Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Commentarius in Libros Sententiarum

Liber 1

Distinctio 1

Capitulum 1 : Quid uti et frui

Capitulum 2 : Quibus rebus fruendum sit et quibus utendum

Capitulum 3 : An mercedis intuitu Deo servire liceat

Capitulum 4 : Solvuntur argumenta quaedam in contrarium

Capitulum 5 : Utrum virtutibus utendum sit, an fruendum

Capitulum 6 : De iis rebus quae utuntur vel fruuntur

Distinctio 2

Capitulum 1 : Unum esse Deum, non plures

Capitulum 2 : Quomodo intelligendum sit unum esse Deum

Capitulum 3 : Tres esse Personas in divinis summarie ostenditur ex Scripturis

Capitulum 4 : Qui praecipui errores circa Trinitatem extiterint

Capitulum 5 : Ad generales quasdam contra praedicta objectiones responsio

Distinctio 3

Capitulum 1 : Deum ex rebus creatis cognosci posse

Capitulum 2 : Deum esse an demonstratione doceri possit

Capitulum 3 : Responsio ad argumenta in contrarium

Capitulum 4 : Utrum Dei notitia omnibus insit

Capitulum 5 : An solis naturae viribus in Dei notitiam perveniri possit

Capitulum 6 : Explicatio cujusdam difficultatis circa praedicta

Capitulum 7 : Trinitatis mysterium ratione demonstrari non posse

Capitulum 8 : Quaedam in contrarium argumenta solvuntur

Capitulum 9 : In quibus rebus, et quomodo vestigium Trinitatis inveniatur

Capitulum 10 : Imago Trinitatis in quibus et quomodo reperiatur

Capitulum 11 : Trinitatis mysterium ex ternarii numeri perfectione declaratur

Distinctio 4

Capitulum 1 : De varietate vocum quibus utimur de Deo loquentes

Capitulum 2 : Quomodo concretis nominibus utendum sit in divinis

Capitulum 3 : Quod recte dicitur Deus Deum genuisse

Capitulum 4 : Responsio ad argumenta in contrarium

Capitulum 5 : Quo sensu quidam dixerint Deum a se genitum

Capitulum 6 : Recte personam de essentia praedicari et contra cum solutione argumentorum

Distinctio 5

Capitulum 1 : Vtrum essentia divina dicenda sit gignere vel gigni

Capitulum 2 : Responsio ad ea quae ex patribus objiciuntur

Capitulum 3 : Declaratio erroris Abbatis Joachim cum ejus refutatione

Distinctio 6

Capitulum 1 : Vtrum voluntate an necessitate pater filium genuerit

Capitulum 2 : Quomodo pater filium consilio genuisse dicatur

Distinctio 7

Capitulum 1 : Quid sit in divinis generatio

Capitulum 2 : An generatio in divinis recte vocetur conceptio

Capitulum 3 : An possit a nobis intelligi generatio divina

Capitulum 4 : Utrum potentia et voluntas gignendi competat etiam filio

Capitulum 5 : Collatio duarum opinionum circa potentiam generandi

Capitulum 6 : Contra eos qui dicunt filium potuisse gignere sed noluisse

Distinctio 8

Capitulum 1 : Quomodo soli Deo competat vere ac proprie esse

Capitulum 2 : Quod nomen Deo maxime proprium

Capitulum 3 : Quomodo praeteritum et futurum Deo tribuantur

Capitulum 4 : Incommutabilem esse Dei naturam

Capitulum 5 : Voluntatem Dei immutabilem esse

Capitulum 6 : Responsio ad quaedam in contrarium argumenta

Capitulum 7 : Solvuntur quae contra immutabilem Dei voluntatem objiciuntur.

Capitulum 8 : Dei naturam esse perfecte simplicem

Capitulum 9 : Quomodo Deus multiplex et quomodo sine compositione

Capitulum 10 : Deum in nullo rerum genere collocari

Distinctio 9

Capitulum 1 : Personarum in Deo distinctio unde petenda et qualiter exprimenda

Capitulum 2 : Filium Dei esse patri coaeternum

Capitulum 3 : Solvuntur objectiones quadam adversus praedicta

Capitulum 4 : Quis ordo sit agnoscendus in divinis

Capitulum 5 : An fatendum sit tres esse aeternos et de similibus

Capitulum 6 : Generationem filii Dei nunquam terminari

Capitulum 7 : Utrum filius semper natus, an semper nasci dicendus sit

Capitulum 8 : Filium Dei esse patri consubstantialem et proprio Deum

Capitulum 9 : Responsio ad quasdam in contrarium objectiones

Distinctio 10

Capitulum 1 : Nomen Spiritus sancti quid significet

Capitulum 2 : Quis sit modus processionis Spiritus sancti ex Patre et Filio

Capitulum 3 : Amor seu charitas in divinis quomodo accipiatur

Capitulum 4 : Quo sensu scriptura Deum charitatem vocet

Capitulum 5 : Spiritum Sanctum vere et proprie Deum esse

Capitulum 6 : Quaedam in contrarium objectiones diluuntur

Distinctio 11

Capitulum 1 : Spiritum sanctum ex filio procedere per scripturas ostenditur

Capitulum 2 : Ejusdem probatio ex patribus et conciliis

Capitulum 3 : Eadem doctrina rationibus confirmata

Capitulum 4 : Respondetur ad argumenta Graecorum

Distinctio 12

Capitulum 1 : Spiritum sanctum nec prius nec plenius a patre procedere quam a filio

Capitulum 2 : Patrem et Filium esse unum principium Spiritus sancti

Capitulum 3 : Quo sensu spiritus a patre procedere dicatur principaliter, proprie et per filium

Capitulum 4 : An immediate procedat Spiritus sanctus a patre

Distinctio 13

Capitulum 1 : Explicatur discrimen inter generationem filii et processionem Spiritus sancti

Capitulum 2 : Quaedam in contrarium argumenta solvuntur

Capitulum 3 : Utrum Spiritus sanctus ingenitus dici debeat

Distinctio 14

Capitulum 1 : Esse quandam temporalem Spiritus sancti processionem

Capitulum 2 : Quid intersit inter missionem et dationem Spiritus sancti

Capitulum 3 : Quomodo Spiritus sanctus dari dicatur hominibus

Capitulum 4 : Qua ratione Spiritus sanctus hominem inhabitare dicatur

Capitulum 5 : Utrum fatendum sit homines dare Spiritum sanctum

Distinctio 15

Capitulum 1 : Vtrum Spiritus sanctus detur aut mittatur a seipso

Capitulum 2 : An filius a spiritu sancto vel a seipso missus sit

Capitulum 3 : Multiplicem esse missionem Filii Dei.

