Liber I, Distinctio 3 [Penn Transcription]

Queritur utrum deus a creatura sit cognoscibilis Responsio sic scilicet cognitione apprehensionis quia per omnes creaturas suam similitudinem spersit quae est natura intellectualitatis quam habet omnis forma sed non cognitione comprehensionis quia infinitum non potest includi in finito

Qualiter possit cognosci et probari deum esse Responsio secundum se in natura propria sic deus est per se notum quia immaterialis omnino est et similiter etiam quo ad nos in ratione generali inquantum relucet in omnibus suis effectibus inquantum veritas bonitas et huiusmodi unde dicit damascenus omnibus existendi deum cognitio ab ipsa naturaliter est inserta Sed in ratione speciali qua dicitur deus vel summum bonum sic non est per se notum sed vel est cognitio demonstrationis inquantum ratiocinando per effectum cognoscimus causam vel articulis fidei inquantum scilicet simpliciter assentimus ipsum esse

utrum deus possit cognosci per creaturam et qualiter Responsio sic secundum apostolus quia in via causam cognoscitur per effectum sed in patria erit econverso id est tribus autem modis devenimus in cognitione dei in praesenti secundum dyonisium scilicet per remotionem per eminentiam per causam quia creatura est ens productum ab alio de?no hii etiam modi in litera ab ambrosorum scilicet per causam id est per eminentiam alius et etiam per remotionem

utrum trinitas per creaturam sit cognoscibilis Responsio non naturaliter scilicet per propriam inventionem quia quae de deo dicuntur per comparationem ad creaturas ad essentiam pertinent non ad personas unde philosophi naturaliter non congruunt attributa personarum propria sed essentialia tantum appropriata personalis illa tamen ut convenientia

utrum in omni creatura sit vestigium creatoris Responsio quod sic secundum augustinus in littera Item augustinum super Genese omnis creatura gerit vestigium creatoris et est similis ei Sed nota quod vestigiu est similtudo quaedam indistincte repraesentans ut similitudo pedis quae repraesentat speciem aliis sed non d individuum ymagoimago autem est similitudo distincta ut faciei quae repraesentat individuum prima repraesentat naturam communem personas est autem vestigium haec secundum augustinum in littera in unitate id est in modo specie et ordine Item numero pondere et in littera unitas est qua in se terminatur quod refertur ad modum secundum ad mensuram species quam ab aliis distinguntur quod refertur ad numerum ordo quo ad in finem refertur quod refertur ad pondus primum appropriatur potentiae patris secundum sapientiae filii tertium bonitati spiritus sancti

Quibus conveniat cognitio per vestigium Responsio nota quod aliud est cognoscere per vestigium aliud investigio Item quod uno modo est medium alio modo ab abm Nota quod cog?uo per vestigium incipit a creatura et terminatur ad deum homo ergo viator cognoscit in vestigio et per vestigium angelus vel homo comprehensor in vestigio nec per vestigium brutum nec in vestigio nec per vestigium exemplum de hiishis omnibus in cognitione faciei alicuius in speculo scilicet inter notum et ignotum et brutum

Queritur utrum ymagoimago dei sit in sola parte rationali Responsio ymagoimago hic dicitur similitudo dei in creatura secundum propria personarum quas repraesentant et sola n in parte rationali quia secundum augustinum in littera anima eo ymagoimago dei est quo capax eius est

utrum sit in sola parte superiori rationis Responsio cum ratio superior et inferior una sit et eadem secundum subiectum substantiam differens tantum penes officium ideo ipsa tota secundum substantiam est ymagoimago sicut tabula secundum considerandi superiora quibus informatur ymagoimago dicitur proprie sicut pictura unde augustinus in littera ymagoimago dei ibi quaerenda et invenienda est quo natura nostra nihil habet melius id est in mente large tamen aliquando etiam dicitur ymagoimago secundum quod considerat inferiora

De distinctione partium ymaginisimaginis memoriae scilicet intelligentiae etiam voluntatis et de origine earum abinvicem ac consubstantialitate Responsio Nota primo quod ymagoimago assignatur penes potentias naturales et accipiatur potentia large quaelibet naturalis animae proprietas sive in suscipiendo sive in retinendo sive operando vocatur ergo hic memoria virtus animae continens species intelligibiles quia intellectus secundum philosophus est locus specierum proprie autem secundum quod con continet species innatas scilicet similitudinem veri et boni quae species concreatae sunt non autem acquisitarum specierum nisi large sumendo quia vero intellectus immaterialis est reflectitur supra speciem receptam et sic oritur intelligentia huius vero reflexionem consequitur voluntas secundum quam afficitur circa rem intellectam et sic patent partes ymaginisimaginis et ordo partium et origo actus etiam intuendi species et conservandi eas cum uterque sit cogitantem potentiae sunt eiusdem potentiae secundum essentiam differentis tantum sive distinctae penes duo officia voluntas autem specialis potentia est.

Utrum potentiae animae sint idem quod anima Responsio secundum essentiam non sunt idem quia potentia naturalis est accidens sed substantia sunt idem quia sic anima est totum potentiale existens integratum ex omnibus potentiis naturalibus et tota est sub qualibus potentia substantia autem idem est anima est omnibus sui accidentibus alii vero dicunt et potentias est anima et potentias inter se secundum id quod sunt id est in radice idem esse in essentia sed differre sub ratione qua potentiae sunt scilicet ratione id est in comparatione ad actum exemplum de puncto

utrum potentiae ymaginisimaginis semper sint coniunctae suis actibus Responsio respectu specierum innatarum vel rerum animae per essentiam praesentium ut est deus et ipsa anima sic semper sunt in actu naturali scilicet non deliberatio sed idem specierum acquisitarum non Item nec semper cogitat nec discernit etiam naturalia obiecta

Respectu quorum obiectorum assignetur ymagoimago Responsio ymagoimago est similitudo expressa haec autem attenditur in tribus praecipue scilicet in ordinata partium distinctione In debita lineamentorum figuratione et in congrua coloris vivacitate Secundum hoc ymagoimago trinitatis large dici potest idem quorum obiectorum quantum scilicet ad ordinem et aequalitatem potentiarum inter se Sed quo ad modum distinctionis qui est in origine unius ab uno et duorum ab uno et aequalitatem potentiarum inter se et in comparatione ad obiecta sic magis proprie dicitur ymagoimago in sui ipsius consideratione proprissime vero attenditur respectu dei quia per illud obiectum maxime informatur et assatur assimilatur et hoc perfectius est unde augustinus in littera oriens eo ymagoimago dei est quo capax eius est

De ordine partium huius ymaginisimaginis quae est mens notitia et amore hanc etiam ponit augustinus in littera Responsio mens et memoria idem specierum innatarum semper praecedit sequitur notitia vel intelligentia non secundum potentias sed secundum actus Sed respectu specierum acquisitarum prout sunt in fieri sic praecedit intelligentia voluntatem voluntas memoriam Sed prout sunt in esse secundum viam conversionis animae super species prius acceptas idem est ordo sicut in speciebus innatis

De consubstantialitate harum potentiarum ad animam Responsio non sunt idem in essentia sed in substantia sunt quaestio 10

Quae sit diversitas harum ymaginumimaginum inter se Responsio multipliciter distinguuntur sed die quod prima ymagoimago accipitur penes tres potentias materiales Sed secunda penes unam potentiam scilicet mentem quae est supremum in anima et duos actus eius connaturales et quasi habituales se se consequentes qui sunt notitia et amor unde augustinus in littera mens enim novit et amat se