Table of Contents
Commentarius in libros Sententiarum
Liber 1
Praefatio
Prologus
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Liber 2
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctiones 4-5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctiones 21-22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctiones 26-28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctiones 31-32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctiones 40-41
Distinctio 42
Distinctiones 43-44
Liber 3
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctiones 28-30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Liber 4
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctiones 5-6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctiones 18-19
Distinctiones 20-21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27-29
Distinctio 30
Distinctiones 31-32
Distinctiones 33
Distinctiones 34-36
Distinctiones 37-39
Distinctiones 40-42
Distinctiones 43
Distinctiones 44
Distinctiones 45
Distinctiones 46
Distinctiones 47
Distinctiones 48
Distinctiones 49
Distinctiones 50
Quaestio 7
Quantum ad beati tudinem corporis quae non est propeet simpliciter dicenda beatitudo: sed tantum secundum quid et improprie. Quero primo: vtrum corpora beatorum erunt impassibilia.
¶ secundum se est passibile et mortale: non potest fieri per quodcumque aliud impassibile et simmortale nec potest ab alio perpetuari. sicut aristot eles dicii contra plationem primo de celo: et commentator ibidem: et similiter. xii. methaphisice: vbi ab hac regula excipit motum tantum: qui licet sit ex se possibilis non esse: tamen potest perpetuari ab alio sicut ibidem dicit. sed impossibile est hoc de aliquo permanenti secundum eum. sed corpus humanum secundum se et ex natura sua est passibile et mortale. quia compositum ex contrariis et quattuor elementis. Et similiter palpabi le est: licet gloriosum. Omne autem palpabile coreruptibile est secundum Gregorium. ergo etc.
¶ Secundo sic corruptibile et incorrubtibile passibile et impassible differunt plusquam genere. x. meiha. sed corpus beatum et non beatum sunt eiusdem rationis et eiusdem speciei: nec differunt genere vel specie: immo nec numero. ergo etc.
¶ Tertio sic si corpus beati sit im passibile: sequitur quod beatus non poterit aliquid sentire. quia sentire est quoddam pati. sed hoc est falsum. ergo etc.
¶ Quarto sic violentum non potest esse per petuum. primo de celo. sed elementa in corpore humano existenie sursum puta in celo violenter deti nentur. quia vnumquodque eorum naturaliter tendit ad locum proprium: et sic ad diuersa loca. et per conse quens corpus est dissolubile et corruptibile: et per consequens passibile. ergo etc. prime ad chorintios. x9. oportet
¶ Conti corruptibile hoc induere incorruptionem et mortale hoc immortalem: et per consequens impassibilitatem. passibilitas enim non stat cum immortali.
¶ Primo ponam quod est certum de conclusioe quastionis scilicet quod corpara bonorum erunt impassibilia.
¶ Secundo ponam aliquas opiniones vel modos dicendi: per quem modum hoc erit: et arguam contra eas.
¶ Quantum igitur ad primum articulum dicitur: quod impassibile sicut immoriale dicitur dubus modis.
¶ Uno modo dicitur impassibile potens non pati: sicut immortale potens non mori. et isto modo dicimus quod primus homo in statu innocentie fuit immortalis potens scilicet non mori. si enim deo obediuisset: et non peccasset: potuisset nunquam mori: immo numquam de facto moriuus fuisset: sed viuens ad diuinam visio nem aliquando raptus vel assumptus fuisset vnde et pro illo statu immortalis erat aliquo modo. quia poterat non mori.
¶ Alio modo dicitur impassibile non potens pati. Aliud est enim non posse pati. Aliud posse non patisicut etiam immortale dicitur non potens mori. et isto mo non conceditur: quod homo in statu innocentie fuerit immorialis. potuit enim peccare absolute loquendo: sicu paiuit de facto.
¶ Secunda distinctio potest poni de passione: que est corruptiua vel abiectiua: et de passione improprie: quae est salus et perfectio: vt dicitur secundo de aninuai et.
¶ Ad propositum dico: quod ab omnibus conceditur: quod corpora beatorum vel beati ipsi secundum corpora erunt impassibilia: non solum primo modo sicut homo in statu innocentie: sed etiam secundo modo ita quod non poterunt pati loquendo de passione abiectiua contrarii vel dispositionis sibi conuenientis. et per consequens non poterunt ad corruptionem disponi: nec corrumpi. et sic erunt immortales vel incorruptibiles.