Distinctio 16

Capitulum 1 : Quomodo visibiliter missi filius et Spiritus sanctus

Capitulum 2 : Quo sensu dictum sit patrem esse filio majorem

Capitulum 3 : Removetur objectio Arianorum contra priorem expositionem

Capitulum 4 : An dici possit patrem esse majorem Spiritu sancto

Distinctio 17

Capitulum 1 : An Spiritus sanctus sit ea charitas qua homo Deum et proximum diligit

Capitulum 2 : Praeter spiritum sanctum esse in homine charitatem creatam, ex scripturis docetur

Capitulum 3 : Ejusdem probatio ex Patribus et conciliis

Capitulum 4 : Eadem doctrina rationibus confirmata

Capitulum 5 : Responsio ad argumenta Magistri et aliorum.

Distinctio 18

Capitulum 1 : Spiritum sanctum alia ratione donum alia datum dici

Capitulum 2 : Utrum etiam filius donum dici possit

Capitulum 3 : Cui donabilis sit Spiritus sanctus

Capitulum 4 : Quomodo filius nascendo et Spiritus sanctus procedendo essentiam accipiant

Capitulum 5 : An filius dici possit noster, sicut Pater et Spiritus sanctus

Distinctio 19

Capitulum 1 : AEqualitas personarum in divinis probatur et explicatur

Capitulum 2 : Quo sensu personarum unaquaeque in alia esse dicatur

Capitulum 3 : Quomodo tres personae sint unum natura.

Capitulum 4 : Cur Deus non triplex sed trinus dicatur

Distinctio 20

Capitulum 1 : Tres personas potentia esse aequales

Capitulum 2 : Ad objectiones responsio

Capitulum 3 : Inseparabilia ee Trinitatis opera

Capitulum 4 : Respondetur ad objectiones

Distinctio 21

Capitulum 1 : Quomodo vox exclusiva, solus, Dec tribuatur

Capitulum 2 : Quomodo dictiones exclusivae personis divinis tribuantur

Distinctio 22

Capitulum 1 : Quaedam observationes circa nomina Deo attributa

Capitulum 2 : Multiplex divisio nominum divinorum

Distinctio 23

Capitulum 1 : Quid nomine personae significetur

Capitulum 2 : Utrum persona essentiam an relationem significet

Capitulum 3 : De Graecis vocabulis hypostasis et usiae, et Latinis respondentibus

Capitulum 4 : Quomodo in Trinitate nec diversitas sit nec singularitas

Distinctio 24

Capitulum 1 : Vnitas et numerus quomodo accipienda in divinis

Distinctio 25

Capitulum 1 : Rationes quibus docetur personam et essentiam non idem significare

Capitulum 2 : Respondetur ad rationes in contrarium

Capitulum 3 : Res et ens in divinis quomodo sumantur

Distinctio 26

Capitulum 1 : Quae sint divinarum personarum notiones et proprietates

Capitulum 2 : Ad dubia quadam responsio

Capitulum 3 : Quae secundum substantiam de Deo dicantur, et quibus relationibus personae distinguantur

Capitulum 4 : Multipliciter in scriptura filios Dei vocari

Distinctio 27

Capitulum 1 : Filium esse et genitum esse, quo ordine se habeant

Capitulum 2 : Verbi appellatio in divinis, unde accepta

Capitulum 3 : Quid Graece λόγς, et quomodo Latine reddendum

Capitulum 4 : In quibus consentiant verbum divinum et humanum

Capitulum 5 : In quibus discrepet verbum divinum ab humano

Capitulum 6 : Multiplex verbi divini respectu ad creaturas

Capitulum 7 : Nomen ac proprietatem verbi, soli filio competere

Capitulum 8 : Ad quadam in contrarium argumenta, responsio

Capitulum 9 : Filium Dei eumque solum esse imaginem patris

Capitulum 10 : Quae fuerit Graecorum de imagine sententia

Distinctio 28

Capitulum 11 : Ingeniti nomen quare soli patri attributum

Capitulum 12 : Utrum nomen ingeniti substantiam an relationem significet

Capitulum 3 : An divina natura dicit possit ingenita

Capitulum 4 : An filio et spiritui sancto aliqua competat negativa notio

Distinctio 29

Capitulum 1 : Principii nomen Deo attributum quid significet

Capitulum 2 : Inter principium et causam quid intersit

Distinctio 30

Capitulum 1 : Quae nomina Deo tantum ex tempore conveniant

Capitulum 2 : Utrum Deus ex tempore, an ab aeterno sit Dominus

Distinctio 31

Capitulum 1 : Aequalitas et similitudo divinarum personarum quomodo sit accipienda

Capitulum 2 : Appropriata divinarum personarum quae dicantur

Capitulum 3 : Appropriata ab Hilario assignata explicantur

Capitulum 4 : Quomodo dicat Augustinus imaginem coaequari exemplari, non contra

Capitulum 5 : Appropriata ab Augustino assignata explicantur

Distinctio 32

Capitulum 1 : Vtrum Pater et Filius se mutuo diligant Spiritu sancto

Capitulum 2 : Utrum pater sit Sapiens sapientia genita

Capitulum 3 : An recte dicatur filius agere a seipso

Distinctio 33

Capitulum 1 : Relationes personarum in divinis reipsa distinctas esse

Capitulum 2 : Relationes personales nec a personis, nec ab essentia reipsa distingui

Capitulum 3 : Refelluntur errores circa ea, quibus persona distinguuntur

Capitulum 4 : Responsio ad objectiones in contrarium

Distinctio 34

Capitulum 1 : Quid intersit inter naturam et personam

Capitulum 2 : Quomodo Hilarius dixerit aliud esse naturam, aliud rem naturae

Capitulum 3 : Quare patri in divinis approprietur potentia

Capitulum 4 : Cur filio approprietur sapientia

Capitulum 5 : Cur bonitas approprietur Spiritui sancto

Distinctio 35

Capitulum 1 : De scientia Dei, ejusque partibus summaria annotatio

Capitulum 2 : Utrum praescientia potuerit non esse in Deo

Distinctio 36

Capitulum 1 : Omnia esse in Deo secundum ideas, non secundum essentiam

Capitulum 2 : Mala non esse in Deo, aut cum Deo

Capitulum 4 : Omnia ex ipso, per ipsum et in ipso, quomodo intelligendum

Distinctio 37

Capitulum 1 : Deum esse ubique et in omnibus rebus, idque tribus modis

Capitulum 2 : Deum in quibusdam esse peculiari modo

Capitulum 3 : Quomodo Deus sit in loco, et quomodo in tempore

Capitulum 4 : An Deo proprium sit esse ubique

Capitulum 5 : Ubi fuerit Deus ante mundum conditum

Capitulum 6 : Quare Deus rerum in quibus est, sordibus non inquinetur

Distinctio 38

Capitulum 1 : Vtrum Dei scientia sit causa rerum cognitarum

Capitulum 2 : An res cognitae sint causa scientiae Dei

Capitulum 3 : Praescientiam Dei ad omnia futura etiam contingentia extendi

Capitulum 4 : Soli Deo competere futurorum omnium praescientiam

Capitulum 5 : Solvuntur ea quae contra Dei praescientiam objiciuntur

Capitulum 6 : Praescientiam Dei non adferre necessitatem rebus praevisis

Capitulum 7 : Distinctio triplicis necessitatis

Capitulum 8 : Solvuntur argumenta, quae ex praescientia colligunt eventuum necessitatem

