Quaestio 8

¶ Distin. xlix. Questio Secunda De beatitudine corporis

SEd Ecundo quaero utrum corpora beatorum erunt agilia

¶ Uidetur quod non. quia sicut in namnihil est frustra: ita nec in gleria. sed agilitas ad motum ibesset frustra. quia beatis non conueniet motus localis. Tum quia motus est actus existentis in potentia et imperfecti et indigentis alio loco. beati autem erunt perfecti niindigentes alio loco. ergo etc. Tum quia etiam non diuidetur celum empireum. quia est indiuisibile: quod tamen oporteret fieri ad motum ipsorum. quare etc.

¶ Secundo sic. si in corpore ponitur agilitas ad motum videtur quod ab eodem tollatur grauitas. sed hoc est falsum. quia corpus humanum ex se est graue et mobile secundum elementum predominans in eo. ergo etc.

¶ Tere tio sic. si corpora erunt agilia supernaturaliter: videtur quod potuerunt citius moueri: quam quodcumque corpus naturaliter. sed hoc est falsum. quia tunc possent moueri in instanti. precipue quia non erit ibi aliqua resistentia: sicut nec in vacuo esset resistentia media: in quo fieret motus in instanti. quare etc.

¶ Quarto sic. si corpara sunt agilia: sic quod possunt monueri ad nutum vel imperium: non est necessarium: quod ab angelis deferantur. sed hoc est falsum. Rapiemur in nubibus obuiam christo in acra secundum aposto lum: Et hoc erit ministerio angelorum. ergo etc

¶ Contr e sapientie. iI. tanquam scintille in arumN dineto discurrent: dicitur be beatis. et prime ad chorinth. xy. seminatur in infirmitate. surget in virtute. glosa: id est viuum et mobile Et ibidem dicitur: quod surget spirituale. tarditas autem repugnare videtur spiritualitati. ergo etc.

¶ In ista questione sic procedam.

¶ Primo inquiram de vno preambulo ad intellectum questionis prosequendum.

¶ Secundo in qui ram de proposito: an scilicet corpora beatorum erunt agilia et per quem modum.

¶ Tertio vtrum aliquando tali agilitate vtentur: et secundum eam mouebuntur.

¶ Ul timo ad rationes principales Ie articulum: quia

¶ Quantum ad prima aglitas ad motum ordinatur inquiro: an in beatis sit aliqua potentia motiua: qua possint moueri non organice: sic quod corpus moueatur ab anima totum simul non pars post partem: et anima habeat aliquam motiuam potentiam talem: qua possit isto modo corpus mouere etiam sibi coniunctum.

¶ Uidetur autem aliquibus quod non. Primo quia mouens et motum debent esse distincta subiecto. sed anima non est distincta subiecto a corpore sibi vnito. Subiectum enim et forma constituunt vnum subiecto. ergo etc.

¶ Secundo sic si in anima ponitur talis potentia qua coniuncta existens vel etiam separata possit mouere corpus sic mul totum: aut illa est organica aut non organica non potest dici organica. quia tunc non moueret nisi orga nice. similiter etiam non haberet operationem separa ta: sicut nec alie potentie organice. ergo est non orga nica: sed hoc est falsum. quia tunc in anima esset duplex potentia motiua: vna organica et alia non orsganica. et videtur alia superfluere. Similiter etiam de nulla alia potentia hoc inuenitur. Non enim inueni tur visus vel auditus vel intellectus vel fantasia organica et non organica. ergo etc.

¶ Tertio sic. inconueniens est ponere in anima aliquam potentiam: que pro toto tempore presentis coniunctionis frustretur actu suo: nec possit exire in actum. sed sic esset de illa potentia. quia non est expertum ab aliquo: quod animal motu locali animalis moueatur non organice sed tantum organice pars post partem. ergo etc.

