Quaestio 1

¶ Distinctionis quadragesimetertie Questio Secunda.

SEcundo quaero utrupossibile sit per vertutem nature seu agentis naturalis aliquod idem numero reparari.

¶ Uidetur primo quod non per phiosophum quinto phisicorum vbi dicit: quod sanitas corrupta non redit eadem numerosed si posset redire eadem:. vt detur quod rediret. ergo etc.

¶ Secundo sic. phuns secundo de generatione in fine dicit: quod quorum substantia deperit: non possunt redire eadem numero. sed hoc non est verum nisi loquendo de virtute nature. ergo etc.

¶ Tertio sic illud quod maxime est in potestate nature est motus. quia natura est principium motus. II. phisicorum. sed motus non potest redire idem numero per naturam. quia cum natura non agat nisi per motum vel mutationem: si ipsa repararet moium: repararet ipsum per alium motum et ita motus esset motus vt termini: cuius oppositum probatur. v. phisicorum. ergo non potest reparare eundem motum vel mulationem. et cum non agat nisi per motum et mutationem: sequitur: quod nihil aliud etiam possit reparare idem numero quod prius. natura non est minus potens post

¶ Contra. corruptionem alicuius quam ante. quia per corruptionem effectus nihil tollitur de vertute agentis. sed ante poterat effectum de materia producere. gitur et post corruptionem in eundem potest. et per consequens potest eundem effectum numero reparare.

¶ In ista questione sic procedam.

¶ Primo ponam tres modos dicendi de ista questione cum motiuis eorum.

¶ Secundo arguam contra eos: et soluam ad motiua eorum.

¶ Tertio respondebo aliter ad quaestionem.

¶ Ultimo ad rationes principales. articu. fuit

¶ Quantum ad primum vna opinio platonis quam recitat aug. xii. de ciuitate ca. xuiii. de magnis: quod omnia aliquando reuertentur aliquando eadem per naturam scilicet anno magno completo expletis scilicet 39. milibus annorum. Tunc enim erit completus motus octaue spere vel celi stellati: quod mouetur in centum annis vno gradusecundum ptholomeum. sunt autem in eo tricenti. lxvi. gradus quod pa per et odiacum: in quo sunt. xii. signa: quorum quodlibet habet. xxx. gradus in longiiudine et. xii/ in latitudine et tali motu completo redibunt eadem actiua que prius: et eadem passiua vniformiter disposita: et per consequens redibunt per naiuram iidem effectus numero: qui prius fuerunt. vnde et plato dixit seipsum tunc iterum fore eundem numero: et lecturum in eisdem scholis eandem lectionem et eisdem scolaribus: quam et ipse tunc legebat. Tunc enim redibunt omnia corpora celestia ad eundem situm: in quo aliquando fuerunt. quia octaua spera compleuerit tunc motum suum: quo mouetur vno gradu in centum annis contra motum diurnum. et alia corpora conformiter. Et sic cum effectus non dependeant nisi ex acti uis et passiuis. vel saltem istis positis possint poni idem effectus: sequitur quod omnia eadem numero pernaturam reuertentur. opino est tota contraria isti quod niSecunda hil omnio praet reuerti idem nunero pernaturam seu vertute agentis nanlis. Et fundam se isti in auctoritatibus arist. superius allegatis in principio quaestionis

¶ Adducuntur ad hoc aliqua rationes praeter illam quae adduta est in principio quaestionis. Prima est ista. A priuatio ne non est reditus in habitum secundum naturam: nec posset esse vt dicitur in praedicamentis. sed per corruptionem deducitur materia ab habitu ad priuationem: puta a forma ad priuationem: igitur per naturam non potest reduci ad eandem formam.

¶ Secunda ratio natura nihil potest facere nisi de potentia materie vel subiecti. sed in materia vel subiecto non manet eadem potentia ad formam post corruptionem: quae erat in ea ante generationem. primo quia in corruptione materia dispergitur: et non manet eadem: et per consequens nec eadenpotentia. secundo quia adueniente forma per generationem desinit potentia: et amplius non est. agens autem naturale non potest reparare potentiam materie. quia ipsam praesupponit. ergo etc.