Capitulum 9 : Providentiam Dei non adferre necessitatem rebus

Capitulum 10 : Respondetur ad argumenta in contrarium

Distinctio 39

Capitulum 1 : Scientiam Dei immutabilem esse

Capitulum 2 : Scientia visionis in Deo, utrum mutabilis

Capitulum 3 : Scientia Dei circa propositiones, quatenus variari possit

Capitulum 4 : Providentia Dei quae sit, et qui actus eam exequentes

Capitulum 5 : Omnia subjecta esse providentiae divinae

Capitulum 7 : Actus humanos subesse providentiae Dei

Capitulum 8 : Utrum Deus omnia provideat immediate

Capitulum 9 : Utrum peccata subjecta sint providentiae divinae

Capitulum 10 : Ad ea quae contra universalem Dei providentiam objiciuntur responsio

Distinctio 40

Capitulum 1 : Praedestinationis nomine quid significetur

Capitulum 2 : Praedestinatio, dilectio, electio quo differant, et quo referantur

Capitulum 3 : Praedestinati quibus appellentur nominibus in scriptura

Capitulum 4 : Contra eos qui non omnes salvandos, volunt esse praedestinatos

Capitulum 5 : Ad objectionem praecipuam respondetur

Capitulum 6 : Cujus gratiae praeparatio sit hominis praedestinatio

Capitulum 7 : Qui sint effectus praedestinationis

Capitulum 8 : Utrum praedestinatio ad gloriam prior sit ea, quae ad gratiam

Capitulum 9 : Quid reprobatio et quomodo reprobos scriptura appellet

Capitulum 10 : Qui effectus in reprobationem referendi

Capitulum 11 : Utrum permissio peccati sit effectus reprobationis

Capitulum 12 : Non omnes reprobos damnari propter originale peccatum, cum explicatione locorum Augustini

Capitulum 13 : Reprobationem Dei non esse causam peccatorum

Capitulum 14 : Responsio ad argumenta adversariorum

Capitulum 15 : Praedestinatione et reprobatione non tolli libertatem arbitrii

Capitulum 16 : Ad objectiones in contrarium responsio

Capitulum 17 : Utrum praedestinatus damnari possit, et reprobus salvari

Capitulum 18 : Ad ea quae dictis videntur adversa, responsio

Capitulum 19 : Praedestinatum peccare et reprobum. justificari posse

Capitulum 20 : Quaedam in contrarium objectiones solvuntur

Capitulum 21 : Praedestinationem ac reprobationem Dei certissimam et invariabilem esse

Capitulum 22 : Solutio eorum quae contra dictam certitudinem objiciuntur

Capitulum 23 : Quis sit numerus electorum et reproborum

Capitulum 24 : Neminem in hac vita certum esse de sua praedestinatione vel reprobatione

Capitulum 25 : Quarumdam objectionum solutio

Distinctio 41

Capitulum 1 : Variae recensentur opiniones circa causam. praedestinationis

Capitulum 2 : Quomodo intelligendum praedestinationem non esse ex meritis

Capitulum 3 : Merita praevisa non esse causam praedestinationis ex scripturis ostenditur

Capitulum 4 : Ejusdem doctrinae probatio ex patribus

Capitulum 5 : Eadem doctrina rationibus confirmata

Capitulum 6 : Praevisam gratiae acceptationem non esse praedestinationis causam

Capitulum 7 : Objectionum ex patribus et scripturis adversus praedicta solutio

Capitulum 8 : Objectiones ex Patribus solvuntur

Capitulum 9 : Solvuntur argumenta ex ratione

Capitulum 10 : Praedestinationem non praesupponere praescientiam operum conditionatam

Capitulum 11 : Solvuntur opinionis jam dictae argumenta

Capitulum 12 : An praedestinatio conjunctum habeat respectum praescientiae ad nostram cooperationem

Capitulum 13 : Utrum angelorum electio fuerit. ex praevisis meritis

Capitulum 14 : Proponuntur argumenta diversae opinionis cum responsione

Capitulum 15 : Utrum reprobatio sit ex praevisis meritis

Capitulum 16 : Argumenta pro parte negativa

Capitulum 17 : Quaedam notanda pro solutione quaestionis

Capitulum 18 : Respondetur ad argumenta proposita

Distinctio 42

Capitulum 1 : Quae sit potentia in Deo, et quomodo dicatur omnipotens

Capitulum 2 : Objectionum solutio

Distinctio 43

Capitulum 1 : Deum posse facere quae non facit

Capitulum 2 : Argumenta adversariorum diluuntur

Distinctio 44

Capitulum 1 : Deum posse facere meliora iis quae facit

Capitulum 2 : Solutio eorum quae objiciuntur

Capitulum 3 : An facere possit Deus ut praeterita non fuerint

Capitulum 4 : Solvuntur objectiones

Distinctio 45

Capitulum 1 : Deum non necessario sed libere operari

Capitulum 2 : Objectiones solvuntur

Capitulum 3 : Voluntatem Dei esse omnium rerum causam

Capitulum 4 : Voluntatis divinae nullam esse causam

Capitulum 5 : An voluntas Dei sit causa malorum

Capitulum 6 : An Dei voluntas necessitatem rebus imponat

Capitulum 7 : Varia acceptio voluntatis Dei explicatur

Capitulum 8 : Alia quadam voluntatis Dei divisio declaratur

Distinctio 46

Capitulum 1 : An Dei voluntas semper impleatur

Capitulum 2 : Non esse absolutam Dei voluntatem, ut omnes salventur

Capitulum 3 : Quomodo voluntas antecedens salutis omnium in Deo sit

Capitulum 4 : Quo sensu dicat scriptura Deum velle omnes salvos fieri

Capitulum 5 : Quomodo intelligendum illud: Quoties volui congregare, etc.

Capitulum 6 : Aliae consimiles scripturae breviter explicantur

Capitulum 7 : Utrum Deus mala esse aut fieri velit

Capitulum 8 : Refutatio eorum quae objiciuntur

Distinctio 47

Capitulum 1 : Quomodo fieri quadam dicantur contra Dei voluntatem

Capitulum 2 : Quare Deus praecipiat quae fieri non vult

Capitulum 3 : An Deus praecipere possit aliquid contra legem a se latam

Distinctio 48

Capitulum 1 : Quatenus voluntas nostra conformis esset debet voluntati Dei

Capitulum 2 : Responsio ad argumenta in contrarium

Liber 2

Distinctio 1

Capitulum 1 : Varii de mundi creatione errores recitantur

Capitulum 2 : Mundum et quicquid in eo est, a solo Deo factum esse

Capitulum 3 : Refelluntur quadam objectiones

Capitulum 4 : An creandi potentia communicari possit creaturae

Capitulum 5 : Solvuntur argumenta in contrarium

Capitulum 6 : Creationis opus esse commune toti Trinitati

Capitulum 7 : Omnem creaturam bonam esse

Capitulum 8 : Mundum et materiam habuisse suae durationis initium

Capitulum 9 : Quomodo intelligendum illud: In principio creavit, etc.

