Quod non: quia ab anima beata nulla quabet auferri perfectio: sed animam separari a corpore est perfectio. tum quia tunc deo magis assimila tur quam quando conungitur cum corpore. tum quia sic simplici ter ad simplicit: ita magis ad magis et maximum ad maximum: sed quanto forma est magis abstracta tam to est perfectior: igitur maxime abstractum est maxime perfectum.

Preterea. si idem homo numero posset re dire hoc non esset nisi quia est ita in potestate agentis post corruptionem sicut ante. et sic eadem ratione posset redire idem numero per agens naturale: quia eandem potentiam habet agens naturale respectu effectus producti post productionem quam habebat ante. Ad opi positum est fides ecclesie

⁋ Circa istam quaestionem con clusio est certa ex scriptura: sed sunt hoc aliqua speciales difficultates. vna est an sit aliqua ratio specialis ex parte hominis quare resurrecto ipsius sit magis pos sibilis quam alterius rei generabilis. Et quantum ad istam dicitur quod est spaialis ratio quia anima intellectiua est per se sub sistens et materia simpliciter est incorruptibilis: et ideo non est interruptio in esse scilicet substantiali. forma autem aliorum cedit in nihil: et ideo non est redibilis et ideo dicit quod anima sensitiua in homine non differt ab anima intellectiua et quod accidentia hominis non redibunt eadem in numero quamuis substantia eadem in numero redeat. Contra istam conclusionem sunt auctoritates vna au gustini. xxii. de ciui. dei. c. xx. Quanuis et si omnibus perisset modis nec vlla eius materies in vllis na ture latebris remansisset vnde vellet eam repara ret opris. secundo non est consona dictis propriis in hoc quod dicit quod cedit in nihil: quia tunc quaelibet forma ann hilaretur vere. Tertio quia anima sensitiua in homine dif fert realiter ab intelletiua sicut alibi probatur

⁋ Preterea non videtur verisimile quod christus omnia accidentia habuit noua post resurrectionem et quod commutauit potentias sensitiuas quae sunt accidentia secundum eum. Ideo dico quod tam materia quam forma intellectiua sensiti ua quam accidentia omnia redibunt. et hoc non includit contradictionem. hoc etiam patet per auctoritatem sacre scripture Iob. xxx. Scio quod in nouissimo die de terra surrecturus sum.

⁋ Secunda difficultas est: an animal in tellectiua sit forma specifica hominis et multipli¬ cabilis ad indiuiduorum multiplicationem contra commentatorem auerroim. iii. de anima. de quaestione quare responsionem alibi etc. Sed dubium est iuxta hoc vtrum anima intellectiua sit incorruptibilis secundum philosophum. Respondeo. quod non videtur esse de intentione philosophi quod sit incorruptibilis: quia secundum eum nihil est incorruptibile a parte post quod habuit initium a parte ante. Tum si ponatur incorruptibilis secundum eum magis videtur esse de intentione sua quod maneret imperpetuum vnita corpori: sicut perfectio perfectibili: quam quod sepraretur Tertia difficultas est. vtrum resurrectio sit possibilis. et hic sunt duo videnda

⁋ Primum est. vtrum per naturam idem numero possit redire de non esse ad esse

⁋ Circa istudest duplex opinio. Una est quod omnia redibunt eadem numero. quia agens redibit in suo situ. et per consequens effectus. Sed hoc opinio est heretica et falsa: quia contra sacram scripturam. Secunda opinio est. quia nihil idem numero potest redire per naturam. quod probatur sic. natura nihil facit nisi mediante mo tu et transmutatione. sed motus non potest redire idem ni mero: etiam per potentiam diuinam. igitur etc. Minore probat sic gadensis quotlibet octauo quaestione secunda. Et primo ex parte eius quod pertinet ad vnitatem motus. quia ponere vnitatem cum interruptione essendi in illis de quorum vnitate rationis est continuatio. lud est multiplicare contradictionem: sed omnia successiua sicut motus et tempus in ratione sue vnitatis includunt continuationem essendi. igitir etc.

