Table of Contents
Scriptum in libros sententiarum
Liber 1
Prologus
Quaestio 2 : Utrum notitia evidens veritatum theologiae sit scientia proprie dicta
Quaestio 3 : Utrum passio scibilis de aliquo scientia proprie dicta differat ab eo realiter
Quaestio 4 : Utrum omnis passio sit demonstrabilis de suo subiecto primo a priori
Quaestio 5 : Utrum in omni demonstratione definitio sit medium demonstrandi
Quaestio 7 : Utrum theologia quae de communi lege habetur a theologis sit scientia proprie dicta
Quaestio 8 : Utrum habitus theologiae sit realiter unus secundum numerum
Quaestio 9 : Utrum Deus sub propria ratione deitatis sit subiectum theologiae
Quaestio 10 : Utrum sola operatio potentiae sensitivae sit praxis
Quaestio 11 : Utrum notitia practica et speculativa distinguantur per fines vel per obiecta
Quaestio 12 : Utrum habitus theologicus sit speculativus vel practicus
Distinctio 1
Quaestio 1 : Utrum tantum omni alio a Deo sit utendum
Quaestio 2 : Utrum frui sit actus solius voluntatis
Quaestio 3 : Utrum fruitio sit qualitas realiter distincta a delectatione
Quaestio 4 : Utrum solus Deus sit debitum obiectum fruitionis
Quaestio 5 : Utrum voluntas possit frui essentia non fruendo persona
Quaestio 6 : Utrum voluntas contingenter et libere fruatur fine ultimo
Distinctio 2
Quaestio 1 : Utrum sit omnimoda identitas inter essentiam divinam et perfectiones attributales
Quaestio 2 : Utrum perfectiones attributales sint ipsa divina essentia
Quaestio 3 : Utrum aliquid reale possit distingui secundum rationem ab aliquo reali
Quaestio 4 : Utrum universale sit vera res extra animam
Quaestio 5 : Utrum universale sit vera res realiter distincta ab individuo
Quaestio 6 : Utrum universale sit realiter extra animam, non distinctum realiter ab individuo
Quaestio 8 : Utrum universale et commune univocum sit aliquid reale exsistens alicubi subiective
Quaestio 9 : Utrum aliquod universale sit univocum Deo et creaturae
Quaestio 10 : Utrum sit tantum unus Deus
Quaestio 11 : Utrum cum unitate divina stet pluralitas personarum
Distinctio 3
Quaestio 1 : Utrum primum cognitum ab intellectu nostro sit divina essentia
Quaestio 2 : Utrum divina essentia sit a nobis cognoscibilis
Quaestio 3 : Utrum de Deo possimus habere plures conceptus quidditativos
Quaestio 4 : Utrum Deum esset sit per se et naturaliter notum
Quaestio 5 : Utrum universale communissimum sit primum cognitum a nobis
Quaestio 8 : Utrum ens commune sit obiectum primum et adaequatum intellectus nostri
Quaestio 9 : Utrum in omni creatura sit vestigium trinitatis
Quaestio 10 : Utrum creatura rationalis sit imago trinitatis
Distinctio 4
Quaestio 1 : Utrum haec sit concedenda: Deus generat Deum
Quaestio 2 : Utrum haec sit concedenda: Deus est Pater et Filius et Spiritus Sanctus
Distinctio 5
Quaestio 1 : Utrum essentia divina generet vel generetur
Quaestio 2 : Utrum Filius generetur de substantia Patris
Quaestio 3 : Utrum essentia sit terminus formalis generationis
Distinctio 6
Quaestio 1 : Utrum Pater genuit Filium natura vel voluntate
Distinctio 7
Quaestio 1 : Utrum potentia generandi in Patre sit aliquid absolutum vel respectivum
Quaestio 3 : Utrum potentia generandi possit communicari Filio a Patre
Distinctio 8
Quaestio 1 : Utrum simplicitati divinae repugnat esse in aliquo genere praedicamentali
Quaestio 2 : Utrum aliquod simpliciter simplex possit esse in genere
Quaestio 4 : Utrum genus et differentia importent eandem rem primo
Quaestio 5 : Utrum Deus possit definiri definitione non data per additamentum
Quaestio 7 : Utrum solus Deus sit immutabilis
Distinctio 9
Quaestio 1 : Utrum Filius vere generetur a Patre
Quaestio 2 : Utrum generatio in divinis sit univoca vel aequivoca
Quaestio 3 : Utrum generatio Filii sit aeterna
Distinctio 10
Quaestio 1 : Utrum voluntas sit principium productivum Spiritus Sancti
Quaestio 2 : Utrum Spiritus Sanctus libere producatur
Distinctio 11
Quaestio 1 : Utrum Spiritus Sanctus procedat a Patre et Filio
Quaestio 2 : Utrum Spiritus Sanctus posset distingui a Filio si ab eo non procederet
Distinctio 12
Quaestio 1 : Utrum Pater et Filius sint unum principium spirans Spiritum Sanctum
Quaestio 3 : Utrum Pater et Filius spirent omnino uniformiter Spiritum Sanctum
Distinctio 13
Quaestio 1 : Utrum generatio Filii sit spiratio Spiritus Sancti