Capitulum 10 : Solvuntur ea quae pro mundi aeternitate objiciuntur

Capitulum 11 : Utrum mundus esse potuerit aeternus

Capitulum 12 : Quare factus sit mundus

Capitulum 13 : Unum esse mundum non plures

Capitulum 14 : Intellectualis creatura quare a Deo condita

Distinctio 2

Capitulum 1 : Angelos esse in rerum natura

Capitulum 2 : An ratione probari possit angelos esse

Capitulum 3 : Quando facta sit angelica creatura

Capitulum 4 : An fidei sit angelos simul cum mundo corporeo creatos esse

Capitulum 5 : Quo in loco creati angeli

Capitulum 6 : Objectiones diluuntur

Capitulum 7 : Quomodo Angeli sint in loco

Distinctio 3

Capitulum 1 : De numero angelorum quid sentiendum

Capitulum 2 : Utrum angeli specie differant inter se

Capitulum 3 : Nullos angelos natura malos esse

Capitulum 4 : Utrum angeli ab initio mali fuerint

Capitulum 5 : Ad quadam in contrarium argumenta responsio

Capitulum 6 : Utrum diabolus potuerit ab initio malus esse

Capitulum 7 : Utrum Angeli creati sint in gratia

Capitulum 8 : Solvuntur argumenta negantis opinionis

Capitulum 9 : Angelos ut naturae, ita gratiae donis creatos fuisse inaequales

Capitulum 10 : Objectionum solutio

Capitulum 11 : Utrum omnes angeli in primo instanti meruerint

Capitulum 12 : Responsio ad objectiones

Capitulum 13 : Quot instantia fuerint a creatione usque ad terminum viae angelorum

Capitulum 14 : Respondetur ad objectiones

Distinctio 4

Capitulum 1 : Vtrum angeli facti sint beati et perfecti

Capitulum 2 : Angelos futuri sui status non fuisse praescios

Distinctio 5

Capitulum 1 : Angelos non potuisse sine gratia converti ad Deum

Capitulum 2 : Quale adjutorium fuerit angelis datum ad perseverandum

Capitulum 3 : Refelluntur duae opiniones de ordine meriti ad praemium in angelis

Capitulum 4 : Quaedam in doctrina Magistri de angelis improbabilia

Distinctio 6

Capitulum 1 : Quae fuerit origo peccati in angelis

Capitulum 2 : Quod fuerit primum angeli peccatum

Capitulum 3 : Alterum diaboli peccatum fuisse invidiam

Capitulum 4 : Quando invidia superbiam in diabolo fuerit subsecuta

Capitulum 5 : Utrum diabolus per invidiam factus sit deterior

Capitulum 6 : In quo sita fuerit angeli superbia

Capitulum 7 : Aliae quorundam opiniones de superbia angeli refelluntur

Capitulum 8 : Quod peccatum angelorum qui cum diabolo ceciderunt

Capitulum 9 : E quibus ordinibus angeli ceciderint

Capitulum 10 : Utrum princeps daemonum fuerit omnium angelorum supremus

Capitulum 11 : Utrum angeli mali plures an pauciores sint bonis

Capitulum 12 : In quem locum dejecti daemones

Capitulum 13 : Quae poena daemonum ante et post judicium

Capitulum 14 : Responsio ad ea quae contra objiciuntur

Capitulum 15 : Quae praefectura daemonibus competat

Capitulum 16 : An daemones alii aliis vitus praesint

Capitulum 17 : An daemones semel victi a tentando desistant

Distinctio 7

Capitulum 1 : Angelos sanctos frui beatifica Dei visione

Capitulum 2 : Solvuntur objectiones

Capitulum 3 : Angelos bonos esse in bono confirmatos

Capitulum 4 : Responsio ad objectiones

Capitulum 5 : Daemones esse obduratos in malo

Capitulum 6 : Objectiones adversus praedicta solvuntur

Capitulum 7 : Quomodo supra dicta confirmatio, et obduratio consistat cum libero arbitrio

Capitulum 8 : Trium circa praedicta dubiorum explicatio

Capitulum 9 : Nullam creaturam natura impeccabilem esse

Capitulum 10 : Respondetur ad objectiones

Capitulum 11 : De scientia angelorum quadam notanda

Capitulum 12 : Utrum angeli noscant cogitationes cordium

Capitulum 13 : Quomodo angeli invicem loquantur. aut illuminent

Capitulum 14 : Scientia daemonum quam late pateat

Capitulum 15 : Quatenus a daemonibus futura aut hominum cogitationes cognosci queant

Capitulum 16 : Quae potentia competat angelis tam bonis quam l malis circa res corporeas

Capitulum 7 : Quibus modis daemones miranda quaedam operentur

Capitulum 8 : Utrum per daemones vera fiant miracula

Capitulum 9 : Distincta ad quaestionem responsio

Capitulum 20 : Responsio ad objecta

Capitulum 21 : Artes Magicas esse prorsus illicitas

Distinctio 8

Capitulum 1 : Angelos esse natura incorporeos

Capitulum 2 : Angelos non habere corpora sibi naturaliter unita

Capitulum 3 : De Angelorum corporibus aliorum quorundam sententiae expenduntur

Capitulum 4 : Utrum fidei sit angelos osse incorporeos

Capitulum 5 : Angelos esse immortales

Capitulum 6 : In quibus corporibus angeli hominibus appareant

Capitulum 7 : Quales in assumptis corporibus operationes angeli exerceant

Capitulum 8 : Angeli hominibus apparentes quam personam gesserint

Capitulum 9 : Quomodo Deus corporaliter apparuisse legatur

Capitulum 10 : An essentiam Dei viderit aliquis in hac vita

Capitulum 11 : Quomodo daemones obsideant homines corporaliter

Capitulum 12 : Utrum daemones illabantur mentibus. hominum

Distinctio 9

Capitulum 1 : Quot et qui sint Angelorum ordines

Capitulum 2 : Quae singulorum ordinum proprietates

Capitulum 3 : Ordines angelorum ab initio distinctos fuisse

Capitulum 4 : Quomodo decimus ordo ex hominibus compleri dicatur

Capitulum 5 : Quomodo ex hominibus instaurari dicatur angelica ruina

Distinctio 10

Capitulum 1 : Angelos custodes non esse hominum ministros, sed Dei

Capitulum 2 : Angelos per sua ministeria non impediri a beatitudine

Capitulum 3 : Utrum omnes angeli mittantur in ministerium

Capitulum 4 : Responsio ad argumenta contrariae opinionis

Capitulum 5 : Michaelem esse omnium angelorum supremum, et Ecclesiasticae custodiae principem

