Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Syntagma Theologiae Christianae

Liber 1

Caput 1 : De voce seu nomine Theologiae, unde ortum ducat, quid significet, quot modis accipiatur, quid et quotuplex sit Theologia falsa.

Caput 2 : An Theologia vera sit, quid sit, et quod subiectum eius.

Caput 3 : In quo de Theologia archetypa

Caput 4 : In quo agitur de theologia ectypa

Caput 5

Caput 6

Caput 7

Caput 8

Caput 9

Caput 10

Caput 11

Caput 12

Caput 13

Caput 14

Caput 15

Caput 16

Caput 17

Caput 18

Caput 19

Caput 20

Caput 21

Caput 22

Caput 23

Caput 24

Caput 25

Caput 26

Caput 27

Caput 28

Caput 29

Caput 30

Caput 31

Caput 32

Caput 33

Caput 34

Caput 35

Caput 36

Caput 37

Caput 38

Caput 39

Caput 40

Caput 41

Caput 42

Caput 43

Caput 44

Caput 45

Caput 46

Caput 47

Liber 2

Caput 1

Caput 2

Caput 3

Caput 4

Caput 5

Caput 6

Caput 7

Caput 8

Caput 9

Caput 10

Caput 11

Caput 12

Caput 13

Caput 14

Caput 15

Caput 16

Caput 17

Caput 18

Caput 19

Caput 20

Caput 21

Caput 22

Caput 23

Caput 24

Caput 25

Caput 26

Caput 27

Caput 28

Caput 29

Caput 30

Caput 31

Caput 32

Caput 33

Caput 34

Caput 35

Liber 3

Caput 1

Caput 2

Caput 3

Caput 4

Caput 5

Caput 6

Caput 7

Caput 8

Liber 4

Caput 1

Caput 2

Caput 3

Caput 4

Caput 5

Caput 6

Caput 7

Caput 8

Caput 9

Caput 10

Liber 5

Caput 1

Caput 2

Caput 3

Caput 4

Caput 5

Caput 6

Caput 7

Caput 8

Caput 9

Caput 11

Caput 12

Caput 13

Caput 14

Caput 15

Caput 16

Caput 17

Caput 18

Caput 19

Caput 20

Caput 21

Caput 22

Caput 23

Caput 24

Caput 25

Caput 26

Caput 27

Caput 28

Caput 29

Caput 30

Caput 31

Caput 32

Caput 33

Caput 34

Caput 35

Liber 6

Caput 1

Caput 2

Caput 3

Caput 4

Caput 5

Caput 6

Caput 7

Caput 8

Caput 9

Caput 10

Caput 11

Caput 12

Caput 13

Caput 14

Caput 15

Caput 16

Caput 17

Caput 18

Caput 19

Caput 20

Caput 21

Caput 22

Caput 23

Caput 24

Caput 25

Caput 26

Caput 27

Caput 28

Caput 29

Caput 30

Caput 31

Caput 32

Caput 33

Caput 34

Caput 35

Caput 36

Caput 37

Caput 38

Caput 39

Caput 40

Caput 41

Caput 42

Caput 43

Caput 44

Caput 45

Caput 46

Caput 47

Caput 48

Caput 49

Caput 50

Caput 51

Caput 52

Caput 53

Caput 54

Caput 55

Caput 56

Caput 57

Caput 58

Caput 59

Caput 60

Caput 61

Caput 62

Caput 63

Caput 64

Caput 65

Caput 66

Caput 67

Caput 68

Caput 69

Caput 70

Caput 71

Caput 72

Caput 73

Caput 74

Caput 75

Liber 7

Caput 1

Caput 2

Caput 3

Caput 4

Caput 5

Caput 6

Caput 7

Caput 8

Caput 9

Caput 10

Caput 11

Caput 12

Caput 13

Caput 14

Caput 15

Caput 16

Caput 17

Caput 18

Caput 19

Caput 20

Caput 21

Caput 22

Caput 23

Caput 24

Caput 25

Liber 8

Caput 1

Caput 2

Caput 3

Caput 4

Caput 5

Caput 6

Caput 7

Caput 8

Caput 9

Caput 10

Caput 11

Caput 12

Liber 9

Caput 1

Caput 2

Caput 3

Caput 4

Caput 5

Caput 6

Caput 7

