Quaestio 7

PReterea circa idem squarto quero. Utrum illud quod est vniversale e commune vniuocum sit quomocumque realiter a parte rei ex animam.

⁋ Quod sic. secundum comme. vii. metha. commen. xi. Diffinitio est idem cum substantia rei. ergo est aliquo modo extra animam. et per consequens omnens partes sue sunt aliquo modo exr animam. sed diffinitio componitur ex vniversalibus. ergo etc.

⁋ Ad oppositum. Spposita non possunt competere eidem: sed omnis res exa animam est simpliciter singular. ergo nulla res est aliquo modo vniversalis.

⁋ In conclusione istius. q. omnens quos vidi concordat. dicentes: quod natura quae est aliquo modo vniversalis: saltem in potentia et incomplete. est realiter in indiuiduo: quamuis aliqui dicant quod distinguitur realiter. Aliqua quod tantum formaliter. Aliqua quod nullo modo ex natura rei: sed tantum secundum rationem. vel per cosiderationem intellectus

⁋ Unde dicunt aliqui quod in creaturis est quadam forma: que secundum rem et naturam nullam vnitatatem habet in se omnino. sed in se est naturaliter diuisa. et hae solum vnitatem secundum intellectum rationis: ita quod in primitate illius vnitatis absque formali alicuius positiui adiectione. in nullo indiuiduo subsistit: vt est forma generis: quae est in rerum natura non est nisi diuisa per formas specierum

⁋ Alia est forma quae secundum rem et naturam in se sic est vna et indiuisa. et ab alia diuisa: vt in suppositum nullo formali sibi addito subiecsistat viest forma cuiuslibet speciei spaialissime: cuius vnitas est non nisi secundum rationem indiuisa. quantum est ex se quo ad per tes subiectivas. Uult ergo ista opinio: quod forma ge neris non est vna simplex ex se: sed ex se est diuisa: sed forma speciei ex se est vna simplex: et vt sicut est vniversalis: sed ipsa forma vt signata in hoc supposito est particularis Ita quod ista opinio ponit quod tam forma generis quam speciei subsistit in ipsis singularibus: quamuis aliter et aliter

⁋ Alii autem ponunt quod res secundum esse suum in effectum est singularis. et eadem res secundum esse suum in intellectu est vniversalis: ita quod eadem res secundum vnum esse. vel secundum vnam considerationem est vniversalis. et secundum aliud esse. vel secundum aliam conside rationem est singularis.

⁋ Alii autem moder ni ponunt quod eadem res sub vno conceptum est vniuersalis. et sub alio conceptu. est singularis Unde dicunt quod superioritas et inferioritas conuenit tantum rei in comparatione ad intellectum Nam secundum auicem id est metha. vna et eadem res sub vno intellectu vel conceptum est singularis: et sub alio est vniversalis.

⁋ hoc modo dico: quod omnis res positi ua extra aniam eo ipso est singularis. et hec res sic singularis est apta nata mouere intellectum ad concipiendum ipsam consuse. et ad concipiendum ipsam distincte. Et voco conceptum confusum: quo intelle ctus non distinguit vnam rem ab alia et sic sortes mouet intellectum ad concipiendum hominem. et per illum intellectus non distinguit nec distincte co gnoscit sortem a platone Modo dico: quod superius ad sortem puta homo vel animal non significat aliam rem nisi rem quae est sortes: vt tamen concipitur confuse. Etiam mouet intellectum ad concipiendum ipsum modo nuon confuso. Et sic dico quod hic. sortes est homo: est praedicatio superioris de inferiori quod non est aliud ni si quod sortes est: et quod sortes est sortes absolute vt distincte conceptus: sortes est sortes. et sortes est absolute homo vt confuse conceptus

⁋ Unde in rei veritate sortes est homo: animal corpus ista omnia sunt vnum realiter. nec est superius nec inferius. nisi secundum intellectum considerantem modo dicto.

⁋ Sic ergo omnes iste opiniones ponunt quod vniversale et singulare sut ea dem res realiter: nec differunt nisi secundum rationem. Et in hoc discrepant a tribus opinionibus recitatis in tribus. quod praecedentibus: omns tamen conueniunt in hoc quod vniversalia sunt aliquo modo a parte rei: ita quod vniversalia sunt realiter in ipsis sin gularibus.

⁋ Pro ista conclusione potest argui mul tipliciter. Primo sic. illud quod realiter diuiditur in veras res est vera res. sed forma generis et similiter forma speciei diuiduntur in veras res tamquam in partes suas subiectiuas et eodem modo vniversale omne diuiditur in partes suas sub iectiuas. ergo omne tale est vera res extra animam.

⁋ Sed cundo sic. omne quod est de essentia alicuius rei. et in cluditur essentialiter in intellectu quidditatiuo alicuius rei ex animam: est vera res ex animam. sed omne genus omnis species: t vniversaliter omne vniversale praedicabile in quid de vera re exa animam: est de essentia inferioris et includitur in in tellectu quidditatiuo cuiuslibet per se inferioris. ergo etc.

⁋ Confirmatur. quia omnis res ex animam potest vere et perfecte et distincte intelligi sine illo quod non est aliquo modo vera res nec intrinseca sibi. sed nullum indiuiduum potest vere intelligi nec distincte non in tellecto per se superiori: sicut sortes non potest intelligi non ntellecto animali vel homine vel quocumque superiori. ergo quod cumque superius sortis est de essentia sortis. et per consequens vera res ex animam. quia nullum ens rationis est de essen tia rei existentis exa animam.

⁋ Tertio sic. in rerum natu ra est aliquid per identitatem communicabile pluribus. sed tale non est nis vniversale. ergo vniversale est aliquid realiter existens in rerum natura

⁋ Quarto. quia omnia quae sunt in linea predicamentali sunt vere res: et non tantum entia rationis. sed in linea praedicamentali ponuntur tam genera quam species. ergo sunt vere res ex animam.

⁋ Maior patet. tum quia genus praedicatur in quid et vniuoce de omnibus per se contentis sub illo. sed nihil praedicatur vniuoce de ente reali et ente rationis. ergo omnia quae sunt per se in genere praedicamentali: vel sunt entia realia vel entia rationis. et certum est quod non omnia sunt entia rationis. ergo omnia sunt entia realia.

