Liber IV, Distinctio 15 [Penn Transcription]

Quaeritur utrum sanctificatio sit actus virtutis Responsio sic quia omnis actus qui in nomine suo rationem medii importat formaliter est actibus virtutis et sic etiam sanctificatio scilicet aequalitatem quandam vel aequiperantiae vel per portionis importati

utrum sit actus iustitiae Responsio sic quia aequare est iustitiae et est haec aequatio in actionibus et passionibus non in rebus exterioribus quae vocatur redditio proprie pertinet ergo ad iustitiam vindicatam

De diffinitionedefinitione augustini in littera satisfactio est causa peccatorum excidere et eorum sug additum non indulgere Item in de diffinitionedefinitione anselmi in libro cur deus homo Satisfacere est deo honorem debitum reddere Responsio ambae bonae sunt quia sicut iustitiae ita et satisfactionis est non solum praeteritam culpam emendare Sed etiam futuram secundum cavere quia secundum philosophum in ethica penaepoenae medicinae sunt praesens primum actum datur diffinitiodefinitio anselmi praesens secundum diffinitiodefinitio augustini et vocat anselmus debitum ratione commissi et non ratione beneficii quod est latriae

utrum homo possit deo satisfacere Responsio per se non potest nec pro beneficio nec pro commisso per adiutorium meriti christi in sacramento et etiam gratiae sic potest unde secundum philosophum in ethica In hiis honoribus quae quae sunt ad deum et ad parentes non tenetur homo adeam valens sed ad possibile

utrum homo de uno peccat possit satisfacere sine alio Responsio non in littera multae auctoritates augustinus quia remissio fit per gratiam quae nullum mortale peccatum secum compatitur

utrum satisfactio tantum debeat fieri per opera penaliapoenalia Responsio sic quia per penaspoenas fuit emenda pro praeterito peccato et praeservatio a futuro cum medicina quaedam sic secundum philosophum

utrum possit fieri satisfactio per opera extra caritatem factam Responsio non secundum apostolum quia sanctificatio est amotio offensae et restitutio amicitiae quae non fit sive gratia dei et caritate

utrum possit fieri per opera in caritate inchoata sed non perfecta Responsio non quia non continuatur in eis bona intentio nec secundum actum nec secundum habitum sed interrumpitur

utrum opera immortali facta fiant satisfactoria per sequentem penitentiampoenitentiam Responsio non augustinus et Jeromus quasi idem in littera quia caritas non vivificat nisi opera a se elicita vel imperata

Utrum sint tantum tres partes satisfactionis Responsio sic scilicet generalis videlicet electa Ieiunium et oratio ad quae omnia alia reducuntur ut omnia opera minime ad electam omnia opera spiritualia ad orationem

utrum electa sit satisfactoria Responsio si datur pro sublevanda neccessitatenecessitate infirmi est opus minime Si in compensationem pro debito offensae divinae sic est opus iustitiae et sic est satisfactioria proprie

De quo debeat fieri elementa Responsio de proprio non de alieno nisi commissa sit sibi dispensatio et tunc potest nisi prohibeatur a deo Item debet fieri de licite acquisito tantum et similiter de illicite sed non competit restitutio ut de meretricio non tamen oblatio publica Item de superfluo naturae et personae debet fieri de superfluo naturae licet non personae potest fieri de neccessarionecessario utrique non debet fieri

Utrum ieunium sit satisfactorium Responsio bonum est et satisfactorium si distincte fiat quia vitium reprimit

Responsio sic sic fit per a movendum malum sic est pars satisfactionis sed pro adipiscendum bonis ad contemplatione pertinet

Quod horum trium magis est satisfactorum Responsio per satisfactionem sit in peccato gratiae sic elementa plus valet propter multiplicationem intercessorum Item remissio penaepoenae sic ieiunium Item purgatio reliquorum culpae sic oratio

Utrum restitutio sit pars satisfactionis Responsio large loquendo scilicet omne quod exigentia ad satisfactionem dando partem eius sic est pars Sed stricte loquendo non sed tantum perambulum ad eam unde augustinus non dimittitur peccatum etc Restitutio tamen amicitiae sive placatio si offendit eum iniuste bene est pars satisfactionis

Utrum semper sit neccessarianecessaria rei ablatae restitutio Responsio sic si restitui potest si autem non potest non tenetur quia iustitia non requirit nisi possibile tenetur tamen pro quocumque iniurioso dampno satisfacere quantum potest

utrum solum qui dapnumdamnum fecit teneatur restituere Responsio ipse tenetur et omnes consentientes sine quorum scilicet consensu dampnumdamnum non fecisset Et sunt ix Iussio consilium consensus palpo recursus participans mutus non obstans non manifestans participans aut non semper tenetur in solis sed omnes alii uno tantum totum solvente omnes liberantur

utrum semper dampnificatio sit restituendo Responsio sic si scitur et commodum fieri potest vel eius heredibus quia sunt q una persona secundum iura Si niescitur detur pauperibus pro anima eius

utrum ea quae fiunt in mortali sint meritoria alicuius bonis Responsio merito condigni non sed bene merito congrui

Utrum adveniente caritate fiant meritoria Responsio in littera quod non quia quamvis subiectum vitae vel mortis vivificari possit ut anima non tamen effectus quia nec a vita efficitur nec eam efficit vel ideo quia simpliciter cedit in non ens quod non mortificata ista in 6 quaestione

utrum bona opera facta in mortali valeant ad diminutionem penaepoenae Responsio augustinus in littera quod sic sed dic quod valent ad diminutionem penaepoenae debendum sed non debite

utrum per flagella praesentia minuantur futura Responsio si fiunt aliquo modo voluntaria per voluntatem acceptantem sic diminuunt in iusto scilicet sed nihil in malo licet augustinus in littera sed si omnino in volunta sunt neuter valent ad diminutionem

utrum opera bona per culpam sequentem mortificentur Responsio sic quantum ad operantem quia ei non prosunt nisi convertatur quamvis prosit aliis quia deo facta placuerunt et remuneratione digna sunt

utrum opera mortificata reviviscant Responsio augustinus jeromus et magister in littera quod sic quia in acceptatione et sicientia dei remanent et principius vitae scilicet caritati revivuntur