Table of Contents
Commentarius in libros Sententiarum
Liber 1
Praefatio
Prologus
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Liber 2
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctiones 4-5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctiones 21-22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctiones 26-28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctiones 31-32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctiones 40-41
Distinctio 42
Distinctiones 43-44
Liber 3
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctiones 28-30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Liber 4
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctiones 5-6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctiones 18-19
Distinctiones 20-21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27-29
Distinctio 30
Distinctiones 31-32
Distinctiones 33
Distinctiones 34-36
Distinctiones 37-39
Distinctiones 40-42
Distinctiones 43
Distinctiones 44
Distinctiones 45
Distinctiones 46
Distinctiones 47
Distinctiones 48
Distinctiones 49
Distinctiones 50
Quaestio 1
¶ Uidetur quod non Deus non diligit omnia quia secundum Augustinum in littra Inaimata non sunt diligibilia. Similliter etiam deus odit peccato res et damnatos: quia irascitur eis et punit eos. Alti simus enim odio habet peccatores. ergo deus non diligit omnia equaliter ex caritate.
¶ Secundo sic Deus nihil diligit ex caritate quia in deo non est ponendus habitus caritatis. Probatio quia potentia ex se perfectissima cuiusmodi est diuina voluntas non indiget habitu vt videtur. Habitus enim non est perfectio nisi potentie ex se imperfecte que noest suus actus. ergo etc.
¶ Tertio sic. Deus non vult omnibus equale bonum: sed aliquos sibi eligit alios reprobat et inter electos maius bonum vult vni qui alteri sicut petro vult maiorem gloriam quam lino: et si militer cum sit ordinate diligens diligit vnumquodque secundum quod est diligibile et planum est quod non omnia sunt equaliter diligibilia. ergo etc. Deus diligit omnia sic quod ei equae¬
¶ Contra litercura est de omnibus. Sed hoc est equaliter diligere. ergo etc. In ista questione sic procedam
¶ Quantum ad primum articulum. Dico quod in deo distinguitur duplex amor. Unus qui dicitur amor simplicis complacentie et alius qui dicitur amor efficax. Primo amore dico quod deuab eterno diligit omnia diligibilia vel entia non solum illa que aliquando fuerunt vel sunt vel erunt in actu: sed etiam omnia possibilia. Nam ab eterno intellexit omnia talia perfecte per rationem sue essentie quantum ad entitates simplices ipsorum. Et dico quod voluntati sue complacuit in ipsis eadem ratione qua dilexit suam essentiam. Nam talia eminenter et perfectionaliter in essentia continentur. Ita quod placuit sibibonum conueniens omni creature possibili et sic dilexit eam vt videtur. Quod autem sic dilexerit creaturam aleterno. Patet quia in ipso ab eterno est actus diliger di qui non potest esse de nouo alicuius obiecti quia deus est immutabilis / mutabilis autem esset sicut dictium est in primo si modo diligeret aliquid quod prius non dilexisset.
¶ Si ergo omnia diligit ab eterno voludo eis bonum suum et sic complacendo in bono eori ab eterno non tamen omnia dilexit pro eterno quantum ad bonum reale ipsorum quia non complacuit sibi talem be nitatem realem vel tale bonum reale inesse ab eterno vel pro eterno sicut nec aliquid aliud ab ipso est eternum vel ab eterno in esse reali: sed tamen quantum ad bonitatem rationis vel entitatem etiam omnia dilexit ab eterno et pro eterno quia omnia pro eterno et ab eterno habent entitatem et bonitatem rationis et conplacuit deo et voluit quod illam haberent sic.
¶ De amen re efficaci. Dico quod deus non dilexit omnia ab eterno¬ sed solum illa que disposuit fienda et fore bona bonitate reali pro aliqua differentia temporis. Unde respectu talium dicitur esse amor efficax vel effica cie: et est amor diuinus quo voluit efficaciter ipsas res produci in esse reali et voluit hoc ab eterno licet non voluerit eas producere vel produci pro eternosed pro tempore. Et de istis magis apparuit in primo. vbi agebatur de voluntate diuina. Hec de primo articulo.