Distinctio 14
Quaestio 1 : Utrum Spiritui Sancto competat duplex processio
Quaestio 2 : Utrum Spiritus Sanctus detur in propria persona vel tantum secundum dona sua
Distinctio 15
Quaestio 1 : Utrum quaelibet persona possit mittere et mitti
Distinctio 16
Quaestio 1 : Utrum divina persona visibiliter mittatur
Distinctio 17
Quaestio 3 : Utrum omni actui meritorio caritas creata praesupponatur
Quaestio 4 : Utrum caritas possit augeri
Quaestio 5 : Utrum caritas praeexsistens remaneat in fine augmentationis
Quaestio 6 : Utrum in augmentatione caritas aliquid realiter differens a priori sibi adveniat
Quaestio 8 : Utrum sit dare summam caritatem cui repugnet augmentari
Distinctio 18
Quaestio 1 : Utrum donum dicat proprietatem personalem Spiritus Sancti
Distinctio 19
Quaestio 1 : Utrum personae divinae sint secundum magnitudinem perfecte aequales
Quaestio 2 : Utrum quaelibet persona sit in alis per circumincessionem
Distinctio 20
Quaestio 1 : Utrum personae divinae sint aequales secundum potentiam
Distinctio 21
Quaestio 1 : Utrum haec sit concedenda de virtute sermonis 'Solus Pater est Deus'
Distinctio 22
Quaestio 1 : Utrum viator possit aliquod nomen imponere ad distincte significandum divinam essentiam
Distinctio 23
Quaestio 1 : Utrum hoc nomen 'persona' sit nomen primae intentionis vel secundae
Distinctio 24
Quaestio 1 : Utrum unitas qua Deus dicitur unus sit aliquid additum Deo
Quaestio 2 : Utrum Trinitas personarum sit verus numerus
Distinctio 25
Quaestio 1 : Utrum 'persona' in divinis dicatur secundum substantiam vel secundum relationem
Distinctio 26
Quaestio 1 : Utrum personae divinae constituantur et distinguantur per relationes originis
Quaestio 3 : Utrum omnes relationes divinae sint constitutivae personarum divinarum
Distinctio 27
Quaestio 1 : Utrum in eadem persona sint plures proprietates
Quaestio 2 : Utrum verbum intellectus creati sit vera qualitas subiective producta in mente
Quaestio 3 : Utrum solus Filius sit Verbum
Distinctio 28
Quaestio 1 : Utrum innascibilitas sit proprietas constituva Patris
Distinctio 29
Quaestio 1 : Utrum principium dicatur univoce de omnibus illis in Deo de quibus vere praedicatur
Distinctio 30
Quaestio 1 : Utrum Deus realiter vel secundum rationem referatur ad creaturam
Quaestio 2 : Utrum respectus extrinsecus advenientes importent res distinctas ad absolutis
Quaestio 4 : Utrum secundum rei veritatem respectus distinguatur a parte rei ab absolutis
Quaestio 5 : Utrum relatio temporalis Dei ad creatum sit relatio realis
Distinctio 31
Quaestio 1 : Utrum identitas, similitudo et aequalitas sint relationes reales in divinis
Distinctio 32
Quaestio 1 : Utrum Pater sit sapiens sapienta genita
Quaestio 2 : Utrum Pater et Filius diligant se Spiritu Sancto
Distinctio 33
Quaestio 1 : Utrum proprietas divina sit realiter tam essentia quam persona
Distinctio 34
Quaestio 1 : Utrum persona sit realiter divina essentia
Distinctio 35
Quaestio 1 : Utrum in Deo sit scientia ex natura rei
Quaestio 2 : Utrum Deus intelligat omnia alia a se distincte
Quaestio 3 : Utrum divina essentia sit primum obiectum intellectus sui
Quaestio 5 : Utrum Deus intelligat omnia alia a se per ideas eorum
Quaestio 6 : Utrum ideae in mente divina sint practicae vel speculativae
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Quaestio 1 : Utrum Deus habeat scientiam determinatam et necessariam omnium futurorum contingentium
Distinctio 39
Quaestio 1 : Utrum Deus possit scire plura quam scit
Distinctio 40
Quaestio 1 : Utrum sit possibile aliquem praedestinatum damnari et praescitum salvari
Distinctio 41
Distinctio 42
Quaestio 1 : Utrum Deus possit facere omne possibile fieri a creatura
Distinctio 43
Quaestio 1 : Utrum Deus possit facere aliqua quae non facit nec faciet
Distinctio 44
Quaestio 1 : Utrum Deus posset facere mundum meliorem isto mundo
Distinctio 45
Quaestio 1 : Utrum voluntas Dei sit cause immediata et prima omnium eorum quae fiunt
Distinctio 46
Quaestio 1 : Utrum voluntas divina per quamcumque potentiam creaturae possit impediri
Quaestio 2 : Utrum per rationem naturalem possit probari quod voluntas divina semper impletur
Distinctio 47
Quaestio 1 : Utrum Deus possit praecipere malum fieri
Distinctio 48
Quaestio 1 : Utrum quaelibet voluntas creata teneatur se conformare divinae voluntati
