitur etc.

¶ Secundo sic. genitum accipit esse simpliciter per generationem: quia generatio terminatur ad esse simpliciter sed essentia diuina non accipit esse simpliciter sed tantum communicatur suppositis accipientibus esse ergo etc.

¶ Tertio sic. Genitum non potest esse ratio essendiipsi generanti: sed essentia diuina est ratio essendi ipsi generanti in diuinis ergo non est genita.

¶ Qua to sic. Et est ratio generalis quod nec generat nec ge¬ neratur verba actiua et passiua que dicunt rem per modum adiacentis supposito: de quo predicantur: non possunt praedicari formaliter de aliquo supposito subvltimata abstractione. Et voco aliquid accipi subvltima abstractione quando accipitur precise secundum illud quod conuenit sibi per se primo modo sicut humanitas itaquie nichil rei omnino concipiatur nisi quidditas mera. Unde Auicemna dicit quod humanitas est tantum humanitas. Ex quo pa ter praedicta maior quod humanitas secundum formalem predicationem nichil est nisi humanitas / et similiter de qua cumque alia quidditate. Sed essentia diuina sic accipitur sub vltimata abstractione sibi possibili / ergo de ipsa non predicatur aliud verbum personale. Tunc enim formaliter predicaretur et quidditatiue quod est falsum: ergo ista est falsa. Essentia diuina generat vel generatur. Potest tamen hoc verbum generare per identitatem predicari de essentia diuina / et similiter generari dicendo / essentia est generare vel generari num quam tamen verbum personale: quia illa non predicantur de aliquo nisi formaliter. Et hoc denominatiue quantum ad ista verba. Formali autem predicatione vel denominatiue de vltimate abstractis. Unde licet ista sit vera homo currit: tamen ista est falsa humanitas currit. Dices ergo similiter ista est falsa deitas creat Dico quod absolute loquendo verum est / tamen a pluribus conceditur: licet ista negetur: quia non est occasio erroris sicut illa quia creare non dicit aliquid pertinens ad distinctionem et essentiam et personam determinatam: sicut generare vel generari nullo modo debet conce¬

¶ Dico ergo quod di ista essentia generat vel generatur etiam vt in filio: quia nullo modo ac cipit esse simpliciter etiam vt in filio: sed esse communicatum nec refertur ad patrem etiam vt in filio. Forma autem generati accipit esse simpliciter post non esse secundum dictum Ioachin quod est error intollerabilis: est sentia enim diuina ex se est hec et non est mutabilis Si ergo tres persone haberent tres essentias distinctas tunc vna sola esset deus.

¶ Oportet ergo dice re quod vna essentia realiter sit in tribus sicut dicitur inilla decretali damnamus quod pater commumcat filio sub stantiam et essentiam per generationem. Certum est quod non partem quia simplex est ergo totam ergo vna et eadem est in patre et filio et spiritu sancto. Hec de se cundo principali¬

¶ Quantum ad tertium dico quod motiuum Ioachin / pro primo nichil valet: sed exeodem motiuo potest concludi contra eum inconueniens quod intendit vitare / scilicet quaternitas in diuinis. Probatio / in diuinis sunt tres res distincte pater et filius et spiritus sanctus. In diuinis est res non distinguens nec distincta scilicet essentia etiam se cundum te / quia essentia non est relatio nec persona formaliter: ergo in diuinis est quaternitas. Ad hoc autem effugiendum posuit Ioachin quod essentia in diuinis non est indistincta: quod est maximum inconueniens Uno enim inconuenienti dato multa sequuntur primophisicorum.

¶ Dico igitur quod in diuinis non est qua ternitas licet enim non generet nec generetur: tamen est eadem realiter cum generante et genito: quare etc

¶ Ad Richardum dico quod si intendit contradicere Magistro. Auctoritas magistri preualet et ipse dicit falsum: quia auctoritas ecclesie que confirmat dictum magistri tenenda est: in tantum quod Augustinus di¬ cit contra epistolam fundamenti quod "euangelio non crederem si ecclesie non crederem". Si autem Richardus non intendit contradicere magistro tunc diceret aliquis quod loquitur contra grecos aliquos qui pro eodem accipiunt substantiam et personam sicut patet septimo de trinitate ca. iiii. Tamen dico quod sicut ex presse apparet per verba sua ipse fuit illius opinio nis / et nego eum sicut ecclesia negat ipsum.