⁋ Probatur ead minor ex parte prioritatis et posterioritatis in tempore qui ponere ea simul: de quorum ratione est non esse simul est ponere contradictionem: sed de ratione prioris et posterio ris in motu et tempore est non esse simul. sed tepus praeste ritum prius et postea reparatum se habent sicut prius et posterius. igitur si tale potest reprari potest esse prius sin cum posteriori.

⁋ Tertio probatur eadem n spacio super quod est motus moueatur aliquid ab a in qo et per b. si igitur motus posset reprari pars motus qui est ab a in b. potest reparari quando mouetur a be in c. et tunc simul moueretur ad b. et recederet a b.

⁋ Preterea. secundo de generatione dicitur: quod non redit idem numero. Similit in praedicamentis. A priuatione in habitum non est regressio. Quantum ad istum articulum respon sionem quare alibi. Secunda difficultas in isto articulo est. vtrum vtroque existente tam anima intellectiua quam corpore: posset anima se vnire corpori. quod non: quia quando anima informat corpus: aliquod esse causat in corpore. aut igitur illud est idem cum anima: aut est diuersum ab anima. si idem: tunc anima causaret se in corpore. Si secundum aliud esse: illud esset medium inter formam et materiam et per consequens ex priori articulo istud esse post suam corruptionem non posset reprari per naturam. igitur etc. Secundo sic. prius natura anima creatur quam corpori vnia tur. et per consequens si anima posset se vnire: semper posset se vnire. Tertio sic. quia tunc resurrectio christi fuisset naturalis. quia partes ille fuerunt confuate. quia tam anima quam corpus: quod falsum est et erroneum. Sed iste rationes non concludunt. prima non: quia nullum est esse crea tum ab anima in corpore quod non fuit prius: nisi quia resultat quedam vnio quae est relatio: sicut partbet alibi: sed ista relatio potest causari per naturam. igitir etc. nec se cunda valet: quia praoritas nature anime ad corpus non sufficit ad hoc quod anima se vniat corpori: sed requiri tur quod prius tempore existeret anteque corpori vniretur quod non est verum. ideo non valet. Nec tertia valet: quia con clusio potest concedi.

⁋ Ideo dico quod non potest sufficie ter probari quin anima possit se reunire. quia non videtur rati quare per naturam non possint partes vniri cum videa mus quod per agens naturale due aquae et due partes aeris diuerse vniuntur: quia tamen oppositum est magis consonum dictis sanctorum. ideo teneo hanc oprinione: licet non posset sufficienter probari.

⁋ Quarta difficultas principalis est quo fiet resurrectio. Respon deo secundum doctrinam sactorum. licet non posset probari. ico quod ministerio angelorum fiet. sic quod prius congregabunt materiam: qua aggregata inducetur post for ma substantialis praecedens animam intellectiuam: et post ducetur anima intellectiua. et quamuis vtraque forma possit totaliter a deo produci: non tamen videtur quod debeat negari actiuitas respectu huius a causis vniversalbus. quia non potest probari quod non possit fieri ab ali qua naturali causa et vniversali. puta corpore celesti: saltem deo concurrente. quia ex quo materia est nata re cipere et agens naturale vniversale agere. non videtur quin corpora celestia: saltem partialit possint illas formas inducere: nec impedit. quia tunc non erit motus cessabit tunc: quia motus nihil facit nisi quia approximat agens ad passum et sine omni motu potest fieri ista approximatio: saltem ministerio angelorum Sed contra praedicta sunt multa dubia. primum est. an determinatus effectus determinet sibi certum agens. hoc videtur contusio praedicta in secundo libro. quia ibi dicebatur quod quodlibet respicit infinita producibilia et per consequens nullum vnum effectum sibi determinat. et hec est causa quare creatura non potest creare: sicut ibi dictum est. Secundo quia quae ratione omnis effectus determinat sibi certum agens: ita et certum tempus et per consequens nihil bis potest produci.

