Sectio 4

SECTIO IV An Christus decretus fuerit prius aut principalius propter peccatum Originale quam propter actualia?

Certum ex fide Christum decretum esse et venisse ut nos redimeret ab omni peccato, id est tam originali quam actuali sive mortali sive veniali, secundum illud prima Ioannis primo. Sanguis filiis eius emundat nos ab omni peccato. Et ad Titum secundo: "Dedit semet ipsum pro nobis ut nos redimeret ob omni iniquitate." Et Ratio est quia unus ex principalibus finibus Incarnationis fuit perducere homines per Christum ad vitam aeternam. Atqui consecutioni huius finis non solum obstabat originale, sed etiam imo magis (quia magis voluntarium) actuale peccatum. Ergo, etc. Ergo Deus in totum hoc obstaculum tollendum ordinavit mysterium Incarnationis.

Dubitatur autem, an prius secundum rationem nostram et principalius sit decretus Christus ut Redemptor et in carne passibili propter originale peccatum quam propter actualia, et consequenter an venisset Christus ut Redempter et passibilis, si nulla actualia praevisa fuissent.

Dicendum primo. Principalius et prius decretus est Christus in remedium peccati originalis quam actualium. Ita Suarez cum Thomistis contra Martinonem et caeteros.

Probatur ex Sacra Scriptura praesertim ad ad Rom: 5 ubi Christus opponitur Adae scilicet ut Redemptor totius naturae corruptori eiusdem: "sicut per unum humanem peccatum intravit in mundum", etc, quod ipsum indicatum videtur Joannis 1 ubi per antonomasiam loquitur Baptista: "Ecce Agnus Dei ecce qui tollit peccatum mundi." Quod SS. Patres ex ponendo dicunt peccatum mundi esse originale peccatum quod est commune totiius mundi. Similiter loquitur Deus Isaiae 52 Propter scelus populi mei percussi eum. Unde hic valet ille himnus Ecclesiae Romanae: O vere necessarium adae peccatum quod Christi morte delectum est. O felix culpa quae talem ac tantum meruit habere redemptorem! qui modi loquendi singularem vim movendi Deum tribuunt originali peccato!

Probatur secundo ratione. Quia licet peccatum actuale mortale maius sit intensive seu gravius, peccatum tamen originale maius est extensive inficit enim totum naturam actuale vero singularem personam. Iam vero iuxta Aristotelem primo Ethicorum cap: 2, bonum gentis Divinus est et praestantius quam bonum particulare. Unde colligere licet liberationem ab originali et universali malo principalius esse intentum a Deo. Firmatur primo. Quia originale non tantum maius est extensive, sed etiam quasi radix et fons omnium actualium, ut notat Suarez, name non solum hominem avertit a Deo, privatque iustitia originali, sed etiam relinquat inordinatum et suis affectibus suiectum, et quantum est ex mento talis peccati, omnibus auxiliis gratiae necessariis ad vitanda peccata actualia spoliatum. Unde mento peccatum originale tanquam multa peccata suspiciebat et deflebat psalmista psal: 5 "Ecce enim in inquitatibus conceptus sum et peccatis concepit me mater mea." Nimium adubterium et homicidium illius actuale aliis defectus in illa radice continiebantur. Credendus est ergo Deus tanquam peritus medicus primo et principalius voluisse radici aegritudinis nostrae remedium adhibere. Firmatur secundo. Quia licet peccatum originale vere sit nostrum minus tamen rigorose nostrum est, quia non commissum actuali usu propriae libertatis, proinde status miserrimus per quem in illud dedideramus, magis movere poterat Deum ad remedium exhibendum quam ille status in quem plena deliberatine propria per actualia delabimur.

Probatur secunda pars conclusionis de prioritate. Quia decretum Christi ut Redemptoris propter actualia, supponit peccata actualia permissa et praevisa a Deo, peccata vero actualia vel omnia vel plurima supponunt ex parte potentiae auxilium sufficiens ad ea vitanda. Atqui necessaria auxilia ad vitanda peccata actualia nulli ex posteris Adae dantur, nisi propter merita Christi ut Redemptoris seu propter mortem Christi ut communis tenet sententia et scriptura testatur. Ergo illa peccata eorumque praevisio absoluta, supponunt Christum iam decretum ut redemptorem propter peccatum aliud prius actualibus. Ergo propter originale. Ergo etiam ab originali pependit actualium permissio ut ex infra dicendis patebit.