⁋ Tum. qui nhil contentum sub aliquo immediate diuidentium aliquid commune per se: continetur sub aliquo contento sub altero diuidentium. sicut si substantia diuidatur per substantiam corpoream et incorpoream. et nihil contentum per se sub subiecta corporea: contineatur per se sub aliquo contento sub substantia incorporea. sed ens prima diuisione diuiditur in ens extra animam et ens rationis. et ens rea le extra animam: diuiditur in decem praedicamenta. ergo cum genera et species contineantur sub substantia quae est vnum praedicamentum: non poterunt contineri sub ente rationis. et per consequens non sunt entia rationis sed realia

⁋ Tum. quia si genera et species essent entia rationis ergo cum entia rationis varientur ad variationem intellectuum. sequitur quod quot sunt intellectus: tot erunt generalissima substantie.

⁋ Preterea aliqua distinctio est inter suppositum et naturam. alioquin ita esset hec vera. homo est humanitas sicut hoc homo est homo. sed suppositum est a parte rei et si militer natura. quialiter nulla esset distinctio in re er vniversale est aliquo modo a parte rei.

⁋ Preterea er auctoritas boctius enim dicit: quod species est totum esse indiuiduorum. ergo species est eadem rescum indiuiduis: ergo est a ate rei

⁋ Preterea auctorte. vi. principiorum quaerit vtrum vniversalia fiant a natura vel ab arte. et respondet quod fiant a natura. sed natura operatur occulte in vniversalbus. nam producendo singularia producit vniversalia. omnis communitas vt dicit a singularitate procedit

⁋ Ex hoc arguitur sic. illud quod fit a natura habet esse extra animam. sed vniversale fit etc.

⁋ Item. iii. Tho. interempto ge nere: interimiter species et indiuiduum: sed numquam ad in teremptionem entis in anima sequitur interemnptio entum extra animam. ergo genus est extra animam.

⁋ Ite philosophus id est poste. demonstrationes sunt de perpetuis et incorruptibilibus. Et linco. dicit ibidem: quod manifestum est quod demonstratio sit de vniversalibus repartis in singularibus. ergo vniversalia sunt vere extra animam.

⁋ Item philosophus id est peo poste. vniversale semper et vbique est: et linco. ibidem dicit sic in telligimus vniversalia per modum aristotelis formas repertas in quidditatibus singularium siue particularium a quibus suunt res particulares id quod sunt. tunc vniversale esse vbique nihil aliud est quam ipsum esse in quolibet particu lari. Unum eniam esse est esse in quolibet suorum locorum. Toca autem ipsorum vniuersalium sunt ipsa singularia in quibus sunt ipsa vniversalia.

⁋ Item philosophus primo phi. dicit: quod confusa sunt nobis magis nota ergo vniversalia non unt praecise entia in anima.

⁋ Ite Commen. i. phi. con men. iiii. intelligit per vniuersalia vniuersalis sima que possunt inueniri in istis rebus rerum materialium. ergo vniuersalia sunt in singularibus

⁋ Item ibidem Commen. xii. Intentiones de quibus dicitur hoc nomen ens. scilicet vniversale et indiuiduum multum differunt. ergo vniversale est vere ens.

⁋ Item ibidem Conmen. pvtet hoc nomen ens dicitur de intentione vniversali et particulari scilicet indiuiduo.

⁋ Ite. iii. metha. dicimus singulare vnum numero. vniversale vero quod in hiis.

⁋ Item v. metha. c. de eodem socrates non in multis. pro pter quod non omnis socrates est.

⁋ Item. vii. metha. ens significat quod quid est. et indiuiduum hoc ali quid. ergo vtrumque est ens reale

⁋ Et similiter idem Commen. commen i it Manifestum est quod primum de quo dicitur hoc ens principaliter et simpliciter: est illud quod dicitur in responsione ad quid est hoc indiuiduum demonstratum existens per se. et ista pen terrogatio est de substantia. Ex hoc potest argui sic. illud quod est principalius ens quam aliquod accidens est ens ex animam. sed vniversale est huiusmodi secundum comen.

⁋ Similiter illud per quod respondetur ad quid est de substantia: non est tantum res in anima. quia illud non est de quidditate rei ex. sed pe vniversale substantie respondetur ad quid est indiuiduum. non per in diuiduum. ergo etc. Similiter dicit quod ista interrogatio est de substantia. sed ista interrogatio est de vniversali: sicut et responsio est per vniversale. ergo etc. Ite Comen. iii. quiddita tes sunt substantie. quia sunt partes substantiarum quae sunt substantie in rei veritate scilicet particularium.

⁋ Item

⁋ Commen. ilii. signum eius quod substantia apde nos manifestior accidentibuscilis. vniversalia substantie quam vniversalia accidentium est quod scire indiuiduum substantie per sua vniversalia substantialia: est perfectius quam scire illud per vniversalia accidentium.

⁋ Item Comen. x. Consideremus de hac substantia qua significat: methaphisicus conside rat de substantia quam significat diffinitio: sed non considerat de aliquo indiuiduo. ergo etc.

⁋ Item Conmen. xxi. in principio. Substantia rei est illud quod dicitur in responsione ad quid est hoc indiuiduum substantie. et ideo de scripsimus illam substantiam descriptione dyaleticam quod est illud quod significat sermo: quae dicit essentiam rei quae est diffinitio et est illud quod dicitur per se iet quod praedicatur essentialiter. et innuit ipsum modum praedicabilium est sentialium scilicet diffinitionem Ex ista auc. patet: quod diffinitio significat substantiam quae praedicatur essentialiter et pri mo modo. sed tale praedicatum non praedicatur nisi de pluri bus. ergo etc.

⁋ Item Commen. xl. declaratum est ibi quid est substantia quae es quidditas. et ista substantia est praedicabilis de illo quod est subiectum: et quod hoc est eius secundum quod vniversalis. ergo aliqua substantia est praedicabilis secundum quod vniversalis.