¶ Tertia ratio. Illud quod est limitate vertutis ad sic agendum aliquid et non aliter: pari ratione est limitatum ad semelagendum idem et non alias. sed agens naturale limitatum est ad sic agendum puta de subiecto. igitur ad semel agendum idem. sicut etiam ad certos et determinatos effectus: ita ad certum modum. Si enim alias vel alia vice posset reparare et pluries pari ratione infinities: quantum esset ex parte sua. et sic esset vertutis illimitate et vt videtur infinite hoc autem repugnat agenti creato.

¶ Quarta ratio. Si natura posset idem numero reparare: illa potentia esset frustra. quia natura nunquam reparauit: nec reparabit idem numero. Siliter etiam videtur quod ipsa aliquando idem nunero repararet. quia ex impetu agit et non libere: et sic etiam quod resurrectio alicuius seu resuscitatio non esset miraculo sa. Ista autem sunt falsa. ergo etc.

¶ De motu et tpere et actioe aliqua vel mutatione quod non possit eadem numero reparari per naturam probant sicut probatum est supra in praecedenti quaestione quod nec deus potest ista reparare. Et vltra arguitur cum natura non possit eandem actionem recreare: nec perconsequens potest eundem terminum actionis reparare. Multiplica to enim priori essentialiter ad quod dependet alterum: necesseest posterius multiplicari. Actio autem productiua est prior naturaliter ipso termino: sicut causa est prior effectu. et ideo nulla forma eadem: nec aliquis terminus actionis naturalis agentis potest idem numero reparari: sed necessario multiplicantur termini actionum sicut et: prie actonnes. Et in ista ratione videntur se fundare aliqui plusquam inaliis. qui tamen ponunt quod deus per motum et mutationem potest aliquid idem numero reparare et eundem motum vel mutationem. licet natura neutrum possit. opinio est media: quod saltem aliqua

¶ Tertlia patest eadem numero per naturam reparari et i non omnia forte. Quando autem aliqua possint redire: probatur per aliquas rationes: quae concludunt ita ben de omnibus sicut de aliquibus corruptis: quod ipsa possint eadem nunero redire: quae ponen tur inferius in tertio articuloquaestionis et adducitur vnaquia natura non est minus potens quam ars. sed ars potest idem artificiatum numero reparare. igitur natura potest aliquid idem nunero reparare. Minor probatur de archa quae reparatur eadem ex eisdem lignis ab artifice. ergo etc.

¶ Secunda ratio. quia respectu aliquorum effectuum potest haberi idem agens quod prius et eadem materia vel subiectum. sed ista sufficiunt ad identitatem effectus: nec requiritur identitas tperis. quia ipsus non est causa effectus per se. Quod autem illa sufficiant: videtur dicere phuns. 8. metha. quaere etc. Quod autem non omnia videtur. quia natura non potest eundem motum vel mutationem vel actionem vel tempus idem reparare: vt videtur: et si deus hoc possit secundum aliquos: sicut est supra dictum. Iste sunt tres opiniones de quastione. Et hec de primo articulo principali

¶ Quantum ad secundum articulum arguo contra primam opinionem. primo sic accipiendo oppositum principii eorum. non reuertente eadem dispositione actiuorum vel eodem situ non reuertitur idem effectus. sed dato quod magnus annus ille. 39. misium anorum impleatur adhucnon reuerterentur: propter hoc orbes planetarum necessario ad eundem situm quantumcumque caelum stellatum vel octaua spera ad eundem situm reuerteretur. Non enim conformiter et regulariter vel proportionaliter mouentur orbes planetarum quantum ad hoc cum octaua spera. ergo etc.

¶ Secundo sic. illud principium quod accipit ptholomeus de motu octaue spere dubium est. Nam secundum thebith octaua spera non sic mouetur ab occidente in orientem secundum longitudinem in centum annis vno erandu. quia tunc aliquando foret in principio cancri. et ideo ponit motum octaui celi scilicet stellati esse in quibusdam paruis circulis descriptis super principia arietis et libre noni celi. et ille est quidam motus accessus et recessus secundum quod principum arietis mobilis in suo circulo ascendit. et per oppositum caput vel principium libre mobilis in suo circulo. descendit et alias econuerso capite arietis descendente caput libre ascendit. et sic mouentur stelle in octauo celoecundum longitudinem et latitudinem simul. Si igitur ille motus pro baretur in aliquo ipere compleri: adhuc non possent omnes alii orbes in puncio illo redire ad eundem situm quem prius huerunt in principio illius motus celi in paruis circulis. et ideo adhuc impediretur propositum eorum.

