Liber IV, Distinctio 31 [Penn Transcription]

Quaeritur utrum matrimonium habeat bona excusantia Responsio sic quia fit ibi iactura magni boni quia bonum spirituale vel succumbit In super tribulatio temporalis unde oportet quod fiat reconpensatio

Quae sunt illa bona et quot sint Responsio secundum augustinum in littera tria sunt scilicet fides proles et sacramentum haec sunt bona substantialia matrimonii plura autem alia sunt accidentalia ut pax et huiusmodi per fidem intellige omne quod pertinet ad mutuam caritatem Bonum est sacramenti non est ipsum matrimonium sed ipsa inseperabilitas

Secundum quam rationem boni dicuntur haec bona Responsio bonum accipitur hic convenienter ad bonum honestum quod habet praecipue ex ratione sacramenti utile ex ratione prolis et delectabile ex ratione fidei per quam reddunt sibi invicem debitum haec tamen multis aliis malis permixta sunt

utrum haec tria bona sint de necessitate matrimonium Responsio sic quantum ad obligationem ad ea sed non quantum intentionem contrahentium nec quantum ab observationem propter quod conditio apposita contra aliquid istorum irritaret matrimonium

utrum intentio non servandi fidem excludat matrimonium Responsio de bono fidei duo actus sunt unius essentialis scilicet non negare coniugi usum sui corporis Alter accessorius scilicet illum alteri non exhibere Intentio appositam primo excludit matrimonium secundo non

Responsio non quia adhuc erit in remedium

utrum intentio ducendi aliam excludat matrimonium Responsio sic secundum augustinum in littera si hoc in intendit hac dimissa Si autem hac retenta in nichilominusnihilominus est matrimonium sicut fuit in patribus

utrum per haec tria sufficienter actus coniugalis excusetur ne sit peccatum Responsio quod sic augustinus in littera excusat dico non ex parte facientis ut ignorantia ut metus sed ex parte rei factae quia vestiunt actum debitis circumstantiis

utrum sic excusent quod nec peccatum veniale ibi sit Responsio sic secundum augustinum in littera quando scilicet sit pure causa prolis aut reddit debitum petenti expresse vel tacite

Utrum actus coniugalis aliquando sit meritorius Responsio sic in praedictis casibus dummodo sit in caritate quia ad opus meritorium tantum tria requiruntur scilicet status merentis recta intentio honestas operis

utrum concubitus causa libidinis explendae sit semper mortale peccatum Responsio non sed venialis secundum augustinum in littera dummodo idem nollet facere cum alia sed cum sua tantum Alias mortale esset peccatum

Utrum concubitus qui fit causa vitande fornicationis sit peccatum Responsio sic veniale scilicet secundum augustinum in littera quia non bonum matrimonii sed libido intenditur