¶ Ad hoc autem probandum adducuntur alique congruitates: quae propositum non demonstrant: sed colorant.
¶ Prime est. quia pro aliquo statu saltem pro statu perfectissimo hominis cuiusmodi est status beatitudinis congruitam vt corpus beati sic proportionetur et conformetur anime quod sicut anima contristari non potest sic nec corpus ledi vel contristari possit. Anima enim nata est compatiet contristari corpori leso vel etiam contristato. et per consequen quod corpus sit impassibile passione abiectiua vel etiacorruptiua.
¶ Secunda congruentia est quia pro aliquo statu puta perfectissimo hominis statu anima vult et appetit habere corpus tante durationis quante est ipsa. quia appetit et vult etiam forte actu elicito numquam a corpore separari. et per consequens congruit quod corpus sit impassibile et etiam immortale.
¶ Tertia congruentia est. quia corpus per modum organi seu etiam instrumenti fuit et est aliquo modo particepi meriti in via: licet secundum quid et minus proprie. Et ita congruum est quod sit aliquo modo particeps premii puta beate vite et immortalis.
¶ Quarta congruentia. quia sicut corpus humanum in hoc excedit corpora aliorum animalium quod vnitur rationi perpetue et immortali: et ita magis eam est propinquo partcipat quoquomodo: ita etiam in hoc debet excedere vt sit vel debeat esse immortale et impassibile: vt videtur.
¶ Ad hoc sunt multe auctoritates scripture: quarum vna est adducta supra ab apostolo et sanctorum precipue Augustini qui probat. xiii. de trinita te: sicut superius dictum est: quod beata vita est immor talis vel potius beatus ipse. licet ratio sua non de monstret: sicut superius ostensum est.
¶ Secundo dicitur quam tum ad presentem articulum: quod corpora beatorum non erunt impassibilia loquendo de passione secundo modo dicta: que est salus et perfectio: cuiusmodi est sensa tio vt visio vel auditio et huiusmodi. Tum quia nec anima ipsa erit impassibilis: loquendo de tali passione in genere suo puta intellectione volitione delectatione et huiusmodi: eo modo quo dicit phuns: quod intelligere est pati. Secundo quia cum illa sit status perfectionis: et talis passio sit salus et perfectio: non debet corpus esse impassibile tali passione. Tertio quia decens est: vt corpus secundum quid beatificetur in aliquibus operationibus organicis et sensitiuus. Et hoc non potest esse nisi secundum tales operationes aliquo modo patiatur. quareetc.
¶ Ad hoc etiam possent adduci multe auctortates: sed non est vis. et dimitto gratia breuitatis Hec de primo articulo principali.
¶ Quantum ad secundum articulum de modo scilicet et causa talis impassibilitatis vel in corruptionis sunt multe opiones. Aliqui enim assignant causam eius priuatiuam vel negatiuam tantum. Alii causam positiuam. Alii vtramque. Est igitur vna opinio: quod corpare bonorum erunt impassibilia propter cessationem motus celi: sicut etiam supra dicebant: quod corpara damnatorum erunt incorruptibilia propter cessationem motus celi. quia motus celi est essentialiter primus motus et ab alio quocumque presuppositus.
¶ Sed de hoc satis dictum est supra in quadam alia questione: quod ista opinio est simpliciter falsa. Et similiter etiam pari rotione possent et deberent dicere quod corpora damnatorum erunt impassibilia passione naturali vel reali. quod est fasum. Nec istud potest dici similiter de quibuscunque aliis corporibus. est: quod corpara bonorum erunt
¶ Alia opinio impassibilia non per aliquid positiuum eis collatum: sed per solam substractionem diuine influentie generalis. quia deus non coaget secundis agentibus ad hoc vt corpora bonorum possint pati ab eis: sicut suo modo subtraxit suam influentiam ab igne in camino babylonis: ne prueriab igne paterentur non cooperando vel coagendo ipsi igni. Hoc autem deus ordinauit perpetuo facere in corporibus pro statu beatorum. Nec est miraculum perpetuum: sicut dicunt. quia sicut non est miraculum: quod influat secundis agentibus coagendo eis pro statu corruptionis vel mortalitatis: ita non est miraculum: quod non influat predictis agentibus ad corruptionem vel passionem corporum beatorum pro statu beatitudinis.
