Quaestio 8

Questio. viii. Item circa dicta materiam quauinto quaero. Utrum vniversale vni uocum sit aliquid reale existens alicubi subiectiue.

⁋ Quod sic. quia vniversale primo mouet intellectum. sed illud quod primo mouet intellectum est aliquid reale. ergo etc.

⁋ Ad oppositum. omne reale est singulare sed vniversale non est singulare. ergo etc.

⁋ Ad istam. q. possent esse diuerse opiniones quarum multas reputo sim pliciter falsas. quarum tamen quamlibet ante ponerem quam aliquam improbatam in praecedentibus. q.

⁋ Prima opinio posset esse: quod vniversale est conceptus mentis. et quod iste conceptus est realiter ipsa intellectio: ita quod tunc vniversale non esset nisi intellectio confusa rei. quae intellectio quia ipsa non plus intelligitur vnum singulare quam reliquum. ipsa esset indterns et communis ad omnia singularia: et ita vndum quod esset magis confusa et minus cofusa esset magis vniversale et minus vniversale.

⁋ Contra istam opinionem potest argui. quia omni intellectione aliquid intelligitur. et non aliquid singulare ex animam. quia non plues vnum quam al terum. nec plus illud quod est quam quod non est. ergo vel nihil tale. vel quodlibet tale intelligitur illa intellectione. et non quodlibet. quia tunc infinita intelliguntur illa intellectio ne. ergo etc.

⁋ Preterea hoc secundum omnes vocatur conceptus quod terminat actum intelligendi. sed talis intellectio no terminat seipsam primo. quia non est maior ratio quod vna in tellectio terminet seipsam quod alia: et ita cum intellectio sortem non terminet seipsam primo nulla terminat seipsam primo. ergo conceptus non est ipsa intellectio.

⁋ Secunda opinio potest esse: quod vniversale est species aliqua. quae quia equaliter respicit omne singulare. dicitur vniversale. et ita est vniversale in repraesentando: et tamen singulare in essendo.

⁋ Sed ista opinio videtur esse falsa. quia sicut alias declarabitur. talis species non est neccessaria. Secudo quia vniversale ponitur illud quod intelligitur per abstractionem intellectus. sed illa species non sic intelligitur quia aut intelligitur in se. et tunc neccessari primo intelligitur intuitiue. aut in alio. et per consequens illud aliud est vniversale respectu illius. et tunc quero de illo sicut prius. et ita vel erit processus in infinitum. vel spe cies non erit vniversalis.

⁋ Preterea tale non abstrahitur sed vere generatur. quia esset vera qualitas generata in intellectu.

⁋ Aliam posset esse opinio quod ali qua est vera res sequens actum intellectus: quae esset similitudo rei: et propter hoc esset vniversalis. quia equaliter omnia respiceret

⁋ Sed hec opinio non vide tur vera. quia nulla talis est ponenda. quia omne quod est in intellectu: vel est actus vel passio vel habitus sed nullum istorum posset poni ista res. Iste opinio¬ nes concordarent in hac conclusione. quod vniversale esset in se vera res et singularis et non vna numero. respectu rerum extra esset vniversalis et communis et indifferens ad res singulares. et quasi naturalis similitudo illarum rerum. et propter hoc posset supponere pro re extr et esset aliquo modo de isto vniversali sicut de statua respectu similium. illa enim esset in se singularis et vna numero. et tamen indifferens ad illa similia. nec plus duceret in notitiam vnius quam alterius. Similiter secundum hoc qui poneret quod praeter intellectionem esset species in anima vel habitus. non plus haberet quod intellectio esset realiter vniversale quam species vel habitus: nec econuerso. quia quodlibet istorum esset indifferens ad omnia singularia. Iste opiniones non possunt faciliter proba ri. nec sunt ita improbabiles. nec ita euidentur fal sitatem continent. sicut opiniones improbate in aliis quaestionibus

⁋ Quarta posset esse opinio. quod nihil est vniversale ex natura sua sed tantum ex institutione. illo modo quo vox est vniversalis. quia nulla res habet ex natu ra sua supponere pro alia re. nec vere praedicari de alia re. sicut nec vox. sed tantum ex institutione vo luntaria. et ideo sicut voces sunt vniversales per institutionem et praedicabiles de rebus. ita omnia vniversalia. Sed hec non videtur vera quia tunc nihil ex natura sua esset species vel genus nec econuerso. et tunc equaliter posset deus et substantia extra animam esse vniversale sicut quicqud quod est in anima. quod non videtur verum.

