Quaestio 6

Questio. vi. CIrca idem quero tertio. Utrum aliquid quod est vniversale et tm vniuocum sit realiter extra animam ex na tura rei distinctum ab indiuiduo. quae uis non realiter.

Uidetur quod sic. quia natura hominis est hoc et tamen non est de se hec. quia tunc non posset esse in alio ergo per aliquid sibi additum. et non per distinctum realiter qui eadem ratione natura albedinis esset hec per aliquid additum distinctum realiter. et tunc hec albedo esset realiter composita. quod videtur falsum. ergo natura est hec per aliquid distinctum formaliter additum.

⁋ Ad op positum. nulla natura que est realiter indiuiduu est realiter vniuersale. ergo si ista natura sit realiter istud indiuiduum non est realiter vniuersale.

⁋ Ad istam questionem dicitur. quod in re extra animam est natu ra eadem realiter cum differentia contrahente ad deter minatum indiuiduum. distincta tamen formaliter. quae de se nec est vniuersalis nec particularis. sed incomplete est vniuersalis in re: et complete secundum esse in intellectu. Et quia ista opinio est vt credo opiniolsubtilis doctoris qui alios in subtilita te iudicii excellebat

⁋ Ideo volo totam istam opinionem quam sparsim ipse ponit in diuersis lo cis hic recitare distincte verba sua que ponit in diuersis locis non mutando. Et est de intentione istius doctoris quod praeter vnitatem numeralem est vnitas realis minor vnitate numerali. que com uenit ipsi nature que est aliquo modo vniversalis. Et ideo potest natura contrahibilis primo compa rari ad ipsum singulare. Secundo potest comparari. ad vnitatem numeralem. Tertio potest comparari. ad esse vniversale. Quarto ad vnitatem minorem vnitate numerali. Si comparetur ad ipsum singulare. sicut ponit ista opinio primo quod natura non est de se hec. sed per aliquid additum. Et secundo ponit quod illud additum non est negatio. li ii. dist. iii. q.

⁋ Nec ali quod accidens. q. iii. nec accidentalis existentia. q. iii nec materia. q. v. Tertio quod illud additum est in gene re substantie et intrinsecum indiuiduo. Quarto quod natura est prior naturaliter illo contrahente. Unde dicit omnis entitas siue totalis siue partialis alicuius generis est de se indifferens ad hanc entitatem vel illam ita quod vt entitas quidditatiua est prior naturaliter illa entitate vt haec est. Et vt prior est naturaliter. sicut non conuenit sibi ex se quod sit haec. ita non repugnat sibi ex ratione sua suum oppositum. Et sicut compositum non includit illam entitatem quae est hoc compositum. ita materia inquantum materia non includit illam entitatem quae est haec materia. eodem modo de forma. Non est ergo ista entitas materia vel forma vel conpositum inquantum quodlibet istorum est natura. sed est vltima realitas entis quod est materia. et entum quod est forma. et entis quod est compositum. ita quod quodlibet commune et tamen determinabile. Adhuc potest distingui quantumcumque sit vna res in plures realitates forma liter distinctas. quarum hoc formaliter non est illa. et hec formaliter est entitas singularis. et illa formali ter est entitas nature communis. Nec possunt iste entitates esse res et res. sicut possunt. esse realitas. vnde accipitur genus. et realitas vnde accipitur different ex quibus realitas specifica accipitur quandoque. sed spi in eodem. siue in parte. siue in toto sumpte sunt realitates eiusdem rei formaliter distincte

⁋ Ex isto patet quod circa istam differentiam contrhentem ponit iste. Primo quod differentia indiuidualis non est quidditatiua. Secundo quod natura est prior naturaliter ista differentia crhebente. Tertio quod nature de se non repugnat oppositum istius dicere indiuidualis. sicut nec sibi conuenit ex se ista differen indiuidualis

⁋ Quarto quod hoc est verum vniversaliter tam in toto quam in parribus suis. et similiter quod differentia indiuidalis et natura non distinguuntur realiter. sicut res et res. Quinto quod tantum distinguuntur formaliter. Sexto ponit alibi. vii. qui est in sine dist. iii. li ii. quod natura est realiter alia et alia. cum alio et alio conrhente. Unde dicit sic. Sis substantia per se existens est propria illi cuius est. hoc est. vel est ex seipsa vel per aliquid conthens facta pro ptria. quo contrahente posito non potest inesse alteri. licet non repugnat sibi ex se inesse alteri. Unde propter hoc dicit ipse quod ydea quae imponitur platoni non est substantia sorum. Und sequitur ibidem. ydea non erit substantia sortis. quia nec natura sortis. quia nec ex se propria nec propriata sorti vt tantum sit in eo. sed etiam est in alio secundum ipsum. scilicet in platone. Consimiles sninas ponit alibi in di uersis locis. Si autem ista natura comparetur ad vnitatem numeralem. similiter ponit quod natura ex se non habet numeralem. nec est illud quod immediate de nominatur quacumque vnitate reali. Est tamen realiter vna numero. nec est realiter aliquod vnum quaecumque vnitate reali in duobus indiuiduis. sed in vno tantum

⁋ Und est dicit sic quod vnitas realis non est alicuius existentu in duobus indiuiduis sed in vno. Et cum obiicis quicquid est in vno numero. est idem numero. Respon deo primo in alio simili manifestiori. quicquid est in vna specie est vnum specie. color ergo in albedine est vnum specie. ergo non habet vnitatem minorem vnitate speciei Non sequitur. nam sicut alias dictum est aliquid potest dici animatum denominatiue. sicut corpus. vel per se primo modo vt homo. et ita superficies dicitur alba denominatiue. et superficies alba dicitur alba per se primo modo quia subiectum includit praedicatum. ita dico quod potentionale quod conrahitur per actuale informatur ab illo actuali. et per hoc informatur ab illa vnitate consequente illam actualitatem siue illum actum. Et ita est vnum vnitate propria illius actualis. sed denominatiue est sic vnum. non autem est de se sic vnum. neque primo neque per partem essentialem.

⁋ Color ergo in albedine est vnus specie. sed non de se. nec per se. nec primo. sed denominatiue tantum. Dferentiautem specifi ca est vna primo. quia sibi primo repugnat diuidi ten plura specie. Albedo autem est vna specie per se. sed non primo. quia per aliquid intrinsecum sibi vt per illam differentiam. Ita concedo quod quicqud est in hoc lapide est vnum numero: vel primo vel per se. vel denominatiue. Primo forte vt illud per quod vnitas talis conuenit huic composito. Per se vt hoc lapis cuius illud quod est primo vnum hac vnitate est pars. Denominatiue tantum illud potentiale quod perficitur isto actuali. quod quasi denominatiue respicit actualitatem eius et vnitatem Si autem tertio modo natura comparetur ad ess vniversale. sic ponit quod de se non est complete vniversale. sed secundum quod habet esse in intellectu. Secundo quod de se conuenit sibi communitas non singularitas. Unde dicit sic. Ule in actu est ilud quod habet aliquam vnitatem indifferentem. secundum quam prim est in potentia proxima vt dicatur de quolibet supposito. quia secundum philosophum primo posteriorum. vniversale est quod est vnum in multis et de multis. nihil autem secundu quan cumque vnitatem in re est tale. quod secundum illam vnitatem praecise sit in potentia proxima ad quodlibet suppositum praedicatione dicente. hoc est hoc. quia licet alicui existente in re non repugnat ex se esse in alia singi laritate ab illa in qua est. non tamen illud vere potest dici de quolibet inferiori. videlicet quod quod libet est ipsum. hoc enim solum est possibile de eodem obiecto numero. considerato actu ab in tellectu. quod quidem vt intellectum habet vnitatem etiam numeralem obiecti secundum quam ipsum idem est praedicabile de omni singulari. dicedo hoc est hoc. Et subdit quod in re est commune quod non est de se hoc. et per consequens de se eino repugnat non hod sed tale commune non est vniuersale in actu. quia deficit illa indifferentia secundum quam vniuersale completiue est vniversale. secundum quam scilicet ipsum idem aliqua identitate est praedicabile de quolicet indiuiduo. ita quod quodlibet sit ipsum. Item ibidem subdit. quod non ita se habent communitas et singularitas ad naturam. sicut esse in intellectu et esse verum extra animam quia communitas conuenit nature ex tra intellectum. et similiter singula ritas. et communitas conuenit ex se nature. singularitas autem conuenit nature per aliquid in re contrahens ipsam. sed vniversalitas non conuenit rei ex se. et ideo concedo quod querenda est causa vniversalitatis. non tamen querenda est causa communitatis alia ab ipsa natura. Et posita communitate in impsa natura secundum propriam entitatem es vnitatem. necessario oportet querere causam singularitatis quae superaddit aliquid ipsi nature cuius est

⁋ Si quarto comparetur natura ad vnitatem minorem vnitate numerali. sic ponit quod ista vniversalitas non est infra rationem quidditatiuam nature. sed praedicatur de ea secundo modo dicendi per se. Unde dicit sic. hoc modo intelligendo naturam habere vnitatem realem minorem vnitate numerali. licet non habeat eam de se. ita quod sit intra rationem nature. quia equinitas est tantum equinitas secundum auicem. v. metha. tamen illa vnitas est propria passio nature secundum entitatem suam propriam et primam.

⁋ Pro conclusione principali istius opinionis arguitur multipliciter. Primo sic. Quicquid inest alicui ex sua ratione per se. inest ei in quocumque. ergo si natura hominis de se esset hec. in quocumque esset natura hominis illud esset hoc homo.

⁋ Secundo quia cui de se conuenit vnum oppositum. eidem de se repugnat aliud oppo situm. ergo si natura de se est vna numero. ex se sibi repugnat multitudo numeralis.

⁋ Tertio sic. obiectum inquantum obiectum est prius naturaliter actu. et in isto priori per te. obiectum est de se singulare quia hoc semper conuenit nature non accepte secundum quid. siue secundum esse quod habet in anima. ergo intellectus intelligens illud obiectum sub ratione vniversalis. intelligit ipsum sub ratione opposita sue rationi. non ergo inquantum est obiectum vt praecedes actum determinatur ex se ad oppositum illius rationis scilicet vniversalis. Quarto sic. cuiuscumque vni tas realis propria et sufficiens est minor vnitate numerali. illud non est de se vnum vnitate nume rali. siue non est de se hoc. sed nature existentis in isto lapide vnitas propria realis siue sufficiens est vnitas minor vnitate numerali. ergo etc. Maior de se patet. quia nihil est de se vnum vnitate maiore vni tate minori sibi sufficiente. Nam si propria vnitaquae debetur alicui de se. sit minor vnitate numerali. vnitas numeralis non conuenit sibi ex natura sua et secundum se. aliter praecise ex natura sua habet maiorem et minorem vnitatem. quae circa idem et secundum idem sunt op posita. quia cum vnitate minori potest stare multitu do opposita vnitati maiori sine contradictione. que multitudo non potest stare cum maiore vnitate. quia sibi repugnat. ergo etc. Probatio minoris. quia si nulla est vnitas nature realis minor singulari tate. et omnis vnitas alia ab vnitate singularita tis. etiam nature specifice est minor vnitate rea li numerali. ergo nulla erit vnitas realis minor vni tate numerali. consequens est falsum sicut probabo. v. vel vi. viis. ergo etc. Prima via est talis secundum philosophum. me tha. In omni genere est vnum primum quod est metrum et men sura omnium quae sunt istius generis. Ista vnitas praemi mensurantis est realis. quia philosophus probat quod vni couenit prima ratio mensurandi. et declarat per ordinem quo illud est vnum cui conuenit ratio mensuradi in omni gene re. Ista etiam vnitas est alicuius inquantum est primum in genere. quia mensurata sunt realia et realiter mensu rata. ens aut reale non potest realiter mensurari ab en te rationis. ergo. Ista autem realis vnitas non est singula ris. quia nullum est singulare in genere quod sit mensura omnium illorum que sunt in genere. Nam secundum philosophum. iiii me tha. In indiuiduis eiusdem speciei non est hoc prius et illud posterius. quod prius essentialiter ordinat ad posterius. Sed commen. aliter exponit de priore constituente posterius. tamen nihil ad hilosophum. quia intentio philosophi. est ibi concordare cum platone. quia in indiuiduis eiusdem speciei non est ordo essentialis. ergo etc. Nullum ergo indiuiduum est per se mensura eorum que sunt in specie sua. ergo nec vnitas numeralis siue indiuidualis.