¶ Similiter etiam dicunt: quod hoc non obstante impassibilitas potest dici dos corporum beatorum: non autem corporum damnatorum vel immortalitas: quae magis conuenit corporibus damnatorum quia licet non dicat aliquid positiuum in corpore beati: sicut nec oportet quod dos dicat aliquid positiuum in existens vel inherens dotato. dicit tamen preseruationem beati a passione vel corruptione: in qua habet ius beatus ex vi meriti sui vel per modum meriti. quia hoc meruit et ad suum bonum vel perfectionem. non sic est autem de damnatis: sed magis hoc exigit sua iusticia: vt perpetuo puniantur. Nec etiam de elementis: licet ista nunquam corrumpantur. et hoc per substractionem diuine influentie non cooperando eis: vt adinuicem patiantur et agant: et mutuo se corrum pant. sic igicur beati erunt impassibiles: sicut dicunt per substractionem diuine influentie: non per aliquid positiuum eis collatum istam opinionem videtur pos¬
¶ Sed comt ese se argui:luem sit subtilior et probabilior omnibus aliis quas non intendo tenere. Primo sic. Nam alio modo secundum Augustinum et sanctos erit beatus immortalis: quam fuerit adam in statuinnocentie. Nam non solum beatus poterit non mo ri: sed etiam non poterit mori vel pati passione corruptiua vel abiectiua disconuenienti. sed hoc non videtur nisi per aliquid positiuum collatum corpori beato plusquam corpori pro statu innocentie. Et non vide tur sufficere substractio diuine influentie quia illa communis est vtrique statui. ergo etc.
¶ Secundo sic. alie dotes dicunt in corpore beato aliquas formas positiuas: vt videtur. Similiter etiam dotes anime. ergo similiter dos impassibilltatis.
¶ Tertio sic. corpus quod est in potentia passiua propinqua transmutabile substantialiter vel corruptibile: non est impassibile. sed si nulla forma positiua confertur corpori plusquam in via ita quantum est ex se: est in potentia propinqua et disposita vel saltem non repugnante ad corruptionem sicut prius: et ita potentia sue materie est anne xa priuationi alterius forme: etiam vt est principium transmutationis et ab agente naturali: sicut prius igitur est ita corruptibile et passibile et corruptibile in se sicut prius. et non est impassi¬ bile: licet aliquando non patiatur propter substractionem diuine influentie.
¶ Quarto sic. quia hoc videtur de mente Augustini ad dvoscorum: qui vocat impassibilitatem vel incorruptionem plenitudinem sanitatis seu vigorem: sed hoc dicit aliquid positiuum. ergo etc. opinio est: quod hoc erit per amotio¬
¶ Tertia nem qualitatum contrariarum a corporibus gloriosis. amouebuntur enim qualitates contra rie vel saltem vt contrarie a corporibus ipsis: et ita cessabit actio et passio mutua ipsorum: et per consequens non poterunt corrumpiista opinio non est vera scilicet quod a corpe¬
¶ Sed ribus beatorum aufferantur qualitates contrarie. primo quia talia corpora non essent phisica et per consequens non essent informabilia naturaliter ab anima
¶ Secundo quia dato per istam viam: quod non corrumperentur vel paterentur ab intrinseco: possent tamen cor rumpi vel pati aliquo modo ab extrinseco: vt videtur
¶ Si dicatur ad primum: quod qualitates non amouebuntur totaliter quantum ad suam essentiam: sed quantum ad contrarietatem. quia mouebunt qualitates: sed non contrarietates: sicut dicunt aliqui. quia qualitates que cumque non sunt contrarie: sed qualitates opposite imeodem susceptiuo succedentes. modo ille qualitates non erunt in eadem parte susceptiui. vel si dicatur: quod manebunt qualitates: sed reducentur ad medium: sic quod non agent mutuo nec patientur ista nihil valent.
¶ Primum non quia manentibus qualitatibus actiuis et passi uis impossibile est non manere contrarietates ipsarum quia ex naturis suis specificis habent contrarietatem si ue in diuersis subiectis siue in vno. et nihil facit ad hoc subiectum: vt patet. siue enim calor succedat frigori in eodem subiecto siue non: semper contrariatur frigori secundum speciem et indiuiduum. Alioquin enim nichiesset alteri contrarium nisi circa idem subiectum: et nichil posset agere nisi in seipsum: quod est falsum. impossibile est ergo tolli oppositionem contrariam seu contrarietatem manentibus formis vel naturis qualitatum actiuarum et passiuarum vt videtur. sicut manentibus naturis duarum relationum vt puta paterntatis et filiationis non potest tolli oppositio relatiue ipsarum. Similiter etiam per illud non excluditur corriptio vel passibilitas corperis ab extrinseco.