Obiicitur primo. Remedium mali maioris est bonum praestantius. Atqui peccata personalia gravia tam multa et tam multorum posterorum Adae sunt maius malum quam peccatum originale. Ergo illorum remedium est praestantius. Ergo magis seu principalius intentum. Respondeo distinguo maiorem. Remedium maioris mali tam intensive quam extensive caeteris paribus est praestantius alio etiam capite minus inuari meretur, est bonum praestantius nego. Similiter distinguo n'orem, nam appecatto originali sola Dei para Virgo est immunis ab actualibus vero mortalibus plurimi. Deinde haec propria deliberatione et malitia committuntur: illud in alio tantum propter transfusionem voluntatum commissum est a nescientibus, adeoque magis ad commise - rationem et auxilium movere aptum est.

Obiicitur secundo. Christus satisfecit sustinendo paenam sensus, consumavitque satisfactionem per mortem acerbissimam. Ergo signum est satisfactionem pro actualibus peccatis fuisse principalius intentam, nam paena sensus non debetur originali. Respondeo nego Consequentiam quamvis enim paena sensus ne deberetur originali liberum tamen erat Deo ordinare passionem et mortem Christi principalius ad tollendum originale, et ita copiosiorem exhibere redemptionem et charitatem superabundantem. Quod ita revera ordinaverit colligitur ex probationibus conclusionis nostrae.

Dicendum secundo. Incarnatio non tantum principaliter decreta fuit propter tollendum peccatum originale, sed etiam totaliter, ita nimirum ut licet nulla fuissent actualia peccata, Christus tamen venisset ut Redemptor. Ita Suarius, Martinon, Gonet, et caeteri: Patet conclusio ex dictis quia Christus ut redemptor in remedium peccati originalis fuit decretus prius quam Deus decerneret permittere actualia illa quae videret absolute futura, si quidem per ipsum Christum et mortem eius voluit omnes homines instruere sufficientibus gratiis, et in actu primo potentes reddere ad vitanda peccata actualia. Ergo vitalis decreti ne potuisset non venire Christus ut Redemptor, etiamsi Deus per gratias efficaces impedivisset omnia peccata actualia. Ergo decretum haec fuit totale.

Obiicitur primo Non existentibus peccatis actualibus defecisset ratio integra quae defacto movit Deum ad decernendum Christum ut Redemtorem, nam defacto per motus est non tantum originali, sed etiam actualibus peccatis tollendis. Ergo actualibus sublatis et solo originali dato, Christus ne venisset vi praesentis decreti ut Redemptor. Respondeo distinguo Antecedens non existentibus peccatis actualibus defecisset ratio integra movendi, defecisset inquam secundum integritatem materialem Concedo secundum virtualem Nego. Integritas materialis motivorum dicit collectionem omnium rationum quas defacto movisse constat: Inter has autem est etiam respectus Incarnationis decernende ad remedium peccatis actualibus, qua ratione sublata, atique ne haberentur omnes omnino rationes quae defacto moverunt adeoque, integritas materialis motivorum deesset. Virtualis integritas consistit in ipsa vi movendi quae rationibus inest. Cum ergo remedium peccati originalis independenter ab actualibus posterorum Adae vim habeat sufficientissimum movendi Deum ad Incarnationem decernendam, etiam seclusis illis habetur integra seu adaequata ratio motiva.

Obiicitur secundo Christus non potuit decerni ut Redemptor propter peccatum originale independenter a praevisione et permissione absoluto peccatorum actualium. Ergo Incarnatio non est decreta propter originale tanquam propter motivum totale independenter a peccatis actualibus Antecedens probatur Christus non aliter decretus est ut redemptoris generis humani a peccato originali quam ut per mortem suam illud tolleret, atqui mors Christi involuebat peccata actuali crucifieritium a quibus illata est. Ergo saltem haec actualia permitti et praevideri debebant ut Christus efficaciter decerneretur ut Redemptor pro originali. Haec difficultas quae in aliis sententiis molestissima est nobis facilior venit. Nam.

Respondeo nego Antecedens probationis distinguo maiorem Christus non aliter decretus est ut Redemptor, quam ut originale tolleret per mortem suam sumptam praecise secundum substantiam suam Concedo sumptam simul cum illis causis et circumstantiis quae per decreta executionis deinde ordinata sit nego maiorem, similiter distinguo minorem, mors Christi sumpta praecise secundum substantiam suam involuebat peccata actualia crucifientium nego mors Christi prout pro decreta executionis ordinata est Concedo minorem et nego Consequentiam. Et dico: conclusio nostra procedit de Christo in remedium peccati originalis decreto secundum ordinem intentionis Divinae non vero secundum ordinem posteriorem executionis. in intentionis autem ordine (ut distinctius patebit ex dicendis sectione sequente) solum est decreta mors Christi secundum substantiam suam, id est ut propter originale peccatum tollendum Christus se offerret in holocaustum subiretque separationem animae a corpore, quocunque ta'dem modo ea inferenda esset, sui intentioni Divinae visa est respondere liberalissima et resolutissima acceptatio Christi postea vero secundum rationem nostram per ordinem decretorum executionis determinavit Deus in particulari ut tali modo et actualibus causis illa separatio fieret, voluitque permittere ut etiam ex malitia et rabie sacrilega mors inferretur Christi: Atque tum primum vidit Deus peccata actualia absolute futura crucifientum et aliorum qui ad mortem et passionem Christi cooperati sunt, vel eius occasione scandalisati ut Petrus et aliis.