Capitulum 6 : Solvuntur argumenta diversae opinionis

Distinctio 11

Capitulum 1 : Vnumquemque hominem habere angelum custodem

Capitulum 2 : Aliquot rationes angelicae custodiae

Capitulum 3 : Solvuntur objectiones quae sunt contra custodiam angelorum singularem

Capitulum 4 : An unusquisque homo habeat angelum malum

Capitulum 5 : Utrum angeli praecognoverint mysterium incarnationis Christi

Capitulum 6 : Utrum angeli in merito et praemio proficiant

Distinctio 12

Capitulum 1 : Praenotanda quadam ad rectam intelligentiam historiae creationis rerum

Capitulum 2 : Utrum omnia simul an distinctis diebus creata sint

Capitulum 3 : Respondetur ad objectiones

Capitulum 4 : Utrum materia formas rerum tempore antecesserit

Capitulum 5 : Expositio principii Geneseos

Distinctio 13

Capitulum 1 : Lux primo die facta cujusmodi fuerit

Capitulum 2 : Cur Deus ab imperfecto ad perfectum processerit

Capitulum 3 : Quomodo dicatur Deus divisisse lucem a tenebris

Capitulum 4 : Quomodo Deus dixisse aliquid, et res nominasse dicatur

Capitulum 5 : Utrum dies nocte prior fuerit, an contra

Capitulum 6 : Quae in contrarium objecta sunt, dissolvuntur

Distinctio 14

Capitulum 1 : Quod firmamentum inter quas aquas dividat

Capitulum 2 : Objectiones solvuntur

Capitulum 3 : Quare de 2. die non sit dictum: Vidit Deus, etc

Capitulum 4 : De opere tertiae diei annotatio

Capitulum 5 : De opere quartae diei annotatio

Capitulum 6 : Utrum omnes stellae lumen a sole accipiant

Capitulum 7 : Quomodo stellae dicantur esse in signa

Capitulum 8 : An caelestia corpora sint animata

Capitulum 9 : Respondetur ad argumenta partis affirmantis

Distinctio 15

Capitulum 1 : De opere quintae diei annotatio

Capitulum 2 : Utrum pisces et aves ex eodem aquae elemento facti

Capitulum 3 : Quare bestiis terrae non sit dictum: Crescite et multiplicamini

Capitulum 4 : Animalia noxia utrum initio creata: Item de herbis, spinis, tribulis

Capitulum 5 : Utrum bestiae bestiis ab initio noxiae? fuerint

Capitulum 6 : Animalia quae non ex suo nascuntur genere quando facta

Capitulum 7 : Quomodo Deus die septimo requievisse et opus suum compl. visse dicatur

Capitulum 8 : Responsio ad quasdam objectiones

Distinctio 16

Capitulum 1 : Hominis praestantia ex historia creationis ejus ostenditur

Capitulum 2 : Quo sensu dictum sit: ad imaginem et similitudinem

Capitulum 3 : Ad rationem imaginis quae requirantur

Capitulum 4 : Secundum quid homo ad imaginem Dei factus

Capitulum 5 : Utrum et mulier ad imaginem Dei facta sit

Capitulum 6 : Secundum quid factus sit homo ad similitudinem Dei

Capitulum 7 : Utrum per peccatum in homine perierit imago vel similitudo Dei

Distinctio 17

Capitulum 1 : Quae hominis formatio secundum corpus

Capitulum 2 : Exponitur hominis formatio secundum animam

Capitulum 3 : An corpus Adae fuerit factum ante animam

Capitulum 4 : Animam rationalem esse incorpoream

Capitulum 5 : Solvuntur quadam in contrarium objectiones

Capitulum 6 : An sit fidei animam esse incorpoream

Capitulum 7 : Animam rationalem esse formam hominis substantialem

Capitulum 8 : Animas non extitisse ante corpora, nec in ea mitti ut in carceres

Capitulum 9 : Respondetur ad objectiones

Capitulum 10 : Proponitur et explicatur quaestio de traduce animarum

Capitulum 11 : Animas in singulis creari ex scripturis ostenditur

Capitulum 12 : Eadem doctrina confirmatur ex patribus

Capitulum 13 : Qui scriptores vel diversam vel dubiam habuerint sententiam

Capitulum 14 : An sit fidei animas per creationem infundi

Capitulum 15 : Quibus rationibus probetur animas non traduci sed creai

Capitulum 16 : Solvuntur argumenta diversae opinionis

Capitulum 16B : Paradisum fuisse locum corporeum

Capitulum 17 : Ubi sit aut fuerit paradisus

Quaestio 18 : Utrum paradisus adhuc supersit

Distinctio 18

Capitulum 1 : Formatio mulieris ex viro quomodo sit intelligenda

Capitulum 2 : Solvuntur argumenta Cajetani

Capitulum 3 : Formatio mulieris ex viro quid significet

Capitulum 4 : Eva quo tempore et loco formata

Capitulum 5 : Quomodo mulier viro sit et socia et subjecta

Capitulum 6 : Utrum et quae praefectura fuisset in primo statu

Capitulum 7 : Quomodo mulier ex costa viri facta sit

Distinctio 19

Capitulum 1 : Hominem nisi peccasset moriturum non

Capitulum 2 : An homo stante innocentia potuisset mori

Capitulum 3 : Quomodo primus homo fuerit mortalis vel immortalis

Capitulum 4 : Responsio ad ea quae contra primi hominis immortalitatem objiciuntur

Capitulum 5 : Quomodo primus homo factus dicatur in animam viventem

Capitulum 6 : Unde homini immortalitas in primo statu.