⁋ Ideo potest aliter dici probabiliter. quod vniversale non est aliquid reale habens esse subiectiuum. nec in anima nec extra animam. sed tantum habet esse obiectiuum in anima. et est quoddam fictum habens esse tale in esse obiectiuo quale habet res extra in esse subiectiuo. et hoc per istum modum. quod intellectus videns aliquam rem extra animam: fingit consimilen rem in mente. ita quod si haberet virtutem producti uam. talem rem in esse subiectiuo numero distinctam a priori produceret extra. et esset consimiliter et proportionabiliter sicut est de artifice. sicut enim artifex videns domum vel edificium aliquod extra. fingit in anima sua consimilem domum vel edificium. et postea consimilem producit extra. et est solo numero distincta a priori. Ita in proposito illud fictum in mente ex visione alicuius rei extra esset vnum exemplar. ita enim sicut domus facta. si fingens haberet virtutem productiuam realem est exemplar ipsius artificiati. ita illud fictum esset exemplar respectu singularium. et imlud potest vocari vniversale. quod est exemplar et indifferenter respiciens omnia singularia extra. et propter illam si militudinem in esse obiectiuo potest supponere pro rebus extra habentibus cosimile esse extra intel lectum. et ita isto modo vniversale non est per generationem sed per abstractionem quae non est nisi fictio quedam.

⁋ Primo igitur faciam aliqua argumenta ad proban du quod est aliquid in anima. habens tantum esse obiectiuum sine esse subiectiuo. hoc primo patet. quia secundum philosophum ens primaria diuisione diuiditur in ens in anima et in ens extra animam. et ens extra animam diuiditur in de cem predicamenta. Tunc quero. quomodo hic accipitur ens in anima. aut pro illo quod tantum habet esse obiectiuum. et habetur propositum. aut pro illo quod habet esse subiectiuum. et hoc non est possibile. quia illud quod habet verum esse subiectiuum in anima cotinetur sub ente: quod praecise diuiditur in decem praedicamenta. quia sub qualitate. intellectio enim et viveiter omne accidens informans animam est vera qua litas: sicut calor vel albedo. et ita non continetur sub illo menbro quod diuiditur contra ens: quod diuiditur in decem predicamenta.

⁋ Preterea figmenta habent esse in anima et non subiectiuum. quia tunc est sent vere res. et ita chymera et hircoceruus et huiusmodi essent vere res. ergo sunt aliqua quae tantum habent esse obiectiuum. Similiter propositiones. sillogismi. et huiusmodi de quibus est logica non habent esse subiectiuum. ergo tantum habent esse obiectiuum. ita quod eorum esse est eorum cognosci. ergo sunt talia entia habentia tamen esse obiectiuum. Item artificialia in mente artificis non videntur habere esse subiectiuum: sicut nec creature in mente diuina ante creationem. Similiter respectus rationis communiter ponuntur a doctoribus. Tunc quero. aut tantum habent esse subiectiuum. et tunc erunt vere res et reales. Aut tantum esse obiectiuum. et habetur propositum. Similiter secundum istos aliter opinantes. ens dicit conceptum vni uocum. et tamen nullam aliam rem. Similiter omnes qua si distinguunt intentiones secundas ab intentionibus primis. non vocando intentiones secundas ali quas reales qualitates in anima. ergo cum non sint rea iter extra: non possunt esse nisi obiectiue in anima. Secundo diceret ista opinio: quod illud fictum quod primo et immediate denominatur ab intentione vniversalitatis et habetrionem obiecti. est illud quod im mediate terminat actum intelligendi. quia nullum singulare intelligitur. quod quidem quoniam est tale in esse obiectiuo quale est singulare in esse subiectiuo. ideo ex natura sua potest supponere pro ipsis sin gularibus quorum est aliquo modo similitudo.

