Quaestio 1

⁋ Distinctionis. VI. Questio. I. CIrca sextam distinctionem. Quero vtrum pater genuerit filium natura et necessitate aut voluntate: et quod naturam probatur. Nam generatio est opus naturesecundu Damenid liso primo Item filius dei est filius natura secundum Aug. 15. de tri. igitur pater generat nam: et est pater nam.

⁋ 2o probatur quod necessitate sic: filius a patre naturaliter genitus. ergo necessario antecedens probatum est. et consequentia tenet ex differentia potentiarum naturalium et rationabilium data. 9. meta.

⁋ 3o probatur quod voluntate sic: pater voluit gignere filium. ergo voluntate genuit. consequentia patet. Antecedens probatur. Nam dicens Aug. lib. 3. contra max. et habetur infra. dis. 3o. Si paiter noluit generare filium inuidus fuit: sed hoc consequens est falsum. ergo voluit generare filium. In oppositum arguitur et quod nec voluntate nec ne cessitate genuerit filium: probatur auctoritas Aug. ad orosium: qua dicitur et habteur in principio dis. huius. nec voluntate inquit: nec necessitate: quia necessitas in deo non est: preire sapientiam voluntas non potest quae est filius.

⁋ 2o quod nec natura autcri. hyel. 2o de synodim. Si quis dicat quod paiter naturali necessitate ductus ges espondeo. nuit anathema sit et praemitto intellectum. q. Nam potest esse duplex: sicut: et praedicti ablatiui possunt dupliciter teneri: vt consuetum est dici. possunt enim teneri nominaliter. alio modo possunt teneri aduerbialiter. Si primo modo adhuc dupliciter. vno modo materialiter: vt construantur inratione termini formaliter denominantis sicut dicimus: quod hoc est a pum albedinie: et hic fortis fortitudinie: et calefactus calefactione et visum visione: et sic de aliis denominationibus: tam intrinse cis quam extrinsecis: et in hoc intellectu patet: quod paiter non generat nes est generans voluntate: nec necessitate: nec nam: sed generatione. Alio modo possunt accipi significatiue: et in ratione principii eli citiui: sicut dicimus quod visibile disgregat albedinie: et ignis calefacit calore: quia scilicet calor est principium elicitiuum calefactionis et albedo disgregationis. Sub hoc autem intellectu non habetur principaliter in hac distictione questio ista tractari: et si aliqua verba magistri possint ad huc intellectum accipi: et hoc patet: quoniam necessitas non importat secundum se aliquod principium productiuum: sicut nec contingentia: magis autem denotat modum actionis vel productionis nae vel voluntatis: aut alterius productiui: et tamen principaliter in distinctione ista. quaerit an piter necessitate vel voluntate generauerit filium: Secundum autem hunc sensum magis spe ctat ad distinctionem sequentem. Si vero praedicti ablatiui tene antur aduerbialiter tunc idem est quarere: an paiter genuerit filium naturaliter: necessitate aut voluntate: et in hoc sensu tractanda est quastio. Primo igitur videndum est an genuerit necessario. Secundo an naturaliter: et tertio an voluntarie Quantum ad primum videndum sciendum est: quod ali ¬ quid dicitur necessarium quandrupliciter vt potest haberi. ex. P. 5. meta. primo modo dicitur necessarium sine quo res non potest esse: sict sine hannelitu aut sine cibo non potest esse homo.

⁋ 2o illud sine quo res non potest bene esse aut bonum aliquod acquirere vel malum vitare: sicut sine tali medicia non potest homo esse sanus: aut sine nauigatione ad talem ciuitatem non potest lucrari. Et necessitas duplex praedicta ab aliquibus vocatur necessitas indigentie: ex eo quod illo necessario primo modo: res indigeat vt sit: et secundo modo indigeat vt bene sit.

⁋ 3o modo dicitur necessium quod aliud cogit et violentat: sicut contra impetum conaturalem vt iaciens sursum lapidem necessitat et violentat ipsum: siue contra voluntatem: sicut rex cogit sibi subiectum ad aliquid quod non vellet: et talis necessi tas vocatur coactionis et violentie.

⁋ 4o modo dicitur necessium id quod impossibile est non sic se habere: sicut nos dicimus quod deum esse sapientem necessaium est. Nam impossibile est ipsum non esse sapientem: et hic modus vocatur a pluribus necessitas immutabilitatis: sed tamen verius vocatur ab aliis. vt. dicens Commentator. 5. meta. necessitas ineuitabilitatis: nam necessitas sic sumpta: non stat cum contingentia. immutabilitas autem optime stat cum contingentia vt infra patebit.

