Table of Contents
Commentarius in libros Sententiarum
Liber 1
Praefatio
Prologus
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Liber 2
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctiones 4-5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctiones 21-22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctiones 26-28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctiones 31-32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctiones 40-41
Distinctio 42
Distinctiones 43-44
Liber 3
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctiones 28-30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Liber 4
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctiones 5-6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctiones 18-19
Distinctiones 20-21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27-29
Distinctio 30
Distinctiones 31-32
Distinctiones 33
Distinctiones 34-36
Distinctiones 37-39
Distinctiones 40-42
Distinctiones 43
Distinctiones 44
Distinctiones 45
Distinctiones 46
Distinctiones 47
Distinctiones 48
Distinctiones 49
Distinctiones 50
Quaestio 3
Tertio quero utrum Iidem corpus christi possit esse simul in pluribus locis circum scriptiue et localiter.
¶ Uidetur quod non. Idem spiritus puota angelus non potest esse simul opolibus locis diffinitine quia esse diffinitiue in aliquo loco est sic esse ibi quod non alibi. ergo a similiimpossibile est idem corpus simul esse in pluribuus locircumscriptiue.
¶ Secundo sic. idem corpus esse in pluribus locis circumscriptiue implicat contradictionem quod implicat ipsum esse in aliquo loco totum et aliquidlei esse extra istum locum. et per consequens non esse in illo loco. hoclautem est contradictio scili quod totum sit in aliquo loco: et pars eius vel aliquid eius sit extra illum locunet per consequens non sit in illo loco. ergo etc.
¶ Tertio sic si idem corpus esset simul in pluribus locis circumscriptiue: sequeretur quod plura accidentia eiusdem rationis puta plura vbi circumscriptiua essent simul in eodem corpore. sed hoc est impossibile et contra philosophum quinto metaphisice. ergo etc. Idem corpus non pratet esse in plorhbus li¬
¶ Contra cis sacramentaliter: sicut dictum est supra. ergo praet esse in pluribus locis localiter et cit cunscriptiue pari ratione vt videtur.
¶ Secundo ponam vnam aliam quam intendo tenere: et arguendo contra primam probabo quod virtute diuina possibile est hoc et per quem modum decla rabo.
¶ Quantum ad primi. quod icet idem coripus possit esse in pltoribus locis sacramentaliter vel etiam in vno localiter et in alio sacramentaliter: sicut dictum est supra de corpore christi in pluribus hostiis vel altaribus vel in celo et in altari: et hoc ( sicut dicunt ) per accoinus et per conuersionem alicuius alterius in ipsum: tamen impossibiie est: et implicat contradictionem. quod idem corpus simul sit in pluribus locis circumscriptiue.
¶ Ad hoc adducuntur plures rationes a diuer sis. Prima est ista. quam ponit vnus doctor in suo quolibet. Sicut possibile esset ex parte dei agentis quod idem corpus simul esset in pluribus locis. ita etiam quod infinitis si darentur infinita loca. quia deus est potentie infinite in corpus vniformiter se habet ad esse in pluribus locis vel infinitis: sed impossibile est quacuque virtute quod corpus sit vbique vel in infinitis locis: da to quod essent. quia hoc est solius dei proprium ratione sue immensitatis vel infinitatis. que non potest alicui creature conuenire. ergo etc.
¶ Secunda ratio. Locus circumscriptiuus et locatum non solum commensurantur secundum continuum sed etiam pari ratione connumerantur secundum discretum. Non est enim maior ratio de vno quam de alio. sed hoc posito: impossibile est: et implicat contradictionem quod locatum sit vnum et loca plura: sicut et aliquid sit loca. tum circumscriptiue: et non commensuretur loco. ergo etc.
¶ Tertio sic impossibile est idem corpus esse extra terminos proprios sicut extra propriam quantitatem: sed si esset in pluribus locis: esset extra terminos proprios. quia extra terminos loci sui: qui sunt simul cum terminis propriis. ergo etc.
¶ Quarto sic. per se primi termini motus sunt formaliter incompossibiles in eodem quia alias nulla est causa quare motus faciat distare corpus motum a termino a quo expellendo ipsum et inducendo terminum ad quem. sed quecumque duovbi circumscriptiua poasent esse per se termini motus localis de vno in aliud. ergo quecumque duo talia sunt in compossilia formaliter: et repugnat esse ea simul in aliquo corpore. et sic etiam agens naturale posset facere vtrumque vbi simul in corpore. quia non corrumpit alterum: nisi eer accidens eo quod est incompossibile alteri. et si non esset incompossibile: non corrumperet. quare etc.
¶ Quinto sic. Impossibile est idem cor pus simul signari pluribus figuris: sed si idem corpus posset esse in plohbus locis circumscriptiue: et per conseques configurari illis locis: sequeretur quod posset figurari simul pluribus figuris: sicut et illa loca poasuns esse diuersarum figurarum. ergo etc.
¶ Sexto sic. Impossibile est idem simul mutari pluribus mutationibus vel oppositis vel eiusdem rationis. 6. phisicorum: et similiter mutationem et mutatum esse prius poni quam mutationem. sed omnia ista sequerentur: si posset poni idem corpus circumscriptiue in pluribus locis. quia smul posset mutari ad duo loca sursum Et sic pluribus mutationibus eiusdem rationis et simul ad locum sursum et deorsum: et sic mutationibus contrariis: et sibi etiam inessent vbi contraria sursum scilicet et deorsum. Similiter existens in eodem loco posset moueri vel mutari ad eundem locum pari ratione: vt videtur. Et sic vel expelleret seipsum de illo loco: vel posterius esset mutatio ad illum locum et mutatum esse prius. quia locus iam est habitus hoc autem est impossibile. quare etc.
¶ Septimo sic. impossi bile est eandem materiam numero simul informari diuersis formis completis secundum speiciem. sed hoc sequiretur tam de formis alterius rationis quam de formis eiusdem rationis. probatur. quia si idem alimentum posset esse in pluribus locis localiter: posset simul sumi a boue et asino et homine vel a pluribus homini bus. et per consequens potest conuerti in substantiam isto rum. et sic materia eius informari a formis omnium isto rum: et simul. hoc autem est manifestum inconueniens ergo etc. Tunc enim sequeretur quod idem suppositum vel indiuiduum posset esse homo et asinus vel plures et plures asini.