⁋ De illo etiam verificantur aliqua praedicata veras res importantia. non pro se sed pro rebus. Et illud est vnum quod predicatur de pluribus. ita quod ipsum non est variatum. alioquin nullum genus ve re praedicaretur de pluribus speciebus. sed necessario esset aliud et aliud. et essent tot genera quot sunt species immo nullo modo posset differre genus a specie nec genus esset in plus quod species. Quia si sic. quero quomodo genus differt a specie. aut a parte rei. et hoc est prius improbatum Similiter hoc dato quod a parte rei distinguitur. tunc quero. aut idem genus non variatum predicatur de pluribus speciebus. aut non. Si sic. habeo propositum quod ali quid nec variatum nec multiplicatum praedicatur de pluribus: et non in re. nisi secundum opinionem recitatam in prima quaestione. ergo tantum in mente. Si autemnihil variatum nec multiplicatum praedicatur de pluribus ergo genus non est in plus quam species vel indiuiduum. qui certa species variata praedicatur de pluribus. et indiuiduum variatum et multiplicatum predicatur ve re de pluribus. Si autem genus distinguitur a specie in conceptu mentis. aut idem conceptus praedicatur de pluribus. aut non. sed tamen conceptus multiplicatus et variatus. Si sic. habeo propositum quod idem conceptus non variatus nec multiplicatus praedicatur de pluribus. sed non pro se. quia tunc illa plura essent vnum non variatum. quod est impossibile. Si non. non potest dari distinctio inter genus et speciem. et maxime quantum ad maiorem communitate et minore. Sic ergo aliquid idem non variatum nec multiplicatum praedicatur de plu ribus. et illud voco conceptum sic fictum modo praedicto Similiter idem est subiectum in propositione vniversali et particu lari. non tantum in propositionibus in voce. sed etiam in propositionibus in mente quae nullius lingue sunt. et in illis non subiicitur aliqua res. ergo tantum conceptus. Pposset ergo dici quod sicut vox est vniversalis: et genus et species. et tantum per institutionem. ita conceptus sic fictus et abstractus a rebus singularibus praecognitis est vniversalis ex natura sua. Et potest aliquis vti isto modo loquendi. vocando conceptum et vniversale sic fictum. quia iste videtur modus loquendi beati Augustini. et posset alicui videri esse intentio sua qui multa scripsit de ista materia. hoc patet per ipsum. viii. de trini tate. ca. vi. vbi dicit sic. Necesse est cum animata corpora lecta vel audita quae non videmus credimus fingit sibi animus aliquid in lineamentis formisque corporum. sicut occurrit cogitanti: quod verum non sit. aut etiam quod verum est. quod rarissime accidere potest Subdit. Quis enim legentium aut audientium que scribit aplus Paulus. scilicet quae de illo scripta sunt. non signat animo et ipsius apsli faciem et omnium quorum ibi nomina commemorantur. Et post. et ipsius facies dominice carnis in mirabilium cogitationum diuer sitate variatur et fingitur. que tame vna erat.