¶ Tertio sic quia dato quod reuerterentur eadem actiua ex parte corporum celestium imeodem situ: non tamen propter hoc reuerteretur materia vniformiter disposita sicut prius: sed posset habere aliqua materia alium situm et alium aspectum ad caelum quam prius et hoc per diui sionem alicuius corperis seu materie vel per motionem ab aliquo agente praecedentem. quaere etc.

¶ Quarto sic. aut mundus est eternus aut non. si est eternus: sequitur ex illa positione quod quodlibet quod est aliquando: alias fuit. immo infinities fuit. Et quod siliter nostrum adiscere non sit nisi quoddamreminisci. quia quicquid adiscit aliquid vel scit: alias sciuit Si est nouus a parte ante et eternus a parte post: idem incomueniens sequitur pro futuro. ergo etc.

¶ Quinto quia manife ste videmus in actibus humanis et dependentibus a libero arbitrio: quod quoncumque caelum se habeat: numquam tamen effectus causabiles per tales actus ponuntur. Nec habet caelum directe causalitatem super actus liberi arbitrii: sicut patet des omnibus artificiatis: vt de cultura terrarum: de edificatione domorum vel ciuitatum vel castrorum. Nunquam enim ceum causat ista et huiusmodi. igitur dato quod celum reuertatur in eodem situ: non tamen propter hoc talia reuertentur. vnde quod dicit plato de illa schola et lectione suam fuit vnum nihil dictu. Modo enim schola sua destructa est forte. quero quis tunc reparabit eam: Et planum est quod non reparabitur a celo. dato quod reuerteretur ad eundem situm: et eadem materia eius reuerteretur.

¶ Unde dico quod ista positio est contraria rationi per auctoritates positas ab Aug. Secundo dico quod est falsa et erronea contra fidem et scripturam. vnde et contra eam arguit Aus. vbi supra per illud ad Ro. vi. Christus resurgens ex mortuis iam non moritur etc. et per illus prime ad Thessalo. iiii. semper cum domino erimus. et per illud. psalmi. tu autem domine seruabis nos: et cu stodies nos a generatione hac ineternum. Et adducit vnam congruentiam de beatitudine. quia secundum illum circulum anima non esset beata aliquando. Esset enim redditura semper ad miserias et penalitates quas habuit aliquando in corpre et tunc dum btam est: aut credit se numquam reddituram ad eos: et tunc falsa opinione beatam est. aut credit se reddituram. et sic timet: et dolet quod est contra rationem beatitudinis. Et ideo concludit ibidem Aus. contra ponentes ilam positionem: quod in circuitu impii ambulant ponentes scilicet talem circulum. Et respondet ad illud ecclesiasti. primo nihil sub sole nouum quid est quod fuit: et cetera similia. que ponuntur ibi. qua videntur sonare pro illa positione dicens. Absit vt hiis salomonis verbis illos circuitus significatos esse credamus. Sed vel generaliter accipiendum est eadem praecessisse: quae erunt non eadem numerove aliqui sie intellexerunt tanquam in predestinatione diina iam facta fuisse omnia sapiens voluisset intelligi. et ideo nihil sub sole nouum. Ad motiuum illius erroris patet quod non concludit intentum. opinionem quod nihil¬

¶ Contra secunda idem possit redire pernaturam. arguo reducendo rationes eius ad oppositum. Non minus continetur in virtute agentis naturalis habitus post corruptionem quam ante generationem. probatio quia eadem virtus manet post et ante. ergo sicut in vertute sua et in ptante sua est processus ab habitu ad priuationem: ita econuerso a priuatione ad habitum sicut primo ita et secundo.