¶ Confirmatur ista ratio. quia si ponatur idem lignum in diuersis iuxta plures ignens: se quitur quod quilibet ipsorum corrumpet signum: et inducet in materiam eius formam ignis: sed non eandem patet. quia agentia sunt diuersa. Similiter etiam quia oporteret illam esse intensiorem quam si solum induceretur ab vnico igne tantum. Forma autem substantialis non itenditur. et remittitur: sicut dictum est in secundo. igitur in eadem materia ligni essent plures forme substantiales ignis. quare etc.
¶ Octauo sic. quia sicorpus est in pluribus locis: aut iniomnibus habet eandem formam quamlibet: quam habet in vno illorum locorum: aut non. Non potest dici quod non quia tunc seque retur contradictio scilicet affirmatio et negatio eiusdem forme in eodem subiecto. Si sic: sequuntur contradictotia multa. primo sequitur quod cum in vno loco possit calefieri iuxta ignem sibi appositum: et in alio loco frigefieri per aliquam sibi appositam quod simul poterit esse calidum et frigidum. et ita calidum et non calidum quia ad contraria simul sequuntur contradictoria. 4. metaphisice. Simliter in vno loco poterit ex indispositione vel intemperie aeris infirmari. et in alio ex dif positione conuenienti sanum esse. et consequenter in vnoloco mori et in alio viuere.
¶ Similiter in vno loco per sumptionem cibi saturari: et in alio per defectum cibi esurire. et ita simul nutriri et non nutriri. Et vltra etam posset in pluribus locis pluries nutriri per sumptionem alimenti in quolibet loco. et multo plus nutriri quam deberet per naturam vel posset. S militer in vno loco posset sibi caput abscindi. et in alio remaneret sibi integrum. Similiter in vno loco quiesere: in alio moueri et non quiescere in vno loco loqui: in alio tacere: in vno stare in alio iacere. et sic de multis: vt videtur. Et huiusmodi multa que possunt aduci.
¶ Nono sic. Impossibile est quod modica virtus simul agat in passum excedens et improportionatum. sed si idem modicus ignis potest sic esse ipluribus locis: posset calefacere plurai calefactibilia sibi approximata simul. et pari ratione vnum totum compositum ex ipsis vel equalis quantitatis: sicut omnia ista. sicut qui potest simul ferre plures lapides: posset ferre vnum compositum ex illis vel cumulum aggregatum ex ipsis: vt patet hoc autem est inconueniens. quare etc.
¶ Decimo sic. impossibile est idem corpus esse discontinuum sibiipsi: et distans vel pro pinquum sibiipsi. quia ista sunt opposita et incompossbilia. sed si idem corpus esset simul in pluribus lociscircumscriptiue: esset discontinuum sibipsi: sicut et illa loca. Et similiter posset esse propinquum et distans respectu suiipsius secundum illa diuersa loca. ergo etc.
¶ Undecimo sic. Idem temporale non potest simlneste in pluribus temporibus et non potest esse simul prae¬ teritum et presens vel futurum. ergo nec idem locabi le simul poest esse in diuersis locis.
¶ Ultimo quia in vnoloco corporis videre posset aliquid sibi presens et videret. in alio autem non videret. quia eet distans. vel etiam quia clauderet oculos. et sic videret idem et non videret. quod est contradictio. Similiter videntur sequi inconuenientia: quod idem corpus posset esse in omnibus locis vniuersi sibi equalibus. et ita face re vnum magnum exercitum in campo contra seipsum et sibiipsi obuiare: et vnam choream facere quod non videtur esse possibile.
¶ Sic igitur dicunt isti: quod impossibile est idem corpus simul esse inpluribus locis circumscriptiue: licet bene sacramentaliter quasi per accidens. scilicet per conuersionem alicuius in seipsum vel aliquorum secundum quasdam habitudines ad loca conuersorum: vel eorum qui conuertuntur in ipsum. Similiter etiam possibile est vnum corpus esse in vno loco circumscriptiue: et in alio aliter puta sacramentaliter. sicut oportet eos dicere velint nolint de corpere christi incelo et in sacramento. hec de primo articulo.
¶ Quantum ad secundum articulum dico breuiter: quod non apparetmihi impossibile: sed videtur mihi possibile quod idem corpus virtu te diuina sit circumscriptiue in pluribus locis simul sicut ponitur esse in pluribus locis sacramentaliter et dico: quod primum non est difficilius immo videtur facilius posse fieri: quam secundum.
¶ Ad hanc conclusionem ad duco rationes. Prima est ista. illud est deo possibile: quod non implicat aliquam contradictionem ex terminis. sed corpus esse in pluribus locis non implicat aliquam contradictionem. probatio. sicut non implicat contradictionem plures respectus reales praesentie realis ad plures species sacramentales simul fundari in corpore: et lita per ipsas corpus Christi esse vere et realiter praesens in pluribus locis sacramentaliter. ita non implicat contradictionem plures respectus vbiales circumscriptiuos eiusdem rationis simul fundari in ipso ad plura loca circumscribentia quibus sit realiter presens circumscriptiue vt videtur. Nam quantum cunque rationem contradictionis assignaueris in vnodabo tibi eandem in alio. Sicut enim in primo nou obstat limitatio corporis Christi fundantis tales plures respectus eiusdem rationis: non obstat etiam ista limitatio fundamenti in respectibus intrinsecis: quin super idem fundamentum possint simul fundari tales plures respectus eiusdem rationis: vt plures similitudines. Ita nec in secundo obstat limitatio corporis Christi: quin per ipsum vel in ipso possint poni tales plures respectus et vbi circumscriptiua ad plura loca: vt videtur. nec ponitur per hoc aliqua liimitatio vel immensitas seu infinitas per secundum: nec per primum. ergo sicut primum est possibile ita et secundum.
¶ Secunda ratio est ista. non est magis impossibile deo vel minus possibile facere aliquod corpus in pluribus locis secundum suum modum naturalem essendi in loco: quam secundum modum alium innaturalem vel quam suum modum essendi naturalem.