⁋ Ex ista auctoritate potest argui sic. non minus intellectus ex aliquo viso aliquid rationabiliter consimile fin gere potest. quam ex visis aliquid consimile prius non viso. sed aliquis ex multis faciebus visis potest fingere ali quid consimile faciei apstri vel christi. vel alicuius alterius que nunquam vidit. ergo non est inconueniens: quin de aliquo indiuiduo viso vel intuitiue cognito fin gat animus aliquid consimile et illud sic fictum non erit: ens reale sed tantum cognitum. et secundum Augustinum per tale fictum aliquid aliud insinuatur. ita per fictum ex aliquo viso insinuantur et significantur: quasi omnia consimilia illi prius viso. et hoc non est aliud quam aliquid affirmare et negare de aliquo sic ficto. non pro se sed pro re ex qua fingitur vel fingi potest. Uerbi gratia. aliquis videns albedinem singularem. fingit consimilem in anima sua. sicut artifex ex domo visa vel pictura fingit consimilem in mente sua et de illa albedine praedicat tales passiones. al bedo est color. albedo est disgregatiua visus et sic de aliis. et non intendit quod illud sic fictum sit color vel disgregatiuum visus: sed quod quelibet albedo ex qua potest fingi sit color vel disgregatiua visus. Unde quia non potest omnem albedinem extra cogitare vtitur illo ficto pro omni albedine Preterea augustinus ca. vii. dicit sic. Neque in fide nostra quam de domino iesu christo habemus illud salubre est: quod animus sibi fingit longe forrasse aliter quam res se habet sed illud quod secundum speciem de homine cogitamus. habemus enitm qua si regulariter infixam nature humane notitiam secundum quam quicquid tale aspicimus. statim hominem esse cognoscimus. Ex hoc patet: quod quamuis propter diuersitatem figure et colorum et aliquorum acci dentium in diuersis hominibus. possumus fingere diuersa que non sunt similia cuilibet homini. vel forte nulli tamen possumus habere notitiam alicuius fi cti quod equaliter se habet ad omnens homines. secundum quod nos possumus iudicare de quolibet si est homo vel non. Quod etiam possim fingere aliquid con simile prius viso: quod si haberem virtutem productiuam non tantum fictiuam: possem tale realiter producere. patet per Augustinum eodem li. ca. x. vbi dicit sic. Cum audissem a multis et credidissem magnam esse illam vrbem sicut mihi narrare potuit. fixi animo imaginem eius quam potui. et postquam imaginem si ex ani mo meo proferre possem ad oculos hominum quam alexandriam nouerunt. profecto autem omnens dicerent. non est ipsa. aut si dicerent. ipsa est mirarer multum. atque ipsam intuens in animo meo ymagi nem quasi picturam eius. ipsam tamen esse nescirem. Ex ista auctoritaes patet primo quod talia possunt fingi. et multo fortius ex visis in se sicut declarat immediate ante litteram allegatam: quod ex non visis in se. sed in aliis imperfecte consimilibus. Secundo quod sic fictum vocatur similitudo vel ymago vel pictura rei et sicut dicit ibidem: vocatur verbum rei. Tertio patet quod illud sic fictum vere est obiectum cognitum ab in tellectu. et propter ista potest esse terminus propositionis. et supponere pro omnibus illis quorum est ymago vel silitudo. et hoc est esse vniversale et comune ad illa. Item libro. ix. ca. vi. tractans illud. quomodo ex rebus visis diuersa finguntur. et quo modo propter diuersitatem rerum corporalium aliqua sic ficta sunt similia illis de quibus fingum tur. et per consequens sic fingens vtitur fictis infert in fine ca: dicens. Itaque de istis secundum illam iudicamus. et illam cernimus rationalis mentis in tuitum. ista vero aut praesentia sensibus corporis tam gimus. aut ymagines absentium fixas in memoria recordamur. aut ex ea similitudine talia finguntur. qualia nosipsi si vellemus aut possemus immoliremur. Ex quo patet quod talia ficta sunt in esse obiectiuo qualia sunt alia in esse subiectiuo. Propter quod et si intellectus haberet virtutem productiuam. faceret eam esse similia in esse subiectiuo.

⁋ Preterea. quod talia mens fingat ex prius notis. et quod ipsa sint cognita secundum quae intellectus potest iudica re de aliis. expresse dicit Augustinus. x. de trinitate. ca ii. vbi dicit sic. s ingit animo ymaginem for ma qua excitetur in amore. non autem fingit nisi ex hiis que iam nouerat. cuius tamen forme in animo signate. atque in cogitatione notissime. si eam que lauda batur dissimile fortasse non amabat. Et immediate declarat. quomo propter talem similitudinem ipsa singularia in ipsa cognoscuntur. et in ipsa aliquo amantur. que omnia non essent vera nisi talia ficta ommunitatem quandam haberent ad illa et sibi consimilia ex quibus finguntur. Et talem communitatem voco vniversalitatem secundum illam opinionem. nec aliam ponit ista opinio ni si forte ex institutione. quomo vox vel aliquod si gnum ad placitum impositum dicitur vniversale.