⁋ Ad propositum ergo adaptando: aliquod agens potest dici necessarie elicere suam actionem tripliciter. vno modo necessarie id est violenter: sicut sortes necessarie et violenter dat pecuniam tyranno. Alio modo necessarie id est indigenter: sicut homo necessarie comedit. 3o modo necessarie id est ineui tabiliter. sicut diceret. P. quod intelligentia necessario mouet celum. Secundum autem hoc in proposito pono tres conclusiones prima est quod pitur non genuit filium necessarie id est violenter. 2a quod nec necessare id est indigenter. 3a quod genuit filium necessarie id est ineuitabiliter.

⁋ Prima onclusio patet: quia deus a nullo cogi potest cum sit omimpotens.

⁋ 2a conclusio quod nec necessitate indigentie producit filium. Est aut hic quidam opinio: quae. dicens quod aliqua modo pater indigenter genuit filium. vnde distinguit duplicem indigentiam. vnam formale sicut lignum indiget albedine si debeat disgregare. Aliam vero obiectiuam: sicut pater in huanis imdiget filio si debeat esse piter: non quidem formaliter: sed tamquam obiecto et termino.

⁋ Ad propositum ergo dicitur quod patrem egerefilio tamquam formali perfectiuo est impossibile. Egere tamen illo tamquam termino sue perfectionis est necessium.

⁋ Quod probat primo: quod non repugnat patri quantum ad actum primum et ad esse: non repugnat ei quantum ad bene esse: sed egere filio non repugnat patri quantum ad esse: quin immo nec potest esse pater nec intelligi sine filio: ergo non repugnat patri egere filio tamquam termino quo ad bene esse et secundas perfectiones.

⁋ 2o omnis intellecto actualis eget tamquam termino intellectone obiectali. impossibile est enim rem intelligi nisi ponatur in esse apparenti et obiectivo. Uerbum aut divinum non est aliud quam divina essentia: et omnis res a deo cognita posita in esse appaerenti et cognito obiectue. ergo intellecto divina siue sit in patre: siue in filio: siue in spum scond eget verbo tamquam termino obiectivo.

⁋ 3o magis repugnat egere creaturis qued egere divino supposite: sed nisi omnis intellecctio divina terminetur ad verbum tamquam ad id quod de omni re colligitur obiectiue: necesse est ponere quod intellectio divina egeat creaturis. consequentia patet. quia cum deus intelligit rosam necesse est rosam esse in esse appaerenti et obiectivo: et per consequens indi get creatura in ratione termini: nisi illud esse obiectiuum rose sit ipsum verbum. vnde dicens quod sicut non est nisi vnica intellectio: sic non est nisi vnicum esse apparens: et obiectiuum rei create et increate omnis: quod colligit intellectus divinus de se et omni creatura: et ponit in esse formato: quod quidem sic positum non perficit intellecntionem formaliter: sed intellectio perfecta necessario eget eo vt termino. et quia ipsum non nisi per generationem habet esse: indiguit pater generatione ipsius tamquam sue intellectionis obiecto.

⁋ Sed hec opinio falsa est: et conclusio supra posita est his non obstantibus vera: quod probo primo sic: omne quo pater per se indiget: siue quod necessitate idigentie est necessarium patri: est illius aliqua modo causa: vel concausa: vt sit: aut vt bne sit: aut non male sit: sed filius non est causa neque concausa patri vt sit: neque vt bene sit: neque vt non male sit. ergo filius non est necessarius patri necessitate indigentie: vt pater aliquo modo vere indigeat ilio. maior patet. 5o meta. vbi. P. hunc modum necessitatis po nnens ait. Necesium dicitur sine quo non contingit viuere quasi concausali etc. et infra ostendens quod ratio necessarii quod est impossibile aliter se habere saluatur aliquo modo in hoc modo necessarii: ait. et in concausalibus viuendi et boni similiter etc. Et statim concludit quod hec necessitas causa quidem est. Idem patet ibidem per Commenta. Unde dicit de hoc modo necessarii loquens: quod necessium dicitur de eo quod est causa inpermanentis rei: et infra: et similiter dicitur necessarium in causis vite et boni etc. quod autem iste modus necessitatis sit ille qui dicitur neces sitas indigentie: certum est per opinionem contrariam ibidem. minor vero rationis nulli catholico dubia est: non enim imaginabilis est aliquis modus quo vere filius sit causa patris: nec qui ad esse: cum filius habeat a patre esse suum: nec quae ad bene esse: cum in patre non sit aliud esse: quam bene esse. Nec potest dici quod filius sit concausa cum pater omnino nullam habeat causam: et per consequens nec concausam. Et probatur est hec minori per Aug. 7. de trini. vbi probat sapientiam genitam non esse causam patrivt sit: neque vt sapiens sit: quoniam si esset ei causa hoc esset: vt dicens "gignendo eum: aut faciendo: sed neque genitricem: neque conditricem patris nullo modo quisquam dixerit sapientiam: quid enim est insanius."