¶ Hoc patet. quia inmprimo non ponitur nisi vnum miraculum. puta idem corpus esse in pluribus locis. sed in secundo vide tur poni duplex miraculum: puta quod corpus ponitur in pluribus locis. hoc est primum. Secundo quod contra suum modum naturalem vel secundum aliquem modum supernaturalem vel innaturalem. Sed deus pratet face re corpus christi in pluribus locis secundum aliquem modum innaturalem sibi. puta sacramentaliter et non circumscriptiue. ergo prtet facere corpus idem praesens pluribus locis secundum modum naturalem essendi copus in loco puta localiter et circumscriptiue.
¶ Dices: quod si ista ratio est bona: sequitur quod negantes conclusionem scilicet corpus idem posse esse in pluribus locis circumscriptiue habent negare premissam predictam scilicet: corpus christi posse esse sacramentaliter in pluribus locis. quia si potest esse sacramentaliter: potest esse localiter secundum premissam rationem. Hoc au tem non est verum. quia tunc eadem fide deberet teneri vtrum que. Et hereticum esset negare de vno sicut de alio. et ta omnes qui loquuntur de hoc dicentes: quod hoc est impossibile: sunt heretici: quod non est dicendum. Dico ad hoc: quod secundum rei veritatem quantum apparet mihipredicta consequentia est bona et necessaria scilicet quod deus si potest facere idem corpus in pluribus locis sacramentaliter: potest etiam facere localiter: sicut deduxi supra. Et dico quod negantes consequens debent negare anteceuns secundum artem philosophi: et ponentes anteuns deberent ponere consequens: si tamen non ponant consequens: sed negent non propter hoc sunt he retici. Nec ex fide ore tenere omnia consequentia: que possent elici ex his que tenentur per fidem. precipue quando de ductio non sic est euidens. vt sit omnibus manifesta etcensequens non includitur in antecedente: sicut in proposito ab aliis diceretur. Unde non ponitur fides de veritate sacramenti in aliquo dubio vel periculo faciendo illam consequentiam et sibi tanquam vere et bone adherendo. Nec ponuntur alii esse heretici: qui negant consequens huius consequentie: licet concedant anteceuns. Et si ponantur sic heretici vel potius conclusio eorum heretica caueant sibi. de hoc parum curo.
¶ Tertia ratio est ista. non est magis impossibile deo vel minus possibile idem cor pus esse circumscriptiue in pluribus locis simul: quam duo corpora esse circumscriptiue simul in eodem loco. hoc patet probabiliter: nam sicut philosophi negarent vnum: ita et aliud. et si concederent vnum etiam aliud. Non plus enim ombe corpus connumerari loco: quam locum connumerari locato. sicut nec plus oporteret vnum commersurari alteri quam econuerso. Nec plus impedit limittio corperis ipsum esse in pluribus locis localiter: quam limitatio loci ipsum locare plura corpara. Nec plus determinatur necessario idem corpus ad vnum locum tantum: quam idem locus ad vnum corpus tantum: vt videtur. sed possi bile est duo corpora esse in eodem loco circumscriptiue. sicut patet in materia de resurrectione secundum omnes sal tem coniter loquentes: et secundum negantes idem corpus posse esse in pluribus locis. ergo etc. Et confirmatur ista ratio: magis videtur necessarium multiplicari poste rius mltiplicato priori quam econuerso. prius enim magis vi detur manere vnum multiplicato priori quam econuerso. vt patet in omnibus: vel saltem vt in pluribus. corpus aut locatum vel locabile videtur prius loco. Tum quia corpus videtur causare locum vt coniter: quia facit latera distare. Tum quia etiam variato corpore variatur locus secundum figuram non econuerso. sic intelligendo: quod eiusdem corporis possunt esse plura loca: et quande recedit corpus de loco ad locum: non orte variari corpus: licet oporteat variari locum. Sed multiplica to corpore secundum te non ore multiplicari locum. et quia in eodem loco possunt esse plura corpora: ergo etiam multiplicato loco multominus oret multiplicari corpus: sed praet idem corpus esse in pluribus locis. Deista confirmatione non curo. quia quasi tota dubia estmichi. Non enim video. quare in eodem loco non possunt esseplura corpora successiue: sicut idem corpus in pluribus locis. Similiter non video quare sicut idem corpus locabile posset esse sine loco: quare non locus sine corpore locabili distincto: Similiter non video bene: quom corpus sit prius loco cum locus habeat rationem continentis et corpus ratem nem contenti. Similiter non video bene: quo corpora contenta a celo faciant latera celi distare. Uide tur enim quod distarent: dato quod nullum corpus esset in fra celum. Simliter etiam celum empireum non diuiditur: licet localiter contineat corpora heatorum
¶ Ratio autem adducta soluitur ab vno doctore qui dicit: quod non repugnat plura corpora esse simul in eodem loco: quia quod dimensio vnius corporis repugnat alteri in eodem loco: hoc non est nisi ratione situum vel situs localis: et talem repugnantiam tollit in cor poribus gloriosis dos subtilitatis. Et ideo duocorpora gloriosa possunt simul stare in eodem loco. vel saltem vnum gloriosum et aliud non gloriosum sed quod idem corpus non possit esse circumscriptiue impluribus locis: impedit limitatio corperis et determinatio ad locum. Et quia impossibile est ab ipso corpore tolli limitationem et finitationem. ideo etc. Contra illud patet: quod hoc exclusum est supra. quia non plus limitatio corporis excludit a corpore esse in pluribus locis: quam limitatio loci excludit ab ipso posse locare plura corpora. quare etc.
¶ Quarta ratio est ista. similis est limitatio angeli ad esse in loco non localiter sicut corporis ad esse in loco localiter. vt patet: sed angelus potest esse in pluribus locis secundum modum nature sue non localiter proba tio. quia posset deus conuertere substantiam panis in gabrielem: sicut dicetur infra: et etiam substantiam alterius panis. sed facta conuersione duorum panum gabriel simul esset in duobus locis: in quibus praexistebant panes conuersi: sicut et corpus christi modo est in pluribus altaribus facta conuersione plurium panum in ipsum. ergo etc.