⁋ Et si dicatur ad omnia ista. quod non est possibile talia fingere nisi de istis corporalibus compositis. ex hoc scilicet quod partes eorum diuersimode cognoscuntur per intellectu. no autem est hoc possibile de spiritualibus vel simplici bus talem diuersitatem partiu non habentibus. Con tra. hoc est ipsemet. iii. de trinitate. vbi vult quod etiam anima de se ipsa potest consimilem fingere: quod quidem figmentum non erit ipsa anima. sed ipsum vere erit cognitum ab intellectu. Unde dicit sic. forte. ergo non se amat supprimens. sed quod de se fingit hoc amat. lon ge fortasse aliud quam ipsa est. aut si mens similem sui ingit. et ideo cum hoc figmentum amat. se amat antequem nouerit. quia illud quod sui simile est intuetur. Nouit ergo alias mentes ex quibus se fingat. et genere ipso sibi nota esse. Ex hoc patet. quod etiam tale fictum potest haberi de anima quae simplex est. et hoc quia fictum est cognitum. et genus hoc est commune. et hoc est propositum. Unde secundum istam opinionem est sciendum. quod illud fictum vocatur ab Augustino. ymago. similitudo. fantasma. species. Et dicuntur ista ficta ab Augustinon in memoria remanere in absentia sensibilium ppter habitum immediate inclinantem ad illa intelligenda. et ita sunt ibi quasi in potentia propinqua pro quanto intellectus potest facere ea in esse sibi com uenienti mediante illo derelicto. non sic autem mediante habitu potest facere corpora extra in esse con uenienti sibi. quia esse sibi conueniens est esse reale

⁋ Sed contra praedicta sunt aliqua dubia. Primum quia non videtur quod aliquid possit habere esse obiectiuum: quin alicubi habeat esse subiectiuum. ergo talia ficta vere habebunt esse subiectiuum. saltem in mente Confirmatur. quia omne quod est: est substam tia vel accidens.

⁋ Secundum dubium. quia videtur quod talia non sunt similia rebus. quia nullum accidens potest assimilari substantie. sed illud fictum plus distaret a substantia quam quodcumque accidens. ergo non potest esse similitudo rei extra animam.

⁋ Tertium. quia non videtur quod talia ficta sint vniversalia quia dictum est quod si intellectus haberet virtutem productiuam: non tantum fictiuam produceret consimilia extra. sed si producerentur similia in esse. illa producta non plus est sent vniversalia quam quecumque alia. quia omnia essent eiusdemrationis numero distincta. sicut patet de domo producta ex tali similitudine. et domo prius nota. ex qua tale simile fingebatur. ergo eodem modo ista ficta non sunt vniversalia in esse ficto.

⁋ Quartum dubium est de conceptibus sincathegoreumaticis et connotatiuis et negatiuis. vnde possunt sumi vel abstrahi. quia si precise a rebus non videtur quomodo possunt distingui ab aliis conceptibus Quod autem sint tales conceptus patet. quia omni propositioni in voce potest correspondere consimilis in mente. ergo isti propositioni omnis homo est animal. et isti aliquis homo est animal correspondent distincte propositiones in mente. ergo aliquid correspon dent signo in vna propositione quod non est alia

⁋ Dubium quintum est de hoc quod dicitur: quod vox est vniversalis. hoc videtur falsum. quia tunc vox eet genus et species. et per consequens tota vna coordinatio praedicamentalis est in vno genere subalterno ipsius qualitatis. Similiter tunc vnum accidens numero esset genus ad multas substantias. quia vna vox numero. Similiter tunc essent innume rabilia genera generalissima: sicut sunt innu in merabiles voces: que omnia sunt absurda. et mul ta alia absurda videntur sequi.

⁋ Ad primum istorum dicerent sic opinantes quod aliqua sunt en tia rationis quae nullum esse subiectiuum habent: nec habere possunt. sicut enim ante creationem creature nullum esse habebant subiectiuum. et tamen fuerunt a deo cognite. ita etiam ab intellectu cre ato potest aliquid fingi: quod nullum esse subiecti uum habet. Et quando dicitur. quic quid est: est substantia vel accidens illud est verum quod quio quid est extra animam: est substantia vel accidens non tamen quicquid est in anima obiectiue: est substam tia vel accidens.