Liber 2
Quaestio 2 : Utrum creatio passio differat a creatura
Quaestio 3 : Utrum Deus sit prima causa et immediata omnium
Quaestio 4 : Utrum Deus sit agens naturale vel liberum
Quaestio 5 : Utrum Deus sit causa omnium secundum intentionem philosophorum
Quaestio 6 : Utrum contradicat creaturae habere potentiam creandi
Quaestio 7 : Utrum motus sit vera res extra animam differens realiter a mobili et a termino
Quaestio 8 : Utrum duratio angeli differat ab essentia vel exsistentia angeli
Quaestio 9 : Utrum mensura sit semper notior et nobilior mensurato
Quaestio 10 : Utrum tempus habeat esse reale extra animam
Quaestio 11 : Utrum tempus sit mensura angelorum
Quaestio 12 : Utrum angelus intelligat alia a se per essentiam suam vel per species
Quaestio 13 : Utrum angelus superior intelligat per pauciores species quam inferior
Quaestio 14 : Utrum angelus accipiat cognitionem a rebus spiritualibus vel corporalibus
Quaestio 15 : Utrum angelus malus semper sit in actu malo
Quaestio 16 : Utrum angelus possit loqui intellectualiter alteri angelo
Quaestio 17 : Utrum actus rectus et reflexus sint idem realiter aut diversi actus
Quaestio 18 : Utrum in caelo sit materia eiusdem rationis cum materia istorum inferiorum
Quaestio 19 : Utrum creatura aliqua sit cause productionis animalium
Quaestio 20 : Utrum memoria, intellectus et voluntas sint potentiae realiter distinctae
Liber 3
Quaestio 1 : Utrum solus Filius univit sibi naturam humanam in unitate suppositi
Quaestio 2 : Utrum sensibile imprimat speciem suam in medio realiter distinctam ab eo
Quaestio 4 : Utrum potentiae sensitivae differant realiter ab ipsa anima sensitiva et inter se
Quaestio 5 : Utrum in beata Virgine fuerit fomes peccati
Quaestio 6 : Utrum beata Virgo debeat dici parens Christi secundum naturam humanam
Quaestio 7 : Utrum habitus sit qualitas absoluta effectiva actus
Quaestio 8 : Utrum anima Christi habuit summam gratiam possibilem haberi
Quaestio 10 : Utrum haec sit concedenda: Deus factus est homo
Quaestio 11 : Utrum habitus virtuosus sit in parte intellectiva subiective
Quaestio 12 : Utrum omnis habitus virtuosus generetur ex actibus
Liber 4
Quaestio 1 : Utrum sacramenta Novae Legis sint causae effectivae gratiae
Quaestio 2 : Utrum cuilibet digne recipienti Baptismum character imprimatur
Quaestio 4 : Utrum Baptismus tollat omnem culpam
Quaestio 5 : Utrum omnis poena in Baptismo remittatur
Quaestio 6 : Utrum corpus Christi realiter sub speciebus panis contineatur
Quaestio 8 : Utrum substantia panis transubstantietur in corpus Christi
Quaestio 10 : Utrum sine Poenitentia possit deleri peccatum mortale
Quaestio 11 : Utrum cuilibet poenitenti per sacramentum Poenitentiae gratia et virtutes infundantur
Quaestio 12 : Utrum omnes homines resurgent incorruptibiles
Quaestio 13 : Utrum idem homo numero resurget qui prius vixit
Quaestio 13(11)
Quod non. quia ad variationem partis sequitur variatio totius. sed in resurrectione non esset eadem materia. quia vel tunc esset immoderate quantitatis: vel immoderate densitatis
⁋ Preterea. tunc eadem materia posset siml esse in diuersis indiuiduis: sicut potest esse in diuersis successiue. Ad oppositum est Iob. xxx. Quem visu rus sum egoipse et non alius etc. Difficultas istius conclusionis consurgit ex ipsa materia quae ponitur pars substantie composite quae non videtur redire eadem sicut nec permanere eadem in homine ante mortemn et post resurrectionem. et hic est vna opinio quod mi teria non est de quidditate rei: sed per solam identita tem anime quae sola est de quidditate rei redit homo idem in numero in resurrectione. et secundum istam opinionem euacuatur leuiter ista difficultas. Sed ista opinio falsa est intelligendo per quidditatem omne illud quod est de essentia vel pars essentialis rei. quoniam si materis non esset de essentia vel de quidditate rei nihil esset per se compositum ex materia et forma. Preterea. quod est in genere per reductionem est de quidditate illius quod est in genere per se. sed materia est huiusmodi. igitur est pars quidditatis. Preterea. quandocunque aliquid est in genere per se. vtrumque est pars essentialis et de quidditate il lius existentis per se in genere: sed tam materia quam for ma est huiusmodi. igitur etc.
