Table of Contents
Aureum Rosarium Theologiae
Liber 1
Angeli ad trinitatem et ad ea quae sunt fidei mysteria
Anima humana est ad dei imaginem
Apparere scilicet Deum in creatura
Appropriata divina ubi proprie
Argumentalis processus an liceat in theologia
Ars artis habitus quomodo differet ab aliis habitibus vicem
Distinctio quales habet modos vel quot
Esse essentiae et esse existentiae
Liber 2
Liber 3
Liber 4
Infamia
1
INfamia est lese dignitatis qualitas reprobata quantum ad vitam et mores per argumentum a comtrario sensu. sicut fama est illese dignitatis status vita et moribus comprobatus et in nullo diminutus. ff. de vari. et extraordi idlist cognitio. Et est triplex infamia scilicet facti: hoc prouenit ex communi hominum locutione. vt dicit Bar idlcet de minore. Secunda est itiris: quae incurritur per sententiam. et regulare est quod non incurratur infamia iuris criminibus publicis nisi per sententiam: vt dicit Panor. extra de testi. et excep. c. testimonium
¶ Item incurritur ipso facto infamia iuris in quibus iure cauetur quod incurratur ipso facto. vt cum imperator militi aufert insignia: vel mittit aliquem in exilium ff. de his qui no. infa ilet quod ait.
¶ Item cum aliquis dephenditur in adulterio. ff. deritu nuper. vel contrahit simulcum duabus vel simul habet duas sponsas.
¶ Item qui pugnant cum fera. Et nota quod omnes infanies secundum leges sunt etiam infames secundum canones. Similiter omnes qui ex culpis suis ad ordines son possunt promoueri: vt in c. omnes. § porro. cum glo. Et talis infamia tollit secundum Panor. executionem ordinum et priuat titulo beneficii et aliis dignitatibus
2a
¶ Utrum iudex pro sola infamia nullo existente accusatore debeat ex officio procedere ad et inquisitionem: Arguitur quod non. quia dicitur extra de accusa. c1. Si iesgitimus non fuerit accusator non fatiget accusatus. ergo multo fortius si nullus est accusator homo fatigari non debet.
¶ Item non est faciliter praecedendum ad illud pro quohomo repelliter ab honoribus obtinendis. sed eo ipso quod inquiritur con aliquem de crimine ille contra quem inquiritur ante plenam facti discussionem ad honore promoueri non debet. extra de accusationibus omnipotens deus. Cum ergo fama quandoque leuiter insurgat non semper debet iudex ad inquisiti onem procedere si non fuerit accusator.
¶ Item. iiii. q. iiii. nullus introducatur. dicitur quod accusatores et iudices noidem sintsci secet si iudex pro sola fama procederet ad inquisitionem ipse esset accusator et iudex. eo pro sola infamina etc.
¶ In contrarium dicitur Gen. xviii. Clamor sodomorum et gomorreorum multiplicatus est: et clamor eorum aggrauaius est nis. descendam et videbo vtrum clamorem qui venit ad me opere compleuerint. ergo similiter in famia existente debet praelatus inquirendo descendere vtrum ita sit
¶ Respondetur secundum Rich. in. iiii. di. xix. ar. iii. q. iii. quod infamia quandoque est a certo motore: quando que ab incerto. de conse. dis. iiii. sanctum est. quando habet ortum ab incerto motore si ad aures praelati peruenerit per clamorosam insinuationem et ex ea scandalum in populo generetur procedere debet ad inquisitionem quamuis nullus sit quie se offerat ad accusandum in famiam. Sciendum tamen quod infamiam non faciunt dicta paucorum talem vt propter illam praelatus procedere debet ad inquisi tionem. extra de accu. Inquisitionis. vbi glo.a dicta paucorum non infamant. Infamia enim debet esse per villa siue per parochiam ad hoc vt fiat inquisitio. vt habetur in glo. c. praedicti. omnipotens deus. Et cumprocedit ad inquirendum in quiri non debet super his de quibus infamia non precesserit. Si autem ortum habet a certo motore vela certis motoribus: aut sunt inimici et maliuoli: aute non constat ita esse sub certitudine. sed solum per praesumptiones non viosentas. Et tunc etiam praelatus ad inquisitionem procedere debas Si autem constat ita esse vel per legitimam probationem: vel per propriam confessionem: vel per violentas praesumptiones: et infamatus alias fuerit boni nominis et persona notabilis non credo quod praelatus procedere debeat ad inquisitionem. ex tra de canoni. pur. Cum iuuentute. et de accusationibus qualiter et quando. ii Quidam tamen dicunt quod vndecunque fuerit exorta infamia: procedendum est ad inquisitionem et infamato canonica purgatio indicanda propter scandalum extra de pur. cano. accedens. Sed hoc credo verum esse intelligendum quando illi a quibus infamia ortum habuit non probantur sufficienter maliuoli vel inimici.