¶ Quarto sic. illa potentia aut est eiusdem rationis cum potentia organica: aut alterius. si eiusdem: oportet quod sit organica. Et sic in homine est duplex orge nica eiusdem rationis. Si non est eiusdem rationis: videtur quod sit nobilioris et perfectioris rationis: et potest totum quicquid potest organica et adhuc plus et sic frustra ponitur organica. Et confirmatur. quia sicut anima per talem potentiam potest mouere cor pus totum simul: ita et partem post partem: et ita organice: vt videtur.

¶ Ultimo sicut in anima non videtur esse nisi duplex potentia immaterialis vel spiritualis et abstracta: vel triplex puta intellectus agens et possibilis et voluntas: in quibus imago consistit sed potentia motiua non est de istis: nec in ea imago potest consistere. ergo nulla talis potentia spiritualis est in anima. tem /

¶ Sed quantum ad preseu ari¬ culum dico primo quod in anima est talis potentia non organica: qua possit mouere corpus non organice pastem post partem: sed totum simul siue coniunctum siue non coniunctum: quantum est dico ex ratione et vitalis potentie.

¶ Hoc autem ego probo. Primo sic. anima se parata potest mouere seipsam sicut etiam angelus: vt videtur. Non solum enim potest ab alio moueri sicut trunmcus: sed seipsam potest mouere vt videtur et pariratione corpus suum: sicut etiam angelus eadem potentia qua mouet se: potest mouere corpus: sed planum est quod potentia illa qua anima mouet seipsam vel mouerepotest separata existens potest non esse potentia qua mouet organice vel potentia organica. quia habet actum suum separata et actus eius soli anime conuenit non toto ceniuncto primo sicut actus potentie organice. ergo etc.

¶ Secundo sic. anima separata existens potest mouere aliquod corpus non suum vt lapidem vel huiusmodi: vt videtur et pari ratione corpus suum vt videtur. Est enim monbile sibi proportionatum. sed hoc non est nisi per talem potentiam motiuam. ergo etc.

¶ Tertio sic. potentis motiua in angelo est idem quod voluntas: sicut dixi ipsecundo. sed in anima suo modo perfecta est voluntas: sicut in angelo. igitur in ea est potentia motiua: que est voluntas. sed illa est non organica. ergo etc.

¶ Quarto sic Anima comparatur ad corpus non solum vt forma: sed vt motor. sed si non conueniret sibi aliqua talis potentia preter motiuam organicam: non posset dici anima motrix vel posse mouere secundum seipsam: sed magis totum compositum: quod dicitur videre veaudire vel organice mouere: non autem anima ipsa: licet bene esset ratio mouendi. ergo etc.

¶ Secundo dico: quod in toto coniuncto ex corpore et anima est potentia motiua organica potentia dico proxima que includit vel dicit aliquod accidens vel naturam forte totius coniuncti dispositam ad mouere orga nice. Et istud mouere organice est actus totius coniuncti ex anima et corpore. Et fit per istum modum in homine: quod anima primo cognoscit et apprehendit motum per intellectu: et imperat ipsum per voluntatem seu apperitum intellectiuum concomitante imaginatione de motu: qui est actus rationis particularis et etiam actu appetitus sensitiui existentis in corde. et iunc pars totius animati vel animalis qui non mouetur localiter: sed tantum alteratur: mouet aliam sibi proximam: et illa aliam vel mediante illa aliam. et sic origine tur motus progressiuus vel organicus animalis. patet. lii. de anima.

¶ Tertio dico: quod forte potentia remota mouendi organice et potentia proxima mouendi non organice: que probata est superius inesse anime secundum se: sunt simpliciter eadem potentia in homine. non autem potentia proxima mouendi organice et potentia proxima mouendi non organice. Imaginor enim: quod potetia motiua remota loquendo de motiua orga nice sit consubstantialis anime: sicut et de aliis potentiis ego dixi in primo. et illa non est nisi voluntas veappetitus sensiuus. sed potentia proxima plus dicit: vel includit. nam dicit totum compositum vel aliqui accidens compositi cum ipsa remota potentia mouendi. et illa proxima est organica non autem remota. lice ttiam potentia remota vt sic non possit habere acitum suum vt sic sine proxima et non nisi organice tamen vt propinqua est ad mouendum non organice potest habere acium suum separata vel coniuncta. sic erago potest dici aliquo modo eadem potentia orga nica scilicet et non organica: licet non penitus eadem: vt iam dixi.