¶ Secundum dictum nihil valet. Non enim est intelligendum: quod sic redigantur qualitates ad meritum in corpore humano sicut in auro vel argento: vt non plus agant velpatiantur quantum ex se mutuo quam in auro vel argentoTunc enim totum esset ibi confusum: nec esset tale corpus sic mixtum animae conuenienter proportionatum. secundo quia hoc non excludit corruptibilitatem vel passibilitatem ab extrinseco: vt patet. quare etc. Non ergo valet dicere: quod virtute diuina amouebuntur qualitates actiue et passiue siue quantum ad essentias siue quantum ad contrarietates: siue quod sic reducuntur ad medium: quod non fuit mutuo actiue et passiue. opinio est: quod virtute diuina
¶ Quarta amouebitur a materia corpis beati vel a corpore ipso priuatio: quam habet respectu cuiuscumque alterius forme susceptibilis in ipso et perconsequens non poterit pati passione inductiua alicuius alterius forme vel etiam abiectiua forme precedentis. istud nihil est etiam. quia priuatio tolli¬
¶ Seud non potest a susceptiuo manente: nisi inducatur forma opposita illi priuationi: Alioquin enim possent verificari contradictoria de eodem sed planum est: quod deus in corporibus beatis non inducit formas oppositas illis priuationibus: sicut pauem etiam secundu eos. Nec inducit formam aliquam: in qua eminenter contineantur. Et dato quod illam induceret: si esset aliqua talis: adhuc non tollerentur singule priuationes opposite singulis formis. Non enim tollitur priuatio:: nisi per formam sibi precise et adequate oppositam: cuis subiectum priuationis est receptiuum.
¶ Secundo quia quero per quam actionem tollitur de nouo talis priua tio: quae inerat. Aut enim talis actio habet terminum positiuum a quo vel ad quem vel vtrumque. quia a negatione ad negationem non est mutatio. 7. phisicorum. si terminum positiuum ad quem vel vtrumque: tunc in corpore beato sit aliquid positiuum: per quod est impassibile: quod est contra eos. Non potest dici quod habeat tantum positiuum a quo. quia terminus eius a quo est priuatio: quae auffertur. et sic vel nullum terminum positiuum habet: et sic nullaest. vel si habet terminum positiuum hoc est contra eos sunt opiniones assignantes causas po¬
¶ Alie sitiuas: quarum prima est: quod nihil patitur vel debilitatur loquendo de passione proprie dicta: nisi quantum diuinum proprie forme patientis sui suam materiam minuitur. quia materia non potest subieci alteri contrariorum peragens trahens ipsam ad limites suos: nisi tollatur ab ea diuinum alterius contrarii: vel saltem diminuatur. sed corpus humanum est quicquid erit in eo pro siatu heatitudinis erit per fecte subiectum diuinum anime rationalis: sicut et ipsa perfecte erit subiecta deo. et sic anima perfecte dominabitur corpori. et per consequens corpus non poterit de bilitari vel pati ab aliquo inducente formam incompossibilem vel contrariam anime vel etiam cuicunque forme existe nti in corpore glorioso nec in corpere tali poterit esse aliqua mutatio contra dispositionem illam: sub qua perficitur ab anima perfecte dominante sibi. hec est igitur causa positiua impassibilitatis scilicet perfectum diuinum anime super corpus et super quicquid est in ipso. istam positionem que non est intelli¬
¶ Contra gibilis: vt videtur: arguo sic primo. nulla virtute creata nec aliquo diuino vel imperio voluntatis create vel creature est possibile: quod acti uo naturali sufficienti et passiuo disposito non impeditis: sed debito modo ad actionem approximatis non se quatur actio. Hoc enim est solius divine ptantis sicu patuit de igne fornacis babylonis respectu trium puerorum et de consimilibus. sed actiua et passiua puta qualitates actiue sufficienter et naturaliter et passiue sunt sufficienter approximate in corpore glorioso: vel possunt esse. igitur nullo diuino creato stente tali approximatione potest impediri: quin sequatur vel possit sequi actio vel passio. et sic nihil valet illud diuninum anime super corpus.