⁋ Contra istam opinionem. Primo contrai conclusionem no vrdetur quod aliqua res ex animam sit substantia vniversalis nisi forte per voluntariam institutionem. primo quia illa quae sunt opposita requirunt distincta quibus primo conueuiant. sed vniversalitas et singularitas sunt huiusmodi: secundum omns istos. ergo quae primo et immediate denominantur ab illis di stinguuntur. Aut ergo distinguuntur formaliter: quod est prius improbatum. Aut distinguutur sicut res et res. et per consequens redit prima vel secunda opinio improbata in primis. q. Aut distinguuntur sicut ens rationis etens rationis. aut sicut ens reale et ens rationis. et certum est quod illud quod est singulare primo et immediate non est ens rationis. ergo illud quod primo et immediate denominatur vniversale: est tantum ens ter anima et sic non est in re

⁋ Secundo sic. Aut eadem res realiter est vniversalis et singularis. aut non. Non potest potest dici quod non: sicut probatum est in tribus. q. praecedentibus. Si sic. Con tra illa res quae est singulari non est praedicabilis de pluribus. sed quod est vniversale est praedicabile de pluribus. ergo non est idem Et hoc est sic arguere. Impossibile est contradictoria primo de eodem verificari. sed praedicabile de pluribus et non praedicabile de pluribus verificantur de vniversali et singulari secundum eos. ergo non sunt idem

⁋ Si dicas quod vniversale non praedicatur de pluribus nisi per actum intellectus compo nentis. et ideo quod de se non praedicatur de pluribus potest per actum intellectus praedicari de pluribus

⁋ hoc non valet quia non tantum praedicari de pluribus et non praedicari de pluribus contra dicunt. sed praedicabile de pluribus et non praedicabile de pluribus contradicunt. Similiter posse praedicari de pluribus et non posse praedicari de pluribus contradicunt. secundum autem actum intellectus vniversale potest praedicari de pluribus: et singulare non est praedicabile: nec potest praedicari de pluribus secundum eos. ergo sine omni actu intellectus singulare non est vniversale

⁋ Preter ea arguo per rationes philosophi per quas nititur probare et demonstrare istam conclusione quod nullum vniversale est substantia sic substantia rei est propria illius cuius est fsubstantia. sed vniversale in est alicui proprium sed commune. ergo vniversale non est substantia.

⁋ Si dicatur quod philosophus intendit probare quod vniversale non est substantia praedicabilis propria. Unde comen. arguit sic. commen. xlv. substantia cuiuslibet rei demonstrate est ei propria. Ule autem est commune pluribus ergo non est substantia propria. et ita non probatur absolute quod non est substantia sed quod non est substantia propria.

⁋ hec responsio non vatet quia intentio philosophi est arguere conraeos: qui posuerunt vniversalia esse substantias: sicut fuerunt platonici. ipsi autem sicut ipse imponit eis non posuerunt vniversalia esse proprias substantias sed communes. Uum dixerunt quasdam substantias esse particulares: et quaesdam communes. ergo non sufficit sibi probare conclusioeos quod non sunt substantia proprie. nisi probet quod non sunt substantia. Unde arguit sic. Si vniversale quod est commune pluribus est ssubstantia. aut est omnium. aut vnius. non autem est possibile quod sit omnium. ergo erit substantia vnius et per consequens omnia quibus est commune erunt illud vnum quod est impossibile. Item arguitur sic Ule est quod praedicatur de aliquo subiecto sen substantia non praedicatur de subiecto aliquo. ergo vniversale non est substantia

⁋ Tertio arguitur sic. impossibile est indiuiduum substantie eomponi ex qualitatibus. quia tunc qualitas esset prior indiuiduo. ita impossibile est indiuiduum com poni ex non hoc aliquid. ergo nullum vniversale est pars substantia. et per consequens cum non sit per se existens. non erit substantia aliquo modo.

⁋ Quarto. quia nihil fit ex duobus in actu. ergo quando aliqua distinguuntur et faciunt vnum per se: oportet quod vnum sit potentia et aliud actus. et per consequens si vniversale esset ssubstantia: et si aliquid esset si bi additum. operteret quod se haberent sicut actus et potentia. quod est inconueniens.

⁋ Quito. quia tunc esset tertius homo Item. x. metha. dicit philosophus quod impossibile est aliquod vniversalium esse subiectam. Ubi dicit Comme. comen. vii. cum sit declaratum in tractatum de substantia et de generibus eutis: quoniam impossibile est vt aliquod vniuersalium sit substantia. manifestum est quod vnum vniversale non est substantia. Et sequitur. et cum vniversalia non sint substantia. manifestum est quod ens commune non est substantia existens ex animam quemadmodum vnum commune non est subiecta. Et sequitur. vnum et ens praedicata sunt vniversalia quae non habent esse nisi in anima. Et sequitur. cum vniversalia sin sint subiecti. ergo neque genera sunt subteantia Et sequitur. neque subst. tie sunt gnera: quia genera sunt vniversalia. Ex quo patet quod vniversale non habet essenisi in anima tantum. ergo non est res ex animam. Similiter per hoc quod ens et vnum suntlis via. probat quod non sunt substantia: ergo nul lum vniversale est substantia. Item Commen. xii. metha. comme. xxii. vnum et ens sunt ex rebus vniversalibus. quae non habent esse extra animam: erg vniversale non est extra animam. Item Commenxxiii. principium et vniversale: non existit extra animam. sed in diuidua. Et sequitur nullum vniversale generat vel gene ratur: ergo non est in re. Item Commen. xxix. de particulari non fit demonstratio quamuis ipsum tantum sit ens in reri veritate: ergo vniversale in rei vitate non est substantia. nec ens extra animam. hoc idem vult. vii. metha. Commen. xx. xxi. xxx. et in aliis locis quasi infinitis.

⁋ Contra primum modum ponendi quero quomodo distinguunt natura et designatio nature. si nullo modo. ergo non plus est natura vniversalis quam natura designata. Si aliquo modo. Aut secundum re aut secundum rationem primum est prius improbatum. Si secundo modo sequitur quod vnum illorum sit tantum ratio: sicut dictum est in. q. de attributis: quod non sit differen media in creaturis patebat ibidem.

⁋ Contra secundum modum ponendi arguo sic. quando aliquid praecise de nominat aliud propter extrinsecum aliquid: cuicumque potest conuenire illud extrinsecum. et illud denominans ei proportionabiliter poterit conuenire. ergo si illa quae real ter est singularis est vniversalis secundum esse suum in intellectu: quod non est possibile nisi propter intellectionem. ergo quaelibet res quae potest intelligi consimiliter potest esse vniversalis eodem modo. et ita sortes potest esse vniversalis et communis platoni: secundum esse suum in intellectu. Similiter essentia diuina secundum esse suum in in tellectu poterit ess vniversalis: quamuis ipsa secundum esse suum re ale in effectu sit singularissima. quae sunt omnia absui da.

⁋ Et confirmatur. quia quando aliquid repugnat ex na tura sua alicui per nihil extrinsecum potest sibi con petere: sed cuilibet rei repugnat ex se quod sit communis alteri rei. ergo per extrinsecum non potest sibi illa communitas conuenire. et ita siue intelligatur siue non illa res quae est singularis secundum vnum esse suum poterit esse communis set vniversalis.

