Quaestio 1

Dist. xxiiii. Questio prima. CIrca distinctio ne. xxiiii. quero. Utrum vnitas qua deus dicitur vnus sit aliquid ad ditum deo.

Quod sic. quia passio en tis equaliter se habet ad vnitatem et diuersitatem ad omne ens cuius est passio. sed vnitas creature dicit aliquid adi tum ipsi creature. ergo et vnitas dei dicit aliquid ad ditum deo assumptum patet. quia quando aliquid potest esse sine alio. et cum illo illud aliud est aliquid sibi additum. sed ista substantia potest esse vna et post non esse vna. ergo vnitas est aliquid sibi additum.

⁋ Pre terea illud quod praedicatur de alio secundo modo dicendi per se significat aliquod sibi additum. sed esse vnum praedicatur secundo modo dicendi per se de deo. ergo etc.

⁋ Pre terea quando aliquid praedicabile de aliquo non significat aliquid additum. addito vni alteri erit nugatio. et per consequens hic esset nugatio vnus deus quod est manifeste falsum

⁋ Ad oppositum si vnitas esset aliquod additum deo. aut esset aliquid absolutum. aut aliqua relatio addita. sed manifestum est quod nec est absolutum nec relatio addita. ergo etc.

⁋ Ad questionem dicitur quod vnitas non dicit aliquid positiuum additum deo. sed tantum dicit negationem diui sionis.

⁋ Ad cuius euidentiam dicitur quod vnum vno modo conuertit cum ente. et alio modo est principium numeri. Primo modo vnum nihil positiuum dicit additum rei. quia illa praeuat diuisionem que est per oppositionem formale que nullam quantitatem concernit. sed multitudo consequens diuisionem secundum quantitatem et vnitas eam priuans sunt in genere quantitatis. et ideo illud vnum aliquid accidentale addit super illud de quo dicitur: quod habet rationem mensure. alias numerus ex vnitate constitutus non esset aliquod accidens nec alicuius generis species.

⁋ Ista opi nio in multis deficit. Primo in hoc quod dicit quod vnum quod conuertitur cum ente priuat diuisionem for malem. ita quod multitudo opposita non est nisi per oppositionem formalem. quia due anime separate nullam habent oppositionem formalem. et tamen sunt simpli citer multe. Secundo deficit quod ponit quod vnum quod conuertitur cum ente non dicit aliquod positiuum additum. et tamen vnum in genere quantitatis dicit aliquod positiuum additum. Primo quia quando aliqua duo sunt conuertibilia et sic se habent adinuicem quod neutrum addit aliquid super aliud. tunc quecumque contenta sub illis conuertibilibus sic se habent adinuice quod neu trum addit aliquid super reliquum. ergo sicut entitas ens. et vnum communiter se habet quod vnum non significat aliquod additum enti. ita quantitas continua et vnum conuertibile cum ea quod est principium numeri per istum sic se habebunt quod vnum sic dictum non dicet aliquid positiuum additum quantitati continue

⁋ Si dicatur quod praeter vnitatem: que est principium numeri habet quantitas continua aliam vnitatem sibi equalem que nihil addit quantitati continue. et quod illa per se continetur sub vno conuertibili cum ente et no vnitas que est principium numeri

⁋ Contra ex isto sequere tur quod eiusdem rei essent due vnitates quod videtur in possibile.

⁋ Preterea. secundum istum vnum quod est principium numeri aliquid addit accidentale. quia habet rationem mesure. sed vnitas quecumque quantitatis equalitur habet rationem mensure. ergo quaelibet vnitas quantitatis equaliter est prin cipium numeri.