Vrgetur Christus decretus est in remedium peccati originalis, itant illud tolleret non per mortem ut sic vel inconfuso, sed per mortem hanc quam defacto postea subiit. Ergo tunc videri debuit etiam crucifixio maliciosa et alia connexa peccata actualia. Respondeo distinguo secunda partem Antecedentis: sed per mortem hanc sumptam secundum substantiam suam Concedo, sumptam etiam cum accidentalibus circumstantiis omnibus quibus de facto fuit affecta nego. Mors haec secundum substantiam suam non plus dicit quam negationem unionis physicae quae antea fuit inter hanc animam et hoc corpus Christi. Haec autem negatio contingere potuit ex vanis causis etiam sine ullo peccato interveniente, verba gratia per in tolerabilem dolorem eti tristitiam conceptam de gravitate offensae divinae per peccatum originale commissae qualis de facto illum obruit in horto ut ipse testaretur: tristis est anima mea utique ad mortem. Vel per voluntariam sanguinis effusionem qualem passus est ibidem, vel aliqua ex causa naturali ut morbo gravi sponte admisso vel hominum mynisterio innocente, ita vibenta Deo, prout iustit ab Abrahamo, immolari filium, ac proinde potuit etiam ipsa crucifixio Christi et mors crucis decerno in remedium peccati originalis absque promisso/praemisso et praeviso actuali crucifiericium peccato, non enim inter hoc et illam necessaria est connexio, nec pependit satisfactio necessaria pro peccato originali a morte Christi, ut iniuste et maliciose illata. Vel si placuisset Deo suaviorem ordinare mortem potuisset mori Christus per vehementem actum amoris Dei ut pie creditur Beatissima obiisse.

His expeditis quaeri potest e contrario: Si ne fuisset originale peccatum futura autem fuissent gravia actuali inter humanes: an in eo casu Christus venisset ut Redemptor et in carne passibili? Item: quid si venialia tantum fuissent? Item: quid si pauca mortalia et in paucis hominibus? quorum omnium resolutio valde et incerta. Proinde breviter.

Dicendum tertio. Si fuisset originale peccatum, etiamsi peccata quaecunque alia etiam gravissima totuis generis humani actualia fuissent Christus ne venisset ut Redemptor et in carne passibili vi praesentium decretorum formaliter, Ita Suarius et alii communiter.

Probatur primo quia ut ex supra dictis patet Deus de facto decrevit Christum ut Redemptorem principaliter propter peccatum originale. Deinde in remedium actualium ordinata est satisfactio Christi in tantum in quantum ea procedunt ab originali ut aradice, cuius sublationem Deus per se antecedenter voluit. Ergo praesens voluntas redimendi ab actualibus, supponit originale. Ergo non dato originali ne posset esse haec decretorum series, consequenter Christus ne veniret ex vi praesentium decretorum formaliter. Confirmatur primo. Si peccatum originale ne fuisset, quamvis actualia futura fuissent, fortasse non haec ipsa fuissent quae modo in natura lapsa committuntur. Ergo nec voluntas redimendi ab ipsis esset omnino eadem. Confirmatur secundo. Probabilius est quod non dato originali et paucis tantum datis actualibus, Christus ne venisset in carne passibili et mortalis, hoc enim decretum est propter originale ut indicat Apostolus: ad Rom. 5 dicens: "per unum humanem peccatum in hunc mundum intravit, et per peccatum mors." Ergo ne venisset Christus vi praesentium decretorum formaliter. Dixi formaliter dici enim potest quod adhuc fuisset venturus ut redemptor vi praesentium decretorum arguitive, inquantum ex hic decretis colligimus quod Divina bonitas per aliam voluntatem ordinasset generi humano redemptorem. Ut patebit ex conclusione sequenti.

Dicendum quarto. Si originale peccatum ne fuisset, et nihilominus omnes, vfereeos homines in gravia peccata actualia incidissent probabile est quod vi alterius cuiusdam decreti venisset Christus ut Redemptor et in carne passibili. Ita Suarez, Vasquez, Martinon. Ratio: quia tunc fere esset eadem moraliter necessitas quae modo, scilicet universalis miseria generis humani sublevanda, et perditio amovenda quia Divinam bonitatem efficaciter fuisse movendam credibile est.