⁋ Per idem patet quod tertius modus est similiter falsus et non intelligibilis: qui ponit quod eadem res confuse concepta est vniversalis. et distincte concepta sit singularis: quia si res confuse concepta est vniversalis. quaero quae est illa res et sit a. ergo. a. confuse conceptum est vniversale. et per consequens. a. confus conceptum est commune ipsi. b. ergo haec est praedicatio superioris de inferiori. bea. est a. confuse conceptum. et ista sortes est placonfuse conceptus. et deus est creatura confuse concepta.

⁋ Dicitur ad istud quod non sequitur. quia ista consequentia non valet animal est sortes confuse conceptus. plato est animal. erg plato est sortes confuse conceptus: propter variatione medii: quia de alio animali est sermo in maiore et minore. et in re nihil est commune eis. sicut enim animal significat sortem confuse conceptum ita significat plato nem confuse conceptum.

⁋ Sed illud non est vere nec logice dictum. quia quando dicitur animal est sortes confuse concept aut animal supponit simpliciter: aut personaliter. sed personaliter animal non tantum est sortes confuse conceptus. sed animal est sortes distincte conceptus. quia tunc est vna indiffinita habens vnam singularem veram scilicet istam hoc animal est sortes distincte conceptus demonstrando sortem Si autem animal supponit simplicitur. aut supponit pro aliqua vera re. aut pro ente tantum in anima. aut pro aggregato. Si pro re: ergo aliqua vna res est communis. et pe consequens vna res praedicatur vere de alia re. et ita sicut hoc est vera simplicitur homo est animal. vel asinus est animal. ita erit hoc vera. asinus est sortes confuse conceptus. quia per te illud commune pro quo supponit animal in ista. animal est sortes comfuse conceptus. est sortes conceptus. et nullo modo distiguitur a sorte concepto. ergo de quocumque praedicatur vnum: et reliquum. Si vtrumque supponat personaliter: ergo sicut hoc est vera. asinus est animal: secundum quod supponit animal persona liter: ita haec erit vera. asinus est sortes confuse conceptus secundum quod praedicatum supponit personaliter.

⁋ Preterea cum dicit quod superioritas et inferioritas conuenit rei per comprationem ad intellectum. illud est simpliciter falsum: qui nulla res quantumcumque consideretur est superior: sicut nulla res qualitercumque consideretur est indifferens.

⁋ Confirmatur. quia si aliquid extrinsecum faciat hominem esse album. aliquid in re vere est album: quamuis non ex se: sed tantum per causam extrinsecam. ergo similiter si intellectus faciat re superiorem: vere res erit superior et indifferens: quamuis no ex se sed tantum per intellectu confuse rem concipientem. et ita dicuntur contradictoria. dicendo quod eadem res est superior et i ferior. et quod nihil in re est commune vel indifferens.

⁋ Preerea falsum est quod dicitur quod res sub vno conceptu est singu laris: et sub alio est vniversalis. quia res de se singularis nullo mnodo nec sub aliquo conceptu est vniversalis. Et ratio est quia semper a determinabili sumpto cum aliqua determinatione non distrahente nec diminuente ad ipsum absolute sumptum est formalis consequentia. et ita sequit formaliter res sub tali conceptu est vniversalis. ergo res est vniversalis. consequens falsum est sicut ista est falsa. res est indifferens secundum istos. ergo et antecedens est simpliciter falsum

⁋ Si dicatur quod hic est determinatio distrahens: qui esse intellectum et esse cognitum et huiusmodi sunt determinationes distrahentes vel diminuentes. Et ideo sicut non sequitur. cesar opinatus est. ergo cesar est. ita non sequitur. res sub tali conceptu est vniversalis vel indifferens. ergo res est vniversalis vel indifferens.

⁋ Similr secundum te non sequitur. homo in communi vel homo communis est co ceptus mentis. ergo homo est conceptus mentis.

⁋ Pri mum istorum non valet. quia iste non sunt determinationes distrahentes nec diminuentes cuius ratio est quia determi natio diminuens est cum pars alicuius totius ex primitur denominata sub illa determinatione: sicut patet dicendo: ethvops est albus secundum dentes ibi enim exprimitur pars denominata. et si denominatio talis partis non sufficit ad denominationem totius: tunc est determinatio diminuens Et tunc est fallacia secundum quio et simpliciter. non arguendo ad determinabile absolute sumptum: sed arguendo ad determinationem absolute sumptam: sicut sic arguendo. Ethiops est alb secundum dentes hoc est habens albos dentes: ergo ethiops est albus. est fallacia secundum quid et simpliciter. non est tamen fallacia inferendo determinabile absolute sumptum. sic ergo ethiops est habens dentes. sed in proposito non expremiter talis pars: cum dicitur vniversale est sortes confuse conceptus. et ideo no est haec determinatio diminues. Similiter si esset dimi nuens: contingeret inferre determinabile absolu te sumptum. inferendo ergo vniversale est sortes: sed esset fallacia secundum quid et simpliciter inferendo determinationem abso lutam. sic inferedo: ergo vniversale est consuse conceptum. et ita ha beretur propositum. Similiter iste determinationes non sunt distrahentes. quia determinatio distrahens est quando absolute repugnat rei. vel saltem existentie eius cui additur. sed denominat ipsum: quia denominat vere et proprie aliquid quod fuit pars illius. sicut patet de mortuo cum dicitur homo mortuus. quia impossibile est quod homo sit: et tamen quod sit mor tuus. Dicitur tamen secundum communem vsum loquendi homo est mortuus. quia corpus quod fuit pars eius est vere mortuum Sed patet quod non potest sic dici in proposito. ideo non sunt iste deter minationes distrahentes

⁋ Per hoc patet ad secundam: quod haec non est determinatio distrahens nec diminuens cesar intellectus: et ideo absolute sequitur. cesar intellectus est: ergo cesar est Similiter cesar in opinione est: ergo cesar est

⁋ Si dicatur quod secundum philosophum id est elen. hoc est fallacia secundum quid et simplicit sed talis fallacia est semper quando arguitur. ab aliquo sumpto secundum quid ad ipsum sumptum simplicitur. vel ecouerso.

⁋ Dico quod hic non est fallacia secundum quid et simplicitur secundum Ari. cesar est in opinione: ergo cesar est. sed formalis consequentia.

