Sectio 5

SECTIO V Proponitur Ordo Decretorum Divinorum circa Mysterium Incarnationis.

Varii varie et fere quisque suo genio coordinant decreta Divina, ut occurrenttes in hae materia soluant aut mitigent difficultates. Missa aliorum coordinatione propriam paucis expedio. Recolenda tamen prius quae sectione prima huius Disp: dicta sunt de distinctione decretorum intentionis, a decretis executionis quorum differentia ut magis pateat.

Advertendum quod per decretum intentionis Divinae voluntas feratur in obiectum denudatum a circumstantiis seu conditionibus ad eius existentiam requisitis, ut si Deus intelligatur decernere productionem Adami, non definiendo tempus locum, modum actionis sive per generationem ab alio homine, sive per creationem. Vel etiam quod perilla Deus intelligatur ferri in obiectum sub aliqua ratione communi confuse et indeterminate, ut si velit Adamum esse caput et protoparentem plurium hominum, neminem tamen in individuo intelligatur adhuc determinare. Per decreta autem executionis dicitur determinari res perfecte, et quo ad se et quo ad circumstantias et principia sua. Unde definiri solent decreta Intentionis, quod sint illi actus voluntatis, qui non possunt sufficienter movere potentiam factivam, nisi succedant posteriores alii. Executionis autem decreta sunt illi actus voluntatis qui movent seu applicant sufficienter potentiam factivam. Non paucis displicet haec distinctio decretorum, et indeterminatus in Deo volendi modus, quasi imperfectionem necessariam inveheret in Deum. Verum ut excitata Sectione prima patet ea imperfectio non tenet se ex parte Dei, sed ex parte actus nostri; nec praesto est facilior via ad occurrendum difficultatibus in hac materia sese offerentibus.

Praenotandum insuper ante omnia decreta libera Divina praesupponi in Deo iuxta plerosque scientiam conditionatam seu mediam qua Deus certissimo praecognoscit quid sub hac vel illa conditione data futurum est ut si hoc vel illo modo decreverit Incarnationem. Si talia vel talia auxilia dederit Adamo vel posteris eius. Hac scientia necessario supposita sic videntur commode iuxta nostrum concipiendi modum coordinari posse Decreta Divina circa Incarnationem.

Ordo Decretorum Intentionis

In primo signo rationis Deus volens se perfecte communicare ad extra per naturam, gratiam et unionem hypostaticam, decrevit unionem Verbi cum hac numero humanitate, voluitque personae ex his consurgenti tanquam fini capiti, auctori omnis gratiae et gloriae, supremo Principi omnes creaturarum producendarum species praesertim naturam humanam et Angelicam tanquam famulas et instrumenta Divinae suae et illius gloriae ad esse et subesse. Permotus autem est Deus ad id decretum ipsa excellentia misterii et Christi tanquam motivo adaequato tenente se ex parte obiecti.

In secundo signo elegit Deus ex hominibus possibilibus Adamum, eumque constituit caput naturale posterorum indeterminatorum, ut scilicet per generationem naturalem ab illo procederent. Tanquam protoparente; decrevitque illum creare in iustitia originali propter merita Christi, praevisa in priore decreto ope scientiae mediae procedentis, perquam vidit Christus, si decerneretur Incarnatio Verbi, plurimos eosque praestantissimos infallibiliter elicitorum erga se actus charitatis, reverentiae etc. posito ergo procedente decreto, vidit illos actus absolute futuros, adeoque intuitu illorum decrevit Adamo et Angelis iustitiam originalem, uti ex auxilia actualia ad vitanda peccata.

In tertio signo. Decernit Deus permittere lapsus Angelorum. Constituit etiam Adamum caput morale posterorum, sed adhuc indeterminatorum decreuitque praeceptum ei imponere circa esum de ligno scientiae boni et mali, in ordine ad cuius observationem vel violationem voluit posterorum interminatorum voluntates transfundere in voluntatem Adami, ut hoc peccante peccarent et illi iustitiamque originalem amitterent, abstinente autem illo, abstinerent et isti, atque in iustitia originali nascerentur et confirmarentur.

In quarto signo. Decernit Deus permittere tentationem Adami per Angelum malum cuius lapsum iam vidit in decreto procedente tanquam absolute futurum: decrevit insuper permittere lapsum Adami et posterorum indeterminatorum.

In quinto signo. Viso actuali peccato Adae et posterorum indeterminatorum decernit iterum Deus Incarnationem, idque non solum secundum circumstantiam passibilis carnis ut voluit Scotus, sed etiam secundum substantiam, ut a Christo redemptore satisfieret iustitiae Divinae pro offensa non solum ad aequalitatem, sed etiam abundanter, idque per passionem et mortem.

