Liber IV, Distinctio 14 [Penn Transcription]

Quaeritur utrum pentitentiapoentitentia sit sacramentum Responsio magister in littera quod interior est virtus exterior sacramentum quia ex divina instinctione vel institutione sub re sensibili sanctificat et est igitur actus exterior pro materia scilicet actus penitentispoenitentis qui exterius apparet in signis contritionis et confessionis et satisfactionis forma autem est forma absolutionis

Quid sit penitentiapoenitentia Responsio Ambrosium in littera penitentiapoenitentia est praeterita mala planere et plangenda iterum non committere et est data per causam non per essentiam in qua ponitur unus actus illud praeteriti qui debet esse in realiter respectu futuri qui debet esse in proposito et accipitur ibi planere large

utrum pententiapoententia sit virtus Responsio in littera sic scilicet interior sed nota quod poenitentiapenitentia interior est qua mediante aliquis intendit emendare peccatum habitus ergo ex quo haec procedit est virtus cuius actus est dispicitur propter actum alium consequitur dolor etiam sensibilis qui est passio

utrum sit virtus specialis Responsio sic quia habet actum specialem scilicet displicentiam peccati et rationem ab in speciale scilicet peccatum in quantum est dei offensa vel etiam in ratione ex piabilis

utrum sit virtus tehologicatheologica vel moralis Responsio non est theologica quia non habet deum pro obiecto et pro fine sed tantum pro fine quia intendit reconciliare et est reducibilis ad cardinalem

utrum sit pars iustitiae Responsio sic quaedam vindicta secundum augustinum in littera et secundum isidorem est quodam iudicium est autem non subiectam pars quia non potest restui aequale sed potentialis pars et quidam modus iustitiae sicut deum ad servum facit ergo reus pensationem divino secundum posse per debito commisso

In qua potentiae animae sit Responsio nec est in concupiscibili nec in irascibili quamvis quidam haec dicant quia haec offensam dei non apprehendunt sed est in rationali non cogitam ut quidam dicunt sed in voluntate quia est pars iustitiae quae est voluntas reddendi etc Similiter actus est in voluntate sed emendatio et displicentia haec tamen aliis viribus importat et cognitionem praeviam habet

utrum penitentiapoenitentia virtus sit in innocentibus Responsio sic quia simul omnes virtutes infunduntur sed non potest exire in actum propter defectum materiae ut magnificentia in paupere nec est frustra quia pr potentiam perficit vel forte etiam respectu venialium habet actum sed respectu mortalium numquam eadem numero

utrum sit in beatis Responsio sic sed non habebit actum viae scilicet dolere sed patere scilicet gratias agere de peccati remissione sicut et aliae morales non habebunt actum respectu obiecti proprii sed respectu finis

Utrum sit in daemonibus vel dampnatisdamnatis Responsio convenienter loquendo sic quia detestatur peccatum propter penampoenam sed non propter peccatum nec in spe veniae et ideo proprie non est in eis haec damascenus in angelis autem bonis nec secundum habitum nec secundum actum nec aliquo modo est propter naturam spiritutis et statum beatitudinis

utrum penitentiapoenitentia concipiatur timore Responsio secundum ysadorem in littera sic quia ut in pluribus timore penaepoenae primo reqiritur peccatum et sic ab eo incipit motus genersationis penitentiaepoenitentiae

utrum sit prima virtutum Responsio glossa matthaeus 15 quod sic simul tempori non tamen omnes virtutes infundantur sed naturaliter actus fidei et spei et timoris actum penitentiaepoenitentiae praecedunt sed non habitus formati quia sic penitentiapoenitentia praecedit scilicet in reformatione sed fides in prima formatione

utrum de quolibet peccato possit agi penitentiapoenitentia Responsio sic secundum cris in littera quam diu homo in via est de quibusdam tamen difficilius scilicet quae committuntur ex certa malitia non ex infirmitate vel ignorantia

utrum de quolibet peccato debeat esse perpetua penitentiapoenitentia Responsio non exterior sed interior habitualis non actualis detestatio augustinus in littera semper doleat et de dolore gaudeat etc

utrum homo possit cadere a vera penitentiapoenitentia Responsio sic quia habitus simplex est et ideo totum esse suum habet in praesenti et solo propositio respicit futurum

utrum penitentiapoenitentia iterari possit Responsio sic hoc augustinus cris et magister in littera et hoc intellige de privata penitentiapoenitentia publica etiam iteratus sed non ita saepe sed sollempnis non iteratur secundum antiqua iura et origenes in littera in quibusdam tamen eccles?is iteratur Iteratur autem penitentiapoenitentia quai etiam morbus iteratur nec aliquem effectum indelebilem inprimitimprimit

utrum penitentiapoenitentia tollat totum reatum Responsio non quia reconciliata amicius non statim fit recompensatio pro iniuria sed adhuc restare potest nisi vehementia doloris hoc suppleat

utrum penitentiapoenitentia restituat omnes virtutes Responsio sic scilicet per accidens inquantum removet prohibens influxum earum a deo et redit sic omnis virtus et gratia secundum essentiam licet non secundum statum