Caput 8

Caput 9

Caput 10

Caput 11

Caput 12

Caput 13

Caput 14

Caput 15

Caput 16

Caput 17

Caput 18

Caput 19

Caput 20

Caput 21

Caput 22

Caput 23

Caput 24

Caput 25

Caput 26

Caput 27

Caput 28

Caput 29

Caput 30

Caput 31

Caput 32

Caput 33

Caput 34

Caput 35

Caput 36

Caput 37

Liber 10

Caput 1

Caput 2

Caput 3

Caput 4

Caput 5

Caput 6

Caput 7

Caput 8

Caput 9

Caput 10

Caput 11

Caput 12

Caput 13

Caput 14

Caput 15

Caput 16

Caput 17

Caput 18

Caput 19

Caput 20

Caput 21

Caput 22

Caput 23

Caput 24

Caput 25

Caput 26

Caput 27

Caput 28

Caput 29

Caput 30

Caput 31

Caput 32

Caput 33

Caput 34

Caput 35

Caput 36

Caput 37

Caput 38

Caput 39

Caput 40

Caput 41

Caput 42

Caput 43

Caput 44

Caput 45

Caput 46

Caput 47

Caput 48

Caput 49

Caput 50

Caput 51

Caput 52

Caput 53

Caput 54

Caput 55

Caput 56

Caput 57

Caput 58

Caput 59

Caput 60

Caput 61

Caput 62

Caput 63

Caput 64

Caput 65

Caput 66

Caput 67

Caput 68

Caput 69

Prev

How to Cite

Next

Caput 13

1

CAPUT XIII In quo de Incarnatione Christi.

2

[PERSONAEChristi status duplex est: unus humiliationis, alter exaltationis, Philip. 2. 7. Luc. 24. 26.

3

Status humiliationis Christi, erat in quo se Christus; quamvis esset in forma Dei, exinanivit descendens de coelo propter nos homines, & propter nostram salutem, & Legi se subiiciens ut sua obedientia pro nostra inobedientia Deo satisfaceret, Philip. 2. 6, 7. Johan. 3. v. 13. 1. Cor. 15. v47. Ephes. 4. v. 9, 10. Gal. 4. v. 4, 5.

4

Filius Dei exinanixit se secundum Deitatem non καο ἐαυην consideratam, quatenus est in se & communis Patri, Filio & Spiritui Si sed κατ δικον εμιαν, hoc est, dispensationem gratiosam, qua se digna tus est ultro demittere nostra causa ad assumendam humanam naturam & ad satisfaciendum pro nobis in ea. Haec distinctio fundatur loco Pauli Philip. 2. v. 6,.

5

Alia est ratio Deitatis in natura sua, alia in persona Christi θtas δρώτ8. In natura sua exinaniri non potest, ut nec pati nec mori. ideo quum dicimus, quod Filius Dei se exinanivit secundum Deita. tem, non id intelligimus de ea considerata in se seu insua natura, sed in persona ratione voluntatiae Oeconomiae, quam se demisit ad assumendam sibique uniendam humanam naturame

6

Descendit Christus de coelo, ut nobis adscensum praepararet. Coelo non decedens, ad nos descendit: non enim corporis erat ille descensus, sed divinae operationis voluntas. Iustin. Martyr Expositione fidei de recta confessione, pagina ducentes. nonagesimanona.

7

Humiliavit se pro nobis, ut nos ipsius humilitate cresceremus; Ut exemplo ipsius ad humilitatem invitaremus

8

Status humiliationis Christi partes sunt duae: Incarnatio & Legis impletio, Galat. 4. v. 4. Philip. 2. v. 6, 7. Qui quum esset in forma Dei, non duxit rapinam parem esse cum Deo: Sed ipse se inanivit. forma servi accepta, similis hominibus factus, &c.