¶ Se cundo. quia diceres: quod non manet eadem materia vel potentia post et ante: sicut tangitur in secunda ratione. Contra aliquid potest corrumpi et materia vel subiectum non dispergi sed manere eadem vel idem: sicut patet de luce in cristallo vel in vitro. Siliter etiam si includeretur in vase materia vel corruptum quantumcumque corrumperetur: non tamen materia dispergeretur. Similiter saltem deus posset conserua re materiam eandem non dispersam: et hoc presupposito non videtur ratio quaere agens non posset idem reparare de illa quia maneret eadem materia: et per consequens eadem potentia. quia potentia est sua essentia: sicut dixi et probaui in secundo

¶ Tertio sic. non plus arguit in aliqua causa altera tionem reparatio eiusdem pluries vel productio eius possibilis etiam infinities successiue: quam productio alterius et alterius in infinitum successiue. probatio. quia aliquid quantuncumque reparet: non habetur ex hoc aliquid perfectius siue maius. sed plura talia faciunt aliquid maius: vel sunt aliquid maius: et si sunt eiusdem rationis et poatsent concurrere ineodem: pasent excedere illud. sed agens naturale non obstante sua limitatione vel finitate potest in infinitum si tantum duraret: producere aliud et aliud eiusdem rationis sicut sol vel ignis alium et alium calorem. ergo vnum eundem pluries producere vel reparare: vt videtur saltem hoc non impedit limitatio agentis naturalium.

¶ Quarto. quia nulla est roio si agens naturale potest hoc. ergo facit aliquando vel in ipso frustra est potentia. quia multa possunt fieri et possibilia sunt. quae non fiunt. nec sequitur potentiam esse frustra: sicut dicetur infra.

¶ Quinto contra rationem de motu et mutatione quia sicut ostensum est supra: deus potest idem numero reparare mediante motu vel mutatione. igitur agere per motum vel mutationem non tollit ab agente naturali: quin possit idem numero reparari.

¶ Preterea. quia de motu et mutatione est eadem quastio: quaere non possit reparari: sicut de aliis nec hoc probant aliter nisi sicut probatum est per eos in precedenti questione: quod hoc sit deo impossi bile. Ad quorum tamen rationes superius est responsum. Unde fugere ad motum vel mutationem est omnino subterfugere difficultatem questionis. ergo ipsorum de priuatione et

¶ Ad primum habitu dico: quod non appasret ratio: quaere naturaliter mediate vel immediate non sit possibilis regressus a priuatione ad habitum post corru¬ ptionem: sicut fuit progressus ante generationem et let hoc dicat aristoteles scilicet quod non sit possibile: hoc tamen non de monstrat.

¶ Ad secundum dico breuiter: quod manet frequenter vel saltem manere potest eadem potentia materie vel subiecti quae prius: sicut eadem materia vel idem subiectum. quia ista potentia quae est principium receptiuum quo immediatum non est nisi natura materie vel subiecti. Qunde dicis: quod adueniente forma desinit esse potentia. falsum est sicut nec desinit esse subiectum vel materia. sed perfititur potentia. verum est tamen quod cedit negatio vel priuatiorque concomitatur materiam vel subiectum ante aduentum forme. Si dicas non est eadem priuatio post et ante. ergo nec eadem potentia. Dico: quod non apparet ratio quare nosit eadem priuatio vel negatio post et ante respectu eiusdem forme. et quicquid sit de hoc: tamen est eadem potentia post et ante. nec oret ipsam variari ad varitationem priuationis: sicut ad variationem formarum. prius enim non oporiet variari ad varitionem posterioris.

¶ Ad tertium dico: quod ad hoc non est limitatum agens naturale: sicut ad agere ex se de materia vel subiecto.

¶ Ad quartum diceretur quod licet agens naturale libere non agat: sed ex impetu: et posset idem numero reparare: si cooperaretur sibi deus: et influeret ad hoc: non tamen reparat idem numero. nec deus ordinauit sibi cooperari ad hoc. sed hoc sibi soli reseruauit ex causa rationabiliquam ipse nouit. Nec sequitur potentiam talem esse frustra: licet numquam vt atur tali potentia ad reparandum: sicut nec in beatis frustra ponetur potentia generatiua: licet numquam vtantur tali potentia. Est eim ad perfectionem subiecti et habentis eam. Silir etiam potest dici: quod agens naturale potest exire in actum aliquem illius potentie eiusdem rationis cum actu reparandi scilicet in actum producendi primo ad quem vult cooperari creature ipse deus. et ita non frustra. et iste actus eiusdem rationis est sicut esset actus reparandi idem si poneretur: sicut suo modo eiusdem. rationis est actus creandi et recreandi vel reparandi idem per creationem immo simpliciter idem actualiter. opinionem dico: quod non ap¬

¶ Contra tertia paret rto quaere debeat deus aliquibus concedi et de aliis negari. sed quacumque ratio concludit: quod natura possit aliquid positiuum destructum de materia vel subiecto reparare in quam vel in quod reductum est: ita concludit de qucumque: vt patet iniuenti siue illud sit absolutum: siue respectiuum siue terminus: siue via in terminum: siue mutatio siue motus siue tempus. Sicut enim natura primo pratet in quodlibet istorum: ita et secundo: vt videtur.