¶ Quinta ratio. sicut deus potest conuertere substantiam panis in substantiam corporis christi: ita et quantitatem in quantitatem. sicut etiam pobabitur infra. sed hoc racto sicut corpus christi est in pluribus locis sacramentaliter quando substantia tantum conuertitur in substantiam ex vi conuersionis secundum ipsos. quia substantia est ibi primo tanquam per se terminus conuersionis. ita: esset corpus Christi in pluripus locis localiter. quia quantitas corporis Christi esset primus terminus conuersionis: et ita esset substantia ibi secundum legem quantitatis secundum viam ipsorum. et per consequens circumscriptiue.
¶ Sexta ratio et vltima est ista. non magis videtur repugnare due habitudines vel pures intrinsecus aduenientes et consurgentes ex natura fundamenti: quod fundentur in eodem fundamento ipso non mutato nec multiplicato quam quod due vel plures habitudines extrisecus aduenientes sic fundentur in eodem fundamento indistincto. Magis enim videtur aliquid mutari ad mutationem alicuius sibimagis intrinseci: quam minus intrinseci et intrinseci. et minus videtur fundamentum adequari respetui extrinseco quam intrinseco: et per consequens non mimus videtur possibile: quod vnum fundamentum inadequate fundet vnum respectum extrinsecum: sed cum hoposse fundatur alium: quam videantur de respectu intrinseco. cum igitur vbi¬ circumscriptiuum dicat et respectiuum extrinsecum corporis locati ad locum: videtur quod in eodem subiecto secundum idem fundamentum pessint fundari talia plura vbi: non minus quam super idem funda mentum plures similitudines ad plures terminos vel huiusmodi. quare etc.
¶ Dico igitur quod absolute loquendo possibile est idem corpus esse simul iu pluribus locis circumscriptiue virtute diuina: sicut ostendunt premisse rationes. Ad hoc patet adduci auctoritas hugonis libro. 2. de sacramentis parte. viii. ca. 2. qui fe cit ( inquit) vt vnum corpus esset in vno fecit quomodo voluit. et si voluisset aliter fecisset. Et videtur intelligere de modo essendi in loco localiter. quia sicut videtur: non erat sibi dubium nec alicui fideli: quin sacramentaliter. Similiter etiam quia loquendo de illo modo secundum quem corpora de communi lege sunt in loco loquebatur hugo. Et ita de modo essendi circumscriptiue in pluribus locis.
¶ Secundo dico quod probabile est quod aliquando fuerit hoc factum de facto. et puto: quod quotiens dicitur Iesus christus post ascensionem in celunalicui apparuisse vel corporaliter descendisse velsue matri in assumptione obuiasse: hoc fuisse factum ita quod christus ad dexteram patris sursum residebat et tamen in alio loco erat simul localiter et circunscriptiue. Et hoc videtur consonum dicto Augustini quod donec finiatur seculum sursum est dominus. Et vt detur hoc intelligere de toto tpore post ascensionem. Isto modo etiam putatur fuisse factum in exequiis beati martini: in quibus fuit praesens beatus ambrosius et tamen in ecclesia sua praesens erat in loco multum distanti: vbi missam celebrabat. Isto modo etiam putatude beato germano altisiodorensi: qui cum esset distans vel in loco remoto: fuit tamen praesens in exequiis beati lupi trecensi. Hoc modo etiam probabiliter prtet dici: quod fuerit factum tpeore beati francisci: quando praedicante beato anithonio in capitulo arelaten. beatus franciscus cum esset in loco remoto adhuc viuens corporaliter in ostio capituli velud expansis in cruce manibus seipi sum presentem fratribus exhibebat.
¶ Tertio dico quod hoc fieri non praet virtute nature vel agentis creat non propter incompossibilitatem vel repuguantiam diuen sorum vbi talium circumscriptiuorum in eodem corpore locato: sed quia praetaxatus est agenti naturali talis modus agendi vt non possit ponere vnum corpus in alio loco nisi amoueat ipsum ab alio loco priori et non possit etiam ponere aliquod corpus in aliquo loco: nisi expellendo aliud de eodem loco. et ita non patet ponere duocorparain eodem loco: sicut infra in capi. de resurre ctione magis apparebit. sed virtute diuina: cui nihiest impossibile: nisi illud quod ex terminis implicat contradictionem. vtrumque impossibile simpliciter. Et puto quod minus esset hoc mirabile: si fieret: quam sit de hoc quod idem corpus christi ponitur simul in pluribus locis siue sacramentaliter siue localiter in vno: sicut in celo: et in alio sacramentaliter. Et puto quod illi qui negant istud: peri ratione vel fortiori negarent illud: nisi per fidem cogerentur. Et est mirabile sicut dicit vnus doctor: quod plus sequuntur fantasiam puerilem: quam sequentur rationem secundum illa que tenemus ex fide. Hec de se cundo articulo principali En articulum po¬
¶ Prima regula: quod omnis forma absoluta prior naturaliter ipso vbi conuenit corpori vniformiter in plu¬ ribus locis: sicut in vno loco. Ita quod ex variatione vbi vel multiplicatione non variatur nec multiplicatur in corpere. Nam ad variationem vel multiplicationem posterioris non oportet variari vel multiplicari ipsum posterius.
¶ Secunda regula est quod sicut passiuum appro ximatum duobus vel pluribus actiuis existens in vnoloco pateretur ab eis: et reciparet aliquam formam abso lutam. Ita etiam in pluribus locis existens et approxi matum illis omnem talem formam absolutam reciparet. Et ratio est. quia eadem ponitur potentia actiua et passtua hic et inde sufficienter approxinata. Et puto quod non solum vera est ista regula de formis absolutis: sed etiam de respectibus causatis in tali passo ab illis agentibus: quod tales recipit vniformiter in vno loco vel in pluribus locis: alioquin contradictio sequeretur quod scilicet reciperet: et non reciperet in diuersis locis. Imaginor enim quod quic quid corperi in vno loco: conueniret sibi in pluribus. lice t non oporteret: quod vt in illis pluribus et quolibet primo.
¶ Tertia regula est quod sicut corpus actiuum se haberet ad diuersa passiua approxinata sibiin vno loco existenti: sic in pluribus locis exitenus se haberet ad illa et vniformiter. hoc potest etiam probari ex pro batione regule praecedentis.