9

Incarnatio Christi, est pars humilitationis Filii Dei, dum verus Deus exsistens, caro, id est, verus homo factus est ad homines perditos instaurandos. Johan. 1. v. 14. Et Sermo ille factus est Caro, & commoratus est inter nos, (& spectavimus gloriam ejus, gloriam, inqua, ut unigeniti a Patre,) plenus gratiae ac veritatis. I. Tim 316. Et sit ne controversia magnum est pietatis mysterium. Deus conspicuus factus est in carne, justificatus est in Spiritu, conspectus est ab Angelis, praedicatus est Gentibus, fides illi habita est in mundo, sursum receptus est in gloriam. Nominatur etiam ἔνσαρ. ος seu ὀἐνοδμαιος ωαρθτα, id est, adventus Christi in carnem: εντοματασις, incorporatio, oixorogia Oeconomia, dispensatio, &c.

10

Illa fuit praedicta in Veteri Testamento tum oraculis tum typit Oracula e multis haec sunt: Gen. 3. v. 15. Semen mulieris conteret caput serpentis. Et cap. 22. 18: ait Deus ad Abrahamum; Benedicto erunt in semine tuo omnes Gentes terrae. Et cap. 49. 10. Non aufere tur sceptum a Iuda, neque Legislator e medio pedum ejus; usquedum venturus erit filius ejus, & erit ei obedientia populorum. Deut. 18. v. 58. Prophetam suscitabo eis e medio fratrum ipsorum, sicut tu es: & indam verba mea ori ejus, ut eloquatur eis, quidquid praecepero ipsi v. Sam. 7. v. 12. Quando completis diebus tuis, occubueris cum patribus tuis, excitabo semen post te, quod prodierit e visceribus tuis, & stabiliam regnum eju.

11

Etypis quibus praedictum fuit, Deum in carne manifestandum fuisse sunt isti

12

I. Figura seu species illa humana, qua Patribus in Veteri Testanento apparuit, ut Abrahamo in planitie Mamrae Gen. 18. 2. ut lacobo Patriarchae, Gen. 32. v. 24. cum quo luctatus est. Virum autem illum forma humanam cum Jacobo luctantem fuisse Deum, contextur evidenter ostendit, & Propheta Hos. cap. 12. v. 4, 5. in ipso utero calcaneum tenuit fratris sui; & robore suo principem se gessit cum Deo: Principem, inquam, se gessit cum Angelo, & potentia valuit, pevit. & supplex oravit eum, Bethele invenit eum, & ibi loquutus est nobiscum. Apparuit Iosuae tanquam vir, Jos. 6. 1. 2. Fuit autem quum isset Iosua ad Ierichuntem, ut attollens oculos suos videret quod eccevir quidam staret ex adverso ejus cum gladio suo stricto in mana sua: hunc itaque adiens Iosua dicebat ei, utrum noster es, an hostium nostrorum? Qui dixit, neutrum, nam ego sum princeps militiae Iehovae, modo veni: quamobrem procides Iosua super faciem suam in terram, incurvavit se; dixitque ei, quid Dominus meus edicit servo suo? &c. Apparuit viri figura & parentibus Simsonis, Jud 13. 6 Mulier illa alloquuta est virum suum dicendo. Vir quidam Dei venit ad me, cujus aspectus erat veluti aspectus Angeli Dei, reverendus valse. 1. v. 10. 11. Festinans mulier illa cucurrit, ut indicaret viro suo, dixitque. ei, Ecce apparuit mihi vir idem qui venerat die illo ad me. Quaproter surgens Manoach sequutus est uxorem suam: veniensque ad viri illum dixit ei, tune vir ille es, qui alloquutus fueras istam mulierem: qui dixit, sum. Apparuit Danieli Prophetae tanquam filius hominis: Dan. 7. v. 13. Videbam visionibus nocturnis, quod ecce cum nubibus coeli similis filio hominis venichat: deinde usque ad antiquum dierum pervenit, ut sisteretur ante eum.

13

Illa species humana, in qua Filius Dei apparuit Patribus & Prophetis, fuit praeludium quoddam & symbolum futurae incarnationi ejus, sicut declarat Iustinus Martyr Dialogo cum Tryphone Judaeo, pag. 234. Et Ireneaus Martyr lib. 4. adversus haereses, cap. 37. Tertullianus etiam dicit; tunc praelusisse Filium Dei humanitati suae.