⁋ Sed hic est fallacia secundum quid et simpliciter philosophus est cesar in opinione: ergo philosophus est cesar. Nec solum est fallacia secundum quid et simpliciter arguendo a determinabili sumpto cum determinatione diminuente ad ipsum sumptum absolute: sed ille modus arguendi est tantum vnus modus illius fallacie. Et alius modus est: quando arguitur ab aliqua propositione habente praedicatum. ad est secundum adiacens sic sic arguendo. sortes est in opinione: ergo sortes est. Similiter haec rosa non existente rosa est inintellecta: ergo rosa est. Et similiter hic secundum philosophum ibiden Album non est homo: ergo album non est. quod hoc sit fallacia manifestum est. quia certum est quod consequentia non valet: ergo peccat pe nes aliquam fallaciam sed patet inductiue quod penes nu lam aliam. quia maxime videretur quod peccaret penes fal laciam consequentis: quod tamen non est verum. quia nec sequitur sic nec econuerso. Et idem patet de secundo exemplo. et ideo semper quondo est aliquod praedicatum quod potest equaliter competere ent et non enti. siue arguatur affirmatiue siue negatiue: est semper fallacia secundum quid et simpliciter. Et hoc est quod dicit philosophus quod non est idem esse quid et esse simpliciter: sicut non est idem esse in opinione: et esse. Similiter non est idem. non esse quid: et non esse simpliciter. sicut non est idem: non esse homo. et non esse simpliciter. et tamen esse in opinione non est determinatio diminuens vel distrahens: sicut non esse homo. vel esse homo. tabet ergo illud ap gumentum: quia quando arguitur a determinabili supto cum determinatione non diminuente nec distrahente mo praedicto ad determinabile absolute sumptum. est bo na consequentia. et hoc si determinatio sit affirmata non negata sicut sequitur: sortes est homo albus: ergo sortes est homo Non tamen sequitur negatiue sortes non est homo albus: erg sortes non est homo. Et vniversaliter non sequitur formaliter nisi affirmatiue.

⁋ Ad secundam dico quod non vaelet. quia in isto consequente homo est conceptus mentis. potest subiectum habere suppositionem simplicem vel personalem. si simplicem: est consequentia bona. si personalem non vatet: propter variationem suppositionis. quia in prima supponit simplicitur. et in secuna personaliter: et ita est fallacia equiuocationis penes tertium modum. et ideo sicut hoc est simplicitur neganda: aliquis homo est species vel vniversale. quia in ista luod homo non potest habere suppositionem nisi personalem propter signum particulare additum: ita eodem modo ista est neganda simplicitur. aliqua res confuse concepta est vniversalis. et ita im possibile est quod eadem res sub vno conceptu sit vniversalis et sub alio sit singularis. Ex istis patet: quod non bene dicuntur talia communia quod eadem res sub vna intentione sit singularis et sub alia vel s. vel quod secundum tale esse est homo et secundum aliud esse non est homo et multa talia consimilia. puta si res sic consideretur tunc est homo. Si aliter consideretur vel sub alia consideratione tunc est aliud. quia ta les propositiones accipientes tales determinationes in ferunt propositiones absolute sine illis determinationibus. Aliter enim eadem facilitate possem dicere: quod homo secundum vnum esse vel sub vna consideratione vel intetione est vnus asinus: et sub alia vnus bos: et sub alia vnus leo: quod est absurdum Et ideo tales sunt nimis improprii modi loquendi. et abiiciendi ab omni modo loquendi scientifico.

⁋ Ideo aliter ad. q. quod nul la res extra animam. nec per se nec per aliquod additum reale vel rationis. nec qualitercumque consideretur vel in telligatur est vniversalis. quia tanta est impossibilitas quod aliqua res sit extra animam quocuque modo vniversalis. nisi forte per institutionem voluntariam. quomodo ista vox homo quae est singu laris est vniversalis. quanta impossibilitas est quod homo per quancum que considerationem. vel secundum quodcunque esse sit asinus. quia quando aliquid competit alicui tantum denominative. siue per ali quid informas siue per aliquid extrinsecum. similiter omni illi ad quod illud informans vel extrinsecum se habet vnifor miter. illi tale denomins equaliter conuenietUerbigratia. si aliquid sit disgregatiuum visus praecise propter albedinem informante quicquid est album equalit disgregabit: ergo si res per cosiderationem intellectus qua est aliquid totaliter extrinsecum illi rei est vniversalis quid quid equaliter intelligitur: erit vniuersale. et ita omne intellectum erit vnversale. Si dicatur quod res non est vniversalis quo cunque modo intellecta: sed tantum consuse intellecta et ideo non omnis res est vniversalis. Ista est opinio tertia superi recitata. hoc responsio non vantet: quia re praecise intellecta distincte potest formari propositio in qua praedicatur superius est inferiori: sicut si sortes intuitiue videatur. saltem per potentiam diuinam. adhuc potest talis intellectus scire quod sortes est homo. quod est animal: ergo sine omni intellectione confusa propria alicui haber superius: et per consequens vniversale siue commune.

⁋ Preterea tunc deus vere esset vniversale: quia deus per te intelligi tur confuse: ergo si vniversale sit res intellecta consuse: deus erit vniversale. vel deus intellectus confuse vere erit vniversalis.

⁋ Preterea visus potest videre aliquid confuse: ergo qua ratione re intellecta confuse habetur vniversale eadem ratione re visa confuse habet vniversale quod est absurdum.

⁋ Preterea nulla res simplex potest intelligi confuse. si intelligatur: et tamen respectu simplicium vere est vniversale.

⁋ Dico go quod per nullam considerationem vel intentionem potest rei al quid competere: nisi denominatione tantum extrinseca et hoc praecise talia quae competunt intellectui vel considerationi primo et ideo potest dici res intellecta potest etiam dici quod res concipitur: et res est subiectum et res est praedicatum sed vnam opinionem. quia hoc non est aliud quam quod res tali intel lectione intelligitur. et quod potest intellectione intelligi: potest dici vere subiectum et vere praedicatum: et pars propositnis secundum illam opinionem: et sic de aliis quae omnia ita possunt pri dicari de diuina essentia sicut de creatura. Et ideo si aliqua res sit vniversalis et non alia hoc non facit intellect qui potest vniformiter omnes respicere. sed erit ex natura rei. et propter aliquam diuersitatem in re ita quod vnum quod est in re ex se aliter se habet ad ess vniversale quam aliud. et per consequens inter illud quod denominatur ab intentione vniversalitatis et illud quod denominatur ab intentione singularitatis est in re ali qua distinctio vel non identitas: cuius oppositum probatum est in praecedentibus. q.