¶ Ad primum argumentum est dicendum quod ad correctionem infamie procedi potest per accusationem vel denunciationem. ex tra de accu. super his. et per inquisitionem. hos tres modos simul habes extra de accu. qualiter et quando. Procede re autem ad correctionem infamati in modum accusationis praelatus non debet procedere si legitimus non fuerit accusatar. et sic intelligi debet auctoritas.
2b
¶ Utrum infamatus possit in aliquo casu repellere accusatorem: Arguitur quod in nullo casu. quia quanto accusatur de crimine grauiori tato debet habere libiorem defensionem. In criminali enim causa requiruntur canonice et districtissime probationes. v. q. vl. Epiphanium. Sed cum homo accusatur de crimine heresis nepotest repellere accusatorem. quia in accusatione criminis quilibet criminosi et infames admittuntur. ii q. vii. praesumunt. ergo multofortius in nullo alio casu accusatus praeaccusatorem repellere.
¶ Item accusatio non nocet nisiaccusanti si non probatur. pro qualiscumque sit accusans nullum praeiudicium fit accusato.
¶ In contrarium. ii. q. i. prohibs tur mulieres impuberes et pauperes et plures repelluntur ab accusatione. Respondetur secundum Rich. quod accusatus potest repellere accusatorem vel ratio ne modi accusandi: vtpote si accusat de crimine absens per litteras quia de crimine non potest quis accusari per scripta: nec absens ii. q. vii. per scripta. Et. iii. q. ix. absente. autm quia non vult inscribere. quia sicut dicitur extra de accu. qualiter et quando. ii accusationem praecedere debet legitima inscriptio. Uel pro pter conditiones accusantis. quia multi sunt qui ad accusandum secundum iura non admitturtr scilicet heretici: pagani. apostate et alii infideles. ii q. i. pagani.
¶ Item criminosi. vi. q. i. crimen. Crimem proprie est mortale peccatum: vt di. xxv. §. criminis. Item conspiratores. iii. q. iiii. conspiratores Item incestuosi. iii. q. iiii. consangui.