⁋ Preterea secundo probo quod idem consequens falsum sit secundum philosophum. vii. phi. in specie athoma fit comparatio. quia est vna natura. non autem in gne. quia ge nus non habet talem vnitatem. Ista differentia non est vnitatis secundum rationem. quia conceptus generis est numero vnus apude in tellectum. sicut conceptus speciei. alioquin nullus conceptus dicetur in quid de multis speciebus. et ita nullus conceptus esset genus. sed tot essent conceptus dicti de speciebus quot sunt conceptus specierum. et tunc in singularibus praedicabilibus idem praedicaretur de se. Similiter vnitas conceptus vel non conceptus nihil ad intentionem philosophi ibi scilicet ad comparationem vel non. ergo intendit ibi naturam specificam esse vnam vnitate nature specifice. non autem intendit ipsam esse sic vnam vnitate numerali. qui in illa non fit comparatio. ergo etc.

⁋ Preterea secundum philosophum v. metha. causa. de adaliquid. idem simile: et equale fundantur super vnum. sed relatio non est realis nisi habeat funda mentum reale et rationem fundandi realem. ergo vnitas quae requiniritur in fundamento relationis similitudinis est realis et non numeralis. quia nihil vnum et idem est simile vel equale sibiipsi.

⁋ Preterea quarto. vnius oppositionis realiter sunt duo prima extrema realia. sed contraretas est op positio realis. quod patet. quia vnum eorum realiter corrumpit alterum circumscripto omni opere intellectus. et non nisiqui sunt contraria. ergo vtrumque primum extremorum huius oppositionis est reale. vt autem est extremum. est vnum aliqua vnitate reali et non numerali. quia tunc precise hoc album vel precise illud al bum esset primum contrarium nigro. quod est inconueniens. tunc enim essent tot contrarieta tes prime quot indiuidua.

⁋ Preterea quinto. vnius actionis sensus est obiectum vnumm secundum aliquam vnitatem realem. sed non numeralem. ergo est aliqua alia vnitas realis. Probatio maioris. quia potentia cognoscens obie ctum suum. inquantum videlicet hac vnitate vnum. cogno scit ipsum inquantum distinctum a quolibet quod non est vnum illa vnitate. sed sensus non cognoscit. obiectum inquantum est distinctum a quolibet quod non est vnum illa vnitate numerali. quia nullus sensus distinguit hunc radium solis differre numera liter ab alio radio. cum tamen sint diuersi propter motum solis. sed circumseribantur omnia sensibilia communia. puta diuersitas loci vel scitus. et si ponerentur duo quanta simul esse per potentiam diuinam que etiam essent omnino similia et equalia in albedine. visus no distingueret ibi esse duo alba. Si tamen cognosce ret alterum eorum inquantum est vnum vnitate numerali. cognosceret ipsum inquantum est vnum distinctum vnitate numerali. Posset etiam iuxta hoc argui de primo obiecto sensus. quod est vnum in se aliqua vnitate reali. saltem de obiecto vnius actus sen tiendi. quia sicut obiectum huius potentie inquantum obiectum praecedit intellectum. et ita etiam secundum vnitatem suam realem praecedit omnem actum intellectus.

⁋ Pre terea sexto. quia si omnis vnitas realis est numeralis ergo omnis diuersitas realis est numeralis. consequens est falsum. quia diuersitas numeralis inquantum numeralis est equalis. et ita omnia essent eque distincta. et tunc non plus posset intellectus abstrahere a sorte et platone aliquid commune quam a sorte et linea. et esset quod libet vniversale purum figmentum intellectus

⁋ Prima consequentia dupliciter probatur. Primo quia vnum et multa. idem et di uersum sunt opposita. ex. x. meth. c. v. quotiens autem dicitur vnum oppositorum totiens dicitur et reliquum ex primo thopi. ergo cuilibet vnitati correspondet sua propria diuersitas. Probatur secundo quia cuiuslibet diuersitatis vtrumque extremum est in se vnum et eo modo quo est vnum in se. videtur esse diuersum a reliquo extremo. ita quod vnitas extremi vnius videtur esse per se ratio diuersitatis alterius extremi

⁋ Confirmatur etiam aliter. quia si tantum est in hac re vnitas realis numuralis. quiecumque vnitas est in re illa. est ex se vna nu mero. ergo istud et illud secundum omnem entitatem in eis sunt primo diuersa. quia in nullo vno aliquo modo conuenientia.

⁋ Confirmatur etiam per hoc. quia diuersitas numeralis est hoc singulare non esse illud sin gulare. supposita tamen entitate vtriusque extremi sed talis vnitas et neccessario alterius extremi.

⁋ Preterea nullo existente intellectu. ignis generaret ignem et corrumpet aquam. ergo est aliqua vnitas realis gnantis ad gnatum secundum formam propter quam esset generatio vniuoca. Intellectus vo considerans. non fa cit generationem esse vniuocam.

⁋ Preterea Auicem. v. meth. dicit quod equinitas est tantum equinitas. et quod nec est vna nec plures. nec vniversalis nec particulari. ergo etc.

⁋ Preterea. impossibile est idem eodem a parte rei rea liter differre ab aliquo et realiter conuenire cum eodem sed sortes realiter differt a platone et realiter conuenit cum eodem. ergo etc. et sic haber propositum.

⁋ Contra istam opinionem potest argui duplici viatsprimo quia impossibile est in creaturis aliqua differre formaliter nisi distinguantur realiter. ergo si natura distinguitur ali quo modo ab illa differentia cnhsbente. oportet quod distinguantur sicut res et res. vel sicut ens rationis et ens rationis vel sicut ens reale et rationis. Sed primum negatur ab isto. et similiter secundum. ergo oportet dari tertium. ergo natura quocumque modo distinguitur ab indiuiduo non est ni si ens rationis. Atecedens patet. quia si natura et illa differentia con trahens non sunt idem omnibus modis. ergo aliquid potest vere affirmari de vno et negari a reliquo. sed de eadem re in creaturis. non potest idem vere affirmari et vere negari. ergo non sunt vna res. Minor patet. quia si sic. periret omnis via probandi distinctionem rerum in creaturis. quia contradictio est via potissima ad probandum distinctionem rerum. si igitur in creaturis ab eadem re. nihil ab eodem pro eadem re potest omnino idem vere negari et vere affirmari. nulla distinctio realis potest probari in eis. Confirmatur. quia omnia contradictoria habent equalem repugnantiam. sed tanta est repugnantia inter esse et non esse. quod si a est. et be non est. sequitur quod be non est a. ergo sic est de quibuscunque contradictoriis. Si dicitur de praemis contradictoriis est hoc verum qui per illa contingit probare non identitatem realem non autem contingit hoc per alia contradictoria. Contra. forma sillogistica equaliter tenet in omni materia. ergo hic est bonus sillogismus. omne a est ba. cnon est b. ergo c non est a. et per consequens ita de a et non a est verum. quod si hoc est a. et hoc non a. quod hoc non est hoc. Sicut si hoc est et hoc non est. ergo hoc non est hoc. ergo consimiliter in proposito. si omnis differentia indiuidualis est de se propria alicui indiuiduo. et natura non est de se propria cuicumque indiuiduo. sequitur quod natura non est differentia indiuidualis et hoc realiter.

⁋ Si dicatur quod hoc argumentum non valet. quia essentia diuina est filius. et tamen pater non est filius. et tamen pater est essentia. hec responsio non sufficit. quia sicut est singula re in deo. quod tres res sunt vna res numero. et ideo illa res vna numero est quelibet illarum trium rerum. et tamen vna illarum trium non est reliqua ita est singulare et excedens omnem intellectum quod non sequitur. essentia vna numero est filius pater non est filius. ergo pater non est essentia Et illud singulare non debet poni. nisi vbi auctoritas sacre scripture compellit. Et ideo ta lis consequentia nunquam debet negari in creaturis. quia ibi nulla auctas sacre scripture compellit. cum in creaturis nulla vna res sit plures res. et quelibet earum.

⁋ Si dicitur quod talis consequen tia est bona. si ambe praemisse sumantur sine omni determinatione. Et ideo bene sequitur. omnis diffe rentia indiuidualis est propria alicui indiuiduo. natura non est propria. ergo natura non est differentia indiuidualis realiter. Sed si sumatur sine determinatione. tunc est minor falsa. non autem tenet vniversaliter. si primisse accipiantur subiec aliqua determinatione certa sincat hegoreumatica. cuiusmodi est de per se

⁋ hoc non valet. quia sicut est forma sillogistici vniformis. tam in illis de in esse quam in il de modo et similiter est forma sillogistica tam vnisormis quam mixta in aliis propositionibus sumptis cum aliis determina tionibus. sicut sunt per se. inquantum. et huiusmodi. et per consequens ita est forma sillogistica h. omnis homo per se est ani mal. nullus lapis per se est animal. ergo nullus lapis per se est homo. et per consequens vltra nullus lapis est homo Sicut est hic. omne animal de neccesitate est substam tia. nullum accidens de neccessitate est substantia. erg nullum accidens de necessitate est animal. Similiter hic est bonus sillogismus mixtus. omnis homo per se est animal. nullum album est animal. ergo nullum al bum est homo. ergo eodem modo hic erit bonus sillogismus. omnis differentia indiuidualis est de per se propria alicui indiuiduo. natura non est de per se proparia. ergo natura non est differentia indiuidualis. Et similiter hic erit bonus sillogismus. nulla dif ferentia realis est realiter communis. natura est realiter con munis. ergo natura non est differentia indiuidu alis realiter. et primisse sunt vere ergo et conclusio.

⁋ Confirmatur. quia sicut semper ex propositionibus de ne cessario sequitur conclusio de in esse. ita ex propositionibus cum nota perseitatis sequeretur conclusio de inesse. et hoc. quia per se est necessarium. ergo sicut se quitur formaliter et sillogistice natura necessario qst communicabilis. differentia contrahens non neces sario est communicabilis. ergo differentia contrhens non est natura. ita sequitur. natura per se est communicabilis multis. differentia contrahens de se non est con municabilis multis. ergo differentia contrahens non est natura. Nec valet dicere quod conclusio est vera puta quod differentia contrahens non est natura. quanuis non distinguantur realiter ab inuicem. quia sequitur. non distinguuntur realiter. et vtrumque est res. ergo sunt idem realiter. ergo sunt vnum realiter. et vltra. ergo vnum est aliud. et per consequens praedicatio vnius de alio est mo vera benultima consequentia patet. quia realiter non est determ natio distrahens nec diminuens. sicut nec forma liter. et per consequens ab aliquo sumpto cum tali determinatione ad ipsum per se sumptum est formalis consequentia secundum philosophi regulam secundo Periar. Tota ratio precedens confirmatur. Nam sicut iste sillogismus regulatur per dici de nullo. nulla differentia est communis. natura est communis. ergo natura non est differentia. ita iste regulatur per dici de nullo. nulla differentia est pre se communis. natura est de se communis. ergo natura non est differentia.