⁋ Preterea arguo sic. sortes secundum nullum esse vel secundum nullam considerationem est vniversalis: nec plato: nec iste asinus: nec ille: et sic de singulis demonstrando omns singulares: ergo nulla res secundum vllum esse vel considerationem est vniversalis. consequentia patet arguendo ab omnibus singularibus ad vniuersalem. Ans patet. quia non est maior ratio quod vna singularis sit vera quam alia: sed hoc est vera sortes secundum nullum ess vel conside rationem vel modum est vniversalis. quia si sic: eadem ratione dicausa quod sortes aliquo modo est pluso: et homo sub alique modo est asinus. et lapis et albedo quae omnia sunt absurda Similiter si eadem res esset realiter vniversalis et singularis: in omni praedicatione superioris de inferiori esset praedicatio eius dem de se. quia praedicaretur vniversale de particulari: quae sunt ea dem res per se quod est absurdum.

⁋ Ideo dico quod vniversale non est in re: nec realiter: nec subiectiue. non plus quam hoc vopx homo quae est vna vera qualitas est in sorte vel in illo quod significat. Nec vniversale est pars singularis respectu cuius est vniversale: non plus quam vox est pars sui significati: sicut tamen ipsa vox vere et sine omni distinctione praedicatur de suo significato: non pro se sed pro suo significato. ita vniversale vere praedicatur de singulari suo: non pro se sed pro singu lari. Et ista est intentio philosophi et comen. imo omnium philosophorum recte sentientium de vniversali. Unde Commen. vii. metha commen. xliiii. cum declarauerit scilicet Ari. quod illa quae significant diffinitiones sunt substantie rerum. et diffinitiones componuntur ex vniversalibus quae praedicantur de particulribus: incepit perscrutari de vniversalibus. vtrum sint substam tie rerum: sed tantum sunt substantie particularia de quibus praedicantur illa vniversalia: et hoc est necsarium in declarando: quod forme indiuiduorum substantie sunt substantie. et quod in indiuiduo non sit substantia: nisi materia et forma particularis ex quibus componitur. Ex hac auctoritate habetur aliqua dicta in hac. q. et in praecedentibus primo quod diffinitiones non sunt substantie rerum. sed quod significant substantias rerum: quia dicit illa sunt substan tie rerum quae significant diffinitiones rerum: ita quod dis finitiones sunt signa: et substantie rerum sunt signata et signum non est signatum. secundo quod diffinitiones non significant vniversalia. et ita cum significent substantias rerum singularium: significant aliqua singularia: dicit quod diffinitiones componuntur ex vniversalibus: ergo ipsa vniversali non sut significata per ipsas diffinitiones sed sunt ser gna et partes diffinitionis significantes ipsa partici laria. quia inter vniversale et particulare non est mediu. terti haber quod vniversalia vere praedicatur de particularibus: non tamen sunt in particularibus. quia in particulari indiuiduo non sunt nisi materia et forma particularis

⁋ Et si dicatur quod non est aliqua substantia prima nisi materia et forma particu laris: est tamen in indiuiduo substantia secunda quae nec est ma teria nec forma particularis. hoc est conclusio intetionem philosophi et commen. quia eadem ratione deberet dici quod in indiuiduo non est nisi vniversale: quia nulla est substantia: secunda nisi vniversalis. Similiter si philosophus et commen. tantum probant quod vniversalia non sunt sul stantie prime. et ideo probant quod non sunt substantie. eadem ratione deberent probare quod particularia non sunt substantia: quia non sunt substantia secunde si enim animal diuiditur per hominem et asinum equaliter deret probari quod homo non est animal: quia non est asinus qua ratione probaret quod asinus non est animal quia non est homo. quarto haber quod vniversalia non sunt substantiae nec ex eis componuntur particularia. It consequesm. xlv. Dicatus ergo quod impossibile est vt aliquod eorum quae dicuntur vniversalia sit substantia alicuius rei. et si declarent substantias rerum. ergo vniversalia non sunt substantia: nec de substantia alicuius. sed tantum de clarant substantias rerum sicut signa. Item commen. xlvii. cu sit declaratum quod vniversalia sunt dispositiones substantiarum: et vo cat dispositiones subiectarum: sicut in praecedenti commeto. pridicabilia de subiis. etiam impossibile est vt ista sint pertes subsiectarum existentium per se. Et si dicatur quod philosophus et comen. non probant quod vniversalia non sunt substantiae absolute: sed quod non sunt substantia separate a sensibus sicut ponit plato. Contra hoc est pr cessus philosophi. quia primo probat quod vniversalia non sunt substantia. Se cundo quod non sunt talia exemplaria qualia posuit pluroItem Commen. iiii. metha. commen. ii. et x. dicit sic. determinatum est quod forma et pars eius sunt substantie. et quod vniversale non est substantia neque genus quia est aliquod vniversale. Deinde dixit de exemplaribus etc. et intendit quod de hoc non est perscrutatus in tractatu praecedenti: sed post perscrutabitur de hoc quod dicunt quadam quod sunt substantia. separate alie a substantiis sensibilibus. ergo de in tetione commen. est quod philosophus. vii. metha. probat simplicitur quod vniversalia non sunt substeantia. et post ondit quod non sunt tales substantiae separate.

⁋ Ad primum alterius. o. dico quod il lud quod diuiditur in veras res. sicut vere compositum in suas partes essentialiter inclusas in illo est vera res. illo modo corpus diuiditur in suas partes essentiales et to tum in suas partes integrales et fit talis diuisio rea liter extra animam. Sed quando aliquid diuiditur in veras res tanquam signum in sua signata. non oportet. non plus quam quod illud quod diuiditur in substantiam sit substantia. quomo aliqua vox diuiditur in substantias. tanquam signum in sua signata. Isto secundo modo diuiditur species et similiter genus. quia in nullo va riatur species vel genus vel quodcumque vniversale propter talem diuisione. nec illa in quibus diuiditur plus sunt partes realiter quam plura significata sunt partes vocis significamtis.