¶ Secundo sic quero quid intelligis per illud diuinum. Aut enim intelligis prestantiam naturalem anime ad corpus. Aut intelligis aliquem actum liberum elicitum vt imperium: quo regit et continet corpus. Aut intel ligis potentiam ipsam voluntatis: qua vult corpus sic manere et contineri. non potest intelligere prime modo: quia fortiori ratione viator esset impassibilis quam beatus. quia non minus est prestantior naturaliter et meliorvel nobilior ipsa anima corpore non glorioso quam glorio so. Nec secundum potest intelligere. Tum quia anima per suun imperium in hoc potestatem non habet: sicut deductum est in prima ratione: quod cesset actio vel passio actu uorum et passiuorum approximatorum. Tum quia hoc posito adhuc sequeretur quod corpus esset passibile et corruptibile: et quod posset pati et corrumpi permitter te anima et non impediente hoc per suum actum imperam di. Tum quia etiam. Actus volendi vel imperandi est immanens non transiens nec factiuus seu actiuus vel impeditiuus alicuius extrinseci: nisi aliquid plus apponatur vel addatur. Similiter nec potes dice re tertio modo. quia voluntas ipsa in ratione potentieinde nihil faceret ad hoc nisi mediante actu. Alioquin ita bene faceret hoc in via sicut in patria: et semper quandiu esset coniuncta faceret hoc. ergo cum mediante actu illo imperii dominatum non possit hoc. sequituquod diuinum illud ad propositum nihil valet.
¶ Tertio sic arguo. Anima non est incompossibilis: nec repugnat talibus qualitatibus actiuis et passiuis. quia vel eas presupponit in corpore vel eas coexigit: si cut et corpus dispositum et pari ratione non est anima repugnans nec incompossibilis effectibus vniuocis ista rum qualitatum saltem in aliquo gradu: et per consequens per animam non tollitur actio vel passio talium qualitatum. Si dicas: quod repugnat effectibus talium qualitatum non naturaliter sed per imperium. quia imperat qualitatibus: ne corpus agat vel patiatur secundum eas vel corpori ipsi imperat hoc. istud nihil valet: sicut ostensum est supra.
¶ Quarto de illo diuino forme patientis super propriam materiam non intelligo. Est enim quoddam dictum parabolicum: et melius esset dice re talia in predicatione quam in determinatione. Et preterea ad propositum semper tolli potest dininum forme. passiue super materiam ipsam: quando adest forma actiua prestantior: que potest talem formam expellere. sic autem est in proposito. Nec potest hoc ab anima impediri: sicu dictum est supra. ideo non videtur valere iste modus. opinio est: que ponit impedi¬
¶ Secunda mentum positiuum: per hoc quod anima pro statu resurrectionis beatorum complet totam capacitatem materie sue: ita quod materia vlterius non est imposita ad aliquam aliam formam. et sic totum compositum est incorruptibile et impassibile consequenter. Et est hoc multo conuenientius et ponere quam de celo: de quo tamen hoc ponitur scilicet quod forma sua complet totum appetitum materie: et ideo est incorruptibile. anima enim rationalis est multo perfectior et nobilior quam forma celi. Et ideo sal tem pro aliquo statu terminat totam capacitatem materie: et sic homo est incorruptibilis. hoc primo sic. impossibile est: quod ali¬
¶ Contra qua forma satiet appetitum materie: quae secundum se est in potentia ad plures formas quia imposibile est quod tollat priuationem alterius forme ab alia materia: sicut ostensum est supra. sed materia corperis humani est in potentia ad plures formas. patet: cum sit vniuoca cum materia aliorum corruptibilium ergo etc.
¶ Secundo sic. si anima ex sua perfectione nanli: habet hoc quod saciet totum appetitum materie sue: sequitur quod ho sit naturaliter immortalis et pro quocumque statu suo non minus quam caelum: de quo ponunt exemplum.