¶ Setundo per rationem eorum. si enim arca numero eadem reparatur partem: et tamen formale in ipsa non est nisi respectus pertium vel ordo adinuicem: videtur pari ratione quod natura de lubiecto vel materia possit reparare quodcumque siue respectiuum siue absolutum de materia vel subiecto de quo vel de qua ipsa sunt causabilia.

¶ Tertio. quia si sufficit materia eadem vel subiectum et efficiens ad reparandum aliquid idem nunero de materia vel subiecto: pari ratione ad reparandum omne aliud causabile de matria vel subiecto a natura: siue illud sit mutatio vel motus: et per consequens tempus siue sit absolutum siue respectus super ipso fundatus. motiua ergo eorum adducta in praecedenti quaestio

¶ Ad ne dico: quod non concludunt contra agens nanle: si cut nec contra deum. Ad vnum tamen quod specialiter tangis tur in precedenti opinione de multiplicatione actionis: quod natura non post reparare eandem actionem: nec per consequens eundem terminum actionis. quia multiplicato vel diuersificato priori: multiplicatur vel diuersificatur posterius. Dico: quod non est probatum: quin natura possit eandem actionem reparare. sed idem est iudicium de actione sicut de aliis. Et praeterea etiam dicereiur quod non oportet multiplicato vel diuersificato priori secundum diuersa successiue se habentia ad posterius diuersificari vel multiplicari. vnde et eiusdem termini paseunt esse diuerse actiones productiue totales successiue tamen vna hodie et alia cras et iterum ipsum productum desinat esse: sicut etiam ipsimet dicunt contra secundam opinionem praecedentis quaestionis: quod plures mutationes ad eum dem terminum absolutum successiue poassent terminari. vndedicunt: quod licet deus non posset eundem motum vel eandem mutationem reparare: tamen posset aliquid idem numero per motum et mutationem reparare. non curo tamen de hoc. teneo me in hoc: quod non est probatum: quaere agens naturale non posset eundem motum vel eandem mutationem seu actionem nume ro reparare.

¶ Ad rationes vero quas adducunt isti: quia ars reparat eandem arcam numero de eadem materia. Dico quod defacto ars non reparat eandem arcam nunero quantum ad illud quod est formale in arca: posito quod illud sit respectus vel quicquid aliud positiuum. Non enim illud reparatur idem numero defacto: quicquid possit esse de possibili. Et ide licet conclusio eorum sit vera: tamen falsum accipiunt ad probandum

¶ Ad aliud: quod sufficiunt idem agens et eadem materia: it ferius hoc ipsum apprebit. Tamen si hoc valet pro aliquibus: vel pro omnibus: vt superius est deductum. Hec de. II. arti. princi. tv ad tertium articulum videtur

¶ Quantuait mhi dicendum primo: quod non arparet ratio: quaere natura non possit idem nunmero reparare on illud positiuum quod potest de materia vel subiecto aliquo causare. Immo videtur: quod hoc possit. Secundo. quod licet possit: numquam reparat aliquid idem numero. sed soli deo conuenit hoc defacto et nulli creature.

¶ Primum probo primo sic. sicut se habet agens increatum vel deus ad reparandum aliquid de nihilo: sic agens naturale vel natura ad reparandum aliquid de materia vel subiecto: vt videtur sed agens diuinum potest illud: sicut ostensum est in prima quaestione. ergo etc. Et concludit istud argumentum de oni causabili ab agente naturali ex materia vel subiecto siue sit absolutum siue respectiuum. siue sit via siue term nus siue quicquid positiuum.