⁋ Secundum dubium est. quia alibi dictum est quod due possunt esse causae totales alicuius effectus: quod non et verum si vnum agens determinet sibi certum effectum

⁋ Tertium dubium est. quia in tertio dictum est quod in augmentatione forme inducuntur plures partes realiter distincte. et tunc cum agens equaliter respiciat distinctas partes in eodem instanti omnes illas producit vel nullam. vel dabis quod variatio temporum sit causa quare modo producit vnam partem et post aliam.

⁋ Quartum est. quia videtur quod sola variatio temporum variat effectum: quia sola variatio approximationis va riat effectum. igitur eodem modo hic.

⁋ Quintum dubium est. quia si sic idem motus numero posset redire tunc semper esset idem motus numero corporis celestis et ita semper esset vna dies et vnum tempus: et non esset tempus in infinitum contra philosophum et commentatorem. Item. v. phisicorum sanitas corrupta non redit eadem nume ro. et contra idem faciunt autoritates reliquae supra po site.

⁋ Sextum dubium est an eadem actio numero potest redire videtur quod non: quia actio interrupta. similiter. v. phisicorum ad vnitatem motus requiritur vnitas tem poris: tempus autem non potest redire.

⁋ Septimum dubium est an possit probari resurrectio naturali ratione videtur quod sic: quia desiderium est naturale respectu be atitudinis: sed non possumus perfecte beatificari nisipost resurrectionem. igitur etc.

⁋ Ad primum istorum dico quod ratio conuincit: quia quamuis non respiciat infinita producibilia in eadem materia. tamen in diuersis ma teriis infinitis respicit infinita producibilia: quia cum equaliter se habeat omnino ad omnes illas materi as produceret infinitos effectus vel nullum. et eodem modo si potest creare cum equaliter se habeat ad omnes effectus creabiles: quia infiniti sunt vel crearet in finita: vel nihil crearet. sed in proposito non est simile qui licet agens in diuersis materiis non determinet certum numerum: quia saltem potest facere infinitas ma terias equaliter approximatas agenti: tamen in eadem materia bene potest agens naturale sibi determina re certum effectum.

⁋ Ad secundum dico quod forte possunt esse due causae finales totales eiusdem rei sicut alias dictum est. et due cause agentes successiue totales: puta si vna causa totalis producat effectum et illa causa de struatur et ponatur alia causa eiusdem speciei et virtutis per omnia: tunc illa causa conseruaret eundem effectum: sicut si iste sol destrueretur et poneretur alius sol eiusdem virtutis per omnia: tunc iste secundus conseruaret illud idem lumen numero in medio quod producit primus sol: nunc autem conseruatio non differt a creatione quantum ad prin cipale significatum: sed solum penes connotatiua. Alio modo potest dici quod sunt due cause totales agen tes rectum vnius effectus simul et semel producti quarum vna sit deus et alia causa secunda cum deo. Exemplum. si esset hoc calor vnus sufficiens ad producendum alium calorem in isto gradu ita quod non requireret aliam causa secundam ad producendum istum calore: tunc calor potest simul et semel produci a calore sicut a causa totali et a deo similiter. quod autem deus concurrat cum calore sicut cau sa totalis vel partialis hoc est in voluntate sua: quia dimittit creaturam habere actionem et potest ipse nihilomi nus concurrere sicut placet sibi. quod autem creatura non potest esse causa totalis ratio est: quia semper concurrit deus: sed quod respectu eiusdem effectus sint due cau se totales naturales est impossibile. nec hoc vnquam dixi nisi secundum opinionem Ioh. Contra quam arguo in eo quod ponit quod idem homo possit produci a pluri bus patribus: quia non videtur inconueniens secundum eum qui dicit quod ad variationem cause non variatur effectus qui due cause totales possunt idem producere: quia secundum Ioh. duo patres sunt cause naturales: quia eadem ratione posset vnus effectus produci a duabus causis totalibus naturalibus: puta ignis. et tunc cum ista agentia possint simul approximari alicui passo disposito: ipse habet dicere quod idem effectus potest produ ci a duabus causis naturalibus totalibus: quod tamen ego nego. sed hoc non est contra me: quia non pono hoc vel si teneretur quod duo calefactiua approximata aliquid producerent in passo: quod non videtur ratio quare vnum magis produceret in passo quam aliud. potest dici quod non essent cause totales: quia produceret alium effectum numero distinctum ab illo qui produceretur ab vno tantum. et ille effectus sic esset a duobus quod non posset esse ab vno solo. et per consequens respectu illius effe ctus sunt iste cause partiales: licet respectu alio rum effectuum possint esse causae totales.