⁋ Secunda via potest argui contrusa praedictam opinionem quod non est vera. etiam posito quod esset talis distinctio.

⁋ Primo sic. quandocunque conuenit alicui realiter vnum oppositorum. ita quod vere et realiter denomina tur ab illo. siue conueniant sibi ex se. siue per aliud hoc stante et non mutato. reliquum oppositorum si bi non euenit realiter. immo simpliciter ab eo negabi tur. Sed per te omnis res extra animam est realiter singularis vna numero. quameuis aliqua de se sit sin gularis. et aliqua tantum per aliquid additum. ergo nulla res extra animam est realiter comunis nec vna vni tate opposita vnitate singularitatis. ergo realiter non est aliqua vnitas nisi vnitas singularis. Si dicitur quod iste due vnitates non sunt opposite rea liter. et eodem modo singularitas et comunitas non opponuntur realiter. Contra. si non opponuntur realiter. ergo ex nulla oppositione potest concludi quin a parte rei possunt eidem primo couenire. ergo non potest sufficienter concludi. quin idem et per idem omnibus modis sit vnum ista vnitate et illa. et quin idem et per idem omnibus modis sit commune et singulare. Preterea quando consequentia repugnant. etiam antedentia repugnabunt. sed sequitur. a est commune vel vnum vnitate minori. ergo cum a stat multitu do opposita vnitati maiori. scilicet multitudo numeralis. Et sequitur. a est vnum vnitate maiori ergo entie a non stat multitudo opposita. scilicet multitudo numeralis. sed ista repugnant. cum a stat multitudo numeralis. et tamen cum a non stat mul titudo numeralis. ergo ista repugnant. a est vnum vnitate minori. a est vnum vnitate maiori. sed ista est vera per te. a est vnum vnitate maiori. quia tum dicis quod natura est vna numero. ergo ista est falsa. a est vnum vnitate minori. accipiedo a pro ipsa na tura quam dicis semper vnam vnitate minori. et si na tura non sit vna vnitate minori. multo fortius nec aliquid aliud. Assumptum patet per istum. q. ista. quae de ista materia dicit sic in tertio argumento conclusio vnam opi nionem quod cum vnitate minori potest stare multitudo sine contradictione maioris vnitatis. quae multitudo non potest stare cummaiori vnitate. quia sibi repugnatt. Si dicitur quod ista forma arguendi non valet. quia cum homine stat nigredo. et cum albo non stat nigredo. et tamen homo est albus. et a est homo. ergo a est album. hoc non valet qui accipiendo vniformiter stare. altera illarum est falsa. quia accipiendo stare actualiter. tunc hoc est falsa quod cum sorte stat nigredo. si sortes sit albus. Accipiendo autem potentialiter. tunc hec est falsa. cum albo non stat nigredo. quia cum albo potest stare nigredo. sicut album potest esse nigrum vel habere nigredinem Unde quamuis nigredo repugnet albedini. non tamen re puont illi quod est album. et per consequens non repugnat albo qui isti duo termini album. et illud quod est album conuertuntur.

⁋ Preterea quod dicit quod cum vnitate minori po potest stare sine contradictione multitudo opposita vnitati maiori. videtur repugnare alteri dicto. quo dicit quod natura et differentia indiuidualis non differunt rea liter. quia quando aliqua duo sunt idem realiter quicquid potest per diuinam potentiam esse vnum illorum realiter. potest esse reliquum. sed ista differentia. indiuidualis non potest esse plura numero realiter distincta. ergo nec natura quae est eadem realiter cum ista differenti contrahente potest esse plura realiter. nec per consequens potest esse aliqua alia res ab ista differentia contrahente. et ita na tura sine contradictione non compatitur secum multitudinem numeralem. Confirmatur ista ratio. quia omne vniversale realiter siue sit complete vniversale siue non: est realiter commune pluribus vel salte potest esse realiter commune pluribus. sed nulla res est realiter communis pluribus. ergo nulla res est vniversalis quocumque modo. Maior em manifesta. quia per hoc distinguitur vniversale a singulari. quia singulare est determina tum ad vnum. vniversale autem est indifferens ad multa illo modo quo est vniversale. Minor est manifesta. quia nulla res singularis realiter est communis pluribus. sed omnis res secundum istos est realiter singularis. ergo etc. Similiter si aliqua res importata per hominem est communis pluribus. aut natura quae est in sorte. aut natura quae est in platone. aut alia tertia ab istis. non natura sortis. quia illa ex quo est realiter singularis non potest esse in platone nec natura platonis: propter idem. nec natura tertia. quia nulla talis est extra animam. quia secundum eum. omnis res extra animam. est realiter singularis.

⁋ Confirma tur idem secundo quia illud quod nec per potentiam diuinam potest communicari pluribus. non est realiter commune: sed quacumque re demonstrata: illa per potentiam diuinam non potest communicari pluribus. quia est realiter singularis. ergo nulla res est realiter et positiue communis.

⁋ Si dicitur. quod quamuis repugnat isti nature esse in pluribus. non tamen repuguat sibi de se: sed propter additamentum cum quo est vnum per realem idetitatem

⁋ Contra. ista norepugnantia de se non est positiua. et per consequens ista communi tas non est positiua. ita quod sit aliquod commune. sed tantum negatiua. et per consequens non est aliqua vnitas positiua nisi tantum numeralis vnitas.

⁋ Preterea. talem vnitatem numeralem negatiuam possum attribuere illi gradui indiuiduali. qui certe non est ex se et per se primo modo dicendi per se vnus numero. et ita accipiendo non repugnare ex se vel per se. secundum quod oppo nitur huic quod est conuenire alicui per se primo modo dicendi per se. hec erit vera. isti dicere idiuiduali non re dugnat ex se esse in pluribus. vel non repugnat sibi ex se esse vnum vnitate minore vnitate numerai. quia sua opposita est falsa scilicet quod differentia ista indiuidualis per se primo modo est vna numero secundum istos.

⁋ Secundo principaliter iuxta istam viam arguo sic. quia si atura esset isto modo communis sequeretur quod tot essent species et genera quot sunt indiuidua. quia natura sortis est species: et eadem ratione natura platonis. Tund arguo. quandocunque aliqua sunt realiter distincta: quorum vtrumque potest dici species. tunc sunt plures species. sed sic est in proposito. ergo etc.

⁋ Confirmatur. quia ad multitudine subiecti proximi sequitur multitudo passionis. sed secundum istum. ista vnitas minor est passio nature. ergo sicut natura realiter multiplicatur. ita passio cum sit realis realiter multiplicabitur. et per con sequens sicut realiter sunt due nature in sorte et pla tone. ita erunt realiter due vnitates minores. sed ista vnitas minor vel est communitas vel inseparabilis a communitate. et per consequens inseparabilis a communi. ergo sunt duo comnia in sorte et platone. et per consequens due species. et per consequens sortes esset sub vno communi. et plato sub alio. et ita tot essent communia et generalissima quot sunt im diuidua. quae videntur absurda

⁋ Si dicatur quod res non est complete vniversalis. sed solum sed quod est considerata ab intellectu

⁋ Contra. quaero de illo quod immediate denominatur vniversale. Aut est praecise vna res ex animam Aut erit praecise ens rationis. aut est aggregatum ex ente reali et ente rationis. Si detur primum habentur propositum quod res singularis est simpliciter complete vniversale cotra dictum proprium. quia extra animam secundum eos nulla est res quin sit realiter singularis. et per consequens eadem res quae est realiter singularis est communis. et non plus vna quam alia. ergo quot sunt singularia: tot sunt completiue vniversalia. Si detur secundum. sequitur quod nulla res est vniversalis. nec completiue. nec inchoatiue. nec in actu nec in potentia. quia illud quod per potentiam diuinam non potest reduci ad completum actum vt sit actuale non est tale. nec in potentia: nec inchoatiue. et hoc est verum. vbi non ex hoc ipso quod reducitur ad vnum actum remanet potentia ad alium actum sicut est in di uisione continui in infinitum. et quando aliquid est in po tentia ad contradictoria. qualit non est in proposito. ergo si praecise ens rationis est completiue vniversale. et in actu et nullo modo res extra animam sequitur quod res ex animam nullo modo est vniversalis. non plus vna quam alia. Si detur tertium habetur propositum. quia semper ad multiplicationem cuiuscumque partis sequitur multiplicatio totius. vel aggregati. ergo si completiue vniversale est aggregatum ex re et ente rationis. quot sunt res ex animam quarum quaelibet est pars totius aggregati. tot erunt talia aggregata. et ita stabit. quod quot sunt indi uidua tot erunt generageneralissima.

⁋ Preterea. sicut vniversale est vnum in multis et predicabile de eis. ita commune est vnum in multis et de multis. et praedicabile de eis. sed hoc sufficit ad hoc quod aliquid sit completiue vniversale. secundum eos. igitur omne commune habet quicquid requi ritur ad hoc quod aliquid sit completiue vniversale. et per consequens ad hoc quod aliquid sit completiue species vel genus. sed secundum eos sicut probatum est communitas conuenit nature ex se extra intellectum. ergo et esse completiue vniversale. et per consequens ex quo sicut probatum est. quot sunt indiuidua tot sunt communia. sequitur quot sunt indiuidua tot sunt generagneralissima Confirmatur. quia si illa natura que est in sorte vere est communis. ergo cum diestructo sorte destruatur quodlibet essentiale sibi. sequitur quod aliquod commune vere destruatur et annihilletur. et certum est quod rema net aliquod commune. ex quo remanet indiuiduum. Et ex tali contradictione cotingit inferre distinctionem realem secundum eos: ergo vnum illorum communium non est realiter aliud et per consequens quando sunt: sunt plura.

⁋ Si dicitur: quod illa na tura est communis ex hoc ipso quod est appropriata sorti per differentia contrahbentem. Contra per te. nature extra intellectum conue nit aliqua communitas. quaero ergo pro quo supponit ibi natu ra. aut pro ente reali. aut pro ente rationis. secundum non potest dari. quia hoc includeret condictionem. Si supponat pro ente reali. aut pro este reali quod est singulare realiter. aut pro aliquo ente reali quod non est singulare realiter. Si primum. ergo non est commune. et per consequens non est ex se commune. Si detur secundum: ergo est aliqua res extra animam quae non est realiter singularis: quod tamen negant quia dicunt quod natura est realiter vna numero et singularis.

⁋ Ter tio arguo sic. humanitas in sorte: et humanitas in platone realiter distinguuntur. ergo vtraque illarum est realiter vna numero. et per consequens neutra est communis.