14

2. Tabernaculum Mosis in deserto. Nam tabernaculum illud fuit typus, Filium Dei, sumta carne nostra ceu tabernaculo, inter homines habitaturum, Johan. 1. v. 14. ἐσκυυσεν ἐν nαιν, velut in tabernaculo commoratus est inter nos. Deinde ut tabernaculum illud fuit te¬ stimonium praesentiae Dei in populo suo: Ita Deus per Filium carne factum vere testatus est se populo suo gratiose praesentem esse, Luc. 1. 68, 78, 79. Adhaec ut Ecclesia ad tabernaculum conveniebat ad cultum Dei, invocationem & sacrificia: Ita Deus non nisi in Christoeoque in carne patefacto vult coli & invocar

15

Incarnationis aeterni Filii Dei causa efficiens princeps atque auto; est tota Sacrosancta Trinitas, Pater, Filius & Spiritus Sanctus, quatenus nimirum simul a Patre, Filio & Spiritu Sancto natura humasia, in utero Virginis Mariae est creata & aptata personae Filii: sicut ctare dicitur de Patre Joha. 3. v.16. Ita enim Deus dilexit mundum, ut Filium suum unigenitum dederit. Et Gal. 4. v. 4. Postquam veni complementum temporis, misit Deus Filium suum factum ex mulie. re. Hebr. 10. 5. Quapropter ingrediens mundum dicit, Sacrificium & oblationem noluisti, corpus autem adaptasti mihi. Huc pertinent. omnia illa loca Scripturae Sacrae in quibus Deus promisit se missurum & excitaturum Servatorem illum mundi Christum Dominum. veluti Exod. 23. 20. Deut. 18. 15, 18. Jes. 61. v. 1, Jerem. 23. 5. & cap. 30. 9. Ezech. 34. 23. Et loca illa Novi Testamenti in quibus dicitur quod Pater miserit Filium aut Christum, ut Matth. 10. 40. & cap. 21. 37. Luc. 4. 18. & 20. 13. Joh. 3. v. 34. & cap. 4. 34. & cap. 5. 23. & sequentibus & passim in Johanne, Actor. 3. v. 20, 26. Rom. 8. v. 3. 1. Joh. 4. v. 9,16. Et de Spiritu Sancto Matth. 1. 20. dicitur ab Angelo Domine ad Josephum: Quod in Maria genitum est, ex Spiritu Sancto est. Ethactenus incarnatio illa est opus commune Patris, Filii & Spiritus S Quatenus vero incarnatio terminata fuit in persona Filii, dum nimirum in unitatem personae non Patris, nec Spiritus Sancti, sed cantum Filii assumta fuit natura humana; & unita personaliter, non personae Patris, nec Spiritus Sancti, sed solius Filii; non fuit commune opus, sed proprium & personale seu Oeconomicum opus Filij Inchoative, id est, quoad inchoationem fuit opus commune, nam incarnationem tam Pater & Spiritus Sanctus, quam Filius inchoarunt creatione humanae naturae & conjunctione in unitatem personae Filii: Terminative autem id est, quatenus terminata, perfecta atque consummata fuit in Filio ipso solo assumente naturam humanam in unitatem personae, atque ita ipso solo incarnato, non Patre non Spiritu Sancto; fuit opus proprium Filii Dei, ac proinde non essentiale, sed personale opus. Propterea dicitur Joh. 1. v. 14. SERMoillo factus est caro: & Heb. 2. v. 14. Quoniam igitur pueri participe. sunt carnis & sanguinis, ipse quoque consimiliter particeps factus est eorundem. Et v. 16. semen Abrahami assumsit.