¶ Quarta apponitur ab aliquibus: quod si aliquid vno modo sit possibile: et alio modo sit impossibile et sequatur contradictio: licet ponatur et debeat dici possibile primo modo. non tamen secundo modo accceptum: vel licet sit et dicatur impossibile secundo modo acceptum: non tamen primo modo et quare hoc dicitur apparebit infra. ad primum aliorum
¶ Hiis premissis reduco contra eos Primo quia si argumentum est bonum: sequitur quod corpchristi sit infinitum et immensum. quia sicut non repugnat sibi esse in pluribus locis sacramentaliter veraciter et realiter praiesens: ita nec infinitis si essent. Secundo quia sicut non repugnat vniloco: quod duo corpara sint in ipso localiter: ita nec quod infinita si essent virtute diuina et amen non oportet propter hoc illum locum esse infinitum quare etc.
¶ Dico igitur: quod si essent loca infinita: in qui bus posset esse aliquod corpus circumscriptiue: sicut virtute diuina praest esse in duobus vel tribus: ita in omnibus illis quantumcumque infinitis. Nec arguitur ex hoc aliqua immensitas eius vel infinitas. Tu dicis proprium est dei esse vbique. Dico quod verum est ex necessitate et immediate nature sue quae exigit: quod quocumque loco posito: deus sit praesens illo loco: nec prtet non esse praesens loco existenti in actu. sic autem non esset de corpare. quia nec virtute propria esset in illis locis pluribus: nec diceretur ibi esse necessario positis illis locis. sed contingenter sicut patet. quare etc. Similiter etiam deus praesens est omni loco vniformiter. corpus autem non praet esse praesens omni loco vniformiter. quia loco minori non potest esse presens circunscriptiue: licet ben aliter possit esse presens.
¶ Ad secundum reducendo contra eos. quia sicut locatum circunscriptiue commensuratur et connumeratur loco: ita vt videtur econuerso. locus locato. sed locus non sic commensuratur vel connumeratur locato: quin in eodem loco possint esse plura locata: sicut dictum est supra. ergo similiter in pluribus locis idem locatum. Et confirma tur quia sicut non est impossibile: quod idem corpus sit equale pluribus locis secundum quantitatem ver plures equalitates et respectus intrinsecos: et ntrinsece commensuretur eis: ita non est impossibile quod commensu retur eis secundum plonus respectus extrinsecos. sed hoc non est nisi esse in pluribus locis circumscriptiue: et habere plura vbi circumscriptiua et commensuratiua ad illaplura loca sicut etiam plotla locata ad vnum locum. ergo etc.
¶ Dico igitur quod non one locatum et locum connumerari secundum discretum. sed loco plur ificato potest esse locatum vnum quantumcunque circumscriptiue: sicut etiam hoc est posse bile sacramentaliter. et econuerso locatis existentibupluribus potest esse locus vnus. Nec est eadem ratio de connumeratione et commensuratione secundum continuum. quia commensuratio loci circumscribentis et locati est de ratione ipsorum secundum quod huiusmodi: sed connumeratio accidit. Non enim locant et locantur secundum numerum sed secundum continuum
¶ Ad tertium dico reducendo contra eos: quod sicut termini corperis sunt simul cum terminis loci: ita econuerso termini loci cum terminis corporis. si ergo propter simultatem terminorum corperis ad diuersa locasequitur quod corpus sit extra terminos proprios vequantitatis sue proprie: ita propter simultatem terminorum loci cum diuersis locatis sequitur: quod locus sit extra terminos proprios. quia sicut tu dicis: quod duo loca arguunt duo locata ita diceretur tibi: quod duo locata arguunt duo loca. hoc autem est falsum nam duo corpora pssunt esse in eodem loco dato quod locus non sit extra proprios terminos: nec aliquod illorum corporum sit extra terminos loci.
¶ Dico igitur quod idem corpus per suam quam titatem qua intrinsece et formaliter terminatur potest esse in pluribus locis: nec sequitur quod sit extra terminos proprios vel extra terminum proprie quantitatis: sed bene existenus in loco vno est extra alium locum et extra terinmos alterius loci: sicut locus est extra aliulocum: licet cum hoc posset esse intra illum locum et terminos eius. Similiter dico: quod si argumentum est bonum quod concludit idem corpus non posse esse in pluribus locis sacramentaliter. quia etiam termini loci et locati sunt simul: licet non commensuratiue vel circumscriptiue. Et similiter etiam precedens argumentum. quia licet locatum sacramentaliter et locus non commensurentur tamen ita viderentur connumerari: sicut si commensurarentur.
¶ Ad quartum de terminis motus reducecontra eos primo quia sicut termini motus sunt que libet duo vbi circumscriptiua: sicut tu dicis: ita termini mutationis alicuius corporis poassent esse duo vbi pri sentialia vel sncramentalia. si ergo illa sunt incompossibilia. et non possunt stare in eodem corpore: pari ratione nec illa duo sacramentalia. et ita non potest esse idem corpus in pluribus locis sacramentaliter sicu nec localiter vel circumscriptiue. Secundo. quia alioipsorum concedunt. quod in augmento quantitatis minor vel charitas est terminus a quo: et maior est terminus ad quem. et tamen stant simul etiam secundum ipsos. Sic diceretur eis de duobus vbi. quod scilicet termini motus vel mutationis per se sunt affirmatio et negatio. et illa non stant simul. Et de istis necessarium est: quod mutatio vel motus faciunt distare sub iectum motum ab altero. sed dico quod positiuum concomitans illam negationem ex parte termini ad quem separabile est ab ipsa: et potest simul stare cum termino ad quem. Unde et duo vbi possunt simul starein eodem corpore. et manens et exmienus in vno loco potest esse in alio loco vel moueri ad alium locum. Ita quod vbi et vbi non sunt per se termini oppositi motus vel mutationis: nec sunt incompossibilia. licet affirmtio et negatio. vnde bene impossibile est quod aliquod corpus habeat aliquod vbi in vno loco et moueatur ad illud vbi vel non habeat ipsum. sed non est im possibile: quod cum hoc sit in alio loco secundum aliud vbi. Quando dicis tunc: quod agens naturale posset hoc facere / ex quo plura vbi repugnant: dico: quod non sequitur sicut nec sequitur: quod possit facere plura vbisacramentalia simul: immo nec vnum: licet plura non repugnent. Sicut nec potest facere plura corpora in eodem loco: nec quod virgo pariat. quia est limitate virtutis: cui prefinitus est certus modus agendi
¶ Ad quintum de pluribus figuris dico: quod si figura dicat aliquam formam absolutam: puta qualitatem in quantitate: quod argumentum in nullo concludit datoquod vnius corporis non sit nisi vna figura nam per vnam qualitatem vel figuram potest configurari idem corpus pluribus locis similis figure. Sicunvnum corpus spericum in conuexo potest esse in pluribus locis spericis in concauo. nec oportet propte hoc quod habeat diuersas figuras: vt patet. sicut etiam nec oportet quod locus in quo sunt plura locata circum scriptiue habeat plures figuras. Unde argumen tum potest retorqueri contra eos.