⁋ Preterea. si vnitas quae est principium numeri aliquid adderet positiuum. aut illud positiuum additum esset aliquod absolutum aut relatio. Non absolutum. quia si sic vel substantia vel quantitas vel qualitas. sed inductiue patet quod nihil talium est additu. nec aliquid respectiuum. quia quaero de fundamento et termino: et cum non possit idem esse fundamentum et terminus respectus realis. et ipsa quantitas est fun damentum. oportet quod aliquid aliud sit terminus illius respectus. et manifestum est quod nihil aliud potest dari qui quocunque dato illo destructo poterit remanere ista quantitas continua. et per consequens erit vna sine tali termino.

⁋ Preterea. si ideo vnum quod est conuer tibile cum ente non addit aliquid positiuum. quia solum prauat diuisionem eadem ratione vnum quod est principium numeri non addet aliquid positiuum. quia solum praiuat diuisionem. Quod vnum quod est principium numeri solum praeuet diuisionem secundum principia istius patet. quia posita quantitate cum indiuisione omni alio circumscripto: ipsa simpliciter est vna. ergo posita quantitate nullo alio addito nisi sola indiuisione. ita quod non sit actualiter diuisa simpliciter ponetur vnitas. ergo vnum quod est princi pium numeri nihil addit smper quantitatem que est vna. nisi solum priuationem diuisionis.

⁋ Ideo alii dico ad questionem. Et primo praemittam aliquas distinctiones. Secundo eliciam aliquas conclusiones mihi certas

⁋ Tertio relinquam aliquas magis dubias aliis vel alias discutiendas. Quarto di cam ad formam questionis. Quinto mouebo dubia et soluam.

⁋ Circa primum dico quod vnum dicitur de multi Aliquod enim est vnum quod nullam multitudinem reale partium realiter distinctarum includit. sicut an gelus est vnus. et anima intellectiua est vna. Aliquod etiam est vnum quod multitudinem partium realem includit et illud subdistinguitur quia quoddam includit multitudinem partium eiusdem rationis. et aliquod includit multitudinem partium alterius rationis. Exemplum primi de quanto quantitate molis est de forma augmentabili per additionem partis ad partem de quo dictum est supra. Exemplum secundi de substantia composita.

⁋ Alia distinctio quod aliquod vnum est proprie et stricte. sicut illa de quibus dictum est. Aliquid est vnum improprie et large. sicut regnum dicitur vnum vel poplstras vnus vel mundus vnus. et esst tale vnum quod non potest praedicari nisi de multis de quibus sic sumptis nullus conceptus per se in genere. nec aliquis similis sibi. qui scilicet significet aliquas res no connotando aliquid potest vere praedicari sicut popsers nec est homo nec est animal nec substantia. nec ess secundum quod ens est commune vniuocum in quid omni enti de quo dictum est prius. Unde hoc est vera nullum animal est populus. quia quaelibet singularis est vera. et per consequens haec est vera. populus non est animal. et ita de oni bus consimilibus. Aliis etiam modis potest dici vnum istitmn sufficiunt ad propositum meum. Tertia distin ctio est quod accidens multipliciter accipitur. vno modo stricte pro aliquoreali aliquid aliud formaliter informam te. sicut albedo dicitur accidens pariets quem formaliter in format cum quo non facit vnum per se. Alio modo didiur accidens multum improprie pro aliquo praedicabili quod contingenter de aliqua re ipsa non corrupta praedicatur et isto modo potest dici quod creare accidit deo ex tempore qui scilicet creans est vnum praedicabile quod de deo praedicatur contingenter deo non corrupto