16

QUAERITUR; Qui incarnatio Christi sit opus comune totius Sacrosanctae Trinitatis, annon tota Sacrosancta Trinitas sit incarnata:

17

RESPON. Non est; quia non est in totum commune opus totius. Trinitatis, sed tantum ex parte. Commune est principio operante non termino in quo terminatur a quo operis distinctio pendet. Id. intelligi potest ex simili trium puellarum, quae eadem vestem texuerunt simul & pararunt, sed uni tantum istarum induerunt & aptarum: Etsi igitur operatione Spiritus Sancti, corpus Christi est conceptum & anima creata; etsi Pater corpus aptavit Christo & induit, ut dicitur Hebr. 10. v. 5. tamen nec Pater, nec Spiritus Sanctus est incarnatus, sed Filius solus, quia solus is naturam humanam in personae suae unitatem assumsit, non Pater, nec Spiritus Sanctus

18

QUAERITUR rUrsus: Quum una & eadem natura sit Patris & Filij, quomodo Filio incarnato, non sit simul incarnatus Pater:

19

RESP. Quia licet una & eadem natura sit Patris & Filii, tamer aliter est in Patre, aliter in Filio. Tum non simpliciter natura divina sed natura divina determinata in Filio, id est, hypostasis seu persona. Filii incarnata est. Ideo non omnia quae Filio tribuuntur, Patri copetunt. Sicut ignis una substantia est, sed aliud in igne facit calor, a liud lux: lux illuminat, calor calefacit; una tamen ignis natura utrumque continet, & calorem & lucem

20

Causa impellens ωρονγουνθuη incarnationis Christi est tum amor & misericordia Dei erga genus humanum quod per peccatum perperat, Jolhian. 3. 16. 1. Johan. 3. 9, 10. Per hoc manifesta facta est charitas Dei in nos: quod Filium illum suum unigenitum misit Deus in mundum, ut vivamus per eum. In hoc est charitas, non quod nos dilexerimus Deum, sed quod ipse dilexerit nos & miserit Filium suum ut esset propitiatio pro peccatis nostris: Tum veritas ac fides Dei, quam nulla hominum infidelitas irritam reddere potuit. Nam quum Deus statim a lapsu primorum parentum in Paradiso nostri misertus promisisset semen illud mulieris contriturum caput serpentis antiqui, eamque promissionem repetivisset postea Abrahamo, Isaaco Jacobo & novissime Davidi, ex cujus semine Sospitator mundi oriturus erat; promissionem suam firmiter servare voluit & implere quemadmodum & reipsa postea destinato tempore servavit & implevit: etiamsi Achazus rex Judaeae & alii quidam posteri Davidis, ingratissimi, degeneres a Davide patre, in Deum impii, & immemores. promissionum beneficiorumque maximorum ejus, Deum infidelitate sua & pervicacia fatigarent. Hanc ob causam, quum Propheta Jesa. c. 7. Regi Achazo signum liberationis Jerosoly. petere nolenti, quod Deus ultro offerebet, dixisset; Audite jam domus Davidis: an parva. res est prae vobis, fatigare homines, quod etium fatigatis Deum meum: atque sic illi incredulitatem exprobrasset: illico subjecit; Idcirco dabit Dominus ipse vobis signum. q. d. vestra infidelitas non reddet inanem fidem Dei, sed verax ac constans permanebit in praestandis promissis

21

Causa ρομσταρχίaη fuit duplex. Prima, Lapsus Adami in Paradi: so, & lapsum illum sequuta, nostra miseria, in qua haerebamus. Nam si Adamus non cecidisset, & nos per lapsum illum in tantam niiseria non venissemus, Filius Dei incarnatus non fuisset. Hoc planum est exeo, quod non ante, sed post lapsum demum primorum parentum nostrorum Semen illud mulieris est promissum, ut sciret Adamus & Evainca: nationem Filii Dei sere remedium casus & miseriae ipsorum & sic inde consolationem perciperent. Eodem faciunt omnes aliae promissiones & praedictiones exhibitionis Christi. Causa secunda ωροκαταραlιηη incarnationis Christi fuit impotentia Legis ad nos justificandos & vivificandos, sicut Paulus docet Rom. 8. 3.