¶ Aliter tamen dicitur ab aliis: quod poten tia motiua organice et non organice non est vna potentia: sed simpliciter sunt diuerse. nec vna includit aliam sicut etiam appetitiua organica que est appetitus sensitiuus: et appetitiua non organica que est voluntas: sunt simpliciter alie: nec vna includit aliam: nec vna potest dici potentia remota vel proxima respectu alterius: nec est aliquod inconueniens vt videtur eis.

¶ Quarto dico: quod licet homines viate res non possint vti predicta potentia motiua non organice: quia tantum mouetur organice loquendo de motu locali animali: cuius principium est anima. non de naturali: cuius principium est natura: vel saltem pro certo non experiamur quod vtatur illa potentia beatus tamen vti poterit predicta potentia mouendo corpus non organice sed etiam totum simul: et poterit etiam seipsum mouere organice: sicut et potest viator: quo modo sibi placuerit. Ita quod anima mouebit corpus: quando sibi placuerit et erit vere motor: et vna pars corporis aliam mouebit. Maliorum contra dicta imAd primiim. el hoc articulo dico: quod illa spropositio est falsa: scilicet quod nihil moueat aliud nisi distinctum subiecto ab ipso. Aliquid enim subicto indistinctum potest mouere seipsum vel aliud indistinctum ab eo subiectiue: sicut pluries dicium est et probatum precipue in secundo.

¶ Ad secundum dicendum quod illa vt est potentia proxima ad motum non organicum non est orgnica sed habet actum suum: vel habere potest separata: licet vt cencurrit includitur in potentia proxima mouendi orga nice vel potius ipsa potentia motiua organice sit organica: nec sit separabilis potens habere actum suum separata. Aliter diceretur quod simpliciter ipsa est non organica et diuersa penitus a potentia motiua organica vel organice. nec est inconueniens. quid neutra superfluit. et de aliqua potentia in communi inuenitur quod est duplex in homine scilicet organica et non organica scilicet de appetitu vt paiet tertio de anima. Nec alter superfluit. licet enim vnus sit nobilior alio tamen vnus non potest in illud: in quod potest alius.

¶ Ad tertium dici potest: quod non est inconueniens ponere in anima aliquam potentiam: que careat actum suo pro statu presentis conlunctionis. sicut etiam nec frustra poneretur in beatis potentia generatiua: que tamen perpetuo carebit actu suo: et nunquam habebit ipsum pro statu future resurrectionis: que est multo perfectior. Sed dices: quare non habet ista potentia suum acium in statu vier Dico quod nescio quare habere non possunisi forte ex ordinatione diuina suspendatur acius suus pro statu vie. et hoc forte in penam hominis viatoris pro peccato primi hominis est inflicium sicut etiam videtur seutire Augusti. de recursu necessario ad faniasma pro siatu vie nostre. Uel forte diceretur quod aliquando potentia ista habet velhabere potest actum suum etiam in via licet minime a motu organico. desi ruatur

¶ Ad quartum dico: quod simpliciter loquendo illa non est eiusdem rationis penitus cum potentia organica: sicut nec penitus eadem sibi vel penitus di uersa vel aliquo modo eadem sibi et non penitus. Et ita nullo modo sequitur quod aliqua superfluat: nec quod sit organica. Qande dicis quod si est alterius rationis et nobiliori. potest in quicquid potest organica. Dico: quod non sequum sed bene sequitur quod potest nobilius et perfectius mouerequam organica Ideo non valet. Ad confirmationem dico quod non oportet: si potest totum mouere non organice: quod possit mouere partem post partem organice. quia ad primum modum mouendi tantum est determinata. bene tamen posset mouere partem post partem non organice: si essent diuise. sicut angelus partes ligni vel lapidis.