⁋ Si dicitur: quod iste nature non sunt distincte nisi per istas differentia additas. sicut nec aliqua earum est vna numero nisie differentia additam. et ideo neutra est de se singularis: sed est de se communis. Contra. omnis res seipsa vel per aliquid sibi intrinsecum distinguitur essentialiter ab omni alia re a qua essentialiter distinguitur. sed humanitas quae est in sorte essentialiter distinguitur ab humanitate quae est in platone. ergo seipsa vel per aliquid intrinsecum sibi ab ea distinguitur. Non ergo per aliquid extrinsecum additum illi. maior patet. quia nihil est dictum: quod sortes distinguitur ab isto asino per platonem essentialiter Similiter esse idem et diuersum consequitur ens immediate: ergo nihil est idem vel diuersum ab aliquo per aliquod extrinsecum. Similiter secundum philosophum et commen. iiiii metha. Smne ens est vnum per essentiam et non per additum: ergo nihil est vnum numero per aliquid additum. ergo natura quae est in sorte: si sit vna numero. seipsa vel aliquo sibi essentia li erit vna numero. Similiter si natura sit vna. ergo non est communis. et per consequens non est de se communis. quia ista determinatio: de se: non est determinatio distrahens nec diminuens: ergo a negatione determinabilis absolute: ad negationem determinabilis cum ista deter minatione est bona consequentia. ergo sicut sequitur: sortes non est homo: ergo non est neccessario homo. ita sequitur: humanitas sortis quae in sorte non est communis: ergo non est de se communis.

⁋ Confirmatur. quia quandocumque aliquid debet conuenire alicui de se non positiue sed negatiue: sicut dicitur quod creatu ra de se non est ens. et quod materia de se est priuata: quae et consimilia falsa sunt de vi sermonis. sed vera sunt secundum quod equipollent quibusdam negatiuis. puta talibus materia non est de se formata. creatura non est de se ens tale. quamuis non oporteat quod aliquid in sit illi cui dicitur ex se conuenire. tamen illud simpliciter: saltem per potentiam diuinam potest sibi inesse: sicut cre atura simpliciter potest esse non ens. et materia potest priuari vel esse priuata. ergo similiter humanitas quae est in orte: potest esse communis pluribus hominibus. consequens est impossibile: ergo et antecedens probo falsitatem consequentis. quia quando ali qua sut idem realiter impossibile est quod vnum sit idem realiter cum aliquo quin aliud sit idem realiter cum eodem et hoc est verum in creaturis. et etiam aliquo modo est verum in deo. quia quamuis non sit verum dicere quod pater est filius. non obstante identitate tam patris quam filipi cum essentia diuina. tamen verum est dicere quod pater est illa res quae est filius. ergo humanitas quae est in sorte cum sit eadem realiter cum differentia contrahente. si hu manitas quae est in sorte potest esse realiter cum differen tia contrahente in platone. sequitur quod differentia. ista contrahens. et illa contrahens possent esse vna res. et per consequens aliqua vna res posset esse sortes et plato. quod includit contradictionem.

⁋ Preterea. quio quid a parte rei distinguitur ab alio quod non est de intellectu suo formali potest intuitiue videri sine illo alio. secundum istum doctorem: qui etiam ponit quod essentia diuina potest intuitiue videri sine persona. ergo humanitas que est in sorte. potest intuitiue vide ri sine aliqua differentia contrahente. et per consequens cum iste humanitates distinguantur loco et subiecto. potest ta lis intellectus distinguere vnam ab alia sine omni differentia chsente. quod non esset possibile si praecise distin guerentur per suas differentia contrahentes. ergo seipsis distin guntur numeraliter.

⁋ Confirmatur. quia talis intellectus potest formare tale propositionem negatiuam dicendo hoc non est hoc. et potest scire istam esse veram. ergo ista res seipsa non est alia res.

⁋ Confirmatur. quia secundum istum doctorem formaliter compossibilia vel repugnantia. suis rationibus formalibus sunt compossibilia vel redugnantia. igitur eadem ratione. quaecumque distinguntur vel sunt eadem. suis rationibus formalibus distinguntur vel sunt eadem. ergo si iste humanitates. puta sortis et platonis distinguntur: realiter suis propriis rationibus formalibus: et per nulla addita distinguntur. et per prasequens quaelibet istarum de se. sine omni addito distinguitur realiter ab illa. Assumptum patet. quia dicit sic. Uo tandum quod sicut repugnant ex propriis rationibus. ita non repugnantia siue compossibilitas est ex propriis ratio nibus compossibilium.

⁋ Si dicatur quod ex hoc ipso quod dicis. iste humanitates distinguntur realiter. includis istas differentia contrahentes. quia non sunt iste nisi per istas differentia contrahbentes. et ideo suis rationibus formalibus distinguuntur. quia iste differentie sunt de ratione for mali istarum humanitatum. ita quod istis differentiis circumscriptis non remanet nisi humanitas indi stincta

⁋ Contra. quandocunque aliqua distinguuntur quocumque modo a parte rei: potest imponi terminus quae pramo cise stet pro vno et non pro reliquo. Aliter enim non posset esse aliqua propositio vera. denotans distin ctionem vnius ab alio. Impono ergo istum terminum a. quae praecise stet pro illo quod in sorte distinguitur for maliter et non realiter a differentia chente. quia par te aliquid est in sorte quod distinguitur formaliter a diferentia phabente. quod tamen est idem realiter cum illa differentia et ideo est realiter singu lare. Impono etiam istum terminum b. quae praecise stet pro illo quod formaliter distinguitur a differentia otrahente in platone. et tamen est idem realiter cum illa differentia phente: tunc quero Aut. a. et. b. sunt idem realiter. aut non Si sic. ergo ipsis non variatis nullo modo distinguum tur realiter. et per consequens est aliquid indistinctum reali ter in sorte et platone. quod isti negant: quia ponunt quod nihil idem realiter indistinctum est in sorte et pla tone. si non sunt idem realiter. ergo distinguuntur realiter. ergo per suas rationes propinquas formales. sed iste non in cludunt illas dferentia contrabentes per positum. Et ita habetur propositum quod seipsis distinguuntur. Et propterea hoc est vera per te a formaliter repugnat diere conhenti ipsius platonis. ergo per propriam rationem sibi repugnat. ergo per propriam rationem ab ea distinguitur realiter. ergo seipsa di stinguitur realitur. et non nisi numeraliter. quia non distinguitur specie nec genere. ergo seipsa est vna numero.

⁋ Si dicitur quod quaecumque repugnant: vel sunt compossibilia suis propriis rationibus. vel per aliqua eadem realiter cum illis repugnant. vel sunt compossibilia hoc non valet. quia sicut secundum istum doctorem patet ibi. non tantum lo quitur de repugnantia et compossibilitate rerum realiter distinctarum: sed etiam de repugnantia et compossibilitate illorum quae sormaliter distinguuntur. vel sunt compossibilia: sicut patet de essentia diuina. ergo. a. et b. seipsis distinguuntur. vel erunt idem realiter. etiam cir cumscriptis illis differentiis. et non sunt idem realiter qui si sic. numquam possent distingui realiter: ergo seipsis distinguuntur.

⁋ Quarto arguo sic. si natura contracta esset realit distincta ab omni gradu contrahente. natura ex se esset vna numero sicut probatum est in prima quaestione. ergo cum ista natura propter identitatem realem cum diferentia conbbente non sit minus vna sequitur quod ipsa erit ex se vna numero.

⁋ Confirmatur. quia na tura nihil vnitatis pardit per hoc quod est eadem realiter cum illo quod est summe vnum. ergo non minus erit de se vna per hoc quod est eadem realiter cum diferentia indiuiduali: quam si distingueretur realiter a differentia indiuiduali.

⁋ Confirma tur. quia secundum istum doc. quemcumque ordinem haberent ali qua si essent distincta realiter. eundem ordinem ha bent vbi distinguuntur aliquo modo. non tamen realiter sed si differentia contrahens et natura distingue rentur realiter haberent ordinem sicut: duo: quotum vtrumque esset vnum numero. et vnum esset ex se potentia et aliud actus. et ergo consimilem ordinem ha babunt vbi distinguuntur formaliter. Ista confirmatio magis est manifesta de natura gene ris respectu diferentiaum specificarum. quia si natura coloris non esset realiter eadem cum differentia specifica albedinis nec natura coloris esset eadem cealiter cum differentia nigredinis. et cum distinguerentur iste nature seipsis. haberent ordinem perfectioris et imperfectioris. ergo vbi modo non distinguuntur realiter a differentiis specificis. sed inter se distinguntur realiter seipsis: ha bebunt eundem ordine. quod non esset possibile nisi seipsis distinquerentur: quia contradictio est: quod aliqua seipsis se habeant sicut perfectius et imperfectius. ni si seipsis distinguantur. cum perfectu et imperfectum ne cessario distinguantur. ergo si modo iste nature speci fice seipsis habeant ordinem perfect oris et imperfe ctioris. seipsis distinguuntur Quinto sequeretur quod ille gradus est communicabilis cu natura. immo de fcto communicatur pluribus vniuersalibus. quod repugnat nature respectu differentiarum indiuidualium. ergo non minus communicabilis est gradus indiuidualis quae natura.

⁋ Sexto. quia illa differentia et illa natura. aut sunt eiusdem rationis. aut alterius. Si eiusdem rationis ergo non plus est vnum singulare de se quam reliquum Si alterius rationis. Contra. illa quae sunt vna res in creaturis. non sunt alterius et alterius rationis. sed differentia idiuidualis et natura contracta sunt vna res ergo etc.

⁋ Similiter maior est similitudo et conue mientia vel equalitas inter illa quae sunt vna res. quam ini illa quae distinguuntur realiter. ergo magis vel equaliter possunt couenire in proprietatibus et passionibus. dum modo tamen omnia sint essentialiter simplicia vel composita ergo si gradus indiuiduales contrahenres natu ram asini. conueniunt in hac passione. quia vterque est de se hoc. eque poterit gradus indiuidualis et natura quae est eadem realit cum illo gradu in eadem passione conuenir

⁋ Similiter non sunt minus eius dem rationis. a et b quae sunt idem realiter. quam a et di. si distiguantur realiter. sed natura quae est in sorte. et natura quae est in platone quae distinguuntur realiter. sunt eiusde rationis. ergo multo fortius natura sortis et differentia con trahens erunt eiusdem rationis.

⁋ Similiter tunc sortes includeret aliquid alterius rationis ab illo quod est in pla tone. quod falsum est. quia tunc sortes et plato non essent simplicitur eiusdem rationis.

⁋ Septio. si natura sic cont heretur praecise per differentiam contrahentem distinctam solum for maliter. equaliter posset poni vniuocatio realis. hoc est alicuius realis a parte rei vniuoci deo a creatu ris. sicut potest poni talis vniuocatio respectu indi uiduorum quorumcunque in creaturis. consequens est contra eos qui ponunt praecise quod est aliquis conceptus vniuocus deo a creature. et non aliquid a parte rei sicut ponunt ex parte alia. consequentia patet. quia non debet ne gari talis vniuocatio. nisi quia sequeretur compositio in deo ex aliquo contracto. et aliquo contrahente. sed ponendo distinctionem formale: non sequitur aliqua compositio. quia illa quae tantum formaliter distingumtur non componunt. sicut patet de diuina essentia et relatione. ergo talis vniuocatio non repugnat simpli. itati diuine.