Capitulum 7 : An praedicta virtus ligni vitae fuerit naturalis

Capitulum 8 : Utrum semel an saepius utendum fuisset ligno vitae

Capitulum 9 : Utrum immortalitas primi status fuerit homini naturalis

Capitulum 10 : Respondetur ad objectiones

Capitulum 11 : Quomodo passibilis fuisset homo in statu integro

Distinctio 20

Capitulum 1 : Quis in primo statu modus generationis filiorum

Capitulum 2 : Utrum salva virginitate fieret in primo statu generatio

Capitulum 3 : Conjugium continentia laudabilius in primo statu

Capitulum 4 : Quales in primo statu nati fuissent filii

Capitulum 5 : Utrum nati fuissent justi atque in justitia confirmati

Capitulum 6 : Utrum fames et sitis in primo statu fuissent

Capitulum 7 : Utrum homo indiguisset somno in primo statu

Capitulum 8 : Quando et quomodo translati fuissent homines ad aliam vitam

Distinctio 21

Capitulum 1 : De quo serpente loquatur scriptura Genesis

Capitulum 2 : Quomodo per serpentem locutus fuerit diabolus

Capitulum 3 : Quo sensu serpens callidior cunctis animalibus

Capitulum 4 : Cur mulier serpentem eumque loquentem non horruerit

Capitulum 5 : Quem sensum habeat interrogatio serpentis

Capitulum 6 : Quod fuerit primum mulieri peccatum

Capitulum 7 : An primum hominis peccatum potuerit esse veniale

Capitulum 8 : Varii modi ac gradus tentationis explicantur

Capitulum 9 : Christus et primi parentes quatenus tentati

Capitulum 10 : Quaedam objectiones solvuntur

Capitulum 11 : An omnia peccata commitantur tentante diabolo

Capitulum 12 : Tentatio carnis utrum esse possit sine: peccato

Capitulum 13 : Ad quasdam in contrarium authoritates responsio

Capitulum 14 : In quem serpentem prolata sit maledictio

Capitulum 15 : Quis sensus maledictionis in serpentem latae

Distinctio 22

Capitulum 1 : Quod fuerit primum Adae peccatum

Capitulum 2 : Responsio ad objectiones

Capitulum 3 : Quae fuerit primorum hominum superbia

Capitulum 4 : Utrum Adam crediderit verbis serpentis

Capitulum 5 : Quomodo dicat Apostolus Adamum non esse seductum

Capitulum 6 : Ad caetera objecta responsio

Capitulum 7 : Utrum vir an mulier gravius peccaverit

Capitulum 8 : Utrum si sola mulier peccasset, peccatum in posteros transiret

Capitulum 9 : Objecta dissolvuntur

Capitulum 10 : Quae ignorantia sit peccatum

Capitulum 11 : Respondetur ad objectiones

Capitulum 12 : Quae ignorantia in totum excuset a peccato

Capitulum 13 : Utrum ignorantia concomitans excuset a peccato

Capitulum 14 : Quae ignorantia ex parte peccatum excusen

Capitulum 15 : Quae juris ignorantia excuset

Capitulum 16 : Ex infirmitate peccare qui dicantur

Capitulum 17 : Utrum gravius ex infirmitate peccetur, an ex ignorantia

Capitulum 18 : Qui peccare dicantur ex malitia

Capitulum 19 : Non omne peccatum committi ex ignorantia

Capitulum 20 : An necesse sit omnem peccantem errare

Capitulum 21 : Solvuntur argumenta in contrarium adducta

Capitulum 22 : Unde fuerit origo peccati in homine

Distinctio 23

Capitulum 1 : Cur fecerit aut tentari permiserit Deus. hominem, quem peccaturum sciebat

Capitulum 2 : An licitum sit appetere tentationem

Capitulum 3 : Cum qua scientia creatus est primus homo

Capitulum 4 : Quaedam objectiones solvuntur

Capitulum 5 : Quae scientia supernaturalis homini in creatione collata

Capitulum 6 : Quod discrimen inter fidem primi hominis et nostram

Capitulum 7 : Utrum ignorantiae et errori locus fuerit in primo statu

Capitulum 8 : Ad objecta responsio

Capitulum 9 : Quam scientiam homo per peccatum amiserit

Capitulum 10 : Respondetur ad ea quae dictis contraria videntur

Distinctio 24

Capitulum 1 : Liberi arbitrii propria ratio. explicatur

Capitulum 2 : Respondetur ad objectiones

Capitulum 3 : An et quatenus libertas voluntatis pendeat ab intellectu

Capitulum 4 : Ad ea quae supra dictis adversari videntur responsio

Capitulum 5 : Potentiam peccandi non esse de ratione liberi arbitrii

Capitulum 6 : Ad objectiones responsio

Capitulum 7 : Utrum voluntas semper appetat bonum

Capitulum 8 : Arbitrii libertas utrum sola futura respiciat

Capitulum 9 : In homine etiam lapso esse liberum arbitrium docetur ex scriptura

Capitulum 10 : Eadem doctrina probatur ex Patribus

Capitulum 11 : Ejusdem doctrinae per rationes evidens probatio

Capitulum 12 : Liberum arbitrium non esse mere passivum, ne ad bonum quidem

Capitulum 13 : Libertatem arbitrii per operationem gratiae non impediri

Capitulum 14 : Libertatem nostrae voluntatis non tolli per hoc quod movetur a Deo

Capitulum 15 : Solvuntur alia contra liberum arbitrium argumenta ex scripturis

Capitulum 16 : Solvuntur argumenta petita ex Patribus

Capitulum 17 : Libertas ad bonum vel malum quomodo se habeat ad libertatem arbitrii

Capitulum 18 : Quibus modis vitiata sit hominis natura per peccatum

Capitulum 19 : Utrum peccatis actualibus laedatur bonum naturae

Capitulum 20 : Quaedam notanda circa ordinem tentationis in homine

Distinctio 25

Capitulum 1 : An primus homo fuerit creatus in gratia

Capitulum 2 : Ad argumenta diversae opinionis respondetur

Capitulum 3 : An gratia fuerit primo homini naturalis

Capitulum 4 : Distincta ad quaestionem responsio cum solutione objectionum

Capitulum 5 : Justitia originalis quae sit, et quae ejus partes

Capitulum 6 : Utrum originalis justitia fuerit homini supernaturalis

Capitulum 7 : Quale adjutorium fuerit primo homini necessarium

Distinctio 26

Capitulum 1 : Vocabuli gratiae multiplex acceptio

Capitulum 2 : Non solum actualem, sed et habitualem gratiam agnosci oportere

Capitulum 3 : Utrum secundum fidem ponenda sit gratia habitualis

Capitulum 4 : Utrum gratia sit qualitas a charitate diversa

Capitulum 5 : Respondetur ad argumenta diversa opinionis

Capitulum 6 : Habitualis gratiae subjectum esse voluntatem

Capitulum 7 : Explicatur divisio gratiae in operantem et cooperantem

Capitulum 8 : Quomodo gratia operans dicatur operari sine nobis

Capitulum 9 : Explicatur divisio gratiae in praevonientem et subsequentem

Capitulum 10 : Quae dicatur gratia ducens, et quae comitans

Capitulum 11 : Explicatur divisio gratiae in excitantem et adjuvantem

Capitulum 12 : De aliis quibusdam gratiae divisionibus. annotatio

Capitulum 13 : Primus effectus gratiae praevenientis an sit fides cum dilectione

Capitulum 14 : Solvitur objectio de voluntate et cogitatione fidem praecedente

Capitulum 15 : Quod bonum non possit homo sine gratia Christi

Capitulum 16 : Diluuntur objectiones

Capitulum 17 : Quatenus scientia legis ad gratiam Christi pertineat

Capitulum 18 : Gratiam dari ad singulos actus, contra Pelagium a patribus definitum