⁋ Item alii tenentes quod mate ria est de quidditate rei. dicunt quod erit idem homo post resurrectionem quae ante et habebit easdem partes mate rie secundum speciem: licet non secundum materiam et numerum. et eodem modo dicunt quod quandiu homo viuit manet idem numero propter identitatem partium secundum speciem: sicut in au gmentatione materia adueniens cum forma praecedente. et per consequens secundum opinionem istam inducitur per generationem forma substantialis quae semper manet eadem i augmentatione: quamuis non maneat eadem secundum numerum: sed solum secundum speciem
⁋ Aliter sequeretur quod esset iuxta positio: vel duo corpora essent simul in eodem loco. scilicet corpus auctum et corpus augens. et ita quaelibet pars aucti non esset aucta.
⁋ Preterea. non maneret ali quid idem numero in augmentatione: et maxime in diminutione: si semper gnaretur et corrumperetur pars materie et forme simul. Contra philosophum in primo de generatione. materia fluit et refluit. non autem species aut forma.
⁋ Sed hec opinio non videt difficul tatem quaestionis. quia si materia secundum eos est de essen tia compositi ad variationem materie sequitur variatio compositi. et per consequens cum non redeat eadem materia numero in resurgente non resurget idem homo. quia non est idem totum cuius non sunt eedem partes. patet. distinctio maior realis est inter compositum ex a et b. et conpositum ex a et c. quam inter compositum ex a et b. et inter compositum ex a b. accipiedo a pro forma. et b et c pro materiis diuersis. quia compositum ex a et be: et ex a ba. est compositum ex eadem materia et eadem forma compositum ex a et b. et compositum ex a et c non sunt ex eadem materia. sed ista distinctio est materialis. et hoc solum propter diuersitatem materie. igitur ad diuersitatem materie sequitur variatio compositi. Pre terea. ista opinio non videt difficultatem de augmentatione et concedit quod idem est animal postquam pes abscinderetur ab eo quod an. et tamen in illa abscisione aliqua pars forme deperditur cum forma sit extensa. et per consequens saluatur identitas animalis materialis per solam dentitatem forme secundum speciem non obstante variatione materie secundum numerum: sicut saluatur identitas numeralis eius suppositi per identitatem specificam materie non obstante diuersitate numerali. Et eodem modo arguitur quod aliquod animal augetur cuius forma est ex. tensa et in talibus sicut est augmentatio et varia tio in materia ita in forma extensa. hoc probatur: quia forma extensa non transit de nouo ad aliquam mate riam quae prius non informabat sicut alibi patet. vbi probatur quod subiectum cuiuscumque forme est ita simplex sicut ipsa forma. patet etiam: quia forma quaelibet determinat sibi certam materiam sicut dictum est in quaone precedente: quia effectus determinat sibi certum agens: et certam materiam. igitur in augmentatione sicut est augmentatio materie ita erit forme vel rema nebit illa mater sine forma. Preterea. tunc augmentatio quantum ad formam non esset nisi quadam rarefactio: quia quando aliquid manens idem et in secundo adue niente aliquo extrinseco occupat maiorem locum quam prius illud solum rarefit. sic autem est in augmenta tione si forma non varietur: sed solum materia. consequens est fal sum et contra philosophum.
⁋ Ad primum istorum dico quod aug mentatio differt a generatione: quia pars illa de nouo producta quantum ad materiam et formam vnitur to ti precedenti cum quo facit vnum sicut pars aquae facit cum tota aqua. sic autem non potest esse in generatione: quia potest generare aliquid ex se existens.
⁋ Ad aliud dico quod augmentatio non est iuxta po sitio simpliciter loquendo: sed bene concedo quod iuxta quamlibet partem formalem quae scilicet potest agere acti one propria conuertendo alimentum in sui naturam et vnire sibi iam conuersam fit et generatur alia pars no subintrans eam: sed faciens vnum cum illa sicut pars aqu cum aqua. et illud sic plus occupat de loco quam prius et hoc sufficit ad vitandum iuxta positionem. et per hoc patet quod duo corpora non sunt simul sicut nec in augmentatione aqua. et quod quaelibet pars secundum speciem est aucta vel quaelibet pars potens agere actione propria: quia sibi est aliquid vnitum modo quod prius non fuit. Ad aliud patet in responsione questionis.