⁋ Confirmatur. quia non est ma ior ratio. quod ista distincta formaliter componant quam alia. quamuis ista magis distingantur quam alia. quia qua ratione ponuntur gradus in distinctione formali. ea dem ratione ponutur gradus in compositione ex distinctis formaliter

⁋ Confirmatur. quia sicut quando aliqua di stinguntur realiter. siue magis siue minus. si faciant per se vnum. non est maior ratio quod ista componant quam illa. quamuis ista minus quam illa. Ita si aliqua distinguantur formaliter et faciant per se vnum non est maior ratio quod ista componant quam illa. ergo vel omnia distincta formaliter facientia vel constituentia per se vnum: componunt. vel nulla.

⁋ Item discurendo per dicta. in medo ponendi videntur mul ta non bene dicta. Primum quod dicit: quod natura est prior naturaliter hac entitate vt hec est. hoc non et verum. tum quia eadem ratione cum sit distinctio forma lis inter essentiam et relationem. essentia esset pri or naturaliter relatione quod falsum est. tum quod secundum dicta sua alibi. omne prius natura alio: potest per potentiam diuinam fieri sine posteriori. sed hoc est impossibile de natura: cum sit eadem realiter cum differentia contrahente. Assumptum patet. quia ponit quod omne prius alio: potest esse sine eo: et non econ uerso.

⁋ Secundo non videtur bene dictum: quod differen tia indiuidualis non est quidditatiua. quia omne quod est de essentia alicuius per se in genere: est de quidditate ipsius: et per consequens est entitas quidditatiua. sed hec differentia indiuidualis est de essentia indiuidui quod est per se in genere. ergo etc.

⁋ Si dicatur quod requiritur quod sit entitas communicabilis: qui omnis quidditas et communicabilis. hoc videtur dictum sine ratione. quia sicut tum ponis quod omnis quidditas est communicabilis: ita eadem facilitate ponam quod omnis quidditas realis est communicabilis distinctis specie: et ita entitas specifica: non erit entitas quiddi tatiua. Uidetur ergo dicendum: quod omnis entitas quae est de essentia alicuius rei per se vnius et existentis per se in genere: est entitas quidditatiua. ita quod siue sit communicabilis siue sit incommunicabilis: nihil refert. immo verius debet dici sicut patebit: quod nulla entitas quidditatiua realis est communicabilis: nisi sicut forma communicatur materie vel tali modo quo res di stincta communicatur rei distincte

⁋ Tertio non vide tur bene dictum: quod natura sit indifferens de se. et tamen quod realiter sit differentia contrahens. quia sicut argutum est illud quod est de se indifferens est indifferens. sed indifferens non est idem realiter: cum non indifferenti realiter. ergo natura et differentia contrahens non sunt idem realiter.

⁋ Confirmatur. quia si sit de se indifferens aut est realiter de se indifferens: aut non. si non: ergo nihil facit ad propositum. si sic. ergo potest communicari: quod prius improbatum est

⁋ Ex isto sequi tur: quod non videtur bene dictum: quod natura sit de se indifferens. et tamen appropriata per identitatem. quia si sit realiter in hoc: repugnat sibi esse in alio. ergo non est de se communis nisi forte negatiue.

⁋ Quarto non videtur bene dictum: quod natura est realiter vna numero: quamuis sit de se communis. et sit vna numero tantum denominatiue. quia quando aliqua faciunt vel constituunt vnum per se. qua ratione passio vel proprietas forme predicatur denominatiue de materia: eadem ratione proprietas vel passio materie predicatur denominatiue de forma. ergo cum natura et differentia contrahens faciant vnum per se. qua ratione vnitas numeralis predicatur denominatiue de natura. ita quod natura est vna numero realiter. eadem ratione vnitas minor quae est passio ipsius nature predicabitur denominatiue de differentia indiuiduali. ita quod differentia indiuidualis realiter erit communis: et vna vnitate mino re. et per consequens totum singulare eadem ratione denomina bitur ab vtraque vnitate. et ita singulare non plus erit vnum numero quam commune vel vnum vnitate minore.

⁋ Per illud patet. quod illud simile est ad oppositum. quia sicut differentia specifica non debet dici vna vnitate minore quam sit vnitas specifica. ita vnitas ge neris non potest dici vna vnitate maiore quam sit vnitas generis.

⁋ Quinto non videtur bene dictum quod dicitur. quod vniversale in actu est illud quod habet aliquam vnitate indifferentem etc. Quia tunc oporteret quod vniversale in actu esset vnum in multis et de multis. Modo quaero. Aut illud vniversale est ens rationis. et per consequens non est vnum in multis singularibus extra animam nisi per praedicationem. quod est dici de multis. ergo distiguendo esse in multis a dici de multis. non est verum. Si autem illud vniversale sit extra animam. ergo est in re secundum aliquam vnitatem.

⁋ Sexto non videtur bene dictum. quod communitas et similiter singularitas conueniunt nature extra intellectum. quia nihil ex intellectum est commune. cum extra intellectum sit quodlibet realiter singulare.

⁋ Ideo dico aliter ad quaestionem. et primo ostendam conclusionem. quod quaelibet res singularis seipsa est singularis. Et hoc persuadeo sic. quia singularitas immediate conuenit illi cuius est. ergo non potest sibi conuenire per aliquod aliud. ergo si aliquid sit singlare. seipso est singulare

⁋ Praeterea. sicut illud quod est singulare se habet ad esse singulare. ita quod est vniversale se habet ad ess vniversale. ergo sicut illud quod est singulare. non potest per aliquod additum sibi fieri vniversale vel commne. ita illud quod est commne. non potest per aliquid si bi additum fieri singulare. ergo quicquid est singulare per nihil additum: est singulare seipo.

⁋ Se cunda conclusio. quod omnis res extra animam est realiter singularis et vna numero. quia omnis res extra animam vel est simplex vel composita. Si sit simplex. non includit multas res. sed omnis res non includens multas res est vna numero. quia omnis talis res. et vna alia res consimilis praecise sunt due res. ergo vtraque illarum est vna numero. ergo omnis res sim plex est vna numero. Si sit composita. tandem oportet deuenire ad certum numerum partium. et per consequens totum compositum ex eis erit vnum numero. vel erit vnum ag gregatiue. Et hoc etiam potest argui sub ista formar. Accipio illam rem quam non ponis rem singularem. et quero. Aut includit plures res. aut non. si non Accipio vnam consimilem distinctam realiter. et arguo sic.

⁋ Iste res sunt disticte realitur. et non sunt in numero infinito. ergo in numero finito. et non nisi in dualitate manifestum est. ergo sunt praecise dile. et per consequens vtraque illarum erit vna numero. Si autem includit plures res et non infinitas. ergo finitas et per consequens ibi erit numerus rerum. et ita quelibet illarum inclusarum erit vna nu mero et singularis.

⁋ Ex istis sequitur: quod queli bet res extra animam seipsa est singularis: ita quod ipsa sine omni addito est illud quod immedia te denominatur ab intentione singulari nec sunt possibilia quecunque a parte rei qualitercunque distincta: quorum vnum sit magis indifferens quam reliquum. vel quorum vnum sit magis vnum numero quam reliquum: nisi forte vnum sit perfectius alio. sicut iste angelus est perfectior isto asino. et ita que libet res extra animam seipsa erit hec. nec est que renda aliqua causa indiuiduationis: nisi forte cause extrinsece et intrinsece quando indiuiduum est compositum: sed magis esset querenda causa quomodo possibile est aliquid esse commune et vniuersale.

⁋ Respondeo ergo ad formam questionis: quod illud quod est vniuersale et vniuocum non est aliquid realiter ex parte rei: distinctum formaliter ab indiuiduo.

⁋ Quod enim non sit distinctum formaliter tantum patet. quia tunc quandocunque predicaretur superius de inferiori: praedicaretur idem de se: quia superius et inferius essent eedem res. consequens est falsum. Item tunc num quam idem genus predicaretur de diuersis speciebus: sed esset aliud et aliud predicatum: quod videtur inconueniens

⁋ Ad primum argumentum alterius opinionis dico: quod inesse alicui potest esse dupliciter. vel realiter. vel secundum predicationem quomodo dicitur predicatum inesse subiecto de quo dicitur. Primo modo verum est: quod cuicumque inest aliquid: inest sibi in quocumque. Secundo modo non oportet: si subiectum sit terminus com munis. Et ideo non sequitur. si natura hominis de se sit hec: quod in quocumque est natura hominis quod est hic homo: tamen ista propositio. natura hominis de se est hec. est distinguenda quamuis forte non de virtute vocis seu sermonis: eo quod natura ho minis potest supponere simpliciter vel personaliter. hoc est eo quod potest stare prore extra animam vel pro se: si secundo modo. hec est falsa. natura lapidis de se est hec. quia tunc denotatur quod conce i ptus mentis qui est vniuersalis de se sit hic la pis. et hoc est falsum. quia iste conceptus nec de se nec per quamncumque potentiam potest esse hic lapis: quamuis possit vere predicari de eo: non pro se sed pro re extra. Si accipiatur primo modo. sic hec est vera. natura hominis de se est hic homo: et tamen cum hoc stat quod natura hominis de se sit ille homo et ille homo: immo quod natura hominis de se non est hic homo: quia cum natura hominis sit terminus communis. ille poterunt esse vere sicut que subcontrarie: quarum vtraque verificatur pro¬ aliquo alio singulari. quia tunc equipollent istis perticularibus. aliqua natura de se est hic homo. que verificatur pro hac natura. et aliqua natura de se non est hic homo. que verificatur pro alia na tura quae non est hec natura. Et eodem modo sicut iste stant simul. homo est sortes. homo est plato. ita iste stant simul. natura hominis de se est hic homo. natura hominis de se est iste homo. Et quando dicitur. si natura hominis de se est hic homo. ergo in quocumque est natura hominis. illud est hic homo. Respondeo quod non sequitur formaliter de vi sermonis: sed est fallacia figure dictionis. eo quod mutatur vnus modus supponendi in alium. Nam in ista. natura hominis de se est hic homo. ibi natura homis supponit determinate. in consequente autem magis supponit confuse tantum. Tamen quicquid sit de hoc. hec est vera. Natura hominis in quocumque est illud est hic homo. quia habet vnam singularem veram. scilicet hec natura hominis in quocumque est illud est hic homo. Et tunc arguendo sic. Natura hominis in quocumque est illud: est hic homo. natura hominis est in illo homine. ergo iste ho mo est hic homo. est fallacia consequent. quia argui tur ex omnibus indiffinitis. Sed quantum ad diuer sitatem illarum propositionum. quarum vna negatur: et alia conceditur est dicendum vniformiter sicut de istis cuiuslibet hominis asiuus currit. Asinus cuiuslibet pominis curtit

⁋ Sciendum tamen quod quando dicitur natura hominis de se est hic homo. debet intelligi vt sit comstructio intransitiua. hoc est. natura que est homo est de se hic homo.

⁋ Ad secundum concedo. quod cui conuenit de se vnum oppositorum. ei de se repugnati aliud oppositum. et ideo quia natura de se est hec. secundum quod natura supponit personaliter. ideo concedo vniformiter quod nature repugnat multitudo nume ralis. hoc est nature repugnat esse intalio: et na ture repugnat esse in multis. Prima istarum ve rificatur pro vna singulari. quia huic nature repugnrat esse in alio. cum hoc tamen stat quod nature non redugnat esse in alio. immo nature de se conuenit esse in alio. hoc est nature conuenit esse aliud. quod verificatur pro alio singulari. quia sicut dictum est. iste due sunt indiffinite. et per consquens cum subiectum in eis supponat personaliter. equipollent duabus particularibus. quarum vtraque habet aliquam singu larem veram. et per consequens vtraque est simplicitur vera. Ista autem. nature repugnat esse in multis est ve ra pro qualibet singulari. quia cuilibet nature re dugnat esse in multis.