⁋ Ad secundum dicerent quod talia ficta non sunt realiter similia: sed magis dissimilantur et distant a substantia plusquam ad cidentia tamen sunt talia in esse obiectiuo qualia sunt alia in esse subiectiuo. et hoc habet intelle ctus ex natura sua talia fingere qualia cogno scit extra. Unde sicut potest fingere qualia non cognoscit: et tamen cognoscit multa propter quae potest talia fingere qualia cognoscit

⁋ Ad tertium di cerent quod talia sunt vniversalia: si tamen producerentur in esse reali non essent vniversalia. quia tunc essent simpliciter eiusdem rationis cum aliis. nec est maio ratio quod vnum esset vniversale quam reliquum: sed quia de fa cto ista non sunt eiusdem rationis. quia illud fictum sim pliciter non est animal. nec homo. ideo diceretur vnum magis vniversale quam reliquum.

⁋ Si dicatur. quod secundum linco vniversale non est figmentum. Similiter tunc tot essent vniversalia quot intellectus.

⁋ Ad primum. quod vniversale non est figmentum tale cui non correspondet aliquid consimile in esse subiectiuo. quale illud fingitur in esse obiectiuo. sicut est de chymera. quia chymera fingitur aliquid esse compositum ex diuersis animalibus. et tale non potest esse aliquid in rerum natura. sed tali vniversale est figmentum cui correspondet aliquid consimile i rerum natura. sicut quando fingitur aliquod compositum ex corpore et anima. illud fictum est vniversale. Similiter si fingatur domus in mente anteque producatur. illud sic fictum non est figmentum: sicut chymera vel aliquid tale.

⁋ Ad secundum. siue conceptus siue figmentum varietur ad variationem intelligibilium. siue non. non curo ad praesens. Dico quod genus generalissimum substantie. vel est vnum simplicitur non variatum. vel est vnum per equa ualentiam. Per quem modum dicunt alii. quod idem praedicatur in istis propositionibus prolatis sortes est homo plato est homo. quameuis realiter est alia vox. sed tamen est eadem per equiualentiam. vt dicunt et bene. quia ad omnia habedam. tantum valeret si proferretur eadem vox numero quae prius. sicut si proferatur illa alia quae de facto profertur. et econuerso. ita est in proposito. quod sunt tantum decem genera generalissima per equiualentiam. siue sim plicit sint tantum decem. siue non. siue etiam predicati varietur. siue genus varietur. siue non.

⁋ Ad quartum dubium diceret. quod conceptus sincathegoreumati ci et connotatiui et negatiui non sunt conceptus ab stracti a rebus. ex natura sua supponentes pro rebus. vel ipsas modo distincto ab aliis concepatibus significantes. et ideo dicerent quod nullus con ceptus sincathegoreumaticus vel connotatius nec negatiuus. nisi tantum ex institutione. per quem mo dum omnia talia per institutionem de ipsa voce et aliis praedicantur. et vniuersalitur. nec modi grama ticales. nec logicales. possunt plus ex se competere istis conceptibus quam illis. sed tantum ad placitum Ueruntamen possunt tales conceptus imponi. vel conceptus abstrahi a vocibus. et ita fit de facto. vel semper vel communiter. Uerbi gratia. isti voci homo competit talis modus gramaticalis. quod est singu laris numeri. nominatiui casus. communis generis. et sic de aliis. et isti voci hominis competunt alii modi granmaticales. Similiter isti voci homo competit quod signi ficet determinate rem per se. Isti voci omnis sic non competit. sed quod significet tantum cum alio. Similiter est de ista voce non. et de istis. per se. inquantum. siet huiusmodi sincathegoreumaticis. tunc ab istis vocibus sic significantibus. abstrahit intellectus conceptus communes praedicabiles de eis. et imponit istos conceptus ad significandum illa eadem que significant ipse voces extra. et eodem modo. et de talibus format propositiones consimiles. et habentes consi¬ miles proprietates quales habent propositiones prolate