⁋ Ad aliud dico quod philosophus intelligit per partes materiales non materiam siue formam: sed per partes materiales intelligit partes quibus non competit agere. per partes secundum speciem intelligit partes quibus competit agere. prime partes fluunt et refluunt. secunde non.
⁋ Et ideo aliter dico ad quaonem et primo praemitto quandam distinctionem de quidditate. nam quidditas vno modo accipitur pro omnibus quae sunt de essentia rei quae faciunt vnum per se. et isto modo quidditas est vnum compositum precise ex materia et for ma: et materia erit de quidditate et essentia com positi sicut forma: nec est aliqua differentia inter hanc humanitatem et hunc hominem: vel humanitatem et hominem. nisi quia humanitas includit aliquod sincathe goreuma ex vsu loquendi equiualent vel virtua liter: propter quam inclusionem potest aliquid predicari de homine quod non de humanitate. Alio modo accipit tur quidditas pro forma vltima quae aliquid differt ab alio. quod non est idem cum illo. et de quidditate sic accepta est verum quod quidditas differt ab eo: cuius est quidditas. et quod in separatis est idem quidditas cum eo: cuius est quidditas: quia illud est simplex non habens aliquam distinctionem intrinsecam ex partibus intrinsecis. Tertio modo accipitur quidditas pro diffinitione composita ex diuersis conceptibus generis et differen tie. et illa quidditas non est idem realiter cum eo cuius est quidditas: quia illa habet solum esse obiectiuum in anima et nullo modo subiectiuum. his visis dico ad quaesti onem quod materia est de eentia et quidditate composi ti vt dictum est. et vbi est alia et alia materia in aliquo successiue est quadam distinctio realis inter idem et seipsum vno tempore et alio: quia aliquid est de eentia vnius quod non est de eentia alterius. et similiter vbi est aliquid idem simpliciter in principio et in fine transmutationis potest dici totum idem realiter propter identitatem illius dico tunc quod sicut in augmentatione non est idem omnibus modis indiuiduum ante augmentationem et post: quia vbi est alia et alia materia quae est de quid ditate et esse rei est quodammodo distinctio rea lis: quia aliquid est de essentia vnius: quod non est de essentia alterius sicut supra dictum est. ita in resur rectione non erit omnibus modis idem homo ante resurrectionem et post: quia secundum omnes doctores non est simpliciter eadem materia numero in resurge quae fuit ante resurrectionem: nec est eadem forma et sitiua si ponatur distincta ab intellectiua et extensa: quia tunc dicendum est de ea sicut de materia in augmentatione per omnia. tamen bene dicitur idem homo in nu mero: quia anima intellectiua quae est forma simplex remaueret omnino eadem in toto et in qualibet parte. Secundo dico quod non obstante illa diuersitate in resurgente quod maior est identitas in homine auctotia et re surgente ad seipsum prius viuum et non auctum quam sit vni tas cuiuscumque animalis bruti augmentabilis ad se post augmentationem et ante: quia non est aliquid idem omnino in aliquo animali bruto post augmentationem nec quo ad totum nec quo ad aliquam partem essen tialem illius totius. Cum quo illud adueniens in aug mentatione faciat per se vnum: quia partes materiales fluunt et similiter partes formales: quia omnes extense sunt in brutis sedc in homine remanet intellectiua omnino eadem secundum se et secundum quodlibet sui ante augmentationem et post: et ante resurrectionem et post. Ex istis potest patere quod non obstantibus dictis in prece denti quaestione quod iidem sunt numero electi quae fuissent si adam permansisset in statu innocentie propter eas dem animas intellectiuas quae sunt eedem principales partes hominium: quia non obstante quod fuisset alia et alia materia. et aliud agens adhuc tamen quia esset eadem anima numero esset idem homo numero: sicut poni tur idem homo numero in resurrectione. et non obstante diuersitate partis essentialis puta mate rie. Ex istis etiam partet ad istam difficultatem si aliquis esset nutritus ex carnibus humanis toto tempore vite sue quod resurget idem homo cum materia quantum decet eum creatore forte de nouo supplente vicem alterius ma¬ terie quae fuitu sub forma carnium humanarum et cum forma intellectiua praexiftente non variata aliquo modo. Nec videtur hoc inconueniens isto casu posito: quia multi concedunt quod aliquid de materia erit in resurgente quod numquam an resurrectionem fuit in eo. Exemplum puulus mortuus resurget in corpore competente homini. si autem non addatur sibi aliqua materia de nouo vltra materiam habitam tempore mortem non potest habere corpus com ueniens homin: nisi partes illius parue materie rarefierent ad quantitatem corporis hominis quae rarefactio non potest sta re cum desitate corporis humani. igitur eodem modo potest hoc dici quod in nutrito ex carnibus resurget alia matre ria quae prius non fuit in eo. sed vtrum illa habeatur per crea tionem aut per aliud non curo ad praesens.
