Oeconomica

⁋ Sequuntur autori. libro Economice Aristo.

⁋ Iuitas est domorum pluritas praediis et possessionibus abundans ad bene viuedum ordiata.

Comicatio viri et feie in animalibus irrationabilibus est so lum gra prolis procreande. in hominibus vero non solum gra illi. sed etia gra alteri vtilitatum scilicet vt quae parentes potentes fecerunt filiis impotentibus iterum reportet a potentibus filiis parentes impotentes et senio confecti Natura facit vnum animalium coniugabilium forte scilicet masculum vt vlciscatur pre

fortitudine sibi illata. aliud vero debile scilicet feiam vt magis se custodiat (pre timore

Uir non dicitur iniuriari femine vt feia non iniurietur ei

Iniuriari feine est virum cum extranea muliere coire. sed iniuriari viro femi nam est feiam coire cum extraneo viro. secundum hesiodum poetam Uirum opor tet id est expedit viro puellam ducere in vxorem vt doceat eam bonos mores. or iuuecula est fsexihilior vidua

Dissimilitudines morum inter virum et mulierem nequaquam sunt amande

Due sunt spens seruorum scilicet procurator et operatorOportet seruis tria dare opora et penam id est disciplinam. et victum sufficientem. quia sine mercede impossibile es opeora ri

Nictus aut est merces seruorum quao tantum sine aliis duobus facu secuum pertinacem

Nemo aliorum bona et propria similiter curat et equaliter

Quidam interrogatus quid magis impiguat equum. rndit ocuius domini Atius inter rogatus. quale stercus optimum ad pinguedum agrum. resnedit vestigia domini.

Rarissimum est negligentibus doinis seruos esse sollicitos.

Nunquam expedit dum esse sine custodia. sic nec ciuitatem.

Surgereide nocte. ad sanitatem. ad phiam. ad bonam dispositionem vtile est

Mec questus vestimentorum. nec fora. nec multitudo auri. tanta est ad mulie¬ ris vtutem. quaenta est modestia in quilibet opore et desiderium honeste et composite (vite

Quanto quis diligentius obsequitur. tantam maiorem gratiam obtinebit

Nisi parentes pueris exemplum probitatem vite dederit incusabilem ad inuicem penet habere causam

Si mulier cognouit virum sibi iustum ac fidelem esse. ipsa etiam circa ipsum iustaet fidelis erit

Multo grauius virhonestus fert si honore priuetur quam si omnia bonasua (auferant.

Non dicitet hosane mentis vbique et ad quamlibet mulierem mittere semen suum

SEquuntur autoritates octo librorum Politicorum Aristotelis quos priusquam aggrediamur sciet lector Platonem aliquit libros de repub lica secundum quis iudicio ipius Ciuitates Regi deberent edidisse. De quibus firmianus merito Tbhristianus Cicero appellatus libro ii Ca. xxi. et. xxii. sic seribit Uideamus quid platonem Socrates docuerit. qui cum totam physi¬ cauam repundiasset. eo se contulit vt de vrtute atque officio quireret Docente igi tur Socrate mrimonia inquit communia esse debebunt scilicet vt ad eandem mulierem multi viri tanquam canes confiuant. et Is vtique obtineat qui viribus vicerit.

Aut si sapientes sunt vt phi. expectent vt vicibus tamquam Lupanar habant O miram platonis iniquitate. Ubi est igitur vertus castitatur. Ubi fides coniugalis.

Que si tollas. omnis iusticia sublata est. Insuper idem plato dixit beatas

Ciuitates futuras esse. si aut plhsi regnarent. aut Reges philosopharem tur huic quae tam iniqui viro regnum dares qui aliis sustulisset sua. aliis con donasset aliena. prostituisset pudiciciam mulierum. quae nullus vnquam non modo rex. sed ne tyranus quidem fecit. Quam vero intulit plato rationem huius consilii sic inqui Ciuitas concors erit et mutui amoris constricta vinculis. si oens omnim fuerintr et mariti et patres et vxores et liberi. Que ista confusio generationis huma ni est. Quo seruari potest charitas. vbi nihil est certum quod ametur. Que vir tus in illa promiscua voluptate locum habet. Quis honorem tanquam patri deferet cum vn natus sit nesciat. Ex quo fit. vt non tantum alienum pro patre habeat. sed etiam patrem pro alieno. Quid quod uxor potest esse communis. filius vero non potest. quem concipi non nisi ex vno necesse e. Perit eat illi vni communitas ipsa reclamante natura. Superest vt tantummo concordie causa vxores velint esse ciones. At nulla vehementior discordiarum est causa quam vnius femine a multis maribus appetitio. quod Plato et Socrates. si rationem non poterat exemplis certe potuissent admoneri. et mutorum animalium que vel ob hoc etiam acerrime pugnent. et hominum qui sempe ob eam rem grauissima. in ter se bella gesserunt. Redegit ergo Plato humanam vitam ad similitu dinem. non dico mutorum sed pecudum et beluarum. Nam volucres pene oens faciunt matrimonia et paria iunguntur et nidos suos tanque geniales thoros concordi mente defendunt. et fetus suos quia certi sunt amat At hic Plato contra morem homnim. contraque naturam. stultiora sibi que se queretur elegit Et quoniam videbat in ceteris animalibus officia marium fe minarumque esse indiuisa. existimauit oportere etia mulieres militare. et conciliis publicis interesse et magistratus gerere et imperia suscipe Ita que his arma et equos assignauit consequens est. vt lana et telam viris. et in fantium gestationes. Nec vidit impossibilia esse ex eo quod adhuc in orbe terre neque tam stulta neque tam varia vlla gens extiterit que hoc mo¬ do viueret. Ex his facile potest quisque commiectare quod Platonis et Socra¬ tis dogma non erat nisi criminis fons et fomes et vertutum omim extermi nium. quod tamen nonulli etiam variis laudibus non verentur suis libris im miscere. Uos ergo adolescentes (iniquissima Platonis doctrina pe nitus explosa) ad hunc illustrem philosophumAristotelem naturali procedem tem et luminem et equitate vos conuertite quem et Studia complectuntur vni uersalia. et sedes approbauit apostolica.