⁋ 2o nullum quod per seipum et a seipso est et summe est: nullo indiget aliqua modo ad suum esse siue ad suum bene esse. sed pater per seipm et a seipso et a nullo alio est et summe est. igitur etc. Ex quo sequitur quod nullo modo indiget filio. maior patet: quoniam si indigeret aliqua modo iam per illud aliud: vel ab illo alio esset: vel bene esset: et sic non per seipm. vel a seipo summe esset. minor certa est omni catholico: nec aliqua praedictarum rationum potest effugi per distinctionem illam de indigentia formaliter et obiectiue. quaniam patri repugnat habere causam non solum formalem: sed quamcumque. Similiter ei repugnat esse per aliquid aliud a se: vel bene esse: non solum formaliter: sed quolibet mod.

⁋ 3o specialiter probo: quod non indiget filio obiectiue sic: paiter omnia intelligit: vel sapit vel nouit in seipso et a seipso. ergo non indiget filio tamquam obiecto sue noticie. consequentia patet. antecedens probatur per Aug. 15. de tri. vbi dicens quod "deus iter omnia nouit in seipso: omnia nouit in filio". Et in.c. immediate praecedente. dicens quod "ad omnia quippe scienda quae scit sufficit patri illa perfectio". Ex quo sequitur principaliter: quod ad sciendum que scit: nullo alio a se indigeat: non ergo filio.

⁋ 4o patet conclusio auctoritas expressaAnsel. mod. vbi dicens sic. Si enim necesse est: vt paiter intelligatur memoriua: filius intellitia: spiritus amor: vt nec paiter indigeat filio: aut communi spiritum nec filius patre etc. Et infra. necesse est vt nullus horum trium alio indigeat: aut ad memorandum: aut ad intelligendum: aut ad amandum. Constat aut quod si non indiget eo ad aliquid horum non indiget etiam ad essendum. Eandem sententiam per omnia ponit Augu. is. de tri. At vero in illa trinitate quis audeat dicere pa trem: n ec seipsum: nec filium: nec spiritumsanctum: per se intelli gere nisi per filium: nec diligere nisi per spiritumsanctum: et diffuse hoc improbans deducit hoc dicentes ad illud inconue niens quod oportebit dicere: quod patur a filio habet essentiam: quod absurdissimum: vt. dicens et falsissimum est. Quod profecto incon ueniens vitare non possunt: qui dicunt patrem indigere filio tamquam obiecto noticie sue: sic enim necessario dependeret pater a filio: quantum ad suum intelligere: et esset sibi causa aliquo modo: vt esset paiater intelligens: et per consequens vt esset: et deus esset: cum in eo non sit aliud esse et deum esse.

⁋ Item Aug. 83. q. hanc opinionem refellit dicens quod ibi nulla indigentia: nulla necessitas: vbi nul lus defectus: nulla indigentia: nullus autem in deo defectus nulla igitur necessitas: vbi patet quod ex intentione omnem necessi¬ tatem: omnem indigentiam negat a deo etc.

⁋ Ad rationes opinionis. Ad primam respondendum est per interemptionem minoris. Ad probationem cum dicitur quod pater non potest esse paiter sine filio concedit: sed ex hoc non sequitur quod indigeat filio vt sit paiter: sicu nec causa potest esse causa: aut actu causare nisi effectus actu causetur: nec tamen causa indiget effectu vt ipsa causet. Quod igitur. assumitur vtique probat quod si pater est: necesse est vtique filium esse: sed non necessitate indigentie: qua pater filio indigeat ad essendum quo quo modo: sed necessitate ineuitabilitatis tanmm.