¶ Quantum ad secundum articulum. Dico quod equalitas dilectionis vel amoris potest attendi in proposito vel ex parte actus amandi et habitus ipsius divine caritatis vel absolute ad cipiendo actum in se vel inquantum transit super tale vel tale obiectum secundarium: vel potest attendi ex parte obiecti amati cui deus vult bonum aliquod velex parte boni voliti ipsi amato vel dilecto. Primo modo certum est quod cum deus diligat omnia diligigibilia ex eodem actu et habitu amoris infinito et indistincto quod equaliter diligit omnia. quia in illo actu simplicissimo secundum se et absolute non potest attendi aliqua diuersitas vel inequalitas.
¶ Si autem accipiatur secundo modo actus prout transit super obie cta diuersa sic est idem sicut accipiendo equalitati amoris ex parte obiecti vel boni voliti. Et sic dico quod non equaliter diligit deus omnia. Nam aliquibus obiectis dilectis vult maiora bona quam aliis. Et patet hoc tam in creaturis intellectualibus quam in creaturis irrationalibus. Uult enim creature rationali vel intellectuali maius bonum quam creature irrationali et alicui rationali vel intellectuali maibonum quam alteri sicut maiorem gloriam vel gratiam et huiusmodi. Et dico quod hoc potest eodem actu infinito sicut pluribus actibus tinitis posset creatura plus diligere vnum quam alium / et velle maius bonum vni quam alteri. hec de secundo articulo principali.
¶ Quantum ad tertium articulum quod bonitas creature duplex est sicut entitas suo modo. Una rationis quam habuit ab eterno et pro eterno per actum intellectus diuini sicut dictum est in secundo. Et alia realis quam habet pro tempore in esse reali vero extra animam per sui productionem.
¶ De prima bonitate potest dici quod creatura non est bona quia volita vel dilecta a deo / sed magis quia intellecta. Nam per actum voluntatis non constituitur creatura in tali bonitate nec in tali entitate rationis: sed magis per actum intellectus siue antecedenter ad actum voluntatis siue concomitanter siue consequenter tamen magis videtur quod antecedem ter sicut et actus intellectus antecedit actum voluntatis secundum rationem: et tunc posset dici quod creatura non est bona quia a deo volita sed magis econuerso. Si tamen aliquod istorum potest dici. Nam prius magis est ratio posterioris quam econuerso.
¶ Sed loquende de bonitate reali quam habet creatura in effectu vel habitura est videtur dicendum quod creatura bona ergo quiaa deo volita et amata amore efficaci. Nam cum actus creandi et producendi creaturam sit actus voluntatis et amoris efficacis quo deus vult creaturam fore vel esse bonam pro tali tempore vel instanti sequitur quod creatura bona est quia volita et amata non autem econuerso sicut ens est quia creata et producta non autem econuerso. hec de tertio articulo.
¶ Ad primum principale Dico quod deus ex caritate diligit omnia bona etiam inanimata non tamen ad idem bonum ad quod diligit creaturam rationalem. Puta ad bonum gratie vel glorie ad quod saltem secundum voluntatem antecedentem diligit omnem creaturam rationalem sicut et secundum illam vult omnes homines saluos fieri. Quando dicis vltra de peccatoribus et damnatis quod deus odit eos. Dicit vnus quod licet deus irascatur peccatoribus non quia ira passio sit in ipso: sed quia ad modum irati comminatur et infligit eis penam: et sic etiam aliquo modo proprie odiat eos quantum ad hoc quod non vult eis efficaciter bona gratie et glorie non tamen proprie odit eos. Tunc enim vellet eos non esse et tunc statim adnihilarentur sed amat eos et vult eis saltem bonum nature.
¶ Ad secundum dico quod habitus caritatis ponendus est in deo non ad perficiendum voluntatem quasi aliquid inherens sibi distinctum ab ea essentialiter sicut in nobis sed sicut aliquid idem essentialiter et realiter cum voluntate licet distinctum formaliter et sicut priorperfectio quam actus voluntatis. Unde et habitus pro quanto habet aliquid imperfectionis annexum non ponitur in deo sicut etiam nec actus vel potentia sed quantum ad id quod est perfectionis.
¶ Ad tertium patet quid sit dicendum ex praedictis quod aliquibus vult maius bonum non obstante quod equaliter diligat quantum est ex parte substantie actus et vnumquodque sicut est diligibile secundum rectam rationem diligit quod vnicuique secundum rectam rationem vult bonum sibi conueniens ex parte obiecti: licet eodem actu et conatum voluntatis.
On this page