⁋ Si dicatur. nature non repugnat praedicari de multis. ergo nec nature repugnat esse in multis.

⁋ Respodeo quod anesn est distinguendum. eo quod subiectum potest supponere personalit. et sic est simplicitur falsum. quia quaelibet singularis est falsa. scilicet isti nature non repugnat. et illi nature non repugnat etc. et sic de singulis. Uel potest subiectum supponere simplicitur. et sic est aetes verum. quia tunc denotatur quod istud commune natura quod non est in re. sed tantum in mente potest praedicari de mul tis non pro se sed pro rebus. Primo modo consequentia est bona. quia tam in anecedente quam in consequente supponit subiectum personaliter. et sicut consequens ita et antecedens est falsum. secundo modo consequentia non valet quia in antecedente subiectum supponit sim pliciter. et in consequente personaliter. et ita est fallacia equiuocationis penes tertium modum. Si tamen subiectum consequentis posset habere suppositionem simpli ce. consequens esset negandum. et consequentia neganda: accipiendo esse in pro esse in aliquo realiter et subiectiue qui sic natura in nullo singulari est: hoc est dictum istud commune in nullo singulari est subiectiue.

⁋ Si dicitur quod aliquid eodem modo est hoc aliquid: et distiguitur ab omni alio hoc aliquo. sed natura de se non distinguitur ab omni alio hoc aliquo: tunc enim non est set ille lapis: lapis. ergo de se non est hic lapis. Re spondeo sicut prius quod hec est vera. natura lapidis de se distinguitur ab omni alio hoc aliquo. prgo vna singulari: sed quod subiectum supponit personaliter et hec similiter est vera pro alia singulari. natura lapidis de se est alius lapis ab isto. et ideo non sequitur quod alius lapis non sit lapis: sicut non sequitur. homo distinguitur a sorte. vel homo non est sortes. et homo est sortes. ergo sortes non est sortes vel distinguitur. a sorte

⁋ Est etiam illud argumentum principale ad oppositum. quia sicut quando alicui conuenit de se vnum oppositum: ei de se repugnat aliud oppositum ita quando alicui conuenit vnum oppositum: eidem dum sibi conuenit illud oppositum repugnat aliud opsitum: sicut si sorti conuenit esse album. dum sortes est albus: non potest sibi conuenire aliud oppositum scilicet quod sit niger. ergo si natura lapidis est hec natura lapis. du est hec non potest esse in alio. et ita dum est hic lapis: non potest esse aliquis lapis quin sit iste. et ita patet quod argumentum est contra seipsum. Et ideo pro eo et pro me respondendum est: sicut dictum est.

⁋ Ad tertium dicendum quod aliquod obiectum est prius naturaliter ipso actu et aliquod non. et ideo vniuersale numquam est prius naturaliter vniuersaliter ipso actu. nec est ista propria ratio obiecti intellectus: scilicet vniuersale in actu quia sicut patebit alias primum obiectum in tellectus primitate generationis est ipsum sin gulare. et hoc sub propria ratione: et non sub ratione vniuersalis.

⁋ Ad quartum dico quod nul la est vnitas nature existentis in isto lapide: quin eque primo sit istius lapidis. Tamen distinguo de vnitate. Uno modo dicitur vnitas secundum quod denominat precise aliquid vnum et non plura. nec vnum in comparatione ad aliud distinctum ab eo realiter: et isto modo dico quod omnis vnitas realis est vnitas numeralis. Aliter di citur vnitas secundum quod denominat plura. vel vnum i comparatione ad aliud distinctum realiter. et isto modo vnitas specifica denominat ipsum sortem et platonem. et vnitas generis denominat istum hominem et istum asinum. non aliquid quocumque modo distinctum ab ipsis indiuiduis. sed denominat immediate ipsa indiuidua. Unde sicut vere dicitur. quod sortes et plato sunt vnum vel idem specie et sortes est ide specie cum platone: et quod ille homo est idem vel vnus cum isto specie. ita vere dicitur quod ille homo et iste asinus sunt vere vnum genere. hoc est dictum. quod ista sub eadem specie vel sub eodem genere continentur quam expositionem expresse ponit philosophus id est tho. c. de eodem: sicut dictum est in prima quaestione istius materie. et isto modo concedo quod non omnis vnitas vel identitas realis est numeralis. sed ista vnitas non conuenit nature quocumque modo distincte ab indiuiduis. sed conuenit immediate ipsis indiuiduis vel vni in comparatione ad reliquum. quod idem est. Sed quia argumenta vadunt contra primum intellectum. ideo respondeo ad illa

⁋ Ad primum quando dicitur secundum philosophum. quod in omni genere est vnum primum quod est metrum et mensura omnium aliorum illius generis. Di co quod sicut patebit insecundo libro. quod mensura ali quando est vera res extra animam. sicut per vlnam men suratur pannus. Aliquando mensura est tantum quidam conceptus in mente. Prima mensura dicitur esse vna vnitate numerali. sed hec est falsa. quod in omni genere est tantum vnum quod est mensura omnium aliorum. sed si habeat veritatem debet intelligi. quod in omni genere est aliquid quod est mensura omnium aliorum specie distinctorum. non autem oportet quod sit mensura omnium aliorum. siue distinguantur specie siue non. et isto modo sunt plura quorum quodlibet est mensura omnium aliorum specie distinctorum. et quodlibet illorum est vnum vnitate nu merali. Et quando dicitur vnitas primi mensurantis est realis. Dico quod si l primi teneatur positine. sic hoc est falsa propter falsam implicatione. quia nihil est. sic primum mensurans. Si autem teneatur negatiue. conce do eam. quia talia prima sunt multa. scilicet quodlibet indi uiduum illius speciei. maxime si quodlibet sit eque simplex. Et quando dicitur. quod nullum singulare est men sura omnium illorum que sunt in illo genere. concedo quod non indiuiduorum eiusdem speciei. sed est mensura omnium specie distinctorum. et hoc sufficit ad propositum.

⁋ Ueruntamen sciendum. quod philosophus vel principaliter vel solum loquitur de illis que sunt eiusdem speciei. sicut patet per exempla sua ibidem. et de illis que habent indiuidua. quorum aliqua sunt maiora: et aliqua minora. et vult quod illud quod est minus aliis sit men sura aliorum. non tamen omnium indiuiduorum illius specie sed tantum illorum que non sunt ita parua.

⁋ Ad secundum di co. quod in specie atho. fit comparatio: non propter vni tate conceptus: nec praecise propter vnitatem nume ralem: nec praecise propter vnitatem specificam. siue po natur sicut positum est in principio solutionis istius argumenti. siue ponatur secundum modum aliquorum falsum ymaginandi. quia tunc in omni specie atho. esset comparatio. sed propter hoc est comparatio quia plura indiuidua eiusdem speciei possunt facere vnum indiuiduum. et ideo vbi multa indisticta loco et subiecto possunt facere vnum. ibi po nenda est talis comparatio et non alibi. Et quihoc est possibile de indiuiduis eiusdem speciei. et non de indiuiduis diuersarum specierum. ideo in specie athoma. ponitur comparatio et non in ge nere. Uerbi gratia. hoc album dicitur albius alio albo. quia habet plures partes albedinis in eo dem subiecto primo. et si isto modo plures partes albedinis et nigredinis concurrunt simul ad faciendum per se vnum colorem: illud posset dici colo ratius alio. Et quando dicitur: quod ista comparatio non fit secundum vnitatem numeralem. verum est primo modo loquendo de vnitate numerali. et ideo fit secundum vnitatem specificam. quia fit secundum duo: quorum vtrumque est vnum numero. nec requi ritur aliquod tertium quocumque modo distinctum ab istis duobus.

⁋ Ad tertium dico: quod ponendo similitudinem relationum distinctam realiter ab extremis. tunic dicendum: quod sunt hic due simili tudines habentes duo fundamenta realia. quorum vtrunque est vnum numero. et ideo illud vnum non est ratio fundandi similitudinem eiusdem ad se. sed est ratio similitudinem fundandi ad aliud. Quod autem intelligat philosophus de vno numerato patet. quia postquem dixit quomodo simile idem et quale dicuntur secundum vnum: postea subdit. vnum autem numero principium et metrum: ergo non intelligit de aliqua vnitate alicuius quod non est vnum numero. Sed nunquid est concedendum: quod ista vnitas est ratio fundandi istam relationem Dicendum quod secundum istos qui ponunt istas relatio nes realiter distingui. non est plus ponendum quod vnitas est proxima ratio fundandi similitu dinem: quam relationes alterius modi. Sed differentia est in hoc: quod ad istas relationes requiritur aliqua vnitas realis secundo modo dicta in principio solutionis istius argumenti qualis non requiritur ad alias relationes alterius modi. quia ad illas requiritur saltem vnitas specifica: qualis non necessario requiritur ad alias: quamuis aliquando sit ibi talis vnitas

⁋ Ad quar tum dico: quod aliqua esse prima extrema oppositio nis realis est dupliciter. Uel quia sunt illa de quibus primo positiue predicatur opponi rea liter. non tamen predicatur de eis pro se: secundum quod ha bent suppositionem simplicem: sed pro rebus singularibus secundum quod habent suppositionem persona lem. Uel quia in re sunt realiter contraria. Primo modo extrema oppositionis realis non sunt realia. quia iste terminus oppositio realis: non predicatur primo et adequate de quibuscumque rebus. sed tantum de conceptibus pro rebus: vel de vocibus si predicatio sit in voce. et sic de aliis Nec tamen debec concedi de virtute sermonis quod sunt contraria. sed dicendum est vniformiter sicut dictum est prius de primo obiecto adequato potentie sensitiue. et de subiecto primo passionis realis Secundo modo non sunt tantum duo extrema oppositionis realis. sed sunt multa. si sint multe oppositiones reales. Unde hec albedo et hec nigredo opponuntur realiter. similiter illa nigredo et illa albedo opponuntur realiter. Et de istis est praeci se verum. quod vnum contrariorum corrumpit reliquum: et vtrumque illorum est vnum numero. Et quando dicitur. hoc album est primum contrarium nigro. Dico quod proprie al bum non contrariatur nigro. sed albedo nigredini. et concedo quod hec albedo primo contrariatur nigredini secundum quod luod primo tenetur negatiue. quia contrariatur ni gredini et nihil plus. secundum autem quod lod primo tenetur positiue sic nihil primo contrariatur nigredini.

⁋ Si dicatur quod vnum vni est contrarium. ergo multa non contrariantur nigredini.

⁋ Similiter contraria possunt esse in eodem non sic autem duo indiuidua.

⁋ Similiter con traria maxime distant. sed duo indiuidua non maxime distant

⁋ Ad primum dico quod philosophus loquitur de vno secundum speciem. non de vno secundum numerum. Et quomo vnitas specifica est realis et a parte rei. dictum est. quia hoc nihil aliud est quam a parte rei esse ali qua plura. que sub eadem specie continentur. secundum philosophum id est tho

⁋ Ad secundum concedo. quod contraria possunt esse in eodem. saltem successiue. Et ideo dico quod non est contradictio quod aqua sit calida etiam in summo sicut nec est contradictio quod sit summe frigida. si sit status in talibus formis.