¶ Ad quintum dico: quod vel illa potentia est eadem potentia cum voluntate: sicut puto. vel si non est eadem sibi non tantum sunt ille tres potentie separabiles verum etiam ista. Nec om propter hoc: quod ad imaginem pertineat. sicut nec pert net ad productionem verbi vel amoris nec ad rationem parentis. Hec de primo articulo principali.

¶ Quantum ad secundum artculum dicitur: quod nomine agilitatis significatur habilitas quedam animalis ad prompte et faciliter mouendum se motu locali: non eo motu qui est naturalis cuius principium est natura ad similitudinem alicuius elementi: quae dicitu ab aliis motus elementi predominantis: sed motu animali cuius principium est anima.

¶ Sed de ista agilitate quom et per quem modum ponenda est in beatis: sunt opiones Quidam enim dicum: quod corpara beatorum per hoc erunt as nia et habilia ad motum secundum anime imperium: quia ab eis auferetur grauitas eorum ita quod non erunt aciu grauia

¶ Quod videtur confirmare per Au8. dicentem: quod grauitas quae est modo conditio corperis: aufferetur. Et probatur perrotionem. quia nisi aufferretur grauitas corpara beatorum violenter essent in celo empireo sursum et contra inclinationem proprie grauitatis: et sic non quietarentur ibi: sed potius fatigarentur: nec essent ibi nisi ad malum et imperfectionem suam. nec essent ibi perpetuo. vel si per petuo: tunc violentum esset perpetuum contra aristotelem primo de celo. puto: quod ista positio sit vera.

¶ Sed non Primo quia non aufferetur grauitas a corpare glorioso. inest enim sibi ex sua conditione vel cumplexione naturali proprie mixtionis. Et ita si cut non aufferentur qualitates mixti actiue et passi ue: ita etiam nec grauitas auffertur.

¶ Secundo etiam: quia si aufferretur grauitas: aut induceretur leuitas: aut remaneret corpus nec graue nec leue: sicut ce lum. sed non potest dici primum. quia leuitas tali mix tioni repugnat: sicut etiam repugnat lapidi. Nec secundum: vt videtur. primo quia tunc corpus gloriosum naturaliter non inclinaretur ad aliquem situm vel locum determinatum sursum vel deorsum. Et ita non haberet aliquem motum naturalem: nec habere posset nisi in circulo: nec posset etiam violenter mouersursum vel deorsum: que non videtur vera. quare etc

¶ Ad Augustinum vero dico: quod non intendit: quod grauitas que est qualitas consequens talem mixtionem: debeat tolli a corpore glorioso. sed intendit: quod ponderositas vel ineptitudo corporis ad motum: qui hibet esse hic in via per multas supersluitates humorum vel per debilitatem organorum aufferetur. Talis enim ponderositas vel ineptitudo ad motum non est homini naturalis.

¶ Ad rationem dico: quod non habeo pro inconuenienti ponere violentum perpetuum: sicut nec hominem perpetuum virtute diuina nec oportet: quod corpus hominis licet sit violenter sut sum: fatigetur vel sit ibi ad malum et imperfectionem suam. quia quiescendo fatigari non potest. et ibiden quiescit. Similiter etiam ibidem virtute propria non detinetur sed virtute diuina locante ipsum ibi quod et patet. Nam sic locatur ibi: quod corpus eius simul est cum corpore celesti. et sic duo corpora simul: quod non potest fieri a virtute creata. nec est imperfectum simpliciter tale corpus: immo perfectum magis quam esset in terra: licet ad illum locum naturaliter non inclinetur: nec in illo ponatur vel perficiatur naturaliter. sed magis supernaturaliter. ponit: quod corpara beatorume