⁋ 2a ratio et tertia simul multipliciter deficiunt. primo quidem: quia fictio est illud quod dicitur de tali intellectione ex esse apparenti. 2o quia esto quod necesse esset illud ponere: si ponatur intellectio: adhuc non sequitur quod intellectio eo indigeat: vt ante dictum est.

⁋ 3o quia secundum hoc sequitur quod verbum diuinum indigeat se ipso. quod est penitus impossibile. consequentia patet. quia ipsum est sua intelligentia qua intel ligitur. Si igitur omnis intellectio indiget obiectali intellectione et nulla est obiectalis in deo nisi verbum vt dicit opinio: igitur indiget verbum verbo: quis autem hoc dixerit: per hoc patet: quod maiori secunde rationis est neganda: et similiter consequentia.

⁋ 3a conclusio hec est quod paiter genuit filium necessarie id est ineuitabiliter: quod non est aliud nisi quod impossibile est patrem non generare filium. hanc conclusionem probo primo sic: pliter non potuit non esse pater: ergo necessario genuit filium. Antecedens est notum: quia tam necessario pater est paiter: quam necessario est perso na et deus. consequentia clara est: quia pater est paiter: quia genuit et ei est filius. sicut patet: per Aug. 5. de tri. et similiter per. P. 5. meta.

⁋ 2o filius semper fuit necesse esse: ergo pater necessario genuit filium. Antecedens est certum cum ipse sit deus. consequentia patet: quia filius per sol am generationem a patre habet quod sit: et quod filius et quod deus et quicquid ipse est sit: sicut patet per Aug. 5. de trihe due rationes confirmantur per eundem eodem lib. vbi dicit. quod dicitur paiter: et quod dicitur filius eternum et incommutabile est eis: ergo necessarium: et per consequens pater necessario est paiter: acper hoc necessario genuit filium: et filius necessario est filius: et per consequens necessario a patre genitus. Ex quo vltra sequitur: sicut prius quod pater necessario genuit eum.

⁋ 3o idem patet: auctoritate Danmten. libro primo. vbi ait. Impossibile est enim deum esse desolatum a naturali germinatione. germinatio autem est ex seipso scilicet ex propria substantia similem secundum naturam generare. Si autem impossibile est deum esse sine generatione: sequitur quod necessario genuerit.

⁋ 4o impossibile est deum esse sine verbo suo perfecto: ergo necessatio semper habuit verbum perfectum. ex quo vltra sequitur quod necessario genuit filium. Nam eo filius quo verbum: et eo verpum quo filius: vt dicit Aug. 7. de tri.

⁋ Item ideo filius: qui genitus: et quia filius vtique genitus: vt dicit ibidem. 5. de tri. Antecedens patet. Sicut enim ipossibile est deum esse sine perfecta sui noticia et sapientia sic impossibile est deum esse sine suo verbo perfecto. hanc rationem tangit Damemen. libro primo. dicens. Non enim fuit vnquam deus inuerbalis. id est sine verbo: semper enim habet sui ipsius verbum ex seipso genitum. Eande quoque rationem innuit Augu. 15. de trini

Secundo videndum est vtrum pater genuit filium et naturaliter: Dicendum est quod sic. Quod probatur. Primo sic. pater genuit filium et non electiue seu livere vel contingenter: ergo genuit eum naturaliter. Antecedens patet ex 3a conclusione precedentis articuli. Et consequentia tenet ex eo quod nullus modus prducendi alius potest in deo cogitari. patet etiam ex differentia agentium na turalium ad alia quae ponitur. 9. meta.

⁋ 2o pater genuit filium sibi consubstantiale: ergo genuit eum naturaliter. consequentia tenet: quoniam omnis productio subiecti eiusdem naturae cum producente est naturalis: sicut patet inductiue.

⁋ Confirmatur ex intentione Aug. 15. de tri. qui ponens quomodo filius dei est filius dei natura exponit ti. de substantia patris genitum et consubstantialem sibi: vt supra patet. di. precedente. q. 2. et per idem patet quod spiritus scilicet est naturaliter spiratur: sicut et filius naturaliter generatur. estat 3o videre an paiter genuerit filium voluntarie. Et dicendum quod hoc potest intelligi tripliciter iuxta consuetam hanc distinctionem scilicet anstecedenter subsequenter concomitanter. Patrem autem genuisse filium voluntarie antecedenter est patrem prius volu isse generare filium: et postea genuisse: sicut prius voluit producere hominem: posteaque produxit. et in hoc sensu negandum est patrem voluntarie genuisse filium: et sic negat Aug. ad orosium et habter in littera non genuit voluntate: quia praeire sapientiam voluntas non potest. per sapi entiam intellige filium qui secundum apostolum prima ad corith. Uirtus est et sapientia patris.