¶ Secundo dico:o si figura sit aliquid tale absolutum puta qualitain quantitate non apparet contradictio: quare idem copus non possit figurari simul pluribus figuris siue similibus siue dissimilibus: siue eiusdem rationis siue alterius. sicut quod simul sit spericum et quadratum et huiusmodi. Et ita secundum illa poterit esse idem corpiconfiguratum pluribus locis. Si autem non dicat figura aliquid absolutum vltra quantitatem: sed dicat or dinem partium quantitatis: hoc est dupliciter. vel in toto vel in loco. Si in toto: tunc non variatur figura ad variationem vbi: sed manet eadem: licet vbi eiusdem rationis saltem varientur. Si dicat ordinem partium in loco: sic oportet figuram variari. quia figira sic sequitur vbi. Nec est inconueniens quod sic varietur: et idem corpus pluribus figuris figuretur. Et sic corpusvnum poterit diuersis figuris figurari. et diuersis lecis configurari vt sit in aliquo pleno vase in isto lo co: in alio loco in vase dimidio. in vno loco sit in dolio inclusum. in alio in terra effusum secundum diuersa vbi et positiones ipsius in diuersis locis.
¶ Breuiter tamen et faciliter prtet se expedire ho de isto argumento: quod non om corpus figurari plibus figuris: sicut nec habere plures quantitates: dato quod sit in pluribus locis sibi equalibus et similis figure cum ipso secundum comcauum loci vel conuexum locati.
¶ Ad sextum deus mutationibus et mutatis esse de mutationibus opi positis vel eiusdem rationis dico: quod per omnia potest retorqueri contra eos. Nam de mutationibus oppositis: ita videtur corpus christi mutari mutationibus oppositis: quando ponitur sacramentali ter sursum simul et deorsum vel ante et post seuretro in diuersis hostiis: sicut corpus si moueatur localiter sursum vel deorsum. Similiter etiam de mutationibus eiusdem rationis: quando ponitur sul diuersis hostiis in eadem dispositione. Similiter etiam sicut accipiunt: quod corpus exitenus in vno loco posset de alio in quo est: moueri ad eundem locum: in quo praexistebat. et ita simul sunt mutari et mutatum esse: ita diceretur quod de vna hostia posset fieri in alia in qua iam est. et sequitur idem inconueniens.
¶ Dico igitur simpliciter loquendo: quod plures mutationes eiusdem rationis possunt eidem simul inesse: et insunt de facto aliquando virtute nature. sicut idem aer simul illuminatur pluribus illuminationibus ad plura lumina terminatis: vt dictum est in secundo. Sic dico in proposito esse possibile virtute diuina quod idem corpus simul moueatur ad plura loca circunscriptina: sicut etiam quod simul mutetur ad pluravbi sacramentalia. Ad philosophum respondi alias in secundo di. xiii de duobus luminibus quod non viydeo dictum Aristotelis verum esse vniuersaliter: licet in aliquibus sit verum particulariter etiam loquendo de virtute nature. Et de mutationibus oppositis dico: quod proprie loquendo ille sunt mutationes opposite incompossibiles: quae sunt inter terminos oppostos incompossibiles: puta inter esse et non esse affirmitionem et negationem:. quarum vna est ab esse in non esse: alia vero ab eodem esse in non esse. Et istomodo generatio et corruptio eiusdem sunt incompossibiles: et incompossibile est idem simul generari et corrumpi: creari et anichilari: licet non sint proprie mutationes. Similiter impossibile est idem simul moueri vel mutari mutatione acquisitiua alicuius loci et deperditiua eiusdem loci. sicut impossibile est: idem simul esse et non esse in eodem loco: sed possibile est idem sic mutari ad diuersa vbi in diuersis locis sursum et deorsum: ante et retro: quia vel iste mutationes non sunt contrarie: sicut nec loca: sed sunt tantum disparata. Et nec ipsa vbi in locis illis sunt contraria: nec opposite relationes sed disparate: nec etiam sursum et deosum. Uel si sursum et deorsum ante et retro propinquum vel remotum sunt relationes opposite: tamen fundantur in vbi: et reducuntur ad primum modum quarti generis. Et sicut diuersi vbi in locis illis possunt simul in esse: ita et sursum et deorsum ita bene sicul et sacramentaliter. Et dato etiam quod ipsa vbi essent contraria non solum sursum et deorsum fundata super ipsa vbi: adhuc possent eidem inesse: sicut dicam infra de contrariis etiam absolutis. et per consequens mutationes ad talia plura vbi: sicut mutationes ad duo contraria absoluta. licet hoc non senserit Aristoteles
¶ Ad illud de mutato esse et mutari dico: quod idem corpus de vno loco non mutaretur ad locum in quo iam est: vel erat: vel expelleret seipsum: et sic acciperet nouum vbi per nouam mutationem et non seruaret prius vbi. Uel deus faceret mutationem sine mutato. sicut puto esse possibile. ita quod mutaretur: et nohaberet terminum illa mutatio: quia secundum me mutatio et mutatum esse accipiendo mutatum esse pro termino mutationis non pro iudiuisibili cuiuscuque mutationis essentialiter distinguntur: et mutatione priornatura. Uel si mutaretur et non expelleret se: et muitaretur mutatione acquisitiua saltem mutaretur mutatione deperditiua alterius loci: a quo mutaretur sicut dicit vnus. Et sic patet: quod mutatio et mutatum esse nunquam sic essent: quod mutatum esse terminus mutationis iam esset ante mutationem: sicut imagina tur argumentum. Tamen si mutaretur ad locum: in quo praerat et mutatione acquisitiua oporteret dice re: vel quod seipsum expelleret: vel quod in eodem corporrespectu eiusdem lociessent simul plura vbi circum scriptiua et vtroque modo acciperetur nouum vbi: et mutatum esse nouum esset et simul duratione cum ipsa mutatione: silesset instantanea. licet mutatio esset prior natura. vel posterius etiam duratione forte: i mutatio successiua. Non curo de hoc. vel si non ad ciperetur vbi nouum: tunc deus faceret mutationem etiam acquisitiuam sine termino. Sicut putquod posset facere generationem sine generato esse: et quam¬ cunque mutationem localem sine aliquo vbi acquisi to per ipsam.