⁋ Ad tertium dici tur quod contraria maxime distant. distantia illa quae potest esse inter indiuidua diuersarum specierum. Cuius tamen maxima distantia specifica requiritur ad contrarietatem et cuius non. alias dicetur.

⁋ Ad quintum dico quod obiectum vnius sensationis est vnum vnitate numerali. Et quando dicitur quod potentia. cognoscens obiectum suum inquantum scilicet hac vnitate vnum. cognoscit ipsum inquantum distinctum ab omi alio. Dico quod cognoscit illud quod est distinctum ab omni alio. et cognoscit illud sub illa ratione per quam distinguitur ab omni alio. quia illa ratio quae est ipsamet res terminat immediate actum cognoscen di. non tamen oportet propter hoc quod possit discernere vel distinguere ipsum ab omni alio. quia ad cognitionem discretiuam plus requiritur quam ad cognitionem apprehensiuam. quia cognitio discretiua in actu nunquam est nisi respectu distinctorum. nec ad hoc sufficit quod distincta apprehendantur. nisi ipsa in se sint dissimilia. vel loco et situ differentia. Et hoc est verum. quando subiecta talia apprehensa nata sunt facere vnum per se. sicut de qualitatibus sen sibilibus et non de quibuscumque intellectionibus vel amoribus voluntatis: neque de intelligentiis vel animabus. Et ideo quantumcunque ta liam apprehendantur: non oportet quod possint di scerni propter maximam similitudinem inter illa. tamen si sit potentia intellectiua: potest cognoscere ipsum esse distinctum ab omni alio aliquo tamen certo demonstrato: non oporter quod possit cognoscere ipsum esse distinctum ab omni alio vel ab hoc. quia aliqua vniuersalis potest sciri: et tamen multe singulares ignorari. et tamen sensus proprie non potest cogno scere ipsum distinctum a quocunque. quia hoc pertinet ad notitiam complexam. quia scitur hoc non esse hoc. Potest tamen sensus discernere hoc ab aliquibus: et ab aliquo non. et aliquam do discernere hoc ab hoc: et aliquando non. pro pter aliquam variationem a parte rei

⁋ Et ista responsio confirmatur: quia sensus discernit magis album a minus albo. Tunc quero: aut ap prehendit aliquod istorum precise sub ratione communi: aut sub ratione singularis. Si primi et in illa conueniunt. ergo per illam non discer nit. Si secundum: habetur propositum quod apprehenditur sub ratione singularis. non quod ista ntentio singularis sit ratio terminandi: sed quod illud quod immediate denominatur ab hac inte tione sit immediate terminans.

⁋ Et ad confir mationem concedo: quod primum obiectum intellectus primitate generationis est vnum vnitate numerali et illud precedit. Sed primum obiectum primitate adequationis: si tamen aliquod sit tale non est vnum vnitate numerali precise quin sit commune: nec precedit sicut post dicetur

⁋ Ad sextum concedo quod illo modo quo omnis vnitas realis est numeralis quod illo modo omnis diuer sitas realis est numeralis. etiam diuersitas spe cifica est numeralis. cum secundum philosophum quecumque sunt diuersa genere: sunt diuersa specie. et quecumque sunt diuersa specie: sunt diuersa numero. Unde diuersitas numeralis est in plus ad diuersitatem specificam et generis. quia sequitur sunt diuersa genere vel specie. ergo sunt diuersa nume ro: et non econuerso. Et quando dicitur quod omnis diuer sitas inquantum numeralis est equalis. Dico: quod hec est simpliciter falsa. quia tunc sequeretur quod omnis diuersitas esset equalis: cum inquantum non sit determinatio distrahens. Si tamen sic intelligatur consequens quod omnia quem solum differunt numeraliter sunt equaliter diuersa potest concedi in hiis que non suscipiunt magis et minus. Et si dicatur: quod omnis vnitas numeralis est equalis. ergo omnis di uersitas numeralis est equalis. Dico quod non se quitur sub illo intellectu quo antecedens est verum. sicut non sequitur: quecumque sunt equalia sunt equaliter equalia. quia equalitas non suscipit magis et minus. ergo quecumque sunt inequalia: sunt equa liter inequalia. ita est de talibus quando vnum op positum suscipit magis et minus. et. non reliquum et ita est in propsito.

⁋ Ad illud quod innuitur in illo argumento: quod si omnis diuersitas esset numeralis: non plus posset intellectus abstrahere a sorte et platone aliquid commune: quam a sorte et linea. et quodlibet vniuersale esset purum figmentum intellectus.

⁋ Dico ad primum: quod est hoc ipso quod sortes et plato seipsis differunt solo numero et sortes per substantiam suam est simillimus platoni: omni alio circumscripto. potest intellectus abstrahere aliquid commune sorti et platoni: quod non erit commune sorti et albedini. nec est alia causa quaerem da nisi quia sortes est sortes. et plato est plato. et vtque est homo.

⁋ Si dicatur quod sortes et plato plus conueniunt realiter quam sortes et asinus. ergo sortes et plato in aliquo reali conueniunt in quo non conueniunt realiter sortes et asinus: sed non in sorte nec in platone. ergo in aliquo alio aliquo modo dicto. et illud est commune vtrique.

⁋ Respondeo quod de virtute sermonis non debet con cedi: quod sortes et plato in aliquo conueniunt. nec in aliquibus. sed quod conueniunt aliquibus. quia seipsis. et quod sortes conuenit cum platone. non in aliquo. sed aliquo. quia seipso.

⁋ Si tunc dicatur quod sortes et plato conueniunt in homine. Dico quod lin homine potest supponere vel simpliciter vel personaliter. Primo modo potest concedi quia hoc non est aliud dicere: quam quod homo est quoddam commune predicabile de sorte et platone. Si autem lod homine supponit personaliter pro alia re: sic est simpliciter falsum. quia in nullo homine communi. nec in alia re conueniunt. sed conueniunt rebus. quia homoibus. quia seipsis.

⁋ Ad formam ergo dico: quam sortes et plato plus conueniunt seipsis realiter: quam sortes et asinus. non tamen in aliquo reali.

⁋ Ad aliud de figmento patet: quomodo est figmentum: et quomodo non

⁋ Ad primam confirmationem istius argumenti dico: quod aliqua esse primo diuersa potest intelligi dupliciter. Uel quia non est vnum et idem in vtroque. sed quicquid est in vno simpli citer et absolute de se non est aliquid quod est in alio: et sic concedo quod omnia indiuidua sunt seip sis primo diuersa: nisi forte aliter sit de indiui duis ex quorum vno generatur aliud. propter idem titatem numeralem materie in vtroque. Aliter autm dicuntur aliqua secundo modo esse primo diuersa. quando vnum immediate et primo negatur ab alio. et ideo quando vnum non immediate negatur ab aliquo: ita quod negatiua composita ex eis non sit immediata tunc sunt differentia: et non tantum diuersa. Et isto modo omnia indiuidua eiusdem speciei sunt primo di uersa. quia ex eis componitur propositio immediata negatiua. Similiter omnes species contente immediate sub aliquo genere sunt primo diuerse. quia ex eis componitur propositio immediata. et ideo sortes et plato sunt primo diuersa isto modo. sed sortes et iste asinus non sunt primo diuersa. quia hec est imme diata. sortes non est plato hec autem non est immediata. sortes non est iste asinus. quia hec est immedia tior. nullus homo est iste asinus. ergo non est bene dictum quod communiter dicitur: quod primo diuersa sunt illa que in nullo conueniunt. et differentia sunt il la que in aliquo conueniunt. Sed primo diuersa sunt illa quorum neutrum differt ab alio per ali quod communius: a quo alterum prius negetur. Diffe rentia autem sunt illa quorum vnum negatur ab al quo. quia aliquid communius eo prius negatur ab eo dem. hoc est primo diuersa sunt illa. quia nihil communius altero illorum est medium concludendi negatiuam vnius de altero. Differentia sunt illa. quando aliqui communius altero est medium concludendi negatiuam in qua vnum negatur ab altero. sicut iste homo et iste asinus differunt. quia homo est medium tale. et similiter asinus. Nam iste sillogismus est bonus. Nullus homo est asinus. iste homo est homo. ergo iste homo non est iste asinus. Quod hec sit in tentio philosophi patet per ipsum. x. metha. vbi dicit sic Differentia vero et diuersitas aliud. diuersum enim etiam a quo est diuersum non necesse aliquo diuersum esse hoc est non necesse quod sit aliquid communius illo quod est diuersum a quo prius immediate negatur il lud a quo est diuersum. sicut ad hoc quod sortes sit diuersus a platone: non oportet quod sit aliquid communius sorte a quo immediate negatur plato. et a sorte tantum mediate. sed ista est immediata. sortes non est plato. Et ponit philosophus rationem omne autem aut diuersum aut idem quodcumque est ens. hoc est: omne ens siue habeat communius a quo aliud negatur siue non. hoc ens est idem vel diuersum ab alio ente quocunque demonstrato. Differens vero ab aliquo: aliquo differens. hoc est. omne differens ab aliquo differt per aliquid prius et communius. a quo aliud immediate negatur. et ab isto tantum negatu mediate. ergo iste homo differt ab asino per hominem a quo asinus immediate negatur. et ab isto homine tantum mediate.

⁋ Sciendum: quod quando dico istum hominem differre ab asino per hominem acci pio differre per aliquid: sicut expono in diffinitione differentie. quando expono quod aliquid dis fert ab alio per differentiam essentialem. Et ideo differre per aliquid: equiuoce accipitur in diuer sis differentibus. Unde aliquid esse quo differt hoc non debet intelligi quod sit aliquid idem quo vtrunque differt ab altero. quia hoc est impossibile: quia tunc magis conuenirent quam dis ferrent isto. sed debet intelligi quod est aliquid idem quo tamque per medium ostenditur hoc differens differre ab illo: sicut per substantiam tamquam per medium ostenditur quod homo non est quantitas. sic dicen¬ do: nulla substantia est quantitas. omnis homo est substantia. ergo nullus homo est quar titas. et ita illud medium communius est quam sit homo differens quia semper est genus illius vel species. Et hoc est quod dicit philosophus hoc autem ipsum idem e quo supple: differens differt ab aliquo aut genus aut species: supple est ad illud differens. et non est differentia illius. omne namque differens differt genere vel specie. Et ita nihil est dictum: quod il la que sunt differentia: differunt suis differen tiis. et conueniunt in genere si sint in genere: sed debet poni quod differunt suis generibus vel suis speciebus. non a parte rei. sed in negatio ne vnius ab altero: mediata vel immediata. Et ponit philosophus exempla dicens. Senere autem

⁋ supple sunt aliqua differentia qui bus non est communis materia nec generatio adinuicem: vt quorumcunque est alia figura ca thegorie. Ecce quod illa que sunt in diuersis predicamentis genere differunt. et per consequens differunt. Sspecie vero quorum idem est genus. et tamen species sunt diuerse. Unde dico: quod homo et albedo differunt suis generi n bus: quia vtrunque habet genus superius per quod potest fieri negatio vnius de alio secundum a tem quam tradit philosophus primo posteriorum. Albedo autem et substantia differunt genere: et quam et uis albedo habeat genus per quod potest ostendi negatiua in qua negatur albedo a substam tia. vel econuerso tamen substantia non habet tale genus. sed ista communia. substantia et qualitas non differunt genere nec specie. Et eodem modo proportionabiliter dicendum est de differentibus specie. Et ita cum philosophus dicat: quod omnia differentia secundum quod distinguntur contra diuersa differunt genere vel specie. et sortes et plato nec differunt genere ne specie. manifestum est quod non differunt. sed sortes et iste asinus differunt. quia differunt specie.