Capitulum 19 : Quo sensu definitum, gratiam ad singulos actus dari

Capitulum 20 : Superior doctrina latius probatur ex scriptura et patribus

Capitulum 21 : Rationibus eadem doctrina confirmatur

Capitulum 22 : Respondetur iis qui superiori doctrinae contradicunt

Capitulum 23 : Initium boni operis esse a gratia Dei

Capitulum 24 : Respondetur ad objectiones

Capitulum 25 : Progressum et consummationem boni operis esse a gratia Dei

Capitulum 26 : Objectiones solvuntur

Capitulum 27 : Bonum opus totum gratiae Dei asscrivendum esse

Capitulum 28 : Ejusdem doctrinae probatio per expressa testimonia Patrum

Capitulum 29 : Respondetur ad quaedam in contrarium argumenta

Capitulum 30 : Exponitur sententia: Gratiam non dari secundum merita nostra

Capitulum 31 : Astruitur ejusdem sententiae veritas ex scripturis

Capitulum 32 : Ejusdem sententiae probatio ex Patribus et Conciliis

Capitulum 33 : Ejusdem doctrinae demonstratio ex ratione

Capitulum 34 : Neminem sine gratia posse ad gratiam praeparare

Capitulum 35 : Utrum facienti quod in se est, Deus largiatur gratiam

Capitulum 36 : Ad caetera argumenta quae gratiam ex meritis volunt responsio

Capitulum 37 : Utrum sine gratia possit homo Deum. supra omnia diligere

Capitulum 38 : Quaestionis determinatio per aliquot propositiones

Capitulum 39 : Solvuntur argumenta in contrarium adducta

Capitulum 40 : An sine gratia possint servari mandata legis

Capitulum 41 : Solvuntur argumenta quae fiunt contra octavam propositionem

Capitulum 42 : Quid nomine perseverantiae significetur

Capitulum 43 : Neminem in bono perseverare posse sine gratia

Capitulum 44 : Respondetur ad objectiones

Capitulum 45 : An possit aliqua tentatio superari sine gratia Dei?

Distinctio 27

Capitulum 1 : Quid sit virtus

Capitulum 2 : Virtutem esse habitum plenius ostenditur

Capitulum 3 : Quo sensu virtus interdum dicatur actus

Capitulum 4 : Comparatio virtutis Christianae cum habitibus philosophicis

Distinctio 28

Capitulum 1 : Gratiam Dei non esse subjiciendam libero arbitrio, sed praeponendam

Capitulum 2 : Quo sensu gratia dicatur efficax

Capitulum 3 : Rationes ex Scriptura et Patribus pro absoluta efficacia gratiae Dei

Distinctio 29

Capitulum 1 : Hominem integrum eguisse gratia operante et cooperante

Distinctio 30

Capitulum 1 : Omnem hominem nasci peccato originali obnoxium

Capitulum 2 : Quare hoc peccatum vocetur originale

Capitulum 3 : Quo sensu peccatum in mundum intrasse dicatur

Capitulum 4 : Quadruplex error circa peccatum originale

Capitulum 5 : Non modo poenam, verum etiam culpam transire in posteros

Capitulum 6 : Ejusdem Doctrinae per rationes confirmatio

Capitulum 7 : Peccatum originale parvulis internum esse et cuique proprium

Capitulum 8 : Non solos actus coram Deo laudabiles aut vituperabiles esse

Capitulum 9 : Utrum concupiscentia sit peccatum originale, an justitiae privatio

Capitulum 10 : Quid nomine concupiscentiae intelligendum sit

Capitulum 11 : Quibus nominibus originale peccatum vocetur

Capitulum 12 : Concupiscentiam non esse opus Dei

Capitulum 13 : Concupiscentiam oppugnandam et odio habendam

Capitulum 14 : Quomodo peccatum originale sit voluntarium

Capitulum 15 : Utrum externum aliquid convertatur in veritatem humanae naturae

Capitulum 16 : Responsio ad ea quae objiciuntur

Capitulum 17 : Quomodo omnes in Adam fuisse dicamur

Distinctio 31

Capitulum 1 : Quomodo ex parentibus contrahatur peccatum originale

Capitulum 2 : Peccatum originale contrahi etiam ex parentibus justis

Capitulum 3 : Responsio ad objectiones haereticorum

Distinctio 32

Capitulum 1 : Peccatum originale remitti per baptismum

Capitulum 3 : Concupiscentiam in renatis non esse peccatum, probatur ex Scriptura

Capitulum 4 : Ex Patribus docetur, neque concupiscentiam renatorum, neque motus ejus involuntarios esse peccata

Capitulum 5 : Ejusdem doctrinae probatio per rationes

Capitulum 6 : Solutio eorum quae ab haereticis objiciuntur

Capitulum 7 : An foeditas carnis in baptismo diluatur

Capitulum 8 : In quo malorum genere concupiscentia renatorum collocanda sit

Capitulum 9 : Peccatum originale an recte imputetur. parvulo

Capitulum 10 : An animae nascentium tales sint, quales creantur a Deo

Capitulum 11 : Utrum animae omnes ex creatione sint aequales

Distinctio 33

Capitulum 1 : An posteriorum parentum peccata transeant in filios

Capitulum 2 : Respondetur ad argumenta in contrarium

Capitulum 3 : Unicum in singulis esse peccatum originale

Capitulum 4 : Adae peccatum fueritne unum, an plura

Capitulum 5 : An omnes nascantur aequaliter peccatores

Capitulum 6 : De poena peccati originalis quid certo tenendum sin

Capitulum 7 : An parvuli non renati in beatitudine aliqua futuri sint

Capitulum 8 : An peccato originali debeatur in futuro saculo poena sensus

Capitulum 9 : An Adae peccatum fuerit omnium gravissimum

Capitulum 10 : An primi parentes transgressionis suae veniam fuerint consecuti

Capitulum 11 : An et quomodo peccata parentum puniantur in filis

Distinctio 34

Capitulum 1 : Qua sit prima peccati origo

Capitulum 2 : Malum non esse nisi in bono

Distinctio 35

Capitulum 1 : Quid sit peccatum, et ad quae extendatur

Capitulum 2 : An venialia peccata sunt contra legem Dei

Capitulum 3 : An peccata sint, qua fiunt contra leges humanas

Distinctio 36

Capitulum 1 : Peccata et causas esse et poenas peccatorum

Capitulum 2 : Difficultatis cujusdam circa superiorem doctrinam explicatio

Distinctio 37

Capitulum 1 : Actus mali an et quatenus sini a Deo

Distinctio 38

Capitulum 1 : Bonitas vel malitia voluntatis unde sit aestimanda

Distinctio 39

Capitulum 1 : Cur a sola voluntate dicatur homo bonus vel malus

Capitulum 2 : Quo sensu homo peccator naturaliter dicatur velle bonum

Distinctio 40

Capitulum 1 : An sint aliqua opera externa per se mala

Distinctio 41

Capitulum 1 : Argumenta quae probare videntur omnia infidelium opera esse peccata

Capitulum 2 : Argumenta in partem contrariam

Capitulum 3 : Supradictae quaestionis explicatio et determinatio

Capitulum 4 : Solutio eorum quae in contrarium objiciebantur

Capitulum 5 : Omne peccatum esse voluntarium

Capitulum 6 : Ad quadam in contrarium argumenta responsio

Capitulum 7 : An omne peccatum ab homine vitari possit

Distinctio 42

Capitulum 1 : An actus exterior cum interiore sit unum peccatum, an plura

Capitulum 2 : Vtrum per opus externum accedat aliquid ad malitiam voluntatis

Capitulum 3 : Quo sensu peccata actu transeant, maneant reatu

Capitulum 4 : Peccatorum alia mortalia esse alia venialia

Capitulum 5 : An omne peccatum natura sua mortale sit

Capitulum 6 : Ad argumenta diversae opinionis responsio

Capitulum 7 : De septem vitiis capitalibus annotatio

Distinctio 43

Capitulum 1 : Nullum in hac vita peccatum esse prorsus irremissibile

Capitulum 2 : Quod sit peccatum in Spiritum sanctum

Capitulum 3 : Quomodo irremissibile dicatur peccatum in Spiritum sanctum

Capitulum 4 : Solvitur objectio de peccato ad mortem.