⁋ Sed con predicta sunt aliqua dubia. primum est: quia non videtur quod in augmentatione bruti forma acquisita depaerdatur: quia tunc sequeretur quod posset fieri totaliter per augmentationem et per diminutionem aliud brutum quam prius fuit: si forma semper deperdatur et noua forma cum materia adueniat per augmentationem sicut antiqua deperditur per diminutionem.
⁋ Secundum dubium est: quia non videtur quod sit alius homo resurgens aliquo modo: quia hoc videtur esse hereticum: quia ex quo homo meretur in corpore et in partibus quibuscumque materialibus corporis debet homo secundum rectam iusticiam in eodem corpore numero in quo merebatur premiari: sed dato quod per augmentationem tam partes materiales quam formales forme extense deperderentur per diminu tionem in homine sicut in bruto posset homo totaliter habere in resurrectione corpus acquisitum per augmentationem nonuum et distinctum a corpore in quo mere batur vt prius argutum est de bruto. et per consequens nulto modo premiaretur in corpore in quo merebatur. et maxime si mereretur in corpore aucto per carnes humanas secundum casum prius positum. quod vide tur hereticum.
⁋ Tertium dubium est quod non videtur quod materia determinet sibi certam formam: quia tunc si cut est ibi alia materia et alia ita erit alia et alia forma. et per consequens tunc cum sit alia materia in homine ante augmentationem et post erit alia anima et alia. et sic alius homo omnino ante resurrectionem et post quantum ad formam sicut quantum ad materiam
⁋ Quartum est. quia videtur ex predictis quod vita animalis potest continuari: quia semper est in augmentatione secundum te aduenit noua forma et materia.
⁋ Quintum est. vtrum aliqua portio materie quae fuit in primo homine resurgat in quolibet homine descendente ab eo per naturalem propagationem.
⁋ Septimum. vtrum aliqua pars materie sit de ve ritate nature humane: ita quod sine ea non possit talits forma esse.
⁋ Qctauum est. vtrum pars matrie vel matria existens primo sub forma seminis. resurgat in quolibet homine. et eadem dubitatio de forma semsitiua pruuli nati ponendo illam esse extensam vtrum aliqua pars forme resurget in eo si viuat vsque ad statum hominis.
⁋ Non num est in quo materia carnium ex quibus honio toto epere vite sue nutritur resurget an in nutrito an illis quorum carnes ille fuerunt.
⁋ Ad primum istorum potest dici quod forte est impossibile saltem de princi palibus et spacialibus menbris quod totum scilicet deperdatur et totum de nouo adueniat. Et propter hoc in vitaanimalis semper remanet aliquid de partibus spalibus et principalibus saltem: et propter hoc non dicitur aliud animal saltem partialiter: sicut patet de corde quod totum vel aliqua eius pars manet non aucta nec diminu ta. et communiter dicitur quod si cor tangeretur statim animal moreretur. et per consequens in illa parte non posset dimi nui nec augeri aliquo. Eodem modo modo est dicendum de aliis partibus et principalioribus menbris et spe cialioribus.