22

Ad causas efficientes incarnationis Filii Dei pertinet etiam ipsius poluntas & potentia. Incarnatus est enim est Filius quia voluit, ultro ponsor pro nobis factus, ultro se subiiciens Patri non natura, sed voduntaria oeconomia seu dispensatione; discernenda est enim naturalis subjectio ab oeconomica seu dispensatoria: ultro obediens factus Patri, non natura divina in se: sed voluntate; obedier,tia enim non est actus naturalis naturae, sed voluntarius personae Christi.

23

Quod ad potentiam attinet, Filius Dei non erat antea in potentia ad hoc, ut fieret homo; quia Deus est purus actus sine potentia passiva: Sed in ipso fuit potentia activa, qua potuit homo fieri & factus est.

24

Causa administra incarnationis aeterni Filii Dei fuit VIRGOII. LA, de qua Jes. cap. 7. 14. Ecce illa Virgo concipiet & pariet filium, & vocabis nomen ejus Immanuel. Administram vocamus, quatenus mater est e causis efficientibus prolis suae quam in hanc lucem edit. alioqui semen matris materia fuit ex qua corpus Christi formatum fuit. Virginem intelligimus, non tantum quae aetate adolescentula sit. sed quae virum non cognoverit. Nec quamvis virginem intelligimus. sed illam quae aeterno decreto Dei destinata fuit ut mater Regis Messiae fieret, ac proinde quae sola sit causa administra incarnationis Filii, absque marito, absque viro, & de qua promissio facta in Paradiso Genes. 3. 15. cum serpenti illi antiquo dixit Deus, se inimicitiam ponere. interserpentem & mulierem, similiterque inter semen serpentis, & semen mulieris, atque hoc semen mulieris contriturum serpentis caput.

25

Virginem autem illam nos Christiani Mariam Virginem, Domini nostri Jesu Christi matrem intelligendam statuimus, sequuti autoritatem Dei, in Novo Testamento vaticinium hoc Jesaiae sic exbonentis, Matth. 1. 18, 19, 20, 21, 22, 23. Iesu Christi nativitas ite fuit: Quum enim mater ejus Maria desponsa esset Iosepho, priusqua ipsi convenissent, comperta est praegnans esse e Spiritu S. Porro Iesephus vir ejus, quum esset justus, & nollet eam ignominiae exponere, voluit clam eam dimittere. Haec autem quum in animum in duxisset, ecceAngelus Domini in somnio apparuit ei, dicens, Iosephe fili Davidis ne metue accipere Mariam uxorem tuam. Nam quod in ea genitum est, ex Spiritu S. est, Pariet autem filium, & vocabis nomen ejus Iesum. pse enim liberabit populum suum ex peccatis ipsius. Totum hoc autem factum est, ut impleretur qui it Dominus per Prophetam, dicentem, Ecce, virgo illa praegnans erit, & pariet filium, & vocabis nomen ejus Immanuel: quod est, si interpreteris, Nobiscum Deus. Luc. 1. v. 31. 32, 33, 34, 35. Ecce concipies in utero, & paries filium & vocabis. nomen ejus Iesum, &c.

26

Causae cur Christum ex sola Virgine absque viro hominem fiere oportuerit, hae sunt

27

I. Quia absque omni peccato esse debuit: Nam nos a peccatis liberare debuit. At quicunque ex Viro & femina prodeunt, peccati expertes non sunt, sicut dicitur Johan. 3. vers. 6. Quod genitum est e carne, caro est

28

II. Quia Patrem naturalem in coelis habens, non debuit patrem! naturalem habere in terra: Ut praedictum fuit in typo Melchisedech quem explicat Paulus Hebr. 7. 3. ubi ait, quod Melchisedech fuerit. sine patre, sine matre: & talis esse debuit Christus Filius Dei, quate nus homo, ἀπῶταρ, sine patre, ineffabiliter conceptus: quatenus Dei is, dμητρ, sine matre ineffabiliter genitus III. Quia Christum oportuit unam personam esse, non duas personis autem duabus constare eum necesse fuisset, si a duobus patribus fuisset genitus