⁋ Circa secundum prima conclusio erit ista quod hoc nome vnum vel vni tas praedicabile de aliqua re simplici per carentiam quarumcumque partium realiter distinctarum non importat aliquod reale additum illi nec absolutum nec respectiuum. Quod non absolutum patet quia illud vel esset substantia vel qualitas. quia omne absolutum sim plex per carentiam quarumcumque partium est substantia vel accidens. sed illud absolutum non potest esse substantia. manifestum est. nec potest esse qualitas. Tum quia per potentiam diuinam talis substantia posset separari a tali qualitate ipsa substantia remanente. et per consequens remanete vna sine tali qumalitate. Tum quia qualitas est vna sine aliqua tali qualitate absoluta addita. ergo multomagis ipsa substantia secundum modum arguendi commentatoris. iii. metha. nec illud additum poterit esse respectus realis additus. quia ille non pos set esse sine termino. sed illa substantia potest esse vna si ne omni alio termino. ergo. Dico ergo. quod res talis est vna sine omni alia re siue absoluta siue respectiua addita. Ueruntamen hec non est praedicatio per se primo modo res est vna. sed tantum secundo modo si sit per se. et hoc quia hoc praedicabile significat illam rem et quan libet aliam de qua praedicatur connotando aliquid aliud ab ista. ita quod in diffinitione exprimente quid nominis ponetur ens. et aliquid negatiuum. vt dicatur quod est ens et non entia. et si isto modo alii intelligant quando dicunt quod vnum non addit vltra id quod est vnum nisnegationem vel priuationem diuisionis vel multiplicitatis. concedo cum eis. Si tamen intelligatur illa additio alibi fieri nisi in diffinitione exprimente quid nominis non videtur mihi quod bene dicunt. quia dico quod talis res est vna nullo ymaginabili addite sibi.

⁋ Si dicatur quod negatio competit sibi. ergo aliquid additur sibi saltem negatio.

⁋ Respondeo. quod aliquod couenire alicui est duplicitur. vel per realem inexisten tiam vel conuenientiam vel per praedicationem

⁋ Primo modo nihil aliud importatum per vnum conuenit ist rei. Secundo modo tale negatiuum potest competere sibi non per hoc quod aliquid sibi competat a parte rei. immo per hoc quod aliquid sibi non competit a parte rei. sicut aliquis dicitur cecus: non propter hoc quod aliqua cecitas sibi competat a parte rei. sed per hoc quod sibi non copetit visus a parte rei. qui tamen sibi potest competere. sic sortes dicitur non albus non quod aliquod imaginabile a parte rei sibi conueniat. sed quia sibi non couenit al bedo. et ita vniversaliter talia praedicabilia negatiua compe tunt illis de quibus predicantur. non quia aliquod ymaginabile a parte rei illis conueniat. sed quia aliqua libi non competunt. Et ideo dicit philosophus ab eo quod res est vel non est. est oratio vera vel falsa. et ita est in proposito quod a dicitur vnum. non quia aliquid sibi a par te rei conueniat. sed quod a est a et ens. et non est b. nec c. nec aliud ens ab a. nec alia essentia.

⁋ Secunda conclusio est quod vnum non est accidens illi quod est vnum per carentiam quarumcunque partium: nec primo modo: nec secundo modo accipiendo accidens quod non sit ad cidens. primo modo patet ex priori conclusione. Quod etiam non sit accidens. secundo modo patet. quia ista duo repugnant. hoc res est demonstrata tali re simplici. et hoc res non est vna. Similiter repugnantia est quod hoc res pri mo sit et quod non destruatur aliquid postea vel nihip mutetur. et tamen hec res non sit vna. ergo sine omni destructione rei absolute non possunt illa duo verificari etiam successiue. et ideo vnum non est tale accidens tali. Ueruntamen si accipiatur accidens pro omni praedicabili non per se primo modo posset concedi esse accidens propter rationem prius dictam

⁋ Tertia conclusio erit ista. quod vnum non importat aliquod absolutum adueniens illi quod est vnum secundo modo. scilicet cum multitudine partium rea liter distinctarum. quia quando continuum diuiditur vtraque pars est vnal. sed nullum est absolutum ibi quod pri us non fuit. ergo non est ibi aliquod absolutum no uum. et tamen quelibet partium est de nouo vnum.