⁋ Et sicut potest instituere tales conceptus ad sic significandum. ita potest instituere ipsos comceptus abstractos a rebus ad significandum sub eisdem modis gramaticalibus sub quibus significant ipse voces

⁋ hoc tamen fit conuenientius per conceptus abstractos a vocibus propter equiuocationem vitandam. quia illi conceptus sunt di stincti sicut ipse voces: quamuis non omnes sint distincte. conceptus autem aliquando non sunt distincti. Et ita quelibet propositio talis esset distinguenda. puta proposito correspondens tali pro positioni. homo est homines. et sic de aliis. et si cut dictum est de istis. sic dicendum est proportio nabiliter de omnibus connotatiuis negatiuis sincathegoreumaticis: qualia sunt verba. est. currit. et sic de aliis.

⁋ Ad quintum dico quod ipsa vox vere est vniversalis: quamuis non ex natura sua: sed tantum ad placitum instituentis. Et similiter concederent quod vox est genus et species. et genus gene ralissimum: et sic de aliis. nec est plus inconueniens talia attribuere voci propter placitum instituen tis: quam attribuere voci prolate complexe. quod sit vera et falsa necessaria et impossibilis. et tamen vere dicitur quod ipsa vox est vera: et quod ipsa vox est fal sa. quia nullus nisi insanus potest negare quin multa falsa et mendacia dicantur. et similiter mul ta vera et necessaria narrantur. Et eodem mo do hec est vera per se primo modo. homo est ani mal. et similiter ista est vera per se secundo modo etiam in voce. homo est risibilis. et hec propositio prolata homo est asinus est impossibilis. et eo dem modo in ista. homo est animal. subiicitur terminus communis et praedicatur similiter. similiter genus predicatur de specie.

⁋ Si dicatur quod propositio prolata non est vera nec falsa: nisi quia est signum pro positionis in mente vere vel false. ergo similiter non erit: aliqua vox prolata genus vel species. nisi quia si gnum generis vel speciei.

⁋ Similiter sic idem terminus posset esse genus et species. quia vnus potest imponere eandem vocem ad significandum omnia talia indiuidua. et alius ad significandum alia. ergo etc.

⁋ Ad primum istorum dico quod potest concedi quod aliqua propositio est vera in voce: quamuis non sit signum alicuius propositionis in mente de facto: quamuis queli bet potest esse signum propositionis in mente. Et eodem modo concedo quod quelibet vox que est genus vel species potest esse signum generis vel speciei in mente. et est etiam signum subordinatum cuius libet talis de facto.

⁋ Secundum est puerile. tamen de virtute sermonis debet concedi. quod propter diuer sas impositiones eadem vox numero est genus et species. Nec hoc est plus inconueniens quam concedere quod eadem vox numero est equiuoca et vni noca. et quod eadem propositio numero sit necessaria et impossibilis. quae omnia debent concedi nisi vocetur propositio vera precise illa quae significat verum et no falsum. et sic de aliis. Nam hec vox homo apud latinos est simplicitur vniuoca. et eadem vox posset a grecis vel aliis imponi ad significandum plura eque primo. et apud eos esset simpliciter equiuoca. Eodem modo est hec simplicitur vera omnis canis est animal. et est falsa simpliciter. quia habet vnum sensum verum et alium falsum. et ideo ista eadem numero significat verum et falsum. et hoc est eandem propositionem esse veram et falsam

⁋ Ad secund inconueniens dico quod non est inconueniens totam vnam coordinatione predicamentalem. que continet predicabilia per se primo modo. quantum ad omnia communia esse in vno genere subalterno. nec est hoc inconueniens. nec negatur nisi a non intelligenti bus

⁋ Ad tertium per idem quod non est inconueniens vnam vocem esse genus ad substantiam. sicut nec est inconueniens aliquam vocem praedicari per se primo modo de substantia