Distinctio 44

Capitulum 1 : An potentia peccandi sit a Deo

Capitulum 2 : An liceat aliquando resi stere potestati

Prev

How to Cite

Next

Capitulum 2

Utrum salva virginitate fieret in primo statu generatio
1

§. 2. Utrum salva virginitate fieret in primo statu generatio?

2

PLUS difficultatis habet argumentum quo superior oppugnatur doctrina, ex eo quod neque mulier a viro cognosci possit, neque foetum conceptum patere sine corruptione carnis, qua integritas illa corporis, quam virginitatem vocamus, amittitur.

3

Quidam existimant nihil esse absurdi si dicatur, per actum conjugalem in illo statu futurum fuisse ut integritas foeminei corporis violaretur, sicque virginitas, quatenus significat integritatem corporis amitteretur. Ita sentiunt S. Thomas in hanc distinction. quaest. 1. art. 2. ad 1. & in 4. distinct. 49. quaest. 5. art. 3. quaest. 1. ad 3. Bonaventura in eandem hanc distinctionem quaest. 4. Altisiodorensis lib. 2. suae summaetractatu 10. cap. 2. quaest. 4. & nonnulli alii. Cui sententiae favere etiam videtur Epiphanius haeresi 78. quae est contra Antidicomarianitas, ubi dicit Evam cum adhuc esset virgo, transgressam fuisse Deo mandatum, volens significare quod nondum fuerat cognita viro quando peccavit. Quare secundum eum, si cognita viro fuisset ante peccatum, virgo non esset.

4

Sed huic sententiae vehementer resistit ratio primi illius status. Si enim ibi futura erat in corpore muliebri per concubitum vel partum violatio integritatis & amissio virginitatis; ergo consequenter ibi futura erat corruptio & corruptiva passio & dolor, quia partium corporis violenta destructio fieri non potest naturaliter sine dolore. At certum est dolorem ibi futurum non fuisse, quia ad maledictionem & poenam peccati pertinet illud: In dolore paries filios; ergo nec corruptio, nec fractio, nec violenta partium corporis distractio ibi futura erat. Adde quod haec omnia sunt mala poenae; & proinde ab ille integritatis statu prorsus removenda

5

Quod autem respondent quidam ideo dolorem nullum in partu futurum fuisse, quia Deus poenam illam miraculose a partu prohibuisset, non recte dicitur, Non enim in illo statu opus erat miraculis. Hoc autem pacto miracula fuissent quot idiana, utpote singulis mulicrum partubus adhibenda.

6

Rectius igitur Augustinus libro decimoquarto de Civitate Dei, capite 26. docet in illo statu sic futurum fuisse concubitum, ut nulla corruptione integritatis infunderetur gremio maritus uxoris. Ita namque tunc potuisse utero conjugis salva integritate foeminei genitalis virile semen immitti, sicut nunc potest eadem integritate salva ex utero virginis fluxus menstrui cruoris emitti, eadem quippe via posse illud injici qua hoc potest ejici. Ad pariendum vero, inquit, non doloris gemitus, sed maturitatis impulsus foeminea viscera relaxaret. Ubi notandum sanctum Augustinum non ponere miraculum in conceptu vel partu mulieris, quem futurum dicit in statu innocentiae salva virginitate; sed significare quod ibi futura erat naturalis viscerum muliebrium apertio & relaxatio; quae proinde neque corruptio seu violatio dici debeat, neque dolorem allatura esset, nihilo magis quam naturalis apertio oris aut cujuscumque alterius membri quod naturaliter & contrahi potest & laxari. Hoc autem quia desiit in corpore muliebri post peccatum, idque in poenam peccati; fit ut nunc neque cognosci possit mulier a viro sine effractione quadam claustri virginalis, neque parere sine violentia viscerum per quae foetus erumpit, divulsione gravissimum dolorem adferente. Hanc suam sententiam sanctus Augustinus repetit libro de peccato originis cap. 35. Eidem subscribit Haimo in sermone de vigilia Nativitatis Domini, diserte affirmans quod in statu innocentiae sine virginitatis detrimento fuisset humani generis multiplicatio. Magister quoque §. A. dicit quod homines in paradiso filios genuissent sine corruptione.

7

In eandem sententiam S. Thomas rejecta priori opinione inductus est. Nam in 1. quaest. 98. art. 2. cum postremo loco movisset argumentum de corruptione, sine qua non est congressus viri & foeminae; respondet ipsius S. Augustini verbis quae supra posuimus. In quibus etiam notandum, pro eo quod dicitur, maturitatis impulsus eum legere, naturalis impulsus. Consentit & Durandus in hanc distinctionem scribens, sed eatenus tantum ut ab illo statu removeat divisionem seu laesionem, qua solveretur integritas carnis, ponat autem cum sancto Augustino laxationem seu dilatationem violentiae expertem, cum qua nimirum consistat integritas; licet hujusmodi integritatem non putet sufficere ad virginitatis rationem, ut qui nomine virginitatis existimet significari privationem actus generationis. Quod si verum esset, sequeretur nec Deum posse efficere, ut per actum generationis virginitas non amittatur, quia hoc implicaret contradictionem.

8

Porro ex Augustini sententia consequens est beatam Virginem Deiparam, etiamsi, quod quidam opinati sunt, non peperisset utero clauso cum miraculo penetrationis dimensionum, quomodo Christus ad discipulos intravit januis clausis; adhuc tamen in partu virginem permansuram fuisse, sicut sine tali miraculo mulieres permansissent in partu virgines tempore innocentiae; dummodo nulla ponatur integritatis violatio, sed tantum vel miraculosa, ut in B. Virgine; vel naturalis, ut in primo statu, secreti virginalis apertio. Quanquam sine dubio multo majus miraculum est, utero clauso peperisse.

9

Ad verba Epiphanii responderi potest, quod sic loquatur secutus morem quo nunc in hoc statu corruptionis & peccati loquimur, eo quod nunc mulieres a viris cognitae non sunt virgines.

PrevBack to TopNext

On this page

Capitulum 2