29

IV. Quia sicut per Virginem exitium fuit invectum in mundum; Eva enim quum causa tranigressionis viro fieret, adhuc Virgo erat ondum ab Adamo cognita: Ita per Virginis ministerium salus mum di nasci debuit. Finis incarnationis Christi proximus est, instauratio perditi generis humani. Christus enim est incarnatus, est homo factus non proe, sed pro nobis: non sui gratia, sed nostri; non ut privilegium aliquod carni suae acquireret, quo quid ei opus? Quin potius ut nostrae privilegium adferret, sese exinanivit ut eam gloria impleret: sicut & in Symbolo profitemur, Qui propter nos homines & propter nostram salute descendit de coelo & homo factus est. Certe ut aeternus Filius Dei fieret homo, nunquam destinatum fuisset, nisi hominum necessitas ejus rei causam praebuisset. Necessitas quippe indigentiaque hominum incarnationis Christi est causa, quam sublata, carnem non induisset. Nam quum nos ob corruptionem carnis nostrae Legem Dei implere & ialutem aeternam consequi nosque ab aeterna morte in quam per pec- catum conjecti fueramus cripere non possemus; Filius Dei factus est, caro ut ipse Legem loco nostro impleret nosque obedientia sua, passione & morte redimeret & in integrum restitueret, atque in salute it & media salutis nobis praestaret omnia atque ita ut officio Mediatoris nostro bono perfungeretur. Hoc docet ipse quum ait Matt. 5. 17. Ni existimate me venisse ut dissolva Legem aut Prophetas: non veni ut eam dissolvam, sed ut implea: Et c. 9. 13. Non veni vocatum justos, sed peccatores ad resipiscentiam. Et c. 17. 11. Venit Filius hominis ut servet q perierat. Et 20. 28. Filius hominis non venit ut sibi ministraretur, sed ut ministraret, & daret animam suam redemtionem pmultis. Luc. 4. 43. oportet me evangelizare regnum Dei: nam ad hoc missus sum. Et cap. 19. 10. Venit Filius hominis ut quaerat & servet quod perierat. Johan. 10. 10. Ego veni ut vitam habeant & abundent. Et c. 12. 46. Ego lux in mundum veni, ut quisquis credit inme, in tenebris non maneat. Et vers. 47. Non veni ut dam nem mundum, sed ut servem mundum. Et cap. 18. 17. Ego ad hoc natus sum, & ad hoc veni in mundum ut dem testimonium veritati Quisquis est ex veritate, audit vocem meum. Act. 3. v. 26. Hebr. 10. 9. Ecce adsum, ut faciam Deus, uoluntatem tuam. Tollit prius, ut posterius statuat. I. Chron. 16. 33. Tunc cantabunt arbores sylvae;, ol praesentiam Iehovae, quum advenerit ad judicandum terram. Psal. 40. 8, 9. Ecce venio: involumine libri scriptum est de me. Facere voluntatem tuam, Deus mi, delector. Et Psalm. 96. 13. Nam venit ad judicandum terram: judicaturus est orbem habitabilem per justitiam, & populos per fidem suam. Et 98. 9. Advenit ad judicandum terram, judicaturus est orbe habitabilem juste, & populos rectissime: Jes. 35. 4. Dicite inconsideratis animo, confirmamini, ne timeatis: ecceDeus vester, ultio advenit, retributio Dei, ipse advenit servaturus vos. Et cap. 56. 1. Sic ait Iehova, observate jus & exercete iustitiam: Nam proxime salus mea ventura est, & iustitia mea revelanda. E59. 20. Advenerit Tzijoni vindex, & conversis a defectione in lacobo. Et cap. 62. 13. Ecce Iehova pronunciat ad extremum usque terrae dicite filiae Tziionis, ecce salus tua advenit: ecce merces huius penes ipsum, & operaepretium huius ante ipsum est. Rom. 8. 3. 4. Nam quo Legis erat impotentia, quum viribus esset destituta per carnem, Deus suo ipsius Filio misso in forma consimili carni peccato obnoxiae, idque pro peccato, condemnavit peccatum in carne: Vt ius illud Legis compleatur in nobis qui non secundum carnem incedimus, sed secundum Spiritum. 1. Tim. 1. 1. 15. Certus est hic sermo, & dignus qui modis omnibus recipiatur: Christum Iesum venisse in miindum, ut peccato res servaret, quorum primus sum ego. I. Johan. 3. v. 5. Scitis illum patefactum esse, ut peccata nostra tolleret. Et cap. 3. v. 20. Scimus Filiums Dei venisse, & dedisse nobis mentem ut cognoscamus illi, qui verax est