¶ Secundo sic. omne positiuum causabile de materia vel subiecto est in se reparabile idem numero quod prius. Alioquin deus non posset ipsum reparare. et sicut est causabile de aliqua puta de materia vel subiecto: ita reparabile de aliquo eodem: positis eodem passiuo puta materia vel subiecto et eodem actiuo vel sili equalenti. sicut enim primo fuit causabile a talibus causis ita positis eisdem causis cum non dependeat in aliquo nisi ex suis per se causis: reparabile est ab ei sdem scilice in proposito potest poni eadem materia vel subiectum vel aliqua pars eius: siue conseruetur per naturam: vt de igneincluso in vase vitreo non poroso: si ibidem corrumpatur: et generetur aer ex ipso reseruatur eadem materia non dispesa: et potest superuenire idem agens vel simule seu equalens: quod prius generauit ignem ex materia illa puta sol vel ignis vel aliquid tale: siue a deo conseruetur materia non dispersa. igitur potest generari iterato idem ignis: et haberi eadem actio: il sit idem agens: vel saltem idem terminus ni sit aliud equalens: libet non sit eadem actio: quae dicit respectum agentis ad passum.

¶ Si dicas: quod secundo non habetur tadem influentia superioris agentis cooperans agenti naturali. Non curo. quia simulis sufficit. Siliter etiam si loqueris de divina influentia. dico quod est eadem quae prius: vel potest cooperari agenti creato eadem actione: qua prius. quia eodem velle suo.

¶ Si dicas etiam: quod ad identitatem effe ctus non sufficiunt idem actiuum et passiuum vel equalens sed aliquid aliud requiritur puta identitas actionis: quae non potest esse in proposito. Cum enim tempus est diuersum: actioautem necessario est diuersa: quae est in diuersis tperibus. v. phi. Dico quod non valet. nam nec actio eadem requiritur sicut dictum est. vel dato quod requiratur ad hoc potest eadem haberi: si ponatur idem actiuum quod prius ita bene sicut et terminus. Similiter etiam idem tempus potest iterato haberi sicut et idem motus vel dato quod illa actio sit in diuersis tperibus: ponendo tantum vnum iepsus commne: tamen non oportet quod sit diuersa: sicut nec terminus: licet defacto sit diuersa: sicut bene dicit phuns quaere etc.

¶ Tertio sic. aliquod agens puta aliquod luminare stans potest causare in aliquo subiecto aliquem effectum in a. et conseruare ipsum in .b. et c. idem numero manens: sed identitas effecius ina. et in c. in nullo dependet ab ipso .b. instanti vel tpare. proba tio. quia in nullo est per se causa eius. igitur posito quod non conseruet vel causet in b. sed desinat ipsum causare et conseruare: adhuc poterit idem causare inc. et per consequens idem numero reparare.

¶ Quarto sic. sicut videtur possit bilis aliqua reparatio eiusdem numero absoluti de nihilo: et qua est necessario de nihilo: sicut reparatio angeli: quae posset anihilari et reparari: et non nisi de nihilo: ita videtur possibilis aliqua reparatio alicuius: quae necessario sit de aliquo. sed illa non est nisi reparatio eiusdem ab agente naturali. quia deus et licet possit aliquid reparare non tamen necessario reparat necessario de aliquo: licet hoc possit. sed potest de nihilo. ergo etc.

¶ Uidetur igitur mihi dicendum preuiter: quod omne positiuum quod natura potest causare de aliquo: potest idem ipsum reparare de eodem quantum est ex se sic quod istud sibi non repugnat suppositis aliquibus ad hoc necessariis: quae sunt simpliciter possibilia: vt mihi videtur.

¶ Secundo dico: quod licet hoc sit possibile: non puto tamen quod vnquam fiat hoc et hoc. quia deus sibi soli hoc reseruauit et ordinauit numquam se cooperaturum ad hoc ipsi creature vel agenti naturali: et hoc secundum aliquam legen sue sapientie: quam ipse nouit. et creatura in hoc obtemperat creatori: vt numquam reparet aliquid idem numero. quia deus sibi ad hoc non cooperatur: nec influit.

¶ Si dicas quod deus sic res administrat: vt eas suos motus agere sianat. Dico: quod verum est in pluribus. non sic autem quantum ad aliquos motus et vt in paucioriquos. licet enim possent in aliquos motus: non tamen aliquando sinit eas deus erumpere in. tales motus: vel exire in tales actus. Et dico: quod numquam inactum reparandi idem numero.

¶ Hec de tertio articulo principali: in quo patet: quod et quo natura potest idem numero reparare.