⁋ Ad secundum dicendum est de corpore homoinis quantum ad partes materiales et formales for me sensitiue si extendantur in homine sicut de corpore bruti. quia quantumcunque fieret nouum corpus per aug mentationem et diminutionem: quia tamen partes spales et principales manent cedem sicut cor etc. propter identitatem illarum partium potest dici idem corpus sicut prius in bruto et aliter no: nec est hoc hereticum dicere sicut non est hereticum dicere quod per augmentationem hominis aduenit noua pars materie: et similiter forme praexistentis. et quando dicitur quod anima praemiatur in eodem corpore in quo merebatur: dico quod anima praemiatur omnino eadem quae prius fuit: quia ipsa scilicet voluntas est principium principale operationum meritoriarum. corpus aut nec potentie sensitiue sunt principium talium operationum nisi quatenus conformantur in actibus suis: et regulantur ab intellectu et voluntate: et ideo de se non faciunt ad meritum: sed potius ad demeri. tum: quia caro concupiscit aduersus spictum et praimium essentiale primo et principaliter est ipsa sola fruitio de cum delectatione sequente quae est in sola voluntate et visio dei et dotes anime et corporis sunt praemia ipsius voluntatis: quia omnia ista dantur toti composito tanquam premium propter solum actum meritorium ipsius volun tatis ad modum quo rex dat alicui castrum propter aliquem actum militarem sibi acceptum. et tamen castrum non est in milite: nec semper secum: sed vbicumque fue rit semper castrum dicitur esse eius primium. et non alicuius puta famuli custodientis castrum ad modum quo aliquid confertur filiis propter bonum opus patris. quod collatum non dicitur premium silii sed patris. seodem modo visio dei et dotes corporales et gelificatio corporis nullo modo est nec debet dici premium corporis: sed solius voluntatis: quia conferuntur sibi tam quam praemia pro actu voluntatis quie solus est meritorius et tamen visio dei potest dici beatitudo essentialis quatenus est in eodem subiecto omnino indistincto cum fruitione: quia in eadem anima simplici et indistincta. et ideo illi qui ponunt intellectum et voluntatem potentias realiter distinctas habent dicere quod ita be. nem potest deus conferre voluntati visionem dei in alis intellectu tanquam premium sicut in intellectu pro prio. quia potest separare intellectum absque alio et po nere in isto: et econuerso. et sic secundum vnam viam potest anima intellectiua premiari in alio intellectu quam habuit ante resurrectionem. et ideo dotes corporis. sunt verissime premium voluntatis et siue sint in eodem corpore siue in alio nihil refert. est tamen idem corpus secundum identitatem principalium menbrorum
⁋ Ad tertium dico quod non intellexi quod anima intellectiua determinaret certam materiam: quia ipsa creatur. et ideo informat quacumque materiam secundum beneplacitum creantis: sed de forma inducta in materia per agens naturale est bene verum quod determinat sibi certam materiam de aliis non.
⁋ Ad quartum dubium dico quod cuilibet parti secundum speciem oportet dare certam periodum in qua possit conuertere in se partem nutriti. et ideo illa pars est impurior. quod probat: quia omne agens philosophice in agendo patitur. et sic tantum in fine debilitatur quod non poterit conuertere nutrimmentum. et sic tandem animal corrumperetur. nec potest animal semper continuari. Confirmatur: quia virtus conuersiua non potest con fqtari per aliquod nisi conuertatur in ipsum: sed illud comuersum non poest plus fortificare quam conuertens: quia productum non est perfectius producente. igitir etc. Sed ista responsio non videtur habere apparentiam nisi per hoc quod caro non potest confortari nisi per conuersionem alicuius in ipsam. quod non videtur verum: quia virtus illa quae confortatur est accidens: quia confortari et similia non conpetunt forme substantiali quae non suscipit magis est minus. igitur illa confortatio videtur posse esse per augmentationem aliarum qualitatum: sed ille qualitates possunt confortari augeri et conseruari per qualitates extrinsecas absque aliqua conuer sione et postea virtus conuertens remanebit ita pura post conuersionem sicut anete. Unde sensibiliter videmus quod ante omnem conuersionem aliquis confortatur ad faciendum opera vite quae prius facere non poterat puta statim post comestionem cibi. et sic non oportet quod agens philosophicum semper in agendo patiatur quando in multo excedit passum et per consequens virtus potest confortari absque hoc quod agens philosophicum semi ita repatiatur quod in fine deficiat: quia semper potest aliquid habere confortans suam virtute et aliquid coadiuuans. Exemplum. aliter sequeretur quod ignis quod est agens naturale semper diminueretur secundum substantiam suam. et sic semper esset minor. et per consequens finaliter totaliter deficeret cum sit agens philosophicum quod in agendo patitur. Et preterea quamuis primum conuertens fiat debilius tamen totum resultans postea ex conuertente et conuerso est fortius et perfectius. et sic postea facere carnem puriorem poterit. Ideo potest dici quod non po test probari sufficienter per rationem naturalem quin animal imperpetuum per causas naturales potest conser uari sicut posuerunt aliqua doctores saltem in para diso: quia secundum ista posset dici quod mors accidit propi vehementia agentia per quae agens semper patitur: quia agens philosophicum in agendo patitur: tamen ibi non. Et ad rationes de debilitate patet quod sicut agens philosophicum potest debilitari: ita potest augeri in virtute et non est inconueniens quod in duplo augeatur virtus eius et postea si confortetur augebitur vel non destrue tur virtus eius. et sic semper durabit. Si dicas secundum philosophum omne corruptibile de necessitate corrumpitur. dico quod hoc est verum: quia quaecunque pars aucta corrumpitur exceptis principalibus: tamen potest conseruari simile et consimile in perpetuum. Exemplum de igne et aere et aliis elementis: quia si vna pars ignis quando agit in aquam corrumpatur: tamen alia pars consimilis et eiusdem spesciei et maior loco eius generatur vel forte virtus conuer siua est parua et in parua parte. et ideo propter sui pat uitatem tandem consumitur: et ideo non in qualibet parte corporis est virtus conuersiua quanuis caro qualibet concurrat ad remouendum prohibens: puta qualitates contrarias.