¶ Tertio contra exemplum. quia est falsum sicut dictum est pluries supra. ppino est minus probabilis: quod ad consti¬
¶ Tertia tutionem corpis humani concurritnatura celestis ad conciliandum elementa in quandam armoniam: per quam possunt esse conueniens et proportionata materia corporis humani. modo pro statu beatitudinis natura celestis dominabitur incorpere humano. Et quia talis nam est incorruptibilis. ideo etc. opinio est falsa manifeste. primo. quia na¬
¶ Ista tura corpis quinti cum sit corpus ingenerabile et incorruptibile et immiscibile: non concurrit ad constitutionem alicuius mixti.
¶ Secundo. quia per istum modum corpus humanum esset namliter incorruptibile vel impassi bile. quia ex suis nanlibus intrinsecis. et tunc non appret ratioquare non pro quocumque statu suo. hoc autem est falsum. quaere etc. iste sunt opiones pertinentes ad secundum arti. quaestionis.
¶ Quantum ad tertium articulum restat ponere opinionem: quae magis videtur ad praesens concors et conformis dictis sctonrum. et est quod corpus humanum gloriosum est impassibile et incorruptibile non potens pati vel corrumpi potentia proxima saltem per dotem impassibilitatis.
¶ Ad cuius euidem tiam dicitur: quod per dotem impassibilitatis intelligitur aliqua qualitas supernaturalis non educta de potentia corperis humani: sed creata in corpare humano vel creabilis a deo tautum et immediate. qua quidem causata vel creata in corpere corpus ipsum non est ampelius in potentia naturali transmutabili ab agente naturali ad aliam formam aliquam. quia talem qualitatem supernaturalem nec attingere nec expellere potest. Ita quod licet remaneant in corpere vel materia corperis priuationes aliarum formarum: et sit in potentia ad ipsas: non tamen ab agente naturali potest ad illas transmutari impediente tali forma supernaturali concomitante et prohibente vel impediente ne expellantur forme conuenientes tali corperi humano. Et ita homo vel corpus gloriosum est simpliciter incorruptibile supernaturaliter tamen sicut caelum nanliter suo modo dato quod haberet materiam. quia a nullo namli agente pati vel corrumpi potest: liet a deo posset corrumpi et materia eius ad formam aliam transmutari: si tamen habet materiam vniuocaus cum materia istorum inferiorum. sic ergo corpus beati est incorruptibile. quia manente tali qualitate et posita in cor pore non manet aptitudo naturalis reducibilis ad actum alterius forme per agens naturale quod nec potest talem formam supernaturalem expellere: nec ipsa stante potest aliquam aliam sibi incompossibilem inducere quantum cunque naturalem.
¶ Et potest dici talis qualitas pertinere ad primam speciem qualitatis. Est enim quadam qualitas habitualis et dispositiua ad incorruptionem vel forte ad aliquam aliam speciem: sicut duricies vel huiusmodi. et est quedam qualitas mixtionis vel mixti non simplicis corporis alicuius et supernaturalis non naturalis. et ideo potest prohibere a passione vel corruptione licet non alie naturales. Et videtur conueniens ponere talem qualitatem in corpare correspondenter ad dotem tecuritatis in anima: que ponitur qualitas quedam assecutiua in mente secundum impugnantes talem qualitatem imcorpere saltem. Et talis qualitas est causa dispositiua incorruptionis vel impassibilitatis licet diuina manutenentia sit causa effectiua principalis causando et conseruando talem qualitatem: et similiter subtrahendo influentiam suam a secundis agentibus et nepossint agere in tale corpus et ne possit pati ab eis. hoc videtur fuisse mens Augusti. ad dyoscorum: vbi dicit: quod ex gloria anime redundat in corpus non beatitudo. sed sanitas et incorruptionis vigor. per que videtur intelligi: quod ista qualitas supernaturalis redundans in corpore ex gloria anime non causaliter sed potius concomitanter vel consequenter ad ipsam Et est ista qualitas in corpore quasi duricies vel in frangibilitas in lapide: sicut dos impassibilitatis suo modo. fI istam positionem sunt mul
¶ Sed cont e li ta dubiam etiam et non pauciora forte quam contra alias et ideo multipliciter arguitur contra eam. Primo quia illa qualitas non videtur esse possibilis. quia corpus humanum non videtur esse capax alicuius forme supernaturalis simpliciter nisi ipsius anime cuiuscunque enim forme accidentalis est capax: ipsa videtur posse educi de eo. sed illa qualitas non est anima ergo etc.