⁋ Preterea si sit aliquod absolutum. aut illud est eiusdem rationis cum illo quanto vel quantitate vel alteri us rationis si eiusdem rationis. ergo vna quantitas de nouo addetur alteri quantitati quod est inconueniens. et propter hoc non magis dicetur quantitas praecedens vna per quan titatem aduenientem quam econuerso. ex quo sunt eiusdem rationis. Si autem illud absolutum sit alterius ratio nis et non est alterius generis. quia nunquam dicitur quantitas vna propter aduentum vnius quantitatis ab solute. ergo erit eiusdem generis saltem per reductionem et per consequens cum faciant vnum oportet quod vnum sit materia et aliud forma. et per consequens neutrum est per se in genere. quod ipsimet negant.

⁋ Preterea omni alia forma de structa illa quantitate manente erit vere vna. et per consequens non est vna propter aduentum vnius forme absolute distincte realiter.

⁋ Quarta conclusio est ista. quod vnum est accidens omni enti quod est vnum per multiplicationem partium realiter distinctarum et eiusdem rationis. et hoc accipiendo accidens secundo modo. quia demonstrata quacumque re includente mul tas partes eiusdem rationis. potest deus de potentia absoluta separare vnam illarum partium ab alia nulam illarum destruendo quo facto. primo erit hec vera hec res est vna. et secundo econuerso hoc falsa. immo hec erit vera hoc res non est vna. ergo vnum contin genter sic praedicatur de tali ente quod et vnum. Sic ergo dico quod vnum non est accidens tantum quanto sed etiam omni habenti plures partes eiusdem rationis. siue illud sit substantia siue qualitas siue quantitas. Circa tertium dico quod possent esse alique conclusiones. Prima quod compositum ex partibus alterius rationis est vnum accidentaliter modo exposito. ita quod si vna pars separaretur ab alia nihil absolutum eset corruptum. non plus quod quando aqua diuiditur vel ignis. Alia conclusio quod vnum addit respectum vnionis partium super illa absoluta quae sunt partes totius. vel negat re spectus distinctionis partium. et tamen vnum non impor taret aliquid conuenies illi quod est vnum nisi medi ante sua parte. ita tamen quod non est denominatiue ab il lo quod conuenit parti. sed propter illam denominationem partis ab aliquo denominaretur illud vnum altera denominatione. sicut totum dicitur generari propter vnionem partium. et tamen totum non vnitur sicut vniuntur partes. vel vnum importaret aliquid non conuenire parti quod tamen si posset conueniret. Ista et alia reliquo discu tienda.

⁋ Ex praedictis respondeo ad formam quaestionis quod vnitas quae deus dicitur vnus. hoc est cuius concretum praedicatur de deo non est aliquod absolutum additum deo. nec etiam aliquod respectiuum. nec etiam vnitas importat aliquid tale additum deo. hoc patet. quia probatum est prius quod nulla res simplex per carentiam omnium per tium est vna per aliquod sibi additum. sed per hoc quod est ens et non entia. sed deus est simplicissimus. ergo non est vnum per aliquod reale sibi additum. sed per hoc quod est deus: et non est aliud ens nec entia

⁋ Circa quitum arti culum dico quod circa praedicta possunt esse aliqua dubia

⁋ Primum. an vnum praedicetur per se primo vel secundo modo de omni illo de quo dicitur. Et posset videri quod non. qui dictum est quod vnum est illud quod est ens et non entia. sed homo est per se primo modo quid licet non est entia et hec est per se primo modo. homo non est asinus. secundum linco. iest poste.

⁋ Secundum dubium. an vnum differat aliquo modo ab ente. et hoc propter dictum philosophi. et commen. qui dicunt. iiii. metha. quod vnum et ens dicunt eandem naturam.