⁋ Ad quantum dico quod non est ve risimile quod ita parua materia existens sub illis seminibus ex quibus generantur filii et filie diuidatur in tot partes quot sunt resurrecturi: quia omnes resur gentes descenderunt de illis octo quae fuerunt in archa none et non est rationabile quod semina octo in tot portiones diuidantur. Confirmatur. quia materia seminis cedit in menbra et partes principales animalis et semen decisum est ex partibus generatis ex alimento secundum philosophos. sic igitur per magnam multitudinem tandem deuenitur ad alique in quo nihil est de illa materia quae fuit in illis octo. Si dicatur contrus christus dicitur fuisse in lumbis abraham secundum corpulenta substantiam non secundum rationem seminalem secundum Augustinum. Respondeo verum est quod beata virgo fuit in eius lumbis vtroqued modo: quia materia quae in beata virgine fuit: decisa fuit ab aliquo descendente ab eo per naturalem propagationem et per decisionem non quod aliqua portio materie quae fuit in beatam virgine fuit in abraham: sed qui aliquid descendens ex abraham naturali propraga tione generauit beatam virginem per decisionem seminis generati ex partibus alimenti ab extra accepti. christus autem fuit in eo per corpulentam substantiam qui materia christi ex qua formabatur eius corpus saltem aliqua pars fuit ab aliquo descendente ab abra ham naturali propagatione puta a patre beate vir ginis. et non fuit in eo secundum rationem seminalem: quia cermistus non descendit ab eo secundum naturalem propagati onem sicut mater eius fecit: sed per ministerium spiritus sancti
⁋ Ad sextum dubium patet quod sic: quia illa pars quae est in mebris principalibus quae per totam vitam hominis non mutatur manet in homine et per totam vitam suam: quia illa membra generantur pro maiori parte ex mate ria seminis ex qua generatur homo.
⁋ Ad septimum dico quod nulla pars materie est de veritate nature humane quin sine qualibet posset anima in tellectiua esse: quia ipsa nullam materiam sibi determinat. aliqua tamen sic est de veritate nature humane quod forma sensitiua hominis quae distinguitur ab in tellectiua et extenditur sine illa non potest esse per natu ram. et sic materia sub menbris principalibus est de veritate nature humane et omnes ille partes materie: quia qualitercumque deperdatur pars materie orquod depardatur pars forme extense in illa materia quin tamen potest per potentiam diuinam ista forma sensitiua perficere aliam materiam non video. et sic loquendo nul la materia est de veritate nature humane. quin tamen per potentiam diuinam possent omnes forme hominis tam substantiales quam accidentales fieri in alia materia non video.
⁋ Ad octauum dico quod sic quantum ad vtrumque: quia ex maiori parte seminis pro maiore parte fiunt menbra principalia et spcialia quae non augentur nec diminuuntur per vitam hominis saltem quantum ad aliquam pertem. et illa pars materie fuit sub forma hominis: et il la materia resurget in homine. et similiter sensitiua perficiens illam et alias partes consimiles: sed non quaelibet pars sensitiua aliarum partium auctarum resurget sicut non quaelibet pars materie. aliter homo resurgeret in magnitudine excedente magnitudine omnium homnium et aliarum bestiarum. saltem aliquis homo quae diu vixit et multum conuertit de alimento in sui na turam. quae pars materie et forme sensitiue quantum ad alias partes resurget et quae non solus deus nouit
⁋ Ad aliud dicendum est quod si nutritus ex carnibus humanis generet alium hominem materia illa rum carnium resurget in illis quarum fuerunt carnes et non in nutrito. et maxime materia membrorum principalium si illa comendantur: quia illa resurgent in quolibet homine sicut dictum est: et tunc deus supr plebit materiam istius nutriti vel per creationem noue materie vel per additionem alterius materie quae fuit in aliquo alio homine quae sibi est superflua et in qua non est nutritus. si enim ille nutritus generet alium hominem: et ille tertium: et ille quartum. et sic deinceps poterit contingere per multipliea tionem generationis quod materia illarum carnium eadem numero sit sub partibus principalibus multorum hominum: et tunc non potest in quolibet resurgere. tunc esset dicendum quod deus distingue ret sicut sibi placeret. et forte tunc illa materia resurgeret cum illo homine sub cuius partibus et men bris spalibus primo fuit: et in nullo alio. et per consequens deus supplebit materiam partium princi palium aliorum hominium de aliena materia sicut sibi placeret. et sic videtur dicendum quod nulla materia quae fuit sic in tali secundo homine per totam vitam suam resurget in eo: quia non materia partium principalium secundum casum positum: nec etiam materia aliarum partium propter augmentationem et diminutionem.
On this page