30

Supremus finis incarnationis Filii Dei est gloria sapientiae, bonitatis, gratiae, veritatis, potentiaeque divinae. Est enim incarnatio Christi miraculum quod tum documentum est federis gratiae, omnium. que promissionum ejus de liberatione Ecclesiae & singulorum fidelium corporali & spirituali, temporali & aeterna: tum argumentum revincens infidelitatem eorum qui divinis promissionibus non assentiuntur. Hic finis indicatur voce SIGNUM, quum Propheta Jesa. 7. v. 14. ait: Idcirco dabit Dominus ipse vobis SIGNUM.

31

Incarnatio igitur aeterni Filii Dei est signum, id est, miraculosum documentum & testimonium tum credentibus, tum incredulis. Credentibus est signum, quia illis confirmat immutabilem benevolem tiam Dei, sic ut fides illorum conquiescat in Christo θεανθρωπῳ, in quo omnes promissiones De isunt etiam & Amen in aeternum. Est. enim fundamentum federis oratiae, quod in Veteri Testamento, noimpii quidem in populo Israelitico palam reiicere ausi fuerunt: Omnes enim sperabant, oportere nasci Messiam. In Novo autem Testamento nemo audet in dubium vocare, qui quoquo modo vult videri Christianus. Ut igitur fideles in Veteri Testamento inde colligebant, Ecclesiam certo servatum iri, quantis quantis calamitatibus obrueretur: Ita nos in Novo Testamento inde concludimus, omnia nobis a benignissimo Patre coelesti praestitum iri quaecunque promisit. Nam qui longe maximum opus praestitit, etiam minimum praestabit.

32

Incredulis vero eadem incarnatio aeterni Filii Dei signum est, non tantum cui ab illis contradicitur, sed etiam quo evincitur illorum infidelitas, adimiturque illis omnis excusatio quam praetexere possent Unde & de Christo incarnato dicitur a Simeone illo justo Luc. 2. 34. Ecce positus est iste casui & resurrectioni multorum in Israel, & in signum cui contradicitur

33

Incarnatio aeterni Filii Dei est ingens documentum omnipotem tiae divinae: quia est signum seu miraculum. Omnia enim signa seu miracula divina omipotentiam Dei testantur.

34

Effecta incarnationis Filii Dei sunt per se omnia beneficia qua Christus incarnatus nobis exhibuit & exhibet: per accidens autem perturbatio & tumultuatio impiorum, Matth. 2. v. 1, 2, 3, 16. & cap. 10. 34. 35.

35

Subiectum ᾧ, id est, cui est incarnatus, est sola Ecclesia hominum electorum ad vitam aeternam: sicut praedictum fuit Zachar. 9. v. 9. Exsulta valde filia Tzionis, clange filia Ierosolymorum, ecce Rex tuus adveniet TIBI

36

Adiuncta si consideres, incarnatio aeterni Filii Dei est mysterium absconditum a seculo, sed patefactum destinato tempore. Ridetur Judaeis blasphemis & Gentilibus desipientibus: sed agnoscitur & maximi sit ab electis Dei, qui in ea gaudii & solatii materiam perpetua: habent.

37

Dissentanea quod attinet, incarnatio aeterni Filii Dei nequaquam est impossibilis, nequaqua absurda, nequaquam indigna Deo, quem admodum adversus Judaeos & Gentiles praeclare demonstrat Lactantius libro divinarum institutionum quarto, qui est de vera sapientia capite vigesimosecundo & aliquot sequentibus: & Athanasius libro de Incarnatione Verbi ejusque corporali ad nos adventu, tomo primo pag. trigesimaseptima & sequentibus.

PrevBack to TopNext

On this page

Caput 13