⁋ Ad aliud dubium dico quod non videtur ratio quare in augmenta tione prius producitur vna pars quam alia: nisi quia deus concurrit ad producendum istam partem et non aliam.

⁋ Con tra. eadem ratione posset deus determinare agens ad eundem effectum: quod tamen respiceret infinita produci bilia in eadem materia.

⁋ Preterea. tunc eadem ratione potest creare: quia deus potest concurrere ad productionem vnius et non alterius.

⁋ Ad primum istorum et ad aliud dico quod non est simile de tempore et approximatione. qui non dependet effectus a tempore sicut a causa nisi per accidens. quia si deus crearet actiuum sine omni tempore adhuc produceret effectum. et per consequens quaelibet effe ctus produci potest in quolibet tempore: nec semper diuersitas approximationis facit ad diuersitatem effectuum: dummodo agens eandem habeat virtutem.

⁋ Ad aliud de motu dico quod philosophus dicit vel intelligit quod ad variationem termini variatur motus. quia in vno tempore motus connotat aliquas partes contradictionis: quas non connotat in alio. tamen quantum ad omne positiuum et affirmatiuum. secundum quod differt a rebus permanentibus bene potest esse et redire motus per potentiam diuinam et forte per naturam in motu locali quo fit super spacium: potest omne intrinsecum motui redire idem numero. quia eedem sunt partes magnitudinis siue spacii: et eedem negationes illarum partium: et plura non sunt de ratione intrinseca motus: sed mo tus semper connotat aliquid quod redire non potest. et propter hoc non semper est idem dies vel hora. quia primus dies connotat quod partes magnitudinis mote non coexistant partibus magnitudinis super quam est motus. ita quod non ante. secunda dies quae connotat quod eedem partes conexistant praedictis partibus semel. tertia dies connotat quod coexistant bis. et quantum ad ista connotata non potest semper esse eadem dies per naturam nec per aliquam potentiam. licet semper sit eadem dies quantum ad omne intrinsecum diei: siue sit affirmatiuum siue negatiuum. Ad philosophum dico quod sanitas potest redire eadem numero. sed sanitas quantum ad connotatum non potest redire. quia sanitas prima connotat coexistentiam alicuius partis temporis quae non potest coexistere tum ista parte temporis quae connotatur per sanitatem secundam. Qui vero vellet tenere primam viam quod agens naturale non determinat sibi vnum effectum sed certos effectus: ita quod isti effectus non possunt produci ab alio agente: nec in alia materia nec in alio tempore: ita quod ad productionem vnius effectus requirit vnitas materie et agentum. et hoc sufficit et videtur esse intentio philosophi. v. phisicorum. et sic non potest idem motus numero redire nisi rediret idem tempus. et per consequentia idem motus numero non potest fieri in alio tempore.