⁋ Idem probari potest ratione: quia quod sic voluntarie producit: contingenter producitur: pater aut necessario genuit filium: vt supra patet.

⁋ Contra hoc dicitur a quibusdam quod pater primo voluit generationem filum quam genuerit. vnde dicunt quod paiter in primo signo origis intelligit for maliter: et tunc est potest habere actum volendi formaliter: in 2o signo ori ginis gignit filium: nec tamen vult illam gignitionem volitione sequente illam gignitionem: sed volitione habita in primo signo originis qua pater formaliter vult praesupponendo aliquo modo intellectionen qua piater intelligit: non aut gignitionem verbi.

⁋ hec aut nullo stare possunt: quoniam vel sunt verba sine intellectu vel penitus falsa: Unde sciendum quod prioritas originis proprie loquendo secundum quod vere concedi potest in diuinis non est alia quam prioritas causalitatis extendendo nomen causalitatis quo plures sancti dicunt vnam personam esse causam alterius: sicut Aug. Crisosto. et Damen. vt patebit infra. di stictione. 9. vel strictius loquendo producibilitatis. vnde solum illud dicitur prius alio origine quod principiat generat vel producit seu originat alterum: sic illud dicitur prius causalitate quad causat aliud. illud vero dicitur posterius origine quod originatur vel causatur seu producitur ab alio. hoc docet nos Danmtens. lib. primo vbi ait. Neque secundum aliud quidem nisi secundum causam pater est prior filio. Et exponens quomo intelligenda est ista poritas immediate addit: hoc est quoniam filius est ex patre genitus: et non pater ex filio. Si ergo in hac priorita te volumus assignare primum et secundum vel prius et posterius. producens est primum origine: et productum est 2m. Cum igitur dicitur quod pater in primo signo originis etc. vel nulla alia prioritas connotatur in praedictis verbis: et sic est sensus quod pater in primo signo origins. id est in patre intelligit et habet actum volendi formaliter. Et in secundo signo id est in filio gignit filium quod est inintelligibile: vel est idem quod dicere quod paiter ex se et non a filio habet intellectionem et volitionem et hoc est habere in primo signo et habet a filio quod gignat filium: et hoc est gignere in 2o signo origins. Et patet quod ista verba aut omnino carent intellectu: aut impossibilitatem implicant: nes sic faciunt ad propositum nostrm. Nullus enim dubitat quod pater ex se voluerit gignere filium. quae propter si non aliud intelligitur cum dicitur antece¬: denter voluisse generasse non est ad propositum si vero alia prioritas imtelligatur ua scilicet non solum intelligatur filius esse a patre et pater est principium filii: sed etiam aliquo modo praefuisse filio ea prius intellexisse et voluisse quam genuisse: sic quod in illo priori in quo intelligebat et volebat: nec erat genatio nec filius: vt verba et rationes eorum praetendunt. sic ex toto siculitum es quod dicunt: quod patet primo. Nam impossibile est patrem prius intellexisse quam fue rit. Si ergo intellexit in primo signo. in primo signo fuit: aut ergo in illo signo fuit pater: vel non. non potest dici secundum: quia sequeretur quod paiter primo fuit: quam esset pater: quod est contra Ambro. primo de tri. et allegatur infra. dicens q. igitur in isto signo pater non solum fuit: sed etiam fuit pater. Et vltra: ergo in illo signo genuit. Nam eo pater quia genuit.

⁋ 2o impossibile est prius fuisse perfectam noticiam vel intellecationem patris: quam fuerit ei verbum perfectum. ergo impossibile est patrem prius intellexisse quam dixisset verbum: et per consequens quam genuisse. consequentia patet: quia pro nullo priori potest intel ligi patris intellectionem fuisse aliquid imperfectum nec verbum prius esse quam a dicente aliquid sit dictum. Antecedens tamen patet. auctoritate Augu. 15. de tri. qui vult quod verbum dei nullo modo possit vere cogitari prifuisse formabile quam formatum: quod tamen oportet dicere si intentio patris aliquo modo praecessisset ipsum verbum: et ratione patet: quia si posita perfe cta notitia actuali patris seu intellectone non ponitur simul verbum: non apparet qualiter postea verbum formetur. hoc idem videtur repro basse Aug. cum dicit vt allegatum est. praeire sapientiam voluntas non potest.