Dixi: si omnes aut fere omnes homines peccassent peccato actuali. Quia si minor solum pars sic peccasset, videtur a Deo relinquenda fuisse sine remedio tali per mortem Christi; sicut ex simili causa testantur SS: Patres relictos esse Angelos malos, quia nimirum minor eorum pars ceciderat. Forte tamen Deus illos iuvisset saltem aliquos per actus Christi ex amore et sine dolore elicitos.

Adverte conclusionem datam procedere> in hypostesi abstrahente ab eo utrum de facto posteri. Adae peccata aliqua actualia praesertim gravia commississent Adamo ipso non peccante? Circa quod non eadem est sententia Doctorum. Probabilior videtur Scoti et aliorum quod fuissent in gratia omnes confirmati, probabilius enim est bonitatem Dei, qui ex se prior est ad bene faciendum quam puniendum, ita in pacto suo processisisse cum Adamo, ut quemadmodum inobedientiae eius alligavit amissionem iustitiae originalis etiam respectu posterorum, ita quoque respectu eorundem obedientiae ipsius alligaverit confirmationem iustitiae originalis. Accedit authoritas D: Augustini Libr: 1 retractionum, Greg. magni Lib: 4 Moralium cap 6, D: Anselmi Libro 1 Cur Deus homo capite 18 ubi sci loquitur: "In illa tamen iustitia in qua erant (scilicet primi parentes) videtur quod si vicissent ut non peccarent tentati, ita confirmarentur cum omni pro pagine sua, ut ultra peccare non possent."

Obiicitur primo. Christus ita mortuus pro singulis seorsim peccatoriibus, sicut pro omnibus simul sumptis, ut patet ex illo Apostoli ad Galatas 4. "Qui dilexit me et tradidit semet ipsum pro me". Item Lucae 15 testatur Christus: "Gaudium erit in caelo super uno peccatore paenitentiam agente, magis quam super 99 iustis." Item significasse videtur Christus, Sancto Carpo, cui ut refert Dyonisius Epistola 8 dixit paratum se esse ad moriendum iterum pro hominibus si id opus esset. Idem probatur etiam ex parabola unius drachmae perditae et oviculae quaesitae Lucae 15. Ergo Christus venisset vi plentis decreti ut redemptor et passibilis, etiam paucorum imo varius dato peccato actuali gravi. Respondeo distinguo Antecedens, ita mortuus est pro singulis si respiciatur affectus ipsius Christi quo ferebatur in singulos Concedo si respiciatur actualis ordinatio Dei nego Christus quantum ex se pro sua tenerrima et ardentissima charitate paratissimus erat pro saltue singulorum mori tanquam fine totale si Deus, a cuius natu totus pendebat ita vellet et ordinaret. Iam vero quod Deus ita voluerit de facto et ordinaverit, fundamentum nullum est, quin potius contrarium indicant Patres ut patet ex dictis. Redemptio ergo totius generis humani praesertim ab originali constituebat de facto unum totale motivum ut Christus venisset passibilis et moreretur. Quod attinet ad instantias datas. Respondeo in parabola de ove et drachma perdita a Sancto Gregorio et aliis Patribus intelligi non particularem personam, sed totam naturam humanam comparatam ad Angelos. Alia loca procedunt de specialissimo affectu Christi Domini non vero de actuali ordinatione seu voluntate Dei. Secundum eandem distinctionem intelligendus etiam est D. Chrisostomus qui ad ferri solet.

Obiicitur secundo. Potuit Deus per merita Christi impedire ne posteri Adae inficerentur actu peccato originali quamvis Adamus ipse peccasset, in hac hypostesi quamvis ne essent extitura peccata originalia, propter illud solum Adami actuale peccatum venisset Christus ut Redemptor. Respondeo quidquid sit de hypostesi illa distinguo ultimem partem antecedentis: propter illud solum actuale venisset, ut simpliciter actuale unius Adami erat nego. Ut erat actuale Adami et simul originale posterorum Concedo Antecedens. Ratione peccati quod commisit Adam debitum habebant posteri eius ut in peccato nascerentur proinde etiam in data hypostesi venisset Christus ut Redemptor propter universale malum. Quodsi autem intelligatur nullum tale debitum fuisse, tum nego Antecedens simpliciter. Ex his.

Collige a potiori Christum venturum ne fuisse ut Redemptorem et in carne passibili, si sola venialia fuissent, minor enim fuisset necessitas et faciliora praesto fuissent remedia.