¶ Si quaeras: quo angelus mouens caelum potest primam partem vel aliquam partem praeteritam sui motus reparare. dico quod eodem modo de aliquo et de potentia celisicut dicebatur supra de deo: nec est ibi alia difficultas.

¶ Si quaeras etiam: quodo pater tuus potest te iterato generare et mater tua concipere et huiusmodi. dico quod possibile est sicut primo. Si enim moriaris: et corrumparis: potet eadem portio materie quae prius siue per naturam siue vit tute diuina adaptari et disponi in matre tua: vt ad ueniente semine patris eiusdem materie cuius et prius: si materia spermatis pertineat ad substantiam fetus vel alterius materie: si non pertineat formetur eodem modo naturaliter corpus tuum sicut primo illis praesuppositis et ipsum formetur et a deo animetur sicut prius quaere etc.

¶ Nec obstat: si dicas: quod secundum Dionysium de divinis nomibus: quod resurrectio videtur esse super naturam non igitur ab agente nanli potest fieri sicut generatio. Dico eim quod diony. verum dicit defacto. quia resurrectio vel reparatio eiusdem numero solum fit a deo. sed non negat de possibili: quin possit fieri a natura modo praedicto positis eiudem actiuis et passiuis quibus tamen positis non est necesse: quod idem numero reporetur: sed potest aliud simile generari: et defacto ita est ab agente naturali quemadmodum et non idem reparatur. 2 principale de philosophe

¶ Ad primum dico: quod intendit ponere differentiam inter motum circulationis celestis et inter cit culationem generationis et corruptionis istorum inferiorum. dicit: quod quorum substantia est incorruptibilis: sicut est substantia celi: illa reuertitur eadem numero secundum circula tionem et motum. ita quod est eadem substatm celi: qua mouetur invna circulatione et in alia Non sic autem in illis quorum substantia est corruptibilis. Non enim talia reuertum eadem numero per circulationem generationis. sed necesse est eadem numero non redire: licet sie eadem possint redire. vnde ignis prius generatus et postea in eadem materia non est idem numero. sed spicie. et hoc est verum defacto. sed non video necessitatem dicti aristo. nec aliquam probationem quam ponat ibi efficacem. nisi intelligatur hoc secundum generationem rectam: sicut ibidem videtur phuns innuere sic videlicet quod ab homine decidatur semen: et ex semine per sui cor ruptionem fiat ho: ille homo genitus non est idem numero cum priori sed sipicie. immo nec potest esse idem: sicut nec generans et genitus. sed si ho prius generans nutriretur de canibus generati: et decideret idem semen quod prius: per consequens inde generaretur consquenter idem homo quie prius: si esset consimiliter eparte matris suo modo. Nec oppositum ostendit aristoteles. Si dicatur: quod a priuatione non est regressus ad habi tum. Iam dictum est supra: quod hoc non est impossibile simplieiter nature saltem mediate: licet forte immediate et sine torte. Natura enim immediate non potest corrumpere vi num in acetum: et generare vinum ex acceto siue idem vinum siue aliud. sed quin possit hoc mediantibus multis mutationbus secundum ordinem formarum in materia etiam idem vinum monsupradicto: non video. Et si aristoteles intendat oppositum: nego eum.

¶ Ad aliud quod fuit primum in argudo de sanitate: dicendum: quod phuns ibi nihil determiat: sed ad viramque partem arguit. Si enim sanitas quae est mane et vespere eadem est quare non erit eadem sanitas reparata prius corrupta: Et videtur istud argumentum ad pro positum nostrum. Econtra arguit. quia tunc idem multotiens generaretur et corrumperetur. vnde ex illalittera nihil habetur

¶ Ad tertium dico: quod si natura repararet motum vel mutationem: non repararet ista sicut terminos sue actionis: sed sicut vias in termiuos et ipsas productiones terminos sicut quando causat motum vel mutationes. ita quod tunc non esset plus motus vel mutatio terminus mutationis vel motus quam modo: quando aliquid mouetur per naturam vel mutatur. vnde non posset natura reparare ista: nisi reparando terminos productos per ista. secus autem est de deo qui sicu puto: potest facere quemcumque motum vel quancumque mutationem sine aliquo termino per ista producto vel producibiliponendo sicut reputo verum: quod motus vel mutatio essen tialiter distinguitur a termino: et est prior naturaliter ipso