⁋ 3o aut in primo signo filius habuit esse: aut non: si non: cum po stena habuit esse: sequitur quod habuit esse post non esse: quod est erro neum. Si habuerit esse: ergo in illo signo fuit generatio eius: quia vt dicit Aug. 5. de tri. eilius non tantum nascendo habet vt filius sit: capoito: is. sed omnino vt sit.

⁋ 4o secundum hanc viam intellectio est prior volitione 4. in ipso patre. Nam vt dicit praesupponit eam volitio aliquo modo et in quaibus reportatis. dicit expresse quod intelligere patris praecedit vel Sco in qo. le: et velle praecedit dicere sicut et intelligere: quia dicere non est intel repir. dicens ligere et volitio prior generatione filii: et sic habemus illa tria si¬ q. 2. gena se inuicem praecedentia et sequentia: in quorum primo est intellectio: in 2o volitio: et in 3o generatio filii: sed eadem ratione qua in patre praeueniunt intellectio a volitio generationem filii: in filio similiter praeueniunt intellectio a volitio se iuicem et conspirationem spiritus sancti: sicque erunt aia tria signa post illa tria: et in vltimo erit spiratio: et per consequens in diuinis erunt sex signa: et tantum in vltimo erit. scilicet qua omnia absona sunt.

⁋ Item non apparet qua poritatem intellectio praecedat volitionem et volitio generationem: nisi prioritate originis. Ex quo sequitur. quod intellectio patris sit causa volitionis eiusdem: quod impossibile est: nec isti volunt: et sic similiter volitio erit principium generationis quod in eadem questione ipsi negant ex toto.

⁋ 5o intellectio patris et volitio e5o eiusdem: sicut eius essentia est ipse filius: igitur nullo modo ipsum praecedunt. de hac opinione tamen magis infra. dicens qo. videbitur.

⁋ Dudem igitur quod non genuit pater filium voluntarie antecedenter: sicut est dicit magister in littera. Et confirmatur auctoritate Aug. dicentis super eplaram ad hebre. de domino nostro vhiectu christo: qui cum patre semper fuit et numquam eum vt esset voluntas. paterna praecessit. Similiter non est dicendum quod pater voluntarie subsequenter genuerit: quasi voluntate antecedente: cum nulla talis in eo poni possit: tunc enim vt arguit Aug. 15. de tri. Mutabilis esset diuina voluntas: quod capoitio: 2o est impium dicere.

⁋ Restat ergo an voluntarie conco mitanter genuerit: vt scilicet simul genuerit et voluit generare: Et dicendum quod hoc dupliciter potest adhuc intelligi: sicut voluntarie aliquid fieri dupliciter dici consuetum est. Uno modo voluntarie id est libere contingenter: sicut quis voluntarie dicitur mereri et peccare: et hoc modo non genuit voluntarie: cum probatum sit quod necessario ea ineuitabiliter ipsum genuerit: Alio modo voluntarie id est complacenter: et hoc modo vtique concedendum est. Complacuit enim sibi summe pater in generatione filii sui predilecti: iuxta illud Mathei. hic est filius meus pre 3o capitul dilectus in quo mihi bene complacui. Et hoc est quod Magistr dicit cum ait: quod pater volens genuit filium.

⁋ Ad rationes fa ctas in principio q. patet: quid sit dicendum. Nam prime tres secundum sensus predictos verum concludunt eedemque concedende sunt.

⁋ Ad Ad ratioe primam vero in oppositum dicendum est quod Aug. intelligit de volun principatate precedente et de necessitate violentie.

⁋ Ad secundam qua est de auctoritate hyl. dicendum quod ipse non intelligit significare filium non esse naturaliter genitum et necessario ac ineuita biliter a patre quasi pater potuerit ipsum non generare: sed solum vult exprimere quod pater voluntarie et complacenter et ineui tabiliter genuit non autem contra propriam voluntatem natu raliter necessitatus produxit: sicut contra nostram voluntatem multa naturali patimur necessitate: vt mortem senectutem et alios naturales defectus. Et quod hec sit eius in tentio patet: per alia eius ibidem verba que sunt. Non enim no lente patre vel coactus pater vel naturali necessitate inductus cum nollet genuit filium: sed mox vt voluit sine tempore in passibiliter ex se vnigenitum demonstrauit. Ex quibus patet propositum