⁋ Tertium dubium est de hoc quod di ctum est prius quod vnum non importat aliquid conue niens alicui a parte rei. sicut nec negatio nec priua tio nec habitus. quia videtur quod hoc sit falsum. quia cir cumscripto omni intellectu vna res non est alia. ergo circumscripto omni intellectu negatio sibi conuenit Similiter circumscripto omni intellectu ex natura rei cuilibet rei alterum contradictoriorum vere competit. ergo circumscripto omni intellectu sortes vel est plato vel non est plato. et per consequens sibi competit negatio tam lis omni intellectu circuscripto

⁋ Ad primum istorum dico De ista difficultate magis est difficultas vocalis quam realis. si enim aliquis dicat quod nulla propositio est per se primo modo: nisi quando per se superius pridicatur de inferiori. vel pars diffinitionis de diffinito vel diffinitione. habet dicere quod nulla propositio negatiua est per se primo modo. sed si sit per se erit per se secundo modo. et hoc quia praedicatum non exprimit quiddi tatem nec partem quidditatis illius quod importatur per subiectum. Alii autem qui dicunt quod propositio immediata ne gatiua est per se primo modo. possent aliquo modo dicere quod hec esset per se primo modo. deus est vnus. et hoc quia nihil est expressum per praedicatum: quin vere ex primit aliquid importatum per subiectum vel vere negatur aliquo modo immediate a deo. Sed quicquid sit de hoc non est multum curandum. quia secundum diuersos intel lectus huius quod dico per se primo modo esset dicendum quod ista deus est vnus esset per se primo modo vel secundo mo et eodem modo de aliis de quibus praedicatur.

⁋ Ad secundum dico quod ista. vnum differt ab ente: vel vnum et ens differunt potest distingui. eo quod termini possunt supponere simplicitur vel personaliter. vel vnus terminus sim plicitur et alius personaliter. Primo modo dico quod sim plicitur differunt nec sunt idem. quia tunc isti termini supponunt pro conceptibus. et isti conceptus siue sint tantum obiectiue in mente siue subiectiue non sunt idem conceptus. Secundo modo dico quod vnum non dif fert ab ente nec simpliciter. nec secundum quid. nec formaliter. nec quocumque modo plus quam ens differt ab ente Et si queratur de ista. vnum et ens differunt. Dico quod hec est simpliciter concedenda. sicut ista homo et animal differunt pro diuersis singularibus. et etiam ista homo et homo differunt. et similiter illa est concedenda. vnum et ens non differunt. quia ille sunt due subcontrarie que pro diuersis singularibus verificantur. Tertio modo accipiendo ens et vnum dico quod differunt. quia quando dicitur quod dicunt eandem naturam. Uerum est quod illi conceptus qui differunt dicunt eandem naturam. sed non sunt eadem natura. Unde multum refert dicere. sunt ea dem natura et dicunt eandem naturam. sicut hoc vo ensis et hec vox gladius dicunt eandem naturan et non sunt eadem natura. Et si dicitur quod secundum philosophum idem est dicere. ens homo et vnus homo. ergo es homo et vnus homo sunt idem et non solum important idem. Respondeo quod intentio philosophi est dicere quod idem est dicere ens homo et vnus homo. quia nihil quod sit a parte hominis importatur per vnum quin importetur per reli quum. Et si dicatur secundum philosophum vnum est passio entis. Dico sicut prius quod proprie accipiendo passionem nun quam est identitas realis inter subiectum et passionem nec est de ratione passionis conuenire realiter illi cu ius est passio. sed tantum de ratione ipsius est praedicar de subiecto. non pro se. sed pro illo quod importatur per subiectum connotando cum hoc aliquid.

⁋ Ad tertium dico sicut prius quod circumscripto omni intellectu vna res non est alia. non quia negatio vel aliquid tale vel quodcumque aliud sibi coueniat. sed quia vna res sibi non conuenit.