¶ Alia opinio erunt agilia vel ipsi beati agiles per hoc: quod vigorabitur in eis potentia montiua: et perficietur. Et sic anima erit prestantior quam ante respectu corporis ad mouendum siue organt ce siue non organice. Aufferentur etiam grossi himores et inepti similiter: et dabuntur puri humores et multitudo purorum spirituum in corpore. Ita quod et vis motiua perficietur et quodammodo intendetur: et impedimenta amouebuntur siue impedimen ta motus organici siue non organici. Ibi enim non erunt sordes intestinorum: nec ineptitudo neruorum et iuncturarum: nec ponderositas corporis supradicta. sed ibi multitudo purorum spirituum et humorum: et peccabilitas: et dispositio conuenient seu habilitas neruorum et iuncturarum. Et sic erit homo agilis ad motum non per aliquam qualitatem additam que sit dos impassibilitatis secundum eos nam talis qualitas poni non potest: sicut dicunt et probant quasi vniformiter sicut de illa qualitate: que dicitur impassibilitas. quia vel esset elementaris vel mixti vel celestis. Et similiter etiam: quia oporteret: quod inclinaret corpus ad quodcunque vbi indeterminate. quod non conuenit alicui qualitati de terminate: vt videtur. Sed beati erunt sic agiles: quod faciliter possint se mouere secundum imperium voluntatis per augmentum vel intensionem virtutis motiue et amotiones impedimentorum modo dicto. positionem non intelligo

¶ Sed istam quantum ad intensionem veperfectionem praefate potentie motiue si enim sit potentia motiua non organice: planum est: quod non potest intendi: sicut nec substantia anime cui ipsa est consubstantialis secundum me et secundum eos. sicut etiam nec potentia intellectiua seu volitiua intenditur in beatis: licet ad actum supernaturalem visionis vel fruitionis eleuetur. Similiter etiam si sit potentia remota mouendi organice: idem iudicium est de ipsa. quia et ipsa consubstantialis est anime: que non intenditur nec augetur. Similiter etiam dato quod essent accidentia: adhuc tamen non concederetur a ponentibus hoc: quod possent intendi vel renitti. quia sub determinata perfectione fluunt ab anima: que nec remittitur nec augetur. vnde dico: quod potentia motiua talis non erit in se perfectior in beatis quam sit modo. ponitur aliter: quod agilitas in cor¬

¶ Tertio pore glorioso erit qualitas quedam supernaturalis creata in corpore vel in toto comuposito dispositiua ad hoc vt beatus faciliter moueitur secundum imperium et beneplacitum voluntatis in tenpore. Tum quia impossibile est: quod verus motus sit in instanti: vt dictum est in secundo et probatum. Et ponitur ista qualitas dos agilitatis suo modo: sicut ponebatur in quastione praecedente qualitas quedam supernaturalis esse dos impassibilitatis. Et quasi vniformiter quam tum ad multa potest sustineri vel etiam impugnari: sicut patet intuenti. Et cum predicta qualitate necessaria est amotio impedimentorum: sicut dice bant illi de opinione precedenti Quarta opinio est cuiusdam doctoris quem non teneo quod ab anima glorificata effluit in corpus quadam perfectio: qua corpus perfectesubiicitur ipsi anime: secundum quod ipsa comparatur ad cor pus vt motor. Et illa perfectio dicitur dos agilitatis sic ut dicit. licet enim ponatur talis perfectio vel qualitas quedam dispositiua ad facultatem motus: tamen non intelligo: quod fluat: vel causetur ab anima in corpore sed a deo tantum creatur immediate: sicut dicebatur supra secundum ponentes dotem impassibilitatis esse consimilem qualitatem. Teneatur quacumque opinio videtur melior de secunda et tertia: sicut etiam in precedenti questione dicebatur.

¶ Quantum ad tertium articulum an scilicet deati possit vti tali agilitate mouendo le et an aliquando defacto mouebuntur. Dico quod positis necessariis ad motum beati poterunt vti tali agilitale. si sint in loco conuenienti. sed non videtur mihi: quod celum sit locus conueniens: in quo possint se mouerepro tanto quia celum non est diuisibile a virtute creata nec per consequens cessibile alicui corpori. Et ita si virtute propria posset beatus se mouere in celo empireo: et ita duo corpora: simul: hoc autem non video quare. etc. scilicet si deus diuideret celum et faceret ipsum cedere. sicut de marirubro coram israel: bene puto: quod beatus per celum empireum posset seipsum mouere in alio autem loco cessibili dico: quod beatus tali agilitate posset vti et seipsum mouere libere. sed in celoempireo et infra ipsum manens non puto: quod possit moueri a seipso nec ab angelo: sed tantum a deo propter causam praedictam. similiter nec credo quod possit seipsum inducere in celum empireum: vel quod angelus etiam possit ipsum inducere vel intromittere.