⁋ Ad secundum dico quod vniversaliter nunquam superius est de essentia inferioris. nec includitur essentialiter in inferiori. nec in intellectu eius quidditatiuo praedicatur tamen essentialiter de inferiori. quia declarat essentiam inferioris vel declarat ipsummet inferius. vel rem importatam per inferius. et hoc est praedicari in quid. vel perse primo modo et essentialiter. Unde sicut secundum aliquos ens dicit vnum conceptum quae non est de essentia dei vt pars sua essentialis. quia tunc aliquid reale esset vniuocum deo a creature. quod negant. et tamen praedicatur in quid et per se primo modo de deo et creatura. Ita dico in proposito quod nihil a parte rei est vniuocum quabuscumque indiuiduis. et tamen est aliquid praedicabile in quid de indiuiduis. Similiter sicut ipsi dicunt. quod vniversale quod est vnum obiectum numero praedicabile de quolibet supposito praedicatione dicente. hoc est hoc non est inre. quia nihil in re est sic praedicabile. et tamen ipsa praedicatio vocatur essentialis et in quid: et per se. Ita dico quod vniversaliter praedicatio superioris de inferiore. non est pri dicatio alicuius quod quocuque modo sit in re extra animam et per consequens illud quod praedicatur non est pars rei. nec est de essentia rei. et tamen praedicatur in quid de rebus. et causa est. quia non praedicatur pro se sed pro rebus ipsis de quibus praedicatur. Et si dicatur quod tunc esset idem dicere sortes est homo. et sortes est sortes. Respondeo quod non sequitur quia quamuis homo in pri ma supponat pro sorte. nec possit verificari nisi prosorte. Aliud est tamen illud quod praedicatur. et ideo quamuis aliquid idem sit pro quo fit praedicatio in vtraque. tamen aliud est quod praedicatur. ideo non est eadem propositio. Similiter quamuis in ista sor est homo liper homo supponat pro sorte. non tamen praeci se pro sorte. quia potentionaliter secundum modum loquendi logicorum supponit pro quolibet homine. quia infertur ex quo libet. et terminus semper in talibus supponit pro eisdem. quia promnibus de quibus verificatur. non tamen veificatur ista. sortes est ho nisi pro sorte. et ideo non est idem dicere. sortes est homo. et sorte st sortes

⁋ Ad confirmationem dico et concedo quod res potest intelligi. non tantum confuse sed etiam perfecte et distincte nullo superiori intellecto. Et quando dicitur. quod sortes non potest in telligi nisi intellecto animali. Dico quod ista potest distin gui. siue de virtute seirmonis siue non. non curo. quia l animali potest supponere simpliciter. et tunc est fula. quia tunc denotatur quod sortes non potest intelligi nisi intellecto hoc communi animal. et hoc est simpliciter fmlatum. vel potest supponere pro re et personaliter. et sic concedo. Isto enim modo sor non potest currere nisi animali currente. quia neccessario sequitur sortes currit. igitur animal currit. non tamen oportet quod illud commune currat. Isto modo homo non potest intelligi ente non intellecto. et tamen homo potest intelligi hoc communi ente non intellecto. secundum eos maxime si illud commune non sit ali quid reale. sicut ipsi dicunt

⁋ Ad tertium dico quod nihil communicabile est rebus per identitatem. nisi sola essentia diuina tribus suppositis quibus est eadem realiter. et ideo non debet proprie concedi quod natura communicatur supposito nisi forte dicatur quod natura humana communicatur vbo et tunc non communicatur sibi per identitatem. sed debet magis proprie dici quod naturaliter est suppositum sicut post ostedetur. Unde sicut ipsi habent dicere. quod ens quod est commune deo et creature non est communicabile cuilibet per identitatem. qui tunc aliquid reale esset vniuocum deo a creature sicut secundum eos aliquid reale est vniuocum sorti et platoni. sic dico vniversaliter quod nullum vniuocum est communicabile vniuocatis per identitatem.

⁋ Ad quartum dico quod non omnia quae sunt in linea praedicamentali per se ordinata secundum superius et inferius sunt vera res extra animam. sed aliqua talia entia sunt tantum in anima.

⁋ Ad primam probationem concedo. quod genus praedicatur in quid et vniuoce et per se primo non de ente reali. siue de pronomine demonstrante ens reale. et de ente rationis. non tamen pro ente rationis. sed pro re. quia illud ens rationis non habebit suppositio nem simplicem sed personalem. et ideo genus praedicatur de specie no pro specie sed pro re. Et ideo debet sic exerceri iste actus signatus. homo est animal. ita quod vterque terminus stet prore et personaliter. ita habent alii dicere quod de sapientia in communi praedicatur per se primo modo ens. et simimiliter de ente reali et tamen sapientia in communi non est aliquid reale extra animam. qui tunc esset aliquid reale vniuocum deo a creature. ergo ens quod est praecise vniuocum entibus realibus vniuoce praedicatur de ente reali et ente rationis. sed tunc illud ens rationis non supponit pro se sed pro re. Unde quando dicitur sic. omnis sapientia est ens reale. hec est praedicato in quid et ad hoc non requiritur: nisi quod hec sapientia quae deus est sit ens reale. et non requiritur quod illud commune vniuocum sit ens reale. Ita dico quod ad veritatem istius. omnis homo est animal. sufficit quod iste homo sit animal. et quod ille homo sit animal. et sic de aliis rebus singularibus. et non requiritur quod illud commune vniuocum istis hominibus sit animal. Et sic de istis omne animal est substantia. omne corpus est substantia. omnis con lor est qualitas. omnis intentio est qualitas et huiusmodi.

⁋ Ad secundam probationem per idem. quod procedit de diuidentibus de quorum vtroque supponente pro re verificatur diuisum. sed quando illud diuisum non stat pro re. sed pro aliquo alio non oportet. Unde si genera et species essent substantia. nullo modo possent esse entia rationis. sed in rei veri tate non sunt substantia. Dico ergo quod aliquid esse vel contine ri sub aliquo genere potest intelligi dupliciter. Uel quia est illud de quo pro se ipso. vel de pronomine demonstrante ipsum genus verificatur. et isto modo tantum singularia continentur in genere. quia sola singula ria lunt substantie. et sola singularia sunt qualitates et nec species nec genera continentur isto modo sub gene re substantie. Alio modo est aliquid in genere. quia est illud de quo non pro se. sed pro re vere ipsum genus praedi catur. et isto modo genera et species sunt in genere De contentis primo modo est propositio accepta vera non de secundo modo contentis.

⁋ Ad tertiam probatione patebit in sequenti. q.