⁋ Ex istis patet quod nihil valet quod aliqua diunt quod idem numero non potest redire: quia duplex est puatio: scilicet vna quae est for ma. et hoc priuatio est potentia obiectiua forme: et hoc non posset esse eadem post corruptionem: quia in illam non corrumpitur forma. Alia est priuatio quae consequitur formam: et est potentia obiectiua materie: et in illam corrumpitur forma et non in eandem potentiam obiect uam numero: quia potentia obiectiua istius forme nihil dicit nisi hanc formam posse produci ab agente. et per consequens dicere quod hec forma non potest iterum produci: quia non est in potentia obiectiua est dicere quod non potest produci: quia non potest produci. et sic est petere principium et probare idem per idem. simitlr contuso hoc quod dicitur quod forma cedit in eandem potentiam specie non numero. quia si cor rumpatur in eandem potentiam rectum forme eiusdem rationis cum agens sit idem et materia eadem: nec sit aliqua mu tatio facta in eis. Ponamus. non est aliqua ratio quare vnum non posset produci sicut aliud. et ita illud quod fuit iam productum sicut aliud agens eiusdem rationis potest produci de illa potentia. Si enim deus annihila ret angelum nulla fieret in deo mutatio propter quam non posset illum angelum reparare: nec in ang lo nisi quia angelus fuit prius et modo non est. et hoc non est aliquid reale nec rationis impediens quin angelus posset redire. Ideo dicerem secundum philosophum quod in nullam po tentiam naturalem corrumpitur forma. et ratio est: quia ess in potentia naturali non est aliud nisi posse prodi ci per naturam. igitur cum talis forma non potest redire per viam nature non potest forma corrumpi in potentiam na turalem. nec ex hoc sequeretur quod annihilaretur: quia agens naturale necessario praesupponit subiectum in sua actione: et illud manet post desitionem forme. es illud sufficit ad hoc quod forma non annihiletur. Ad ratio nes gandensis ego dico

⁋ Ad primam dico quod aliqua interruptio in motu non stat cum continuatione: et aliqua stat. quod enim aliquod mobile per aliquam partem spa cii quescat et postea mouetur in alia parte spacii. talis interruptio non stat cum vnitate motus et comtinuatione. Alio modo potest esse interuptio in motu. sic scilicet quod aliquis actus motus primo corrumpatur et post mobile quaescat: et post in alio tempore redeat idem motus totaliter super illud spacium. et talis inter ruptio motus stat cum continuatione eiusdem quantu ad omnia intrinseca motus. Si dicas quod ad vnita tem motus requiritur vnitas temporis. nego assumptum.

⁋ Ad aliud dico quod illud quod est prius in motum primo esse posterius in motu per potentiam diuinam. et per consequens sic multitudo est simul prius et posterius. sed quia idem non potest simul habere istam denominationem: quia non habi denominationem prioris: nisi quia coexistat priori parti temporis. denotatur autem posterius prout conexistit parti posteriori temporis. sed ille partes secunde temporis non possunt si mul coexistere propter contdictionem inclusam. quia non potest simul habere istas denominationes: sed quando mo tus existit cum priori parte temporis denominatur prius quando vero existit cum parte posteriori temporis denominatur posterius.

⁋ Ad aliud de spacio potest responderi du pliciter. Uno modo. secundum opinione Ioh. qui dicit quod deus potest facere idem corpus in diuersis locis. et tunc non est inconueniens quod tunc aliquod mobile acce dat ad b et recedat a b. sicut si idem corpus ponatur hic et in ecculia per potentiam diuinam: vt hic posset moueri ad eciliuaiam: vt ibi potest moueri de eclaia Aliter potest dici quod non sequitur potest reparari. igitur isto tempore potest reparari: sicut non sequitur album potest fieri nigrum. ergo quando est album potest fieri nigrum. igitur non sequitur motus ab a ad ba. potest reparari. ergo potest reparari quando mouetur ab a in c. sufficit enim quod possit reparari in aliquo alio tempore. Ad auctoritates philosophorum dico quod eadem forma non potest reprari. quia a priuantione in habitum non est possibilis regressio. quia forma ge nerata et reparata secundum istas denominationes con notat diuersas partes temporis quae non possunt simul coex stere. et ideo dicit philosophus quod puatio connotat vnam parten temporis in qua non est habitus. habitus connotat aliam parten in qua non est priuatio. et iste partes non possunt simul esse.

⁋ Ad primum principale dico quod anima seprata quantum ad aliquas conditiones et proprietates est magis similis deo quam coniuncta. tamen ex hoc non sequitur quod sit perfectior composito sicut materia est magis simplex quam compositum et non est perfectior composito. Ad aliud patet ex dictis etc.

PrevBack to TopNext

On this page

Quaestio 12