¶ Item illi qui sunt male opiniois. iii. q. v. suspectos. Itemlitigio si et calumniatores. iii. q. v. nullus. Item infames. iii. quod iiii. nuli. Item excommunicati. vt patuit supra. Item imimici. extra de accu. cum operteat. et iii. q. iiii. detractores. Item mulsies res impuberes et pauperes. ii q.scilicet prohibentur. Item sortile gi et diuinatores. iii. q. v. constituimus. Item qui sacrandotes fieri nequeunt sacerdotes accusare no possunt. ii q. v. ipsi apostoli. Item episcotum laici passiet accusare no possunt. ii. q. vii. c. i. Item nec laici passim possunt accusare clericos ii. q. vii. nullus laicus. Item accusatus reaccusare non praenisi primo purgatio praecesserit et nisi accuset de maio ri crimine. iii. q. xi. neganda. i. q. ii contra talem ei non esset praesumptio quod accusaret ex odio. Item accusator debet esse libr gene non seruus. ii q. vii quaerendum. Item qui non ex velo sed ex odio accusant vel denuciant non sunt audiedi. extra de accu. cum operteat. Item cohitantes inimicis. extra de accu. repellantur. Item qui lurauit non accusare illum quem accusat. exim de accu. veniens. Item qui tulit testionium contra aliquem in cancriminali non potest vt dicunt aliqui ipset accusare de eadem caquia iam esset accusator suspectus ex de accu. cum. pr. Mamconella tamen praesbyter bonus non tantum fuit ab accusatione. prae. quia fuisset adductus pro teste contra ipaet. sed quia erit frat. I laici qui ipsum pr. prious accusauerat. Et quamuis praedicta vera sint vt in pluribus tamen multi admittuntur de praenoinatis ad accusandum in aliquibus casibus vtpote si suam vel suorum iniuriam. ii q. i. prohibetur. et in aliquibus casibus valent
¶ Ad primum ar gumentum dicendum quod non valet. Quandoque escrimen est ita periculosum quod ad eius deprehensionem plures vie inueniende surqua contra crimina alia. maxime quando crimen est notabi¬ liter infectiuum: sicut est heresis. quamuis tamen ad accusandum de illo crimine et aliis criminibus exceptis: sicut sunt crimen simonie et crimem lese maiestatis admittantur criminosi et infames: non tamen nisicontra infamatum. extra de simonia. Tante est labes. Inimus ci vero in illo casu admittuntur. extra de accu. Cum premanconella. in glo.
¶ Ad secundm dicendum quod maior est falsa. eo enim ipso quod aliquis de crimine accusatur coram iud ce et admittitur accusator iam aliquo modo notatur accusatus et grauatur eius opinio: ita vt interim ad honores non debeat promoueri. extra de accu. omnipotens de us. simul cum glo. et di. Si tantis Daniel.
3
¶ Utrum accusatus de infamia possit in aliquo casu recusare iudicem: Arguitur quod non: quia philosophs. viii. Ethic. dicit. Non est possibile filio abnegare patrem. sed iudex alicuius pater est eius. ergo nulli licet iudicem recusare.
¶ Item extra de vi. et ho. cle vfa. et clericis et praesbyteris quamquam fornicariis quamdiu ab eccclesia tolerartur: nec habet cuidentiam operis licite diuil na mysteria audiantur et alia recipiantur sacramenta ecclesiastica. sed omnem quem ecclesia indicem constituit tolerat. ergo eot ecceiam facurt quicumque iudicem suum recusat. In contrarium dicitur ili q. vii. Quod suspecti. liceat ei qui suspectum sibi iudictur putat antequam lis inchoetur eum recusare vt ad alium recurrat. Respondetur secundum Rich. vbi supra. ar. iiii. q. ii quod in aliquibus casibus licitum est iudicem recusare infamato. Ratio nabile enim est rem non conuenientem ad aliquem actum ab ilo actu repellere per viam licitam. quandoque autem accidit quod sile qui ponitur loco iudicisad actu iudicandi simpliciter in conueniens est. vel per comparationem ad aliquam causam Si autem simpliciter est inconueniens ab officio simplicir ter remouendus est. Si autem quantum ad aliquam causam et ad aliam personam pro illa causa ab illa persona recusari potest. Est inconueniens quandoque propter defectum rationis vt perpetuo furiosus. vel propter sexum vt femine. vel conditionem: vt serui. vel etatem vt impuberes. vel propter auditus defectum vt surdus. vel loquele vt mutus. vel propter defectum boni nominis vt infamis. De omnibus istis habetur. iii. q. vii. Infamis. Unde si aliquis talium assignaretur alicui pro iudice reus illum recusart posset. Si etiam eius iudex esset: quia idem non debet esse accusator et iudex. ii. q. i. multi.