⁋ Ad quintum dico quod inter naturam et suppositum aliquando est distinctio realis: sicut inter suppositum verbi et naturam assumptam Aliquando autem penitus nulla est distinctio a parte ret tamen isti conceptus suppositum et natura distinguuntur et ideo potest de aliquo verificari quod sit natura. non tamen suppositum. quod tamen prius fuit suppositum. sed hoc numquam est possibile nisi per corruptione. vel per realem as sumptionem. Et quando dicitur quod tunc hec esset vera. homo est humanitas. Dico quod nisi aliquas modus sincathego reumaticus importatus secundum vsum loquentium in hoc nomine humanitas impediat. quod hec est concedenda de vir tute sermonis. hec tamen est contingens. homo est huma nitas etiam sine corruptione humanitatis.

⁋ Ad sextum dico: quod non est intentionis boetii. quod species sit to tum esse indiuiduorum: sed quod significat totum esse indiui duorum: sicut quoddammo signum quod non est signatum. et ho es viversaliter verum de specie specialissima. non aum vniversaliter verum de genere. Qualiter autem hoc sit intelligendum di. viii. patebit.

⁋ Ad septimum dico: quod natura occulte operatur in vniversalibus: non quod producat ipsa vniversalia extra animam tamque aliqua realia. sed quia producendo cognitionem suam in anima: quasi occulte saltem immediate vel mediate producit illo modo quo nata sunt produci. et ideo omnis communitas isto modo est naturalis. et a singularitate pro cedit. nec oportet illud quod isto modo fit a natura esse ex animam: sed potest esse in anima.

⁋ Ad octauum dico: quod interempto genere etc. hoc est sic intelligendum: quod a quocumque vere negatur genus: ab eodem vere negatur species et indiuiduum. puta si lapis non est animal: nec est homo nec asinus. Non tamen oportet quod si per possibile vel impossibile quod est genus non esset quod indiuiduum non esset

⁋ Ad nonum dico quod philosophus intelligit quod demonstratio est de perpetuis et incorruptibilibus. hoc est de propoenibus necessariis. Ad linco. qui vult saluare eum potens dicere: quod intelligit quod demonstratio est de vniversalibus repartis in singularibus. quia ipsa vniversalia sunt in singularibus per praedicationem. quia vere praedicabilia de singularibus.

⁋ Ad decimum: quod vniversale non est vbique et semper. nisi quia esse alicubi praedicatur de vniversali. non pro se sed pro re quandocumque praedicatur de singulari. et vniversaliter quicquid praedicatur de singulari. siue de pronomine demon strante singulare. praedicatur de vniversali sumpto particula riter. Ad linco. quod ipse intelligit hoc ide. si non receadit a smina philosophi et a vitate.

⁋ Ad. xi. quod vniversalia dicuntur magis nota quam singularia. non quia sint prius nota quam singularia notitia inconplexa. sed quia communius et in pluribus sciuntur proprietates communes de communibus supponentibus. non per se sed pro rebus: quam sciantur proprietates spanles de spalibus. sicut postea dicet. Ad. xii. quod secundum damascenum. esse in vno modo idem est quod dici de et sic concedit ibi. Commen. quod sunt in rebus. quia dicunt de rebus particularibus.

⁋ Ad. xiii. et. xiiii. dico quod ests reale dicitur de indiuiduo et vniversali. non secundum quod vniversale supponit vel stat pro se: sed pro particulari.

⁋ Ad. xve dicimus quod vniversale in hiis est per praedicationem.

⁋ Ad. xviper idem quod socrates non est in multi. hoc est non dicitur de mul

⁋ Ad: xvii. quod significat quod quid est. secundum quod quid est de vniversale. sicut superius significat omnia inferiora qualitcunquoe sint inferiora. siue primo modo siue secundo. et hoc ordine quodam de quo supra dictum est.

⁋ Ad consmen. per idem quod ista vniversalia vere dicuntur principalius ens. quia de eis vificatur ens dignius et nobilius et prius. non sendum quod sup ponunt simpliciter. sed secundum quod supponunt personaliter. et ita per tales propositiones intelliguntur actus signati. Eodem modo respondeo ad omnes illas auctoritates. Si dicatur quod illud quod declarat quidditatem indiuidui substntie est substantia. sed illud est vniversale. ergo etc. Dico quod ibi intelligit per in lam propositionem vnum actum signatum scilicet quod de tali specie pds catur substantia. et tamen species non est genus. Alibi autem vbi di cit quod talia non sunt substantiae intelligit de virtute sermonis et ita ibi. quia non contradicit sibi ipsi exponit quo propositio nes priores quae videntur contradicere intellexit

⁋ Ad aliud dico quod philosophus et commentator per quidditatem subsiectarum intelligunt formam quae est altera pars compositi. sicut patet commen to. ii. et commen. ix. vel. vii. et commen xxiiii. set imultis aliis locis. et sic concedo quod quidditates subiectarum sunt substantia. et ideo quidditates sunt particulares partes particu larium.

⁋ Ad. xix. quod perfectius est scire per vniversalia substalia etc. quia ista sunt praedicabilia in quid. alia autem non.

⁋ Ad. xx. quod metha. considerat de substantia quam signifi cat diffinitio. quia illa substantia est illud pro quo vificam tur multe propositiones.

⁋ Ad aliud. quod diffinito significat substantiam quae praedicatur. non quod ipsamet praedicetur in se sed quod signum eius praedicatur. et illud est ipsamet diffintio.

⁋ Ad vltimum per idem. quod ipsa quidditas realis non praedicatur in se. sed tantum secundum quod est vniversalis. hoc est suum vniversale praedi catur. et hic est modus loquendi communis qui non est verus de virtute sermonis. sicut nec multi alii quibus vtimur quamuis sensus eorum verus sit. quem in aliis locis explicat.

⁋ Ad argumentum principale dico quod de ver tute secumionis non debet concedi quod diffinitio est idem cum substantia rei. nec realiter nec formaliter. sed per ipsam intelligit vnum actum signatum. quod de diffinitione pre dicatur esse idem realiter et omnibus modis cum diffinito. et sic debet exerceri. animal rationale est idem omnibus modois cum homine et ista est vera.

⁋ Si dicatur quod isto modo hec esset vera. genus est idem omnibus modis cum specie et quod passio est idem omnibus modis cum subiecto. quia hec est vera. animal est idem omnibus modis cum homine. et hoc similiter risibile est idem omnibus modis cum homine. Respon deo quod commen. plus adhuc intelligit per illam propositionem scilicet talem actum signatum. quae debet praedicto modo exerceri. et praeter hoc istam propositione quod nihil significatur per diffinitionem quod non significatur per diffinitum. et econuerso. quameuis aliter et aliter. et illud secundum defi cit instantiis adductis.