¶ Secundo sic. illa quaelitas aut est spiritualis aut corparalis. non potest dici spiritualis: cum sit perfectiocorperis et coextendatur sibi ita bene sicut et claritas corporis. Nec potest dici corparalis. quia omnis qualitas corparalis est educibilis de potentia corporis et ab agente naturali potest educi: vt videtur ista autem non: vt dicis. ergo etc.
¶ Tertio sic. ista qualitas si debe tur esse corparalis: sicut probabilius videtur: aut est qua litas celestis: aut elementaris aut mixtionis vel mixti. Non celestis. patet quia nec est perspicuitas. nec luciditas vel claritas. similiter etiam corpus celeste non venit ad constitutionem corporis humani. Nec potest dici qualitas elementi vel mixti. quia nulla talis potest dare subiecto suo incorruptibile. cum elemenium ipsum sit simpliciter corruptibile: et per consequens mixtum ex ipso: et qualitas magis sequatur naturam subiecti quam econuerso. ergo etc.
¶ Quarto sic. quia ( sicut argutum est supra ) nulla virtus creata potest impedireactionem et passionem stantibus actiuis et passiuis dispositis sufficienter approximatis. sed ista qualitas est virius creata. ergo etc.
¶ Quinto sic. ista qualitas est qualitas mixtionis: sicut dicis: et per consequens est vnigenea cum aliis: et sic est alicui alteri contraria vel media contra riarum. sicut patet x. metha. et per consequens potest abiici et corrumpi per contrariam suam. Et ita non est ratio impassibilitatis.
¶ Sexto sic. sicut qualitas ista non repugnat aliis qualitatibus corperis humani: ita nec effectibus earum: vt videtur. et per consequens non repugnat mutue actioni et passioni.
¶ Septimo sic. non minus anima est forma supernaturalis quam illa qualitas. et per consequens non est magis anima in potestate naturalis agentis quam illaqualitas. et tamen hoc non obstante anima non dat homini quod sit impassibilis et immortalis: sed est naturaliter passi bilis et mortalis. ergo etc.
¶ Octauo sic. quero: an per illam qualitatem sufficienter et completiue et formaliter sit homo impassibilis et immortalis aut non. si sic. ig tur cum tali qualitate posita suffictt generalis influstia dei conseruans hominem sicut conseruans caelum. nec est tantum dispositiua ad incorruptionem: sicut tu dicis. Nec requiritur aliqua manutenentia specialis vel aliqua substractio influentie ab agentibus secundis: sicut dicis. Si autem non est sufficiens ratio impassibilitatis vel incorruptionis: sed requiritur subl stractio diuine influentie: tunc ista qualitate positanon propter hoc est homo impassibilis vel immortalis: sed ipsa tantum posita adhuc est passibilis et corruptibilis vel mortalis. Et ita incidis in illam opinionem que ponit impassibilitatem non esse per aliquid positiuum corpori impressum: sed sola voluntate diuina substrahente influentiam ab agentibus secundis: ne agant vel corrumpant tale corpus.
¶ Nono. quia omnis qualitas determinata videtur habere aliquem effectum determinatum. sed ista est determinata qua litas mixti. ergo etc. Non igitur potest resistere indifferenter cuilibet extrinsece actioni: sed sibi conuenit resistere determinate alicui. sicut duriciei competit fram gere: non autem calefacere vel frigefacere. quaere etc.
¶ Ultimo. quia impassibilitas non videtur dicere aliquid positiuum: sed priuatiuum passionis. Et ita non oportet: quod ponatur talis qualitas positiua.