⁋ Si dicatur quod hoc est contra intentionem philosophi. quia immediate subdit Dicitur autem genus quo ambo idem dicuntur secundum substantiam differentia. ergo videtur secundum ipsum quod illa que immediate continentur sub genere: sunt differentia. Similiter Commentator ibidem commento. xii. Illa que differunt per differentias formales. sunt illa quo rum genus est vnum. Item. v. metha. Differen tia dicuntur quecumque diuersa sunt aliquid idem entia. et non solum numero. sed specie. aut ge nere. aut proportione. Amplius quorum diuer sum genus contraria. et quecunque habent in substantia diuersitatem

⁋ Ad primum istorum dicitur. quod illud est genus quod predicatur de aliquibus secundum speciem differentibus: quia omune genus praedicatur de pluribus differentibus specie. non tamen omnia illa differunt de quibus praedicatur. quia ex ali quibus de quibus praedicatur componitur propositio immediata et ex aliquibus non.

⁋ Ad secundum dico quod aliqua quae dif ferunt per formales diferentia. habent idem genus. et vniversaliter omns res ex animam quae realiter differunt per differentia formales habent aliquod idem genus. quia talia non sunt nisi indiuidua diuersarum specierum. non tamen oportet quod omnia quae ha bent idem genus differant per differentia formales. sic patebit alias.

⁋ Ad tertium dico: quod philosophus accipit differentia ibi pro vt praecise conueniunt rebus: et tunc omnes res quaecumque sunt diuerse. et secundum aliquid idem entia. non per identitatem: sed per essentialem praedicationem hoc est: aliquid idem vere et in quid de eis praedicatur. et non solum numero. hoc est et iste res non sunt solum diuerse secundum numerum: sicut sunt indiuidua eiusdem speciei. aut genere aut proportione supple sunt diuerse. Et talia inquam diuersa sunt differentia non tamen omnia diuersa sunt differentia quia ens reale et ens rationis sunt diuersa: non tamen sunt differentia quia nihil idem praedicatur de eis in quid secundum opinionem quae ponit ens rationis tantum habere esse obie ctiuum. Secundum aliam: aliquid praedicatur de eis in quid. Si dicas quod si illa quae sunt dferentia plus conueniunt quam quae tantum sunt diuersa: ergo plus conuenirent iste homo et iste asinus: quod iste homo et ille homo. Dico: quod accipiendo differentia sicut accepit philosophus. x. metha. sic non semper dif ferentia plus conueniunt quam primo diuersa: sed suffi cit quod pluribus differant. hoc est: quod a pluribus quae dicum tur vere de vno illorum. alia vere negentur: sicut a pluribus quae dicuntur de isto homine: vere negatur iste lapis: quam iste homo.

⁋ Ad aliam confirmatione per idem.

⁋ Ad aliud dico: quod nullo existente intellectu esset aliqua vnitas realis ignis generantis ad igne genitum: propter quam diceretur generatio vniuoca: sed illa vnitas non diceretur de aliquo vno: sed di ceretur de pluribus realiter distinctis: sicut dictum est ideo etc.

⁋ Ad auctoritas auicene dico: quod non debet intelligi quod equinitas est tantum equinitas: ita quod equini tas non sit vna nec plures. nec in intellectu nec in effectu. quia realiter equinitas est in effectu. et reaiter est singularis: sicut enim equinitas realiter est causata a deo. et equinitas est distincta realiter a deo: ita equa nitas est realiter: et veracitur singularis. sed intelligit Auicenn a quod ista non conueniunt equinitati per se primo modo nec aliquod istorum ponitur in eius diffinitio ne: sicut ipsemet exprimit

⁋ Si dicatur secundum auicem nam et: secundum alios philosophos equinitas est de se indifferens vt sit singularis et vt sit vniversalis quaero quomodo ista est vera Aut secundum quod equinitas supponit simpliciter. aut persona liter. Si simpliciter: et iste conceptus non est indifferens qui nullo modo potest esse singularis. ergo non est suppositio simplex. quando terminus supponit pro conceptu quod est contra praedicta. Si supponit personaliter: tunc est falsum. quia tunc supponit pro singularibus: sed nihisingulare est sic indifferes. ergo videtur quod praeter sup¬ positionem pro conceptu et re singulari oportet ponere tertiam quando terminus supponit pro ipsa quidditate absolute indifferenti ad vtrumque.

⁋ Respondeo vniformiter ad alia praedicta: quod hec non est vera ed nitas non est de se vniversalis nec particularis. scilicet indif ferens ad esse vniversale et ad esse singulare: nisi secundum quod per esse intelligitur vnus actus signatus: qui est iste: quod de equinitate potest indifferenter praedicari esse vniversale et esse singulare. et in isto actu signato equinitas habi suppositionem simplicem. sed in duobus actibus exercitatis veris correspondentibus. equinitas habet diuersam suppositionem. quia in vno habebit suppositionem simplies. scilicet in isto: equinitas est vniversalis. et in alio personalem. scilicet in isto. equinitas est singularis. Uerbi gratia. hec est vera: de homine praedicatur vox et cur rere. et in ista luo homo habet suppositionem materialem. qui de ista voce homo praedicatur vtrunque. Et isti actui lignato correspondent duo actus exercitati veri scilicet iste homo est vox in quo luod homo supponit materialiter. et iste homo currit. in quo homo supponit perso naliter.

⁋ Ad vltimum dico: quod quando conuen entia et differentia compatiuntur se: non est inconueniens quod conueniant eidem per idem. et ideo quod aliqua conleniant specifice et differant numeraliter non est inconueniens patet per exeplum proprium. quia certum est quod natura contracta conuenit realiter cum differentia indiuiduali. quia est ea dem res realiter cum differentia et tamen natura differt aliquo mo a contrahente tunc quaero. Aut eodem couenit et differt. aut alio et alio. si eodem: habeo propositum quod idem eodem indistincto couenit realiter cum eodem et distinguitur formaliter. et eadem facilitate dicausa ego: quod sortes eodem specie conuenit cum pla. et distiguitur numeraliter. et itam vniversaliter de omnibus talibus. Si alio et alio conuenit et distinguitur: quero de illis: quia illa aliquo modo distinguuntur: et tamen conueniunt. qui sunt vna res. Aut ergo eodem conueniunt et distin guutur. aut alio et alio. et ita vel erit processus in infinitum. vel dabitur quod idem eodem conuenit sc cum aliquo et distinguitur sic ab eodem. Et eadem facili tate dicam: quod idem eodem conuenit specie cum aliquo et distinguitur numeraliter ab eodem.

⁋ Si dicatur. omni intellectu circumscripto: maior est conue nientia ex natura rei est inter sortem et platonem quam inter sortem et asinum. ergo ex natura rei sortes et plato conueniunt in aliqua natura: in qua non conueniunt sortes et iste asinus.

⁋ Similiter nisi maior esset conuenientia inter sortem et pltonem quam inter sortem et istum asinum: non plus poset abstrahi conceptus specificus a sorte et platone: quam a sorte et isto asino.

⁋ Ad primum istorum dico: quod consequentia facta non valet: sicut non im sequitur: magis conuenit natura intellectualis cum deo: ex hoc quod est ymago dei: quam natura insensibilis que non est ymago dei: et tamen in nullo reali conueniunt quod sit aliquo mo¬ do distinctum ab istis. etiam secundum eos: sed seipsis plus conueniunt. Ita in proposito: quod sortes et pla. seipsis plus conueniunt: quam sortes et iste asinus: cum omni alio circumscripto. Similiter ens reale plus conuenit cum deo quam ens rationis. et tamen deus non in ali quo conuenit cum vlla creatura: nisi forte in com ceptu.

⁋ Per hoc patet ad secundum: quod est maior con uenientia inter sortem et pla. quam inter sortem et istum asinum. non propter aliquid aliquo modo distinctum: sed seipsis plus conueniunt.

⁋ Confirmatur ista re sponsio per dicta eorum: quia accipio duas differentias indiuiduales contrahentes naturam hominis iste differentie plus conueniunt quam vna differentia indiuidualis contrahens naturam hominis. et alia differentia indiuidualis contrahens naturam albedinis Probo. quia differentia indiuidualis contrahens naturam homoinis conuenit cum natura contracta quae est eadem res realiter cum illa sed illa na tura contracta: puta natura sortis. plus conuenit cum natura plationis: quam cum natura albedinis ergo plus conuenit cum differentia indiuiduali contrahente. et per consequens a primo ad vltimum differentia indiuidualis sortis plus conuenit cum differentia indiuiduali pla. quam cum differentia indiuiduali huius albe dinis et certum est quod distinguitur realiter ab ipsa Aut ergo eodem plus couenit cum vna quam cum alia. et distinguitur realiter ab illa. aut alio. si eodem con uenit cum vna et distinguitur realiter ab illa. habe tur propositum: quod aliquid eodem potest conuenire cum aliquo: et distingui ab eodem. si alio et alio. ergo differentia indiuidualis includeret multa et esset processus in infinitum: quorum vtrumque est ien conueniens.

⁋ Si dicatur quod ista differentia indiuidualis puta sortis: non ex se vel per se: sed per naturam contractam plus conuenit cum natura platonis. et cum differentia indiuiduali platonis: qua cum natura huius albedinis.

⁋ Contra. sicut indiui dualis differentia sortis conuenit cum natura pla tonis: ita econuerso natura platonis plus conuenit cum differentia indiuiduali sortis quam cum differentia indiuiduali huius albedinis. ergo aut ex se plus conuenit aut per differentiam indiuidualem contrahentem. aut per naturan sortis. Si primum et certum est quod distinguitur ex se. ergo idem eodem couenit et distinguitur ab eodem. Secundum non potest dari. quia tunc illa diferentia indiuidualis plus con ueniret cum vna differentia indiuiduali quam cum alia. Nec potest dari tertium. quia numquam est aliquid idem realiter cum aliquo per aliquid sibi extrinsecum et realiter distinctum ab eo.

⁋ Si dicatur quod quamuis ex se conueniat cum ista differentia idiuiduali: non tamen distinguitur ab ea nisiper aliquam differentim indiuidualem.

⁋ Contra. natura ex se distinguitur ab omni differentia idiuiduali. quia secundum eos non repugnat sibi esse sine quaecumque differentia indiuiduali

⁋ Preterea due dicere indiuiduales ex hoc ipso quod vtraque est creatura. plus conueniunt quam ista creatu¬ ra et deus et certum est quod distinguuntur. ergo oportet quod idem eo dem modo distinguitur et conuenit vel oportet ponere processum in infinitum.

⁋ Ad argumentum principale patet: quod natura lapidis de se est hoc. et ideo natura lapidis non potest esse in alio. et tamen cum hoc stat quod natura lapidis non sit de se hoc: sed illa. et in alio. quia sunt due indiffinite verificate pro diuersis singularibus Tamen sciendum est quod de virtute sermonis haec est falsa natura lapidis est in lapide. sed debet concedi quod natura lapidis est lapis. tamen de christo potest concedi quod natu ra humana est in christo. communiter tamen conceditur. Sed si intelli gatur: quod natura lapidis vere sit in lapide tamquam in aliquo quocumque modo dicto: est simpliciter falsum. Si autem intelligatur quod illa natura est lapis. verum est.