In sexto signo. Decernit Deus posteros Adae in particulari omnes, non tamen definit an omnium omnino voluntatis sint includendae in voluntate Adae quo ad esum poni vetiti. Decernit quoque varias gratias propter merita Christi hominibus dandas.

In septo signo. Visa inaequali hominum cum dietis gratiis cooperatione, visis autem proclanssimis meritis quorundam ex SS. Patribus, ac in primis Beatissimae Virginis, elegit hanc in matrem Christo, illos autem in progenitores.

Ordo Decretorum Executionis

In primo signo. Includit Deus omnium supra determinatorum hominum voluntates in voluntate Adae, excepta sola Beatissima ut pote electa iam in matrem Christi.

In secundo signo. Viso peccato Adami in se et determinatorum posterorum eumdem actum moraliter consummantium, decernit Deus existentiam eorum actualem in peccato originali: Beatissimae autem sine illo.

In tertio signo. Ordinat et decernit Deus particulares circumstantias Incarnationis ut quo tepore, loco, temporalibus subsidiis, item qua propter genitorum serie esset Christus nasciturus. Ordinat quoque ex mentis Christi absolute futuris varia auxilia hominibus adoctanda peccata actualia praesertim gravia, aliis quidem efficacia aliis sufficientia solum.

In quarto signo. Videns ex peccator originali velut ex radice innumera gravissimaque peccata pullulatura actualia quorum non pauca committenda erat circa ipsum Christum, vel circumstantias Incarnationis ut sit iniuriae et mors malitiose illata Christo, iudaeorum incredulitas de adventu messiae decernit nihilominus tertio Deus Incarnationem et Christum ut Redemptorem, et quidem per passionem et mortem tam iniuriose illatam in remedium omnium actualium peccatorum.

His definitis Intelligitur iam sufficienter determinatus Christus, et applicata omnipotentia Divina ad exequendam constituto tempore Incarnationem, patet primo: quomodo Christus teste Apostolo sit in omnibus primatum tenens. Secundo: quomodo omnis gratia et meritum hominum et Angelorum potuerit esse per Christum. Tertio quomodo sit prius decretus Christus propter originale quam actualia posterorum Adae. Quarto: quomodo Beatissima potuit mereri Maternitatem adiuta gratiis per Christum: et SS: Patres dignitatem progenitorum et circumstantias quasdam Incarnationis. Quinto quomodo eximi potuerit Beatissima Virgo per merita Christi etiam morte consummanda a peccato originali. Patent inquam haec omnia ex tali ordine decretorum, siquidem iam in prioribus signis fuit efficaciter decretus Christus et visa merita eius absolute futura.

Petes siquidem Incarnatio non semel decreta est quo ad substantiam suam: an cuilibet decreto de ipsa respondere debuent specialis actio totalis qua produceretur Christus, ita ut sicut bis vel ter decreta est substantia Incarnationis, ex totidem motivis totalibus, ita etiam Christus postea productus sit duplici vel triplici actione totali. Respondeo cum Suario, sufficere unam actionem unicamque defacto intentam esse. Sicut qui vult perfectionem aliquam verba gratia Constantinopolim, ex uno motivo totali, si deinde eam alterum motivum totale occurrat, eoque defacto moveatur, non propterea intendere debet duplicem perfectionem, vel eandem perfectionem exercere duplici actione totali.

Obiicit Arriaga Disp 15 Sec 1 secundum de Incarnatione decretum non potest ullo modo esse productivum Christi, nisi admittantur esse duplex actio totalis. Nam ante hoc secundum decretum, iam Deus est omnino determinatus ad producendum Christum, unde per subsequens decretum solum ratificat prius, quasi decret: producerem nisi esset productus talis affectus. Non autem potest dicere absolute: volo producere. Ergo alterum decretum de Incarnatione nil innat ad praesentes difficultates non ad missa nova actione totali. Respondeo nego Antecedens et probationem eius, quamvis enim Deus per antecedens decretum sit efficaciter determinatus, potest tamen novo occurrente motivo ita affici, ut ipsius intuitu decernat eandem illam actionem ponere non aliter seu non minus efficaciter, quam si antecedenter illam prorsus ne decrevisset. Ut patet etiam ex nobis operantibus ex duplici fine totali successive occurrente.

Vrgetur. Dato uno decreto efficaci de substantia Incarnationis inutilia sit alia posteriora, non enim magis commendant charitatem Dei Ergo etc. Respondeo nego Antecedens et probationem eius. Plurimum enim commendat charitatem Dei quod ita fuerit affectus calamitate et redemptione nostra, ut intuita eius ita voluerit efficaciter ponere Incarnationem, ac si illius solius intuitu esset ponenda, et antecedenter decreta non fuisset.