¶ Cogita de solutonibus istorum. Et si non placet tibi ista opinio: pone illam que est secunda in secundo articulo questionis. Et sic secundum illam diceretur quod homo in statu beatitudinis est immortalis pro tanto: quia numquam moriturus defacto. non sic adam in statu innocentie fuit immortalis: quia aliquando moriturus. Et similiter etiam non potens mori loquendo de potentia proxima. quia non concurrunt omnia requisita ad potentiam proximam puta diuina influentia prestocooperari secundis agentibus. Deficit enim ex ordinatione diuina preseruante corpus gloriosum a corruptione vel passione. quare etc. principale argumentum
¶ Ad primum dico: quod illud quod ecundum se es ex natura propria non est mortale vel corruptibile non potest fieri naturaliter incorruptibile et ex natura sua sibi relictum: potest tamen ab alio perpetuari inesse et fieri immortale vel impassibile non pontens pati loquendo de potentia proxima vel per aliquid super additum positiuum vel ex ordinatione subtractionis alicuius necessarii ad potentiam proximam corruptibilitatis vel passibilitatis. Ad phunm et commentatorem dico quod non teneo eos in hoc. nec video quod motus magis possit perpetuari quam aliquid permanens: quod non est ex se necessarium. Sicut enim hoc tempore vel illo non repugnat sibi conseruari et esse: ita nec alio consequenti: vt videtur. vnde magis imidentitate nature potest conseruari aliquid permanens perpetuo quam motus: immo nec motus sic potest conseruari: sed tantum secundum successionem partium suarum sibi adinuicem succedentium. Nec oportet quod natura possibilis in necessariam transmutetur: sicut imaginatur commentator. quia sicut natura possi bilis est. et non necessaria pro tanto vel tanto: sic et pro toto tempore: dato quod perpetuo conseruetur. Ad minorem quando dicis: quod homo ex se est corruptibilis et mortalis. Dico quod verum est saltem impotentia remota. potest enim beatus absolute loquendo fieri non beatus: et ita potest non esse immortalis sed non oportet: quod proxima potentia sit mortalis potens mori vt videtur ex predictis: sed secundum potentiam proximam potest esse immortalis.
¶ Ad secundum dico: quod corruptibile et incorruptibile naturaliter differunt specie saltem et numerosimiliter et genere phico. sed dico: quod naturaliter corruptibile et impotentia remota saltem et incorruptibile vel impassibile supernaturaliter et non potens corrumpi loquendo de potentia proxima non oportem differre specie neque numero: sed possunt esse idem numero: sicut in proposito. Preterea etiam phuns non ac cipit ibi genus pro genere praedicabili: et ideo non adducitur illa autctoritas ad mentem eius.
¶ Ad tertium dico: quod corpus beati non erit impassibile los quendo de passione que est salus et perfectio cuius est sensatio: sed de passione abiectiua et etiam corruptiua.
¶ Ad quartum dico: quod non video quin violentum virtute diuina possit esse perpetuum: licet non virtute nature secundum Aristotelem. virtute autem diuina corpora beatorum locabuntur in celoempireo. Aliter dicitur. supposito quod elementa maneant in mixto secundum proprias naturas et qualitates suas quod tamen non reputo verum: sicut dixi in secundo: Dicitur quod elementa habent duplicem appetitum ad aliquem locum vnum sibi proprium secundum naturam cuiusli bet: et iste conuenit eis secundum se. Alium qui conuenit eis non secundum se: sed secundum quod sunt partes totius corporis: quod constituunt: et sic appetunt eundem locum: quem et totum corpus. Et iste appetiius in eis preponderat et est eis naturalior: sicut etiam perfectius sunt in toto quae in seipsis: sicut declaratur de aqua: que inquantum est pars vniuersi aliquando naturaliter mouetur sursum: et ascendit in fistula aere attracto: et hoc ne sit vacuum in vniuerso: contra propriam inclinationem: que sibidebetur secundum se: inquantum est talis nature. Ad propesitum igitur dicitur quod non erit violentum. simpliciter elementis stare in loco totius corporis gloriosised magis hoc appetent naturaliter et potius: licet secundum quid et minus naturaliter appetant esse in locis suis propriis. et ita violentum non erit perpetuum Sed istud non respondet ad argumentum de toto cor pore quod erit graue. non enim corpus beatum erileue sicut palea: et tamen perpetuo erit sursum. Et sic perpetuum erit violentum. similiter forte nec departibus vel elementis: si sint ibi. Aliter dicitur: quod elementa non manent in mixto: nec appetunt per consequens diuersa loca secundum proprias naturas: licet mixtum bene moueatur conformiter ad aliquod elemen tum: vt si sit graue mouetur deorsum sicut terra. et sic ex parte elementorum non potest ibi accipi violem tum nec perpetuo violentum. Et ita non concludit argumentum. Sed nec istud respondet ad argumen tum factum de corpore toto: si sit graue. quia planun est quod violenter et perpetuo erit sursum contra inclinationem grauis ad centrum. Et ideo non video ita bonam solutionem: sicut quod virtute diuina saltem viclentum possit esse perpetuum: quicquid sit naturaliter vel virtute nature: de qua aristoteles loquebatur nisi ponatur agilitas obuiare: de qua infra dicetur.
On this page