¶ An vero beati aliquando defacto debeant moueri recedendo de celo empireo vel etiam infra celum empireum quasi spaciando huc vel illuc: nescio tamen non est impossibile: sicut patet. vnde etiam dicunt aliqui: quod aliquando huc inferius quasiad spaciandum sint descensuri. nec minuetur eis aliquid de gloria sua principali nec etiam de praemio accidentali forte. quia semper possunt videre etiam christum cor poraliter sicut vidit Stephanus: quando exclamauit. Eoce video celos apertos etc. et dato quod celi essent clausi adhuc visio talis posset in eis miraculose conseruari.

¶ De statu vero vel positione siue situ dicitur conmuniter quod stabunt: et non sedebunt: vel iacebunt. stare enim dicit situm magis promptum ad operationem anima lem: sed iacere magis aptum a quietem naturalem plusquam se dere. quia partes magis equaliter se habent ad centrum hec de. 3o articulo prrincipali.

¶ Ad primum principale dico quod beatis poterit conuenire motus localis. Uando dicis quod non. quia non indigebunt alio loco quasi locus eorum non sit eis conueniens. sed carebunt alio loco: ad quem poterunt moueri. quia erunt in potentia ad alium locunvel ad vbi circa alium locum. Ad illud quod dicis: quod motus est acius imperfecti: Dico: quod verum est. quia est actus existentis in potentia ad aliquid secundum quod huiusmo di: et sic imperfecti aliquoo. et licet non simpliciter loquen do vniuersaliter saltem secundum quid. Et isto modo dico: quod licet corpora beatorum sint perfecta perfectioneconueni ente: sunt tamen aliquoo imperfecta pro quanto sunt impotentia ad alium locum vel aliud vbi in alio loco: quem n habent. Ad illud quod additur: quod caelum empireum non diuidetur: nec cedeticorporibus beatorum: et sic non poterunt moueri. Dico sicut dixi supra: quod virtute pro pria non poterunt moueri beati ipsiinfra caelum: sed bene alibi in loco eis cedente. Unde et ad moueri infra caelum ipso non sedente non indigent forte: quod sint agilia nisi loquendode potentia dei ordinata. sed benead moueri alibi ita velociter sicut poterunt moueri indigent agilitate: vt videtur.

¶ Ad secundum di co quod a corpore non oportet tolli grauitatem: licet fiat agile: eo modo quo dictum est supra in corpore quasti onis.

¶ Ad tertium dico: quod forte corpora agilia poterunt moueri velocius vel citius ab anima: quam corpus quodcumque naturaliter moueatur: etiam celum: cuius tamen motus secundum Aristotelem est velocissimus et mensura aliorum. Nec est inconueniens nec sequitur ex hoc quod possit moueri in instanti. hoc enim repugnat vero motui: sicut dictum est in secundo. Quando dicis: quod immo. quia nulla erit resistentia ibi: sicut nec si motus fieret in vacuo: qui tamen fieet in instanti. vt hec habentur in quarto. Phisicorum. Dico: quod Aristoteles verum dicit: quantum esset ex carentia resistentie medii. Et si motus solum haperet successionem ex resistentia medii ad mobile vel etiam ad motorem: sed dico quod aliunde habet successionem: sicut patet in motu celi. Et dico: quod ex ratione sua habet: et impossibile est quod fiat in instanti: secundum quod motus a simplici mutatione distinguitur.

¶ Ad quartum dico: quod corpora beatorum non defetentur vel rapientur ab angelis ex indigentia: qua si beati non possint velociter mouere semetipsos. sed magis hoc fiet ex reuerentia et diuina beniuolentia quam volet deus ostendere circa beatos