⁋ Si dicatur quod posita constamtia subiecti a negatiua ad affirmatiuam de praedicato negato est bona consequentia. sicut bene sequitur. sortes est asinus et sortes est. igitur sortes est non asi nus. ergo similiter sequitur. homo non est asinus et homo qust ergo homo est non asinus. et vlterius. ergo ista nega tio non asinus conuenit homini. Ad istud dico quod ta lis consequentia semper est bona. si sit intellectus faciens eam et eodem modo si sic intellectus sic arguens. homo non est asinus. et homo est. ergo homo est non asinus. vel sic formans propositionem. tunc homi competit non asinus. non in re sed per veram praedicationem. quequidem praedicat: o est vera non quia homi exnti aliquid competit. sed quia aliquid puta asinus sibi non competit.

⁋ Per hoc ad illud qui od arguitur quod circumscribendo omnem intellectum ex natura rei cuilibet competit alterum contradictoriorum. Di co quod ista est simpliciter falsa. quia semper alterum contradictoriorum nulli rei competit nisi per praedicationem quae nullo mo potest esse sine omni intellectu. sicut nec alim proposito nisi forte in voce. sed hoc non est ad propositu

⁋ Et si dicatur quod circumscripto omni intellectu. aut homo est asinus. aut homo est non asinus. non potest dici quod sit asinus circumscripto omni intellectu. ergo homo est non asinus. sed si homo est non asinus. non asinus conuenit sibi. et per consequens circumscripto omni intellectu non asinus competit homini. et per consequens negato. Respon deo quod circumscripto omni intellectu homo est non asi nus. sed non sequitur circumscripto omni in ellectu homio est non asinus. ergo circumscripto omni intellectu non asiuus competit homoi sicut non sequitur secundum vnum doctorem circumscripto omni intellectu. homo est non asinus. ergo circuscripto omni intellectu. hec est vera. homo est non asinus. cum dependeat ab intellectu quod hec sit vera. homo est non asinus. ita licet non dependet ab intellectu quod homo est non asinus. tamen dependet ab intellectu quod non asinus competat homoi. quia non potest sibi competere nisi per praedicationem et non rea liter. Exemplum huius potest poni. posito quod heri nu la vox suisset. et quod homo fuisset albus. hoc posito hec propositio in voce vel prolata. homo fuit heri albus est vera. et proferendo vocem verum dico quod homo fuit heri albus. et tamen hec propositio prolata. homo est albus non fuit heri vera. quia haberi non fuit propositio prolata per ypotesim. et per consequens nulla proposito prolata fuit heri vera. Simimiliter si nullus intellectus esset ad ¬ huc homo non esset lapis. et tamen hec non esset vera. tunc homo non est lapis. quia nulla propositio esset tunc. Et huius ratio. quia ex re dependet veritas propositionis. quamuis non econuerso. immo ad hoc quod homo sit asinus vel non sit asinus nihil facit intellectus. sed quod hec propositio ho non est asinus sit vera non sufficit quod homo non sit asinus. sed requiritur quod ista propositio. homo non est asinus: sit

⁋ Ad primum principale dico quod passio entis equa liter se habet secundum identitatem vel diuersitatem. et ideo passio entis cum nullo subiecto est eadem realiter. Si militer illud quod importatur per passionem praeter quod im portatur per subiectum equaliter se habet. et ideo concedo quod vnitas praedicabilis de deo aliquid importat quod non est realiter deus. scilicet creaturam. quia quando dicitur deus est vnus. importatur quod deus est deus et non est dii nec creature nec alia entia. sed non oportet quod illud impotatum sit aliquod additum. sed potest esse aliquod quod nullo modo potest addi. Et quando dicitur quod hec substantia modo est vna et postea non est vna. Dico quod illud quod sic pri dicatur non est ad propositum.

⁋ Ad secundum dico quod non semper illud quod praedicatur de aliquo secundo modo significat aliquod additum. sed sufficit quod significet aliquid aliud siue possit addi siue non. et sic est in proposito.

⁋ Per idem ad tertium quod ad vitandam nugatiosufficit quod illud cui additur vnum non connotet aliquid aliud tali modo quo vnum connotat. licet illud non addatur.