⁋ Unde reputantes ista et similia falsa. deberent concedere consequenter quod nullus potest loqui neque verum neque falsum. nec vnquam al quis audiuit medacia nec aliqua vera. et eodem modo quod nec vera nec falsa possunt scribi. et aliabsurda. que horret omnis communitas humana

⁋ Cui non placet ista opinio de talibus fictis in esse ol iectiuo. potest tenere quod conceptus et quodlibet vniversale est aliqua qualitas existens subiectiue in me te. que ex naturam sua est signum rei extra. sicut vox est signum rei ad placitum instituentis. et tunc potest dici quod per omnem modum sicut voces et signa voluntarie instituta. quedam significant rem extra pro prie et per se. cuiusmodi sunt cathegoreumata et quedam sunt que non significant sed tamen consi gnificant cum aliis. cuiusmodi sunt sincathegoret mata. et quedam significant vno modo. et quedam alio. secundum quod sunt diuersa accidentia partium granmaticalium. ita sunt quedam qualitates existentes in mente subiectiue. quibus ex natura sua competunt talia qualia competunt vocibus per voluntariam institutionem. Nec videtur hoc magis inconueniens in intellectu posse elicere aliquas qualitates que sunt naturaliter signa rerum. quam quod bruta anima lia et homines aliquos sonos naturaliter emittunt quibus naturaliter competit aliqua alia significare. Est tamen in hoc differentia. quod bruta et homines ta les sonos non emittunt nisi ad significandum aliquas passiones vel aliqua accidentia in ipsis existentia. Intellectus autem quia est maioris vitutis quantum ad hoc. potest elicere qualitates ad quecunque naturaliter significandum. Et secundum istam opinionem debet concedi quod quodlibet vniversale et genus generalissimum est vere res singularis. existens res determinati generis. est tamen vniversalis per predicatione. non pro se sed pro rebus quas significat. et ita ordo predi camentalis. substantie est vnum compositum siue aggregatum ex multis qualitatibus. naturaliter se habentibus secundum superius et inferius. hoc est quod vnum in illo ordine ex natura sua est plurium signum: et aliud paucorum. Sicut si fieret talis con cordinatio ex vocibus. esset tamen in hoc differentia. quod voces coordinate secundum superius et inferius non significant illa que significant nisi per volun tariam institutionem. Alia autem significant natur raliter. et sunt ex natura sua genera et species Nec talia argumenta valent contra istam opinionem quod qualitas non predicatur de substantia. Et vnum predicamentum remouetur ab omni contento sub alio predicamento. Nam tales re plice et alie multe que possent adduci. habent veritatem. quando termini supponunt personaliter Sicut hec est vera. substantia non est qualitas si termini supponant personaliter. et tamen si subiectum supponat simpliciter. et predicatum perso naliter ipsa est concedenda secundum istam opinionem Et ita multa talia contra istam opinione non valent

⁋ Ueruntamen ista opinio posset diuersimo de poni. Uno modo quod ipsa qualitas existens subiectiue in anima esset ipsamet intellectio. Et posset ista opinio declarari: et possent argumenta solui contra eam: sicut alibi declaraui. Aliter posset poni quod ista qualitas esset aliquid aliud ab intellectione et posterius ipsa. Et tunc pofset responderi ad motiua pro opinione illa de fictis in esse obiectiuo sicut tactum est alibi. vbi magis expressi istam opinionem de intentione anime sine conceptum: ponendo quod sit qualitas men tis

⁋ Quamlibet istarum trium opinionum reputo pro babilem: sed que illarum sit verior relinquo iudici orum aliorum. hoc tamen teneo: quod nullum vniversale. nisi forte sit vniversale per voluntariam institutionem est aliquid existens quocunque modo extra animam. sed omne illud quod est vniversale predicabile de pluribus ex natura sua: est in mente vel subiectiue vel ob iectiue. et quod nullum tale est de essentia seu quid ditate cuiuslibet substantie. et sic de aliis con clusionibus negatis: quas dixi in. q. precedenti bus.

⁋ Ad argumentum principale dico quod illud quod mouet intellectum primo: non et vniversale sed singulare. et ideo singulare intelligitur primo primitate generationis. sicut post patebit.