¶ Ad septimum dicunt quidam: quod non est impossibile eandem materiam alimenti vel etiam. simpliciter informari simul adiuersis formis specificis alterius rationis vel eiusdem rationis. nec in hoc aliqua contradictio implicatur. Sed hoc est mihi dubium. Primo quia sicut quelibet species tot ta distinguitur essentialiter ab alia: et indiuiduum cum iuslibet speciei ab alio: sic videtur quod partes eorum essentialiter distinguantur. ita quod sicut ambarum vel amborum non potest esse vna forma ita ambarum vel amborum non possit esse vna materia. Secundo in proposito. quia non plus materia alimenti superuenientis isti alimenti informaretur in hoc indiuiduo pluribus formis: quam materia prior vel precedens cui apponitur. nec in alio pari ratione. et sic in nullo: vt videtur. Tertio quia quelibet talis forma substantialis completa est immediata ratio suppositandi fundamentaliter. Et ideo sicut impossibile est: quod plura supposita concurrant in eadem materia eo quod suppositum est incommunicabile: ita impossibile est quod plures tales forme concurrant in eadem materia. Et hoc dixi in secundo.
¶ Dico igi tur aliter. primo quod argumentum potest retorqueri contra eos. nam sicut idem alimentum si esset in pluribus locis: potest sumi a diuersis animalibus in illis locis: ita idem alimentum existens in vno loco posset sumi a duobus animalibus existentibus in eodem. Et possibile est: quod fuit in eodem loco. et tunc queritur sicut vltra: et deducitur quod illud alimentum sic sumptum ab vtroque conuerteretur. Et plures forme substantiales simul essent in vna materia. Secundo dico: quod argumentum non concludit nam idem esset iudicium de alimento sic sumptoadiuersis animalibus in diuersis locis existente: sicut in vno loco. vel quod fieret de ipso sumpto a duobus alimentibus existentibus in eodem loco. Tumc enim vel virtus vna totaliter vincerem aliam. et totum verteret in suum corpus: vel essent virtutes equales: et sic equaliter conuertent de alimento scilicet ista in corpus suum: et alia in suum: vel essent inequales non tamen sic quod vna totaliter vinceret aliam et alia nihil conuerteret: sed sic: quod vna plus et alia minns. et tunc patet: quod nullo istorum modorum eadem materia vel pars materie simul esset sub diuersis formis substantialibus existentibus in pluribus locPer hoc ad confirmationem iuxta illam propositionem secundam prius positam: quod eadem materia ligni exntentis in pluribus locis non informaretur duabus formis substantialibus ignis nec fieret vna perfectior. quia secundum me subsatm non suscipit magis et minus: nec intenditur vel remittitur sed fieret tantum vna forma ignis ab igne praeualente vel ab ambobus: citius tamen alterantibus lignum et intensius: quam vnus tantum: si essent ignes equales. Et eodem modo haberes dicere: si poneres illos duos ignes approximatos ligno in eodem loco exstentes: sicut est possibile secundum te. Uel si dicatur quod ab ipsis si sint equales: non generantur ignis: ne ponantur eiusdem effectus simplicis due cause totales in eodem ordine: eode modo habes dicere.
¶ Ad octauum dico: quod corpus existens in plibus. locis habet in omni loco suo formam omnem: quam habet in alio alio quin esset contradictio. Ad inconuenientia dico: quod si in vno loco calefit: et habet caliditatem: in omni alio loco calefitet habet caliditatem eandem. Similiter de infrigidatione. Tu dicis in vno loco potest infrigida¬ ri: et in alio calefieri. dico: si calefieri et frigefieri caliditas et frigiditas non possint stare simul per quamcunque potentiam. quod corpus sicut in vno loco non potest simul calefieri et infrigidari: et habere simul calorem et frugus: ita nec in diuersis. Et idem est iudicium de ipso in diuersis sicut in eodem loco. quando approximarentur sibi calefactiuum et frigefactiuum. tunc enim vel alterum puta calidum totaliter vinceret frigidum: et sic tantum fieret calidum. vel equaliter se haberent: et sic generaretur qualitas media. vel vnum superaret aliud: sic tamen quod aliud etiam aliquid face ret et tunc passum neutri perfecte assimilaretur sed vel starent cotraria simul inesse remisso: sicut in motu: vel alterum impediret tantummo: ne alterum induceret perfecte effectum suum. Et ita oporteret etiam te dicere: si ignis et aqua simul essent in eodem loco: et approximarentur eidem calefactibili et infrigida. ili ad vitandum contraria esse simul.
¶ Ad istud amen dico: quod non est impossibile contraria esse simul et idem simul infrigidari et calefieri virtute diuina seu facto aliquo vertute diuina. Et ita bene possuut esse caliditas et frigiditas inesse intenso simul: sicut in esse remisso. Et tamen oportet pouere illud in motu: etiam secundum negantes quod contraria non stant simisaltem inesse intenso. Et ita dico quod corpus idem siue in es odem loco siue in pluribus saltem virtute diuima posset esse simul calidum et frigidum et infrigida ri et calefieri. Tu dicis ad contraria sequuntur contraria. Dico quod non est verum: sicut dici in tertio: et ibidem de claraui. Aliter dico: dato quod corpus poneretur in diuersis locis iuxta agentia contraria: non oporteret ipsum aliquid pati ab illis. sicut nec in vno loco. quia deus posset suspendere actiones illorum agentium. Et ita non pro pter incompossibilitatem contrariorum ( dato quod essent incompossibilia ) negandum est illud primum: scilicet vnum corpus simul esse in pluribus locis.