¶ Ad Augustinum diceretur quod ista non est omnino pro pria qua dicitur sapientia nata de sapientia. Tamen conceditur et ponitur ab Augustino: quia sapientia non est ita abstractum vltimate sicut essentia. Dicit enim sapientia principium operatiuum aliquid concernens: licet sit abstractum a sapiente ideo conceditur tur ista. Nullo autem modd conceditur ista essentia generat: quia essentia nichil omnino concernit. Uel dicendum est et melius sicut dicit magister infra quod quando dicitur sapientia nata Sapientia per appropriationem accipitur ibi pro supposito et ypostasi verbi cui appropriatur: essentia autem nulli appropriatur. Quod autem dicit Augustinus alibi filium esse essentiam de essentia: non includit essentiam esse generatam vel natam sed filium esse essentiam et esse de substantia vel essentia patris.

¶ Ad illud motiuum de secundo dicto: dico quod nullum est: quia saluator intendit ibi et accipit sicut proportionaliter non vniuocesed intendit quod fideles sint vnum vnitate sibi conuenien ti et proportionali puta vnitate caritatis et electionis: sicut pater et filius sunt vnum vnitate consubstantiali. Ita enim dicit christus alibi Mathei quinto. Estote perfecti sicut et pater vester celestis per fectus est. Nunquam est intelligendum quod vel perfectiopatris sit accidens sibi sicut perfectio moralis fideium est eis accidens vel quod perfectio fidelium sit substantia eorum sicut quicquid est in patre est substantia eius: patet quod non.

¶ Ad primum principale dico quod essentia est pater substantie accipiendo vt est predicatio non formalis sed identica: propter quod non sequitur vltra quod essentia generat: quia hic est predicatio formalis et denominatiua et mutatur quid in quale: sed bene est verum quod essentia est generatio vel paternitas et est vniformis modus predicandi cum prima.

¶ Ad secundum principale dico quod prepositiuus concessit istam essentiam est pater filii absolute pro pter approbationes positas ibidem. Prima est per conuersionem. Secunda quia ista est vera essentia est pater: aut ergo alicuius aut nullius. Non nullius ergo alicuius puta filii. Sed dico cum magistro Alexandro et cum doctore isto Scoto quod pater potest teneri adiectiue vel substantiue. Primo modo. Ista essentia est pater filii est falsa quia tunc pater denominatiue et formaliter predicaretur de eentia ( quod est superius improbatum ) quia tunc hec esset vera: essentia generat. Alio modo potest teneri substantiue et sic significat suppositum et sic ista est vera per identitatem non formaliter essentia est pater filii. sicut etiam sua conuersa pater filii est essentia. Accipitur enim hic pater substantiue pro supposito: non autem adiectiue pro proprietate paternitatis denominantis aliud formaliter. Isto etiam modo concludit bene illa probatio prepositiui quod ista est vera essentia est pater filii. Quando dicitur vltra ergo filius est filius essentie. et per consequens essentia generat¬ Dico quod non sequitur. Nam in prima essentia est pa ter filii / non notatur nisi identitas essentie ad patrem In secunda vero notatur relatio filii ad essentiam: quando dicitur quod hoc sequitur per locum a relatiuis. Dico quod talis consequentia non valet nisi in illis que sunt per se formaliter relatiua et quorum est referri relatione modo in proposito quando dicitur primo. Essentia est pater filii / accipitur essentia que non est relatiuum formaliter nec per relationem refertur sed per identi tatem / est pater qui est relatiuum: et ideo non sequitur quod filius sit filius essentie / sed bene sequeretur ( licet non per locum a relatiuis ) quantum est ex parte essentie. Essentia est pater filii: ergo filius est patris qui est essentia.

¶ Ad tertium patet quod ista adducta ad probandum quod essentia sit generata eodem modo soluum tur.

¶ Ad quartum dico quod non est simile de forma in generante et genito creato quia forma limitata est et imperfecta et partita in eis et ideo forte per accidens potest dici generans et genita non autem diuina essentia eadem manens et illimitata in vtroque a nullo accipiens esse simpliciter. Aliter dicitur ab aliis quod nullo modo in generante dicitur generans: sicut nec materia sed illud quo generans generat: sed in genito dicitur per accidens genita quia in ipsa accipit esse simpliciter et nouum post non esse. Non sic autem est de essentia diuina vt dictum est supra.

PrevBack to TopNext

On this page

Quaestio 1