¶ Item si merito susu pectus est ei. extra de appel. Cum speciali. Suspect autem potest esse multis de causis scilicet si est eius inimicus iii. q. v. c. vl.
¶ Item si iudex grauat eum. ii q. vi. omnis oppressus. Unde et aulus cum grauaretur a iut ce cesarem appellauit Act. xxv. Si tamen iudices datus sunt de consensu vtriusque partis non possunt recusari. etra de ca proprie. et pos. Cum olim. Si autem aliquis recusat iudice ex causa iniusta vel modo iniusto est puniendus. ii. q. vi. omni modo.
4
¶ Utrum accusatus possit in aliquo casum excipere contra testes: Respondet Rich. vbi supra. q. iii. quod sic: testes adducuntur ad confirmationem veritatis incerte iudici inquantum iudex. et ideo contra hos adductos in testimonium de quibus est probabile secundum iura quod de facili declinarent averitate potest excipere reus ad suam defensionem et ideo excipere praet contra quasdam propter notabilem intellectus defectum qeo faciliter praeiudicarent veritati. sicut sunt furiosi: mente captiminores. xiiii. annis in causa ciuili In criminali. xx. anis. Item potest excipere quosdam propter notabilem maliciam voluntatis. et ideo repelluntur de crimine conuicti. extra de testibus. testimonium. in gloria Et infames. quia si bona fama defuerit fide carebunt. extra de ver. sig. forus. Item secularis potest exciper contra eum qui confitetur se eiusdem crimi nis socium esse. extra de confes. c. i. testes tamen possunt esse socii criminis cum agitur in modum inquisitionis: quia licet non faciant plenam probationem: faciunt tamen praesumptionem. ex de testibus Quoniam recipiuntur etiam socii criminis ad detegendam consyirationem. extra de testi. cogen. venerabilis. cum gloia Et quia homines ex odio nimio et amore et timore et munerum subceptione faciliter a veritate declinant: ideo inimici dome stici et familiares et producti de domo actoris vel accusatoris
¶ Item potest excipi contra patrem ne sit testis pro filio et econuerso in criminali. potest tamen testari pro etate vel cognatione filii
¶ Item quia serui metu dominorum supprimunt veritatem: ideo repelluntur et pro domino et aduersus dominum sed pro facto suo possunt vt quando per eos dicitur aliquid commodatum vel depositum.
¶ Item quia probabile est quod nimia paupertate laborante s faciter propter releuationem sue inopie a voritate declinarent. iiii. q. iii
¶ Item testionium quod non est intelligendum de illis qui voluntarie elegerunt propter deum paupertate: quia de receptione munerum non sunt suspecti cum pro pter deum omnia reliquerunt quae hebebant et habere poterant.
¶ Item propter nimiam mutabilitatem femine possunt repelli Et nota quod aliquando aliquis admittitur ad accusandum qui non ac mitteretur ad testificandum. e tra de his qui matri. accufare possunt
¶ Item nota quod aliquando potest aliquis denunciare et non potest accusare. extra de despon. impu. ad dissoluendum et ad testificandum admissum debet iudex interrogare dedece scilicet de causis: personis loco: tempore. de auditu: visu:scientia et certitudine: credulitate: fama. extra de testi. Cum causam. cum gloia Et dicunt concordare testes in his quae in hoc versiculo continentur. Res: persona: locus: gradus sint consona tempus. Quod autem dicunt concordare in reet persona probatur per hoc quod si non concordarentur essent testes singulares. tales secundum iura non probant. extra de elec. Cum dilectus. Et de pro bationibus licet. Quod etiam in loco concordent. probatur per illud Dan. xiii. de illis senibus quorum vnus dixit iuuenem cum Susanna sub cyno et alius sub prino. Quod etiam in gradu cum testificantur de perentela. probatur per illud quod dicitur. xxxv. q. vi. de perentela. Quod etiam intpre. probat prilod quiod dictr.ii. quia ix. nihilominus etc.