¶ Ad aliud inconueniens de sanitate et egritudine: si ponantur duo contraria positiua: eodem mo sicut de predictis. Si vero egritudo ponatur priuatio sanitatis in corpore: tunc dico quod ambo non possunt inesse simul in diuersis locis: sicut nec in vno loco. Et idem habes dicere de aere temparato et intemperato: quos posset facere deus presentes in eodem loco corpori tali existenti tantum in vno loco: et tunc alterum causabitur in tali corpore ita in pluribus locis sicut in vno loco.
¶ Ad aliud de morte et vita dico: quod mors est priuatio vite et anime in corpore. et ambo non possunt inesse eidem in pluribus locis: sicut nec in vno loco. sed oportet quod alterum insit. Et sic oporteret tedicere si corruptiuum et conseruatiuum essent presen tia in eodem loco alicui corruptibili. Simliter de fame et saturitate: si fames dicit priuationem saturi tatis vel saturitas priuationem famis. Nec variamtur ista secundum variationem vbi: sed si vnum inest imvno inest etiam in alio: et non oppositum eius. Similiter si dicas: quod ambo dicant aliquid absolutum scilicet fames appetitum naturalem calidi et sicci: et saturitas dicat aliquid in ventre replens ipsum: dico vniformiter quod non variantur sed vbique inest alerum. Unde si venter est plenus rome: eodem modo parisius: licet parisius vt sic non sumat cibum: sed vt rome tamen bene parisius capit. Sicut corpus christi in pixide fuisset vulneratum eodem vulnere quo in cruce. non tamen primo vt in pixide: sed vt in cruce: vbi conuenienter erat ad vulnerationem sibi im¬ ligendam.
¶ Ad aliud de duplo nutriri: dico: quod non plus posset conuertere de nutrimento in multis locis: quam in vno et ita non duplo nutriretur. Similiter habes hoc dicere. quia duo alimenta possent poniin eodem et simul sumi ab eodem ali. et tamen non duplo nutriretur.
¶ Ad aliud de abscisione capitis dico quod cum abscisio capitis dicat discontinuationem quantitatis vel partium sicut et vulneratio: quod vbique baberet caput abscisum vel vbique non abscisum: sicut in vno loco tantum.
¶ Ad aliud de quiescere et moueri dico quod ista magis respiciunt vbi: et possunt variari. Et dico: quod vno loco posset quiescere vel se dere vel iacere: et in alio loco stare vel moueri ad alium dico tamen: quod omnia ista inessent ei in vno loco: non tamen primo: nec in habitudinem ad vnum locum sed primo secundum diuersa loca: in quibus sic difponitur.
¶ De loqui et tacere dico: quod formare vocem per motum localem aeris in vno loco: nec formare in alio loco possent simul inesse: et non contra dicunt quia ista negatio in vno loco non est respectuaffirmationis de alio loco. Nec in talibus est contradictio: puta si hoc est duplum respectu dimidii et non respectu sui dupli non sequitur. ergo duplum et non duplum. Siliter dico quod in vno loco posset fortius vel altius forma re vocem mouendo fortius aerem: et in alio loo minus fortiter Et dico: quod simul faceret melodiam tenendo lyram et burdonem vel huiusmodi. Si dicas: moueri et quiescere opponuntur priuatiue. dico sicut dixi supaa: quod priuatiue opponuntur eodemmodo: quo quies dicit priuatiouem alicuius motus in aliquo loco et ille motus et ista priuatio non possunt simul in esse. sed quies in comparatione ad vnum locum tenendo vel habendo vbi in illo loco continue sil vocetur hoc quiescere: et motus in comparatione ad alium vel ad alium seu in alio non opponuntur. Sic de istis inconuenientibus: que secundum opinionem aliorum videm tur inconuenientia: et de multis aliis potest dici.
¶ Ad nonum dico: quod habes respondere: si ponerem tur duo vel plura combustibilia in eodem loco iuxtaparuum ignem et tunc diceretur vel quod in aliquod illorum modicus ignis ageret precise: vel si mageret in illa plura remisse: ageret in quodlibet. et ita etiam. remisse posset calefacere vnum constitutum ex eis.
¶ Ad decimum dico. quod idem corpus non esset dicontinuum dato quod esset in pluribus locis simul: si cut nec oportet: quod duo corpora continuentur datoquod sint in eodem loco. Et de propiuquo et distanti idem sequitur inconueniens de corpore christi in pluribus locis sacramentaliter. Et dico quod non est impossibile idem esse sibi propinquum et distans: sicut nec habere plura vbi in pluribus locis distantibus vel proinquis.
¶ Ad vndecimum dico: quod idem temporale non potest esse in pluribus temporibus simul. quia nec plura tempora possunt esse simul. sic autem non est de locis. Et concludit etiam contra esse sacramen taliter sicut contra esse localiter.
¶ Ad duodecimum dico: quod vbique videret: visio enim est aliquid absolutum: et tantum videret: et in quolibet loco posset habere oculos apertos simul et clausos. Ista eft pertinent ad situm: et possunt variari et multiplicari sicut vbi: posito quod clausio et apertio lsunt diuersi situs positiui: non quod vnum sit negatio alteriua. Alia vero quae adducuntur non habentur pro inconuenientibus sed pro possibilibus vertute divina quatur etc. Sic eim vertute diviua pratest fleri: quod vna chorea vel vnus exercitus plu¬ rium corporum distinctorum simul sit in vno loco: ita potest facere: quod vnum corpus faciat choream vel exercitum in pluribus locis et huiusmodi¬
¶ Ad primum principale patet quid dicendum: quia modus essendi circunscriptiue non tollit nec excludit esse alibi sicut modus essendim diffinitiue. Et ideo non est contradictio: quod aliquid sit in pluribus locis circumscriptiue: sicut esset quod ar gelus esset in pluribus locis diffinitiue. esse enim diffinitiue est esse alicubi: ita quod non alibi. sicut esse aliquid diffinitiue et non aliud: licet possibile sit angolum esse in pluribus locis non diffinitiue: licet spiritualiter et non circumscriptiue.
On this page